1. www.i-maintain.nl
05
12
imaintain Nr. 05 - 2012
NEGENDE JAARGANG – LOSSE VERKOOPPRIJS e 16,-
Anders kijken, meer ontdekken
001_A_cover.indd 2 24-05-12 13:55

2. Arbeid en onderhoud
‘Techniekjuf ’ prikkelt
basisschoolleerlingen
De werkgelegenheid in de technische branche krimpt per jaar met hoogbegaafdheid’, ‘Professionaliseren in
1,9 procent. Dit gegeven leidt echter niet tot een overschot aan omgaan met verschillen in de klas’ en
Bètatechniek. ‘Veel scholen kiezen voor
technisch personeel. Veel ouderen zullen in de loop van de tijd de
een combinatie. De meerwaarde is juist dat
arbeidsmarkt verlaten, terwijl er steeds minder jongeren bijko- je het goed bij elkaar kunt brengen. Dat kun
men. Op de langere termijn wordt het tekort op bepaalde kern- je het beste doen door het in één program-
functies nijpend, verwacht de NVDO. Volgens het CBS neemt onze ma te verweven.’
Het platform ontvangt subsidie van het Rijk
beroepsbevolking tot 2040 met bijna een miljoen af. Ingrid Rompa
om de diverse programma’s uit te voeren.
De afgelopen jaren hebben 2530 basis-
scholen gewerkt aan het thema bètatech-
Platform Bètatechniek speelt sinds 2004 in mogelijkheden voor banen kan opleveren; niek. ‘In de eerste lichting van ‘School aan
op de verwachte tekorten aan bètatechnici van hoog tot laag niveau en voor elk wat zet’ hebben zich 1100 basisscholen
en afgestudeerde hbo’ers en wo’ers. ‘Ons wils. Uit onderzoek bleek bovendien dat gemeld. Hiervan gaat bijna de helft op
platform is destijds opgericht door de over- die jongeren juist veel talenten hadden, korte termijn wederom aan de slag met
heid omdat toen al duidelijk was dat er ook op het gebied van bètatechniek.’ bètatechniek.’ De eerste stap is samen met
gebrek is aan bètatechnische mensen die De doelstelling van het platform was vijf- de scholen bekijken wat zij - op school-
onze Nederlandse kenniseconomie een tien procent meer afgestudeerde bètatech- niveau, in de klas, met de docenten - moe-
stapje verder kunnen helpen’, vertelt pro- nici in 2010. ‘Dat doel hebben we gehaald’, ten doen om bètatechniek daadwerkelijk
grammamanager Fabienne Hendricks. ‘In knikt Hendricks, ‘maar wel pas in 2011. een plekje te geven. Daarbij wordt gekeken
de jaren ervoor waren er wel allerlei initia- Universiteiten wisten daarin vrij snel een naar de eigen ambities van de school. ‘Dat
tieven, maar deze waren vaak kleinschalig stap te maken, de hogescholen volgden doen we samen met experts. In totaal zijn
van aard of op een klein onderdeel gericht. een stukje later maar ook die hebben het er vier contactmomenten met de scholen.
En het tekort was er nog steeds.’ gehaald. Op de middelbare scholen zagen We bieden een stukje hulp en we denken
we dat heel veel leerlingen op de havo en mee, maar we nemen het niet over; ze moe-
Vieze handen het vwo voor een Natuurprofiel kozen, het ten het uiteindelijk zelf doen. We zien ons-
De organisatie probeert met gerichte pro- bètavakkenpakket. Een belangrijk onder- zelf als een deskundige en soms ook kriti-
gramma’s het bètatechnisch onderwijs deel van ons platform is het bouwen aan sche vriend die de school van advies kan
aantrekkelijker te maken; van basisonder- stevige netwerken, waardoor scholen, uni- voorzien.’
wijs tot hoger onderwijs. ‘Daarbij wordt de versiteiten en ROC’s onderling zijn gaan
relatie naar de arbeidsmarkt ook niet verge- samenwerken.’
ten’, licht Hendricks toe. ‘We hopen hier-
‘Een belangrijk onderdeel
mee meer jongeren te interesseren voor School aan zet van ons platform is het
deze opleidingen. Bètatechniek had name- De overheid vindt het voor de periode van
lijk een slecht imago. Jongeren dachten in 2011 tot 2016 van groot belang dat de aan-
bouwen aan stevige
het algemeen dat ze er vieze handen van dacht voor bètatechniek wordt voortgezet, netwerken, waardoor
zouden krijgen en dat het moeilijk is. vertelt Hendricks. ‘Ook om de resultaten
Meisjes dachten bovendien dat het iets van de afgelopen jaren te behouden en te
scholen, universiteiten en
voor jongens is.’ vergroten. Juist in deze tijd van economi- ROC’s onderling zijn gaan
De jeugd wist ook niet precies wat ze met sche crisis.’ In maart van dit jaar is voor de
een technische opleiding konden doen. ‘De middelbare - en basisscholen het program-
samenwerken.’
beroepsbeelden waren niet aanwezig, dus ma ‘School aan zet’ van start gegaan. Als
daar zijn we aan gaan werken. Dat betekent programmamanager is Hendricks verant- Het programma duurt in totaal drie jaar. ‘De
dat we laten zien hoe leuk, interessant of woordelijk voor het totale programma. In scholen kunnen, als ze willen, meedoen
maatschappelijk relevant bètatechniek in ‘School aan zet’ komen diverse thema’s aan een aantal activiteiten. Dat is onder
de praktijk kan zijn, en dat het heel veel aan de orde waaronder ‘Excellentie en meer gericht op het opleiden van docenten,
52 MaintNL 05 – 2012
052_53_55_MI_NVDO-artikel.indd 52 24-05-12 13:40

3. Sommige basisscholen geven techniekles. In de werkplaats wordt onder meer gekookt,
gesoldeerd, metaal en hout bewerkt, gemetseld, tandpasta gemaakt en proefjes gedaan.
kennisuitwisseling tussen scholen, of ken- Techniek op de basisschool eng, maar als team zien we dat de kinderen
nisuitwisseling tussen scholen en bedrij- De Protestants Christelijke basisschool De techniek ontzettend leuk vinden; ook de
ven. Voor de middelbare scholen werken Klokbeker in Ermelo is een van de scholen slimme kinderen. En daar willen we wat
we samen met bedrijven die zijn aangeslo- die bètatechniek heeft opgenomen in de mee doen.’
ten bij het Jongeren en Technologie Netwerk leerstof. Er is enkele jaren geleden zelfs een
Nederland, Jet-Net. Dat zijn bedrijven zoals technieklokaal ingericht en een onderwijs- Geïntegreerd
Shell, DSM en KPN, maar bijvoorbeeld ook assistente aangesteld. Per groep wordt Het onderwijsconcept op de school is een
Wetsus. TechNet doet dat met vmbo-scho- gemiddeld tien à vijftien uur per jaar in dit mix van Dalton- en circuitonderwijs. Er
len. Zij werken samen met veel mkb-bedrij- lokaal doorgebracht. ‘Techniek is voor kin- wordt gewerkt met dag- en weektaken. Het
ven.’ deren niet meer vanzelfsprekend’, vertelt vak techniek is helemaal geïntegreerd in
Voor het primair onderwijs wordt ook iets directeur Andre Guijs. ‘Wij brengen tech- het onderwijs op De Klokbeker. De lessen
opgezet, vertelt Hendricks. ‘We maken nu niek en technische beroepen op een leuke staan ingeroosterd voor elk kind. ‘Maar
een rondje langs bedrijven om te kijken of manier onder de aandacht, omdat we dat ondanks het feit dat we als team techniek
zij iets voor de basisscholen kunnen heel belangrijk vinden.’ heel belangrijk vinden, hebben we besloten
betekenen. Vanuit scholen is er namelijk Het beeld van techniek én van het vmbo is dat het geen extra taak voor de groepsleer-
vraag naar contact met het bedrijfsleven, veel negatiever dan vroeger, meent Guijs. krachten moest worden. We hebben het
juist omdat het bedrijfsleven een waarde- ‘Wie niet kan leren, gaat ‘maar’ naar het daarom benoemd als specialisatie en een
volle bijdrage kan leveren om techniek in vmbo. Vroeger ging je naar de lts en werd je specialiste op dit gebied aangesteld;
de klas vanuit de praktijk invulling te timmerman. Dat was toen heel gewoon. Een onderwijsassistente Gerlinda Verburg. De
geven. We zijn dus op zoek naar bedrijven van de oorzaken is het feit dat kinderen niet school betaalt haar uit de formatie, maar
die met basisscholen zouden willen wer- meer in aanraking komen met technische heeft bijvoorbeeld geen conciërge.’
ken en ze handvatten willen aanreiken. beroepen. Veel bedrijven zijn verhuisd naar De ‘techniekjuf’ heeft pedagogische kwali-
Samen met hen proberen we de scholen de stadsrand. Kinderen zien ze niet meer.’ teiten, maar ze is ook technisch en ze heeft
te begeleiden in het realiseren van hun Ook thuis is techniek veelal geen hot item, organisatietalent. ‘Reguliere leerkrachten
eigen ambities.’ stelt Guijs. ‘Veel ouders vinden techniek hebben daar veel profijt van’, meent de
MaintNL 05 – 2012 53
052_53_55_MI_NVDO-artikel.indd 53 24-05-12 13:40

4. Basisschool De Klokbeker heeft sinds november 2005 een volwaardige werkplaats. Voor het vullen
van de ruimte met techniek zijn destijds sponsoren gezocht én gevonden.
directeur. ‘Wanneer zij met een deel van de Kinderen zijn daar al heel serieus in.’ derd en er is gekozen voor veel chroom en
groep in het technieklokaal bezig is, kan de Het beeld van een bedrijfstak wordt door de aluminium. Het commandocentrum, zoals
groepsleerkracht met de overige leerlingen excursies regelmatig positief bijgesteld. ‘De het lokaal door de leerlingen wordt
de diepte in.’ leerlingen associeerden een bekabelingbe- genoemd, is onder meer uitgerust met een
drijf van te voren met vieze handen en kolomboormachine, een figuurzaagmachi-
onder de grond werken. Daar aangekomen ne, draaibanken, een werkbank, techniek-
‘Groep 8 is te laat. Dan maakten ze ook kennis met veel mannen in torens, en een kookeiland met een profes-
hebben veel kinderen hun pak, waaronder een projectmanager.’ sionele afzuiginstallatie. Sinds 2011 maakt
ook een laboratorium deel uit van de werk-
keuze voor een middelbare Techniekwerkplaats plaats.
school al gemaakt. Je De stoere techniekwerkplaats - de eerste in ‘Aan het eind van groep 8 heeft elk kind circa
zijn soort in Nederland - is in 2005 speciaal tachtig à honderd verschillende techniekles-
moet veel eerder interesse voor dit doel gebouwd. Sinds november van sen gehad’, vertelt Guijs. ‘Zowel kleuters als
kweken. Kinderen zijn dat jaar wordt er gebruik van gemaakt. Voor kinderen uit groep 8, en zowel hoogbegaaf-
het vullen van de ruimte met techniek zijn de als minder begaafde kinderen. Ieder kind
daar al heel serieus in.’ destijds sponsoren gezocht én gevonden. werkt met materialen en gereedschappen
Guijs: ‘Ik heb bedrijven benaderd die vmbo- die bij hem of haar passen.’ In de werkplaats
Excursie scholen en ROC’s ondersteunen, en heb wordt onder meer gekookt, gesoldeerd,
De Klokbeker brengt techniek op verschil- gezegd dat ik hun initiatief bewonder maar metaal en hout bewerkt, gemetseld, tand-
lende manieren onder de aandacht. ‘Alle dat het te laat is. Op de basisschool wordt pasta gemaakt en proefjes gedaan. In het
groepen gaan jaarlijks op excursie naar een de keuze voor techniek gemaakt. Bij een laboratorium vinden vooral scheikundige
bedrijf in de omgeving’, licht Guijs toe. ‘De tekort aan technisch personeel, moet je onderzoekjes plaats. ‘De leerlingen vinden
ervaring die ik vroeger opdeed in het dage- dus bij ons beginnen.’ Die benadering het hartstikke leuk om te doen. Ze kijken er
lijks leven, probeer ik de leerlingen nu aan werkte heel goed, knikt Guijs. In totaal - echt naar uit wanneer techniek of lab op het
te bieden via school.’ De bedrijfsbezoeken inclusief laboratorium - haalde hij 45.000 rooster staat.’
beginnen al op jonge leeftijd. ‘Groep 8 is te euro op.
laat. Dan hebben veel kinderen hun keuze Het technieklokaal moest de uitstraling Voor meer informatie www.klokbeker.com,
voor een middelbare school al gemaakt. Je hebben van een onderzoekcentrum voor de www.platformbetatechniek.nl of
moet veel eerder interesse kweken. ruimtevaart. De muren zijn blauw geschil- www.schoolaanzet.nl n
MaintNL 05 – 2012 55
052_53_55_MI_NVDO-artikel.indd 55 24-05-12 13:40