2011.10.17 travma skor sistemleri

Travma Skor
Sistemleri
Dr. Fatih Başak
Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi
95 slayt

Kaynaklar
• Trauma scores and scoring systems, Chapter 5, International
Association for Trauma Surgery and Intensive Care
• Kilgo PD, Meredith JW, Osler TM. Injury Severity Scoring
and Outcomes Research. Trauma, 6th Edition, 2008, edts:
Feliciano DV. Mattox KL. Moore EE. McGraw-Hill
• Champion HR (çeviri: Sarıbeyoğlu K) Travma skorlaması.
Travma, 2005, edts: Ertekin C, Taviloğlu K, Güloğlu R,
Kurtoğlu M.
17.10.2011Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Genel Cerrahi Kliniği 2

Travma
• 1 – 44 yaş arası ölümlerin en sık nedenidir.
• Tüm mortalitelerde en sık 3.sıradaki sebepdir.
• Yılda 167.000 ölüm ve 29.6 milyon yaralanmaya
sebep olmaktadır.
• Yıllık medikal harcama 117 milyar dolar kadardır.
17.10.2011 3Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Genel Cerrahi Kliniği

Advanced Trauma Life Support – ATLS
İleri Travma Yaşam Desteği
• İlk değerlendirme
• Eş zamanlı resüssitasyon
• İkincil değerlendirme
• Tanısal değerlendirme
• Definitif tedavi

İlk Değerlendirme
• İlk değerlendirmede hayatı tehdit eden yaralanmalar hemen
tespit ve tedavi edilir
• Hava yolu: Obstrüksiyonu, Yaralanması
• Solunum: Tansiyon pnömotoraks, Açık pnömotoraks, Yelken
göğüs
• Dolaşım: Hemorajik şok, Masif hemotoraks, Unstabil pelvik
fraktür, Ekstremite kaybı
• Kardiyojenik şok: Kardiak tamponad
• Nörojenik şok: Servikal vertebra yaralanması
• Disabilite: Intrakranial hemoraji

İkincil Değerlendirme
• Hayatı tehdit eden unsurlar tespit edilip gerekli
girişimler yapıldıktan sonra yapılır.
• Bu aşamada travma skor sistemleri kullanılmaya
başlanır.
• Tanısal değerlendirme
• Definitif tedavi
• Travma skor sistemleri en net bu aşamada ölçülür.

Travma Skor Sistemleri
• Tanım
• Travma sonrası herhangi bir sonuç için riskin ölçülmesi
olarak tanımlanır.
• Amaç
• Klinik veriler ve istatistik teoriler kullanılarak hastanın
durumu hakkında tek ölçülebilir bir sistem oluşturmak
amaçlanır.

Travma Skorlanmasının Önemi
• Triaj yapma
• Morbidite ve mortaliteyi öngörme
• Bilimsel araştırmalar
• Verilerin standardize edilmesi
• Travma cerrahları arasında ortak dil oluşturmak
• Araştırmalarda ortak dil kullanmak
• Devamlı kalite iyileştirme

Travmada ilk sınıflama
• Tedavi edilebilir
• Tartışmalı
• Tedavi edilemez
• Edwin Smith Papirüsü 1600 MÖ
• Cerrahi travma üzerinde bir Antik Mısır tıbbi metindir.
• http://en.wikipedia.org/wiki/Edwin_Smith_Papyrus

• İlk olarak 1969’da ‘Association of the Advancement of
Automotive Medicine’ (AAAM) ve ‘International Injury
Scaling Committee’ (IISC) tarafından ‘Abbreviated Injury
Scale’ “Kısaltılmış Yaralanma Ölçeği” (AIS) tanımlanmıştır.
• Düzenli revizyon yapılmaktadır.
• 2004 versiyonunda 2000 adet yaralanma tanımlaması
içermektedir.

Skor Sistemi – Arkaplan
• Genellikle: Çok merkezli ve retrospektif
• Farklı istatistik analizler
• Lojistik regresyon
• FISH test
• Kolmogorov-Smirnov metod
• Değişkenlerin mortalite veya survival üzerine etkisi
• Bu etkilerin ağırlığına göre skorlama

Skor Sistemi – Arkaplan - Örnek
0
20
40
60
80
100
2 4 6 5 10
Skor – Mortalite İlişkisi
Puan Mortalite
A > 10 2 %10
B < 20 1 %5
Skorlama: Ap + Bp > 3 %12

• Fizyolojik Skor Sistemleri (10)
• Anatomik Skor Sistemleri (8)
• Kombine Skor Sistemleri (4)
• Sonuç Analiz Sistemleri (6)

Fizyolojik Skor Sistemleri
• Akut dinamik özellikleri ölçmektedir.
• Mortaliteyi kuvvetli olarak tahmin etmektedirler.
• Solunum sayısı, sistolik kan basıncı ve baz defisiti
gibi parametreler kullanılır.

Fizyolojik Skor Sistemleri
1. Trauma Score (TS)
2. Revised Trauma Score (RTS)
3. Pediatric Trauma Score (PTS)
4. Glasgow Coma Scale (GCS)
5. Circulation, Respiration, Abdomen, Motor, Speech
(CRAMS)
6. Acute Physiology and Chronic Health Evaluation
(APACHE)
7. Sequential Organ Failure Assessement Score (SOFA)
8. Systemic Inflammatory Response Syndrome (SIRS)
9. Emergency Trauma Score (EMTRAS)
10. Mechanism, Glasgow coma scale, Age and Arterial Pressure
(MGAP)

1. Trauma Score – TS
(Travma Skoru)
• 1981’de tanımlanmıştır.
• Triaj endeksi
• Sistolik kan basıncı
• Solunum sayısı
• Glasgow koma skalası
• Güvenli bir skorlama olarak kabul görmüştür. Ancak triaj
endeksi ölçümü zor olduğundan revize edilmiştir.
• Champion HR, et al. Trauma score. Crit Care Med. 1981 Sep;9(9):672-6.

(Travma Skoru)
• GKS: Glasgow koma skalası SKB: Sistolik kan basıncı SS: Solunum sayısı
• Toplam skor 1 – 16 arasında hesaplanır.
17.10.2011 17
Puan GKS
SKB
(mmHg)
SS (sol/dk)
Kapiller
dolaşım
Respiratuar
ekspansiyon
0 Yok Yok Yok Reaktif
1 3-4 0-49 1-9 Gecikmiş Normal
2 5-7 50-69 ≥36 Normal
3 8-10 70-89 25-35
4 11-13 ≥90 10-20
5 14-15
Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Genel Cerrahi Kliniği

(Travma Skoru)
Skor Survival %
16 99
13 93
10 60
7 15
4 2
1 0

2. Revised Trauma Score – RTS
(Gözden geçirilmiş Travma Skoru)
• TS sınırlamalarının ortadan kaldırılması için
geliştirilmiştir.
• TS’de kapiller dolumun ve respiratuar
ekspansiyonun özellikle geceleri değerlendirmesi
güç olmaktadır.
• En sık kullanılan fizyolojik skorlama sistemidir.

Puan GKS SKB (mmHg) SS (sol/dk)
0 3 0 0
1 4 – 5 < 50 < 5
2 6 – 8 50 – 75 5 – 9
3 9 – 12 76 – 90 > 30
4 13 – 15 > 90 10 – 30
17.10.2011 20
GK: Glasgow koma skalası SKB: Sistolik kan basıncı SS: Solunum sayısı

• Triaj RTS = Puan toplamları
• Amaç: Triaj yapmak (0 – 12)
• ≤ 11 : level 2 travma merkezine transport
• ≤ 10 : %30 mortalite ve level 1 travma merkezine transport
• Ağırlıklı RTS = 0.9368 x GKS puan + 0.7326 x SKB
puan + 0.2908 x SS puan
• Amaç: Sonuçları ön görmek (0 – 7.8408)
• Normal değer: 7.8408
• < 4 : Sağkalım ihtimali %35-40

• http://www.trauma.org/index.php/main/article/386/
17.10.2011 22
RTS: 5.148 Survival Olasılığı %81

3. Pediatric Trauma Score – PTS
(Pediatrik Travma Skoru)
• Çocuklarda kullanılır
• 6 öğe (Kilo, Havayolu, Sistolik kan basıncı, Merkezi
sinir sistemi, Açık yara, İskelet sistemi)
derecelendirilir
• RTS’den daha etkili değildir.
• Tepas et al. The pediatric trauma score as a predictor of injury severity in
the injured child. J Pediatr Surg. 1987 Jan;22(1):14-8.

Klinik Parametre Kategori Skor
Kilo (kg)
>20 2
10-20 1
<10 -1
Havayolu
Normal 2
Sürdürülebilir 1
Sürdürülemez -1
Sistolik Kan Basıncı
(mmHg)
>90 2
50-90 1
<50 -1

17.10.2011 25
(-6) – (+12) arasında değer alır
< 8 ise mortalite %30, level 1 travma merkezine transfer edilir.
Klinik Parametre Kategori Skor
Merkezi Sinir Sistemi
Uyanık 2
Konfüze 1
Koma / deserebre -1
Açık yara
Yok 2
Minor 1
Major/penetran -1
İskelet Sistemi
Yok 2
Kapalı kırık 1
Açık/çoklu kırık -1

4. Glasgow Coma Scale Score – GKS
(Glosgow Koma Skala Skoru)
• 1974’de tanımlanmış ve kraniyotomi hastalarının takibi için
geliştirilmiştir.
• Kafa travmasından ziyade beyin fonksiyonları hakkında bilgi
verir.
• Tüm travma hastalarında bakılır ve ilk değerlendirme
sırasında hızlıca yapılır.
• Nörolojik fonksiyonların durumu değerlendirilir.
• Motor komponent tek başına GKS kadar güvenlidir

4. Glasgow Coma Scale Score – GCS
17.10.2011 27
Puan Yetişkin Çocuk
Göz açma
4 Spontan Spontan
3 Ses ile Ses ile
2 Ağrı ile Ağrı ile
1 Yok Yok
Sözel yanıt
5 Oriente Alert, normal konuşma
4 Konfüze Ağlama
3 Uygunsuz kelimeler Devamlı irrite
2 Anlamsız kelimeler Huzursuz, ajite
1 Yok Yok
Motor yanıt
6 Emirlere uyum Spontan amaçlı
5 Ağrıyı lokalize eder Ağrıyı lokalize eder
4 Çekme Çekme
3 Anormal fleksiyon Anormal fleksiyon
2 Anormal ekstansiyon Anormal ekstansiyon
1 Yok Yok

4. Glasgow Coma Scale Score – GCS
• GCS skor
• 13 – 15 Hafif kafa travması
• 9 – 12 Orta kafa travması
• < 9 Ciddi kafa travması
• ≤8: Koma durumundadır.
• 3-4: Mortalite %97
• ≥9: Koma durumunu ekarte eder

5. CRAMS (Circulation, Respiration, Abdomen, Motor,
Speech)
• Parametreler
• Dolaşım
• Solunum
• Karın yaralanması
• Motor yanıt
• Sözlü yanıt
• Normal: 2, hafif anormal 1, ileri anormal 0
• Skor 9-10: minör yaralanma: eve taburcu
• Skor ≤8: majör travma
• CRAMS majör ve minör travmaları %92 duyarlılık ve %98
özgüllük ile sağlam bir şekilde ayırt etmektedir
• CRAMS ve TS benzer prediktif değerlere sahiptir. Yüksek
yalancı negatif triaj oranlarına sahiptir.

5. CRAMS (Circulation, Respiration, Abdomen, Motor,
Speech)
Sistem Klinik bulgu Puan
Dolaşım
Normal kapiller geri dolum ve SKB > 100
Gecikmiş kapiller geri dolum veya SKB 85-100
Kapiller geri dolum yok veya SKB < 85
2
1
0
Solunum
Normal
Anormal (eforlu/yüzeyel)
Yok
2
1
0
Karın
Normal
Karın / göğüs ağrılı
Karın rijit / yelken göğüs
2
1
0
Motor yanıt
Normal
Ağrılı uyarana yanıt
Yanıt yok veya deserebre
2
1
0
Konuşma
Normal
Konfüzyon
Anlamsız ses ve kelimeler
2
1
0

6. Acute Physiology and Chronic Health Evaluation
(APACHE)
• Akut fizyolojik ve kronik sağlık değerlendirmesi
• APACHE I – 1981
• 34 fizyolojik parametre 0 – 4 puan
• İlk 24 saatte her değişkenin en kötü olanları toplamı ile Akut
Fizyolojik Skor (AFS) elde edilir
• APACHE II – 1985
• 12 değişken, yaş ve kronik sağlık durumu
• APACHE III – 1991
• 17 değişken
• Travma hastalarının değerlendirilmesinde yetersiz
kalmaktadır.

Banks PA, et al. Practice guidelines in acute pancreatitis.Am J Gastroenterol. 2006 Oct;101(10):2379-400.

APACHE II – Mortalite
Skor Mortalite (%)
10 10
20 20
30 40
35 75
40 90

17.10.2011 34

17.10.2011 35

17.10.2011 37

7. Sequential Organ Failure Assessment Score – SOFA
Ardışık Organ Yetmezliği Değerlendirme Skoru
• Organ fonksiyonlarını ölçen bir sistemdir.
• Respiratuar (PaO2 / FiO2 mmHg)
• Kardiovasküler (Kan basıncı Vazopressor)
• Hepatik fonksiyon (Billurubin mg/dL)
• Koagulasyon sistemi (Trombosit 103/mm3)
• Renal sistem (Kreatinin mg/dL)
• Nörolojik sistem (GKS)

7. Sequential Organ Failure Assessment Score – SOFA
Ardışık Organ Yetmezliği Değerlendirme Skoru
SOFA skoru 0 1 2 3 4
Solunum PaO2/FiO2 >400 ≤400 ≤300 ≤200 ≤100
Koagulasyon
Trombosit 103/mm3
>150 ≤150 ≤100 ≤50 ≤20
Karaciğer
Billurubin mg/dl
Billurubin mol/l
<1.2
<20
1.2-1.9
20-32
2.0-5.9
33-101
6.0-11.9
102-204
>12
>204
Kardiovasküler
Hipotansiyon
Yok
MAP<7
0
Dopa≤5
Dobu
Dopa>5
Epi≤0.1
Nor≤0.1
Dopa>15
Epi>0.1
Nor>0.1
Merkezi sinir sistemi
Glasgow koma skoru
15 13-14 10-12 6-9 <6
Renal
Kreatinin (mg/dl)
Kreatinin (µmol/l)
İdrar çıkışı (ml/gün)
<1.2
<110
1.2-1.9
110-170
2.0-3.4
171-299
3.5-4.9
300-440
<500
>5.0
>440
<200

8. Systemic Inflammatory Response Syndrome – SIRS
(Sistemik İnflamatuar Yanıt Sendromu)
• Ateş
• >38
• <36
• Taşipne
• >20/dk
• PaCO2 <32mmHg
• Taşikardi
• >90/dk
• Lökosit
• >12.000/mm3
• <4000/mm3
• %10 band
• Her başlık 1 puan

9. Emergency Trauma Score - EMTRAS
(Acil Travma Skoru)
• 2009’da tanımlanmıştır.
• 3314 hasta verisi üzerinde yapılan incelemede mortaliteyi en
iyi öngören sistem olarak tespit edilmiştir.
• Raum MR, German Trauma Society, et al. Emergency trauma score: an
instrument for early estimation of trauma severity. Crit Care Med. 2009
Jun;37(6):1972-7.
17.10.2011 41
Puan Yaş GKS Baz açığı Protrombin zamanı
0 <40 13-15 >(-1) % 80
1 40-60 10-12 (-5) – (-1) % 50-80
2 61-75 6-9 (-10) – (-5.1) % 49-20
3 >75 3-5 <(-10) <% 20

10. MGAP (Mechanism, Glasgow coma scale, Age,
Arterial Pressure )
• 2010’da geliştirilmiştir.
• Çok merkezli 1360 hasta
• Hastane öncesi triajda mortalite öngörmede kullanılır.
• GCS: 3 – 15 puan
• Mekanizma: Künt travma: 4 puan
• Sistolik kan basıncı
• >120mmHg : 5 puan
• 60 – 120 mmHg : 3 puan
• Yaş < 60 : 5 puan
17.10.2011 42
Puan Risk Mortalite
23 – 29 Düşük % 2.8
18 – 22 Orta % 15
< 18 Yüksek % 48
Sartorius D, et al. Mechanism, glasgow coma scale, age, and arterial pressure (MGAP): a new simple prehospital triage score
to predict mortality in trauma patients. Crit Care Med. 2010 Mar;38(3):831-7.

Anatomik Skor Sistemleri
• Yaralanmanın statik yönünü ölçmektedir.
• Epidemiyolojik çalışmalarda yaygın kullanılır.
• Çoğunluğu mortaliteyi öngörmede kullanılır ve orta dereceli
korelasyon vadır. Fonksiyonel kapasite, hastanede kalış süresi
konularında bilgi vermez.
• Tek başına kullanıldığında sonuçla olan ilişkisi, fizyolojik
durumun ölçümüyle kombine edilen hesaplamalara göre daha
düşüktür.

Anatomik Skor Sistemleri
1. Abbreviated Injury Scale(AIS)
2. Injury Severity Score (ISS)
3. New Injury Severity Score (NISS)
4. Anatomic Profile (AP)
5. Penetrating Abdominal Trauma Index (PATI)
6. Organ Injury Scaling (OIS)
7. International Classification Injury Severity Score (ICISS)
8. Trauma Registry Abbreviated Injury Scale Score (TRAIS)

1. Abbreviated Injury Scale – AIS
(Kısaltılmış Yaralanma Skalası)
• 1969’da tanımlanmış
• Günümüzde en sık kullanılan anatomik sınıflama ‘Injury
Severity Score’ “Yaralanma Şiddet Skorlaması” (ISS)’un
temelini AIS oluşturmaktadır.
• Vücut; Baş/boyun, yüz, göğüs, karın/pelvis, ekstremite ve cilt
olmak üzere 6 bölgeye ayrılır.
• Her bölge 1’den (en az yaralanma) 5’e (yaşaması şüpheli)
kadar puanlanır
• En son AIS 6. revizyon – 2009
• Günümüzde AIS-90 formu kullanılır

1. Abbreviated Injury Scale – AIS
(Kısaltılmış Yaralanma Skalası)
Şiddet Puan
Minör 1
Orta 2
Ciddi 3
Şiddetli 4
Kritik 5
Olümcül 6
17.10.2011 46
Bir vücud bölgesindeki 5 ile başka vücud bölgesindeki 5 aynı ölüm riskine
sahip değildir

1. AIS temelli skorlar
• Injury Severity Score (ISS)
• New Injury Severity Score (NISS)
• Anatomic Profile (AP)
• International Classification Injury Severity Score
(ICISS)

2. Injury Severity Score – ISS
(Yaralanma Şiddet Skoru)
• 1974’de tanımlanmış.
• Multipl yaralanmalarda en yaygın kullanılan anatomik
skorlama sistemidir.
• Multiple yaralanmalarda hastanın durumunu özetlemek için
türetilmiştir.
• En ciddi yaralanmanın olduğu üç bölge AIS değeri karelerinin
toplamı ile hesaplanır.
• ISS = a2 + b2 + c2
• ISS skoru 1-75 arasında değişir.
• Herhangi bir AIS puanı 6 olursa (yaşamla bağdaşmayan
yaralanma) ISS 75 olur.

Yaralanma Şiddet Skoru dezavantajlar
• Aynı bölgedeki çoklu yaralanmalar hesaplanmamakta.
• Hesaplamada en fazla 3 bölge alınması.
• Tüm bölgeleri eşit değerlendirir, baş bölgesine ekstra önem
vermez.

AIS - 90 – Toraks
Grade
Injury
type
Description of Injury
AIS -
90
I
Contusion
Laceration
Fracture
Any size
Skin & subcutaneous
< 3 ribs, closed;
non displaced clavicle closed
1
1
1-2
2
II
Laceration
Fracture
Skin, subcutaneous and muscle
>3 adjacent ribs, closed
Open or displaced clavicle
Non displaced sternum, closed
Scapular body, open or closed
2
1
2-3
2
2
III
Laceration
Fracture
Full thickness including pleural penetration
Open or displaced sternum
Flail sternum
Unilateral flail segment (<3 ribs)
2
2
2
3-4
IV
Laceration
Fracture
Avulsion of chest wall tissues with underlying rib
fractures
Unilateral flail chest (>3 ribs)
4
3-4
V Fracture Bilateral flail chest (>3 ribs on both sides) 5

2. ISS – Örnek
Bölge Yaralanma AIS AIS2
Baş / Boyun Tek serebral kontüzyon 3 9
Yüz Yaralanma yok 0
Göğüs Yelken göğüs 4 16
Karın 1. Karaciğer laserayonu
2. Tamamıyla dağılmış dalak
4
5
25
Ekstremite Femur kırığı 3
Eksternal Yaralanma yok 0
Injury Severity Score (ISS) = 3²+4²+5² = 50

www.trauma.org ISS hesaplayıcısı
17.10.2011 52
http://www.trauma.org/archive/scores/isscalc.html

Yaralanma Şiddet Skoru Mortalite ilişkisi
17.10.2011 53
ISS:50 – Mortalite %65

3. New Injury Severity Score – NISS
(Yeni Yaralanma Şiddet Skoru)
• Vucüdun bölgelerine bakılmaksızın en ciddi yaralanma olan
üç bölge baz alınarak hesaplanır.
• Özellikle penetran yaralanmalarda daha kullanışlıdır.
• ISS’nin zorluklarını aşmak için geliştirilmekle birlikte
mortaliteyi ön görmede ISS’den daha iyi değildir.
17.10.2011 54
Osler T, et al. A modification of the injury severity score that both improves accuracy and simplifies
scoring. J Trauma. 1997 Dec;43(6):922-5

2. NISS – Örnek
Bölge Yaralanma AIS AIS2
Baş / Boyun Tek serebral kontüzyon 3
Yüz Yaralanma yok 0
Göğüs Yelken göğüs 4 16
Karın 1. Karaciğer laserayonu
2. Tamamıyla dağılmış dalak
4
5
16
25
Ekstremite Femur kırığı 3
Eksternal Yaralanma yok 0
New Injury Severity Score (NISS) = 4²+4²+5² = 57

3. New Injury Severity Score – NISS
Yeni Yaralanma Şiddet Skoru mortalite ilişkisi
17.10.2011 56
NISS:57 – Mortalite %55

4. Anatomic Profile – AP
(Anatomik Profil)
• 1990’da ISS’nin kısıtlılıklarını ortadan kaldırmak için
geliştirilmiştir.
• Survival öngörmede kullanılır.
• AIS ≥ 3 olan yaralanmalar üç kategoride sınıflandırılır.
• Kategori A: Baş ve Spinal kord
• Kategori B: Toraks ve Anterior boyun
• Kategori C: geri kalan diğer ciddi yaralanmalar
• Kategori D: ciddi olmayan yaralanmalar
• AIS tüm skorların kareleri alınarak toplanır ve karekökü
alınarak hesaplanır
• AP = √(A2+B2+C2+D2)

4. Anatomic Profile – AP
(Anatomik Profil)
17.10.2011 58
•AP mantıklı bir skorlama olmasına rağmen survival
öngörmede ISS’den çok da üstün bulunmamıştır.
•Yaygınlık kazanmamıştır, hesaplaması komplekstir
Bölüm Vücut bölgesi AIS şiddeti
mA Baş / kafa 3-6
Spinal kord 3-6
mB Toraks 3-6
Boyun önü 3-6
mC Diğer tüm yerler 3-6
mA, mB, mC skorları her bölüm tarafından olan tüm
yaralanma skorlarının karelerinin toplamının karekökünden
oluşur.

5. Penetrating Abdominal Trauma Index – PATI
(Penetran Abdominal Travma İndeksi)
• 1981’de tanımlanmıştır
• Laparotomi yapılan olgularda komplikasyon riskini
hesaplamada kullanılır
• Her organ yaralanması 1-5 kadar gradelenir (AIS)
• 14 organ
• PATI 25’den fazla olması komplikasyon oranının %50 olması
anlamına gelir
• <25 ise komplikasyon oranı %10

6. Organ Injury Scaling – OIS
Organ Yaralanma Skalası
• İlk defa 1987’de “American Association for the
Surgery of Trauma” komitesi tarafından oluşturuldu
• Toplam 32 bölge/organ için sınıflama mevcut

OIS
• “American Association for the Surgery of Trauma” web
sitesinde (www.aast.org) OIS verileri mevcut.

Organ Injury Scaling – Toraks
Grade
Injury
type
Description of Injury
AIS-
90
I
Contusion
Laceration
Fracture
Any size
Skin & subcutaneous
< 3 ribs, closed;
non displaced clavicle closed
1
1
1-2
2
II
Laceration
Fracture
Skin, subcutaneous and muscle
>3 adjacent ribs, closed
Open or displaced clavicle
Non displaced sternum, closed
Scapular body, open or closed
2
1
2-3
2
2
III
Laceration
Fracture
Full thickness including pleural penetration
Open or displaced sternum
Flail sternum
Unilateral flail segment (<3 ribs)
2
2
2
3-4
IV
Laceration
Fracture
Avulsion of chest wall tissues with underlying rib
fractures
Unilateral flail chest (>3 ribs)
4
3-4
V Fracture Bilateral flail chest (>3 ribs on both sides) 5

Organ Injury Scaling – Akciğer
Grade Injury Description AIS-90
I Contusion Unilateral, <1 lobe 3
II Contusion Unilateral, single lobe 3
Laceration Simple pneumothorax 3
III Contusion Unilateral, >1 lobe 3
Laceration Persistent (>72 hrs), airleak from distal airway. 3-4
Haematoma Nonexpanding intraparenchymal 3-4
IV Laceration Major (segmental or lobar) airway leak. 4-5
Haematoma Expanding intraparenchymal 4-5
Vascular Primary branch intrapulmonary vessel disrupion 3-5
V Vascular Hilar vessel disruption 4
VI Vascular Total, uncontained transection of pulmonary hilum 4

Organ Injury Scaling – Dalak
I Haematoma Subcapsular, <10% surface area 2
Laceration Capsular tear, <1cm parenchymal depth 2
II Haematoma
Subcapsular, 10-50% surface area
Intraparenchymal, <5cm diameter
2
Laceration
1-3cm parenchymal depth not involving a
parenchymal vessel
2
III Haematoma
Subcapsular, >50% surface area or expanding.
Ruptured subcapsular or parenchymal haematoma.
Intraparencymal haematoma >5cm
3
Laceration
>3cm parenchymal depth or involving trabecular
vessels
3
IV Laceration
Laceration of segmental or hilar vessels producing
major devascularization (>25% of spleen)
4
V Laceration Completely shattered spleen 5
Vascular Hilar vascular injury which devascularized spleen 5

Organ Injury Scaling - Karaciğer
I Haematoma Subcapsular, <10% surface area 2
Laceration Capsular tear, <1cm parenchymal depth 2
II Haematoma Subcapsular, 10-50% surface area 2
Intraparenchymal, <10cm diameter 2
Laceration 1-3cm parenchymal depth, <10cm length 2
III Haematoma
Subcapsular, >50% surface area or expanding. Ruptured
subcapsular or parenchymal haematoma
3
Intraparenchymal haematoma >10cm or expanding 3
Laceration >3cm parenchymal depth 3
IV Laceration
Parenchymal disruption involving 25-75% of hepatic lobe or
1-3 Coinaud's segments in a single lobe
4
V Laceration
Parenchymal disruption involving >75% of hepatic lobe or >3
Coinaud's segments within a single lobe
5
Vascular
Juxtahepatic venous injuries ie. retrohepatic vena cava/central
major hepatic veins
5
VI Vascular Hepatic Avulsion 6

International Classification of Disease (ICD)
Uluslararası Hastalık Sınıflaması
• ICD-9 CM (klinik modifikasyon) dayanan kodlar
• Fiziksel yaralanmalarla ilgili 2000 tanımlama
• Estimated Survival Probability Index (Tahmin edilen sağ
kalım olasılığı indeksi)
• Anatomik İndeks
• ICISS
• ICD-10 kullanıma girmiştir ve ICD-9’a göre daha
ayrıntılıdır

7. International Classification Injury Severity Score
(ICISS)
• International Classification of Disease, Ninth Edition
(ICD-9)
• ICD-9 tanılara göre “Survival Risk Ratios” (SRRs)
olçümünde kullanılır
• Her durum için hayatta olan / tüm hastalar bölümü
ile hesaplanır
• ICD-9’un SRR’si kulanılarak ICISS geliştirilmiştir.

7. International Classification Injury Severity Score
(ICISS)
• ICD-9 kodları dünyada yaygın kullanılmaktadır.
• Mortaliteyi göstermede daha etkindir.
• Kullanımı için veri bankası gerekmektedir.

ICISS mortalite ilişkisi

8. Trauma Registry Abbreviated Injury Scale Score – TRAIS
Travma Kayıtları Kısaltılmış Yaralanma Skala Skoru
• AIS’den elde edilen SRR(Survival Risk Ratio)
verileri ile oluşturulur.
• Sonuçları ICISS’a benzerdir.

ICISS, TRAIS mortalite ilişkisi

Kombine Skor Sistemleri
• Anatomik, fizyolojik ve komorbidite parametreleri
kullanılarak yapılır.
1. Politravma Skoru – PTS
2. Trauma Injury Severity Score – TRISS
3. A Severity Categorization of Trauma (ASCOT)
4. Sequential Trauma Score – STS

1. Polytrauma Score – PTS
(Politravma Skoru)
• 1983
• Fizyolojik veriler, GKS, PaO2, FiO2, baz açığı, karın,
ekstremiteler, toraks ve pelvis yaralanmalar, anatomik
verileride içeren 90 parametreli bir ölçektir.
• Skor
• ≤20 mortalite %10
• 21-34 mortalite %20
• 35-48.7 mortalite %38
• >48 mortalite %65
• PTS acil ünitede künt travmalı hastalarda ölüm ve sakatlık
oranını tahmin etmek için güvenilirdir ancak hesaplaması
zordur.

(Travma Yaralanma Şiddet Skoru)
• RTS, ISS, yaş ve yaralanma mekanizmasını temel alan bir
sistemdir.
• Penetre ve künt travma için ayrı sistem geliştirilmiştir.
• Survival ve sonuçları ön görmede standart hale gelmiştir.
• Karmaşık bir hesaplamaya dayanır.
• Tüm dünyada hasta sonuçlarını tutarlı bir şekilde
karşılaştırmak amacıyla kullanılır.
• Kombine skor sistemleri içinde en yaygın kullanılanıdır.

(Travma Yaralanma Şiddet Skoru)
• TRISS üç komponent (ISS, RTS, Yaş) ve MTOS’da
(Major Trauma Outcomes Study) toplanan veriler
kullanılarak hesaplanır.

Travma Yaralanma Şiddet Skoru dezavantajlar
• ISS’nin mevcut problemleri (aynı vucut bölgesindeki
çoklu yaralanmalar)
• Mevcut hastalıkların bilgisi bulunmamakta (Kalp
hastalığı, Siroz)
• RTS’nin entübe hastalarda değerlendirme sıkıntısı
(Solunum sayısı, Sözlü yanıt)

www.trauma.org
17.10.2011 78
Survival olasılığı %35 Survival olasılığı %81

3. A Severity Categorization of Trauma – ASCOT
(Travmanın şiddet kategorizasyonu)
• TRISS geliştirmek için oluşturulmuştur.
• Yaş beş grupta hesaplanır. (TRISS 2 grup)
• ISS yerine AP kullanılır.
• AP kompleks olduğu için geniş taraftar toplamamıştır.
• ASCOT TRISS’a göre klinik sonucu tahmin etmede daha
iyidir. Ancak karmaşık olduğu için yaygınlık kazanmamıştır.

(Ardışık Travma Skoru)
• German Trauma Society
• 2354 hasta
• Hasta temel veri (P)
• Hastane öncesi veri (A)
• Travma odası erken veriler (B1)
• Travma odası geç veriler (B2)
17.10.2011 80
Huber-Wagner S, et al. The sequential trauma score - a new instrument for the sequential
mortality prediction in major trauma. Eur J Med Res. 2010 May 18;15(5):185-95.

Ardışık Travma Skoru, kolay hesaplayıcı
Segment Variable Criteria
1 if "yes"
0 if "no"
Probability of
Survival
Model P
P Patients basic data Age ≥ 60 years 0 90.6%
A Prehospital phase Blood pressure < 90 mmHg 0
Pulse rate ≥ 120 /min. 0
GCS 3-8 0 Model P+A
Pupillary function
anisocoria or both dilated + fixed to
light
0 97.3%
B1
Early trauma room
phase
Oxygen saturation SpO2 < 90% (pulse oximetry) 0
Pupillary function
anisocoria or both dilated + fixed to
light
0
Base excess ≤ -8 0 Model P+A+B1
Thromboplastin time ≤ 50 % (Quick-value) 0 98.0%
B2
Late trauma room
phase
closed chest cardiac
massage
in TR / OR 0
(until ICU) Transfusion massive transfusion (≥10 PRBC) 0
AIS maximum = 4 (either, or:) 0
Final Model
P+A+B1+B2
maximum = 5 0 99.2%
17.10.2011 81
www.sequential-trauma-score.com

Sonuç Analiz Sistemleri
• Sonuç skalaları, sakatlanma sonuçları
• Bu skalalar merkezi sinir sistemi ve kas iskelet sistemi
üzerinde odaklanmaktadır.
1. Glasgow Outcome Scale (GOS)
2. Disability Rating Scale (DRS)
3. The Admission Disability Rating Scale (ADRS)
4. Functional Independant Measure (FIM)
5. Funcitonal Capacity Index (FCI)
6. Major Trauma Outcome Study (MTOS)

1. Glasgow Outcome Scale – GOS
Glasgow Sonuç Analiz Skalası
• 1975
• Başvuruda ve 24 saatte GKS ile yapılan değerlendirme
sonuçları ile ilişkilidir.
• GOS kafa travmalı hastalarda sonuç parametrelerini sayısal
hale getirme girişimidir.
• Çok yararlı olmamakla birlikte yaygın kullanılmaktadır.

1. Glasgow Outcome Scale – GOS
(Glasgow Sonuç Analiz Skalası)
17.10.2011 84
Dead or vegetative,
%
Moderate disability
or good recovery, %
Pupils reacting
non-reacting
39
91
50
4
Eye movements
Intact
Absent / bad
33
90
56
5
Motor response
Normal
Abnormal
36
70
54
16
Yaralanma sonrası ilk 24 saat koma bulgularının Outcome analizi

2. Disability Rating Scale – DRS
(Sakatlık Değerlendirme Skalası)
• Ciddi kafa travmalı hastalarda komadan
kooperasyona gelişim planını ortaya koyan taraftar
toplayan bir skaladır

3. The Admission Disability Rating Scale – ADRS
(Başvuruda Sakatlık Değerlendirme Skalası)
• Yaralanmadan bir yıl sonraki klinik sonucu ve beyin
disfonksiyonları hakkında bilgi verir

4. Functional Independant Measure – FIM
(Bağımsız İşlevsel Ölçüm)
• 1983
• Sakat bir insanın kendi bakımını etkin bir şekilde
yapabilmesi için gerekli desteği, sfinkter kontrolünü,
mobilite, hareket kabiliyeti, iletişim, sosyal ve
bilişsel becerilerini değerlendirmek için
geliştirilmiştir
• Güvenilir ve yeterli olduğu bildirilmektedir

5. Funcitonal Capacity Index – FCI
(İşlevsel Kapasite Endeksi)
• İşlevin sınırlamasının şiddeti günlük yaşantıdaki
genel işlevlere etkilerini tanımlar.
• En gelişmiş yöntem olarak kabul edilmektedir.

6. Major Trauma Outcome Study – MTOS
(Majör Travma Sonuç Analiz Çalışması)
• 1982’de American College of Surgeons Committee
on Trauma’ (ACSCT) tarafından geliştirilmiştir
• MTOS TRISS kullanılarak survival hakkında bilgi
vermeye çalışır

Sonuç
• Travma skor sistemleri belli oranlarda kabul
görmekte, uygulanmaktadır.
• Bir tek skorlama sistemi ile travmanın ciddiyetini
belirlemek zor olduğundan çok sayıda sistem
geliştirilmiş.
• Her bir sistemin kendine has avantajları ve
dezavantajları mevcuttur.
• Şiddet skorları travma sağlık hizmetlerinin travma
kayıtları gibi yerleşik bir parçasıdır.

Sonuç
• En iyi skorlama sisteminin bile mortalite öngörmede
%55 yanılma payı görülmekte
• Travma skor sistemleri ve sonuçların analiz
yöntemleri giderek gelişmekte ve karmaşık hale
gelmektedir.
• Metodolojideki ilerlemelere rağmen henüz gelişme
aşamasındadır.

Sonuç
• Travma kayıt veritabanı oluşturulmalıdır.
• Kolay uygulanabilir ve güvenli skorlama
sistemleri geliştirilmelidir.

•Teşekkürler

Vital bulguları ve bilinç düzeyini ölçün
Glasgow koma skalası ……. ……. < 13
Sistolik kan basıncı ……. ……. < 90
Solunum sayısı ……. ……. < 10 veya > 29
Düzeltilmiş travma skoru……. ……. < 11
Birinci
Adım
Olay Yeri Triaj Karar Şeması
Evet Hayır
Travma merkezine götürün, travma ekibini uyarın
Birinci ve ikinci adım triaj olay yerindeki en ciddi
yaralanmış hastaları tanımlamaya çalışır. Bir travma
sisteminde bu hastalar, sistemdeki en ileri düzeydeki
yere tercihen nakledilir.
Yaralanmanın
anatomisini
değerlendirin

•Baş, boyun, gövde ve dirsek proksimalindeki ekstremiteye ait penetran
yaralanmaların tümü
•Yelken göğüs
•Travma ve yanık kombinasyonu
•İki veya daha fazla proksimal kemik kırığı
•Pelvis kırığı
•Açık veya çökme tarzında kafa kırığı
•Paralizi
•El bileği veya ayak bileği proksimalinde amputasyon
•Major yanıklar
İkinci
Adım
Evet Hayır
Travma merkezine götürün, travma ekibini uyarın
Birinci ve ikinci adım triaj olay yerindeki en ciddi
yaralanmış hastaları tanımlamaya çalışır. Bir travma
sisteminde bu hastalar, sistemdeki en ileri düzeydeki
yere tercihen nakledilir.
Yaralanmanın mekanizmasına
ait bir bulgu ve yüksek enerji
etkisini değerlendirin

•Otomobilden fırlama
•Aynı yolcu kompartımanında ölüm
•Kurtarma zamanı >20dk
•Altı metreden daha yüksekten düşme
•Aracın üzerinden geçmesi
Üçüncü
Adım
Evet Hayır
Tıbbi yöneticiyle temas kur ve Travma merkezine sevki
değerlendir.
•Yüksek hızla otomobil çarpışması İlk hız >40 mil/saat
Major otomobil defromitesi >20 inç
Yolcu kabinindeki göçük >12 inç
•Anlamlı darbe otomobil/darbe/otomobil > 5mil/saat bisiklet yaralanması
•Yayanın fırlaması veya ezilmesi
•Motorsiklet kazası >20 mil/saat veya sürücünün araçtan ayrılması

•Yaş < 5 veya > 55
•Kalp hastalığı, solunum hastalığı
•İnsulin bağımlı diabet, siroz veya morbid obezite
•Gebelik
•İmmunesuprese hastalar
•Kanama bozukluğu olan veya antikoagulan kullanan hastalar
Dördüncü
Adım
Evet Hayır
Tıbbi yöneticiyle temas kur ve Travma merkezine sevki
değerlendir.
Travma ekibini uyarmayı değerlendir.
Tıbbi yöneticiyle
yeniden değerlendir.
Şüphede kalırsanız travma merkezine götürün
Champion HR (çeviri: Sarıbeyoğlu K) Travma skorlaması. Travma, 2005,
edts: Ertekin C, Taviloğlu K, Güloğlu R, Kurtoğlu M

2011.10.17 travma skor sistemleri

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La actualidad más candente (20)

Similar a 2011.10.17 travma skor sistemleri

Similar a 2011.10.17 travma skor sistemleri (11)

2011.10.17 travma skor sistemleri