1. Jongeren en privacy op sociale
netwerksites: een observatiestudie
Ellen Vanderhoven
Tammy Schellens
Martin Valcke
Universiteit Gent
Vakgroep onderwijskunde
SPION-project
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

2. INHOUD – Inleiding – Procedure – Resultaten - Discussie
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

3. Inhoud – INLEIDING – Procedure – Resultaten - Discussie
• Gebruik van sociale netwerksites ↑
• Amerikaanse tieners(12-17): 73%
(Lenhart, Purcell, Smith, & Zickuhr, 2010)
• Vlaamse jongeren (12-18): 87%
(Paulussen et al., 2010)
 Bezorgdheden rond privacy en veiligheid ↑
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

4. Inhoud – INLEIDING – Procedure – Resultaten - Discussie
‘Nieuwe sneaky hat-trend op
Facebook is pedo-paradijs’
(ad.nl)

5. Inhoud – INLEIDING – Procedure – Resultaten - Discussie
Amke (18): "Ik denk dat je er maar
best niet opstaat met stomme
dingen zoals bier. Dat is niet goed
als je baas je bijvoorbeeld
opzoekt.“ (Apestaartjaren.be)

6. Inhoud – INLEIDING – Procedure – Resultaten - Discussie
Amke (18), die waarschuwde voor
werkgevers op Facebook, blijkt zelf
met twee pintjes op haar
profielfoto te prijken. "Ik ben jong,
dan kan dat nog een beetje",
verdedigt ze zichzelf.
(Apestaartjaren.be)

7. Inhoud – INLEIDING – Procedure – Resultaten - Discussie
Relatie vaakst stopgezet op
maandag
(DeStandaard)
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

8. Inhoud – INLEIDING – Procedure – Resultaten - Discussie
Overdreven beeld door media-aandacht?
• Hoe gedragen jongeren zich echt?
Veel onderzoek
 Meestal vragenlijst/interviews
• Interessante gegevens, inzicht in mening jongeren
• Probleem: foute antwoorden?
• Sociaal wenselijk
• Jongeren weten het niet juist/zijn zich er niet van
bewust
 Observatiestudie
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

9. Inhoud – Inleiding – PROCEDURE – Resultaten - Discussie
• Observatie van 1050 Facebook profielen :
‧ Vlaamse jongeren tussen 12-18
‧ 49% jongens, 51% meisjes
‧ Gem leeftijd 15.65
‧ 43% ASO, 28 % TSO, 17% BSO, 3% KSO
‧ 50% vrienden, 50% vrienden van vrienden
• Informatie gecodeerd mbv gedetailleerd codeboek
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

10. Inhoud – Inleiding – PROCEDURE – Resultaten - Discussie
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

11. Inhoud – Inleiding – PROCEDURE – Resultaten - Discussie
Onderzoeksvragen
1) Wat voor informatie zetten jongeren op hun
profielpagina?
2) Gebruiken jongeren hun privacy-instellingen?
3) Brengt deze informatie een risico met zich mee?
4) Zijn er interacties met opleiding, leeftijd of
geslacht?
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

12. Inhoud – Inleiding – Procedure – RESULTATEN – Discussie
1) Wat voor informatie?
• Persoonlijke informatie:
Naam (96%), voornaam (98%), geboortedatum(80%),
geslacht(90%), relationele status (58%)
• Foto’s
gepost (100%, gem. 298), getagged (91%, gem. 208),
profielfoto(94%), hoofdpagina (89%)
• Interesses:
‣ ‘Vind ik leuk’ (95%, gem. 223), muziek (85%), films (65%),
televisie(76%)
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

13. Inhoud – Inleiding – Procedure – RESULTATEN – Discussie
• Video’s:
gepost (35%) getagged (50%)
• Prikbord: 47% minder dan10 posts
• Spelletjes/toepassingen: 51% geen posts op prikbord
• Notities: 8%
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

14. Inhoud – Inleiding – Procedure – RESULTATEN – Discussie
• Effect van leeftijd:
• Jongere kinderen: meer spelletjes, sporten, atleten, teams
• Oudere kinderen: meer foto’s, video’s, prikbord posts,
relationele status
• Geen duidelijk effect van opleidingsvorm
• Effect van geslacht:
• Meisjes: meer foto’s, video’s, interesses, prikbord posts,
notities
• Jongens: meer spelletjes, ‘geinteresseerd in’, relationele status
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

15. Inhoud – Inleiding – Procedure – RESULTATEN – Discussie
2) Privacysettings?
• Wat kan je uitgelogd zien?
• Is er een verschil tussen
wat je bij vrienden en
vrienden-van-vrienden kan
zien?
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

16. Inhoud – Inleiding – Procedure – RESULTATEN – Discussie
• Uitgelogd:
• Standaardinstelling onder 18: vrienden
van vrienden
• 18-jarigen:
• 54% vindbaar met Google, 60% op Facebook
• Naam (61%), voornaam (58%)
• Profielfoto (57%)
• Interesses (54%, M=86)
• Foto’s (10%)
• Prikbord (3%)
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

17. Vrienden vergeleken met vrienden-van-vrienden
Vrienden V-van-V Sig.
Naam 96% 97%
Voornaam 90% 90%
Profielfoto van zichzelf 95% 94%
Geslacht 89.8% 90.2%
Geposte foto’s 100% 86% ***
Interesses 95% 79% ***
Geboortedatum 80% 64% ***
Prikbord 88% 48% ***
Relationele status 58% 37.7% ***
Geposte video’s 35% 16% ***
Emailadres 85% 5% ***
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

18. Inhoud – Inleiding – Procedure – RESULTATEN – Discussie
• Zelfde patroon voor
• Jongeren van verschillende leeftijden
• Jongeren uit verschillende opleidingsvormen
• Jongens en meisjes
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

19. Inhoud – Inleiding – Procedure – RESULTATEN – Discussie
3) Risicovolle informatie?
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

20. Inhoud – Inleiding – Procedure – RESULTATEN – Discussie
3) Risicovolle informatie?
• Zijn er aanwijzingen in de interesses,
foto’s, prikbordberichten,.. van:
• Drugsmisbruik, feestgedrag, seks (kus, naakt,..)
• Negatieve houding tov school, leraren, ouders,..
• Haatberichten
• Commerciële berichten
• Kunnen we contactinfo vinden?
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

21. Inhoud – Inleiding – Procedure – RESULTATEN – Discussie
Geposte Getaggede Video’s Interesses
foto’s foto’s
V VVV V VVV V VVV V VVV
Feestgedrag 28% 15% 55% 23% 15% 7% 47% 34%
Alcohol 13% 6% 34% 13% 3% 2% 37% 26%
Naakt 18% 9% 41% 16% 2% 1%
Negatiev gedrag tov 53% 36%
meerdere
Negatief gedrag tov 39% 26%
school
Haatberichten 36% 30%
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

22. Inhoud – Inleiding – Procedure – RESULTATEN – Discussie
Contactinformatie:
• Email: 85-5%
• Dorp/gemeente: 51-43%
• Imsn:23-1%
• SNS: 7-1%
• Website 6-2%
• Gsm nr: 5-1%
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

23. Inhoud – Inleiding – Procedure – RESULTATEN – Discussie
• Hoe ouder, hoe meer risicovolle informatie
• Geen duidelijk effect van opleiding
• Jongens:
• Meer alcoholgerelateerde berichten en interesses
• Meisjes:
• Posten meer foto’s en video’s van zichzelf waar je
naakt, kus- of feestgedrag op kan zien
• Zijn negatiever tov school, meerderen en
leeftijdsgenoten
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

24. Inhoud – Inleiding – Procedure – Resultaten – DISCUSSIE
1) Wat voor info zetten jongeren op hun Facebook-
profielpagina?
‣ Vooral foto’s, interesses en een basis aan persoonlijke
informatie
 Vormen van een online identiteit
2) Gebruiken jongeren hun privacy-instellingen?
‣ Ja, maar nog steeds veel zichtbaar
 Meer gedetailleerd beeld dan meeste vragenlijststudies
 Bewustzijnsverhogende campagnes nog steeds nodig
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

25. Inhoud – Inleiding – Procedure – Resultaten – DISCUSSIE
3) Brengt deze informatie risico’s met zich mee?
‣ Contactinformatie ok (resultaat van campagnes?)
‣ Maar profielpagina bevat risicovolle info
4) Verschillen mbt leeftijd?
‣ Hoe ouder, hoe meer info op pagina, maar niet beter
beveiligd
‣ Hoe ouder, hoe meer risicovolle info (feesten, drugs,
alcohol, naakt)
 Enkel gepost, niets verwijderd?
 Geen duidelijke verhoging van bewustzijn/geen
vaardigheden?
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

26. Inhoud – Inleiding – Procedure – Resultaten – DISCUSSIE
• Verschillen mbt geslacht:
• Inhoudelijke verschillen
• In het algemeen posten meisjes meer
risicovolle info
• Geen duidelijke verschillen tussen
opleidingsvormen
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

27. Inhoud – Inleiding – Procedure – Resultaten – DISCUSSIE
• Jongeren gedragen zich (gemiddeld
gezien) niet helemaal ‘veilig’
 Rol van ouders, onderwijs,..?
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven

28. Bedankt!
Vragen/opmerkingen?
Apestaartjaren 4 – 8 mei 2012- Ellen Vanderhoven