1. ANG PAMBANSANG EKONOMIYA
Ang pagsusuri sa buong gawi ng lipunan ay isang
napakalawak na gawain. At upang mailarawan ang galaw
ng buong ekonomya sa isang payak na kalagayan na
maipakikita sa pamamagitan ng paikot na daloy ng
produkto at serbisyo.

2. Paikot na Daloy ng Produkto at Serbisyo
1. Ang payak na paglalarawan ng ekonomya ay
kinapapalooban ng dalawang sektor, ang sambayanan at
kompanya. Ang ideya ng circular flow ay buhat kay
Francois
Quesnay na batay sa kanyang Tableau
Economique.

3. KOMPANYA
Produkto at
Serbisyo
PAMILIHAN NG
MGA
NAGAWANG
PRODUKTO
PAMILIHAN NG
MGA SALIK NG
PRODUKSYON
Lupa, Paggawa,
Kapital, Entreprenyur
SAMBAHAYAN
Dayagram Blg. 1

4. Ang dalawang sektor ay gumaganap ng gawaing
pamproduksyon at gawaing pandistribusyon. Makikita
natin sa dayagram blg. 1 na ang ugnayan ng dalawang
sektor ay nagaganap sa tulong ng pamilihan, ang
pamilihan ng salik ng produksyon at pamilihan ng
nagawang produkto. Ang sambahayan ang nagmamay-ari
ng mga salik ng produksyon sa isinusuplay niya sa
pamilihan ng salik ng produksyon. Mula sa pamilihan, ito
ay kukunin ng kompanya upang magamit sa paglikha ng
mga produkto. Ang anumang produkto na nagawa ng
kompanya ay dadalhin nito sa pamilihan ng nagawang
produkto.

5. Ang mga yaring produkto ay kukunin naman
ng
sambahayan
para
sa
kanilang
pangangailangan. Ang dalawang sektor ay
nagtatamo ng kapakinabangan kahit hindi
gumagamit ng salapi sapagkat ginamit nila
ang anumang bagay na mayroon sila upang
makamit ang ibang bagay.
2. Paggamit ng Salapi bilang Kabayaran ng
Dalawang Sektor

6. Mula sa pagkakaroon ng unang daloy na
nagmumula sa sambahayan, ang dayagram
ay nagpapakita ng panibagong daloy na
kung saan ang kompanya ay magsisimulang
magkaloob ng kabayaran sa mga salik ng
produksyon na ginamit sa paglikha ng
produkto.
Halimbawa, ang kompanya ay nagbayad ng halagang
P10M sa paggamit ng mga salik. Tingnan ang Dayagram
blg. 2.

7. P10M
P10M
Upa, Tubo, Sahod, Interes
Kita
KOMPANYA
Produkto at
Serbisyo
PAMILIHAN NG
MGA
NAGAWANG
PRODUKTO
PAMILIHAN NG
MGA SALIK NG
PRODUKSYON
Lupa, Paggawa, Kapital,
Entreprenyur
Kita
P10M
SAMBAHAYAN
Pagkonsumo
Dayagram Blg. 2
P10M

8. Ang kabayaran ng kompanya ay tatanggapin ng
sambahayan bilang kita nito. Ang sambahayan ang
tatanggap ng P10M dahil ito ang nagmamay-ari ng mga
salik ng produksyon. Ang lupa ay tatanggap ng upa o
renta, sahod para sa paggawa, tubo para sa entreprenyur
at interes para sa kapital.

9. Ang kita ng sambahayan ay ginagastos sa pagkonsumo at
pagbabayad sa mga yaring produkto na mula sa
kompanya. Ang kabayaran sa mga yaring produkto ay
tinatanggap ng kompanya bilang kita. Upang matamo ang
ekwelibryo o kabalansehan ng ekonomya, ang anumang
kita na tinatanggap ng dalawang sektor ay katumbas ng
kanilang pagkonsumo.

10. Ang ganitong ugnayan ng mga sektor ay
patuloy na nagaganap upang maisagawa ang
mga
gawaing
pamproduksyon
at
distribusyon ng ekonomya. Kung ang kita ay
P10M, ang pagkonsumo ay P10M din upang
maging balanse ang ekonomya.
3. Pag-iimpok ng Sambahayan at Pamumuhunan
ng Kompanya

11. May pagkakataon na ang sambahayan ay
natutong mag-impok ng kanilang kita.
Mababawasan ang salapi na kanilang
gagamitin sa pagkonsumo. Ang pag-iimpok
ay pagtatabi o pag-iipon ng ilang bahagi ng
kanilang kita para sa hinaharap.

12. Maraming anyo ang pag-iipon ng ilang
bahagi ng kanilang kita para sa hinaharap.
Maraming anyo ang pag-iimpok. Ang pagiimpok ng pera sa bangko ay isang paraan,
ang pagbili ng insurance o seguro ay isa pa
ring uri ng pag-iimpok. Sinasabing ang
ganitong gawain ng sambahayan ay
nagbubunga ng diskwilibryo sa ekonomya.

13. Halimbawa, sa P10M na kinita ng
sambahayan, ang P2M ay inilaan sa pagiimpok na magbubunga ng pagkabawas ng
salaping pangkonsumo ng sambahayan, ito
ay magiging P8M na lamang. Ang
tatanggapin ng kompanya bilang kabayaran
ng mga ginawang produkto ay P8M
nangangahulugang maraming produkto ang
hindi mabibili na makadaragdag sa
imbentaryo ng kompanya.

14. Halimbawa, sa P10M na kinita ng sambahayan,
ang P2M ay inilaan sa pag-iimpok na
magbubunga ng pagkabawas ng salaping
pangkonsumo ng sambahayan, ito ay magiging
P8M na lamang. Ang tatanggapin ng kompanya
bilang kabayaran ng mga ginawang produkto ay
P8M nangangahulugang maraming produkto ang
hindi mabibili na makadaragdag sa imbentaryo ng
kompanya.

15. Ang imbentaryo ay dami ng produkto na
itinatago upang gamitin sa darating na
panahon. Kapag marami ang stock ng
kompanya, liliit ang produksyon ng
kompanyasa hinaharap na maaaring
magdulot ng pagbaba ng konsumo sa mga
salik ng produksyon. Nakita natin ang
pagkakaroon ng diskwilibryo sa isang payak
na ekonomya.

16. Ang pag-iimpok ay bahagi ng buhay at
upang maging kapaki-pakinabang ang
inimpok na salapi, ilagay ito sa mga bangko
o institusyong pinansyal o iyong tinatawag
na pamilihan ng kapital na makatutulong sa
pagsasagawa ng isang gawain ng kompanya
upang maibalik muli ang ekwilibryo sa
ekonomiya.

17. P8M + P2M
P10M
Upa, Tubo, Sahod, Interes
KOMPANYA
Kita
Produkto at
Serbisyo
PAMILIHAN
NG MGA
SALIK NG
PRODUKSY
ON
Kita
Lupa,
Paggawa,
Kapital,
Entreprenyur
PAMILIHAN
NG MGA
NAGAWANG
PRODUKTO
SAMBAHAYAN
Pagkonsumo
P8M
P10M
P2M
impok
Dayagram Blg. 3
PAMILIHAN
NG KAPITAL
(bangko,
institusyong
pinansyal
P2M
pamumuhunan

18. Kaya ang kompanya ay may magagamit na puhunan na
P10M sa paglikha ng produkto, sa pagkat tumanggap ito
ng P8M sa pagkonsumo ng sambahayan at P2M mula sa
pamumuhunan. Ito ay nangangahulugan na ang anumang
lumabas sa daloy ay kailangang pantayan ng pagpasok na
halaga sa daloy upang ang mga nabuong produkto ay
maubos at mabili para ang kabuuang suplay ay kapantay
ng kabuuang demand.
Pagpasok ng Pamahalaan sa Ugnayan ng Sambahayan at
Kompanya

19. Ang isang ekonomya ay hindi kumpleto kung hindi
isasama sa ugnayan ng mga sektor ang tungkulin at
gawain ng pamahalaan.
Ang pamahalaan ay may tungkulin na maningil ng buwis
sa dalawang sektor upang magkaroon ng kita na
gagamitin sa pagbibigay ng mga serbisyong panlipunan.
Kung ang pamahalaan ay naniningil ng P1M halaga ng
buwis sa dalawang sektor, ito ay adapat niyang ibalik sa
paikot na daloy upang matamo ang balanse sa ekonomya.
Pamahalaan ang nagkakaloob ng subsidy sa kompanya at
nagiging konsyumer at supplier din ng mga yaring
produkto sa pamilihan.

20. Binibigyan din niya ng transfer payment ang sambahayan
tulad ng pensyon, scholarship, donasyon at mga
benepisyo. Bumibili at nagbibili rin ito ng mga salik ng
produksyon upang makatulong sa patuloy na pag-ikot ng
daloy ng mga produkto at serbisyo sa ekonomya.
Ang pamahalaan din ang nangungunang sektory na
nakikipag-ugnayan sa ibang bansa upang palawakin ang
ating kalakalan. Ang pump priming ay isang hakbang na
isinasagawa ng pamahalaan upang bigyang-buhay at
pasiglahin ang lahat ng sektor na bumubuo sa ating
ekonomya. Sa tulong nito nagiging aktibo ang lahat ng
gawaing pangkabuhayan.

21. P7M + P2M + (subsidy) 1M
P10M
Kita
subsidy
payments
transfer
Lupa,
Paggawa,
Kapital,
Entreprenyur
Produkto at
Serbisyo
PAMAHALAAN
Buwis p1M
PAMILIHAN
NG MGA
SALIK NG
PRODUKSY
ON
Kita
KOMPANYA
Buwis p1M
Upa, Tubo, Sahod, Interes
SAMBAHAYAN
Pagkonsumo
P7M
P10M
PAMILIHAN NG
DAYUHANG
PRODUKTO
PAMILIHAN
NG MGA
NAGAWANG
PRODUKTO
P2M
impok
Dayagram Blg. 4
PAMILIHAN
NG KAPITAL
(bangko,
institusyong
pinansyal
P2M
pamumuhunan