Traballo realizado por Manuel Busto e Xosé Manuel García para a presentación do libro de Xabier Quiroga "Izan o da saca" o 16 de decembro do 2015

1. A XEOGRAFÍA DUNHA NOVELA

2. A XEOGRAFÍA DUNHA NOVELA

3. Ao igual que non todos os feitos aquí relatados son
produto da fantasía, os espazos e a xeografía nos que
se desenrolan son tan reais como identificables,
reservando sempre algúns escenarios para a ficción.

4. Ao igual que non todos os feitos aquí relatados son
produto da fantasía, os espazos e a xeografía nos que
se desenrolan son tan reais como identificables,
reservando sempre algúns escenarios para a ficción.

5. * Santiago
* Melide
*Cospeito
*Córneas
*Samos
*Monforte
* O Saviñao
* Vigo
Os acontecementos suceden maiormente
nos lugares aquí referenciados

6. Pero, sen dúbida hai na obra de Xabier Quiroga, unha
xeografía recorrente que o atrapa e o retrata: O Saviñao,
Monforte, A Ribeira Sacra, espazos definitorios da súa
infancia e xuventude.

7. Pero, sen dúbida hai na obra de Xabier Quiroga, unha
xeografía recorrente que o atrapa e o retrata: O Saviñao,
Monforte, A Ribeira Sacra, espazos definitorios da súa
infancia e xuventude.

8. “…e divisar ao lonxe entre os socalcos, o cómaro no que a igrexa
de San Martiño da Cova dexergaba con serenidade a retorta …”
(páx. 24)
“…aquela paisaxe de soutos e carballeiras inclinadas cara á ribeira, onde
deseguido se impuña a vide dos socalcos, amosábase con tal esplendor e
forza que podía ser o agocho perfecto para calquera que pretendese
desaparecer da circulación.” (páx. 327)

9. “…e divisar ao lonxe entre os socalcos, o cómaro no que a igrexa
de San Martiño da Cova dexergaba con serenidade a retorta …”
(páx. 24)
“…aquela paisaxe de soutos e carballeiras inclinadas cara á ribeira, onde
deseguido se impuña a vide dos socalcos, amosábase con tal esplendor e
forza que podía ser o agocho perfecto para calquera que pretendese
desaparecer da circulación.” (páx. 327)

10. Desde Arxeriz ollando o Miño e o Cabo do Mundo

11. “Pero el (don Armando), aínda que a diario lle viña á cabeza escapar
cara aos recónditos soutos do Cabo do Mundo e unirse a varias
partidas de fuxidos que seica por alí moraban…”

12. “Pero el (don Armando), aínda que a diario lle viña á cabeza escapar
cara aos recónditos soutos do Cabo do Mundo e unirse a varias
partidas de fuxidos que seica por alí moraban…”

13. O autor explora Castro Candaz co encoro de Belesar minguado por obras.

14. Ollando a fervenza de Augacaída no centro da imaxe.

15. O SaviñaoO Saviñao
EscairónEscairón O Reina, O TelmoO Reina, O Telmo
ArxerizArxeriz D. Juan López Suárez (Xan deD. Juan López Suárez (Xan de
Forcados), O Graciano, O Quiroga …Forcados), O Graciano, O Quiroga …
A CovaA Cova Loliña, don Armando, Merexildo doLoliña, don Armando, Merexildo do
Rexo, O Macario, Walter K., O Hans …Rexo, O Macario, Walter K., O Hans …
O PousadoiroO Pousadoiro Manuel do PenasManuel do Penas
MonforteMonforte Dona Manolita, don Federico Guillermo Cloos, ODona Manolita, don Federico Guillermo Cloos, O
Barrabás, o axente Miguel Toimil, Verónica, O Ayala…Barrabás, o axente Miguel Toimil, Verónica, O Ayala…
SamosSamos Farandulo, don Mauro, padre Gregorio, padreFarandulo, don Mauro, padre Gregorio, padre
Bernardo…Bernardo…
SantiagoSantiago Don Manuel Varela Arias, Lelia, Silvia, O MacarioDon Manuel Varela Arias, Lelia, Silvia, O Macario
CórneasCórneas Indalecio Uría, FaranduloIndalecio Uría, Farandulo
MelideMelide VíctorVíctor
A Xeografía dos personaxes

16. O SaviñaoO Saviñao
EscairónEscairón O Reina, O TelmoO Reina, O Telmo
ArxerizArxeriz D. Juan López Suárez (Xan deD. Juan López Suárez (Xan de
Forcados), O Graciano, O Quiroga …Forcados), O Graciano, O Quiroga …
A CovaA Cova Loliña, don Armando, Merexildo doLoliña, don Armando, Merexildo do
Rexo, O Macario, Walter K., O Hans …Rexo, O Macario, Walter K., O Hans …
O PousadoiroO Pousadoiro Manuel do PenasManuel do Penas
MonforteMonforte Dona Manolita, don Federico Guillermo Cloos, ODona Manolita, don Federico Guillermo Cloos, O
Barrabás, o axente Miguel Toimil, Verónica, O Ayala…Barrabás, o axente Miguel Toimil, Verónica, O Ayala…
SamosSamos Farandulo, don Mauro, padre Gregorio, padreFarandulo, don Mauro, padre Gregorio, padre
Bernardo…Bernardo…
SantiagoSantiago Don Manuel Varela Arias, Lelia, Silvia, O MacarioDon Manuel Varela Arias, Lelia, Silvia, O Macario
CórneasCórneas Indalecio Uría, FaranduloIndalecio Uría, Farandulo
MelideMelide VíctorVíctor
A Xeografía dos personaxes

17. O SAVIÑAO

18. “… despois de vogar con saña ata a curva de Pincelo, sortear os
remuíños achegándose á marxe de Mourelos…” (páx 24)

19. “…e divisar ao lonxe, entre os socalcos, o cómaro no que ….”

20. “Manuel, o Penas, caeu na conta
da súa cativeza na fenda do
río e bruou:
- Acabouse o barqueiro do Cabo
do Mundo.”

21. Nogueira
“…completaba o espectáculo da viraxe dun Miño que recorta as terras de
Nogueira e cara as que mira o rosetón da igrexa…” (páx 328)

22. “Verao na Ribeira Sacra. Entre a fogaxe que chapoda pardais ao voo
celébranse enchentes a esgalla e multitudinarias romarías…” (páx28)

23. “… contra a tardiña teñen lugar concorridas festas privadas … nas que os
corpos gozan das piscinas de adegueiros con denominación de orixe
vindos arriba…” (páx. 28)

24. “… contra a tardiña teñen lugar concorridas festas privadas … nas que os
corpos gozan das piscinas de adegueiros con denominación de orixe
vindos arriba…” (páx. 28)

25. “…Entendes o que che digo Reina? E se por riba cadra feira en Escairón
e quero mandarlle uns rabos na Devesa, xa a temos armada..” (páx. 314)

26. “…Ao chegar a Arxeriz, collín a pista que baixa á Cova e pasei ao lado da casa
do Telmo…” (páx. 327)

27. “Así pois, farto de deambular, xusto ao abandonar a cociña de pedra ..

28. e entar no salón decidín apegar as nádegas a un vello sofá
tapizado con motivos florais.” (páx. 314)

29. “…cara a zona nobre: a Casa Grande ou dos Escudos e a impoñente
Casa do Patín, co restaurado corredor que dá ao salón principal.” (páx
314)

31. Corredor do pazo de Arxeriz

32. “…aquela enorme estancia de piso de madeira rehabilitado ao estilo vello,
con táboas de castiñeiro de diferentes tamaños e coas portas que daban
ao corredor do fondo abertas.” (páx. 315)

34. Castro de Marce
“…a xacia é unha fada que habita nas profundidades do Miño, aí
abaixo, ao lado do castro de Marce…Sabes onde digo? (o mestre
don Armando) (páx. 99)

35. Castro de Marce
“…a xacia é unha fada que habita nas profundidades do Miño, aí
abaixo, ao lado do castro de Marce…Sabes onde digo? (o mestre
don Armando) (páx. 99)

36. “…pois a xacia da que che falo, que por veces collía forma humana
e por veces de peixe, segundo o que necesitase en cada momento,
namorouse dun rapaz de Marce que ía sempre pescar a aquela pena
e que logo se bañaba no río, xusto por riba da poza na que ela
moraba.” (páx. 99)

37. “…pois a xacia da que che falo, que por veces collía forma humana
e por veces de peixe, segundo o que necesitase en cada momento,
namorouse dun rapaz de Marce que ía sempre pescar a aquela pena
e que logo se bañaba no río, xusto por riba da poza na que ela
moraba.” (páx. 99)

38. Marce

39. “…Entón que fixo ela? Pois dado que sabía o camiño
que seguía o rapaz para chegar alí desde a aldea…” (páx
99)

40. “…vai ela e un día subiu ata a fervenza de Augacaída, espiuse e
meteuse debaixo da auga, como para bañarse nese paraíso no
que a auga esvara polas pedras desde moi alto…” (páx. 99)

41. “…vai ela e un día subiu ata a fervenza de Augacaída, espiuse e
meteuse debaixo da auga, como para bañarse nese paraíso no
que a auga esvara polas pedras desde moi alto…” (páx. 99)

42. “Augacaída, xa o nome é precioso…” (páx. 100)

43. “…saltan unha e outra vez as corgas dos regatos de Soutomango e de Fión e
penetran ata os recantos máis ignotos dunha natureza vizosa a máis non poder.”
(pá. 327)

44. “… poucos metros debaixo da igrexa de San Martiño da Cova divisei a
cancela desde a que se ve a casa natal de don Manuel, a da foto que o
Barrabás tiña no móbil…” (páx. 328)

45. “… poucos metros debaixo da igrexa de San Martiño da Cova divisei a
cancela desde a que se ve a casa natal de don Manuel, a da foto que o
Barrabás tiña no móbil…” (páx. 328)

46. MONFORTE

48. A rúa Cardeal formaba parte da rutina de dona Manolita

49. “…un cinsento e decadente casarío que, ademais de fastoso polas columnas,
escaleiras e rechamantes arcadas que soportan a ruinosa galería do seguinte
andar, golpea a vista de cantos temos transitado polo Malecón do río Cabe. O
casarío que habitara o nazi Frederic Wilhem Cloos, don Guillermo!” (páx. 259)

50. “…un cinsento e decadente casarío que, ademais de fastoso polas columnas,
escaleiras e rechamantes arcadas que soportan a ruinosa galería do seguinte
andar, golpea a vista de cantos temos transitado polo Malecón do río Cabe. O
casarío que habitara o nazi Frederic Wilhem Cloos, don Guillermo!” (páx. 259)

51. “…o café na cafetería Polar …” (páx. 259)

52. Convento das Clarisas

53. No medio, ademais de cancelos para as hortas, sabía que quedaba a porta
traseira do muro da residencia de anciáns de San Xosé, máis coñecido en toda a
bisbarra por “asilo das monxas” (páx. 260)

54. No medio, ademais de cancelos para as hortas, sabía que quedaba a porta
traseira do muro da residencia de anciáns de San Xosé, máis coñecido en toda a
bisbarra por “asilo das monxas” (páx. 260)

55. SANTIAGO

56. “…optei por ficar en Compostela e achegarme na mañá seguinte, ata unha
libraría.
- Para durmir, Hostal Recarei, aí a dous pasos …” (páx 47)

57. O AUTOR
NA PESCUDA
DOS VÍNCULOS NAZIS
EN GALICIA

58. COSPEITO
TERRA CHÁ

59. AS TORRES
DO ARNEIRO
(COSPEITO)
“…as torres de comunicación
instaladas en Cospeito, que
controlaban o Atántico para a
Kriesmarine e a Luftwaffe, aos
peiraos sa costa galega nos que
atracaban os barcos que cargaban
mineral…” (Páx. 52)

60. AS TORRES
DO ARNEIRO
(COSPEITO)
“…as torres de comunicación
instaladas en Cospeito, que
controlaban o Atántico para a
Kriesmarine e a Luftwaffe, aos
peiraos da costa galega nos que
atracaban os barcos que cargaban
mineral…” (Páx. 52)

62. CÓRNEAS
(BALEIRA)

64. “…uns incríbeis documentos dos
que logo falarei e que contaban a
aterraxe dun avión alemán no
recóndito Val de Córneas e a
presenza de nazis na abadía de
Samos…” (páx. 53)

65. “…O do avión? Si ho! Ti fala co Indalecio, alí mesmo naquel prado que se ve
ao pé das casas. Escanlar lle chaman…” (páx. 93)

66. “…O Indalecio diso cóntache a mitra, que o viviu en persoa. Ademais as leiras
eran do pai e el era mozo e acórdalle coma se acontecese esta mesma mañá…”
(páx.93)

67. O X da imaxe indica a posición exacta do avión na leira de Córneas.

68. “…coa súa prodixiosa memoria relata a aterraxe na leira de patacas de Ramiro
Uría Díaz en Córneas, concello de Baleira, na montaña lucense …” (páx 91)

69. Indalecio Uría Osorio conserva
parte da fuselaxe do avión e
úsaa como tapa do forno.
Á esquerda foto da época co
avión alemán pousado en
Córneas. Houbo que
desguazalo e sacalo en carros
de vacas.

70. Indalecio Uría Osorio conserva
parte da fuselaxe do avión e
úsaa como tapa do forno.
Á esquerda foto da época co
avión alemán pousado en
Córneas. Houbo que
desguazalo e sacalo en carros
de vacas.

71. “A caravana dos alemáns, xunto
cos gardas civís, trasladouse
polos máis intricados camiños ata
chegar á cidade de Pedrafita…
Acto seguido trasladáronse ao
Cebreiro, que é a aldea máis típica
e arcaica de Galicia… “ (páx. 243)
(Farandulo)

72. “A caravana dos alemáns, xunto
cos gardas civís, trasladouse
polos máis intricados camiños ata
chegar á cidade de Pedrafita…
Acto seguido trasladáronse ao
Cebreiro, que é a aldea máis típica
e arcaica de Galicia… “ (páx. 243)
(Farandulo)

73. SAMOS

74. “…superara a proba da toupa … e ocupeime da biblioteca en apesaradas
fases…”

75. “…só un iluso contaría dar revisado aquela desmesurada
biblioteca nunha noite…” (páx. 237)

77. Tras superar o atranco de
ferranchos e tarecos
amoreados preto da porta…

78. aquel corredor de teito abovedado a unha altura que
tocaba coa mao, todo en pedra, foise estreitanto ata …

79. se converter nun pasadizo alumado
pola luz do móbil (páx. 230)

80. … a través dun tobo polo
que podía meterse un
home, baixaba cara as
profundidades…

81. … por un rústico esqueiro que se perdía nas sombras (páx 231)

82. Decidín ir ata o cabo da vía
prinicipal. Fíxeno ata que fun
dar…

83. ..de fronte cunha porta tapiada
na que se apoiaba unha grade
enferruxada

85. HISTORY CHANNEL
E
XABIER QUIROGA
FILMAN UN DOCUMENTAL
EN SAMOS :
“A RUTA DAS RATAS” (RATLINE)

86. Co periodista Antón López, enlace de History Channel en Galicia

87. Julio Barreiro Rivas (Farandulo), de Cachafeiro
(Forcarei), radicado actualmente en Venezuela,
traballou cando adolescente na construción do
cuartel da Garda Civil de Samos. Paralelamente di
que tamén construían un búnker secreto no mosteiro.
Afirma que daquela viu a Hitler no mosteiro co
hábito de monxe.

88. Julio Barreiro Rivas (Farandulo), de Cachafeiro
(Forcarei), radicado actualmente en Venezuela,
traballou cando adolescente na construción do
cuartel da Garda Civil de Samos. Paralelamente di
que tamén construían un búnker secreto no mosteiro.
Afirma que daquela viu a Hitler no mosteiro co
hábito de monxe.

89. Antigo cuartel da Garda Civil de Samos, actualmente abandonado

90. Farandulo describe o
búnker subterráneo
debaixo da antiga
destilería do licor PAX

92. Xabier durante a filmación conversa con Gerrard Williams e Lenny Depaul
diante da intérprete.

94. Xabier e Gerrard Williams (director de cine e escritor) antes de entrar no
pasadizo.

95. Lenny Depaul (comandante dos U.S. Marshalls, actor, copresentador de History
Channel, tamén dirixe unha axencia privada de cazarrecompensas).

97. A MINARÍA DO VOLFRAMIO
VINCULADA Á INDUSTRIA
DE GUERRA NAZI

98. Camiño da mina das Sombras, no Xurés

99. “…ao control do volframio que blindaba os tanques e endurecía
os obuses dos exércitos alemáns e que as minas galegas
producían…” (páx. 51)
Mina das Sombras

100. Antiga mina de volframio de Valborraz (Carballeda de Valdeorras)

101. Mina de Valborraz (Valdeorras)

102. Preto de Valborraz, xurde o emblemático Teixadal de Casaio.

103. En pleno Teixadal, un claro do bosque deixa ver un dos chozos, refuxio dos maquis

104. No poboado mineiro de Fontao (Vila de Cruces)

105. Mina de volframio de Fontao (Vila de Cruces)

106. Acuartelamento da mina de Fontao, á beira do Deza en Fontao.

107. Antigo embarcadoiro alemán do volfram no estreito de Rande (Ría de Vigo)

108. Restos do cargadoiro do volframio á beira da ponte colgante de Rande

109. A XEITO DE COLOFÓN
(páx. 331)

110. A XEITO DE COLOFÓN
(páx. 331)

111. A XEITO DE COLOFÓN
(páx. 331)

113. Desde a lembranza das moitas odiseas
compartidas, GRAZAS pola túa amizade, pola túa
narrativa gorentosa e pola dedicatoria con que
nos honras nesta novela.

114. Desde a lembranza das moitas odiseas
compartidas, GRAZAS pola túa amizade, pola túa
narrativa gorentosa e pola dedicatoria con que
nos honras nesta novela.

115. FOTOGRAFÍAS
Mar García
Xosé Manuel García
Beatriz Álvarez
Xabier Quiroga
Manuel Busto
Google imaxes
MÚSICA:
Johan Sebastian Bach, Brath, Irtio.
© Xosé Manuel García e Manuel Busto, decembro 2015

116. FOTOGRAFÍAS
Mar García
Xosé Manuel García
Beatriz Álvarez
Xabier Quiroga
Manuel Busto
Google imaxes
MÚSICA:
Johan Sebastian Bach, Brath, Irtio.
© Xosé Manuel García e Manuel Busto, decembro 2015

117. F I N