3. RODZINA MARII
Maria Skłodowska urodziła się w Warszawie
(wtedy znajdującej się w Królestwie Polskim,
będącym częścią Imperium Rosyjskiego) jako piąte
i ostatnie dziecko w znanej rodzinie nauczycielskiej,
wywodzącej się z drobnej szlachty. Jej ojciec,
Władysław pochodził z rodziny, która miała prawo
do posługiwania się herbem Dołęga, zaś matka
z rodziny z herbem Topór.
Rodzeństwem Marii byli: Zofia (1861–1876), Józef
(1863–1937) – znany warszawski lekarz, Bronisława
(1865–1939) – lekarka i działaczka społeczna
i Helena (1866–1961) – nauczycielka. Kiedy Maria
miała 9 lat, najstarsza siostra Zofia zmarła na tyfus.
Z kolei dwa lata później, gdy Maria miała 11 lat
zmarła jej matka, która od lat chorowała na gruźlicę.
4. NAUKA W PARYŻU
Po ukończeniu gimnazjum uczyła się przez pewien czas
samodzielnie, po czym wyjechała na studia do Paryża – które
umożliwiła Marii jej siostra Bronisława. Uzyskała tam licencjat
nauk fizycznych i matematycznych. Gdy ukończyła studia
wróciła do kraju, jednak po kilku miesiącach, nie mogąc
pracować naukowo wróciła do Paryża.
Tam też poznała Piotra Curie, młodego profesora
fizyki w Szkole Przemysłowej Fizyki i Chemii
w Paryżu. W 1895 roku zawarli związek małżeński.
Odtąd pracowali razem. Dwa lata po ślubie przyszła
na świat ich pierwsza córka – Irena,
późniejsza laureatka Nagrody Nobla.
5. STUDIA MARII
Większośd życia spędziła we Francji, tam też studiowała, a następnie rozwinęła swoją
karierę naukową. Prekursorka nowej gałęzi chemii – radiochemii. Do jej dokonao
należą: opracowanie teorii promieniotwórczości, technik rozdzielania izotopów
promieniotwórczych oraz odkrycie dwóch nowych pierwiastków – radu i polonu.
Z jej inicjatywy prowadzono także pierwsze badania nad leczeniem raka za pomocą
promieniowania.
6. CHEMIA
Radiochemia – dział chemii jądrowej poświęcony badaniom przemian
chemicznych substancji promieniotwórczych oraz własności
fizykochemicznych związków zawierających określone izotopy
(np. wymiana izotopowa, efekt izotopowy, wskaźniki izotopowe).
Przedmiotem zainteresowania radiochemii jest także oczyszczanie
i zastosowanie radioizotopów w nauce i technice oraz wytwarzanie
i utylizacja paliwa jądrowego.
Polon− pierwiastek chemiczny o liczbie
atomowej 84, radioaktywny metal.
Rad (Ra, łac. radium) – pierwiastek
chemiczny z grupy metali ziem
alkalicznych w układzie okresowym.
Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa
radius oznaczającego promień.
7. DWUKROTNA NOBLISTKA
Dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla za osiągnięcia
naukowe. Po raz pierwszy w roku 1903 z fizyki wraz
z mężem Piotrem Curie i Henrim Becquerelem za
badania nad odkrytym przez Becquerela zjawiskiem
promieniotwórczości. Drugi raz w 1911 roku
z chemii za wydzielenie czystego radu i badanie
właściwości chemicznych pierwiastków
promieniotwórczych. Jest jedyną kobietą, która tę
nagrodę otrzymała dwukrotnie,
a także jedynym uczonym w historii uhonorowanym
Nagrodą Nobla w dwóch różnych dziedzinach nauk
przyrodniczych. Jest ona też jedyną kobietą, która
spoczęła w paryskim Panteonie w dowód uznania
zasług na polu naukowym.
8. INSTYTUT RADOWY
Po otrzymaniu drugiej Nagrody Nobla, Maria przekonała rząd Francji do
przeznaczenia środków na budowę prywatnego Instytutu Radowego – Institut du
Radium (obecnie Institut Curie), który został wzniesiony w 1914 r. i w którym
prowadzono badania z zakresu chemii, fizyki i medycyny. Instytut ten stał się
kuźnią noblistów – wyszło z niego jeszcze czworo laureatów nagrody Nobla,
w tym córka Marii Skłodowskiej-Curie, Irène, i zięć Frédéric Joliot-Curie.
W Instytucie prowadzono podstawowe prace i badania nad promieniotwórczością
i radioizotopami.
9. WIZERUNEK MARII SKŁODOWSKIEJ - CURIE
Maria Skłodowska-Curie widniała na jednym banknocie
dwudziestotysięcznym i monecie dziesięciozłotowej.
10. POMNIK NOBLISTKI W WARSZAWIE
Pomnik Marii Skłodowskiej-Curie jest
zlokalizowany w Warszawie na skwerze,
przy ul. Wawelskiej i ul. Skłodowskiej-Curie.
Pomnik powstał na polecenie prezydenta Warszawy
Stefana Starzyńskiego, a odsłonięto go
w niewiele ponad rok od śmierci uczonej
– 5 września 1935 roku. Autorka pomnika
rzeźbiarka Ludwika z Kraskowskich Nitschowa
(ta sama zaprojektowała pomnik Syreny nad
brzegiem Wisły) poznała noblistkę przed I wojną
światową, uczęszczając w Paryżu na jej wykłady.
"Ta skromna kobieta miała zawsze skupiony wyraz
twarzy, wygląd nieobecnej duchowo, chłodnej" –
wspominała.
11. GRÓB MARII SKŁODOWSKIEJ - CURIE
I PIOTRA CURIE
Niewielu Polaków odwiedzających Paryż pamięta o skromnym grobowcu
Marii Curie-Skłodowskiej, pochowanej wraz z mężem Piotrem w Panteonie.
W 1995 roku ich szczątki przeniesiono tutaj z rodzinnego grobowca
w podparyskim Sceaux. Zwłoki Marii Skłodowskiej spoczęły w Panteonie
obok kilkudziesięciu wybitnych Francuzów pod wspólną dewizą
„Wielkim ludziom - wdzięczna ojczyzna”.
