Toeristisch-recreatief perspectief Groningen, 2004

1. Hoe ver is toeristisch-
recreatief Groningen?
Presentatie voor HPG
Zuidbroek, 27 april 2004
Willem van der Velden
Stafgroep Economisch Onderzoek
Rabobank Nederland
1 Stafgroep Economisch Onderzoek Rabobank Nederland

2. Opbouw inleiding
• Stand van zaken
• maco-economisch
• Groningen
• Economische betekenis toerisme en recreatie
• provincie
• gemeenten
• Problematiek toerisme en recreatie in Groningen
• vraag, aanbod
• Discussiepunten en aanzetten voor actie
• Slotconclusie
2 Stafgroep Economisch Onderzoek Rabobank Nederland

3. Gezinsconsumptie in alle
categorieën gedaald
12 % voedings - en genotmiddelen
% 12
10 diens ten 10
duurzame cons umptiegoederen
8 overige goederen 8
6 6
4 4
2 2
0 0
-2 -2
-4 -4
-6 12-maands ge midde lde (jaar-op-jaar mutatie ) -6
97 98 99 00 01 02 03
3 Stafgroep Economisch Onderzoek Rabobank Nederland

4. Kerngegevens Nederland
jaar-op-jaar mutatie in % 2002 2003 2004 2005
Bruto Binnenlands Product 0,2 -0,8 1 2
Particuliere consumptie 0,8 -1,3 ¼ 1¾
Overheidsconsumptie 3,8 2,4 -¼ ½
Bruto investeringen -4,5 -3,4 0 4½
Goederen- en dienstenuitvoer 0,3 0,0 5¾ 7¾
Goederen- en diensteninvoer -0,1 0,5 5½ 7¾
Consumentenprijsindex 3,3 2,1 1¼ 1¼
Werkloosheid (% beroepsbevolking) 4,1 5,3 6¾ 6½
Begrotingssaldo overheid (% BBP) -1,6 -3,0 -3 -2½
Saldo lopende rekening (% BBP) 2,1 1,0 3¾ 4½
4 Stafgroep Economisch Onderzoek Rabobank Nederland

5. Groei BBP en
bestedingscomponenten
volumemutatie ten opzichte van het voorgaande jaar
14 % % 14
12 BBP 12
particuliere consumptie
10 10
overheidsconsumptie
8 totale investeringen 8
6 export 6
4 4
2 2
0 0
-2 -2
-4 -4
-6 -6
2000 2001 2002 2003 2004 2005
5 Stafgroep Economisch Onderzoek Rabobank Nederland

6. Rapportcijfers noordelijke
economieën
6,5
Overig Groningen
6,0
kracht
Noord Friesland Zuidoost Friesland
Oost Groningen Zuidwest Drente
5,5
Zuidoost Drente
Zuidwest Friesland
5,0
Noord Drente
Delfzijl e.o.
4,5
5,0 5,5 6,0 6,5 7,0 7,5 8,0
6
groei
Stafgroep Economisch Onderzoek Rabobank Nederland

7. Groningen actueel
• Bron: mutaties op de rekening -courant van zakelijke Rabobank-
relaties
• periode: 2003 vergeleken met 2002
• Aantal bedrijven Nederland Groningen
• totaal 200.000 5.400
• horeca/recreatie 14.000 350
6
4
2
0
horeca en recreatie
-2
totaal
-4
Groningen Nederland
7 Stafgroep Economisch Onderzoek Rabobank Nederland

8. Definitie Toerisme en Recreatie
Basis: werkgelegenheid
• drank-, maaltijd-, en spijsverstrekkers
• logiesverstrekkers
• cultuur, recreatie, sport en amusement
• personenvervoer, reisorganisaties en huurgoederen
• detailhandel in recreatiegoederen
8 Stafgroep Economisch Onderzoek Rabobank Nederland

9. Bijdrage T&R aan regionale
economie Groningen
1,75
onderwijs
delfstoffenwinning
1,5 LC banen 8,3
LC vest. 2,7
gezondheidszorg
locatiecoëfficiënt banen
1,25
1
toerisme openbaar
& landbouw bestuur &
0,75
recreatie overheid
0,5
0,25
visserij
0
0 0,5 1 1,5 2
locatiecoëfficiënt vestigingen
9 Stafgroep Economisch Onderzoek Rabobank Nederland

10. Plaats Groningen in ‘T&R-land’
1,6
NH
1,4
locatiecoëfficiënt banen
Lim
Zee
1,2
Dr
1
Fr
NB
Ov
ZH
0,8
Gr Gel Ut
Flev
0,6
0,4 0,6 0,8 1 1,2 1,4
locatiecoëfficiënt vestigingen
10 Stafgroep Economisch Onderzoek Rabobank Nederland

11. Aantal T&R-banen per
gemeente (2001)
Banen in T&R
(absoluut, 2001)
7.000
3.500
700
Eemsmond
De Marne
Loppersum
Winsum Appingedam
Bedum Delfzijl
Zuidhorn Ten Boer
Slochteren
Groningen Scheemda Reiderland
Grootegast
Menterwolde
Leek Haren
Marum Hoogezand-Sappemeer Winschoten
Bellingwedde
Veendam
Stadskanaal
Vlagtwedde
11 Stafgroep Economisch Onderzoek Rabobank Nederland

12. Betekenis T&R voor lokale
economie
Betekenis T&R voor lokale economie
(Loc.coëff. 2001, Nederland = 1)
1,2 en meer (4)
1 tot 1,2 (2)
0,8 tot 1 (7)
minder dan 0,8 (12)
Eemsmond
De Marne
Loppersum
Winsum Appingedam
Bedum Delfzijl
Zuidhorn Ten Boer
Slochteren
Groningen Scheemda Reiderland
Grootegast
Menterwolde
Leek Haren
Marum Hoogezand-Sappemeer Winschoten
Bellingwedde
Veendam
Stadskanaal
Vlagtwedde
12 Stafgroep Economisch Onderzoek Rabobank Nederland

13. Verandering belang T&R voor
lokale economie
Mutatie belang T&R voor lokale economie
1996-2001, o.b.v. loc.coeff.
2% en meer (11)
0 tot 2% (2)
-2% tot 0 (2)
minder dan -2% (10)
Eemsmond
De Marne
Loppersum
Winsum Appingedam
Bedum Delfzijl
Zuidhorn Ten Boer
Slochteren
Groningen Scheemda Reiderland
Grootegast
Menterwolde
Leek Haren
Marum Hoogezand-Sappemeer Winschoten
Bellingwedde
Veendam
Stadskanaal
Vlagtwedde
13 Stafgroep Economisch Onderzoek Rabobank Nederland

14. Problematiek T&R in Groningen
• ‘dunne’ lokale markt, lage bezettingsgraad
• meer verblijfsrecreatie dan dagrecreatie
• zwak imago, onbekend maakt onbemind
• geen grote trekkers, geen duidelijk profiel
• weinig verbinding tussen stad en ommeland
14 Stafgroep Economisch Onderzoek Rabobank Nederland

15. Vragen en discussiepunten
• Zitten ondernemers, organisaties en overheid voldoende op 1 lijn als
het gaat om versterking van de toeristisch-recreatieve sector, of is het
de spreekwoordelijke kruiwagen met kikkers?
• Zijn andere sectoren (detailhandel, agrarische sector, persoonlijke
dienstverlening, overheid) zich bewust van de bijdrage die ze kunnen
leveren aan het ‘toeristisch product Groningen’?
• Is de ‘branchevervaging’ in toerisme en recreatie (particuliere
initiatieven, combinatie met agrarische bedrijvigheid) een kans of een
bedreiging voor de toeristische sector?
• Voldoet het ‘toeristisch product Groningen’ aan de steeds hogere
eisen van de moderne consument? Hoeveel ‘clicks’ is het naar
Groningen?
• Kun je van wandel-, fiets- en kanoroutes eten?
15 Stafgroep Economisch Onderzoek Rabobank Nederland

16. Ter afsluiting ...
16 Stafgroep Economisch Onderzoek Rabobank Nederland