1. A crise do antigo réxime
(1788-1833)

2. Guerra de Independencia
1788- 1833 Carlos IV
LIBERALISMO NA ESPAÑA DO
A crise do Antigo Xosé Bonaparte
Réxime
Fernando VII
Pronuncimentos CONSTITUCIÓN 1812
SÉCULO XIX
Rexencia de Mª Cristina 1ª Guerra Carlista(1833-1840) Constitución de 1837
1833-1868 Rexencia de Espartero Pronunciamentos (progresista)
Construción do Isabel II Desamortizacións
Pronunciamentos Constitución de 1845
Estado Liberal Guerra dels Matiners (2ª Carlista) (moderada)
Política exterior belicista Proxecto de Constitución de
1856
Goberno provisional de Serrano Revolución “Gloriosa”
1868-1874 e Prim Constitución de 1869
Sexenio Reinado de Amadeo de Saboia Guerra Carlista (1872-1876)
Movemento obreiro
(democrática)
democrático I República Insurreccións federalistas Proxecto de Constitución de
Movemento cantonalista 1873
Goberno do Xeneral Serrano
Pronunciamento

3. Crise do antigo réxime

4. Crise do antigo réxime
Etapas

5. Crise do antigo réxime
Política exterior (1788-1808)

6. A crise do antigo réxime
O motín de Aranxuez (marzo-maio, 1808)

7. A crise do antigo réxime (1788-1833)
Desaparación do antigo Xénese do Estado liberal
réxime borbónico
Modelo
bonapartista

8. A crise do antigo réxime (1788-1833)
Desaparación do antigo Xénese do Estado liberal
réxime borbónico
Modelo
bonapartista

9. 5.9 Evolución da guerra

10. A Constitución de 1812:
Bases do liberalismo moderado
Principios do liberalismo político
Locke Montesquieu Rousseau Voltaire Abolición
institucións do
antigo réxime
Recoñecementos de División de poderes Soberanía popular Tolerancia relixiosa Organización do Abolición do réxime
dereitos e garantías territorio señorial e feudal
procesais Fomento da edución
e cultura
Declaración de dereitos do Poder lexislativo nas cortes Soberanía nacional Estado confesional católico Modelo centralista Desaparición da
Cidadán: unicamerais: (elección ao parlamento Creación das inquisición
• Liberdade de pensamento • Elaborar leis sufraxio univeral deputacións provinciais
e opinión • Aprobar orzamentos masculino indirecto). División provincial e Desparición do morgado e
• Liberdade de imprensa • Tratados Favorece ás elites municipal as máns mortas
• Dereito de petición internacionais
• Liberdade civil • Dirixir o exército Exército : milicia nacional Desamortización de bens
• Dereito de propiedade Poder executivo eclesiásticos
• Rei e ministro con
responsabilidade Desaparición dos
penal e ante o privilexios da mesta
parlamento
• Rei veto suspensivo Reforma da facenda e da
(2 anos) fiscalidades
Poder xudicial
-independencia do xuices
-códigos únicos

11. Constitución de Cádiz
Carácter ideolóxico Proceso constituínte Cortes convocadas pola Xunta Suprema Central (1810).
Existía unha rexencia que formalmente representaba a continuidade dinástica
Consulta ao país: organizada polas Xunta Supremas provinciais
Presenza dos deputados condicionada pola guerra e o carácter de “Cádiz”
Redactada por unha comisión de deputados (maioria tendencia liberal)
Constitución liberal (liberalismo de primeira xeneración, influencia da constitución francesa de 1791 e da constitución
dos E.U.A de 1787)
Soberanía Soberanía nacional (nación: conxunto de cidadáns de ambos os dous hemisferios....)
Dereitos e liberdades Liberdade de pensamento e opinión Igualdade ante a lei
individuais Liberdade civil Dereito de petición
Tipo de sufraxio Sufraxio universal masculino indirecto (maiores de 25 anos). Criterio censitario para ser elixible
División de poderes Executivo Rei e ministros. O rei nomea aos ministros que deben refrendar as decisións reais e son
responsables penalmente e ante as cortes.
Rei iniciativa lexislativa, sanciona as leis e veto suspensivo durante 2 anos
Lexislativo Unicameral. Competencias amplas: lexislativas, aprobación de orzamentos, tratados
internacionais, mando sobre o exército, etc...
Deputados con mandato por dous anos, inviolable no exercicio das súas funcións. Existía unha
deputación permanente.
Xudicial Competencia exclusiva dos tribunais
Principios básicos do Estado de Dereito: garantias procesais, inmobilidade dos xuices e
códigos únicos (civil, penal, comercial...)
Administración e territorio Territorio dividido en provincias. Creánse as deputacións provinciais e os concellos con cargos electos.
Creación da Milicia Nacional no ámbito local e provincial
Relación igrexa-Estado Confesionalidade católica do Estado
Regulación do exército Creación dun exército nacional e do servizo militar obrigatorio
Regulación do ámbito socio- Creación de educación primaria obrigatoria
económico Racionalización da facenda (impostos directos: contribución sobre a riqueza e impostos indirectos: consumos)

12. Acción lexislativa das Cortes de
Cádiz
Liberdade de imprensa A censura sobre temas
relixiosos quedaba nas
1810
mans da igrexa
Señorios territoriais As terras pasaron a ser 1811
propiedade privada dos
nobres
Desamortización dos comunais, das terras das Recadar capitais para 1813
ordes militares e xesuítas amortizar débeda pública
Abolición da inquisición 1813
Supresión dos gremios 1813
Liberdade de traballo 1813
Unificación de mercado interior Supresión de alfandegas 1813
interiores

13. O Reinado de Fernando VII

14. Restauración do
absolutismo
(1814-1820)
• Tratado de Valençay (1813): Fernando VII recupera o trono español.
• Manifesto dos Persas (1814) promovido por 69 deputados absolutistas.
• Restauración do absolutismo (decreto de 4 de maio de 1814): anula a vixencia
do acordado en Cádiz. Represión sobre os líderes liberais: asasinatos, detencións,
ou exilio.
• Inestabilidade política: gobernos febles e política de “camarillas”.
• Contexto internacional : Restuaración. Congreso de Viena e Santa Alianza
(1815)
• Profunda crise económica e pérdida das colonias (1810-1824)
• Pronunciamentos liberais (Mina, Lacy, Porlier, A Coruña, 1815)
• Motíns no campo e crecente descontento nos ámbitos urbanos.

15. Trienio liberal
(1820-1823)
• Pronunciamento de Riego (1 xaneiro de 1820) apoiado por xuntas provinciais.
• Aceptación forzada do rei o 10 de marzo
• Convocatoria de cortes: trunfo dos liberais.
• Restablecemento das reformas de Cádiz (1810-1813): Venda de terras dos mosteiros
• Tendencia ao liberalismo económico no sector industrial e comercial
• Modelo centralista de Estado: provincias, deputacións, concellos
• Reconstrución da Milicia Nacional (clases medias urbanas)
• Fernando VII obstaculiza o funcionamentos das institucións e conspira no interior e no
exterior para restaurar o absolutismo.
• Crise no mundo rural pola monetarización das cargas fiscais (décimos, arrendamentos,
impostos…)
• División dos liberais entre moderados (tradición e propiedade) e exaltados (reformas
máis radiciais).
o Liberais moderados (doceañistas): goberno 1820-1822
o Liberais exaltados (progresistas): goberno 1822-1823

16. • Intervención da Santa Alianza (Congreso de Verona): Cen mil
fillos de San Luis. Restauran o absolutismo.
• Fernando VII: represión contra os liberais (caso de José Maria
Torrijos, 1830 ou de Mariana Pineda, 1831)
• Crise económica e da facenda
• O Rei procura o apoio da burguesía madrileña e catalá (arancel
proteccionista de López Ballesteros ministro de Facenda, 1825):
política reformista de inspiración ilustrada.
• Descontento dos sectores ultra-conservadores: ( Manifesto dos
Realistas puros, 1826, Malcontents, 1827): aglutinados
progresivamente en torno a Carlos Maria Isidro (herdeiro do trono,
antes de que Fernando VII tivera descendencia).

17. Tendencias política durante o
reinado de Fernando VII

18. Reinado de Fernando VII.
O conflito dinástico

19. Principais factores que propiciaron o paso do A.R.
ó liberal-capitalismo en España
Externos Internos
Influencias das Influencia dos Logros da * Xuntas Revolucionarias
ideas da acontecementos Revolución * Lexislación das
Ilustración revolucionarios Industrial Cortes de Cádiz
(EE UU e Francia) * Constitucionalismo
* Guerras (Independencia,
Carlistas)
* Pronunciamentos militares
* Perda das colonias
* Desamortizacións
Liberalismo: * Emigración
* Político
* Económico
* Social
* Científico-cultural

20. Os cambios políticos
ANTIGO RÉXIME LIBERALISMO-CAPITALISMO
* Monarquía herditaria de dereito divino * Monarquía constitucional herditaria
* Monarquía = Estado * A monarquía perde poder político,
(carácter patrimonialista) económico e social
* Soberanía real * Soberanía compartida / nacional / popular
* Poder absoluto do monarca * División de poderes e de
(teórico) institucións
* Tendencia ó centralismo * Centralismo
(certa descentralización local ou
rexional)
* Pobo sen participación política * Parlamentarismo. Pobo con dereitos
nin dereitos garantidos garantidos,
(súbditos) recollidos na Constitución (cidadáns)
* Estado de feito * Estado de dereito

21. Os cambios económicos
ANTIGO RÉXIME LIBERALISMO-CAPITALISMO
* Abunda a propiedade institucional e/ou * Propiedade privada como base da
colectiva sociedade
* Intervencionismo estatal - * Liberdade económica e de empresa – O
Monopolios Estado
non intervén (leis do mercado) - Capitalismo
* Peso fiscal soportado polo * Peso fiscal repartido
estamento (desigualmente)
non privilexiado entre as clases sociais
* Desigualdade na estructura da * Manténse a desigual estructura da
propiedade propiedade
(minifundios/latifundios) * Transformación no sistema
* Sistema señorial de propiedade da de propiedade da terra
terra (desamortizacións)
* Principal sector económico: o primario * A agricultura continúa sendo o
principal
sector económico
* Industria artesanal; producción limitada; * Industria escasa e nuclearizada;
control dos gremios; escasa desaparecen os gremios;
modernización proteccionismo
* Comercio interior non estructurado; * Lenta estructuración do mercado interior;
com. exterior dependente das ferrocarril; exportación de materias primas
colonias
* Sistema financeiro diversificado; * Sist. financ. unificado (banca estatal):
Banco de San Carlos; banca peseta;
estranxeira banca privada; Bolsa

22. Os cambios sociais
ANTIGO RÉXIME LIBERALISMO-CAPITALISMO
* Inmobilismo social * Mobilidade social
*Teórica igualdade ante a lei
* Desigualdade xurídica (non é tal para as mulleres e
para a poboación con rendas
baixas)
* Estructura estamental (nacemento * Estructura clasista (poder
e posición social) e sexista: económico
- estamento privilexiado (nobreza e clero) e posición social) e sexista:
- estamento non privilexiado (resto da poboación) - clase alta
- clase media
- clase baixa
* Grupo dominante: nobreza e clero * Grupo dominante: burguesía
* Grupo maioritario: campesiñado • Grupo maioritario: campesiñado;
importancia paulatina do proletariado urbano

23. Os cambios demográficos
ANTIGO RÉXIME LIBERALISMO-CAPITALISMO
* Ciclo demográfico antigo: * Iníciase o ciclo demográfico moderno,
- altas taxas de natalidade e mortalidade pero mantéñense altas taxas de
- mortalidades catastróficas mortalidade
- crises de subsistencias - fin da mortalidade catastrófica
= crecemento moderado da poboación - crises de subsistencias
= crecemento moderado da poboación
* Tendencia ó medre demográfico da * Increméntase o desfase periferia-
periferia interior;
(a excepción é Madrid) crecemento das cidades
* Zonas afectadas pola emigración * Migracións interiores e forte emigración
(Galicia, Extremadura, Cantabria...)

24. Cambios culturais e de mentalidade
ANTIGO RÉXIME LIBERALISMO-CAPITALISMO
* Analfabetismo xeralizado; * Elevado analfabetismo; mantéñense
ignorancia, superstición, elevadas doses de ignorancia e
fanatismo superstición
* Predominio da concepción relixiosa * Dúas concepcións enfrontadas:
da sociedade laica-eclesiástica
* Altibaixos nas relacións Igrexa-
* Omnipresencia da Igrexa católica: Estado
- confluencia de inetereses co Estado (concordatos)
* Control social da Ig. católica a través do
(agás casos puntuais) ensino;
- control social: Inquisición desaparece a Inquisición
- ensino, tanto público como privado * Asunción progresiva do ensino público
- cultura e mentalidade polo Estado
* Importancia da impronta relixiosa na cultura
* Ilustración (nobreza, clero e burguesía) * A burguesía será a élite intelectual
* Importancia da prensa periódica

25. GUERRA DA INDEPENDENCIA
(1808-1814)
O Coloso

26. 5.1 Carlos IV, Godoy e Fernando VII

27. 5.2 Napoleón José I

28. 5.3 Personaxes do exército francés
Ney Soult

29. 5.4 Personaxes do exército español
Empecinado Goya: Palafox

30. 5.5 Personaxes do exército inglés
Moore Wellington

31. 5.7 Comeza o conflicto: 2 de maio de 1808
Goya: “La carga de los mamelucos”

32. 5.8 O 3 de maio
Goya: “Los fusilamientos de la Moncloa”

33. 5.10 A rendición de Bailén