1. 2000’Lİ YILLARIN BİLİMİ BİYOLOJİ I. BİYOLOJİNİN ÖNEMİ: Çevre sorunları, biyoteknolojik çalışmalar, biyolojik ıslah yöntemleri ve tıp alanındaki gelişmeler biyolojinin önemini artıran temel unsurlardır. Canlıların genetik yapılarında biyoteknolojik yöntemlerle istenilen değişiklikler yapılabilmektedir. Biyoteknoloji yöntemleri , moleküler biyoloji ve genetik mühendisliği alanlarında kullanılır. Genetik Mühendisleri bu yöntemle ( Rekombinant DNA Tekniği ) bir hücreden alınan bir geni başka bir hücreye yerleştirerek daha önce hiç bulunmayan gen bileşimlerini üretebilmektedirler. Hücrelerden biri bitki diğeri hayvan veya bir mikroorganizma olabilmektedir.Rekombinant DNA (Yeni Gen Bileşimine sahip DNA) tekniği ile bakterilere İnsülin hormonu, İnterferon ve büyüme hormonu sentezlettirilebilmektedir.
2. d ) BİLİM ADAMI ŞÜPHECİDİR: Söylenen ve yazılan her şeyi olduğu gibi kabul etmez. Aklın süzgecinden geçirerek değerlendirir. Otoritenin de yanılabileceğini düşünür. e) BİLİM ADAMI TİTİZDİR: Bulduğu sonuçları tekrar tekrar gözden geçirir.Titiz davranmayan araştırmacıların buldukları sonuçlara ve bilgilere güvenilmez f) BİLİM ADAMI ZAMANINI VERİMLİ KULLANIR : Boş zamanı çok azdır. Sürekli araştırma durununda olduğundan zamanını iyi kullanan insandır. g) BİLİM ADAMI DÜŞÜNEN VE YENİ FİKİRLER ÜRETEN İNSANDIR : Var olan problemler için çözümler üretir. Gelecekte oluşabilecek problemlerin çözümüne yönelik fikirler geliştirir. h) BİLİM ADAMI DİĞER BİLİM ADAMLARI İLE İŞ BİRLİĞİ YAPABİLİR : Bazı problemlerin çözümü bir insan ömrüne sığmayacak kadar geniştir. Bilim adamı bu tür problemleri başka bilim adamları ile işbirliği yaparak çözer.Örneğin İnsan Genomu Projesi bütün dünyada ki bilim adamlarının işbirliği ile 2015 yılında bitirilmesi hedeflenmektedir. Bu proje insan kromozomlarında bulunan bütün genlerin tespit edilmesini içermektedir. Sonuçlanırsa başta kanser olmak üzere, kalıtsal hastalıkların tedavisi mümkün hale gelecektir.
3. A III.BİLİMSEL YÖNTEM “Düşünmeyi ve Araştırmayı Öğrenme” Bilim çalışmaları ile uğraşan kişiye BİLİM ADAMI denir. Çalışmalarında bilimsel yöntemi kullanır. Bilimsel yöntem ,insan ın düşünme yeteneğini kullanarak gözlenen olayların açıklamasını yapmak için izlediği yoldur. Bilimsel yöntemle yapılan araştırmalara, inceleme ve uğraşılara BİLİMSEL ÇALIŞMA denir. Bilim çalışmasında ilk adım gözlemdir. GÖZLEM: Bir olayın dikkatli ve planlı bir şekilde incelenmesidir. İkiye ayrılır. a) NİTEL GÖZLEM: Herhangi bir doğa olayının bir ölçü aracı yardımı olmaksızın daoğrudan doğruya duyu organları arcılığıyla gözlenmesidir .
4. Örneğin; tatlı sularda yaşayan bir hücrelilerden terliksi hayvanın mikroskop altındaki hareketinin gözlenmesi nitel gözlemdir. Deney tüpünde gerçekleşen bir reaksiyonda renk değişikliğinin meydana gelmesi de bir nitel gözlemdir . b) NİCEL GÖZLEM: Bir ölçü aracı kullanılarak yapılan ve sonuçları sayısal olarak ifade edilen gözlem çeşididir. Örneğin bir bitkinin günlük büyüme miktarının cetvelle ölçülmesi, 5 mm 3 kültür ortamında yaşayan terliksi hayvan sayısını belirlemek, 1 mm 3 insan kanındaki alyuvar akyuvar sayısının belirlenmesi nicel gözleme örnektir. NOT: Bilim çalışmasında daha geçerli olan gözlemler nicel gözlemlerdir. Çünkü, sayısal değerler ifade ettiğinden kesinlik taşır.
5. Bilimde bir problemin çözümünde geçerli sonuçlara ulaşılması için bilimsel yöntem basamakları aşağıda verilen sıraya göre izlenmelidir. A.PROBLEMİN BELİRLENMESİ B.VERİLERİN TOPLANMASI C.ÇÖZÜM YOLLARININ ARAŞTIRILMASI ( HİPOTEZİN ORTAYA KONMASI) D.DENEYLERİN KURULMASI VE KONTROLÜ E.GÖZLEMLERİN ELDE EDİLMESİ VE ÖLÇÜMLERİN ALINMASI F.BULGULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE SONUÇ ÇIKARMA G.TEORİ H.KANUN
6. A.PROBLEMİN BELİRLENMESİ: Bilim adamının merak özelliğinden dolayı karşılaştığı olaylarla ilgili olarak “Neden?” , “Niçin?” ve “Nasıl?” gibi sorular sorar.Örneğin; “Gürültünün insanlar üzerindeki etkisi nedir?” , “Çevre kirliliğinin canlılar üzerindeki etkisi nedir?” gibi örnekleri verebiliriz. Böylece ilgi, merak ve dikkatli gözlemler sonucunda bilimsel problemler ortaya çıkar. Bu durum bilimsel çalışmaya başlamanın ön şartıdır. Biz de bir problemi belirleyip bilimsel yöntem basamaklarını uygulayarak çözmeye çalışalım. Söz gelimi problemimiz: “ DENİZLERİMİZDE BALIKLARIN AZALMASINA NEDN OLAN FAKTÖRLER NELERDİR?” Şeklinde olsun.
7. B.VERİLERİN TOPLANMASI: Problemi açık olarak ortaya koyduktan sonra problemin çözüm yolunu araştırmak için problemle ilgili veriler toplanır. VERİ: Bir problemin çözümü için kullanılan bilgilerdir.Bu bilgiler , bilim adamının kendi gözlem ve çalışmalarının sonucu olabileceği gibi önceki araştırmacıların çalışmalarından da elde edilmiş olabilir. Yukarıda tespit ettiğimiz problem ile igili verileri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz: a) Sanayi kuruluşlarından atılan atık maddelerin ya da evsel atıkların çok olduğu yerlerde daha az balık görülmektedir b) Buralardaki balık ölümleri artmaktadır. c) Kirli suları oksijen tutma kapasitesi düşüktür gibi veriler toplanır.
8. C.HİPOTEZİN ORTAYA KONMASI: Bilim adamı yukarıda topladığı veriler arasında ilişki kurup probleme geçici bir çözüm yolu bulur. Araştırmacı veya bilim adamının kendi görüşlerini de ifade eden geçici çözüm yoluna HİPOTEZ ( VARSAYIM ) denir. İyi bir hipotezin özellikleri aşağıda belirtildiği gibi olmalıdır: a) Eldeki bütün verileri değerlendirmelidir b) Yeni doğruların bulunmasında yol gösterici olmalıdır. c) Problemin çözümüne katkıda bulunmalıdır. Bir problem için değişik hipotezler ortaya atılabilir.Deney ve gözlemler bu hipotezlerden birini doğrulayabilir.Doğrulanmış olan hipotezler daha güvenilir bilgilerdir.
9. Yukarıda problemimizle ilgili veriler dikkate alınarak kurulan HİPOTEZ şöyle ifade edilebilir. HİPOTEZ: “SANAYİ ATIKLARI VE EVSEL ATIKLAR DENİZLERİMİZDE BALIKLARIN AZLMASINA NEDEN OLMAKTADIR.” Hipotezin kontrollü deneylerle denenmesinden önce akıl yürütme yoluyla sonuçlar çıkarılır. Hipotezden akıl yürütme ile çıkarılan sonuçlara TAHMİN denir. Bilimsel çalışmada zaman kaybını önleyerek araştırmaları kolaylaştırır.Tahminler: “ Eğer………………………….ise………………………..dır” Şeklinde ifade edilen cümlelerden oluşur.
10.
11.
12.
13. Sözgelimi , atık maddelerin balık sayısındaki azalmaya neden olup olmadığını göstermek için: * Her iki grubun balık ölüm oranı belirlenir ve %’ye çevrilir. *Balık yumurtaları ile balık embriyolarının sağlıklı ve sağlıksız olanlarının sayısı ayrı ayrı saptanır. *Sulardaki oksijen tutma kapasitesi ölçülür. Elde edilen bu bulgular tablo ve grafik haline çevrilerek sonuca ulaşılır.Sonuç ya hipotezi destekler ya da çürütür. Deney grubundaki sonuçların kontrole göre olumsuz olması hipotezin desteklendiğini gösterir. İki grup arasında belirli bir farkın olmaması durumunda ise hipotez çürümüş olur. Hipotez terk edilip başa dönülür yeni bir hipotez kurulur.
14.
15. Yapılan kontrollü deneyden elde edilen bulgulara göre balık ölüm oranını gösteren tablo ve grafik 90% DENEY 10% KONTROL Balık ölüm oranı Gruplar
16.
17. PROBLEMİN TESBİTİ GÖZLEMLERİN YAPILMASI KABUL Hipotez gözlem ve deneylerle doğrulanıyorsa TEORİ olur. TERK Hipotez gözlem ve deneylerle doğrulanmamışsa terk edilir VERİLERİN TOPLANMASI TAHMİNLERDE BULUNMA HİPOTEZİN KURULMASI Teori evrensel bir geçerliliğe sahipse KANUN haline gelir. Yeni bir hipotez hazırlanır KONTROLLÜ DENEYLER
Notas del editor
CANLILARDAKİ İNORGANİK BİLEŞİKLER A- SU *SUYUN ÖZELLİKLERİ: a) Su en iyi çözücüdür ( Polat ve iyonik yapılı bileşikler için.)