Ομιλία στο σεμινάριο για τη διδασκαλία από απόσταση, Πάτρα Ιούνιος 2014

1. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα
στο Πανεπιστήμιο Πατρών:
Εμπειρίες και Προοπτικές
Open courses at the University of
Patras, experience and prospects
Nίκος Αβούρης
Η ΠΡΌΚΛΗΣΗ ΤΩΝ ΨΗΦΙΑΚΏΝ ΜΑΘΗΜΆΤΩΝ ΣΤΟ ΔΙΑΔΊΚΤΥΟ: ΔΥΝΑΤΌΤΗΤΕΣ ΚΑΙ
ΜΎΘΟΙ, Δευτέρα 30 Ιουνίου 2014, Αμφιθέατρο του ΙΤΥΕ ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ, Κτίριο "Δ. Μαρίτσας"

2. Open courses: another opening
Open
publications
science
data
software

3. Why opening? Different reasons
• infrastructure (the technological architecture)
• public (accessibility of knowledge creation),
• measurement (alternative impact
measurement)
• democratic (access to knowledge)
• pragmatic (advantages of collaborative).
Open Science: One Term, Five Schools of Thought, Benedikt Fecher & Sascha Friesike

4. Open Science: One Term, Five Schools of Thought
Benedikt Fecher & Sascha Friesike

5. Opening Science
The Evolving Guide on How the
Internet is Changing Research,
Collaboration and Scholarly
Publishing
Bartling, Sönke, Friesike,
Sascha (Eds.)
2014

6. Open publications
and data:
horizon 2020
http://ec.europa.eu/research/participants/data/ref/h2020/grants_manual/hi/oa_pilot/h2020-hi-oa-pilot-guide_en.pdf

7. Open access
Open access can be defined as the practice of providing
on-line access to scientific information that is free of
charge to the end-user and that is re-usable. In the
context of research and innovation, 'scientific
information' can refer to :
(i) peer-reviewed scientific research articles (published
in scholarly journals) or
(ii) research data (data underlying publications, curated
data and/or raw data).

8. Open Access to publications/ green OA
Self-archiving ('green' open access) means that
the published article or the final peer-reviewed
manuscript is archived (deposited) by the author
in an online repository before, alongside or after
its publication.
Repository software usually allows authors to
delay access to the article (‘embargo period’)

9. Open Access to publications/ gold OA
Open access publishing ('gold' open access) the article is
immediately provided in open access mode as published.
In this model, the payment of publication costs is shifted
away from readers.
The business model most often encountered is based on one-
off payments by authors, borne by the university or to the
funding agency supporting the research (horizon 2020).

10. Green/gold open access to publications/data

11. Open courses/ open courseware
Started in 2002 with MIT launching
OpenCourseWare
… to "enhance human learning worldwide by the
availability of a web of knowledge".
http://www.oeconsortium.org/

12. The revolution of
Massive Open Online Courses MOOCs
Definition
problems
Many modern
MOOCs are not
open, but they are
free
Mathieu Plourde http://www.flickr.com/photos/mathplourde/8620174342/sizes/l/in/photostream/

13. Greek
Open
Courses
Project

14. Open Academic Courses: The
Greek case : 2012-2015
funding: Structural Funds
€ 20.000.000
•Ανάπτυξη και διάθεση ψηφιακού εκπαιδευτικού
περιεχομένου από τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ - Ανοικτά
Ακαδημαϊκά Μαθήματα (Hellenic Academic Opencourses) –
Ιδρυματικές Δράσεις Π/Υ 17.500.000€
•Οριζόντια Δράση - Κεντρικό Μητρώο Ελληνικών Ανοικτών
Μαθημάτων (Hellenic Opencourses) Π/Υ 2.500.000€

15. Open courses projects in
Greek Universities

16. Greek national open courses portal
http://ocw-project.gunet.gr/

17. Open eclass enabled
for open courses

18. Combined with… Open Textbooks

19. University of Patras Open Courses

20. University of Patras Open Courses
http://ocw-project.upatras.gr/

21. Budget for 3 years
until 09/2015
21
785,900 €

22. Infrastructure/ equipment
22
78,590 €

23. 23
1
Enthusiastic
group
Πάνος
Ιωάννα
Άρης
Ιωάννα
Ευγενία
Όλγα
Χρήστος
Γιώργος
Βικτωρία
Βασίλης
Γιάννης
Φιόρη
Νίκος
Δημήτρης

24. 3 dissemination
events

25. > 100
support
staff

26. University of Patras (5 faculties, 24 undergraduate
programs) : 2134 courses

27. Number of courses: plan/actual
56 courses with video lectures
+ 410 digital courses =
466 courses
(22% of all U.Patras)
27
82 courses with video lectures
+ 313 digital courses =
395 courses
(18% of all U.Patras)

28. Cost per course
around 2,000 €
per course

29. Courses in
Schools School Courses Faculty
courses/
faculty
Business 59 54 1,09
Engineering 158 236 0,67
Health 29 177 0,16
Humanities 87 98 0,89
Science 62 206 0,30
total 395 771
Faculty figures from 2012-2013 report, actual today 746

30. Courses
59
158
29
87
62
Courses
Business Engineering Health
Humanities Science

31. Courses/faculty
Social sciences and
Humanities
more active
Health and Natural
sciences
more reluctant
0,00
0,20
0,40
0,60
0,80
1,00
1,20

34. Faculty: the debate (Feb.2014)

35. Γιατί η συμμετοχή στα ανοικτά μαθήματα;
Έγινα fan του eclass. Αν και είμαστε φιλόλογοι
λατρεύουμε την τεχνολογία και την χρησιμοποιούμε
όπου μπορεί να μας βοηθήσει. Συνήθως χρησιμοποιώ
το eclass για να έρθω σε επικοινωνία ετεροχρονισμένα
με τους φοιτητές μου για παράδειγμα μπορεί να
ξεχάσω να τους πως κάτι στη διάλεξη. Μπορώ να
στείλω εμαιλ να βάλω σύνδεσμο, να μιλάω μαζί τους
ακόμη και τη νύκτα κτλ. Έτσι αφού είμαι οπαδός της
ασύγχρονης εκπαίδευσης γιατί να μη γίνω και της
σύγχρονης.

36. Γιατί η συμμετοχή στα ανοικτά μαθήματα;
Ο κύριος λόγος δημιουργίας των MOOCs είναι
οικονομικός για παράδειγμα στην Αμερική η
μεγάλη αύξηση των διδάκτρων στα
πανεπιστήμια είναι ένας από τους βασικού
λόγους της ανάπτυξης τους. Πρέπει να υπάρξει
ένας τρόπος όχι αντικατάστασης αλλά
συνοδευτικής βοήθειας των μαθημάτων και ένα
μέσο να αποφύγουμε πολλά μελλοντικά
προβλήματα.

37. Γιατί η συμμετοχή στα ανοικτά μαθήματα;
Αποφάσισα να βιντεοσκοπήσω τα μαθήματα με
κενό αμφιθέατρο. Οι φοιτητές είναι πολυάριθμοι
οπότε σκέφτηκα να δώσω στα παιδιά ένα
πρόσθετο υλικό που διαφορετικά δεν
προλαβαίνω να τους δώσω. Σκέφτηκα ότι θα
χτίσω ένα εκπαιδευτικό εργαλείο για τους
φοιτητές μου. Οι καθηγητές μπορούν να αυτο-
αξιολογήσουν την απόδοσή τους.

38. Όταν έρχονται φοιτητές από άλλες χώρες
(Erasmus) θα ήταν χρήσιμο να έχουμε έτοιμο
υλικό.
Έτσι οι διαλέξεις με τη χρήση υποτίτλων (με
τεχνικές crowd sourcing) θα μπορούσε να γίνει
διαθέσιμο υλικό για αυτή την κατηγορία
φοιτητών.
Γιατί η συμμετοχή στα ανοικτά μαθήματα;

39. Θα μειωθεί η συμμετοχή στο αμφιθέατρο;
Από τη δική μου εμπειρία όταν παρακολουθώ
μια βιντεοδιάλεξη στο διαδίκτυο και ο ομιλητής
είναι ελκυστικός προσωπικά νιώθω την ανάγκη
να τον παρακολουθήσω και σε ένα ζωντανό
ακροατήριο. Πιστεύω ότι θα είναι ενδυναμωτικό
και όχι ανασταλτικό της όλης διαδικασίας.

40. Θα μειωθεί η συμμετοχή στο αμφιθέατρο;
Γενικά ξέρουμε ότι οι φοιτητές δεν
έρχονται στο αμφιθέατρο άρα δεν
μπορούμε να μιλάμε για μείωση λόγω
των Ανοικτών Μαθημάτων.

41. Να μοιράζομαι τα μυστικά του επαγγέλματος
Σχετικά με τα τρικ που κάποιος
καθηγητής κάνει το μάθημα του και το αν
θέλει να τα μοιραστεί με άλλους.
Αναρωτιέμαι θέλω να τα μοιραστώ αυτά
τα μυστικά με όλους;

42. Υποστήριξη πολλών φοιτητών
Τι κάνεις όταν δεν συγκλίνουν οι απαιτήσεις των
φοιτητών που παρακολουθούν μέσα στην τάξη
με τις απαιτήσεις όσων παρακολουθούν
ετεροχρονισμένα; Πως θα γίνει ο συμβιβασμός
(δηλ. να τιμωρήσω των φοιτητή που έρχεται για
να βοηθήσω των φοιτητή που κάθετε σπίτι του;)

43. Σχετικά με βιντεοσκόπηση διαλέξεων
Βασικό προβληματισμός μου είναι ποιο
πρόβλημα λύνεται από την βιντεοσκόπηση.
Είναι όλα τα μαθήματα κατάλληλα να
βιντεοσκοπηθούν;
Η βιντεοσκόπηση ποιο κενό στη διδασκαλία
καλύπτει; Ποιες ανάγκες προκύπτουν από
πλευράς παιδαγωγικού σχεδιασμού.

44. Σχετικά με βιντεοσκόπηση
Το μάθημα στην τάξη είναι προφορικός-ζωντανός
λόγος σύγχρονης επικοινωνίας δεν μπορεί το
υποκαταστήσει μια βιντεοσκόπηση που έχει άλλους
κανόνες. Έτσι η σκηνοθεσία απαιτείται να
ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις που βάζει το νέο
αυτό μέσο διδασκαλίας. Πρέπει τα δυο πράγματα να
αντιστοιχηθούν με ανάλογους όρους. Άρα χρειάζεται
κατάλληλη σκηνοθεσία που θα μεταφέρει το
επιθυμητό αποτέλεσμα στο νέο μέσο (όπως το θέατρο
δεν μπορεί να μεταφερθεί στην τηλεόραση).

45. Αλλάξατε τον τρόπο που κάνετε μάθημα;
Το ερώτημα είναι τι είδους υποχωρήσεις κάνεις όταν
πρέπει να καλύψεις ανάγκες φοιτητών που βρίσκονται
στο αμφιθέατρο και φοιτητών μέσω των
βιντεοδιαλέξεων. Εγώ δεν μπορώ να κάνω μάθημα
χωρίς να ρωτάω τους φοιτητές μου άρα γίνονται
ερωτήσεις και απαντήσεις, αυτό που με δυσκόλεψε
ήταν ότι έπρεπε να επαναλάβω την ερώτηση του
φοιτητή και πάντα υπάρχει ο κίνδυνος η ερώτηση ενός
φοιτητή να μην ακούγεται.

46. Αλλάξατε τον τρόπο που κάνετε μάθημα;
Σχετικά με το θέμα της κινητικότητάς, με
δυσκόλεψε που υπήρχε περιορισμός στην
κινητικότητά μου, αυτό ήταν ένας βασικός
περιορισμός για εμένα και με ενόχλησε. Από
αυτό που είδα όμως ως δείγμα, αντιλήφθηκα ότι
βγήκε ζωντανό το μάθημα.

47. Αλλάξατε τον τρόπο που κάνετε μάθημα;
Στην αρχή θεώρησα ότι ήταν πιο εύκολο από ότι
τελικά ήταν. Υπήρχαν λάθη στις διαφάνειες και
ξαφνικά λόγω των Ανοικτών Μαθημάτων τα είδα.
Στην διάρκεια των βιντεοσκοπήσεων ήμουν πολύ
πιο άκαμπτος από ότι έχω συνηθίσει τον εαυτό
μου.

48. Αλλάξατε τον τρόπο που κάνετε μάθημα;
Χάνεται το αυθόρμητο το οποίο έχει κάποιος που
κάνει μάθημα και μπορεί να πει ότι θέλει χωρίς
να έχει στο πίσω μέρος του μυαλού του ότι
καταγράφεται και άρα μπορεί να απολυθεί αν
πει κάτι πολύ κακό (γιατί μπορεί να μπει στο
youtube κτλ.) Το θέμα είναι ότι μπορεί κάποιος
κακός εχθρός μου να πάρει κάτι από το βίντεο και
να το χρησιμοποιήσει αρνητικά.

49. Αλλάξατε τον τρόπο που κάνετε μάθημα;
Θα έλεγα ότι ο αυθορμητισμός είναι σημαντικό
χαρακτηριστικό ενός καλού μαθήματος και σε
εμένα υπήρξε ένα φρένο λόγω της
βιντεοσκόπησης. Μια λύση είναι να μπορεί ο
καθηγητής να μοντάρει το υλικό. Θέλω να έχω
παρέμβαση στο τελικό αποτέλεσμα, αυτή είναι η
βασική μου απαίτηση.

50. Αλλάξατε τον τρόπο που κάνετε μάθημα;
Πρέπει να υπάρχει σωστή προετοιμασία
πριν την έναρξη της βιντεοσκόπησης.

51. Μπορούμε να παράγουμε ανταγωνιστικά
μαθήματα υψηλού επιπέδου;
Πρόσφατη εμπειρία μου με την συνεργασία μου το Harvard που προσφέρει
ανοικτά μαθήματα χωρίς αμοιβή. Ετοιμάζεις ωριαίες διαλέξεις για 6
εβδομάδες χωρίς ακροατήριο για ένα θέμα, το βίντεο το βλέπουν χιλιάδες
άτομα στο διαδίκτυο με υποστηρικτικό υλικό που μπορούν να διαβάσουν
πριν η μετά από τη διάλεξη και στη συνέχεια υπάρχει ένα forum που
χρησιμοποιούν.
Γενικά μπορούμε να πετύχουμε πολλά ακόμη και με λιγότερα χρήματα.
Έχουμε στα χέρια μας το eclass και νομίζω ότι μπορούμε να κάνουμε και
μαθήματα στα αγγλικά για να βγει το Πανεπιστήμιο από την εσωστρέφεια.
Αυτό που κάνει τη διαφορά είναι το όραμα που πρέπει να υπάρχει και
θεωρώ ότι μπορούμε να πετύχουμε. Δεν νομίζω ότι έχουμε τόσα
προβλήματα ώστε να μην δημιουργήσουμε ένα ανταγωνιστικό προϊόν.

52. Μπορούμε να παράγουμε ανταγωνιστικά
μαθήματα υψηλού επιπέδου;
Για να έχουμε ανταγωνιστικό προϊόν πρέπει σίγουρα οι
διαλέξεις να γίνουν στην αγγλική γλώσσα. Το δεύτερο είναι να
οριστεί σε ποιους απευθυνόμαστε. Σε διεθνές επίπεδο
χρειάζεται να σκεφτούμε ποιοι είναι οι χρήστες και πού
απευθυνόμαστε. Μπορεί κανείς να δει ότι πολλά μαθήματα
του MIT μεταφράζονται ήδη στα Τουρκικά και σε άλλες
γλώσσες. Όλο το υποστηρικτικό υλικό είναι στα Τουρκικά.
Εμείς πάμε να εφεύρουμε τον τροχό διότι υπάρχει πολύ καλό
υλικό On-line και θα έπρεπε θεσμικά να έχουν
χρησιμοποιηθεί από το Ελληνικό Πανεπιστήμιο.

53. Μπορούμε να παράγουμε ανταγωνιστικά
μαθήματα υψηλού επιπέδου;
Το ενδιαφέρον βίντεο μπορεί να είναι ένα 20λεπτό
βίντεο. Το ζήτημα είναι ποιος παρακολουθεί τα 2ωρα
αυτά του κάθε καθηγητή, ποιος έχει τόσο πολύ χρόνο
να αφιερώσει εκτός και αν έχει άμεσο κέρδος. Αν
κάποιος θέλει να μάθει κάτι συγκεκριμένο και εγώ του
έχω 40 ώρες βίντεο δεν νομίζω ότι θα το έκανε κανείς
αυτό. Θα έπρεπε να ήταν πολύ συγκεκριμένο.

54. Πως αξιολογείται το αποτέλεσμα;
Ποια είναι τα κριτήρια αξιολόγησης; Θα
έπρεπε να υπήρχε τρόπος ανάδρασης από
τους φοιτητές, μετρικές κτλ.

55. Προτάσεις βελτίωσης
Να μην υπάρχει περιορισμός στην κινητικότητα. Επίσης πολύ
σημαντικό είναι το θέμα του μοντάζ και απασχολεί σίγουρα
όλα τα μέλη ΔΕΠ. Πρέπει τα μέλη ΔΕΠ να συμμετέχει στη
διαδικασία του μοντάζ.
Θα πρότεινα επίσης να κόψουμε τα βίντεο σε μικρές ενότητες
δεν έχει απολύτως καμία χρηστικότητα για κάποιον χρήστη
στο διαδίκτυο να πρέπει να παρακολουθεί 2ωρά βίντεο.
Θα πρέπει να γίνουν μικρές ενότητες για να έχουν απήχηση
στο διαδικτυακό κοινό. Τα 20 λεπτά είναι ίσως μια καλή λύση.

56. Αλλαγή στον τρόπο διδασκαλίας,
διερευνητική μάθηση;
Υπάρχουν προβληματισμού σε αυτό το θέμα. Πιστεύω ότι
τίποτα δεν αντικαθιστά τη διδασκαλία στη τάξη. Δεν θεωρώ
ότι βάζει σε κίνδυνο την διάλεξη. Σε μερικά δύσκολα σημεία
είναι καλό για τον φοιτητή να μπορεί να γυρίζει πίσω την
παράδοση. Είναι πάρα πολύ καλό να έχουν επεξεργαστεί οι
φοιτητές από πριν μια διάλεξη με σκοπό να γίνουν πιο
παραγωγικές και ουσιαστικές συζητήσεις στο αμφιθέατρο.
Πιστεύω ότι θα είναι ωφέλιμο και οι φοιτητές θα έρχονται πιο
υποψιασμένοι και θα έχουμε πιο ουσιαστικές διαλέξεις.

57. Αλλαγή στον τρόπο διδασκαλίας,
διερευνητική μάθηση;
Το flipped classroom είναι το κάτι νέο και τα αποτελέσματα
φαίνεται να είναι καλά και να γίνεται αποδεκτό στην
ακαδημαϊκή κοινότητα. Είναι κάτι που είναι ενδιαφέρον αλλά
βέβαια νομίζω ότι είμαστε αρκετά ώριμοι για μια τέτοια
κατάσταση. Θα φέρει και τους φοιτητές προ των ευθυνών
τους διότι αν κάποιος δεν έχει διαβάσει θα βρεθεί εντελώς
στο κενό. Νομίζω ότι τέτοιου τύπου μαθήματα είναι καλύτερα
για μαθήματα που είναι τύπου problem solving.
* flipped classroom= αντεστραμμένη τάξη, ο φοιτητής διαβάζει τη
θεωρία στο σπίτι (από βίντεο) και κάνει τις εργασίες στο σχολείο

58. αγωνία
Μήπως θα αντικατασταθούμε
πλήρως;

59. Open Courses: Looking into the future
To transform open courses to MOOCs
(interactive material, assignments, peer
assessment, segmentation of lectures,
support)
Infrastructure (media center)
Sustainability: business model in the context
of the Greek University/ society in crisis

60. 60
Learning Technologies
and Media Center
Under
design

61. 61
Learning Technologies
and Media Center
The draft of the
Feasibility Study to
be discussed by the
Senate in July 2014

62. 62
Learning
Technologies
and Media
Center

63. 63
ocw-project.upatras.gr
thanks