1. Να διατηρηθεί µέχρι ................
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ∆ΕΙΑΣ
∆ΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤ Ν Βαθµός Ασφαλείας ...................
-----
Μαρούσι 28-07-2011
ΕΝΙΑIΟΣ ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Αριθ. Πρωτ. 86440/Γ2
Π/ΘΜΙΑΣ & ∆/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ
∆/ΝΣΗ ΣΠΟΥ∆ Ν ∆/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ
Βαθ. Προτερ. ...........................
ΤΜΗΜΑ Α΄
-----
Ταχ. ∆/νση: Ανδρέα Παπανδρέου 37
Τ.Κ. – Πόλη: 15180 Μαρούσι ΑΠΟΦΑΣΗ
Ιστοσελίδα: www.minedu.gov.gr
Πληροφορίες: Αν. Πασχαλίδου
Τηλέφωνο: 210-3443422
ΚΟΙΝ: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο
ΘΕΜΑ: Αναλυτικό Πρόγραµµα Σπουδών ΧΗΜΕΙΑΣ Α΄ τάξης Γενικού Λυκείου
Έχοντας υπόψη:
1. Τις διατάξεις του εδαφ. δ. της παραγράφου 9, του άρθρου 8 του Ν. 1566/85 (ΦΕΚ Α΄
167), σε συνδυασµό µε τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 7 του Ν.
2525/97 (ΦΕΚ Α΄188) “Ενιαίο Λύκειο, πρόσβαση των αποφοίτων στην Τριτοβάθµια
Εκπαίδευση, αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και άλλες διατάξεις”.
2. Τις διατάξεις του άρθρου 90 του κώδικα Νοµοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα
Κυβερνητικά όργανα που κυρώθηκε µε το άρθρο πρώτο του Π.∆. 63/2005 (ΦΕΚ Α΄
98).
3. Τις διατάξεις της παραγρ. 13 του άρθρου 26 του Ν. 1566/85.
4. Το γεγονός ότι το Υπουργείο Παιδείας ∆ια Βίου Μάθησης και Θρησκευµάτων
σύµφωνα µε το αριθ. πρωτ. 78050/Γ2/12-07-2011 έγγραφό του ζήτησε από το
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο την εισήγηση του σχετικά µε το Πρόγραµµα Σπουδών της
ΧΗΜΕΙΑΣ Α΄ τάξης Γενικού Λυκείου και πέρασε άπρακτη η καταληκτική ηµεροµηνία
αποστολής της.
5. Την 1120/H/7-1-2010 (ΦΕΚ Β1) κοινή Απόφαση του Πρωθυπουργού και της
Υπουργού Παιδείας, ∆ια Βίου Μάθησης και Θρησκευµάτων µε θέµα: «Καθορισµός
αρµοδιοτήτων των Υφυπουργών του Υπουργείου Παιδείας, ∆ια Βίου Μάθησης και
Θρησκευµάτων».
http://didefth.gr 1

2. 6. Tο γεγονός ότι από την απόφαση αυτή δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του
κρατικού προϋπολογισµού.
Αποφασίζουµε
Άρθρο µόνον
Καθορίζουµε το Αναλυτικό Πρόγραµµα Σπουδών ΧΗΜΕΙΑΣ Α΄ τάξης Γενικού
Λυκείου ως εξής:
ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
Θεµατικές Ενότητες
Εργαστηριακές
(∆ιατιθέµενος
Στόχοι ασκήσεις – Ενδεικτικές
χρόνος)
δραστηριότητες
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
Να είναι σε θέση οι µαθητές: 1.1. Με τι ασχολείται ∆ραστηριότητα…
να αναγνωρίζουν τη η χηµεία. Ποια Εφαρµογή της
χρησιµότητα της χηµείας είναι η σηµασία επιστηµονικής µεθόδου
σε διάφορους τοµείς της της χηµείας στη για την επίλυση ενός
καθηµερινής ζωής, καθώς ζωή µας φαινοµένου-
και αρνητικές συνέπειες
«προβλήµατος»
από την «αλόγιστη» .
χρήση χηµικών ουσιών
1.2 Σύσταση της ύλης
να αναφέρουν τα διάφορα
δοµικά σωµατίδια της (άτοµα, µόρια,
ύλης (άτοµα, µόρια, ιόντα)
ιόντα),
να περιγράφουν τα κύρια 1.3 Σύσταση και δοµή
συστατικό του ατόµου του ατόµου
(µάζα και φορτίο τους):
πρωτόνια, νετρόνια, (1 ώρα)
ηλεκτρόνια
Να είναι σε θέση οι µαθητές: 1.4. Ταξινόµηση ύλης Εργαστηριακή άσκηση
να διακρίνουν τις Εκφράσεις 1:
εκφράσεις της περιεκτικότητας
περιεκτικότητας Παράγοντες που
διαλυµάτων (% , επηρεάζουν την ταχύτητα
διαλυµάτων (%w/w, ppm, ppb)
%w/V, %V/V, ppm, ppb) διάλυσης µιας ουσίας
∆ιαλυτότητα
να αναφέρουν τον ορισµό της
διαλυτότητας καθώς και (1 ώρα)
τους παράγοντες που την
επηρεάζουν
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 :ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ - ∆ΕΣΜΟΙ
Να είναι σε θέση οι µαθητές: 2.1. Ηλεκτρονιακή ∆ραστηριότητα…..
να εφαρµόζουν τον δοµή των ατόµων - Ιστορική διαµόρφωση
κανόνα κατανοµής των Ένα απλό µοντέλο της δοµής του ατόµου και
http://didefth.gr 2

3. ηλεκτρόνιων ατόµων σε του ατόµου του περιοδικού πίνακα
στιβάδες 2.2. Κατάταξη των
να επεξηγούν το κριτήριο στοιχείων
ταξινόµησης των (Περιοδικός
στοιχείων στη σηµερινή πίνακας)
µορφή του περιοδικού
Χρησιµότητα
πίνακα
να αναφέρουν τι είναι περιοδικού πίνακα
οµάδα και τι περίοδος
καθώς και τα κοινά
(4 ώρες)
χαρακτηριστικά των
στοιχείων τους
να βρίσκουν την οµάδα
και την περίοδο στην
οποία ανήκει ένα
στοιχείο, αν δίνεται ο
ατοµικός του αριθµός
να προβλέπουν τη χηµική
συµπεριφορά ενός
ατόµου, από τη θέση του
στον περιοδικό πίνακα
Να είναι σε θέση οι µαθητές: 2.3. Γενικά για το Εργαστηριακή
να ερµηνεύουν χηµικό δεσµό άσκηση 2:
χαρακτηριστικά των
ατόµων (ηλεκτρόνια Πυροχηµική ανίχνευση
Παράγοντες που µετάλλων
εξωτερικής στιβάδας, καθορίζουν τη χηµική
ατοµική ακτίνα) σε σχέση
συµπεριφορά του
µε τη θέση τους στον
περιοδικό πίνακα ατόµου
να αναφέρουν τι είναι
χηµικός δεσµός και γιατί Είδη χηµικών
τα άτοµα κάνουν δεσµούς δεσµών (Ιοντικός
να διακρίνουν τα Οµοιοπολικός)
κυριότερα είδη δεσµών
(ιοντικός - οµοιοπολικός) (4 ώρες)
να αναγνωρίζουν τους
ηλεκτρονιακούς τύπους
ορισµένων µορίων
(χλωρίου, νερού, κλπ)
Να είναι σε θέση οι µαθητές: 2.4. Η γλώσσα της
να αναφέρουν τα ονόµατα χηµείας Αριθµός
και να γράφουν τους οξείδωσης Γραφή
τύπους µονοατοµικών και χηµικών τύπων και
πολυατοµικών ιόντων µε εισαγωγή στην
το φορτίο του καθενός
ονοµατολογία των
να προσδιορίζουν τον
αρ.οξείδωσης ενός
ενώσεων
ατόµου
(2 ώρες)
να γράφουν τους χηµικούς
τύπους διαφόρων
ανόργανων ενώσεων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 : ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙ∆ΡΑΣΕΙΣ
Να είναι σε θέση οι µαθητές: Εργαστηριακή
να συµβολίζουν απλά 3.1.Χηµικές
άσκηση 3:
χηµικά φαινόµενα µε αντιδράσεις
χηµικές εξισώσεις Χηµικές αντιδράσεις και
(Συµβολισµός
http://didefth.gr 3

4. να περιγράφουν ορισµένα χηµικών ποιοτική ανάλυση
χαρακτηριστικά των αντιδράσεων) ιόντων (υγροχηµική)
χηµικών αντιδράσεων
(ενεργές συγκρούσεις, (5 ώρες)
ταχύτητα και απόδοση)
να συµβολίζουν µε
χηµικές εξισώσεις
αντιδράσεις
(οξειδοαναγωγικές και
µεταθετικές)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 : ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΑ
Να είναι σε θέση οι µαθητές: 4.1. Α.Β. , Μ.Β. ,mole,
να αναφέρουν τον ορισµό ΝΑ, Vm.
του Α.Β. (σχετικής
ατοµικής µάζας) και του (4 ώρες)
Μ.Β. (σχετικής µοριακής
µάζας)
να αναφέρουν και να
χρησιµοποιούν την έννοια
του mole και του
γραµµοµοριακού όγκου
Να είναι σε θέση οι µαθητές: 4.2. Καταστατική
να αναφέρουν τα µεγέθη εξίσωση των
Ρ, V, Τ, n , καθώς και τη αερίων
σχέση που τα συνδέει
(καταστατική εξίσωση (1 ώρα)
αερίων).
να µεταβαίνουν από µια
κατάσταση n1,Ρ1,V1,Τ1
σε κατάσταση
n2,Ρ2,V2,Τ2.
Να είναι σε θέση οι µαθητές: 4.3. Συγκέντρωση Εργαστηριακή άσκηση
να αναφέρουν και να διαλύµατος (Μ) – 4:
εφαρµόζουν την έννοια Αραίωση,
της συγκέντρωσης Παρασκευή διαλύµατος
ανάµειξη ορισµένης συγκέντρωσης
(µοριακότητας κατ’ όγκο). διαλυµάτων
να υπολογίζουν τη - αραίωση διαλυµάτων
συγκέντρωση ή τον όγκο
(4 ώρες)
ενός διαλύµατα κατά την
αραίωση ή την ανάµειξη
του µε άλλα διαλύµατα
Να είναι σε θέση οι µαθητές: 4.4. Στοιχειοµετρικοί
να υπολογίζουν τις υπολογισµοί
ποσότητες των ουσιών
που αντιδρούν ή (2 ώρες)
παράγονται κατά τη
διάρκεια µιας χηµικής
αντίδρασης ή σε µια σειρά
αντιδράσεων.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 : ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙ∆ΡΑΣΕΙΣ
(ΘΕΡΜΟΧΗΜΕΙΑ)
Να είναι σε θέση οι µαθητές: 5.1. Μεταβολή
να συνδέουν την έννοια ενέργειας κατά τις
της ενέργειας µε τα χηµικές αντιδράσεις
χηµικά φαινόµενα ενδόθερµες και
να αναγνωρίζουν τις
http://didefth.gr 4

5. ενεργειακές µεταβολές εξώθερµες χηµικές
που συνοδεύουν τις αντιδράσεις
χηµικές αντιδράσεις και
να διακρίνουν τις χηµικές
αντιδράσεις σε εξώθερµες (1 ώρα)
και ενδόθερµες
. Να είναι σε θέση οι µαθητές: 5.2. Θερµιδοµετρία
να περιγράφουν τη ∆ραστηριότητα…
συσκευή µε την οποία «Κατανάλωση» ενέργειας
µετράµε τη θερµότητα (2 ώρες) από διάφορες
που εκλύεται ή
δραστηριότητες και
απορροφάται σε µία
χηµική αντίδραση θερµιδική απόδοση
(Θερµιδόµετρο) τροφίµων- ισορροπηµένη
να εφαρµόζουν το νόµο διατροφή
της θερµιδοµετρίας
να συσχετίζουν το
ενεργειακό περιεχόµενο
τροφίµων µε τις ανάγκες
µιας ισορροπηµένης
διατροφής
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 : ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ
Να είναι σε θέση οι µαθητές: 6.1. Εισαγωγή στην
να αναφέρουν ποιες οργανική χηµεία.
ενώσεις λέγονται Άνθρακας… ένα
οργανικές µοναδικό στοιχείο
να αιτιολογούν το µεγάλο µε τόσες πολλές
αριθµό οργανικών
ενώσεις.
ενώσεων µε βάση τη δοµή (1 ώρα)
του άνθρακα
Να είναι σε θέση οι µαθητές: 6.2. Ταξινόµηση
να ταξινοµούν τις οργανικές οργανικών ενώσεων -
ενώσεις µε βάση τη οµόλογες σειρές
χαρακτηριστική οµάδα
(οµόλογες σειρές) και να (1 ώρα)
να γράφουν τους γενικούς
µοριακούς τύπους των
κυριότερων οµόλογων σειρών
καθώς και τους µοριακούς
τύπους διαφόρων µελών τους
Να είναι σε θέση οι µαθητές: 6.3. Ονοµατολογία
να ονοµάζουν τις βασικές οργανικών ενώσεων
κατηγορίες άκυκλων (1 ώρα)
οργανικών ενώσεων µε βάση
τους κανόνες της IUPAC
Να είναι σε θέση οι µαθητές: 6.4. Ισοµέρεια
να αναφέρουν τι λέγεται
ισοµέρεια, καθώς και τα (2 ώρες)
είδη της ισοµέρειας
να βρίσκουν τα άκυκλα
συντακτικά ισοµερή που
αντιστοιχούν σε δοσµένο
Μ.Τ. (µε 3-5 άνθρακες)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 : ΒΙΟΜΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΜΟΡΙΑ
http://didefth.gr 5

6. Να είναι σε θέση οι µαθητές: Εργαστηριακή άσκηση
7.1. Υδατάνθρακες
να γνωρίζουν τη σύσταση
5:
και τη δοµή ορισµένων (1 ώρα)
υδατανθράκων, γνωστών Ανίχνευση υδατανθράκων
από την καθηµερινή ζωή.
να περιγράφουν τη
διαδικασία παραγωγής
υδατανθράκων στη φύση
µε τη φωτοσύνθεση
να αναφέρουν το
βιοχηµικό ρόλο- θρεπτική
αξία των υδατανθράκων
Να είναι σε θέση οι µαθητές: 7.2. Λίπη – έλαια. Εργαστηριακή άσκηση
να γνωρίζουν τη δοµή Σαπούνια, 6:
ορισµένων λιπών και απορρυπαντική
ελαίων, γνωστών από την Παρασκευή σαπουνιού
δράση
καθηµερινή ζωή
να αναφέρουν το (2 ώρες)
βιοχηµικό ρόλο - θρεπτική
αξία των λιπών και
ελαίων.
να εξηγούν την
απορρυπαντική δράση
των σαπουνιών και τα
µειονεκτήµατα τους σε
σχέση µε τα συνθετικά
απορρυπαντικά
Να είναι σε θέση οι µαθητές: 7.3. Πρωτεΐνες
να γνωρίζουν τα δοµικά
συστατικά (αµινοξέα) και (1 ώρα)
τον τρόπο σχηµατισµού
των πρωτεϊνών
να αναφέρουν το
βιοχηµικό ρόλο των
πρωτεϊνών
Η µε αρ. πρωτ. 55168/Γ2/13-05-2011 Υ.Α. (ΦΕΚ Β΄ 1002) καταργείται.
Η ισχύς της παρούσης αρχίζει από το Σχολικό Έτος 2011-2012.
Η απόφαση αυτή να δηµοσιευθεί στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως.
Η ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΥ
http://didefth.gr 6