1. PELAN TINDAKAN PENGAJIAN TINGGI NEGARA
FASA 2 (2011 - 2015)
MENCETUS TRANSFORMASI PENGAJIAN TINGGI
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
1

2. KANDUNGAN
Muka surat
Kata Alu-Aluan Menteri Pengajian Tinggi
4
Kata Alu-Aluan Ketua Setiausaha
5
Pengenalan
6
Pelaksanaan PSPTN Fasa 1
10
Pembentukan Pelan Tindakan PSPTN Fasa 2
15
•
Objektif Pelan Tindakan Fasa 2
16
•
Pelaksanaan Pelan Tindakan Fasa 2
16
•
Strategi Pelaksanaan
17
•
Kaitan Dengan Pelan Tindakan Fasa 1
17
Projek Agenda Kritikal (CAP)
19
•
Tadbir Urus
19
•
Kepemimpinan
25
•
Akademia
29
•
Pembelajaran dan Pengajaran
33
•
Penyelidikan dan Pembangunan (R&D)
37
•
Pengantarabangsaan
44
•
Industri-Akademia
49
•
Kebolehpasaran Siswazah
53
•
Institusi Pengajian Tinggi Swasta
57
•
Pembangunan Holistik Pelajar
62
•
Jaminan Kualiti
66
•
Transformasi Politeknik
71
•
Aksesibiliti dan Kelestarian
77
•
MyBrain15
86
•
Program Pemacuan Ke Arah Kecemerlangan (Apex)
91
•
e-Pembelajaran
99
•
Sistem Penyampaian Kementerian Pengajian Tinggi (KPT)
103
•
Pembelajaran Sepanjang Hayat
112
•
Top Business School (TBS)
117
•
Pusat Kecemerlangan (CoE)
120
2
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

3. Muka surat
•
Keusahawanan
123
•
Transformasi Kolej Komuniti
126
•
Program Pemindahan Pengetahuan (KTP)
130
Sokongan Pelaksanaan
133
Kesimpulan
136
Daftar Singkatan
137
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
3

4. Kata Alu-Aluan
Menteri Pengajian Tinggi
Bersyukur kita ke hadrat Allah SWT kerana dengan limpah kurnia dan izin-Nya,
kita telah melepasi seterusnya menjayakan pelaksanaan Fasa 1 (2007-2010)
bagi Pelan Strategik Pengajian Tinggi Negara (PSPTN), yang digubal untuk
mempertingkatkan kualiti modal insan melalui pemerkasaan pengajian tinggi
negara. Saya berterima kasih kepada semua pihak yang begitu komited
menyumbang kepakaran, tenaga dan masa untuk memastikan kelancaran
pelaksanaan Fasa 1, yang berobjektifkan “Peletakan Asas” bagi kelancaran
pelaksanaan fasa-fasa PSPTN yang seterusnya.
Pengajian tinggi negara memainkan peranan yang amat penting dalam usaha mentransformasikan
Malaysia menjadi sebuah negara maju berpendapatan tinggi yang rakyatnya berdaya saing serta
berpemikiran inovatif. Justeru, satu landasan pengajian tinggi yang kukuh, mantap dan berkesan menjadi
satu imperatif. Pelan Tindakan Fasa 2 (2011 – 2015) menterjemahkan hala tuju pengajian tinggi negara
melalui garis panduan peningkatan dan pemerkasaan pelaksanaan Fasa 2 PSPTN. Pelaksanaan Fasa 2
ini juga akan memacu perjalanan kita dengan lebih mantap lagi ke arah menjadikan Malaysia sebagai
hab kecemerlangan pengajian tinggi melangkaui 2020. Fasa 2 PSPTN ini juga akan menggariskan langkahlangkah untuk melonjakkan Malaysia ke peringkat global.
Kerjasama semua pihak dalam merealisasikan hasrat “peningkatan dan pemerkasaan” amat diperlukan.
Ikhtiar dan usaha kita melalui penggabungan kepakaran, pemikiran dan operasi akan membawa kita
kepada kejayaan negara yang akan memanfaatkan semua pihak untuk kemakmuran masa hadapan
negara.
Wassalam,
Dato’ Seri Mohamed Khaled Bin Nordin
4
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

5. Kata Alu-Aluan
Ketua Setiausaha
Fasa 1 Pelan Strategik Pengajian Tinggi Negara (PSPTN) telah meletakkan asas
yang kukuh untuk warga Kementerian Pengajian Tinggi (KPT) mengorak langkah ke
hadapan. Berpaksikan tujuh teras PSPTN, Pelan Tindakan Fasa 2, yang diterjemahkan
melalui projek-projek agenda kritikal (CAP), menjadi rujukan fokal dalam memastikan
pelaksanaan berlaku secara sistematik dan terancang.
Penekanan yang diletakkan kepada aspek kualiti dalam PSPTN bertujuan
memastikan bahawa inisiatif yang dilaksanakan memenuhi tuntutan negara untuk
meningkatkan kualiti modal insan yang diperlukan demi mencapai hasrat negara
berpendapatan tinggi. Justeru, kerjasama semua dalam berkongsi ilmu dan memberi komitmen yang tinggi
adalah amat diperlukan.
Pada masa yang sama, kepekaan kepada perkembangan pengajian tinggi global dan perubahan ekosistem
lain yang begitu dinamik, perlu dalam melaksanakan inisiatif yang dirancang. Untuk kejayaan Fasa ini, selain
daripada bertindak secara reaktif, kita perlu menggunakan keupayaan pengetahuan kita untuk bertindak
secara proaktif, bagi mencetuskan gagasan ilmu dan keberhasilan yang akan merevolusikan sektor pengajian
tinggi negara.
Akhir kata, ucapan terima kasih dan sekalung penghargaan saya kepada semua pihak yang telah terlibat
dan begitu komited dalam memastikan Pelan Tindakan Fasa 2 PSPTN dapat direalisasikan.
Datuk Ab. Rahim Bin Md. Noor
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
5

6. PENGENALAN
Pengajian Tinggi di Malaysia terus subur semenjak penubuhan Kementerian Pengajian Tinggi (KPT) pada tahun
2004 dan isu-isu pengajian tinggi juga semakin mendapat perhatian segenap pihak mahupun media, rakyat
dan kerajaan. Kementerian telah memperkenalkan pelbagai polisi dan dasar untuk pemantapan pengajian
tinggi negara agar wujud ekosistem yang kondusif bagi menerajui kegemilangan ilmu. Ini juga seiring dengan
usaha untuk menjadikan Malaysia sebagai hab pengajian tinggi serantau serta muncul sebagai pilihan utama
pelajar dan intelektual antarabangsa menjelang 2020.
Pelan Tindakan Fasa 2 Pelan Strategik Pengajian Tinggi Negara (PSPTN) ini akan terus memperkukuh dan
memperkasa sektor pengajian tinggi negara sepanjang Rancangan Malaysia Kesepuluh (RMKe-10) bagi
tempoh 2011 – 2015. Sehingga akhir Januari 2011, terdapat 20 buah institusi pengajian tinggi awam, 27 buah
politeknik dan 72 buah kolej komuniti (termasuk kolej cawangan) yang sedang beroperasi. Pelaksanaan Pelan
Tindakan ini akan membolehkan peranan semua institusi dimantapkan lagi dari segi kualiti dengan menambah
nilai pengisian yang sedia ada. Fokus khusus diletakkan kepada aspek pembangunan prasarana intelektual,
sahsiah pelajar, kurikulum, penyelidikan, pembangunan dan inovasi serta mempertingkatkan penggunaan
teknologi dalam proses pembelajaran dan pengajaran, termasuk melalui pembelajaran secara atas-talian
dan pengajian jarak-jauh.
Pelan Tindakan ini memberi tumpuan kepada pelaksanaan dan pencapaian bagi projek-projek yang
ditetapkan, di IPT – universiti awam, politeknik dan kolej komuniti. Keterlibatan IPTS bagaimanapun wujud
melalui pelaksanaan dasar, usaha penjaminan kualiti, latihan kepemimpinan dan usaha-usaha yang
menyokong Perkongsian Awam-Swasta (Private Public Partnerships) di bawah RMKe-10. Adalah diharapkan
jurang perbezaan antara institusi pengajian tinggi awam dan institusi pengajian tinggi swasta dapat dikecilkan,
melalui inisiatif-inisiatif yang berlandaskan perkongsian ilmu dan sumber antara kedua-duanya. Jika institusi
pengajian tinggi awam melaksanakan transformasi melalui instrumen yang diwujudkan melalui PSPTN, peranan
institusi swasta akan digerakkan melalui inisiatif-inisiatif Program Transformasi Ekonomi (ETP). Walaupun terdapat
perbezaan entiti (awam dan swasta), pengharapan tentang penghasilan dan keberhasilan adalah sama,
iaitu untuk tujuan kemakmuran ekonomi dan sosial negara.
Aspirasi murni untuk mencapai status negara maju berpendapatan tinggi amat bersandarkan kepada
ekonomi berasaskan inovasi, yang berlandaskan daya kreativiti dan pengetahuan peringkat tinggi. Atas dasar
itu, peningkatan keupayaan institusi pengajian tinggi negara, awam dan swasta, perlu sentiasa diusahakan
melalui pendekatan inovatif, yang berkemungkinan menuntut kebezaan dengan pendekatan konvensional.
Pada Fasa 2 PSPTN, penekanan diberi kepada usaha meningkatkan akses kepada pengajian tinggi, di mana
6
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

7. tumpuan khusus diberikan kepada akses kepada program pascasiswazah, yang akan dinyatakan dengan
jelas dalam Halatuju Program Pascasiswazah setiap IPTA. Pertambahan bilangan pelajar pada peringkat ini
akan dapat menyumbang kepada pemerkasaan modal insan negara ke arah pengukuhan masyarakat
berpengetahuan (knowledge society) negara. Ini berdasarkan laporan UNESCO (2005:17) yang menyatakan
bahawa masyarakat berpengetahuan adalah “… a society that is nurtured by its diversity and its capacities.”
Pertambahan akses kepada program pascasiswazah akan menyumbang kepada pertambahan aktiviti
penyelidikan, pembangunan dan inovasi, yang mempunyai kaitan yang rapat dengan pertumbuhan ekonomi
negara.
Penekanan pada Fasa ini juga diletakkan kepada peningkatan usaha dalam mengupayakan penyelidikan
dan pembangunan ke arah keberhasilan dalam bentuk inovasi dan pengkomersilan. Dalam hal ini, semua IPTA
perlu mempunyai halatuju atau Roadmap R&D masing-masing yang jelas, dan melaksanakan usaha-usaha
yang agresif dalam memastikan rantaian nilai penyelidikan-inovasi-pengkomersilan wujud dan diuruskan
secara berkesan. Keterbukaan semua pihak pelaksana dan pihak berkepentingan amatlah penting, kerana
keterbukaan inilah yang akan dapat menyumbang kepada penambahbaikan, yang akan seterusnya
membawa kepada peningkatan kualiti penyelidikan dan inovasi yang dilaksanakan dalam sektor pengajian
tinggi negara. Usaha – usaha yang dilaksanakan juga akan merealisasikan hasrat negara melihat universiti
menjadi hab inovasi negara. Dalam hal ini juga, kolaborasi yang kukuh dan pintar (smart partnership) antara
pihak IPT dan industri perlu diwujudkan, kerana kedua-dua entiti saling memerlukan antara satu dengan
lain dalam konteks pembangunan negara. Kolaborasi yang mantap perlu diwujudkan bukan sahaja untuk
pengukuhan aspek-aspek berkaitan pembelajaran dan pengajaran, tetapi juga supaya gabungan usaha oleh
kedua-dua pihak dapat mengurus pelbagai cabaran yang perlu ditangani ke arah mewujudkan persekitaran
yang mapan. Pada masa yang sama, komuniti harus boleh mendapat manfaat daripada pelbagai jenis
usaha kolaboratif antara akademia dan industri, untuk kesejahteraan sosio-ekonomi negara.
Penekanan kepada peningkatan kualiti modal insan yang dihasilkan dari inisiatif semua pihak adalah selari
dengan pegangan bahawa modal insan berinovasi adalah jentera utama yang akan memacu transformasi
negara; juga dinyatakan secara khusus dalam RMKe-10 dan Model Baharu Ekonomi. Dalam konteks ini, Pelan
Tindakan Pembangunan Modal Insan Inovatif Peringkat Tertiari diwujudkan atas rasional untuk menggerakkan
ekonomi berasaskan inovasi, dengan modal insan sebagai penggerak utama. Di samping itu, keterlibatan
semua lapisan masyarakat dalam menggerak ekonomi negara, dilihat melalui pembelajaran berterusan,
yang jelas dinyatakan objektifnya dalam Pelan Pembudayaan Pembelajaran Sepanjang Hayat. Pelaksanaan
Pelan ini akan membolehkan semua lapisan masyarakat memanfaatkan IPT yang terdapat di komuniti masingmasing untuk tujuan peningkatan ilmu dan pemerolehan kelayakan yang lebih tinggi agar masyarakat
pekerja yang berilmu, lebih terlatih dan berkemahiran tinggi dapat dihasilkan. Selain itu, Pelan Tindakan ICT
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
7

8. juga akan digubal; yang memberi penekanan kepada ICT sebagai medium untuk menjayakan industri, dan
untuk pembangunan industri ICT itu sendiri. Pelaksanaan ketiga-tiga agenda ini pada peringkat KPT, yang
seiring dengan Pelan Tindakan Fasa 2 PSPTN, akan mewujudkan satu ekosistem sinergistik yang dinamik yang
mempunyai, dan mendatangkan nilai tambah yang penting dalam memastikan hasrat negara tercapai.
Malaysia berhasrat menjadi hab pengajian tinggi antarabangsa menjelang 2020. Dalam era di mana pengajian
tinggi adalah satu bentuk komoditi, hasrat ini perlu diterjemahkan dalam bentuk pelaksanaan yang efektif
oleh semua pihak, sama ada KPT sendiri selaku penggubal dasar dan IPT sebagai pihak pelaksana, supaya
perkhidmatan yang diberikan adalah bertaraf dunia. Keunggulan dan ketertampakan Malaysia sebagai
pembekal pengajian tinggi yang berkualiti menuntut usaha penambahbaikan dan penanda arasan yang
berterusan. Kedudukan Malaysia yang semakin dikenali sebagai negara pembekal pengajian tinggi yang
berkualiti perlu dipertingkatkan, kerana hasil yang diperoleh bukan terhad kepada pengaliran wang masuk
ke negara (contohnya penjanaan pendapatan), tetapi juga hasil berbentuk intangible, seperti perkongsian
ilmu dan peningkatan kepakaran. Program-program pengantarabangsaan perlu difokuskan kepada usahausaha meletakkan Malaysia sebagai pemain global (global player), di mana keterlibatan negara dalam hal
ini tidak terhad hanya kepada program pertukaran pelajar dan staf sahaja, tetapi program-program yang
memaksimakan kelebihan Malaysia dalam usaha-usaha kolaborasi dan memberi khidmat konsultasi pada
peringkat global. Melalui program pengantarabangsaan juga, sektor pengajian tinggi akan menekankan
kepada inisiatif diplomatik dalam usaha untuk berkongsi nilai-nilai Malaysia dengan serata dunia.
Kecemerlangan pengajian tinggi akan terus menjadi fokus utama Fasa 2 dan fasa-fasa seterusnya PSPTN,
dengan kedudukan masa kini sebanyak lima universiti penyelidikan dan sebuah universiti, USM (yang juga
adalah sebuah universiti penyelidikan), dalam projek Apex. Projek Apex akan tamat pada 2013, iaitu dalam
tempoh Fasa 2 PSPTN. Kejayaan dan keberhasilan projek tersebut akan dinilai pada waktu itu, manakala
prestasinya dipantau secara berkala sepanjang tempoh pelaksanaannya. Kelangsungan projek itu akan
ditetapkan berdasarkan dapatan penilaian dan persekitaran semasa pengajian tinggi, memandangkan
indikator kecemerlangan institusi kini juga wujud dalam bentuk universiti penyelidikan, yang semestinya akan
lebih mantap, dari segi kualiti dan juga kuantiti menjelang 2013. Inisiatif memantapkan sektor pengajian
tinggi negara akan menyaksikan pengiktirafan universiti penyelidikan yang berfokuskan bidang sains sosial,
berasaskan kepada kepercayaan bahawa kekuatan sesebuah negara bukan hanya pada kejayaan dalam
bidang sains dan teknologi, tetapi juga kepada keseimbangan yang wujud dengan aspek sains sosial. Adalah
dijangka berlaku penambahan dalam bilangan Top Busines School yang diiktiraf, berdasarkan kriteria yang
menekankan kepada kualiti yang ditandaaraskan dengan entiti terkemuka dunia. Sementara itu, pusatpusat kecemerlangan institusi pengajian tinggi (HICoE) sedia ada akan dinaik taraf kepada CoE kebangsaan,
serantau dan seterusnya mendapat pengiktirafan pada peringkat antarabangsa, di mana penilaian akan
8
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

9. dilaksanakan berdasarkan kriteria tertentu. Kecemerlangan pengajian tinggi walau bagaimanapun,
tidak akan didasarkan kepada sistem atau instrumen-instrumen ranking terkemuka dunia pada masa kini.
Kementerian Pengajian Tinggi tidak akan taksub kepada sistem ranking tersebut, memandangkan fokus
pengajian tinggi harus diberi kepada kepentingan keperluan Negara, yang tidak semestinya sama dengan
elemen-elemen yang menjadi kayu ukur dalam instrumen ranking yang digunakan. Justeru tiada sasaran
kedudukan akan dinyatakan dalam hal ini. Walau bagaimanapun, pemerhatian akan terus dilaksanakan ke
atas perkembangan sesetengah elemen yang digunakan dalam instrumen-instrumen tersebut, yang boleh
dimanfaatkan untuk tujuan penanda arasan.
Selari dengan usaha memakmurkan negara ke arah mencapai objektif negara berpendapatan tinggi,
Pelan Tindakan Fasa 2 meletakkan fokus kepada perkembangan bidang-bidang dan aspek-aspek
berkaitan. Keperluan meningkatkan bilangan pekerja mahir dan teknikal negara menuntut kepada tindakan
memperkukuhkan bidang pengajian berteraskan Technical Education Vocational & Training (TEVT). Universitiuniversiti teknikal (MTUN), Politeknik dan Kolej Komuniti memainkan peranan yang amat penting dalam
memacu agenda ini, melalui pendekatan mengarusperdanakan pendidikan teknikal dan vokasional,
yang akan melibatkan peningkatan akses, penambahbaikan program, kolaborasi intra dan antara institusi,
penawaran program baharu dan sebagainya. Bidang-bidang pengajian dan R&D yang selari dengan
keperluan 12 Bidang Ekonomi Utama Negara (NKEA) wajar diberi fokus, kerana hasilnya bukan saja melonjak
sektor pengajian tinggi negara, tetapi juga akan dirasai oleh sektor ekonomi negara pada keseluruhannya.
Selain itu, Fasa 2 juga meletakkan fokus kepada usaha mengarusperdanakan pendidikan keusahawanan.
Objektif usaha ini adalah untuk meningkatkan daya keusahawanan di dalam kalangan semua pelajar,
yang akan menyumbang kepada pertumbuhan ekonomi negara. Ini berdasarkan idea bahawa kewujudan
budaya keusahawanan dan keterlibatan pelajar dalam budaya tersebut yang teguh, akan menghasilkan
kejayaan ekonomi dan sosial, bagi inidividu atau masyarakat pada peringkat tempatan, kebangsaan
mahupun global. Semua inisiatif yang dilaksanakan, bukan saja bagi CAP Keusahawanan, malah juga bagi
PSPTN keseluruhannya, adalah ke arah menjayakan matlamat enterprising Malaysia. Kejayaan tersebut akan
mengupayakan negara untuk mencapai objektif negara berpendapatan tinggi menjelang 2020.
Walau apa pun bentuk aktiviti ’Peningkatan dan Pemerkasaan’ pengajian tinggi yang dilaksanakan, Pelan
Tindakan Fasa 2 memastikan aspek kualiti terjamin, melalui pendekatan dan mekanisme pengukuran yang
bersesuaian, samada pada peringkat kementerian, mahu pun pada peringkat institusi. Hasrat besar PSPTN
untuk meningkatkan modal insan negara dan menjadi hab kecemerlangan pengajian tinggi antarabangsa
mesti dicapai dalam konteks tiada kompromi terhadap kualiti.
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
9

10. PELAKSANAAN PSPTN FASA 1
Pelaksanaan
Pelan Strategik Pengajian Tinggi Negara (PSPTN) dirancang untuk dilaksanakan dalam tempoh empat fasa
pelaksanaan:
•
Fasa 1: Peletakan Asas (2007 – 2010)
•
Fasa 2: Peningkatan dan Pemerkasaan (2011 – 2015)
•
Fasa 3: Kecemerlangan (2016 – 2020)
•
Fasa 4: Kegemilangan dan Kelestarian (melangkaui 2020)
Pelaksanaan PSPTN pada Fasa 1 telah berpandukan Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2007 – 2010,
yang telah menggariskan strategi dan pelan tindakan bertujuan untuk meningkatkan dan menambah baik
sistem pengajian tinggi Negara dalam tempoh Rancangan Malaysia Kesembilan (RMKe-9).
Laporan pencapaian PSPTN bagi Fasa 1, berbentuk Nota Jemaah Menteri (NJM), telah dibentangkan kepada
kabinet seperti berikut:
•
Laporan Kemajuan Pelaksanaan PSPTN bagi tempoh Ogos 2007 – Jun 2008
•
Laporan Kemajuan Pelaksanaan PSPTN bagi tempoh Julai – Disember 2008
•
Laporan Kemajuan Pelaksanaan PSPTN bagi tempoh Januari - Jun 2009
•
Laporan Kemajuan Pelaksanaan PSPTN bagi tempoh Julai - Disember 2009
•
Laporan Kemajuan Pelaksanaan PSPTN bagi tempoh Januari - Disember 2010
Laporan yang dikemukakan melalui NJM tersebut adalah berpandukan pelan pelaksanaan dan hala tuju
bagi setiap Projek Agenda Kritikal (CAP) dan pencapaian serta keberhasilan (outcome) masing-masing yang
telah ditetapkan dalam Pelan Pelaksanaan Fasa 1.
Sehingga Disember 2010, 22 CAP telah dikenal pasti dan beroperasi dari segi penetapan hala tuju, pelan
pelaksanaan dan penetapan indikator bagi pengukuran pencapaian. (Satu CAP, iaitu CAP “Tabung
Pembangunan Modal Insan” (Human Capital Development Fund), telah digugurkan memandangkan terdapat
pertindihan objektif antara CAP tersebut dengan CAP MyBrain15, di mana keputusan telah dibuat dalam
Mesyuarat Jawatankuasa Pemandu PSPTN untuk kesemua objektif bagi kedua-dua CAP tersebut dirangkumi
di bawah CAP MyBrain15. Kesemua 22 CAP merangkumi projek-projek yang berpusatkan lima tonggak institusi
10
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

11. yang telah dikenal pasti dalam PSPTN, iaitu:
•
Tadbir Urus
•
Kepemimpinan
•
Akademia
•
Pembelajaran dan Pengajaran
•
Penyelidikan dan Pembangunan
17 CAP yang lain adalah seperti berikut:
•
Pengantarabangsaan
•
Industri-Akademia
•
Kebolehpasaran Siswazah
•
Institusi Pengajian Tinggi Swasta
•
Pembangunan Holistik Pelajar
•
Jaminan Kualiti
•
Transformasi Politeknik
•
Aksesibiliti dan Kelestarian
•
MyBrain15
•
Program Pemacuan Ke Arah Kecemerlangan (Apex)
•
e-Pembelajaran
•
Sistem Penyampaian KPT
•
Pembelajaran Sepanjang Hayat
•
Top Business School
•
Pusat Kecemerlangan (CoE)
•
Keusahawanan
•
Transformasi Kolej Komuniti
Setiap CAP yang diwujudkan dipertanggungjawabkan kepada sebuah urus setia atau sekretariat khusus yang
berperanan sebagai ‘pemilik’ (owner) untuk tujuan kebertanggungjawaban berkaitan pelaksanaan agendaagenda yang akan membawa kepada pencapaian objektifnya.
Setiap Sekretariat CAP diketuai oleh seorang Pengerusi, yang dilantik oleh Ketua Setiausaha KPT. Pengerusi CAP
dilantik dari kalangan ahli akademik, yang mempunyai kepakaran dalam bidang ilmu yang berkaitan dengan CAP
yang diterajuinya. Pengerusi CAP mengetuai pasukan projek CAP yang terdiri daripada Ketua Sekretariat dan
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
11

12. ahli kumpulan, yang terdiri daripada kalangan pentadbir, ahli akademik dan pihak lain yang berkepentingan.
Proses semakan pencapaian dan semak semula petunjuk prestasi utama dilaksanakan secara berterusan
dan berdasarkan keperluan semasa serta perubahan senario dan keperluan pengajian tinggi, bukan sahaja
di Malaysia, malah juga berdasarkan perkembangan pada peringkat global. Dalam hal ini, pendekatan yang
telah digunakan adalah seperti yang digambarkan:
PROSES PENAMBAHBAIKAN BERTERUSAN PROJEK AGENDA KRITIKAL
PENETAPAN
PENYEMAKAN
SEMULA
PENILAIAN
PELAKSANAAN
PEMANTAUAN
Rumusan Pencapaian
Pencapaian Fasa 1 PSPTN diukur melalui pencapaian setiap sasaran (target) CAP, yang telah ditetapkan
petunjuk prestasi utama (key performance indicator, KPI) masing-masing melalui proses rundingan dan
perbincangan dengan pihak pelaksana dan pemegang taruh utama. Satu skala telah digunakan untuk
menyatakan tahap pencapaian bagi setiap KPI yang ditetapkan, berbanding sasaran. Skala pencapaian
yang digunakan adalah seperti berikut:
SKALA PENCAPAIAN KPI
Sasaran dicapai 100% & ke atas
50 -<100% daripada sasaran dicapai
<50 % daripada sasaran dicapai
12
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

13. Terdapat 107 KPI yang terpakai sehingga akhir Fasa 1 (2010) PSPTN. Daripada keseluruhan 107 KPI tersebut,
pencapaian adalah seperti yang dinyatakan di bawah:
PENCAPAIAN KPI CAP PSPTN 2010
# KPI
107
64
% pencapaian
23
81% (87)
20
19% (20)
81% daripada KPI yang ditetapkan berada pada landasan yang baik, manakala 19% lagi memerlukan
pengukuhan pelaksanaan. Walau bagaimanapun, secara amnya, mengambil kira perubahan senario dan
ekosistem pengajian tinggi yang dinamik, terdapat keperluan untuk petunjuk prestasi utama yang digunakan
diperhalusi secara berterusan, mengambil kira dan memberi penekanan kepada aspek kualiti, keberhasilan
dan impak inisiatif yang dilaksanakan.
Dari aspek kualiti, pencapaian dan keberhasilan PSPTN hasil daripada inisiatif yang dilaksanakan oleh setiap
CAP sepanjang Fasa 1 PSPTN adalah seperti berikut:
CAP
Pencapaian & Keberhasilan
Tadbir Urus
•
•
•
Akta Universiti dan Kolej Universiti 2009 (Pindaan 2009)
Pemisahan Jabatan Pengajian Politeknik dan Kolej Komuniti
Instrumen Kesediaan Pelaksanaan Autonomi IPTA
Kepemimpinan
•
Penubuhan Akademi Kepimpinan Pengajian Tinggi 2008 (AKePT)
Akademia
•
•
Penubuhan Majlis Profesor Negara
Anugerah Akademik Negara
Pembelajaran dan
Pengajaran
•
Malaysian Soft Skills Scale-My3S - instrumen Skala Kemahiran Insaniah
Malaysia – ukur tahap penguasaan kemahiran insaniah pelajar
Penyelidikan dan
Pembangunan
•
•
Universiti Penyelidikan (UP) di lima buah IPTA
MyRA (Research Assessment Instrument) - Sistem Penilaian Universiti
Penyelidikan – bagi pelaksanaan penilaian kendiri IPT terhadap lapan
kriteria Universiti Penyelidikan
Pengantarabangsaan
•
•
•
Penstrukturan semula Jabatan Penuntut Malaysia (MSD) kepada
Education Malaysia
Peningkatan bilangan pelajar antarabangsa kepada 86,919 orang
Pelaksanaan Program Mobiliti Pelajar IPT
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
13

14. CAP
Pencapaian & Keberhasilan
Industri-Akademia
•
Dasar Latihan Industri
Kebolehpasaran Siswazah
•
•
Sistem Pengesanan Graduan
75.4% graduan telah mendapat pekerjaan dalam tempoh enam bulan
selepas bergraduat
Institusi Pengajian Tinggi
Swasta
•
•
Peningkatan kualiti IPTS:
o Tiga kolej swasta dinaik taraf kepada Kolej Universiti (KU)
o Dua KU dinaik taraf kepada Universiti
o 15 kolej swasta di batalkan (pengkenselan) pendaftaran
Penghasilan MyQUEST - Sistem Pengukuran Kualiti dan Kesetaraan Kolej Swasta
Pembangunan Holistik
Pelajar
•
•
Peningkatan pelaksanaan kursus kokurikulum berkredit sebagai syarat
wajib bergraduat di semua IPTA
Penubuhan Majlis Pengarah-Pengarah Pusat Kokurikulum IPTA
Jaminan Kualiti
•
Pelaksanaan:
o Akreditasi Program
o Penarafan Institusi
o Audit Prestasi Akademik
Transformasi Politeknik
•
•
•
Politeknik Premier (Terpilih): Tiga Politeknik
Pelan Transformasi Politeknik
Empat Program Diploma
Aksesibiliti dan Kelestarian
•
•
Akses kepada pengajian tinggi bagi kohort umur 17 hingga 23 tahun.
Peningkatan enrolmen (IPTA, IPTS, Politeknik, Kolej Komuniti)
Penawaran Pembiayaan Pendidikan PTPTN berasaskan Kaedah Ujrah
MyBrain15
•
•
Peningkatan bilangan pensyarah PhD dan setara
Program pembiayaan pengajian tinggi: MyMaster, MyPhD, PhD Industri
Program Pemacuan Ke Arah
Kecemerlangan (Apex)
•
•
•
•
•
•
USM dilantik menerajui program Apex
Penubuhan Centre for Engineering Excellence
Genom Getah Pertama di dunia
Penubuhan Pusat Kajian Kelestarian Global
Pusat Penyelidikan Arkeologi Global
Pusat Kolagen Halal Tercanggih
e-Pembelajaran
•
•
Kajian Status Penggunaan e-Pembelajaran dan Kedudukan Prasarana
e-Pembelajaran
Kerangka Dasar e-Pembelajaran
Sistem Penyampaian KPT
•
Pelan Transformasi Kementerian Pengajian Tinggi Negara
Pembelajaran Sepanjang
Hayat
•
Blue print on Enculturation of Lifelong learning for Malaysia 2011-2020
Top Business School
•
•
UKM-GSB (Graduate School of Business)
UPM-GSM (Graduate School of Management)
14
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

15. CAP
Pencapaian& Keberhasilan
Pusat Kecemerlangan (CoE)
•
Enam CoE dinaik taraf ke HICoE:
o UM Centre of Research for Power Electronics, Drives, Automation &
Control (UMPEDAC), Universiti Malaya
o UKM Medical Molecular Biology Institute (UMBI), Universiti
Kebangsaan Malaysia
o Institute for Research in Molecular Medicine (INFORMM),
Universiti Sains Malaysia
o Institute of Bioscience (IBS), Universiti Putra Malaysia
o Centre for Drug Research (CDR), Universiti Sains Malaysia
o Accounting Research Institute (ARI), Universiti Teknologi MARA
Keusahawanan
•
•
Penubuhan Unit Keusahawanan di KPT & IPTA
Dasar Pembangunan Keusahawanan IPT
Transformasi Kolej Komuniti
•
•
Program Pengukuhan Kolej Komuniti
Pengenalan Program Sijil Modular Kolej Komuniti
PEMBENTUKAN PELAN TINDAKAN FASA 2 PSPTN
Pelan Tindakan Fasa 2 PSPTN telah digarap hasil daripada perbincangan dan perundingan setiap pasukan
projek CAP yang telah dilantik, dengan pihak institusi pengajian tinggi awam, politeknik dan kolej komuniti,
bersama-sama dengan pihak pemegang taruh lain yang berkaitan, seperti pihak industri, untuk memastikan
berlakunya pemfokusan kepada semua agenda yang telah ditetapkan.
Pelan Tindakan yang digubal bagi pelaksanaan Fasa 2 adalah berlandaskan pencapaian setiap CAP bagi
pelaksanaan pada Fasa 1 dan berfokuskan kepada objektif PSPTN seperti yang termaktub dalam dokumen
“Pelan Strategik Pengajian Tinggi Negara Melangkaui Tahun 2020”. Hasil daripada rujukan kepada keduadua sumber tersebut, setiap sekretariat CAP telah membentangkan “Perancangan Fasa 2 PSPTN” bagi CAP
berkaitan dalam Mesyuarat Jawatankuasa Pemandu PSPTN yang telah dipengerusikan oleh Menteri Pengajian
Tinggi, untuk perbincangan dan cadangan penambahbaikan. Pembentukan Pelan ini juga telah mengambil
kira dasar-dasar kerajaan terkini, dengan rujukan khusus dibuat kepada dokumen berikut:
•
Rancangan Malaysia Kesepuluh (RMKe-10)
•
Model Baharu Ekonomi Untuk Malaysia
•
Pelan Hala Tuju Program Transformasi Kerajaan (GTP)
•
Program Transformasi Ekonomi (ETP): Hala Tuju untuk Malaysia
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
15

16. Objektif Pelan Tindakan Fasa 2 PSPTN
Pelan Strategik Pengajian Tinggi Negara telah digubal secara komprehensif dan holistik bagi tujuan
memartabatkan pengajian tinggi Negara sebagai hab kecemerlangan pengajian tinggi antarabangsa.
Pelan Strategik ini telah memberi penekanan kepada tujuh teras utama, iaitu:
Teras 1 : Meluaskan akses dan meningkatkan ekuiti
Teras 2 : Menambah baik kualiti pengajaran dan pembelajaran
Teras 3 : Memperteguh penyelidikan dan inovasi
Teras 4 : Memperkasakan institusi pengajian tinggi
Teras 5 : Mempergiat pengantarabangsaan
Teras 6 : Membudayakan pembelajaran sepanjang hayat
Teras 7 : Memperkukuhkan sistem penyampaian KPT
Dalam Fasa 2 PSPTN, ketujuh-tujuh teras ini kekal dari aspek penekanan yang diberikan dalam Pelan tersebut.
Kesemua 23 CAP yang dilaksanakan dalam tempoh Fasa 2 PSPTN memainkan peranan dalam pencapaian
objektif ketujuh-tujuh teras tersebut, walaupun tahap peranan tersebut mungkin berbeza di antara satu CAP
dengan CAP yang lain. Dalam erti kata lain, pelaksanaan dan pencapaian objektif terkumpul bagi semua CAP,
akan membawa kepada pencapaian bagi semua teras; pelaksanaan satu CAP saja tidak akan memenuhi
objektif satu-satu teras secara eksklusif (contoh: Objektif Teras 5: “Mempergiat pengantarabangsaan”
dapat dicapai melalui gabungan pelaksanaan dan pencapaian bagi beberapa CAP, contohnya CAP
Pengantarabangsaan, Industri-Akademia, IPTS, CoE dan sebagainya).
Pelaksanaan Pelan Tindakan Fasa 2
Pelan Tindakan Fasa 2 ini menggariskan mekanisme dan pelan pelaksanaan, serta aspek keberhasilan yang
diharapkan hasil daripada pelaksanaan inisiatif yang dirancang. Sebagaimana yang digariskan dalam
Pelan Pelaksanaan Fasa 1, aspek-aspek transformasi dan inisiatif yang dirancang berbeza dari segi tempoh
pencapaian yang dirancang. Walaupun terdapat inisiatif yang bercorak jangka pendek yang boleh dicapai
dalam tempoh RMKe-10, iaitu selari dengan tempoh Fasa 2 PSPTN, terdapat juga sebahagian daripada inisiatif
tersebut yang akan menjangkaui tempoh pelaksanaan yang lebih panjang.
16
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

17. Strategi Pelaksanaan
Dalam tempoh pelaksanaan Fasa 1 PSPTN, setiap institusi telah menetapkan sasaran masing-masing
berdasarkan jangkaan kemampuan. Bagi kebanyakan CAP, terdapat jurang di antara pencapaian terkumpul
institusi dengan sasaran kebangsaan yang ditetapkan oleh pihak CAP sentral.
Pelaksanaan Fasa 2 menetapkan bahawa sasaran yang telah ditetapkan pada peringkat sentral, diagihkan
kepada setiap institusi yang berkaitan. Pendekatan ini penting untuk memastikan bahawa sasaran Negara
dapat dicapai dan isu-isu serta cabaran pelaksanaan dapat ditangani secara lebih efektif. Dalam konteks
ini, Pasukan Projek CAP memainkan peranan yang penting dalam memacu tindakan-tindakan yang perlu
dilaksanakan yang telah dirancang. Hubungan dua hala dengan Pasukan iPMO adalah amat kritikal dan
pasukan projek CAP berperanan sebagai pemudah cara kepada pelaksanaan di institusi untuk memastikan
sasaran yang diagihkan kepada institusi berjaya dicapai, yang seterusnya akan menyumbang kepada
pencapaian sasaran nasional dan akan membawa kepada kejayaan pencapaian CAP berkenaan.
Dalam memastikan pelan yang dirancang dijadikan panduan yang jitu bagi pelaksanaan inisiatif transformasi,
pencapaian akan dipantau dan diukur melalui usaha-usaha pemantauan yang dilaksanakan oleh Pejabat
Pengurusan Program (PMO). Usaha pemantauan yang berterusan penting untuk memastikan pelan yang
dirancang tercapai dan ini dilaksanakan melalui proses penilaian, semak semula (jika berkeperluan), program
intervensi dan sebagainya. Usaha-usaha pemantauan juga merangkumi penyelesaian isu dan cabarancabaran yang menghalang atau melambatkan proses ke arah pencapaian KPI dan seterusnya keberhasilan
yang ditetapkan.
Kajian hala tuju pelaksanaan Fasa 2 PSPTN akan dilaksanakan untuk memastikan bahawa kesemua CAP
bergerak di atas landasan sama yang ditetapkan dalam dokumen “Pelan Strategik Pengajian Tinggi Negara
Melangkaui Tahun 2020”.
Kaitan dengan Pelan Tindakan Fasa 1
Sehingga Disember 2010, iaitu pada tempoh berakhirnya Fasa 1 PSPTN, 22 CAP telah dilaksanakan dalam
usaha mencapai objektif PSPTN. Yang Berhormat Menteri Pengajian Tinggi pada Majlis Amanat Tahun Baharu
2011 telah mengumumkan Satu CAP tambahan iaitu CAP ‘Program Pemindahan Pengetahuan’ (Knowledge
Transfer Programme). Penambahan ini menjadikan bilangan CAP Fasa 2 PSPTN berjumlah 23 kesemuanya.
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
17

18. Sepertimana pelaksanaan Fasa 1, lima daripada CAP tersebut adalah projek-projek yang berpusatkan lima
tonggak institusi, iaitu:
•
Tadbir Urus
•
Kepemimpinan
•
Akademia
•
Pembelajaran dan Pengajaran
•
Penyelidikan dan Pembangunan
Kelima-lima tonggak ini diberi penekanan dalam pelaksanaan Fasa 2 PSPTN dan diperhalusi dari aspek objektif
strategik, pencetus transformasi dan kualiti pencapaian. Pemfokusan kepada kelima-lima tonggak ini penting
untuk memastikan kelestarian institusi, peningkatan kualiti institusi serta kualiti produk yang dihasilkan.
18 CAP yang akan berperanan sebagai pemangkin transformasi bagi Fasa 2 PSPTN adalah seperti berikut:
•
Pengantarabangsaan
•
Industri-Akademia
•
Kebolehpasaran Siswazah
•
Institusi Pengajian Tinggi Swasta
•
Pembangunan Holistik Pelajar
•
Jaminan Kualiti
•
Transformasi Politeknik
•
Aksesibiliti dan Kelestarian
•
MyBrain15
•
Program Pemacuan Ke Arah Kecemerlangan (Apex)
•
e-Pembelajaran
•
Sistem Penyampaian KPT
•
Pembelajaran Sepanjang Hayat
•
Top Business School
•
Pusat Kecemerlangan (CoE)
•
Keusahawanan
•
Transformasi Kolej Komuniti
•
Program Pemindahan Pengetahuan
18
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

19. Kesemua 18 Pasukan Projek CAP memainkan peranan untuk melaksanakan inisiatif-inisiatif yang menyumbang
kepada peningkatan kualiti institusi pengajian tinggi Negara, ke arah menjadi setanding dengan institusi
tersohor dunia. Pendekatan yang diambil adalah melalui penghalusan aspek-aspek objektif strategik,
pencetus transformasi dan kualiti pencapaian, berdasarkan pelan Fasa 1 dan pencapaian yang berkaitan.
CAP dalam kategori ini menyokong usaha yang dilaksanakan oleh pasukan projek lima CAP tonggak institusi
(seperti di muka surat 18).
PROJEK AGENDA KRITIKAL (Critical Agenda Project; CAP)
PROJEK AGENDA KRITIKAL
TADBIR URUS
Pengenalan
Pemantapan struktur tadbir urus Institusi Pengajian Tinggi (IPT) adalah asas penting kepada pemerkasaan
Institut Pengajian Tinggi Awam (IPTA) yang merupakan Teras Ke - 4 dalam PSPTN. CAP Tadbir Urus adalah salah
satu agenda yang tersenarai bagi mencapai objektif seperti berikut:
•
memperkasakan tadbir urus IPTA supaya setanding dengan IPT terkemuka dunia;
•
memperkasakan pengurusan institusi yang berkesan dan berintegriti supaya memberi
rangsangan yang sesuai untuk suasana pembelajaran; dan
•
menggalakkan IPTA bergerak ke arah sistem tadbir urus berautonomi seperti tadbir urus,
kewangan dan penjanaan kekayaan, sumber manusia dan pengurusan akademik.
Pasukan Projek CAP Tadbir Urus telah diberi peranan berganding dengan Kementerian dalam usaha
memperkasakan institusi pengajian tinggi negara. Pelbagai aspek yang antaranya integriti, akauntabiliti,
good governance, autonomi, dan lain-lain telah diterokai oleh Pasukan Projek CAP Tadbir Urus dalam usaha
memperkasakan tadbir urus di IPTA bagi memastikan ia dapat berkembang seiring dengan perkembangan
universiti terkemuka dunia. Autonomi merupakan suatu perkara yang menarik perhatian banyak pihak dan
telah dinyatakan merupakan elemen yang penting dalam memastikan sesebuah Institusi dapat lebih berdaya
saing, kreatif dan fleksibel dalam sistem pengurusannya. Malahan autonomi boleh dianggap sebagai satu
instrumen penting yang boleh memacu IPTA ke arah kecemerlangan.
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
19

20. Bagi memastikan elemen autonomi ini benar-benar dapat membawa sesebuah institusi ke arah
kecemerlangan, Pasukan Projek CAP Tadbir Urus dan Kementerian telah mengenal pasti bahawa aspek
good governance amat penting bagi memastikan ia boleh berjaya. Pasukan Projek CAP telah merangka
strategi dan pelan tindakan bagi memastikan objektifnya dapat dilaksana pada peringkat Kementerian dan
IPTA.
Pasukan Projek CAP telah membina instrumen bagi mengukur sistem tadbir urus di IPTA. Melalui CAP empat
bidang iaitu Institusi Governan, Kewangan dan Penjanaan Pendapatan, Sumber Manusia dan Pengurusan
Akademik telah dikenal pasti sebagai bidang-bidang yang perlu diperkemas sistem tadbir urus kerana
ia melibatkan pengurusan sumber. Melalui CAP Tadbir Urus, Kementerian dan IPTA bekerjasama dalam
memastikan pengurusan sumber dilaksanakan berdasarkan prinsip-prinsip asas seperti berikut:
•
amalan kebertanggungjawaban, ketelusan, akauntabiliti dan nilai serta kualiti bagi
perbelanjaan yang dikeluarkan (value for money) dalam semua urusan;
•
pemantapan sistem dan struktur tadbir urus, pewujudan peraturan yang jelas bagi mendukung
pelaksanaan autonomi dan memastikan wujudnya elemen check and balance serta
ketelusan;
•
pemakaian semua Pekeliling Perbendaharaan sebagai asas peraturan berkaitan pengurusan
kewangan dalaman, dan Lembaga Pengarah Universiti (LPU) adalah pihak berkuasa yang
mengambil alih peranan Perbendaharaan dalam memantau dan bertindak melindungi
kepentingan pelaburan kerajaan, di mana berkaitan;
•
pemakaian semua Pekeliling Perkhidmatan Awam sebagai asas peraturan berkaitan
pengurusan sumber manusia, dan Lembaga Pengarah Universiti adalah pihak berkuasa yang
menggantikan peranan Jabatan Perkhidmatan Awam, di mana berkaitan;
•
bebanan serta pendedahan kewangan Kerajaan hanya dihadkan kepada peruntukan
belanja mengurus tahunan dan peruntukan pembangunan yang diluluskan Kerajaan
melainkan diputuskan sebaliknya oleh Kerajaan Pusat;
•
penjanaan pendapatan oleh IPTA hendaklah mengutamakan dan memastikan perlindungan
serta (insulate and protect) kepentingan Universiti dan Kerajaan;
•
skim saraan berasingan, jika perlu diwujudkan oleh IPTA berasaskan peruntukan Akta Universiti
dan Kolej Universiti yang berkuat kuasa, hendaklah berasaskan prinsip kesaksamaan,
kelestarian dan tidak langsung membebankan Kerajaan; dan
•
tindakan tegas mengikut peruntukan tatatertib semasa seperti surcaj, turun pangkat, buang
kerja dan yang berkaitan boleh diambil terhadap pegawai dan kakitangan IPTA yang gagal
mematuhi tatacara dan peraturan serta cuai semasa melaksanakan tugas.
20
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

21. Rumusan Status Fasa 1
Secara keseluruhan instrumen Code of University Good Governance (CUGG), University Good Governance
Index (UGGI) dan dokumen Guide For Preparing and Conducting an Audit to Determine the Readiness for
Autonomy telah selesai dibangunkan dan didokumenkan pada tahun 2010. Keberkesanan instrumen akan
diuji melalui audit rintis yang akan dijalankan di tiga buah IPTA iaitu Universiti Kebangsaan Malaysia, Universiti
Sains Malaysia dan Universiti Sains Islam Malaysia pada Mac 2011.
Hasrat CAP Tadbir Urus dan Kementerian membina instrumen bagi mengukur kesediaan sistem tadbir urus di
IPTA, adalah bagi memastikan autonomi yang dilaksanakan oleh IPTA akan memberi keuntungan kepada
Kerajaan, IPTA dan rakyat. Usaha ini bukanlah mudah kerana kita berdepan dengan isu-isu pelaksanaan
seperti berikut:
•
audit yang dilaksanakan adalah dalam suasana sudah terdapat terlalu banyak audit;
•
instrumen ini dibina dengan andaian bahawa good governance dalam sektor korporat boleh
diguna di institusi pengajian tinggi;
•
mendapatkan kefahaman daripada IPTA mengenai keperluan mengukur sistem dalaman
bagi menilai tahap kesediaan sistem tadbir urus dalam melaksana autonomi;
•
mendapat sokongan dan kefahaman daripada Agensi Pusat bahawa instrumen ini berupaya
mengukur sistem tadbir urus IPTA bagi memastikan integriti, kebertanggungjawaban dan
akauntabiliti dilaksanakan;
•
perbezaan antara IPTA dan Kerajaan dalam pentakrifan autonomi merupakan suatu perkara
yang perlu diurus dengan bijak. Terdapat kecenderungan di kalangan IPTA menyamakan
konteks autonomi kita dengan barat kerana ia menarik, fashionable dan terkini. Manakala
mendefinisi autonomi dalam konteks sistem tabungan Kerajaan atau government funding
merupakan suatu perkara hal yang amat mencabar kerana ia tidak selari dengan amalan
hubungan Kerajaan dengan universiti di negara di mana sistem pendidikan tingginya sudah
matang;
•
autonomi sering juga difahami oleh universiti dan ahli akademiknya sebagai kebebasan
untuk mengguna geran demi kebaikan dunia akademik; yang mana yang terbaik dalam
dunia akademik berkemungkinan tidak efisien; dan
•
universiti tidak memahami bahawa sebagai universiti awam apa yang dilakukan tetap
mempunyai implikasi kepada Kerajaan dan rakyat. Kepentingan Kerajaan dan negara perlu
dijaga setiap masa.
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
21

22. Tumpuan Fasa 2
Pada Fasa 2, Pasukan Projek CAP Tadbir Urus akan merangka strategi pelaksanaan dan sasaran berpandukan
kepada keputusan minit Mesyuarat Jemaah Menteri mengenai Pelaksanaan Autonomi di IPTA bertarikh 22
September 2010.
CAP Tadbir Urus akan memberi perhatian terhadap ucapan YAB Perdana Menteri semasa membentangkan
Rancangan Malaysia Kesepuluh (RMKe-10) di Dewan Rakyat pada 10 Jun 2010 tentang komitmen Kerajaan
mengenai pemberian autonomi kepada IPTA berasaskan nilai ketelusan dan akauntabiliti bagi membolehkan
IPTA mencapai prestasi cemerlang setanding dengan IPT terbaik di dunia. YAB Perdana Menteri menekankan
empat bidang autonomi merangkumi institusi tadbir urus, kewangan dan penjanaan kekayaan, sumber
manusia, pengurusan akademik dan kemasukan pelajar.
Pada Fasa 2, objektif strategik telah dirangka bagi mencapai sasaran seperti yang telah diputuskan
oleh Kerajaan. Dalam mencapai sasaran, Pasukan Projek CAP Tadbir Urus akan melaksanakan perkaraperkara berikut sepanjang tahun 2011 hingga 2015. Antaranya adalah:
•
Audit Rintis bagi menguji CUGG dan UGGI di tiga IPTA;
•
sistem Activity Based Costing (ABC) atau yang setara boleh diguna untuk membantu
pengurusan membuat keputusan mengenai pengurusan kewangan;
•
CUGG dan UGGI digunakan bagi mengukur kesediaan sistem tadbir urus di IPTA ke arah
autonomi dalam empat bidang iaitu Institusi Governan, Kewangan dan Penjanaan Kekayaan,
Sumber Manusia dan Pengurusan Akademik serta Kemasukan Pelajar;
•
dasar-dasar berkaitan pelaksanaan autonomi yang berbangkit daripada keputusan Jemaah
Menteri berkenaan Memorandum Jemaah Menteri (MJM) Pelaksanaan Autonomi bertarikh
2 September 2010 disediakan; dan
•
aktiviti pelaksanaan dan pemantapan Kerangka Kesediaan dilaksanakan.
Pelaksanaan autonomi merupakan agenda besar Kementerian yang melibat pelbagai pihak dan stakeholder.
Oleh yang demikian sokongan dan komitmen yang berterusan amat diperlukan bagi memastikan agenda ini
dapat dilaksanakan. Antara faktor kejayaan kritikal yang amat diperlukan dalam melaksanakan agenda ini
adalah seperti berikut:
•
Sokongan Pengurusan Tertinggi di IPTA / KPT / Agensi Pusat:
Komitmen dan sokongan yang berterusan dari pihak Pengurusan Tertinggi Kementerian
22
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

23. Pengajian Tinggi, IPTA dan Agensi Pusat amat diperlukan bagi memastikan dasar-dasar yang
dirangka dan disedia berkaitan autonomi dapat dilaksanakan;
•
Berpegang kepada prinsip asas:
Governan ke arah autonomi adalah melibatkan integriti dan akauntabiliti yang tinggi di IPTA
yang melaksanakannya. Prinsip asas yang telah di persetujui oleh Kerajaan dalam pelaksanaan
autonomi perlu dipatuhi oleh IPTA;
•
IPTA mempunyai sistem tadbir urus yang baik:
Autonomi melibatkan penurunan kuasa daripada Kementerian dan Agensi Pusat bagi
perkara-perkara yang berkaitan kepada Lembaga Pengarah Universiti (LPU). LPU mempunyai
tanggungjawab yang amat besar bagi memastikan sumber universiti ditadbir dengan penuh
integriti dan akauntabiliti. Oleh yang demikian, IPTA perlulah mempunyai sistem tadbir urus
yang baik bagi memastikan kepatuhan kepada integriti dan akauntabiliti;
•
Kekuatan struktur dan sumber manusia yang mengurus Agenda Autonomi di KPT:
Pelaksanaan autonomi di IPTA melibatkan pelbagai proses yang antaranya adalah:
o
penerangan kepada IPTA mengenai mekanisme penyediaan Audit Governan ke
Arah Autonomi;
o
penggubalan dasar-dasar yang berkaitan dengan autonomi;
o
pengendalian audit kesediaan;
o
pengurusan perakuan Kementerian;
o
perundingan dengan agensi pusat berkaitan dasar-dasar ke arah autonomi penuh
atau mengikut bidang, dan lain-lain lagi;
o
memantau perjalanan sistem tadbir urus di IPTA yang menerima autonomi; dan
o
menjalankan penilaian terhadap pencapaian IPTA yang telah melaksana autonomi
berpandukan kepada pencapaian IPTA dalam aspek-aspek yang berkaitan.
Sehubungan dengan ini, pihak KPT perlu menyediakan struktur dan sumber manusia yang
mampu melaksanakan agenda autonomi. Perkara ini amat penting kerana pelaksanaan
autonomi akan hanya mendatangkan hasil yang baik apabila KPT dan IPTA sama-sama
memainkan peranannya; dan
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
23

24. Kesediaan menerima perubahan di IPTA/KPT dan Agensi Pusat:
•
Keupayaan mengurus perubahan dan menerima perubahan merupakan perkara yang perlu
diberi perhatian. Oleh yang demikian pelaksanaan autonomi dapat dijayakan apabila ada
kerjasama yang rapat antara pelbagai pihak yang terlibat dalam menjayakan agenda ini.
Pelan Tindakan
Strategi
Pelan Tindakan
Pembinaan Asas Autonomi
Membina instrumen ActivityBased-Costing (ABC) untuk
mengira kos sebenar operasi IPTA
menjalankan program pengajian
Penghasilan
Penyediaan instrumen ABC di
UKM
Tahun
2011
Menguji instrumen ABC di IPTA
terpilih
Instrumen diguna pakai di
semua IPTA
Pembinaan Asas Autonomi
Menjalankan Audit Rintis bagi
menguji CUGG dan UGGI di
UKM, USM dan USIM
Instrumen audit CUGG dan
UGGI yang akan diguna pakai
ke atas semua IPTA
2011
(Keputusan Mesyuarat
Jawatankuasa Pemandu PSPTN
Bil.10/2010)
Pemantapan Kerangka
Kesediaan Bagi Tadbir Urus
Ke Arah Autonomi
Menjalankan aktiviti melaksana
dan memantapkan Kerangka
Kesediaan
Penerangan Mengenai
“Guide to Assessing Good
Governance in Malaysian
University” termasuk kepada
Jawatankuasa Induk Antara
Agensi
Pewujudan Mekanisme
“Penyediaan Audit Governan
ke Arah Autonomi” di peringkat
IPTA
Pewujudan Mekanisme
“Penyediaan Audit Governan
ke Arah Autonomi” di peringkat
KPT
24
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
2011& 2012
2011
2011

25. Strategi
Pelan Tindakan
Penghasilan
Tahun
Pelaksanaan Autonomi di
IPTA
Menyediakan dasar-dasar
berkaitan pelaksanaan autonomi
yang berbangkit daripada
keputusan Jemaah Menteri
berkenaan MJM Pelaksanaan
Autonomi bertarikh 22 September
2010
Dasar berkaitan
2012 - 2015
Menjalin kerjasama dengan
Agensi Pusat
Perundingan untuk autonomi
penuh bagi IPTA yang memenuhi
tahap kesediaan autonomi
Rundingan dengan agensi
pusat berdasarkan
2012-2015
Rundingan dasar-dasar ke
arah autonomi penuh yang
berbangkit dari semasa ke
semasa oleh Jawatankuasa
Induk Antara Agensi
2012-2015
PROJEK AGENDA KRITIKAL
KEPEMIMPINAN
Pengenalan
Projek Agenda Kritikal Kepemimpinan (CAP Kepemimpinan) diwujudkan di bawah Pelan Strategik
Pengajian Tinggi Negara (PSPTN) untuk membantu institusi pengajian tinggi (IPT) negara memantapkan dan
memperkasakan aspek kepemimpinan institusi pada persada antarabangsa. Teras Kepemimpinan menjadi
salah satu tonggak utama institusi selain daripada Tadbir Urus, Akademia, Pembelajaran dan Pengajaran serta
Penyelidikan dan Pembangunan. Pada peringkat awal penubuhan, CAP Kepemimpinan dipengerusikan oleh
Bahagian Governan IPTA di bawah Jabatan Pengajian Tinggi. Pada September 2009, CAP ini dipengerusikan
serta ditadbir urus oleh Akademi Kepimpinan Pengajian Tinggi (AKePT).
AKePT ditubuhkan sejajar dengan hasrat PSPTN untuk membantu mentransformasikan pengajian tinggi
negara. AKePT berperanan untuk memperkasakan kepemimpinan IPT dalam aspek akademia, tadbir urus,
pembelajaran dan pengajaran serta penyelidikan, inovasi dan pengkomersilan ke arah menjayakan agenda
pembangunan modal insan negara. Tiga pusat iaitu Latihan Kepemimpinan, Pembelajaran dan Pengajaran
serta Penyelidikan dan Inovasi diwujudkan di bawah AKePT yang secara langsung menjadi tumpuan utama
program latihan AKePT.
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
25

26. Rumusan Status Fasa 1
Dalam Fasa 1(2007-2010), CAP Kepemimpinan menumpukan kepada empat Objektif Strategik (OS) dan lima
Petunjuk Prestasi Utama (KPI). Fasa 1 menumpukan kepada latihan ke arah membentuk kelompok bakat
dan pelan penggantian kepemimpinan akademik dan tadbir urus, pembelajaran dan pengajaran serta
penyelidikan, inovasi dan pengkomersilan. Penggubalan OS dan KPI pada Fasa 1 ini lebih menjurus ke arah
pengukuhan organisasi AKePT.
Secara keseluruhannya, CAP Kepemimpinan telah mencapai KPI yang ditetapkan pada Fasa 1. Pencapaian
CAP Kepemimpinan dapat dirumuskan seperti yang berikut:
•
40% pemimpin IPT telah menjalani program latihan mengikut kerangka kepemimpinan AKePT;
•
12 IPTA mempunyai pelan penggantian;
•
17% daripada 210 pemimpin IPT telah diprofail. Kelompok yang diprofail pada tahun 2010
adalah daripada kalangan dekan ;
•
78% daripada 1,035 Jurulatih Utama telah dilatih dalam modul pembelajaran dan pengajaran
AKePT; dan
•
441 orang penyelidik utama telah dilatih dalam bidang penyelidikan, inovasi dan
pengkomersilan.
Terdapat keperluan untuk menilai semula konsep kepemimpinan agar lebih menyeluruh dan merangkumi
pelbagai aspek pelan penggantian dan kelompok bakat seperti mekanisme pengenalpastian, penggubalan
kriteria, penentuan piawaian, pengukuran, penilaian dan pengurusan.
Selaku penggerak strategik, AKePT akan menjayakan agenda pemerkasaan pengajian tinggi dengan
melaksanakan program-program yang akan mengukuhkan minda dan kemahiran pemimpin dan bakal
pemimpin pada semua peringkat yang pada akhirnya menjadi agen perubahan di IPT.
Dalam menerajui agenda transformasi kepemimpinan IPT, AKePT berhasrat menjadi pusat rujuk dan
penanda aras dalam bidang kepemimpinan, pembelajaran dan pengajaran serta penyelidikan, inovasi
dan pengkomersilan dengan menghasilkan kursus-kursus kepemimpinan pengajian tinggi yang lebih
dinamik, progresif dan relevan. Pada masa yang sama, pihak IPT akan bersama-sama menyumbang ke arah
pemantapan kemahiran kepemimpinan akademia, tadbir urus dan pemimpin pelajar dalam mencapai
matlamat CAP Kepemimpinan.
26
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

27. Tumpuan Fasa 2
Fasa 2 CAP Kepemimpinan memberi tumpuan kepada mekanisme pengenalpastian, penggubalan kriteria,
penentuan piawaian, pengukuran, penilaian dan pengurusan pelan penggantian dan kelompok bakat bagi
menyediakan bakal pelapis untuk meneruskan kesinambungan kecemerlangan kepemimpinan IPT. Tumpuan
ini adalah selaras dengan hasrat untuk melahirkan kepemimpinan unggul dalam kalangan staf akademik dan
bukan akademik ke arah menghasilkan masyarakat berinovasi dan berpendapatan tinggi.
Antara beberapa faktor kritikal kejayaan dalam pelaksanaan CAP ialah:
•
Infrastruktur-AKePT
CAP Kepemimpinan mempunyai pembangunan infrastruktur yang berpotensi besar dengan
tertubuhnya kampus AKePT di Bandar Enstek, Nilai. Kemudahan pentadbiran, latihan
dan
kepemimpinan yang direncanakan. Kekangan kewangan, masa, tempat dan pengurusan
telah dapat diminimumkan dengan terbinanya kemudahan latihan kepemimpinan tersebut.
•
Sumber- kelompok bakat
penginapan
peserta
disediakan
untuk
memudahkan
pelaksanaan
program
Kementerian memainkan peranan utama dalam menyokong agenda transformasi IPT ini
melalui pelaksanaan PSPTN yang mana CAP Kepemimpinan merupakan salah satu daripada
Projek Agenda Kritikal PSPTN. Justeru itu, AKePT menjadi saluran utama Kementerian untuk
menggerakkan pembangunan modal insan yang cemerlang ke arah menghasilkan
masyarakat berinovasi dan berpendapatan tinggi.
Usaha tenaga pakar yang berpengalaman dan tersohor dari seluruh IPT digembleng untuk
menjayakan program-program pembangunan CAP Kepemimpinan. Serentak dengan
itu, golongan pakar ini akan menyumbang dari segi pembangunan perubahan minda dan
pemerkasaan kepemimpinan dan khidmat rundingan mengikut bidang tertentu kepada
golongan pelapis akademia dan tadbir urus.
Bakat-bakat yang dijana mampu menyumbang dalam usaha merealisasikan agenda
transformasi IPT melalui kolaborasi pada peringkat tempatan, serantau dan antarabangsa.
Pembentukan kelompok bakat ini juga bakal merangsang perkongsian ilmu merentasi IPT.
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
27

28. •
Pengantarabangsaan
AKePT bertindak sebagai medium jaringan antarabangsa dalam usaha meningkatkan usaha
pengantarabangsaan IPT melalui kerjasama dengan agensi-agensi seperti SEAMEO-RIHED,
Bank Dunia, UNESCO, EU untuk mendapatkan dana komersil, kepakaran dalam kepemimpinan,
pembelajaran dan pengajaran serta penyelidikan, inovasi dan pengkomersilan. Kepakaran
luar dan dalam negara digembleng dan diketengahkan melalui kolaborasi program-program
yang dilaksanakan.
•
Tadbir urus
Usaha memantapkan lagi tadbir urus IPT akan dilakukan meliputi keberkesanan khidmat
pengurusan dan kecekapan pengurusan kewangan.
Program latihan kepemimpinan yang dianjurkan oleh AKePT serta IPT sendiri untuk staf bukan
akademik turut dimantapkan untuk menyediakan golongan pentadbir IPT yang mampu bergerak
seiring dengan staf akademik dalam mendukung aspirasi untuk menempatkan IPT negara
pada persada antarabangsa.
Susulan daripada tadbir urus yang mantap dan latihan kepemimpinan berkesan kepada staf
bukan akademik baik di AKePT mahupun IPT, penerapan budaya positif dalam persekitaran kerja
dan peningkatan kemahiran akan mampu mengubah corak pemikiran mereka kepada
sesuatu yang lebih proaktif dan dinamik. Dalam jangka masa panjang, usaha ini akan
menghasilkan dan membentuk budaya kerja yang lebih produktif dan kepelbagaian
kemahiran supaya tadbir urus IPT menjadi lebih cemerlang, cekap dan pencapaian PSPTN
akan menjadi lebih lancar sebagaimana yang diharapkan.
•
Penjenamaan dan Pemasaran
Dalam usaha memartabatkan institusi pengajian tinggi negara ke peringkat serantau dan
antarabangsa, aktiviti-aktiviti berkaitan dengan penjenamaan dan pemasaran institusi serta
program menerusi penerbitan dan kolaborasi dengan IPT dan institusi pada peringkat
antarabangsa wajar diperhebatkan. Jaringan kerjasama sesama IPT tempatan dan institusi
antarabangsa dalam menghasilkan penyelidikan, persidangan dan program-program
latihan mampu melonjakkan nama IPT negara di peringkat global.
Kerjasama IPT tempatan termasuk IPTA, IPTS, Politeknik dan Kolej Komuniti dalam menjayakan
program-program latihan, seminar dan persidangan anjuran bersama AKePT dengan
28
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

29. kerjasama pakar akademik dan institusi pada peringkat antarabangsa akan membuka lebih
banyak peluang kepada IPT tempatan untuk membina jaringan dan mempromosikan institusi
pada peringkat global.
Pelan Tindakan
Strategi
Penghasilan
Tahun
Menganjurkan program latihan
berstruktur dalam kepemimpinan
tadbir urus, pembelajaran dan
pengajaran serta penyelidikan,
inovasi dan pengkomersilan
kepada staf akademik dan
bukan akademik
Pembangunan Modul Latihan
mengikut tahap kepemimpinan
2015
Mewujudkan Pelan Penggantian
Berstruktur dalam kepemimpinan
tadbir urus, pembelajaran dan
pengajaran serta penyelidikan,
inovasi dan pengkomersilan di
IPT
Pelan penggantian berstruktur
yang piawai
2012
Calon kelompok bakat yang
diprofil
2013
Melengkapkan modul dan
latihan Jurulatih Utama
Modul dan latihan Jurulatih
Utama yang komprehensif
mengikut bidang
Meningkatkan bilangan
penyelidik utama selaku
pemimpin dalam aspek
penyelidikan
Memperkasakan
kepemimpinan Institusi
Pengajian Tinggi
Pelan Tindakan
Kepemimpinan penyelidik
utama
2011-2013
2015
PROJEK AGENDA KRITIKAL
AKADEMIA
Pengenalan
Kejayaan sesebuah Institusi Pengajian Tinggi (IPT) adalah berasaskan kepada nilai teras akademia yang
perlu diterapkan oleh setiap ahli akademik. Nilai teras ini merupakan asas kepada proses pengukuhan
individu akademik dan institusi ke arah menjadi universiti bertaraf dunia. Oleh itu, strategi dan perancangan
pelaksanaan Pelan Strategik Pengajian Tinggi Negara (PSPTN) perlu berpandu kepada nilai teras akademik.
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
29

30. Kecemerlangan ahli akademik merupakan keperluan penting dalam menjayakan PSPTN. Akademik berbudaya
cemerlang merupakan matlamat akhir usaha memperkukuhkan kualiti pendidikan tinggi. Pembudayaan
dan pemantapan perlu dilihat sebagai proses pembangunan keupayaan individu akademik dan institusi
berbudaya cemerlang yang memberikan perhatian serius terhadap kecemerlangan semasa melaksanakan
urusan teras (pengajaran, penyelidikan dan khidmat masyarakat).
Proses pemantapan akademia yang dilakukan secara berterusan dapat mewujudkan lebih ramai ahli
akademik yang cemerlang yang akan turut membantu dalam mencapai wawasan negara untuk menjadi
hab yang menerajui pengajian tinggi di rantau Asia Pasifik.
Rumusan Status Fasa 1
Tiga penunjuk prestasi utama (KPI) telah ditetapkan dalam Fasa 1 pelaksanaan PSPTN bagi CAP Akademia
iaitu:
•
Mencari, memilih dan mengekalkan yang terbaik dengan meningkatkan lagi bilangan ahli
akademik asing yang cemerlang di IPT.
•
Menghargai ahli akademik yang hebat dan unggul dengan menambah bilangan ahli
akademik yang memberi perundingan dan kepakaran dalam aktiviti ‘think tank’ pada
peringkat kebangsaan/antarabangsa.
•
Menghargai ahli akademik yang unggul dengan memastikan setiap IPTA mengadakan Majlis
Penganugerahan dan Pengiktirafan Kecemerlangan Ahli Akademik setiap tahun.
Secara keseluruhannya, inisiatif yang dilaksanakan oleh CAP Akademia bagi PSPTN Fasa 1 telah mencapai
sasaran yang telah ditetapkan. Bilangan ahli akademik luar negara yang cemerlang serta ahli akademik yang
memberi perundingan dan kepakaran dalam aktiviti ‘think tank’ pada peringkat kebangsaan/antarabangsa
telah dapat dicapai dan melebihi sasaran yang telah ditetapkan bagi tahun 2010. Majlis Penganugerahan
dan Pengiktirafan Kecemerlangan Ahli Akademik telah dilaksanakan oleh setiap IPTA.
Tumpuan Fasa 2
Kepentingan CAP Akademia bagi menyokong gagasan Model Baharu Ekonomi (MBE) yang memberi
penekanan kepada National Key Result Area (NKRA) dan National Key Economic Area (NKEA) terletak kepada
usaha melestarikan pendidikan tinggi serta memantapkan ekosistem pendidikan. Akademia merupakan
tunjang kepada pengukuhan sistem pendidikan tinggi negara untuk mencapai matlamat Malaysia sebagai
30
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

31. hab pendidikan di rantau ini. Akademia berbudaya cemerlang akan membolehkan semua aktiviti dan jentera
pelaksanaan semua IPTA bergerak dengan lancar dan berprestasi tinggi.
Untuk Fasa 2, tumpuan diberikan kepada proses pemantapan yang lebih menyeluruh. Isu-isu yang melibatkan
pembangunan modal insan ahli akademik, kepentingan meningkatkan integriti, profesionalisme dan
kewibawaan, mengasah potensi kepimpinan dan melonjakkan kecemerlangan akademik ke arah bertaraf
dunia harus dilakukan melalui proses pengukuhan ekosistem akademik yang dinamik.
Bagi memantapkan CAP Akademia, kerangka hubungan erat antara individu akademik, profesionalisme
akademik dan ekosistem akademik diberikan perhatian utama. Kerangka ini merangkumi empat komponen
yang berkaitan dengan akademik, tiga komponen profesionalisme akademik dan lima komponen asas
ekosistem akademik seperti berikut:
•
Akademik
o
Kualiti/Kelayakan
o
Kepakaran
o
Pemimpin kebangsaan/antarabangsa
o
Sumbangan berimpak tinggi
•
Profesion Akademik
o
Kewibawaan akademik
o
Profesionalisme akademik
o
Integriti akademik
•
Ekosistem Akademik
o
Kebebasan akademik
o
Akademik berbudaya cemerlang
o
Ahli pasukan
o
Perkongsian ilmu
o
Penghargaan
IPT perlu melaksanakan program yang pragmatik untuk mencapai objektif strategik bagi CAP Akademia.
Keberhasilan CAP yang disasarkan menjelang tahun 2015 adalah selari dengan hala tuju sepertimana yang
dinyatakan dalam Amanat Tahun Baharu 2011 YB. Menteri Pengajian Tinggi mengenai budaya akademik dan
kesarjanaan yang meliputi komponen-komponen berikut:
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
31

32. •
Menyubur budaya akademik
•
Kepelbagaian kepakaran akademik
•
Pengurusan intelektual atau bakat akademik
•
Pengiktirafan pada peringkat global
•
Pembangunan bidang tujahan pengajaran dan penyelidikan
•
Mempelopori akademik di rantau Asia
•
Mengukuhkan sumbangan kepada komuniti dan Negara
•
Memantapkan jaringan akademik antara universiti
•
Melaksanakan usaha kesejagatan kerjaya melalui pelan mobiliti akademik.
Pelan Tindakan
Strategi
Pelan Tindakan
32
Menggalakkan ahli akademik
menjadi pemimpin pada
peringkat kebangsaan/
antarabangsa melalui
pembentangan kertas ilmiah
pada peringkat kebangsaan dan
antarabangsa
Peningkatan bilangan
ahli akademik yang
menerima jemputan untuk
membentangkan kertas dasar
pada peringkat kebangsaan
dan antarabangsa
2011-2015
Peningkatan bilangan ahli
akademik yang menjadi pakar
rujuk/penasihat pada peringkat
negeri, kebangsaan dan
antarabangsa
2011-2015
Menggalakkan ahli akademik
menjadi pemimpin pada
peringkat kebangsaan/
antarabangsa dengan
memperluaskan program
mobiliti akademik dalam bentuk
pelantikan Felo Bersekutu dan
Sangkutan
Memperkukuh ahli
akademik berteraskan
Wibawa, Integriti dan
Profesionalisme (WIP)
Tahun
Menggalakkan ahli akademik
menjadi pemimpin pada
peringkat negeri, kebangsaan
dan antarabangsa melalui
penglibatan dalam persatuan
ikhtisas dan persatuan berkait
kepakaran masing-masing
Mengekalkan ahli
akademik berkualiti
Penghasilan
Peningkatan bilangan ahli
akademik yang dilantik menjadi
Profesor Adjung, Profesor
Pelawat, Pegawai di institusi
dalam dan luar negara
2011-2015
Mengukuhkan WIP ahli akademik
melalui program penghargaan,
penghormatan dan pengiktirafan
kecemerlangan akademik oleh
rakan sekepakaran
Peningkatan bilangan ahli
akademik yang mendapat
penganugerahan pada
peringkat kebangsaan dan
antarabangsa
2011-2015
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

33. Strategi
Penghasilan
Tahun
Membangunkan suasana
kebebasan akademik dengan
menggalakkan majlis ilmu dalam
suasana pelbagai bidang
kepakaran untuk mencari
kebenaran
Peningkatan bilangan majlis
ilmu bertaraf kebangsaan dan
antarabangsa berasaskan
bidang ilmu
2011-2015
Menggalakkan kepakaran
akademik dikongsi antara fakulti/
institusi, universiti dan agensi
kerajaan
Peningkatan bilangan ahli
akademik yang dilantik secara
berganda
2011-2015
Mengukuhkan semangat kerja
berpasukan dan memupuk
persekitaran perkongsian ilmu
Peningkatan bilangan
penerbitan yang dihasilkan
secara perkongsian dan
berpasukan
Memantapkan sistem
penghargaan akademik pada
semua peringkat
Memantapkan Ekosistem
Akademik
Pelan Tindakan
Pemberian anugerah kepada
ahli akademik yang cemerlang
dalam pelbagai bidang dan
pada pelbagai peringkat
2011-2015
2011-2015
PROJEK AGENDA KRITIKAL
PEMBELAJARAN DAN PENGAJARAN
Pengenalan
Misi Nasional yang diumumkan oleh YAB. Perdana Menteri pada 31 Mac 2006 telah menggariskan lima teras
antaranya ialah meningkatkan keupayaan pengetahuan dan inovasi negara serta memupuk minda kelas
pertama. Bagi memastikan misi ini tercapai Pelan Strategik Pengajian Tinggi Negara (PSPTN) telah menggariskan
matlamat dan sasaran utama melalui penambahbaikan kualiti pembelajaran dan pengajaran (P&P).
Bagi melahirkan modal insan kelas pertama, kurikulum di Institut Pengajian Tinggi (IPT) perlu sentiasa
ditambah baik agar lebih berinovatif, dinamik, terkini dan sentiasa relevan dengan keperluan pasaran dan
perkembangan ilmu semasa. Dalam pada itu, kemudahan sokongan dan komponen ekosistem lain seperti
infrastruktur pembelajaran dan pengajaran, kaedah pembelajaran dan pengajaran serta tenaga pengajar
yang berilmu tinggi dan profesional juga perlu diberi perhatian bagi memastikan proses pembelajaran dan
pengajaran dapat dilaksanakan dengan cara yang lebih berkesan.
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
33

34. Selaras dengan Teras 2 PSPTN yang bertujuan untuk menambah baik kualiti pembelajaran dan pengajaran,
pasukan projek CAP Pembelajaran dan Pengajaran telah menetapkan lima objektif strategik seperti berikut:
•
Mempertingkatkan kualiti program akademik.
•
Memastikan atribut generik pelajar (Generic Student Attributes-GSA) dicapai.
•
Mempertingkatkan kualiti pensyarah dalam melaksanakan aktiviti pembelajaran dan
pengajaran.
•
Mempertingkatkan kualiti staf bukan akademik dalam melaksanakan aktiviti berkaitan
pembelajaran dan pengajaran.
•
Mempertingkatkan kualiti bagi kemudahan fizikal yang kondusif kepada proses pembelajaran
dan pengajaran yang efektif.
Rumusan Status Fasa 1
Enam petunjuk prestasi utama (KPI) telah ditetapkan dalam pelaksanaan Fasa 1 PSPTN bagi CAP Pembelajaran
dan Pengajaran, iaitu:
•
Peratusan pelajar tahun akhir yang mencapai purata minimum 6 dalam sistem GSA (My3S).
•
Bilangan prasarana di setiap IPTA yang khusus untuk P&P berasaskan Student Centred Learning
(SCL).
•
Bilangan pensyarah yang mempunyai kebolehan menggunakan sekurang-kurangnya satu
kaedah SCL.
•
Bilangan program yang menggunakan kaedah SCL.
•
Bilangan rekabentuk kurikulum berasaskan kepada Pembelajaran Berasaskan Hasil (Outcome
Based Learning-OBE).
•
Bilangan staf bukan akademik menghadiri latihan yang berkaitan dengan P&P sekurang-
kurangnya dua hari bagi tujuh hari kursus.
Bagi Fasa 1, aktiviti-akitiviti yang telah dilaksanakan oleh kesemua 20 IPTA pada keseluruhannya telah
melangkaui sasaran yang ditetapkan oleh pasukan projek CAP Pembelajaran dan Pengajaran.
Tumpuan Fasa 2
YAB. Perdana Menteri Malaysia semasa membentangkan Model Baharu Ekonomi (MBE) pada 30 Mac 2010
telah menekankan keperluan sistem pendidikan dikaji semula secara berterusan dan ditambah baik bagi
34
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

35. melahirkan siswazah berbakat yang cemerlang dari segi pemikiran kreatif dan strategik serta kemahiran
keusahawanan dan kepimpinan yang akan memacu kejayaan negara pada dekad akan datang.
Bagi mencapai matlamat ini, kaedah P&P hendaklah dipertingkatkan kualitinya dengan memantapkan
pelan tindakan untuk meningkatkan kualiti program P&P. Antaranya ialah perkongsian amalan terbaik
antara IPT, memperoleh pengiktirafan antarabangsa dan memastikan IPT mengadakan pelan tindakan bagi
meningkatkan kemudahan fizikal SCL.
Dalam pada itu, Pelan Tindakan Fasa 2 juga mengambil kira Pelan Pembangunan Modal Insan Inovatif pada
Peringkat Tertiari (Implementation Plan for Development of Innovative Human Capital at Tertiary Level) dan
tumpuan NKEA.
Pelaksanaan PSPTN Fasa 2 akan memberi tumpuan kepada pencapaian objektif berikut:
•
meningkatkan GSA pelajar dengan melaksanakan kaedah yang bersesuaian;
•
memperkasakan kapasiti pensyarah dalam melaksanakan SCL;
•
menggalakkan perkongsian amalan terbaik antara IPT mengenai pembelajaran dan
pengajaran;
•
mempertingkatkan kualiti program melalui penghasilan inovasi dan pengiktirafan
antarabangsa; dan
•
mempertingkatkan pengetahuan staf bukan akademik dalam proses berkaitan
pembelajaran dan pengajaran.
Sasaran keberhasilan CAP menjelang tahun akhir pelaksanaan PSPTN Fasa 2, iaitu pada 2015, ialah:
•
100% pensyarah berupaya melaksanakan SCL dalam aktiviti pembelajaran dan pengajaran;
•
100% pensyarah baru mempunyai sijil pengajaran pengajian tinggi;
•
100% graduan mencapai skor minimum 6.5 bagi semua elemen dalam GSA;
•
Peningkatan bilangan program di IPT yang mendapat pengiktirafan pada peringkat
antarabangsa;dan
•
40% staf bukan akademik mendapat pendedahan berkaitan dengan proses pembelajaran
dan pengajaran.
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
35

36. Pelan Tindakan
Strategi
Pelan Tindakan
Penghasilan
Tahun
Memastikan atribut generik
pelajar (Generic Student
Attributes-GSA) dicapai
Melaksanakan kaedah
penyampaian yang bersesuaian
untuk meningkatkan GSA dalam
kalangan pelajar
Peningkatan bilangan graduan
kelas pertama yang mencapai
purata minimum 6.5 ke atas
bagi semua elemen GSA
(My3S)
2011- 2015
Peningkatan bilangan pelajar
tahun akhir yang mencapai
purata minimum 6.5 ke atas
bagi semua elemen GSA
(My3S) bagi tiga buah program
IPT (Sains, Sastera dan Teknikal)
yang berkaitan dengan kluster
NKEA:
o Hospitaliti dan
Pelancongan
o Kewangan dan
Perniagaan
Islam
o Kejuruteraan
Termaju, Sains
dan Inovasi
o Sains Kesihatan
2011-2015
Menguruskan pelaksanaan My3S
bagi semua pelajar tahun akhir di
semua IPTA
Peningkatan bilangan
pelajar IPT tahun akhir yang
menggunakan sistem My3S
untuk mengukur skor minima
6.5 bagi semua elemen GSA
(My3S)
2011-2015
Menguruskan pelaksanaan
time-based analysis GSA pada
kumpulan pelajar baru sesi
kemasukan 2011/2012 iaitu
pada September 2011 bagi
permulaan, pertengahan pada
semester empat dan akhir pada
semester lapan
Peningkatan peratusan pelajar
yang terlibat dalam My3S
2011-2015
Menjalankan latihan yang
boleh memperkasakan kapasiti
pensyarah dalam melaksanakan
SCL
Peningkatan bilangan *SCL
Trainers di setiap IPT
2011-2015
Memastikan atribut generik
pelajar (Generic Student
Attributes-GSA) dicapai
Mempertingkatkan
kualiti pensyarah dalam
melaksanakan aktiviti
pembelajaran dan
pengajaran
36
(*) SCL merujuk kepada
PBL,Case Study, PoPBL
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

37. Strategi
Tahun
Peningkatan bilangan seminar/
bengkel/forum perkongsian
amalan terbaik dalam aspek
pembelajaran dan pengajaran
2011-2012
Mengenal pasti kurikulum
bidang-bidang di IPTA yang
boleh dijadikan sebagai standard
program
Peningkatan bilangan standard
program
2011-2015
Menghasilkan inovasi
pembelajaran dan pengajaran
berasaskan SCL
Peningkatan penghasilan
bilangan penerbitan /
instrumen berasaskan SCL yang
inovatif
2011-2015
Mengenal pasti program yang
boleh mendapat pengiktirafan
antarabangsa
Mempertingkatkan
kualiti staf bukan
akademik dalam proses
pembelajaran dan
pengajaran
Penghasilan
Perkongsian amalan terbaik
dalam aspek pembelajaran dan
pengajaran
Mempertingkatkan kualiti
program akademik
Pelan Tindakan
Peningkatan bilangan program
yang mendapat pengiktirafan
badan profesional
antarabangsa
2011-2015
Menganjurkan kursus yang
berkaitan dengan proses
pembelajaran dan pengajaran
untuk staf bukan akademik
Peningkatan bilangan staf
bukan akademik yang
menghadiri latihan yang
berkaitan dengan proses
pembelajaran dan pengajaran
sekurang-kurangnya dua hari
bagi tujuh hari kursus
2011-2015
PROJEK AGENDA KRITIKAL
PENYELIDIKAN DAN PEMBANGUNAN (R&D)
Pengenalan
Institut Pengajian Tinggi (IPT) tempatan memainkan peranan utama dalam menggerakkan aktiviti-aktiviti
penyelidikan, pembangunan dan pengkomersilan. Manakala ahli-ahli akademik dalam pelbagai bidang
kepakaran merupakan peneraju kepada penerokaan idea, konsep atau teori baru yang menjadi tunjang
kepada penemuan baru, perkembangan ilmu dan ciptaan yang canggih lagi terkini.
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
37

38. CAP R&D diwujudkan untuk:
•
memperbanyakkan kegiatan R&D IPT ke arah peningkatan hasil harta intelek dan produk
R&D yang mampu dikomersialkan;
•
menyumbang kepada pembentukan serta penemuan ilmu baru, kegiatan inovasi dan
kreativiti;
•
menghasilkan modal insan yang mempunyai pioneer mindset, kreatif, inovatif serta
berketerampilan supaya dapat menyumbangkan secara relevan kepada penjanaan
kekayaan negara dan kesejahteraan rakyat;
•
menghasilkan bilangan penyelidik yang hebat dalam penguasaan ilmu fundamental dan
menterjemahkannya selaras dengan kehendak negara; dan
•
melonjakkan keupayaan IPT dalam menjalankan penyelidikan dan menghasilkan output
penyelidikan yang mampu bersaing pada peringkat serantau.
Kejayaan R&D dilihat sebagai sangat kritikal ke arah peningkatan kualiti pengajian tinggi berdasarkan tiga
faktor berikut:
•
untuk menghasilkan harta intelek dan hasil pengkomersilan yang diperlukan bagi memacu
negara ke peringkat lebih tinggi dalam rangkaian nilai tambah global dan mewujudkan peluang
pekerjaan baru;
•
untuk mencipta dan menyebar ilmu dan menterjemahkan ilmu kepada produk yang dihayati
dan boleh dikira (tangible) dan tidak dihayati dan tidak boleh dikira seperti nilai-nilai murni
(intangible product) bagi membolehkan Malaysia menjadi hab pengajian tinggi yang unggul;
dan
•
untuk membangunkan modal insan yang diperlukan bagi mempergiatkan lagi aktiviti inovasi
dalam semua sektor ekonomi negara secara berterusan.
Rumusan Status Fasa 1
Di bawah RMKe-9, Dana Penyelidikan Fundamental yang asalnya berjumlah sebanyak RM200 juta telah
diberikan peruntukan tambahan sebanyak RM115 juta pada tahun 2010 yang menjadikan jumlah keseluruhan
yang baru sebanyak RM315 juta. Penambahan ini membenarkan aktiviti penyelidikan dijalankan pada peringkat
IPT dengan lebih giat lagi. Ketika ini, penyelidikan fundamental melibatkan kesemua 20 Institut Pengajian Tinggi
Awam (IPTA). Selain itu, ia turut melibatkan 40 buah Institut Pengajian Tinggi Swasta (IPTS) dan lima buah
Universiti Cawangan di Malaysia.
38
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

39. Pada tahun 2010 sebanyak lima buah IPTA telah berjaya diiktiraf sebagai Universiti Penyelidikan (UP).
Berdasarkan keputusan Audit Universiti Penyelidikan yang dijalankan pada tahun 2010, empat UP, iaitu Universiti
Malaya (UM), Universiti Sains Malaysia (USM), Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) dan Universiti Putra Malaysia
(UPM) telah berjaya mengekalkan pengiktirafan masing-masing. Berkuat kuasa mulai 21 Julai 2010, Universiti
Teknologi Malaysia (UTM) pula telah berjaya diiktiraf sebagai UP yang baru.
Antara isu-isu pelaksanaan projek yang dikenal pasti adalah seperti berikut:
•
kurang sumber atau sokongan untuk membina bilangan penyelidik (critical mass) yang
diperlukan dalam aktiviti R&D dan pengkomersilan;
•
kurang keyakinan di pihak agensi kerajaan dan sektor swasta terhadap keupayaan
penyelidik universiti dalam menyelesaikan projek penyelidikan/perundingan;
•
adanya industri tempatan (termasuk SME) yang hanya minat menghasilkan produk dan
proses teknologi rendah dan lebih cenderung untuk membeli teknologi kerana tidak
berminat melakukan R&D;
•
kekurangan penghayatan budaya penyelidikan dalam kalangan industri tempatan
(tidak banyak unit/bahagian/jabatan yang khusus bagi R&D);
•
kurang kesedaran terhadap peranan dan kaitan inovasi dengan daya saing industri itu
sendiri yang membawa kepada pelaksanaan yang tidak menitikberatkan aspek R&D;
•
ekosistem inovasi di Malaysia yang kurang dinamik;
•
tiada mekanisme yang menguruskan penghasilan produk R&D sehingga pengkomersilan
secara khusus;
•
IPTA tidak mempunyai kepakaran dalam bidang pengkomersilan;
•
tanggapan bahawa Malaysia tidak lagi dianggap sebagai negara membangun, yang
memberi kesan kepada pemberian/ penawaran geran penyelidikan antarabangsa;
•
perbezaan matlamat antara objektif penyelidik, iatu untuk knowledge generation dan
swasta, iaitu untuk profit oriented;
•
penyelidik kurang pengalaman dan pendedahan kepada industri dan kaedah memperoleh
pembiayaan dana antarabangsa; dan
•
maklumat tentang geran antarabangsa lewat sampai kepada universiti dan ke pengetahuan
penyelidik.
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
39

40. Antara tindakan-tindakan yang diambil untuk mengatasi isu pelaksanaan adalah seperti berikut:
•
mengadakan sesi perbincangan secara berterusan melalui mesyuarat dan bengkel yang
melibatkan pelbagai pihak berkaitan seperti ahli panel pengkomersilan, pihak Research
Management Centre (RMC) IPT dan Pejabat Pengurusan Projek (PMO) Kementerian;
•
melaksanakan promosi pengkomersilan produk R&D IPT melalui pemilihan oleh Panel
Penasihat Pengkomersilan Produk;
•
melaksanakan program promosi bagi hasil R&D yang berpotensi melalui media cetak, media
elektronik dan pameran produk R&D IPTA;
•
mengadakan program business matching [contoh: PECIPTA] dan value pitching bersama
pihak antarabangsa seperti Stanford Research Institute (SRI) International dan panel industri
tempatan; dan
•
mengaruhkan kekuatan pembangunan sumber manusia supaya selaras dengan agenda
nasional dengan menggunakan kaedah seperti Scival Spotlight atau Incites.
Tumpuan Fasa 2
Dalam RMKe-10, fokus CAP R&D adalah untuk memantapkan objektif bagi Fasa 1 dan melonjakkan tahap
penyelidikan Fasa 2 menerusi pendekatan:
•
menggalakkan minda perintis (pioneer mindset) dalam kalangan penyelidik ;
•
melakukan penyelidikan inovatif selaras dengan kehendak negara;
•
menterjemahkan penemuan fundamental ke arah menghasilkan produk atau teknologi
platform yang mampu dikomersialkan; dan
•
memperkayakan khazanah ilmu (knowledge repository)
Untuk mengukuhkan Fasa 1, Kerajaan telah meluluskan peruntukan sebanyak RM741 juta kepada KPT bagi
meningkatkan lagi aktiviti R&D, terutamanya bagi projek penyelidikan fundamental di IPT. Kelulusan peruntukan
tersebut merangkumi tiga bahagian, iaitu Dana Penyelidikan Fundamental, tujuh platform Penyelidikan
Berimpak Tinggi dan Insentif Penyelidikan.
Dana penyelidikan fundamental dalam RMKe-10, iaitu dalam tempoh Fasa 1, telah meningkat melebihi
100% berbanding peruntukan yang diterima sebanyak RM200 juta dalam RMKe-9. Di bawah RMKe-10,
dana penyelidikan fundamental adalah dipecahkan kepada empat skim, iaitu Skim Geran Penyelidikan
Fundamental (FRGS), Skim Geran Penyelidikan Eksploratori (ERGS), Skim Penyelidikan Jangka Panjang (LRGS)
40
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

41. dan Skim Geran Penyelidikan Pembangunan Prototaip (PRGS). Tujuh platform Penyelidikan Berimpak Tinggi
pula adalah merangkumi bidang tujahan atau niche yang menggembleng kepakaran serta menggalakkan
kolaborasi di antara IPT, seperti berikut:
•
pemanasan gobal (global warming);
•
penyakit berjangkit (infectious disease);
•
perubatan tropika (tropical medicine);
•
keselamatan tenaga dan air (water and energy security);
•
kecukupan makanan (food security);
•
teknologi informasi dan komunikasi (Information and Communication Technology-ICT); dan
•
pembuatan termaju dan nilai tambah (advanced and value added manufacturing).
Selain tujuh bidang tujahan di atas, bidang tenaga diperbaharui dan penjimatan tenaga juga akan diberikan
perhatian memandangkan kedua-dua bidang ini menjadi antara agenda penting Kerajaan dalam RMKe-10.
Dalam bulan April 2011, kedua-dua Rang Undang-Undang Tenaga Diperbaharui Dan Penjimatan Tenaga telah
dibentangkan di Parlimen.
Bagi menggalakkan aktiviti penyelidikan dan penambahan dana dari luar (antarabangsa dan swasta),
insentif penyelidikan patut diwujudkan bagi kumpulan penyelidik dan penyelidik. Selain itu, penambahan dana
penyelidikan fundamental serta insentif penyelidikan dijangka akan membantu ke arah mencapai sasaran
yang ditetapkan bagi Fasa 2.
Seterusnya, terdapat keperluan supaya aktiviti berkaitan pengkomersilan hasil R&D yang merangkumi aspek
promosi melalui media elektronik, media cetak dan pameran dipergiatkan lagi. Aktiviti promosi atau pameran
yang menyediakan peluang business matching antara pihak universiti dan industri perlu dipergiatkan.
Penggunaan khidmat rundingan dari agensi luar seperti SRI International, sebagai contoh, untuk mendidik
penyelidik tempatan tentang strategi pengkomersilan hasil R&D IPT boleh dipertimbangkan.
Dari segi pencapaian UP pula, semua UP yang terlibat akan dipantau secara berkala berdasarkan laporan
perbelanjaan ke atas dana yang telah diperuntukkan serta laporan impak dan pembentangan ke atas
pencapaian kelima-lima UP.
Dalam pada itu, kesejahteraan negara dalam RMKe-10 yang dipacu oleh modal insan berminda perintis
di IPT serta penghasilan inovasi dalam kegiatan R&D boleh merealisasikan Model Baharu Ekonomi dengan
keberhasilan berikut:
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
41

42. •
RM47.5 juta dana penyelidikan dari pihak swasta dan antarabangsa;
•
RM300 juta Peruntukan Dana Penyelidikan Fundamental;
•
pengkomersilan sekurang-kurang 5% daripada semua usaha;
•
pengiktirafan enam UP; dan
•
peningkatan jumlah jurnal terbitan IPT yang diindekskan kepada 60, harta intelek 1,000,
penerbitan (publication) 9,000 dan cumulative citation 9,000.
Faktor budaya penyelidikan kompetitif yang beretika merupakan faktor kritikal terhadap kejayaan CAP
R&D. Budaya kecemerlangan penguasaan ilmu hasil penyelidikan boleh membantu peningkatan dana
penyelidikan fundamental dan antarabangsa serta swasta.
Penyelidikan fundamental di IPT telah melalui tiga fasa pembudayaan. Bermula tahun 2006 hingga 2008, ia
dikenali sebagai fasa meningkatkan budaya penyelidikan. Pada masa ini, penyelidik di IPT diberi pendedahan
dan peluang menjalankan penyelidikan fundamental. Dari tahun 2009 hingga 2010 dikenali sebagai fasa untuk
menanam kualiti penyelidikan. Peruntukan dana penyelidikan fundamental telah diperketat dengan memilih
projek penyelidikan yang benar-benar berkualiti dan memberi impak kepada negara. Bagi fasa yang ketiga
dari tahun 2011 hingga 2012, ia merujuk kepada mempromosikan kecemerlangan penyelidikan dengan cara
bekerjasama pada peringkat dalaman supaya mampu bersaing pada peringkat global (work together to
compete outside).
Faktor kritikal seterusnya adalah berkaitan kurang pemahaman tentang strategi pengkomersilan hasil R&D
dalam kalangan penyelidik IPT. Selain itu, penyelidik lebih tertumpu kepada aktiviti penghasilan penerbitan
berbanding dengan pengkomersilan hasil R&D mereka. Bagi tahun 2011 dan 2012, lebih banyak pendedahan
akan dibuat tentang harta intelek dan penyelidikan kepada para penyelidik, ke arah peningkatan
pengkomersilan. Ini dibantu dengan adanya Geran PRGS yang akan memantapkan lagi sistem inovasi negara.
Dalam memastikan aktiviti penyelidikan berjalan dengan lancar, Jemaah Menteri telah bersetuju supaya
sebanyak RM128 juta peruntukan mengurus disalurkan kepada UP setiap tahun.
42
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

43. Pelan Tindakan
Strategi
Pelan Tindakan
Penghasilan
Tahun
Meningkatkan
Pengkomersilan R&D IPT
Mempromosi dan
menghebahkan hasil
penyelidikan R&D IPT dan
meningkatkan pengetahuan
pengkomersilan dalam kalangan
penyelidik
Peningkatan jumlah penjanaan
pendapatan hasil dari
pengkomersilan produk R&D IPT
2011 – 2015
Meningkatkan jumlah
dana penyelidikan
daripada pihak swasta dan
antarabangsa
Mempromosi dan
menghebahkan peluang dana
penyelidikan kepada IPT
Peningkatan dana
daripada pihak swasta dan
antarabangsa
2011 – 2015
Mengiktiraf bilangan
IPT sebagai Universiti
Penyelidikan (UP)
Menambahkan jumlah geran
yang boleh dipohon
Pertambahan bilangan UP
2011 – 2015
Meningkat dana
penyelidikan fundamental
Meningkat dana penyelidikan
fundamental untuk
membudayakan R&D,
meningkatkan Kualiti R&D dan
mempromosikan kecemerlangan
Penyelidikan
Peningkatan dana penyelidikan
fundamental
2011 – 2015
Memberi insentif kepada
pensyarah yang menerbitkan
artikel di dalam 10% teratas
jurnal yang diindekskan (Tier 1)
mengikut bidang
Peningkatan penerbitan jurnal
2011 – 2015
Meningkatkan khazanah
intelek (knowledge
repository) agar mampu
bersaing pada peringkat
serantau (regional):
Penerbitan (Publication)
Mengaruhkan kekuatan
pembangunan sumber manusia
melalui penerbitan yang
unggul dalam disiplin kompetitif
pada peringkat dunia supaya
membantu agenda nasional
dengan menggunakan kaedah
seperti Scival Spotlight atau
Incites
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
43

44. Strategi
Pelan Tindakan
Harta Intelek [Intellectual
Property (IP)]
Memberi pendedahan tentang
IP
Penghasilan
Tahun
Peningkatan bilangan IP yang
difailkan
Menjalankan penyelidikan
strategik ke arah pengkomersilan
yang mampu menjana IP
Jurnal hak milik IPT yang
diindekskan (The Malaysian
Journals owned by IPT that
have been indexed)
Memberi insentif kepada sidang
penyunting supaya dapat
melonjakkan jurnal hak milik IPT
supaya dapat diindekskan
Peningkatan bilangan
penerbitan jurnal
PROJEK AGENDA KRITIKAL
PENGANTARABANGSAAN
Pengenalan
Pengantarabangsaan merupakan Teras Kelima Pelan Strategik Pengajian Tinggi Negara, bertujuan
untuk memartabatkan IPT tempatan ke arah bertaraf dunia. Teras ini menyasarkan Malaysia sebagai hab
kecemerlangan pengajian tinggi antarabangsa menjelang tahun 2020. Salah satu pendekatan adalah
penonjolan jenama Education Malaysia yang sebelumnya dikenali sebagai Malaysian Students Department
(MSD) dalam semua aktiviti pemasaran di luar negara. Di samping itu, program pengantarabangsaan seperti
pertukaran tenaga akademik, pelajar, program pengajian dan kolaborasi antarabangsa juga merupakan
pemangkin untuk memperkayakan interaksi, pengalaman dan pendedahan pelajar IPT tempatan di arena
global.
Tujuan penubuhan CAP Pengantarabangsaan adalah untuk memastikan aspirasi negara sebagai
pusat pengajian tinggi ulung tercapai melalui pelaksanaan aktiviti dan seterusnya pemantauan prestasi
pengantarabangsaan IPT tempatan. Khidmat sokongan berkualiti pada peringkat kementerian dan
pemantauan pencapaian perlu diberi perhatian sepenuhnya untuk merealisasikan hasrat kerajaan untuk
menjadikan Malaysia pusat pengajian tinggi antarabangsa.
44
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

45. Rumusan Status Fasa 1
Fasa 1 pelaksanaan CAP Pengantarabangsaan tertumpu kepada peletakan asas untuk menarik kemasukan
pelajar antarabangsa melalui pelaksanaan strategi berikut:
•
meningkatkan penyertaan program pemasaran dan promosi antarabangsa di luar negara di
jaringan laman web, pameran antarabangsa dan lain-lain saluran;
•
memperkayakan pengalaman pembelajaran pelajar;
•
menambahkan jumlah staf akademik, meningkatkan jaringan antarabangsa dan daya saing
staf akademik;
•
meningkatkan jaringan kolaborasi antarabangsa G2G dan antara institusi secara bilateral,
multilateral dan sebagainya;
•
mempergiatkan usaha untuk menarik pelajar antarabangsa berkualiti melalui penawaran
tempat bagi pelajar antarabangsa di IPT; dan
•
meningkatkan jumlah program pengajian akademik yang diiktiraf oleh badan antarabangsa.
Kemasukan pelajar antarabangsa ke IPT tempatan merekodkan peningkatan setiap tahun, seperti yang
ditunjukkan dalam jadual berikut:
TAHUN
IPTA
IPTS
JUMLAH
2007
14,324
33,604
47,928
2008
18.495
50,679
69,174
2009
22,456
58,294
80,750
2010
24,214
62,705
86,919
*sumber:
Data 2007: Portal KPT
Data 2008, 2009: Buku Perangkaan, Kementerian Pengajian Tinggi (2009)
Data 2010: MyMOHES, Pusat Data dan Maklumat
Malaysia menjadi destinasi pilihan pertama pelajar dari Sudan, Yemen, Maldives dan Somalia pada tahun
2009, menurut penyenaraian “Global Education Digest 2010” UNESCO. Secara purata, kira-kira 70% pelajar
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
45

46. antarabangsa melanjutkan pengajian di IPTS. Kemasukan pelajar antarabangsa secara keseluruhannya
menyumbang kepada pendapatan negara sebanyak kira-kira RM2.6 bilion pada tahun 2010.
Pengambilan staf akademik antarabangsa turut menunjukkan peningkatan, seperti jadual di bawah:
BILANGAN STAF AKADEMIK ANTARABANGSA DI IPT
TAHUN
IPTA
IPTS
JUMLAH
2007
1,376
1,027
2,403
2008
1,634
1,261
2,895
2009
4,605
1,403
6,008
*sumber:
Data 2007: Portal KPT
Data 2008, 2009: Buku Perangkaan, Kementerian Pengajian Tinggi (2009)
Secara keseluruhan, antara isu-isu pencapaian semasa adalah seperti berikut:
•
Pengambilan pelajar antarabangsa berkualiti ke IPT dan pengurusan dan pentadbiran hal
ehwal pelajar antarabangsa.
Cadangan penyelesaian isu:
o
Usaha perlu dipergiatkan dalam pelaksanaan Fasa 2 untuk menarik pelajar
antarabangsa berkualiti yang ditaja oleh agensi / kerajaan luar negara.
o
Khidmat sokongan pelajar antarabangsa di IPT perlu dimantapkan dan harus
berlandaskan dasar pengantarabangsaan.
o
Mekanisme untuk memantau pelajar antarabangsa yang sedia ada perlu disediakan.
•
Pengambilan staf antarabangsa, di mana bilangan staf akademik antarabangsa yang
cemerlang di IPT masih berkurangan.
Cadangan penyelesaian isu:
o
46
Pewujudan skim gaji yang kompetitif.
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

47. o
Peningkatan promosi, pemasaran dan penyertaan sektor pengajiantinggi dalam
program pemasaran dan promosi antarabangsa di luar negara contohnya melalui
pelancaran Education Malaysia.
•
Kekangan dana dalam pelaksanaan program mobiliti pelajar dan staf, penyertaan
program pemasaran di luar negara dan pembayaran proses audit kepada agensi
pengiktirafan profesional antarabangsa.
Cadangan penyelesaian isu:
o
Penajaan program mobiliti pelajar dan staf akademik.
o
Peruntukan dana permulaan untuk menyemarakkan penglibatan pelajar dan staf
dalam program mobiliti.
o
Peruntukan bajet berpusat untuk proses pengauditan antara IPT.
•
Jaringan kolaborasi antarabangsa sektor pengajian tinggi tempatan dan luar negara yang
dibuat perlu memberi manfaat bukan sahaja kepada IPT, malah pembangunan staf dan
pelajar IPT.
Cadangan penyelesaian isu:
o
Lebih banyak inisiatif perlu digerakkan dalam Fasa 2 untuk meningkatkan kolaborasi
IPT tempatan dan IPT luar negara dalam program seperti industrial internship, mobiliti
pelajar dan staf akademik (jangka pendek dan panjang).
Tumpuan Fasa 2
Keberhasilan CAP Pengantarabangsaan menjelang 2015 bergantung kepada faktor-faktor berikut:
•
Senario pengajian tinggi global:
o
peningkatan mobiliti pelajar dan staf;
o
penswastaan sektor pengajian tinggi;
o
pengkomersilan dan peningkatan kolaborasi antara IPT dan pihak industri; dan
o
penarafan IPT berdasarkan pemeringkatan antarabangsa (global rating).
•
Fokus sektor pengajian tinggi negara untuk:
o
menjana pendapatan melalui kemasukan pelajar antarabangsa;
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
47

48. o
menjamin mutu program akademik IPT; dan
o
mengukuhkan jaringan serantau dan global IPT dalam aspek pengajaran dan
pembelajaran serta penyelidikan.
Pelan Tindakan
Strategi
Pelan Tindakan
Peningkatan penyertaan IPT
dalam pameran antarabangsa
2011-2015
Peningkatan program yang
dijalankan atas usaha sama IPT
tempatan dan luar negara
2011-2015
Kewujudan pusat akademik luar
negara milik UP untuk tujuan
akademik dan pemasaran IPT
2011-2015
Menganjurkan persidangan
bertaraf antarabangsa dan
berimpak tinggi melibatkan
menteri-menteri-menteri
pengajian tinggi dan key
decision makers
Memperkayakan
pengalaman
pembelajaran pelajar
Menjalinkan kerjasama erat
antara KPT dan IPT untuk program
promosi dan pemasaran luar
negara
Menubuhkan pusat akademik
IPTA di luar negara bagi
menjalankan aktiviti pengajaran
dan pembelajaran serta
penyelidikan
Mendapatkan
pengiktirafan
antarabangsa kualiti sektor
pengajian tinggi Malaysia
Tahun
Meluaskan jaringan kerjasama
sektor pengajian tinggi Malaysia
dengan luar negara
Meningkatkan
ketertampakan (visibility)
sektor pengajian tinggi
Malaysia di luar negara
Penghasilan
Peningkatan pengiktirafan
kerjasama strategik
dengan negara dan agensi
antarabangsa, termasuk
pengiktirafan terhadap
kemampuan serta sumbangan
sektor pengajian tinggi negara
di peringkat antarabangsa
2011-2015
Menjalinkan kerjasama erat
dengan badan profesional
antarabangsa untuk
pengiktirafan program akademik
IPT tempatan
Peningkatan bilangan program
yang diiktiraf pada peringkat
antarabangsa
2011-2015
Peningkatan bilangan pelajar
antarabangsa berkualiti di IPT
tempatan
2011-2015
Menggalakkan penyertaan
pelajar IPT tempatan dalam
program mobiliti outbound
Peningkatan bilangan pelajar
yang terlibat dalam program
mobiliti
2011-2015
Menjalinkan kerjasama erat
antara IPT tempatan dan luar
negara dalam penganjuran
program mobiliti inbound
48
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015

49. Strategi
Pelan Tindakan
Penghasilan
Memperkayakan
pengalaman
antarabangsa staf IPT
tempatan
Meningkatkan pengambilan staf
akademik antarabangsa
Peningkatan peratusan staf
akademik antarabangsa
Meningkatkan mobiliti staf
akademik
Peningkatan bilangan staf
akademik yang terlibat dalam
program mobiliti
Meningkatkan
pengalaman positif pelajar
antarabangsa
Menggalakkan interaksi antara
pelajar antarabangsa dan
komuniti tempatan
Penglibatan pelajar
antarabangsa dengan
program komuniti
Tahun
2011-2015
2011-2015
Mendapat maklum balas
pengalaman pelajar
antarabangsa di Malaysia
PROJEK AGENDA KRITIKAL
INDUSTRI-AKADEMIA
Pengenalan
Industri didefinisikan sebagai sesebuah organisasi luaran kepada universiti termasuk sektor awam, swasta
dan badan-badan bukan kerajaan yang berasaskan keuntungan dan bukan keuntungan. Jalinan hubungan
atau perkongsian Industri-Universiti menjadi sangat penting bagi penggubal polisi pengajian tinggi, baik pada
peringkat kerajaan dan universiti. Dalam konteks ekonomi berasaskan pengetahuan (k-economy), peranan
universiti (institusi pengajian tinggi) sebagai pelaksana strategik dalam pembangunan ekonomi menjadi
semakin penting. Hubungan Industri-Akademia merangkumi pelbagai aspek pengajaran dan penyelidikan,
termasuklah latihan industri pelajar, sangkutan pensyarah di industri, aktiviti perundingan, pembangunan
profesional berterusan, pembangunan dan penyelidikan bersama dan juga pembangunan usahawan kecil
dan sederhana. Selari dengan perkembangan masa, dasar-dasar baru kerajaan seperti RMKe-10, MBE dan
ETP serta NKEA perlu diambil kira dalam kesinambungan pelaksanaan CAP Industri-Akademia pada Fasa 2,
iaitu merangkumi tempoh 2011 hingga 2015.
IPT perlu memainkan peranan penting dalam penyediaan tenaga mahir ke pasaran dan perlu menjadikan
industri sebagai ‘input’ untuk menghasilkan program pengajian dan hasil penyelidikan mengikut peredaran
masa dan trend semasa justeru menghasilkan para graduan untuk memenuhi keperluan pasaran industri dan
kesediaan ke alam pekerjaan. Kerjasama mapan dengan industri juga membantu pihak IPT memperoleh
sumbangan dan menjana pendapatan secara berterusan.
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015
49

50. Rumusan Status Fasa 1
Sepanjang 2010, pelbagai program telah dilaksanakan bagi memperkenalkan, membincangkan dan
mencapai sasaran Industri-Akademia yang telah ditetapkan oleh universiti masing-masing seperti “Bengkel CAP
Industri- Akademia Peringkat Kebangsaan” pada April 2010. Wakil-wakil industri bersama ahli akademik telah
membincangkan peranan industri-Akademia dari perspektif pihak industri. “Pelancaran Pelan Pengukuhan
Hubungan Kerjasama Universiti-Industri dan Program Kluster” telah dilancarkan pada Julai 2010 dan digubal
bagi mencapai hasrat meningkatkan kualiti pengajaran dan pembelajaran, meningkatkan kebolehpasaran
siswazah, meningkatkan hasil pengkomersilan teknologi dan penyelidikan serta meningkatkan pendapatan
bagi universiti dan industri.
Secara keseluruhannya pencapaian CAP Industri-Akademia menunjukkan peningkatan yang positif
berbanding tahun 2009. Jumlah (RM) projek perundingan daripada industri yang diperoleh adalah sebanyak
RM 119,008,933.22 sumbangan (RM) daripada industri kepada universiti adalah sebanyak RM 48,256,441.67
pada 2010. Seramai 454 orang staf akademik telah mengikuti program sangkutan di industri sepanjang 2010
iaitu peningkatan sebanyak 342 berbanding 2009 (termasuk bilangan staf akademik yang bercuti sabatikal
di IPT lain). Bilangan kakitangan industri yang terlibat dalam aktiviti berkaitan akademik juga menunjukkan
peningkatan yang positif iaitu seramai 1,409 orang pada 2009 kepada 2,577 orang bagi tahun 2010.
Tumpuan Fasa 2
Dalam Fasa 2 (2011–2015), CAP Industri-Akademia akan tertumpu kepada pelaksanaan aktiviti berikut dan
penghasilan yang berkaitan:
•
memperkukuh dan mempertingkatkan penglibatan industri dalam aktiviti- aktiviti sedia ada
yang dilaksanakan oleh semua universiti setiap tahun ke arah mencapai objektif strategik
CAP;
•
memperkembang dan meningkatkan program “cluster-consortium-based” kolaborasi
universiti-industri dalam aktiviti-aktiviti hubungan universiti-industri;
•
mempertingkatkan promosi kepakaran universiti kepada pihak industri dan sebaliknya melalui
pembangunan pangkalan data; dan
•
mempertingkatkan industry-driven innovation (dalam bidang kurikulum, pembelajaran dan
pengajaran dan R&D).
50
Pelan Tindakan Pengajian Tinggi Negara 2011 - 2015