More Related Content More from Thida Noodaeng (14) การจัดการคุณภาพ 13. PDCA
PDCA หรือที่เรียกว่าวงจรเดมมิง (อังกฤษ: Deming Cycle)
หรือวงจรชูฮาร์ต (Shewhart Cycle) คือวงจรการควบคุมคุณภาพ
ความหมายของ PDCA
PDCA คือ วงจรที่พัฒนามาจากวงจรที่คิดค้นโดยวอล์ทเตอร์ ซิวฮาร์ท(Walter
Shewhart)ผู้บุกเบิกการใช้สถิติสาหรับวงการอุตสาหกรรมและต่อมาวงจรนี้เริ่มเป็นที่รู้จักกัน
มากขึ้นเมื่อ เอดวาร์ด เดมมิ่ง (W.Edwards Deming) ปรมาจารย์ด้านการบริหารคุณภาพ
เผยแพร่ให้เป็นเครื่องมือสาหรับการปรับปรุงกระบวนการทางานของพนักงานภายในโรงงาน
ให้ดียิ่งขึ้น และช่วยค้นหาปัญหาอุปสรรคในแต่ละขั้นตอนการผลิตโดยพนักงานเอง จนวงจร
นี้เป็นที่รู้จักกันในอีกชื่อว่า “วงจรเด็มมิ่ง” ต่อมาพบว่า แนวคิดในการใช้วงจร PDCA นั้น
สามารถนามาใช้ได้กับทุกกิจกรรม จึงทาให้เป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายมากขึ้นทั่วโลก
4. PDCA เป็นอักษรนาของศัพท์ภาษาอังกฤษ 4 คาคือ
P : Plan = การวางแผน
D : Do = การปฏิบัติตามแผน
C : Check = การตรวจสอบ / ประเมินผลและนาผลประเมิน
มาวิเคราะห์
A : Action = การปรับปรุงแก้ไขดาเนินการให้เหมาะสมตามผล
การประเมิน
6. Plan (วางแผน)
หมายถึง การวางแผนการดาเนินงานอย่างรอบคอบ ครอบคลุมถึงการ
กาหนดหัวข้อที่ต้องการปรับปรุงเปลี่ยนแปลง ซึ่งรวมถึงการพัฒนาสิ่งใหม่ๆ การ
แก้ปัญหาที่เกิดขึ้นจากการปฏิบัติงาน อาจประกอบด้วย การกาหนดเป้ าหมาย
หรือวัตถุประสงค์ของการดาเนินงาน Plan การจัดอันดับความสาคัญของ
เป้ าหมาย กาหนดการดาเนินงาน กาหนดระยะเวลาการดาเนินงาน กาหนด
ผู้รับผิดชอบหรือผู้ดาเนินการและกาหนดงบประมาณที่จะใช้ การเขียนแผน
ดังกล่าวอาจปรับเปลี่ยนได้ตามความเหมาะสมของลักษณะ การดาเนินงาน การ
วางแผนยังช่วยให้เราสามารถคาดการณ์สิ่งที่เกิดขึ้นในอนาคต และช่วยลดความ
สูญเสียต่างๆที่อาจเกิดขึ้นได้
7. ฉะนั้น P จะต้องมีแผน
1.วัตถุประสงค์เหมาะสม และสอดคล้องกับแผนขององค์กร/
พันธกิจหรือไม่
2.มีการกาหนดผู้รับผิดชอบหรือไม่ (รายบุคคล/คณะบุคคล)
3.ระยะเวลาดาเนินการที่กาหนดไว้เหมาะสมหรือไม่
4.งบประมาณที่กาหนดเหมาะสมหรือไม่
5.มีการเสนอเพื่อขออนุมัติก่อนดาเนินการหรือไม่
8. Do (ปฏิบัติตามแผน)
หมายถึง การดาเนินการตามแผน อาจประกอบด้วย การมี
โครงสร้างรองรับ การดาเนินการ เช่น คณะกรรมการหรือหน่วยงาน
จะต้องมีวิธีการ ดาเนินการ
D ต้องมีผลการดาเนินการตามแผน
1. มีการกาหนดขั้นตอนหรือวิธีการดาเนินการหรือไม่
2. มีผู้รับผิดชอบดาเนินการได้ตามกาหนดไว้หรือไม่
3.มีการประสานงานกับผู้ที่เกี่ยวข้องมากน้อยเพียงไร
4.สามารถดาเนินการตามระยะเวลาที่กาหนดได้หรือไม่
5.สามารถดาเนินการได้ตามงบประมาณที่กาหนดไว้หรือไม่
9. Check (ตรวจสอบการปฏิบัติตามแผน)
หมายถึง การประเมินแผน อาจประกอบด้วย การประเมินโครงสร้างที่
รองรับ การดาเนินการ การประเมินขั้นตอนการดาเนินงาน และการประเมินผลของ
การดาเนินงานตามแผนที่ได้ตั้งไว้ โดยในการประเมินดังกล่าวสามารถ ทาได้เอง
โดยคณะกรรมการที่รับผิดชอบแผนการดาเนินงานนั้น ๆ ซึ่งเป็นลักษณะของการ
ประเมินตนเอง โดยไม่จาเป็นต้องตั้งคณะกรรมการ อีกชุดมาประเมินแผน หรือไม่
จาเป็นต้องคิดเครื่องมือหรือแบบประเมิน ที่ยุ่งยากซับซ้อน
C ต้องมีการประเมินการดาเนินการ
1.ได้มีการกาหนดวิธี/รูปแบบการประเมินหรือไม่
2.มีรูปแบบของการประเมินเหมาะสมหรือไม่
3. ผลของการประเมินตรงกับวัตถุประสงค์ที่วางไว้หรือไม่
4.ปัญหา/จุดอ่อนที่พบในการดาเนินการมีหรือไม่
5.ข้อดี/จุดแข็ง ของการดาเนินการมีหรือไม่
10. Act (ปรับปรุงแก้ไข)
Act หมายถึง การนาผลการประเมินมาพัฒนาแผน อาจ
ประกอบด้วย การนาผลการ ประเมินมาวิเคราะห์ว่ามีโครงสร้าง หรือ
ขั้นตอนการปฏิบัติงานใดที่ควร ปรับปรุงหรือพัฒนาสิ่งที่ดีอยู่แล้วให้ดี
ยิ่งขึ้นไปอีก และสังเคราะห์รูปแบบ การดาเนินการใหม่ที่เหมาะสม
สาหรับการดาเนินการ ในปีต่อไป
A ต้องมีการปรับปรุงตามผลการประเมิน
1.มีการระดมสมองเพื่อหาทางแก้ไขปัญหา/จุดอ่อนที่ค้นพบ
2.มีการระดมสมองเพื่อหาทางเสริมข้อดี/จุดแข็งเพิ่มขึ้น
3.มีการนาผลที่ได้จากการระดมสมอง เสนอคณะกรรมการเพื่อ
พิจารณาสาหรับใช้วางแผนครั้งต่อไป
4.กาหนดกลยุทธ์ในการจัดทาแผนครั้งต่อไป
5.กาหนดผู้รับผิดชอบไปดาเนินจัดทาแผนครั้งต่อไป
11. ประโยชน์ของ PDCA มีดังนี้
1. การวางแผนงานก่อนการปฎิบัติงาน จะทาให้เกิดความพร้อมเมื่อได้
ปฏิบัติงานจริงการวางแผนงานควรวางให้ครบ 4 ขั้นดังนี้
(1) ขั้นการศึกษา คือ การวางแผนศึกษาข้อมูล วิธีการ ความต้องการของ
ตลาด ข้อมูลด้านวัตถุดิบ ด้านทรัพยากรที่มีอยู่หรือเงินทุน
(2) ขั้นเตรียมงาน คือ การวางแผนการเตรียมงานด้านสถานที่ การ
ออกแบบผลิตภัณฑ์ ความพร้อมของพนักงาน อุปกรณ์ เครื่องจักร วัตถุดิบ
(3) ขั้นดาเนินงาน คือ การวางแนวทางการปฏิบัติงานของแต่ละส่วนแต่ละ
ฝ่าย เช่น ฝ่ายผลิต ฝ่ายขาย
(4) ขั้นการประเมินผล คือ การวางแผนหรือเตรียมการประเมินผลงาน
อย่างเป็นระบบ เช่น ประเมินจากยอดการจาหน่าย ประเมินจากการติชม
ของลูกค้า เพื่อให้ผลที่ได้จากการประเมินเกิดการเที่ยงตรง
12. 2. การปฏิบัติตามแผนงาน ทาให้ทราบขั้นตอน วิธีการ และสามารถ
เตรียมงานล่วงหน้าหรือทราบอุปสรรคล่วงหน้าด้วย ดังนั้น การ
ปฏิบัติงานก็จะเกิดความราบรื่น และเรียนร้อย นาไปสู่เป้ าหมายที่ได้
กาหนดไว้
3. การตรวจสอบ ให้ได้ผลที่เที่ยงตรงเชื่อถือได้ ประกอบด้วย
3.1 ตรวจสอบจากเป้ าหมายที่ได้กาหนดไว้
3.2 มีเครื่องมือที่เชื่อถือได้
3.3 มีเกณฑ์การตรวจสอบที่ชัดเจน
3.4 มีกาหนดเวลาการตรวจที่แน่นอน
3.5 บุคลากรที่ทาการตรวจสอบต้องได้รับการยอมรับจากทุกหน่วยงานที่
เกี่ยวข้อง เมื่อการตรวจสอบได้รับการยอมรับ การปฏิบัติงานขั้นต่อไปก็
ดาเนินงานต่อไปได้
4. การปรับปรุงแก้ไข ข้อบกพร่องที่เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็นขั้นตอนใดก็ตาม
เมื่อมีการปรับปรุงแก้ไขคุณภาพก็จะเกิดขึ้น
14. 2.การประกันคุณภาพ (Quality Assurance หรือ QA) หมายถึง การ
ดาเนินการเพื่อคุณภาพตามระบบและแผนงานที่วางไว้อย่างเคร่งครัด เพื่อที่จะมั่นใจ
ได้ว่าผลิตภัณฑ์หรือบริการมีคุณภาพตามที่ลูกค้าต้องการ เช่น การดาเนินงานตาม
มาตรฐานคุณภาพสากล ISO 9000
3 การบริหารคุณภาพ (Quality Management หรือ QM)
หมายถึง การจัดการระบบคุณภาพโดยทุกคนที่เกี่ยวข้องทั้งภายในและภายนอก
องค์การรับผิดชอบต่องานที่ตนเองกระทาอย่างเต็มที่เพื่อให้สินค้าและบริการเป็นไป
ตามต้องการของลูกค้า เช่น การใช้ระบบการบริหารคุณภาพสมบูรณ์แบบ (Total
Quality Management หรือ TQM)
วัตถุประสงค์หลักของการบริการคุณภาพ คือ การผลิตสินค้าหรือบริการที่
ตอบสนองความต้องการของลูกค้า ซึ่งความต้องการของลูกค้าจะเป็นกรอบกาหนด
ระบบคุณภาพขององค์การทั้งทางตรงและทางอ้อม ดังนั้นการบริหารคุณภาพจะมุ่ง
สร้างความพึงพอใจให้แก่ลูกค้าเป็นสาคัญ