1. Σχεδιάγραμμα Έκθεσης
Επάγγελμα – Επαγγελματικός Προσανατολισμός
Επάγγελμα – Επαγγελματικός Προσανατολισμός
Ορισμός
Επαγγελματικός προσανατολισμός είναι η συστηματική και επιστημονική μεγάλης διάρκειας
βοήθεια προς το άτομο, ώστε να γνωρίσει τον εαυτό του, και, αξιοποιώντας τις ικανότητές
του, να επιλέξει το επάγγελμα που ταιριάζει στην προσωπικότητά του.
Σχολικός επαγγελματικός προσανατολισμός ονομάζεται ο θεσμός που στοχεύει να βοηθήσει
τον ανήλικο μαθητή, σε συνεργασία με τους γονείς και το σχολείο, με γενική διαφώτιση και
με χωριστή στον καθένα καθοδήγηση, στην εκλογή ενός επαγγέλματος αντιστοίχου προς τις
ικανότητες και κλίσεις του και να ανεφοδιάσει κάθε επάγγελμα με επαρκή αριθμό νέων
κατάλληλων φορέων.
Επάγγελμα είναι η ιδιαίτερη και συστηματική ενασχόληση του ανθρώπου με ένα
συγκεκριμένο αντικείμενο με σκοπό την κάλυψη βιοποριστικών αναγκών, την ικανοποίηση
εσωτερικών αναζητήσεων, την προσφορά στο κοινωνικό σύνολο και την καταξίωση μέσα σε
αυτό.
Παράγοντες που επηρεάζουν την εκλογή του επαγγέλματος
Προσωπικοί
1. Τα σωματικά προσόντα, η υγεία και η αρτιμέλεια:
- προσανατολίζουν στην επιλογή επαγγέλματος με ανάλογες σωματικές ή πνευματικές
δεξιότητες.
2. Η σχολική επίδοση, οι κλίσεις και οι διανοητικές ικανότητες:
- προσδιορίζουν τη δυνατότητα του ατόμου να παρακολουθήσει τους διάφορους βαθμούς
εκπαίδευσης
- βοηθούν στην απόκτηση αυτογνωσίας
- επηρεάζουν τις επαγγελματικές του αποφάσεις.
3. Η προσωπικότητα του νέου:
- η υπευθυνότητα
- η σοβαρότητα
- η σύνεση
- η ενημέρωση για τα είδη και τις απαιτήσεις του κάθε επαγγέλματος.
4. Αξίες και ανάγκες στις οποίες δίνει προτεραιότητα:
- υλικά αγαθά
- ασφάλεια και σιγουριά
- κοινωνική αποδοχή και διάκριση
- συσσώρευση γνώσεων
- αισθητική και καλλιτεχνική έκφραση
Κοινωνικοί
1. Η οικογένεια:
- το οικογενειακό περιβάλλον προσδιορίζει-καθορίζει σε μεγάλο βαθμό, τόσο στην παιδική
όσο και στην εφηβική ηλικία, τις επαγγελματικές επιλογές
- οι γονείς, πολλές φορές, επιθυμούν να ιδούν στα παιδιά τους υλοποιημένα τα δικά τους
ανεκπλήρωτα όνειρα, χωρίς να παίρνουν υπόψη τις δικές τους επιθυμίες και ικανότητες
- η οικονομική κατάσταση και η μόρφωση των γονιών καθορίζουν την ανοδική ή οριζόντια
Εκπαιδευτήρια Καίσαρη 208
Επιμέλεια: Γιωτάκου Κωνσταντίνα

2. Σχεδιάγραμμα Έκθεσης
Επάγγελμα – Επαγγελματικός Προσανατολισμός
κοινωνική κινητικότητα. Σπανιότερη είναι η καθοδική κινητικότητα
2. Το σχολείο, η εκπαίδευση:
- η απόδοση σε ορισμένους μαθησιακούς τομείς
- οι επαγγελματικός προσανατολισμός, μέσω του σχετικού μαθήματος
- τα δείγματα της κοινωνικότητας του νέου στις σχέσεις με τους συμμαθητές του
3. Το κοινωνικό περιβάλλον:
- το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, με τα ερεθίσματα και τις κοινωνικές του δομές, τα
πρότυπα και τα στερεότυπα
- οι τοπικές συνήθειες
- οι συναναστροφές
4. Το φυσικό περιβάλλον:
- η δυνατότητα αξιοποίησης της φύσης για επαγγελματική αποκατάσταση (π.χ. γεωργία,
κτηνοτροφία)
5. Ομάδες πιέσεων:
- η πολιτεία κατευθύνει τους νέους σε τομείς στους οποίους έχει ανάγκη από ανθρώπινο
εργατικό δυναμικό
- τα ΜΜΕ, με τη διαφήμιση επαγγελμάτων, αλλά και τα κοινωνικά πρότυπα που
προβάλλουν.
6. Η επαγγελματική διακίνηση
- οι αλλαγές των επαγγελματικών απαιτήσεων, λόγω της τεχνολογίας
- οι ανάγκες της διεθνούς αγοράς εργασίας.
Κριτήρια με τα οποία πρέπει να γίνεται η επιλογή επαγγέλματος
Το επάγγελμα πρέπει να:
1. ανταποκρίνεται στις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και την ψυχοσύνθεση του ατόμου και το
περιεχόμενο που δίνει στη ζωή του. Η αυτογνωσία θα το προφυλάξει από:
- τη λανθασμένη επιλογή
- την πλήξη, την ανία και τη δυστυχία, που προκαλεί η άσκηση επαγγέλματος που δεν αγαπά
2. έχει προοπτική, γιατί:
- πολλά παραδοσιακά επαγγέλματα καταργούνται, λόγω της τεχνολογίας
- οι συνεχείς αλλαγές επιβάλλουν την επιλογή επαγγέλματος με ανάλογη προσαρμοστικότητα
3. αποφέρει ικανοποιητικές αποδοχές για:
- την αντιμετώπιση των βασικών βιοτικών αναγκών
- τον καθορισμό της ποιότητας ζωής (παιδεία, ψυχαγωγία, κλπ)
4. ασκείται σε κατάλληλες εργασιακές συνθήκες, επειδή:
- αυξάνουν συνεχώς τα εργατικά ατυχήματα
- ο σημερινός ρυθμός εργασίας είναι έντονος και ο εργαζόμενος καταπονείται περισσότερο
5. ικανοποιεί τη δημιουργική έφεση, δηλαδή να:
- γεννά τη χαρά της δημιουργίας
- έχει προοπτικές για νέες ανακαλύψεις και εφευρέσεις
6. διασφαλίζει την ψυχική ισορροπία:
- εξασφαλίζοντας ελεύθερο χρόνο για ψυχαγωγία
- ενισχύοντας την επικοινωνία με τους συνανθρώπους
7. κοινωνικοποιεί, γιατί αποτελεί:
- τρόπο προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο
Εκπαιδευτήρια Καίσαρη 209
Επιμέλεια: Γιωτάκου Κωνσταντίνα

3. Σχεδιάγραμμα Έκθεσης
Επάγγελμα – Επαγγελματικός Προσανατολισμός
- χώρο ανέλιξης και κοινωνικής καταξίωσης
Κριτήρια με τα οποία γίνεται συχνά η επιλογή επαγγέλματος
1. Σύμφωνα με το κέρδος, δηλαδή τις οικονομικές απολαβές από την άσκηση κάθε
επαγγέλματος
2. Ανάλογα με το κοινωνικό γόητρο, τις προκαταλήψεις και τα κοινωνικά στερεότυπα για τα
διάφορα επαγγέλματα
3. Σύμφωνα με τις οικογενειακές επιρροές και το επάγγελμα που υπαγορεύει η οικογενειακή
παράδοση
4. Ανάλογα με το ποιο επάγγελμα απαιτεί το λιγότερο μόχθο (εποχή ήσσονος προσπάθειας)
5. Ανάλογα με τις γνωριμίες του καθενός, αφού, όπως είναι γνωστό, σήμερα υπάρχει μεγάλη
ευνοιοκρατία στον εργασιακό χώρο
Σημασία της ορθής επιλογής επαγγέλματος
1. Οικονομικός τομέας
- εξασφαλίζονται τα απαραίτητα για μια αξιοπρεπή ζωή
- παρέχεται η οικονομική δυνατότητα για ψυχαγωγία αλλά και απόλαυση περισσότερων
καταναλωτικών αγαθών
- ανεξαρτητοποιείται οικονομικά ο άνθρωπος. Η οικονομική ανεξαρτησία επιτρέπει την κατά
βούληση οργάνωση της ζωής.
2. Πνευματικός τομέας
- οργανώνεται και καλλιεργείται πνευματικά ο άνθρωπος, αναπτύσσοντας τη δημιουργική
φαντασία και καλλιεργώντας την κρίση και την αισθητική
- αποκτώνται καινούργιες εμπειρίες στη συνεργασία με άλλους ανθρώπους
- εξελίσσονται οι επιστήμες, τα γράμματα και οι τέχνες
3. Ηθικός τομέας
- βελτιώνεται ηθικά το άτομο, με την καλλιέργεια της συνέπειας, της ειλικρίνειας, της
ανθρωπιάς, εκλαμβάνοντας τον άνθρωπο ως αξία κι όχι ως μέσο προς εκμετάλλευση
- αναπτύσσεται η ευγενής άμιλλα και ο συναγωνισμός
- εξασφαλίζονται τα αναγκαία για τη ζωή, ώστε να μην καταφεύγει ο νέος σε κολάσιμες
πράξεις
- γεννώνται η αισιοδοξία και η αυτοπεποίθηση, λόγω της ηθικής πληρότητας που νιώθει ο
άνθρωπος από την ευσυνείδητη άσκηση του επαγγέλματός του
4. Κοινωνικός τομέας
- κοινωνικοποιείται ο άνθρωπος, αφού η άσκηση του επαγγέλματος έχει αποδέκτη το
κοινωνικό σύνολο
- ανάλογη με την επαγγελματική προσφορά είναι και η κοινωνική εκτίμηση και διάκριση
- γεννώνται αισθήματα αγάπης, φιλίας και αλληλεγγύης μεταξύ των ανθρώπων
- ευημερεί η κοινωνία, όταν με το επάγγελμα υπηρετείται παράλληλα το ατομικό και το
γενικό συμφέρον
- επικρατεί κοινωνική γαλήνη, ως συνέπεια της αγαστής συνεργασίας των ανθρώπων, του
αλληλοσεβασμού και της αμοιβαιότητας των αισθημάτων.
5. Πολιτικός τομέας
- η ενεργός συμμετοχή στα πολιτικά πράγματα είναι το επιστέγασμα μιας επιτυχημένης
επαγγελματικής καριέρας
- η ευνομία και η δημοκρατία προϋποθέτουν κοινωνία ανθρώπων με αγαστή συνεργασία.
Εκπαιδευτήρια Καίσαρη 210
Επιμέλεια: Γιωτάκου Κωνσταντίνα

4. Σχεδιάγραμμα Έκθεσης
Επάγγελμα – Επαγγελματικός Προσανατολισμός
6. Ψυχολογικός τομέας
- ο άνθρωπος ηρεμεί, με την αποβολή του άγχους και της αβεβαιότητας
- καταπολεμάται η πλήξη και η ανία
- νιώθει εσωτερική πληρότητα και ικανοποίηση, επειδή ανταποκρίνεται στο βασικό του ρόλο
ως κοινωνικού όντος
- η ζωή αποκτά νόημα και ενισχύεται η αυτοπεποίθησή του με την αναγνώριση της
προσφοράς του.
Αποτελέσματα της λανθασμένης επιλογής επαγγέλματος
1. Μειωμένη απόδοση
2. Τα άτομα γίνονται αντικοινωνικά
3. Πρόκληση ψυχολογικών προβλημάτων
4. Στέρηση της χαράς της δημιουργίας
5. Έλλειψη εκτίμησης
6. Η συνεχής αποτυχία θεωρείται ως αδικία και παραγκωνισμός
Η αναγκαιότητα του επαγγελματικού προσανατολισμού στις μέρες μας
1. Η ύπαρξη πολλών επαγγελμάτων και ειδικοτήτων καθιστά αδύνατη την ενημέρωση του
νέου με άλλο τρόπο
2. Το νεαρό της ηλικίας δε διασφαλίζει απόφαση ορθή και ανάλογη με τη σημασία της
3. Ο νέος δέχεται επιδράσεις από το άμεσο ή και ευρύτερο περιβάλλον, που δεν τον οδηγούν
στην καλύτερη για αυτόν απόφαση
4. Ο κορεσμός πολλών επαγγελμάτων, ο παραγκωνισμός άλλων, λόγω της τεχνολογίας, και ο
έντονος ανταγωνισμός δεν αφήνουν περιθώρια για εσφαλμένες επιλογές
5. Οι αυξημένες επαγγελματικές απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας
6. Ο καταμερισμός της εργασίας, η μεγάλη εξειδίκευση και οι συνακόλουθες αυξημένες
απαιτήσεις επιβάλλουν την ανάλογη με τις ικανότητες και κλίσεις επιλογή επαγγέλματος
7. Η αύξηση των γνώσεων σε όλους τους τομείς και η εκρηκτική ανάπτυξη των επιστημών
και της τεχνολογίας
Σημασία επαγγελματικού προσανατολισμού
1. Με την οργανωμένη εικόνα των πραγμάτων και των εξελίξεων που μπορεί να προσφέρει
στο άτομο ένας ορθός επαγγελματικός προσανατολισμός, ο νέος ξεφεύγει από την αδράνεια
και τον εφησυχασμό και, κατανοώντας την πραγματική λειτουργία των επαγγελμάτων, θέτει
στόχους και αγωνίζεται για την πραγμάτωσή τους, αποφασίζει ώριμα για το μέλλον του και
την επαγγελματική του σταδιοδρομία. Το άτομο στηρίζεται στην αυτενέργεια, συνειδητοποιεί
το μεγάλο ανταγωνισμό που εμφανίζεται σήμερα στην οικονομική ζωή και αντιλαμβάνεται
πως οποιονδήποτε κλάδο και αν επιλέξει, χρειάζεται να επιδιώξει την ειδίκευση αλλά και τη
διαρκή επιμόρφωση στο αντικείμενό του, γιατί οι τελευταίες αποτελούν ανάγκες των καιρών
και μόνο με αυτές τις προϋποθέσεις θα είναι σε θέση να υιοθετεί νέες μεθόδους και
καινούργια τεχνογνωσία, για να επέλθει η αύξηση της παραγωγικότητας και η βελτίωση της
ποιότητας. Όλα αυτά συμβάλλουν σημαντικά, ώστε ο μελλοντικός εργαζόμενος να καλύψει
επιτυχώς τις βιοποριστικές και τις δευτερεύουσες ανάγκες του, να οδηγηθεί σε
επαγγελματική ευδοκίμηση ο ίδιος, αλλά και να συνεισφέρει στη γενικότερη οικονομική
ανάπτυξη και άνοδο του βιοτικού επιπέδου της κοινωνίας.
2. Επιπρόσθετα, με τη βοήθεια του επαγγελματικού προσανατολισμού, οι νέοι ενημερώνονται
για τις συγκεκριμένες συνθήκες ενός επαγγέλματος ως αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες,
εφόσον μέσω επισκέψεων που προγραμματίζονται σε συγκεκριμένους χώρους μαθαίνουν για
Εκπαιδευτήρια Καίσαρη 211
Επιμέλεια: Γιωτάκου Κωνσταντίνα

5. Σχεδιάγραμμα Έκθεσης
Επάγγελμα – Επαγγελματικός Προσανατολισμός
τις ειδικές απαιτήσεις, τα ωράρια, τις αμοιβές και το περιβάλλον εργασίας. Αν τα παραπάνω
συνδυαστούν και με τη γενικότερη ενημέρωση που μπορεί να αποκτήσει ο νέος μέσω του
επαγγελματικού προσανατολισμού, σχετικά με τα επαγγέλματα που γνωρίζουν για
παράδειγμα κορεσμό ή πρόκειται να γνωρίσουν στο άμεσο μέλλον, σχετικά με τις απαιτήσεις
- ανάγκες που παρουσιάζονται στην αγορά εργασίας λόγω Ευρωπαϊκής Ένωσης κ.λπ.,
οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι ένας οργανωμένος επαγγελματικός προσανατολισμός
αποτελεί παράγοντα οικονομικής εξέλιξης της χώρας.
3. Η έννοια του επαγγελματικού προσανατολισμού δεν περιορίζεται μονάχα στην ορθή
επιλογή επαγγέλματος, αλλά εκφράζει και κάποια βαθύτερη γνώση. Διότι μέσα από τη
διαδικασία αυτή ο νέος προβληματίζεται, εμβαθύνει, αναλύει και αντιλαμβάνεται καλύτερα
τα διάφορα επαγγέλματα, αναπτύσσει πρωτοβουλία, ερευνά, πληροφορείται και επιδιώκει να
αποκτήσει ολοκληρωμένη ενημέρωση γύρω από τα επαγγέλματα. Με αυτό τον τρόπο
προσεγγίζει το ιδανικό της γνώσης, διευρύνει τους πνευματικούς του ορίζοντες και βρίσκεται
σε συνεχή επαγρύπνηση ελευθερώνοντας τον εαυτό του από την άγνοια. Ο επαγγελματικός
προσανατολισμός προλαμβάνει δυσάρεστες καταστάσεις, όπως παραπληροφόρηση από
επιτήδείους, γιατί αναζητά την αλήθεια και προσφέρει τη δυνατότητα στο νέο να έχει άποψη
για την κατοπινή επαγγελματική του ενασχόληση.
4. Μάλιστα δεν καλλιεργεί μόνο το πνεύμα ο επαγγελματικός προσανατολισμός, αλλά
συμβάλλει καίρια και στην κατάκτηση της αυτογνωσίας. Αναλυτικότερα, δίνει στο νέο
ερεθίσματα για εσωτερική αναζήτηση, ενδοσκόπηση και άσκηση αυτοκριτικής. Ως
αποτέλεσμα, γνωρίζει τον εαυτό του, τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητές του, απαλλάσσεται
από ταμπού και προκαταλήψεις για ορισμένα επαγγέλματα, αποκτά ηθική ωριμότητα και
ελευθερία, δηλαδή όλα τα απαιτούμενα προσόντα, όχι μόνο για υπεύθυνη επαγγελματική
επιλογή αλλά και για διαμόρφωση υγιούς προσωπικότητας. Αυτό για τον κάθε νέο σημαίνει
εσωτερική ισορροπία και ψυχική πληρότητα, αφού γνωρίζει τι θέλει και τι ζητά. Κατά
συνέπεια, λυτρώνεται από το άγχος, τα συμπλέγματα και τις αδυναμίες, δεν απογοητεύεται
και απομακρύνεται από τα ψυχικά αδιέξοδα.
5. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι στις σύγχρονες απαιτητικές και σύνθετες κοινωνίες μας, με τους
γρήγορους ρυθμούς και τους αντιφατικούς και πολλαπλούς ρόλους των ανθρώπων, ο
επαγγελματικός προσανατολισμός είναι κάτι περισσότερο από αναγκαίος. Χάρη σε αυτόν το
άτομο μυείται στη συλλογικότητα και τις ομαδικές εργασίες, μαθαίνει δηλαδή να εργάζεται
με αλληλεγγύη, αρετή που θα του χρειαστεί αργότερα και κατά την άσκηση του επαγ-
γέλματός του, ενώ εθίζεται και στο πνεύμα του διαλόγου, που αναπτύσσει τόσο με τους
άλλους νέους όσο και με τους ειδικούς. Γίνεται λοιπόν άνθρωπος εξωστρεφής, ουσιαστικά
κοινωνικός, καλλιεργεί ψυχικές αρετές, όπως το θάρρος και την αυτοπεποίθηση, αποκτά
σιγουριά, νιώθει ικανοποίηση από τον εαυτό του και την πολιτεία, δεν αγωνιά κι ούτε
αισθάνεται ανασφάλεια, προκειμένου να αντεπεξέλθει στις νέες απαιτήσεις των σύγχρονων
κοινωνιών. Η όλη ενδυνάμωση του ψυχικού του κόσμου ισχυροποιεί το χαρακτήρα του και
τον κάνει άνθρωπο υπεύθυνο. Τέλος, επειδή ο επαγγελματικός προσανατολισμός τοποθετεί
την εργασία στο ύψος που της αξίζει, την ανάγει δηλαδή σε ιδιαίτερη κοινωνική αξία, είναι
κατάλληλος για να μεταλαμπαδεύσει υγιή πρότυπα, υψηλές αρχές και ηθικές αρετές στους
μελλοντικούς επαγγελματίες. Δημιουργεί, λοιπόν, όταν λειτουργεί σωστά, ευσυνείδητους
εργαζομένους, ειλικρινείς, έντιμους και συνεπείς στο καθήκον τους.
6. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός έχει βαθύτερη κοινωνική σημασία, γιατί με τη
βοήθειά του τα άτομα αντιμετωπίζουν την εργασία ως μέσο κοινωνικής προσφοράς, ως
δρόμο μέσω του οποίου ο άνθρωπος δίνει στην ομάδα και όχι μόνο ως τρόπο επίτευξης
ατομικών στόχων και επιδιώξεων. Οι νέοι που δέχονται έναν υπεύθυνο επαγγελματικό
προσανατολισμό προβαίνουν σε μια ορθή επιλογή επαγγέλματος προτάσσοντας το κοινό
Εκπαιδευτήρια Καίσαρη 212
Επιμέλεια: Γιωτάκου Κωνσταντίνα

6. Σχεδιάγραμμα Έκθεσης
Επάγγελμα – Επαγγελματικός Προσανατολισμός
καλό σε σχέση με το στενά εννοούμενο προσωπικό συμφέρον και δεν είναι ατομικιστές.
Μέσω του υπεύθυνου επαγγελματικού προσανατολισμού έχουν κατανοήσει ότι η αξιοκρατία
στο επάγγελμα είναι απαραίτητη για την οικονομική ανάπτυξη και έχουν συνειδητοποιήσει
ότι με παρασιτικά επαγγέλματα και φαινόμενα παραοικονομίας η οικονομία δεν
αναβαθμίζεται και ο πολίτης δεν προκόβει. Κι αν αυτό συμβαίνει βραχυπρόθεσμα,
μακροπρόθεσμα θα δεχθεί κι εκείνος τις επιπτώσεις μιας τέτοιας ανεύθυνης στάσης του
συνόλου ή ορισμένων πολιτών. Διαμορφώνει επομένως, μέσω του επαγγελματικού
προσανατολισμού και των αρχών με τις οποίες τον εφοδιάζει, την αντίληψη ότι η διαφάνεια
και το ήθος κατά την άσκηση του επαγγέλματος είναι στυλοβάτες της κοινωνικής
σταθερότητας και της ποιότητας ζωής. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, ιδιαίτερα σε μια εποχή
όπως τη σημερινή, όπου από τη μια μεριά στο όνομα των σκοπιμοτήτων και του χρήματος
παρατηρείται έκνομη συμπεριφορά και από την άλλη κυριαρχεί η αδικία, η ανισότητα αλλά
και οι απάτες, οι κλοπές.
7. Μέσω του σωστού επαγγελματικού προσανατολισμού δημιουργούνται επιστήμονες που
έχουν συναίσθηση του λειτουργήματος που επιτελούν, χρησιμοποιούν με μέτρο και με
ανθρωπιστική συνείδηση τα διάφορα επιτεύγματα, «κάνουν» επιστήμη για τον άνθρωπο, την
ειρήνη, τον πολιτισμό, χωρίς να περιχαρακώνονται στο συμφέρον και την
υπερεντατικοποίηση της εργασίας για το κέρδος και μόνον. Επίσης, μέσα από έναν
ολοκληρωμένο επαγγελματικό προσανατολισμό δημιουργούνται και υπεύθυνοι καλλιτέχνες
που υπηρετούν το ωραίο και στοχεύουν στον εξευγενισμό του ανθρώπου, αξιοποιώντας το
ταλέντο τους χωρίς να στρατεύουν την τέχνη τους στην υπηρεσία κομματικών ή οικονομικών
σκοπιμοτήτων. Αλλά και οι δημόσιοι υπάλληλοι διαμορφώνονται υπεύθυνα μέσω ενός υγιούς
επαγγελματικού προσανατολισμού, σέβονται το κράτος και τον πολίτη, δεν ενισχύουν με τη
στάση τους τη γραφειοκρατία, ούτε προβαίνουν σε διασπάθιση του δημόσιου χρήματος. Και
όλα τα προαναφερθέντα συντείνουν στο ότι ο επαγγελματικός προσανατολισμός, με τις αρχές
και τις κατευθύνσεις που προσφέρει, τονίζει στο νέο την κοινωνική αξία της εργασίας.
Προϋποθέσεις για έναν ορθό επαγγελματικό προσανατολισμό
Οικογένεια
Αποτελεί το πιο άμεσο περιβάλλον του νέου και οφείλει να δείξει απόλυτο σεβασμό στην
προσωπικότητά του, παρέχοντάς του σε λογικά πλαίσια την ελευθερία ώστε χωρίς πιέσεις να
ακολουθήσει το επάγγελμα των γονέων ή κάποιο άλλο που κατά τη γνώμη τους θα του
προσφέρει μεγαλύτερη οικονομική άνεση, αλλά και να προβεί σε επιλογή σύμφωνα με τις
ανάγκες και τις προσωπικές του επιδιώξεις. Όταν η οικογένεια βρίσκεται κοντά στο νέο, όταν
μεταξύ των μελών αναπτύσσεται ο διάλογος και η γόνιμη επικοινωνία, μακριά από
συγκρούσεις και ανταγωνισμούς, τότε σίγουρα οι γονείς έχουν τη δυνατότητα να
διοχετεύσουν στο νέο υψηλά ιδανικά και να συμβάλουν στη διαμόρφωση μιας ισχυρής προ-
σωπικότητας. Σε αυτή την περίπτωση, η επιλογή του νέου θα είναι σίγουρα επιτυχής μακριά
από στερεότυπα και προκαταλήψεις για επαγγέλματα με δήθεν κοινωνικό κύρος, αφού με τη
νουθεσία και την καθοδήγηση της οικογένειας ο νέος θα αντιληφθεί καλύτερα τις κλίσεις και
τα ενδιαφέροντά του.
Σχολείο
Αποτελεί αδήριτη ανάγκη το σύγχρονο σχολείο να ξεπεράσει την κρίση που διέρχεται,
σταματώντας τη στείρα αποστήθιση γνώσεων, την τυποποίηση της διδασκαλίας και τον
άγονο εγκυκλοπαιδισμό. Το σχολείο είναι βασικός φορέας κοινωνικοποίησης και μπορεί να
διαμορφώσει ηθικά ολοκληρωμένους νέους, που θέλουν να προσφέρουν μέσω του
επαγγέλματός τους στο κοινωνικό σύνολο κάνοντας ώριμη επαγγελματική επιλογή. Στο
σχολείο μπορεί να πραγματοποιηθεί σωστός επαγγελματικός προσανατολισμός, όταν
Εκπαιδευτήρια Καίσαρη 213
Επιμέλεια: Γιωτάκου Κωνσταντίνα

7. Σχεδιάγραμμα Έκθεσης
Επάγγελμα – Επαγγελματικός Προσανατολισμός
αναβαθμιστεί το μάθημα του ΣΕΠ. Είναι επιτακτικό αίτημα σε κάθε σχολείο να υπάρχουν
ειδικοί καθηγητές για αυτό το μάθημα, αλλά και σύμβουλοι, ψυχολόγοι κ.λπ., που θα
βοηθούν το νέο να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του και να ανακαλύψει τις πραγματικές του
επιθυμίες. Για τη σωστή επιλογή επαγγέλματος, που ουσιαστικά είναι ο στόχος του
επαγγελματικού προσανατολισμού, βοηθούν πολύ οι επισκέψεις σε επαγγελματικούς χώρους,
οι διαλέξεις από συγκεκριμένους επαγγελματίες σε διάφορους τομείς ή οι ομαδικές εργασίες
για την παρουσίαση διαφόρων επαγγελμάτων, σχετικά με τα απαιτούμενα προσόντα, τις
δυνατότητες εξέλιξης και απορρόφησης. Το σχολείο πρέπει να εκσυγχρονιστεί και να
συμπορευτεί με τις απαιτήσεις των καιρών μας, σε καμιά όμως περίπτωση κάτι τέτοιο δε ση-
μαίνει πως το σχολείο θα πρέπει να υιοθετήσει μόνο έναν τεχνοκρατικό χαρακτήρα. Πρέπει
και οι ανθρωπιστικές επιστήμες να προάγονται και ταυτόχρονα ο νέος να προετοιμάζεται για
την είσοδό του σε μια τεχνολογικά ανεπτυγμένη κοινωνία. Για αυτό, το σχολείο οφείλει να
εμπνέει, να οδηγεί στη μάθηση κι όχι στην άγονη αποστήθιση και να μεταδίδει στους νέους
υψηλές αρχές και αξίες.
ΜΜΕ
Εάν τα μέσα ενημέρωσης απεγκλωβιστούν από την εμπορευματοποίηση που έχει ως στόχο
την αποκλειστικότητα και το κέρδος, εάν περιορίσουν την προπαγάνδα και την
παραπληροφόρηση και συγκεντρωθούν στην επιτέλεση του κοινωνικού τους έργου, μπορούν
να συμβάλουν στην άσκηση ορθού επαγγελματικού προσανατολισμού. Πιο συγκεκριμένα,
μπορούν να επιτύχουν κάτι τέτοιο, προβάλλοντας υγιή πρότυπα ζωής - πνευματικά και όχι
μόνο υλιστικά καταναλωτικά - ανθρώπους που βλέπουν την εργασία ως μέσο προσωπικής
ολοκλήρωσης και προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο, καθώς και εκπομπές με συζητήσεις
ειδικών, που θα ενημερώνουν τον κόσμο για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των
διαφόρων επαγγελμάτων.
Κράτος
Αναγκαία προϋπόθεση για την υλοποίηση του επαγγελματικού προσανατολισμού είναι να
μεριμνήσει κατά κύριο λόγο το κράτος, ενισχύοντας τη δημιουργία ανάλογων κρατικών
ινστιτούτων, χρηματοδοτώντας, παράλληλα, προγράμματα, διαλέξεις ενημέρωσης και
παρουσίασης επαγγελμάτων. Οφείλει επίσης να επιχειρήσει την αναδιοργάνωση του
εκπαιδευτικού μας συστήματος, ώστε ο νέος να μην αναγκάζεται να προβεί σε τόσο
σημαντικές για το μέλλον του αποφάσεις σχεδόν στο δέκατο έκτο έτος της ζωής του, όταν
ακόμη είναι αδιαμόρφωτος, ενώ ταυτόχρονα δε διαθέτει και την απαραίτητη κατάρτιση.
Πνευματική ηγεσία
Οι πνευματικοί ηγέτες, ως άνθρωποι με κοινωνικό κύρος και επιρροή, ευρύτερα
αναγνωρισμένοι και καταξιωμένοι, έχουν χρέος να βρίσκονται κοντά στις ανησυχίες των
νέων, κοντά στα ζωτικά τους προβλήματα, να προβαίνουν σε διάλογο με αυτούς,
πραγματώνοντας συνάμα το διαφωτιστικό κοινωνικό τους ρόλο. Η συμβολή τους μπορεί να
είναι πολύ σημαντική σχετικά και με την επαγγελματική επιλογή από την πλευρά του νέου,
για αυτό επιβάλλεται να μην αδρανούν.
Ατομική ευθύνη
Το ίδιο το άτομο, τέλος, οφείλει να δείξει κατάλληλη διάθεση και δεκτικότητα, γιατί
διαφορετικά κάθε προσπάθεια των φορέων αγωγής πέφτει στο κενό. Χρειάζεται να επιδείξει
ωριμότητα, κριτική σκέψη και ουσιαστικό προβληματισμό, τη στιγμή που η επιλογή
επαγγέλματος είναι, στις περισσότερες τουλάχιστον περιπτώσεις, επιλογή ζωής.
Εκπαιδευτήρια Καίσαρη 214
Επιμέλεια: Γιωτάκου Κωνσταντίνα

8. Σχεδιάγραμμα Έκθεσης
Επάγγελμα – Επαγγελματικός Προσανατολισμός
Επαγγελματική συνείδηση
Το φιλoπερίεργo πνεύμα, η κοινωνικότητα και η δημιουργικότητα είναι χαρακτηριστικά
που διακρίνουν τον άνθρωπο από τα άλλα έμβια όντα και συμβάλλουν στη δημιουργία
υψηλών αναγκών σε αυτόν. Η εργασία / το επάγγελμα συντελεί στην ικανοποίηση τούτων
των αναγκών οδηγώντας τον άνθρωπο στην πρόοδο, υλική και πνευματική. Για να είναι όμως
ουσιαστική η σχέση του ανθρώπου με την εργασία του αλλά και δημιουργική για το
κοινωνικό σύνολο, απαιτείται η ύπαρξη επαγγελματικής συνείδησης από την πλευρά του
εργαζομένου, δηλαδή υπευθυνότητα κατά την άσκηση του επαγγέλματός του και ενδιαφέρον,
όχι μόνο για την ικανοποίηση ατομικών αναγκών, αλλά, πάνω από όλα, για προσφορά στο
κοινωνικό σύνολο.
Δυστυχώς, σήμερα, όπου κι αν στρέψει κανείς το βλέμμα του, θα επισημάνει περιπτώσεις
ασυνείδητων επαγγελματιών που διασύρουν με τη στάση τους και ολόκληρους
επαγγελματικούς κλάδους: γιατροί που παίρνουν «φακελάκια» για να παραβιάσουν τη σειρά
αναμονής και να χειρουργήσουν, για παράδειγμα, ένα περιστατικό γρηγορότερα από τα άλλα,
δημοσιογράφοι που λησμονούν εντελώς το λειτούργημά τους και ενδιαφέρονται μόνο για το
κέρδος και την αποτελεσματικότητα ή την προώθηση συγκεκριμένων κομματικών
συμφερόντων, διαφημιστές που κάνουν κακές διαφημίσεις, χωρίς αισθητική, χωρίς ποιότητα
αλλά με γνώμονα μόνο το εύκολο κέρδος, δημόσιοι υπάλληλοι αδιάφοροι και ασυνεπείς που
ενισχύουν με τη στάση τους τη γραφειοκρατία.
Λίγοι, δυστυχώς, εργαζόμενοι αντιλαμβάνονται το νόημα του όρου «επαγγελματική
συνείδηση» και προσπαθούν να την κάνουν τρόπο ζωής. Επαγγελματική συνείδηση σημαίνει
πάνω από όλα κοινωνική και πολιτική συνείδηση του κάθε εργαζομένου, ενδιαφέρον για το
«εμείς» και όχι μόνο για το στενά εννοούμενο ατομικό συμφέρον, ανάπτυξη πνεύματος
συνεργασίας, αλληλεγγύης και άμιλλας με τους συναδέλφους, αλλά και γενικότερα ήθος και
ευαισθησία του ανθρώπου απέναντι στους αποδέκτες της δουλειάς του. Σημαίνει διεκδίκηση
δικαιωμάτων από την πλευρά του εργαζομένου αλλά και συνειδητοποίηση των υποχρεώσεών
του απέναντι στο σύνολο, τήρηση των νόμων του κράτους, μέτρο, ανθρωπισμό και
ανιδιοτέλεια κατά την άσκηση του επαγγέλματος. Σημαίνει ότι ο εργαζόμενος προβαίνει σε
γόνιμη αυτοκριτική και αντιλαμβάνεται το χρέος του απέναντι στην κοινωνία, προσπαθεί
διαρκώς να βελτιώνεται και ν' ανανεώνει τις γνώσεις του για το αντικείμενό του, ώστε να μην
τον ξεπερνούν οι εξελίξεις. Η διαρκής ενημέρωση αποτελεί κύριο γνώρισμα ενός υπεύθυνου
επαγγελματία, ειδικά μάλιστα στην εποχή μας, που οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και τα
μηνύματα καταιγιστικά.
Η επαγγελματική συνείδηση, τέλος, είναι αυτή που υπαγορεύει στον εργαζόμενο να
ασχοληθεί και με το συνδικαλισμό, ώστε πιθανόν να διεκδικήσει καλύτερες αμοιβές, ωράρια
και γενικότερα καλύτερες συνθήκες εργασίας, ενώ είναι γενικά βέβαιο ότι οι πολίτες που
επιτελούν τα επαγγελματικά καθήκοντά τους στο ακέραιο αισθάνονται Ψυχική ικανοποίηση
και ίσως πληρότητα που απορρέει από τη συνέπεια και την «προσφορά» απέναντι στους
άλλους.
Σήμερα, ωστόσο, η αρετή αυτή αποτελεί είδος προς εξαφάνιση. Η αναξιοκρατία, οι
παρανομίες πάσης φύσεως, το κερδοσκοπικό πνεύμα, τα σκάνδαλα, η υπαλληλική νοοτροπία,
το πνεύμα του συναδελφισμού και η ασυνέπεια είναι συνήθη φαινόμενα που μας
απογοητεύουν σχετικά με το ήθος και το ύφος των εργαζομένων, ακόμα δυστυχώς και των
νέων ανθρώπων που σύμφωνα με τη φύση τους (ιδεαλισμός) και την ηλικία τους
(ενθουσιασμός, μαχητικότητα) θα περίμενε κανείς να λειτουργούν πέρα από συμβατικότητες,
με αξιοπρέπεια και αγωνιστικότητα για μια υγιέστερη κοινωνία.
Η κοινωνία μας, όμως, είναι υλιστική και υπερκαταναλωτική και σε μια τέτοια κοινωνία
ύψιστη αξία έχει γίνει το χρήμα και η υλική ευμάρεια - δύσκολα λοιπόν ξεφεύγουν από αυτή
τη λογική και οι εργαζόμενοι. Σε μια τέτοια κοινωνία λοιπόν ανθίζει ο στείρος ανταγωνισμός
με τους συνανθρώπους για το ποιος θα αποκτήσει τα περισσότερα, ενώ και η γενικότερη
Εκπαιδευτήρια Καίσαρη 215
Επιμέλεια: Γιωτάκου Κωνσταντίνα

9. Σχεδιάγραμμα Έκθεσης
Επάγγελμα – Επαγγελματικός Προσανατολισμός
ηθική χαλάρωση και η κρίση των αξιών απευαισθητoπoιoύν τους ανθρώπους και τους κάνει
να μη συμπεριφέρονται στα πλαίσια της ευπρέπειας, της νομιμότητας και του καθήκοντος,
αλλά να μεταχειρίζονται συχνά ακόμη και αθέμιτα μέσα για να επιτύχουν τους στόχους τους.
Επίσης, η υπερσυσσώρευση τόσων ανθρώπων στις μεγαλουπόλεις (αστικοποίηση) οδηγεί
στην αποξένωση και στην ανωνυμία τους ανθρώπους, δηλαδή στη χαλάρωση των
κοινωνικών δεσμών, άρα και στην έλλειψη σεβασμό απέναντι στον πλησίον, που συχνά
μεταφράζεται και ως επαγγελματική αδιαφορία ή ανευθυνότητα.
Άλλωστε, στο πλαίσιο του βιομηχανοποιημένου τρόπου ζωής και της επικράτησης της
στείρας τεχνοκρατικής αντίληψης, δηλαδή της αντίληψης ότι μόνο η τεχνολογία μας οδηγεί
στην ευτυχία, ο άνθρωπος απογυμνώνεται ηθικοπνευματικά και, στερούμενος την
απαραίτητη εσωτερική καλλιέργεια, καταλήγει ευκολότερα στην επαγγελματική ασυδοσία.
Αλλά και η κρίση που διέρχονται θεμελιώδεις φορείς αγωγής, όπως η οικογένεια και το
σχολείο, επηρεάζει καταλυτικά τη στάση των εργαζομένων. Χρειάζεται ανθρωπιστική
παιδεία για να δείξει ο εργαζόμενος κοινωνική και επαγγελματική συνείδηση. Όταν το
σχολείο προσφέρει μόνο χρησιμοθηρική γνώση με στόχο τις ανώτατες σπουδές και όχι γενική
καλλιέργεια, όταν τα πρότυπα που μεταδίδει η οικογένεια είναι υλιστικά και ωφελιμιστικά,
όταν η τηλεόραση και τα ΜΜΕ προβάλλουν συνεχώς το χρήμα και όταν οι ίδιοι οι πολιτικοί
ηγέτες διαπράττουν ποικίλες παραβιάσεις και ατασθαλίες, ακόμη και σκάνδαλα στο πλαίσιο
του γενικότερου «λειτουργήματός» τους, είναι μάλλον αναμενόμενη η απουσία
επαγγελματικής συνείδησης στους περισσότερους εργαζομένους.
Τέλος, προβλήματα όπως η ανεργία, ιδιαίτερα με τη μορφή υποαπασχόλησης ή
ετεροαπασχόλησης, αποκαρδιώνουν εντελώς τους εργαζομένους και τους στρέφουν πιο
εύκολα και πιο συχνά στη χρήση των οποιονδήποτε μέσων για να κερδίσουν. Άλλωστε, όταν
κάποιος ασχολείται με ένα επάγγελμα εντελώς διαφορετικό από αυτό που διάλεξε, όταν δεν
αγαπά ουσιαστικά αυτό που κάνει, δεν αποτελεί το μεράκι και την επιλογή του, είναι σαφές
ότι δε θα το ασκήσει και με το απαραίτητο ήθος και σεβασμό απέναντι στους άλλους.
Παραδοσιακά επαγγέλματα
α) Στις μέρες μας, επιβιώνουν μερικά παραδοσιακά επαγγέλματα, τα οποία συνδέονται
κυρίως με την παραδοσιακή ελληνική λαϊκή τέχνη. Ο τεχνικός πολιτισμός εξάλειψε ορισμένα
παραδοσιακά επαγγέλματα. Συγκεκριμένα:
- οι σύγχρονες βιοτεχνίες και βιομηχανίες στοχεύουν στην υπερπαραγωγή και για αυτό
τυποποιούν τη μαζική παραγωγή. Παραμερίζουν έτσι πολλά παραδοσιακά επαγγέλματα
- η βιομηχανία άλλαξε τη ζωή μας. Έχει εξαφανίσει πολλά παραδοσιακά επαγγέλματα που
συντηρούσαν πολλές οικογένειες και πρόσφεραν πολύτιμες υπηρεσίες στην κοινωνία
- Η «θρησκευτική προσήλωση» σε ξεπερασμένα επαγγέλματα αποτελεί βασική αιτία της
εξαφάνισης ορισμένων παραδοσιακών επαγγελμάτων. Η βιομηχανική εποχή μας γκρέμισε τα
«τείχη» της παραδοσιακής τέχνης.
β) Ο επαγγελματίας πρέπει:
- να μην είναι προσηλωμένος στις παλιές αντιλήψεις και νοοτροπίες
- να μην είναι προσκολλημένος στην παράδοση
- να μη μένει σταθερός στο παραδοσιακό και ξεπερασμένο πια επάγγελμά του
- να προσαρμόζεται στις αλλαγές της κοινωνίας για την υλική και ηθική του βελτίωση
- να συμβαδίζει με τις ανάγκες της εποχής του
- να εξειδικεύεται σύμφωνα με τις νέες απαιτήσεις της ζωής
- να αλλάζει το παραδοσιακό του επάγγελμα, για να αποφύγει την επαγγελματική χρεοκοπία
- να μη θεωρεί ντροπή και ξεπεσμό την αλλαγή του ξεπερασμένου επαγγέλματός του
- να συνειδητοποιεί τις νέες ανάγκες της εποχής του
- να εξασφαλίζει την αυτάρκειά του με σύγχρονο επάγγελμα
Εκπαιδευτήρια Καίσαρη 216
Επιμέλεια: Γιωτάκου Κωνσταντίνα

10. Σχεδιάγραμμα Έκθεσης
Επάγγελμα – Επαγγελματικός Προσανατολισμός
Ανάλυση απόψεων
«Όλοι οι άνθρωποι είναι ικανοί για όλα τα επαγγέλματα»
Η άποψη ότι «όλοι είναι ικανοί για όλα» δεν είναι σωστή. Κάθε άνθρωπος έχει τη δική του
προσωπικότητα, τη σωματική κατασκευή, την πνευματική οξύνοια, τις εσωτερικές
δεξιότητες, τις κλίσεις και τις αδυναμίες του. Είναι, επομένως, αδύνατο να ανταποκριθεί στο
ευρύ φάσμα των επαγγελματικών απαιτήσεων της εποχής μας. Η ανάπτυξη, άλλωστε, των
επιστημών και ιδιαίτερα της τεχνολογίας χρήζει εξειδικευμένης ενημέρωσης και κατάρτισης.
Το βάθος κάθε ειδικότητας είναι τόσο μεγάλο, που είναι αδύνατο να ασχοληθεί κανείς
αναλυτικά και εμπεριστατωμένα σε πολλούς παράλληλα τομείς. Αυτό θα κατέληγε σε
επιφανειακή προσέγγιση και ερασιτεχνισμό. Η συνεργασία των διαφόρων επαγγελμάτων και
των επιστημονικών ειδικοτήτων για την επίτευξη του καλύτερου αποτελέσματος υλοποιείται
τόσο με τα μεμονωμένα άτομα όσο και με τις μεγάλες βιομηχανικές μονάδες. Ο ανταγω-
νισμός, μάλιστα, για καλύτερη ποιότητα προϊόντων χρήζει ειδικών που και την παραγωγή
αυξάνουν και την ποιότητα συνεχώς βελτιώνουν. Η λαϊκή φράση «πολυτεχνίτης κι
ερημοσπίτης» έχει απόλυτη εφαρμογή στην εποχή μας, τηρουμένων πάντα των αναλογιών.
«Ο καθένας είναι ικανός μόνο για ένα επάγγελμα»
Εξίσου δεν είναι σωστή και η άποψη ότι «ο καθένας είναι ικανός μόνο για ένα επάγγελμα». Ο
καθένας μπορεί να ανταποκρίνεται άριστα στις απαιτήσεις ενός επαγγέλματος, όταν μάλιστα
είναι καλά καταρτισμένος και χαρακτηρίζεται από εργατικότητα και επιμέλεια. Δε σημαίνει,
όμως, ότι είναι παντελώς ανίκανος να ασχοληθεί και με κάτι άλλο. Η πνευματική του οξύνοια
και η πολυμέρεια του δίνει τα περιθώρια να ασχοληθεί, ίσως λίγο κατώτερα, και με
επαγγέλματα ξένα προς τις κλίσεις του. Η υπομονή, η επιμονή και η θέληση θα
εξισορροπήσουν τις όποιες αδυναμίες και υστερήσεις του.
«Ο καθένας μπορεί να ασκήσει αρκετά επαγγέλματα»
Ο άνθρωπος, λοιπόν, δεν είναι ικανός να πραγματοποιεί μια μόνον εργασία. Ο καθένας
μπορεί να ανταποκριθεί σε ένα μεγαλύτερο αριθμό επαγγελμάτων. Η πολυμέρεια που τον
χαρακτηρίζει, του δίνει τη δυνατότητα να διευρύνει το φάσμα των ενδιαφερόντων και
δραστηριοτήτων του. Η ειδίκευση τον καθιστά, βέβαια, ικανότερο και αποτελεσματικότερο σ'
ένα τομέα, όμως μπορεί να ενημερωθεί και σε άλλους παρεμφερείς τομείς, ώστε, σε μια
δεδομένη στιγμή, είναι δυνατό να εντρυφήσει περισσότερο και σε αυτούς. Άλλωστε, η
διεπιστημονική κατάρτιση αποτελεί το νέο πνεύμα για την επαγγελματική αποκατάσταση
ενός ανθρώπου (π.χ. Χημικός Μηχανικός με ειδίκευση στη Βιοχημεία κλπ). Επίσης, ο
κορεσμός ορισμένων επαγγελμάτων αναγκάζει τους απασχολούμενους να αλλάζουν
επάγγελμα. Μια ταχύρρυθμη κατάρτιση από οργανωμένους φορείς, ΟΑΕΔ κλπ., επιτρέπει να
ασκήσουν ένα καινούργιο συγγενικό επάγγελμα προς αυτό της ειδίκευσής τους.
Η επιλογή, όμως, επαγγέλματος αντίθετου με το χαρακτήρα και τα ενδιαφέροντα του
ανθρώπου, με μοναδικό γνώμονα τα μεγάλα οικονομικά οφέλη, την οικονομική άνοδο και
γενικά την κατάκτηση μιας ψευδαισθησιακής ευτυχίας, κατασκευασμένης και προωθημένης
από τους σύγχρονους μηχανισμούς διαφήμισης, κάνουν τον άνθρωπο δυστυχή. Γιατί, αν
επιτύχει να ικανοποιήσει τη δίψα του για πολυτέλεια, επιδειξιομανία και γενικά τη
ματαιοδοξία του, θα οδηγηθεί μοιραία στην ανία, τον κορεσμό, την υποκρισία, και την
ασυνειδησία. Ακόμα, αν αποτύχει, ο πνευματικός και ψυχικός λήθαργος, στον οποίο θα έχει
περιπέσει, δεν θα του έχει αφήσει κανένα ιδανικό, κανένα άλλο πιστεύω, το οποίο θα έδινε
ουσιαστικό σκοπό στηζωή του.
Αν, λοιπόν, εκλογή επαγγέλματος σημαίνει πράγματι κι εκλογή τρόπου ζωής, το κριτήριο
που πρέπει να ισχύει είναι πρώτιστα η ψυχική και ηθική ικανοποίηση για την προσφορά και
δημιουργία. Κι αυτή επιτυγχάνεται με τη ισορροπία ανάμεσα στις κλίσεις και το επάγγελμα
Εκπαιδευτήρια Καίσαρη 217
Επιμέλεια: Γιωτάκου Κωνσταντίνα

11. Σχεδιάγραμμα Έκθεσης
Επάγγελμα – Επαγγελματικός Προσανατολισμός
και εγγυάται την κοινωνική αναγνώριση και τις υλικές ικανοποιήσεις, εφόσον η
ανυστερόβουλη υπηρέτησή του με πραγματική αγάπη και ζήλο, αμείβει το άτομο με οικονο-
μικές απολαβές και σταθερή ιεραρχική εξέλιξη.
Σε τι διαφέρει το επάγγελμα από το λειτούργημα;
α) Το επάγγελμα:
- αποβλέπει σε βιοποριστικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς σκοπούς
- καλύπτει ατομικές και κοινωνικές ανάγκες
- οργανώνει και συστηματοποιεί την εργασία
- στοχεύει στην ικανοποίηση της απληστίας του ανθρώπου, δηλαδή της δίψας του για κέρδος
- στοχεύει στην ατομική ανάδειξη και πρόοδο
- δε βάζει στον άνθρωπο ηθικούς φραγμούς
β) Το λειτούργημα:
- ασκείται ευσυνείδητα και γίνεται μέσο κοινωνικής ανάδειξης και προόδου
- εξυπηρετεί κυρίως το κοινωνικό σύνολο
- στηρίζεται στις αρετές της ευθύνης και του καθήκοντος, της ειλικρίνειας και του
ανθρωπισμού, της ευσυνειδησίας και της αξιοπρέπειας
- αποβλέπει στην καλύτερη επίλυση των κοινωνικών προβλημάτων
- έχει σαν αφετηρία του την πρόοδο και την εξέλιξη της κοινωνίας
- εξυπηρετεί άμεσα την κοινωνία και έμμεσα τα άτομα
- φροντίζει για την ομαλή και αποδοτική λειτουργία των κοινωνικών θεσμών
- αντιμετωπίζει τον άνθρωπο σαν αξία
- δείχνει κατανόηση και συμπάθεια σε κείνους που την χρειάζονται
- έχει ηθικούς φραγμούς και ανώτερα ιδανικά
- παρέχει τις απαραίτητες υπηρεσίες του για τη σωστή και αποδοτική λειτουργία των
κοινωνικών θεσμών
- είναι δημιουργικό και χρήσιμο για την κοινωνία.
Σε τι διαφέρει ο ερασιτέχνης από τον επαγγελματία;
α) Ο ερασιτέχνης
- ικανοποιεί ένα ταλέντο του (στη μουσική, στη ζωγραφική) στον ελεύθερο χρόνο του
- προσπαθεί να ικανοποιεί τις βαθύτερες επιθυμίες του
- εργάζεται για την ψυχική του ικανοποίηση και για την ψυχαγωγία του
- έχει γενικές και αόριστες γνώσεις
- ασχολείται με το χόμπι του μόνο στον ελεύθερο χρόνο του
- στοχεύει στην εσωτερική του ευχαρίστηση
β) Ο επαγγελματίας
- αποβλέπει σε οικονομικούς και βιοποριστικούς σκοπούς
- υπηρετεί το στενό επαγγελματικό του συμφέρον
- επενδύει τα χρήματα ή επεκτείνει την επιχείρησή του, για να μεγιστοποιήσει τα κέρδη του
- ασχολείται μόνο με το κύριο έργο του με σύστημα και μέθοδο, με οργάνωση και πρόγραμμα
και δεν αυτοσχεδιάζει
- διαθέτει ειδικές γνώσεις πάνω στο επάγγελμά του
- διακρίνεται για την υπευθυνότητα στα λόγια και στις πράξεις του
- ασκεί αμειβόμενη και οργανωμένη εργασία
- έχει κύρος, διότι είναι ειδικός στην εργασία του
Εκπαιδευτήρια Καίσαρη 218
Επιμέλεια: Γιωτάκου Κωνσταντίνα

12. Σχεδιάγραμμα Έκθεσης
Επάγγελμα – Επαγγελματικός Προσανατολισμός
Εκπαιδευτήρια Καίσαρη 219
Επιμέλεια: Γιωτάκου Κωνσταντίνα