1

1. 230
230

3. НОМЫН САНГИЙН ОРЧНЫ НӨХЦӨЛ,ҮЙЛ
АЖИЛЛАГААНД ТАВИХ ШААРДЛАГА
Requirements to the library environment
conditions and activity гэж юу вэ?
MNS МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ
5742:2007
СТАНДАРТЧИЛАЛ,ХЭМЖИЛ ЗҮЙН ҮНДЭСНИЙ ЗӨВЛӨЛИЙН 2007 ОНЫ
05-Р САРЫН 31-НИЙ ӨДРИЙН 25 ДУГААР ТОГТООЛООР БАТАЛСАН
ЭНЭХҮҮ СТАНДАРТ НЬ 2007 ОНЫ 06-Р САРЫН 01-ЭЭС ЭХЛЭН
ХҮЧИНТЭЙ.(мөрдөгдөж байна).ЭНЭХҮҮ СТАНДАРТ НЬ МОНГОЛ
УЛСАД ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛЖ БУЙ НОМЫН САНГУУДЫН ОРЧНЫ
НӨХЦӨЛ,ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД ТАВИХ ҮНДСЭН ШААРДЛАГЫГ
ТОГТООСОН БОЛНО.

4. Номын сангийн байрны нийтлэг
шаардлага
Барилга 8 баллын газар хөдлөлтийг даах шаардлага хангасан
байна.Ялангуяа ховор номын фондын өрөөг газар хөдлөлт,гал,усны
аюулаас хамгаалах тусгай бүтцээр барьж байгуулна.
Номын сангийн барилга байгууламжийг барихдаа олон улсын стандарт
болох ISO177799:2003 “Архив,номын сангийн өв санг хадгалж
хамгаалахад тавигдах шаардлага стандарт”-ыг мөрдлөг болгоно.
Номын сангийн галын аюулгүй байдлыг хангах үүднээс 50 м квадрат талбай
бүрт нэг гал унтраагч,өрөө тасалгаа бүрд нэгээс цөөнгүй гал унтараагч
байна.
Номын сангийн цахилгааны монтаж ,сантехникийн шугам,сүлжээний
угсралт нь аюулгүй байдлыг бүрэн хангасан байна.
Байгалийн гамшиг (газар хөдлөлт,усны үер,салхи шуурга,г.м) бусад
болзошгүй аюул (гал,усны аюул,хулгай г.м)-ээс сэргийлэх ,даван туулах
төлөвлөгөөг номын сан бүр хийсан байх шаардлагатай бөгөөд бүх ажилтан
ажиллагсад уг төлөвлөгөөтэй таилцсан байх ѐстой.

5. Номын сангийн уншлага үйлчилгээний танхим дараах
шаардлагыг хангасан байна.
Уншлагын танхим 100
уншигчийн суудлаас илүүгүй
байна.
Уншлагын танхимын талбайн
хэмжээ 250-300 мкв байна.
Танхимын сул орон зайг
тусгаарлан номын сангийн тоног
төхөөрөмж байрлуулах,байнгын
бус халхлагч гүйлгээ
хана,чимэглэлийн торон халхавч
зэргийг байрлуулахыг
зөвшөөрнө.Ингэхдээ уншлагын
Лавлагаа мэдээллийн аппаратад танхимд ноогдох талбайг 100-
зориулсан өрөө,тасалгааг 2-р давхараас 150мкв –аас багагүй байхаар
дээшгүй,шинэ ном,хэвлэлийн болон тооцно.
сэдэвчилсэн үзэсгэлэн гаргахад тохирсон Уншлагын танхимын
орчинг бүрдүүлсэн байна. төлөвлөлтөд чөлөөт сонголтын
фонд,уншигчдад хяналт тавих
Манай сургуулийн номын сангийн жижүүрийн номын санчийн
ажлын байрыг тусгасан байна.
уншлагын танхим дээр жишээ авч
ярилцъя.

6. Номын сангийн фонд хадгаламжид дараах шаардлагыг
тооцсон байна
Үндсэн хадгаламж нь ном олгох ба
боловсруулах хэлтэс,тасаг,сэлбэн
засах хэсэг,лабораторитай уялдсан
байна.
Гар бичмэл,барын ном судрууд
болон ганц хувь,ховор ном
зохиолыг
микрофиш,микрофильм,диск,дижи
тал хэлбэрт буулган,эхийг тусад нь
хадгалана.
Фондын ажилтаны ажлын байр нь
фонд хадгаламжтай цуг
Тавиур хоорөнд заавал нэвирэх замтай байна.Ажилтаны ажлын байрны
байна. талбай 6м кв байна.
-Тавиур хоорондын зай - 0,75 м кв
Баримт хадгалах байрыг модон
- Фондын гол хэсэг дэх зай - 1,20 мкв
эсвэл төмрөөр байнгын хөдөлгөөнт
-Хана ба тавиур хоорондын зай нь метрээс багагүй зайтай
(хананд парлелаар) - 0,75 мкв байрлуулна.
-Хана ба тавиурын эгнээ хоорондын
Тавиуруудыг хананд
зай - 0,45 мкв перпендикуляраар,цонх ба
-Чөлөөт сонголтын тавиур хоорондын дулааны шугамнаас 0,6 м зайд
зай - 1,5 м ихгүй байна. байрлуулна.

7. Номын сангийн фонд хадгаламжид дараах шаардлагыг
тооцсон байна
Нэг ба хоѐр талтай
тавиурын өндөр 215 см-ээс
ихгүй байна.Тавиурын
тавцан хоорондын зай 26-31
см байна.Шалнаас тавиурын
доод тавцан хүртэлх зай
0.15м,доод давхарт (подвал)
бол 0.30 –ээс багагүй байна.
Фонд хадгаламжийн
Солилцооны ба бэлтгэл шалны даацын хэмжээ 1
фондыг тусдаа байранд талтай тавиур ашиглахад
байрлуулахыг зөвшөөрнө. зориулагдсан бол 850 кг/мкв
Том хэмжээний газрын –аас багагүй,хоѐр талтай
зураг,зураг,сонин г.м
тавиур ашиглахад
баримтуудыг хадгалахад
зориулсан тусад нь эсвэл бие
зориулагдсан бол 1600
даалган тусгайд нь кг/мкв-аас багагүй даацтай
байрлуулахыг зөвшөөрнө. байна.

8. Номын сангийн тоног төхөөрөмж,техник
хэрэгсэлд тавих шаардлага
 Бүх төрлийн номын сангийн
үйлчилгээнд орчин үеийн
дэвшилтэт техник
технологийг
ашиглана.Интернетийн
холболт бүхий уншигчдад
зориулсан хайлтын
компьютер,принтер,хувилан
олшруулагч,сканнер,дохиоло
л хамгаалалтын техник
Уншигчидын ширээ нь модон
хэрэгсэл,аудио,видео
төхөөрөмжүүд мөн тусгай
тавцантай,сандал нь зөөлөвчтэй
хэрэгсэл түүнчлэн нийтийн
түшлэгтэй,эрүүл мэндэд харш номын сангуудад
нөлөөгүй,цэвэр хөвөн даавуун хэрэглэгчидийн биеийн болон
материалаар хийгдсэн бүрээстэй мэдрэхүйн дутагдалтай
байна хүмүүст зориулсан
Манай сургуулийн номын үйлчилгээний тоног
төхөөрөмжөөр хангасан
сангийн уншлагын танхим байна.
дээр жишээ авч ярилцъя.

9. Номын сангийн ажилтанд тавих
шаардлага
Номын санч нь хэрэглэгч
үйлчилэгчидэд шаардлагатай
эх сурвалж мэдээллээ олж
авахад нь идэвхтэй зуучлагч
байна.
Номын сангийн ажилтан нь
номын сангийнхаа фондын
талаар мэдлэгтэй,номын
Мэдлэг боловсролоо үргэлж
сангийн үйлчилгээний
дээшлүүлэх нь номын санч
хүний ажлын шаардлагын зарчмыг ойлгож дэмждэг
тасралтгүй нэг хэсэг байна. үйлчилгээний үр ашгийг
Номын санч нь тухайн дээшлүүлэхийн тулд
нийгмийн нөхцөл байдлыг бусадтай хамтран ажиллах
мэдэрч ажиллах чадвартай,мэдээлэл
чадвартай,өөрийгөө удирдан харилцааны техник
зохион байгуулах технологийн талаах тодорхой
чадвар,хөдөлмөрлөх дадал зүй