1. A CIDADE
INDUSTRIAL
( séculos XIX-XX ) ( páx 14 )
A localización das novas actividades industriais nas cidades
propiciou o crecemento espectacular da poboación urbana en
detrimento da rural ( éxodo rural )
O desenvolvemento do modelo urbano
actual está intimamente ligado á
Revolución Industrial

2. Este fenómeno tivo lugar en España, como
nos resto de Europa, pero en datas máis
tardías ás que experimentaron países como
Gran Bretaña, Francia, Alemaña…
Desde mediados do século XIX o crecemento urbano foi
moi intenso, aínda que presentou, xeograficamente,
fortes contrastes
A partir dos anos 50 do século XX o desenvolvemento do
fenómeno urbano alcanza cifras descoñecidas ata entón

3. Os cambios físicos que experimentaron as
cidades fixéronse patentes en tres ámbitos
1. Reformas interiores e ampliacións
( dos recintos urbanos existentes ) Construcción da Gran Vía de
Madrid
Estas grandes vías que se abren nas vellas cidades
medievais tiñan como obxectivo mellorar as
condicións hixiénicas, a súa accesibilidade e o
control social
Desde finais do século XIX e inicios do
XX, en moitas vellas cidades españolas
abríronse grandes avenidas
derrubando parte do casco antigo
Ao mesmo tempo levántanse novos edificios residencias e comerciais
( empregándose novos materiais: cemento, ferro, cristal… )

5. 2. A construcción dos ensanches
Xunto ás reformas introducidas nos vellos
recintos urbanos, prodúcese a propia
expansión física da cidade
Derrúbanse as vellas murallas e
levántanse os novos barrios
Os ensanches nacen co
obxectivo de das resposta
ao déficit de solo
urbanizable que existía na
cidade intramuros. Pero
tamén para satisfacer ás
novas inquedanzas e
necesidades da burguesía

6. Sobre o solar das vellas murallas ábrense
rondas de circunvalación ( Valencia )

7. Estos barrios desenvolven o novo modelo de cidade burguesa
O Modernismo
convértese no estilo
artístico que empata co
gusto e o refinamento da
burguesía catalana

8. Ensanche de Barcelona, 1859. Ildefonso
Cerdá
A estrutura dos ensanches tende
a formas xeométricas, sobre todo
aos planos en cuadrícula
Ensanche de Madrid, 1860. Carlos
María de Castro
Non só se deseña o plano senón a
dotación de todo tipo de servizos e
infraestruturas

9. Rede de sumidoiros e acometida de auga,
gas, comunicacións ( tranvías ), alumeado,
Xardíns e espazos públicos, mobiliario urbano…

10. Ensanche de Barcelona
Os seus usos foron variados:
residencial e comercial sobre
todo
Nos seus límites exteriores podían
aparecer tamén fábricas

11. Ensanche de San Sebastián
Conclusións: Ata o século XIX o crecemento
da cidade producíase intramuros, aumentando a
edificación no propio recinto amurallado. A
Revolución Industrial supón unha primeira etapa
de forte expansión, co derrubamento das murallas
e a anexión dos arrabaldes extramuros
A burguesía vai trasladarse a estas novas áreas
urbanisticamente planificadas, caracterizadas polos
planos ortogonais con viais anchos e grandes mazás
de edificios. Estes ensanches aparecen a finais do
século XIX nas cidades máis desenvolvidas,
destacando Madrid e Barcelona