1. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΙΛΙΑΔΑΣ

2. Αχιλλέας
 Παρουσιάζεται η ανθρώπινη πλευρά του. Δεν
είναι πια ο πανίσχυρος πολεμιστής αλλά ένας
άνθρωπος που κλαίει και δεν φοβάται να
δείξει τα συναισθήματα του. Μοιάζει με ένα
παραπονεμένο παιδί που το πλήγωσαν και
ζητά παρηγοριά στη μητρική αγκαλιά. Το
γεγονός αυτό δεν μειώνει βέβαια την ηρωική
πλευρά του. Η σκηνή ανάμεσα στον Αχιλλέα
και στη Θέτιδα είναι μια οικογενειακή στιγμή.
 Ο Αχιλλέας γνωρίζει ότι θα ζήσει λίγα χρόνια
για αυτό και απαιτεί να έχει την τιμή που του
αξίζει.

3. Θέτιδα
 Η Θέτιδα είναι η πιο κατάλληλη για
τη μεταφορά του αιτήματος του
Αχιλλέα γιατί:
 α) ο Δίας της χρωστάει χάρη όταν
τον βοήθησε και τον γλίτωσε από
σοβαρό κίνδυνο
 β) Η Θέτιδα είναι η μητέρα του και
επομένως θα προβάλει καλύτερα το
αίτημα του γιου της.

4. Ανθρώπινα γνωρίσματα της Θέτιδας
 Είναι μια τρυφερή και στοργική μάνα που
είναι πρόθυμη να ακούσει και να βοηθήσει το
παιδί της.
 Υποφέρει και λυπάται που γέννησε ένα παιδί
που θα ζήσει λίγα χρόνια.
 Θυμάται τη γέννηση και την ανατροφή του
Αχιλλέα.
 Υποστηρίζει το γιο της χωρίς να σκεφτεί αν
έχει άδικο ή όχι, κρατάει υποκειμενική
στάση
 Σαν μάνα θα προτιμούσε να μην κινδυνεύει ο
γιος της πολεμώντας για τη δόξα και την τιμή

5. Θεϊκά χαρακτηριστικά της Θέτιδας
 Η Θέτιδα ζει στη θάλασσα και βγαίνει
σαν ομίχλη μέσα από αυτήν.
 Γνωρίζει όλα όσα έχουν συμβεί.
 Γνωρίζει τη μοίρα του παιδιού της.
 Στο παρελθόν έχει σώσει το Δία για
αυτό και έχει το θάρρος να του
ζητήσει μια χάρη.

6.  Ικεσία Θέτιδας
 Σύγκρουση Δία-Ήρας: Ο Δίας
φέρεται αυταρχικά και απειλεί να
χτυπήσει την Ήρα.
 Παρέμβαση Ήφαιστου: υπάρχουν
κωμικά στοιχεία, η παρέμβαση του
είναι αποτελεσματική.

7. Ανθρωπομορφισμός των θεών
Ομοιότητες θεών και ανθρώπων
 Οι θεοί διοικούνται όπως οι άνθρωποι, υπάρχει ιεραρχία
και όλοι σέβονται τον ανώτερο.
 Οι Θεοί
ζηλεύουν, θυμώνουν, χαίρονται, στεναχωριούνται, φοβο
ύνται, λυπούνται, νιώθουν τα συναισθήματα των
ανθρώπων.
 Οι θεοί μαλώνουν, απειλούν, γίνονται καχύποπτοι και
παρουσιάζουν αδυναμίες όπως οι άνθρωποι.
 Υπάρχουν και στους θεούς συζυγικοί καβγάδες
 Οι θεοί έχουν ανάγκη από διασκέδαση
Διαφορές θεών και ανθρώπων
 Οι θεοί είναι χαρούμενοι, ανέμελοι και δεν
αντιμετωπίζουν τα καθημερινά προβλήματα των θνητών.
 Έχουν υπερφυσικές ικανότητες.
 Πίνουν μόνο νέκταρ.

8. Σκηνή 1η: 369-389 : Η αναζήτηση της
Ανδρομάχης από τον Έκτορα
Σκηνή 2η : 390-494: Η συνάντηση
Έκτορα και Ανδρομάχης
Σκηνή 3η: 495-502: Ο θρήνος στο
παλάτι για τον Έκτορα.
Σκηνή 4η: 503-529: Η συνάντηση του
Πάρη με τον Έκτορα

9. Συναισθήματα Ανδρομάχης
 Αγωνία και ανησυχία για την τύχη του άνδρα
της
 Ανακούφιση όταν τον βλέπει ζωντανό
 Αγάπη και τρυφερότητα για το σύζυγο της
 Απελπισία και πόνος όταν σκέφτεται ότι θα
χάσει τον Έκτορα
 Χαρά και πόνο μαζί όταν ακούει τον Έκτορα
να κάνει αισιόδοξες προβλέψεις για το
μέλλον
 Πόνο και αγωνία καθώς νιώθει ότι δεν θα
ξαναδεί τον Έκτορα.

10. Ανδρομάχη
Είναι μια αφοσιωμένη σύζυγος, νιώθει αγάπη
για τον Έκτορα, τρυφερότητα, αγωνιά για
αυτόν και εκδηλώνει τα συναισθήματα της
διακριτικά και όχι με μελοδραματισμούς. Ο
σύζυγος της είναι το μόνο στήριγμα της και
δηλώνει ότι προτιμά να πεθάνει παρά να τον
χάσει. Κλαίει από αγωνία και φόβο μήπως
πάθει κάτι ο Έκτορας. Είναι τέτοια η επιθυμία
να κρατήσει κοντά το σύζυγο της που φτάνει
στο σημείο να του προτείνει κάποιο σχέδιο
για την άμυνα της πόλης. Είναι επίσης μια
μητέρα τρυφερή και στοργική που νοιάζεται
και αγωνιά για το μέλλον του παιδιού της.

11. Έκτορας
Είναι ήρεμος, γενναίος πολεμιστής, πιστός στις
αρχές του και στα ιδανικά του(στο χρέος ότι
πρέπει να πολεμήσει) αν και ξέρει ότι η Τροία
θα χαθεί και ότι με αυτόν τον τρόπο θα
στενοχωρήσει την οικογένεια του. Είναι
τρυφερός σύζυγος και στοργικός πατέρας και
αισιόδοξος όταν μιλάει για το μέλλον του γιου
του. Έχει ρεαλιστικές απόψεις για τη ζωή και
το θάνατο και ξέρει ότι κάποιοι στιγμή όλοι θα
πεθάνουν.

12. Έκτορας και Αστυάνακτας
 Όταν μπαίνει στη σκηνή και το παιδί η βαριά
ατμόσφαιρα αλλάζει και η οικογένεια ζει κάποιες
πρόσκαιρες στιγμές ξεγνοιασιάς και ας είναι οι
τελευταίες.
 Ό Έκτορας βγάζει την περικεφαλαία και την αφήνει
στη γη. Δεν είναι πια ο πολεμιστής αλλά ο τρυφερός
και στοργικός πατέρας. Η σκηνή περνάει
αντιπολεμικό μήνυμα.
 Ό Έκτορας προσεύχεται στο Δία για το παιδί του να
γίνει ο γιος σπουδαίος πολεμιστής, να βασιλεύσει
στην Τροία με δόξα, να γίνει καλύτερος από τον
πατέρα του και να είναι η χαρά της μητέρας του.
(επική ειρωνεία καθώς οι ακροατές ξέρουν ότι ο
Αστυάνακτας θα πεθάνει μόλις οι Αχαιοί κυριέψουν
την Τροία.) Για τον γιο του μιλάει με αισιοδοξία
γιατί μιλάει σαν πατέρας που ξεχνάει τον πόλεμο
ενώ στην Ανδρομάχη μιλούσε με απαισιοδοξία γιατί
εκεί μιλούσε ως πολεμιστής.

13. Ο πόλεμος μέσα από τις ειρηνικές
σκηνές
Ο Όμηρος δεν αφήνει τους ακροατές να
ξεχάσουν τον πόλεμο. Αναφορά στον
πόλεμο γίνεται στους ακόλουθους
στίχους: 409-410, 414-428,433-
437,448-453,454-465. Αν και ηρωικό
έπος η Ιλιάδα, ο Όμηρος παρουσιάζει
τις άσχημες συνέπειες του στις ζωές
των ανθρώπων και τους επηρεάζει
αρνητικά.

14. Το τέλος του Πάτροκλου : 786-867
 Ο Πάτροκλος , στο αποκορύφωμα των κατορθωμάτων του, σκοτώνει
27 αντιπάλους.
 Στο στίχο 786 παρομοιάζεται με θεός.
 Στίχος 787 : προοικονομία του θανάτου του Πάτροκλου
 Αποστροφή στο στίχο 787: ο ποιητής προσφωνεί τον ήρωα που
πλησιάζει το θάνατο με το όνομα του και τον αντιμετωπίζει με
οικειότητα και συμπάθεια .
 Στίχος 790: αρχίζει η παρέμβαση του Απόλλωνα: στάθηκε αόρατος
πίσω από τον Πάτροκλο, τον χτύπησε με αποτέλεσμα να ζαλιστεί ο
Πάτροκλος , και του αφαίρεσε τα όπλα: κράνος, μακρύ κοντάρι με τη
λόγχη, ασπίδα, θώρακα.
 Η αφαίρεση της περικεφαλαίας δίνεται με μια θαυμάσια
οπτικοακουστική εικόνα: η περικεφαλαία πέφτει στο έδαφος, η
φούντα της λερώνεται από τη σκόνη και τα αίματα . Η περικεφαλαία
αυτή ποτέ δεν είχε πέσει στο έδαφος καθώς ο Αχιλλέας ήταν πάντα
ανίκητος. Ο Έκτορας φοράει την περικεφαλαία του Αχιλλέα και
προοικονομείται ο θάνατος του (στίχος 800).
 Αφοπλισμός του Πάτροκλου: α) ο ποιητής τονίζει τη γενναιότητα του
Πάτροκλου β)προετοιμάζεται ο θάνατος του γ) τονίζεται η αξία της
πανοπλίας αλλά και του Αχιλλέα δ) ο Πάτροκλος παράκουσε την
εντολή του Αχιλλέα για αυτό και τιμωρείται.

15. Θάνατος του Πάτροκλου
 Α φάση: ο Απόλλωνας χτυπάει τον Πάτροκλο, τον αφοπλίζει, τον
αποδυναμώνει. Ο Απόλλωνας φέρθηκε ύπουλα και χρησιμοποίησε
τρόπους ηθικά μη αποδεκτούς. Όμως είναι ένας θεός και οι θεοί δεν
κρίνονται σύμφωνα με τα ανθρώπινα μέτρα και κανόνες. Δεν
μπορούμε να κατηγορήσουμε τον Απόλλωνα γιατί είναι θεός και ως
Θεός στέκεται πάνω από όλα αυτά.
 Β φάση: ο Εύφορβος χτυπάει πισώπλατα τον Πάτροκλο και τον
τραυματίζει, όμως δεν τολμάει να αποτελειώσει το έργο του και το
βάζει στα πόδια σαν κυνηγημένος. Στίχοι 812-813: αποστροφή
 Γ φάση: η αναμέτρηση είναι άνιση και ο Έκτορας δίνει το τελειωτικό
χτύπημα στο Πάτροκλο, κάτι που ήταν πολύ εύκολο, αφού ο
Πάτροκλος ήταν ήδη χτυπημένος. Ο πάνοπλος Έκτορας τα βάζει με ένα
τραυματισμένο στρατιώτη και του δίνει τη χαριστική βολή. Δύο
άνθρωποι χρειάστηκαν και ένας θεός για να σκοτώσουν τον
Πάτροκλο: αυτό εξυψώνει το κατόρθωμα του Πάτροκλου και
υποβαθμίζει το κατόρθωμα του Έκτορα. Στους στίχους 823-829 ο
Πάτροκλος και ο Έκτορας παρομοιάζονται με ένα λιοντάρι και ένα
αγριογούρουνο τα οποία διεκδικούν το νερό μιας βρυσούλας και
τελικά νικάει το λιοντάρι.

16. Έκτορας
Ο Έκτορας συμπεριφέρεται αλαζονικά ύστερα από
μια νίκη που δεν τη κέρδισε μόνος του. Καυχιέται
για τη νίκη του, δηλώνει ότι όσο ζει αυτός οι Τρώες
δεν θα γνωρίσουν την σκλαβιά και γίνεται ιδιαίτερα
κακός και εκδικητικός την ώρα που ο αντίπαλος
του ξεψυχά. Φτάνει στην ύβρη και γίνεται ασεβής
γιατί δεν θα επιτρέψει την ταφή του σώματος του
Πατρόκλου. Ειρωνεύεται τον ετοιμοθάνατο
Πάτροκλο που δεν έχει δίπλα του τον Αχιλλέα να
του συμπαρασταθεί και γίνεται χαιρέκακος και
πικρόχολος.
Στίχοι 860-861: επική ειρωνεία: οι ακροατές
γνωρίζουν ότι ο Έκτορας θα σκοτωθεί από τον
Αχιλλέα.

17. Τα τελευταία λόγια του Πάτροκλου:
 Ο Πάτροκλος λίγο πριν πεθάνει
αμφισβητεί την νίκη του Έκτορα και
καυχιέται ότι θα σκότωνε και άλλους
αντιπάλους αν δεν υπήρχε
παρέμβαση των θεών. Στους στίχους
851-854 προοικονομεί το θάνατο του
Έκτορα, κάτι που είναι βέβαιο, αφού
ο Αχιλλέας δεν θα αφήσει ατιμώρητο
το θάνατο του Πάτροκλου. Στίχος
843: αποστροφή του ποιητή στον
Πάτροκλο.