1. Opvoeden in Nederland

2. Opvoeden
Wat verstaan wij onder opvoeden?
Opvoeden: gedrag dat de primaire verzorgers
(ouders) in de dagelijkse omgang met hun kind
vertonen en dat expliciet is gericht op het kind.

3. Bepaalde vorm van omgang tussen volwassenen en
jeugdigen die erop gericht is steun en richting te
geven aan het proces van volwassenwording
Kinderen positief stimuleren in hun ontwikkeling en
schadelijke invloeden verre van hen houden
 Een aanbod voor het leren maken dat op de
betreffende leeftijd is toegesneden en het stellen van
grenzen aan de speelruimte die het kind bij zijn
handelen heeft

4. Model Hedendaags opvoedingsproces
Opvoederkenmerken Kindkenmerken
Opvoedingsgedrag
Ontwikkeling kind
Gezinskenmerken Omgevingsfactoren

5. Opvoedingsgedrag
Getypeerd met 2 centrale dimensies:
Ondersteuning: gedrag dat liefde en zorg voor het kind
uitdrukt en op fysiek en emotioneel welzijn van het
kind is gericht waardoor het kind zich begrepen en
geaccepteerd voelt
Controle: verschillende definities:
 Autoritaire controle: negatieve aspecten van controle; regels,
macht, etc.
 Autoritatieve controle: kind verantwoordelijkheid geven,
uitleg waarom iets wel of niet mag, zelfstandigheid, etc.

6. Ontwikkeling kind
Figuur 2.2 reader
Ontwikkelingsopgaven beheersen is van groot belang
voor welbevinden en latere ontwikkelingsverloop van
het kind
10-15% van de kinderen ernstige psychosociale
problemen;
Internaliserend gedrag: naar binnen gericht
Externaliserend gedrag: naar buiten gericht

7. Opvoederkenmerken
Persoonskenmerken
Psychische rijpheid
Welzijn
Evenwichtigheid
Ouderlijke cognities  hoe denken de ouders over
ouder-kind relatie?
Doelen, ideeën, verwachtingen en inzichten van
ouders

8. Kindkenmerken
Kind is actieve partner in de interactie  rekening
houden met inbreng van het kind in het
interactieproces
Temperament
Ontwikkelingsverloop

9. Gezinskenmerken
Gezinsomstandigheden
Functioneren van het gezin als geheel
Kwaliteit van de relatie tussen de ouders

10. Omgevingsfactoren
Steun vanuit de omgeving speelt belangrijke rol in
verwerken en het kunnen omgaan met de belasting
die de opvoedingstaak met zich meebrengt
Opvoedingsondersteuning (“Social Support”)

11. Relaties tussen factoren
Opvoedingsgedrag – ontwikkeling kind (ouder-kind
relatie) = dynamisch systeem met wederzijdse
beinvloeding  transactionele perspectief
(transactioneel = uitwisseling)

12. Opvoederkenmerken, kindkenmerken,
gezinskenmerken en omgevingskenmerken positief of
negatieve invloed, sprake van:
Bedreiging (risicofactoren)
Bescherming (protectieve factoren)

13. KIJKOPDRACHT
Wat kun je zeggen over de mate van ondersteuning
en controle?
Licht ieder kenmerk (5) van het opvoedingsgedrag
toe vanuit deze aflevering
aflevering schatjes