2. Αλεξάνδρα Γερακίνη, ΠΕ02, 3ο Γυμνάσιο Καβάλας
Πηγή εικόνων: http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/c.klisi. oys.htm Παρατηρήσεις στα αφωνόληκτα της γ΄ κλίσης
Από τα αφωνόληκτα της γ΄ κλίσης:
1) Τα περισσότερα αρσενικά και θηλυκά σχηματίζουν κανονικά την αιτιατική του ενικού με κατάληξη -α (τὸν κόρακ-α, τὴν πατρίδ-α) και την κλητ. του ενικού όμοια με την ονομαστική (ὦ κόραξ, ὦ πατρίς, ὦ ἱμάς, ὦ ὀδούς).
2) Τα βαρύτονα όμως οδοντικόληκτα σε -ις (γεν. -ιδος, -ιτος, -ιθος) σχηματίζουν την αιτιατ. του ενικού σε -ν και την κλητ. του ενικού όμοια με το θέμα (χωρίς το χαρακτήρα): τὴν χάρι-ν, τὴν ἔρι-v, τὴν ὄρνι-ν· ὦ χάρι, ὦ ἔρι, ὦ ὄρνι (από αναλογία προς τα φωνηεντόληκτα: τὴν πόλιν, ὦ πόλι)· όμοια και μερικά οδοντικόληκτα βαρύτονα σε -ης ή -υς: (ὁ και) ἡ Πάρνης -ηθος, (τὸν και) τὴν Πάρνην, ὦ Πάρνη· ἡ κόρυς -υθος (= περικεφαλαία), τὴν κόρ-υν, ὦ κόρυ.
3) Τα βαρύτονα οδοντικόληκτα σε -ων (γεν. -οντος) και -ας (γεν. -αντος), το οξύτονο τυραννὶς (-ίδος) και το περισπώμενο (ὁ και) ἡ παῖς (από τὸ πάις, γεν. παιδὸς) σχηματίζουν την κλητ. του ενικού χωρίς κατάληξη (με αφαίρεση του οδοντ. χαρακτήρα): ὦ γέρον, ὦ γίγαν, ὦ Αἶαν, ὦ τυραννί, ὦ παῖ.
4) Τα ουδέτερα οδοντικόληκτα σε -μα (γεν. -ματος) είναι όλα ακατάληκτα: κτῆμα, σῶμα, στράτευμα ,καταληκτικά είναι μόνο τα ουδέτ. φῶς (φῶτ-ς), γεν. φωτ-ός, δοτ. φωτ-ὶ κτλ. και το ανώμαλο οὖς (οὖτ-ς), γεν. ὠτ-ὸς
Ασκήσεις
ΑΣΚΗΣΗ 1
Να γραφούν οι ζητούμενες πτώσεις στα παρακάτω ουσιαστικά:
κόραξ: τόν……………………. ἀνδριάς: τοῖς…………………..
παῖς: ὦ……………………… ταχύτης: τάς………………
μάστιξ: ταῖς…………………. δράκων: τοῖς…………………
νησίς: τῆς………………….. ὂρνις: τόν………………….
κώνωψ: τοῖς…………………. τυρρανίς: ὦ……………………
3. Αλεξάνδρα Γερακίνη, ΠΕ02, 3ο Γυμνάσιο Καβάλας
ΑΣΚΗΣΗ 2
Να γραφούν η γενική, η δοτική και η κλητική ενικού, καθώς και η δοτική και η κλητική πληθυντικού των παρακάτω ουσιαστικών:
ὁ πίναξ, ἡ βραδύτης, ἡ βαλβίς, ἡ φλέψ, το νῆμα
ὁ πίναξ ἡ βραδύτης ἡ βαλβίς ἡ φλέψ το νῆμα Γενική ενικού
Δοτική ενικού
Κλητική ενικού
Δοτική πληθ.
Κλητ.Πληθ
ΑΣΚΗΣΗ 3
Να μεταφέρετε στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού τα ουσιαστικά :
-ἐλπίδι ………………………… -ἰμᾶσι……………………
-ὦ τυρρανίδες………………… -λέβητος…………………
-τάς ὂρνιθας…………………. -λαμπάδων………………………
-κόρακι ………………………. -κήρυκα………………………
-χάλυψ …………………….. -αισχροτήτων………………
-ὦ δράκοντες…………………. -πίναξι……………………….
ΑΣΚΗΣΗ 4
Να συμπληρώσετε τις καταλήξεις, να τονίσετε τα παρακάτω ουσιαστικά και να γράψετε για το καθένα την ονομαστική ενικού:
Τον Αἰθιοπα…
Τη πραότητ…..
Των πατριδ…..
Ταις ερισ………
Αι φροντιδ……
Την θυριδ…..
Τους ταπητ….
Οι κολακ…….
Των νυκτ……..