1. Nauka w
cywilizacji
współczesnej
Marcin Boryczko
wnsmb@univ.gda.pl
Free Powerpoint Templates Page 1

2. Typologie społeczeństw
• Społeczeństwo
pierwotne
• Społeczeństwo
religijne (agrarne)
• Społeczeństwo
nowożytne
• Społeczeństwo
ponowoczesne
Free Powerpoint Templates Page 2

3. Społeczeństwo pierwotne
• Cechy społeczeństwa pierwotnego
• Myślenie w kulturze pierwotnej:
 Symbolizm naturalny
 Praktyczność
 Brak rozróżnienia: techniczne-
symboliczne
 Brak podziału na sacrum-profanum
 Tradycja
Free Powerpoint Templates Page 3

4.  Brak systemu wiedzy
 Brak możliwości analizowania
wiedzy
Free Powerpoint Templates Page 4

5. Społeczeństwo religijne/agrarne
• Cechy społeczeństwa agrarnego
• Myślenie w kulturze religijnej:
 Symbolizm religijny
 Podział na sacrum i profanum
 Rozróżnienie: techniczne-
symboliczne
 tradycyjność
Free Powerpoint Templates Page 5

6. • Wiedza uporządkowana w system
• Możliwość artykułowania i
analizowania tejże wiedzy
Free Powerpoint Templates Page 6

7. Społeczeństwo nowożytne
• Symbolizm nowożytny
• Różnica: techniczne-symboliczne
• „spłaszczanie” kultury
• Instrumentalizm naukowy
• Nastawienie postępowe
• Wiedza uporządkowana w system
• Skłonność do analizowania
wiedzy
Free Powerpoint Templates Page 7

8. Społeczeństwo ponowoczesne
• Indywidualność
• Społeczeństwo globalne
• „spłaszczona” hierarchia
społeczna
• Rozproszenie władzy
• Technologie komunikacji, mass
media współistnieją z nowymi
mediami opartymi na elektronice
Free Powerpoint Templates Page 8

9. • Indywidualizacja sfery
aksjologicznej
• Obraz świata traci wymiar
obiektywny
• Obraz człowieka: zdecentrowana
sieć przekonań
Free Powerpoint Templates Page 9

10. Wiedza w społeczeństwie
pierwotnym
• Wiedza jako tradycja:
 Oparta na modelu świata
 Wspólnym dla członków
społeczności
 Uznają go za wartość pozytywną
 Pragną go zachować
Free Powerpoint Templates Page 10

11. Cechy wiedzy w społeczeństwie
pierwotnym
• Konserwatyzm kulturowy
• Jedyny wzorzec życia
• Jedyny wzorzec wychowawczy
• Rola kontroli społecznej
Free Powerpoint Templates Page 11

12. Wizje świata w kulturze
pierwotnej
• Perspektywizm – środowisko tworzy
ciało
• Wielonaturalizm
• Relacje natura-społeczeństwo mają
charakter uspołeczniony
Free Powerpoint Templates Page 12

13. Konstruowanie osoby
• Właściwe połączenie elementów
osoby
• Przyswojenie sobie właściwej
wiedzy
Free Powerpoint Templates Page 13

14. Charakter przekazywanej
wiedzy
• Sekretność
• Proces
• Charakter treści
Free Powerpoint Templates Page 14

15. Socjalizacja
• Brak wychowania
• Łączy ludzi podobieństwo
zachowań, nie przekonań
• Wiedza przyswajania poprzez
uczestnictwo
Free Powerpoint Templates Page 15

16. Wiedza w społeczeństwie
agrarnym
• Przejście od konkretu do abstrakcji
• Rola alegorii
• Wychowanie na przykładzie
(exemplum)
• Terminowanie i wiedza praktyczna
• Rola wiedzy abstrakcyjnej
• Rola pisma w narodzinach wiedzy
typu naukowego
Free Powerpoint Templates Page 16

17. Szkoły klasztorne a
uniwersytety
• Uwolnienie wiedzy z roli służebnicy
religii
• Szkoły klasztorne: przygotowanie do
stanu kapłańskiego, kult Boga
Free Powerpoint Templates Page 17

18. Uniwersytet
• Hołduje się zasadzie uzasadnienia
sądu
• Odejście od autorytetu tradycji:
 Dualizm prawdy
 Wiedza ma charakter pragmatyczny
• Specjaliści wiedzy:
 Mnich
 Kapłan
 Teolog-filozof
Free Powerpoint Templates Page 18

19. Droga do Rozumu
Uniwersalnego
• Reguły logiczne są uniwersalne
• Prawa matematyczne, moralne i
logiczne zależą od Boga
• Bóg stworzył świat lecz się od
niego odsunął
• Scjentyzm – wszystko opiera się na
dowodzie
Free Powerpoint Templates Page 19

20. Szkoła średniowieczna
• Brak budynków szkolnych
• Oddzielenie wychowania od
wykształcenia
• Program nauczania
• Metody nauczania
• Brak podziału wiekowego
• symultaniczność
Free Powerpoint Templates Page 20

21. Wiedza nowoczesna
• Odkrycie uniwersalizmu pojęciowego
• L’esprit d’analyse
• Idea postępu
Free Powerpoint Templates Page 21

22. Społeczeństwa nieprzerwanego
rozwoju
• Kwestia podziału pracy
Free Powerpoint Templates Page 22