Marxen filosofia: Materialismo dialektikoa, gizakiaren berezko izaera lana da, natura eta gizakiaren jarduera

2. • Materialismo Dialektikoa
TEORIA: Errealitatea, eta naturari buruzko azalpena
• Materialismo Historikoa
PRAXIS: Giza jarduera praktikoa (lana): gizakiak
naturarekin duen harremanean. Gizartea eta historia
MARXEN TEORIA FILOSOFIKOAK :

3. Materialismo Historikoa
Gizartearen sorrera eta garapenaren azalpen
materialista: Gizartea eta historia gizakiaren
jarduera praktikoaren emaitza dira: gizakiak lanaren
bidez natura eraldatzen du
Bizi baldintza materialek kontzientzia
determinatzen dute.
Materia eta kontzientzia, aurkako elementuen
bilakaera dialektikoa, klaseen arteko borrokaren
historia da
Historiaren helburua gizakia askatzea da

4. da Marxen teoria ezaguna, baina
gizakiaren askapena gauzatzeko
ulertu behar da: Teoria beharrezkoa
baita Praxis hori bideratzeko
Hegelen Dialektikaren eragina eta Marxek egindako kritika

5. Hegelen Dialektikan
Errealitatea, etengabeko bilakaeran,
kontraesanaren legearen arabera aldatzen da
Marxek Errealitatearen aldaketa etengabea, eta
Kontraesana (aldaketaren motorea) onartuko ditu, baina Hegelen
kontra, kontraesana ez da “ideia hutsetik” abiatzen, aldaketa
errealitate material eta konkretuan ematen da
“Ezaren gudaz baietza sortuz, ukazioa legetzat hartuz
beti aurrera joatea”

6. Existitzen den errealitate bakarra
unibertsoa
bizitza
gizakia
materiaz osaturik
ez dago arimarik
kontzientzia lanaren emaitza da

7. errealitate bakarra
gertaera
guztiak
kontrako
elementuen
borrokaren
emaitza dira

8. borrokan dauden elementu horiek
• gertaera bera osatzen dute
• gertaeraren aldaketaren kausa dira
Naturan,
Gizartean
Pentsamenduan
errealitate bakarra
“Gizonak ba du inguru latz bat menperatzeko premia,
burruka hortan bizi da eta hori du bere egia”

9. “Eta horrela bizitzen gera sortuz ta sortuz gure aukera,
atsedenik hartu gabe: lana eginaz goaz aurrera,
kate horretan denok batera gogorki loturik gaude”.
MATERIA, etengabeko borroka dialektikoan aldatzen
Aldaketa prozesu
horri
dialektika
deritzogu
bakarra

10. • Hegelen dialektikan, errealitatea ulertzeko
abiapuntua, espiritua edo arrazoia da.
• Marxen ustez, materia da dena; ez mekanismo
fisiko gisa hartuta, baizik eta gizakiaren
jarduerarekiko materia, dialektikoki jokatzen
duena historia sortuz
“Gizonen lana jakintza dugu: ezagutuz aldatzea,
naturarekin bat izan eta harremanetan sartzea.

11. • Tesia
• Antitesia
• Sintesia
tesia eta antitesia
"x" eta ez "x“
gertaera bat eta bere ukazioa
oraintxe dena, eta aldaketaren
bidez izango dena

12. • Tesia
• Antitesia
• Sintesia
Marxek historia konkretuan
islatzen du kontrakoen
borroka

13. • Tesia
• Antitesia
• Sintesia
Aurkakoak hasieran aldi
berekoak dira, eta bata
bestearekin eboluzionatuz
doaz:
Aldaketa bakoitza "Jauzi
kuantitatiboa da"

14. • Tesia
• Antitesia
• Sintesia
...eta kontraesana
aurreratuz doa,
bazterketa bihurtu arte
orduan aurkako batek
bestearen ukazioa
dakar...

15. ... eta sintesi gisa
agertzen da,
"jauzi Kualitatiboa"
gertatu delako
• Tesia
• Antitesia
• Sintesia

17. “Izarren hautsa
egun batean
bilakatu zen bizigai”

18. “…Ezaren gudaz
baietza sortuz,
ukazioa legetzat hartuz
beti aurrera joatea”

19. Gizakia
“hauts hartatikan
uste gabean
noizpait
ginaden
gu ernai”

20. Gizakia
Natura da
bere sorburua,
eta bera ere
naturala da

21. Ez da Jainkoaren
“semea”, ez
dago Jainko
baten antza eta
irudira egina
Gizakia

22. Gizakia
Izaki naturala
da: unibertsoan
dauden beste
izakiak
bezalakoa, ez
gehiago

23. Izarren hautsa
Izarren hautsa egun batean bilakatu zen bizigai,
hauts hartatikan uste gabean noizpait ginaden gu ernai.
Eta horrela bizitzen gera sortuz ta sortuz gure aukera,
atsedenik hartu gabe: lana eginaz goaz aurrera,
kate horretan denok batera gogorki loturik gaude.
Gizonak ba du inguru latz bat menperatzeko premia,
burruka hortan bizi da eta hori du bere egia.
Ekin ta ekin bilatzen ditu, saiatze hortan ezin gelditu,
jakintza eta argia; bide ilunak nekez aurkitu,
lege berriak noizpait erditu, hortan jokatuz bizia.
Gizonen lana jakintza dugu: ezagutuz aldatzea,
naturarekin bat izan eta harremanetan sartzea.
Eta indarrak ongi errotuz, gure sustraiak lurrari lotuz,
bertatikan irautea: ezaren gudaz baietza sortuz,
ukazioa legetzat hartuz beti aurrera joatea.
Ez dadukanak ongi ohi daki eukitzea zein den ona,
bere premiak bete nahirikan beti bizi da gizona.
Gu ere zerbait bagera eta, gauden tokitik hemendik bertan
saia gaitezen ikusten: amets eroak bazterturikan,
sasi zikinak behingoz erreta, bide on bat aukeratzen.
Gu sortu ginen enbor beretik sortuko dira besteak,
burruka hortan iraungo duten zuhaitz-ardaxka gazteak.
Beren aukeren jabe eraikiz ta erortzean berriro jaikiz
ibiltzen joanen direnak: gertakizunen indar ta argiz
gure ametsa arrazoi garbiz egiztatuko dutenak.
Eta egia bilakaturik ametsaren antziduri,
herri zahar batek bide berritik ekingo dio urduri;
guztien lana guztien esku jasoko dute sendo ta prestu,
beren bizitzen edergai; diru zakarrak bihotzik ez du,
lotuko dute gogor ta estu, haz ez dadin gizonen gain.
Xabier Lete

24. Gizakia...?

25. Gizakiaren berezitasuna Gizatiarra izatea da

26. Gizatiarra izatea, natura eraldatzean datza

27. Beste animaliek ez bezala, lan egiten du: tresnen
bidez natura eraldatuz produktuak ateratzen

28. Gizakiaren zerizana edo esentzia lana da

29. Gizakia eta lana
“Gizakia bere harreman sozialak direna da”

30. Gizakia eta lana
Naturarekin eta beste gizakiekin duen erlazioan,
gizakiak bere kontzientzia lortzen du

31. Gizakia eta lana
Lana jarduera soziala da eta lan egiten gizakia
gizaki bihurtzen da

32. Gizakia gizaki bihurtzen da gizarte baten partaidea den
neurrian, eta aldi berean gizarte zehatz baten produktua da
Gizakia eta lana

33. Beraz, aldi berean da gizartearen produktua eta
gizartearen produktorea
Gizakia eta lana

34. Gizakia eta lana
Lanaren jarduera eta berarekin lotutako harremanak
denboran zehar aldatuz doaz

35. Gizakia eta lana
horrela, gizakiaren izaera ere aldatuko da

36. Gizakia lanaren bidez bere burua aldatzen du, aldi
berean giza harremanak eta gizartea bera aldatuz
Gizakia eta lana

37. Gizakiaren eta gizartearen izaera historikoa da
Gizakia eta lana

38. “Filosofiaren papera, orain arte, mundua interpretatzea
izan da; gakoa, ordea, mundu hori eraldatzean datza”
- Karl Marx -

39. ”Eta indarrak ongi errotuz, gure sustraiak lurrari lotuz,
bertatikan irautea”