SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 49
Descargar para leer sin conexión
CULTIVOS AMBIENTALES EN EL
CONTROL DE INFECCIONES
NOSOCOMIALES
Dr. Martin Yagui Moscoso
Universidad Nacional Mayor de San Marcos
Sociedad Peruana de Epidemiología
8 criterios para evaluar la fuerza de la
evidencia para fuentes ambientales de infección
• El microorganismo puede sobrevivir luego de la
inoculación en fómites
• El microorganismo puede ser cultivado de fómites en
uso
• El microorganismo puede proliferar dentro o sobre el
fómite
• Algunas formas de adquisición de la infección no
pueden ser explicadas por otras formas reconocidas
de transmisión
Bennett JV, Brachman PS, eds. The inanimate environment. In: Rhame FS. Hospital
Infections, 4th ed.Philadelphia, PA: Lippincott-Raven, 1998;299–324.
8 criterios para evaluar la fuerza de la
evidencia para fuentes ambientales de infección
• Estudios caso-control retrospectivos muestran
asociación entre exposición al fómite e infección
• Estudios caso-control prospectivo pueden ser
posibles cuando más de un tipo similar de fómite
esta en uso
• Estudios prospectivos que atribuyen exposición al
fómite para un subgrupo de pacientes muestran
asociación entre exposición e infección.
• Descontaminación de los fómites resultan en la
eliminación de la transmisión de infección
Weber DJ, Rutala WA. Environmental issues and nosocomial infections. In: Wenzel RP, ed.
Prevention and control of nosocomial infections, 3rd ed. Baltimore, MD: Williams &
Wilkins,1997;491–514.
Componentes de la cadena de
infección
• Número adecuado de microorganismos (dosis)
• Microorganismos patógenos de suficiente
virulencia
• Un hospedero susceptible
• Un modo apropiado de transmisión o
transferencia del microorganismo en número
suficiente de una fuente al hospedero
• Correcta puerta de entrada dentro del
hospedero
Greene VW. Microbiological contamination control in hospitals. Hospitals JAHA
1969;43:78–88.
Microorganismos responsables de
IIH asociados a causas ambientales
AGUA: Modos de transmisión de
enfermedades transmitidas por agua
AGUA: Agentes causales de
Infecciones transmitidas por agua
• Legionella pneumophila
• Otras bacterias Gram negativas
– Pseudomonas aeruginosa
– Burkholderia cepacia
– Ralstonia pickettii
– Stenotrophomonas maltophilia
– Sphingomonas spp
• Mycobacterias no tuberculosas
• Cryptosporidium parvum
Infecciones por Legionella en hospitales
Rol de la Vigilancia ambiental en la
determinación de la adquisición de Legionellosis
intrahospitalaria
• Objetivo: determinar el
estatus de colonización
del sistema de agua
hospitalario con
Legionella y correlacionar
si los resultados de esta
vigilancia concuerdan
con el descubrimiento de
la enfermedad
Role of Environmental surveillance in determining the risk of Hospital-Adquired Legionellosis: A National Surveillance Study with
Clinical correlations. Janet Stout, et al. Infect Control Hosp Epidemiol 2007; 28:818-824
Rol de la Vigilancia ambiental en la
determinación de la adquisición de Legionellosis
intrahospitalaria
• Diseño: Estudio de cohorte en 20 hospitales
de USA del 2000 al 2002
• Resultados: Se encontró Legionella en 14 de
20 hosp (70%), en 4 hospitales se encontró
pacientes con neumonía por Legionella
adquirida en el hospital
Role of Environmental surveillance in determining the risk of Hospital-Adquired Legionellosis: A National Surveillance Study with
Clinical correlations. Janet Stout, et al. Infect Control Hosp Epidemiol 2007; 28:818-824
Infecciones por Pseudomonas
Aeruginosa en hospitales
¿Son los aislamientos clínicos de Pseudomonas aeruginosa
más virulentos que los aislamientos ambientales?
• Objetivo: comparar la
virulencia de la P.
aeruginosa entre
aislamientos humanos
y ambientales.
• Diseño: Estudio
experimental
¿Are Clinical Isolates of Pseudomonas aeruginosa more virulent than hospital environmental isolates in ameba co-cultures
Test? Lukas Fenner, et al. Crit Care Med 2006 Vol 34, N°3
¿Son los aislamientos clínicos de Pseudomonas aeruginosa
más virulentos que los aislamientos ambientales?
• Resultados: Las P. aeruginosa aisladas en
hemocultivos eran significativamente más
virulentas en comparación con los
aislamientos ambientales (37% vs 62% p=006)
• Conclusiones: Estos datos sugieren que las
infecciones clínicas de P. aeruginosa son
debidas por lo menos en parte a la virulencia
bacteriana
¿Are Clinical Isolates of Pseudomonas aeruginosa more virulent than hospital environmental isolates in ameba co-cultures
Test? Lukas Fenner, et al. Crit Care Med 2006 Vol 34, N°3
Otras bacterias
Gram (-)
asociadas
a agua y
ambientes
húmedos
Ejemplo de contaminación de
medicamento intravenoso
• Objetivo: investigación de brote ante reportes
de ITS por Serratia en pacientes de cirugía
cardiaca en California
• Diseño: Estudio caso control comparando los
aislamientos usando electroforesis en campo
pulsado
A Multistate outbreak of Serratia marcescens Bloodstream infection associated with contaminated intravenous magnesium
sulfate from a compounding pharmacy. Rebecca H Sunenshine, et al. CID 2007:45 (1 september)
Ejemplo de contaminación de
medicamento intravenoso
• Resultado: Factor de
riesgo significativo
para ITS por Serratia
marcescens fue el uso
de una solución de
sulfato de magnesio
distribuido por el
Laboratorio X (OR: 6.4
IC 1.1-38.3)
A Multistate outbreak of Serratia marcescens Bloodstream infection associated with contaminated intravenous magnesium
sulfate from a compounding pharmacy. Rebecca H Sunenshine, et al. CID 2007:45 (1 september)
Ejemplo de contaminación de equipos
• Objetivo: Investigar reportes de infecciones
asociadas al uso de broncoscopios con P
aeruginosa y S marcescens
• Diseño: Revision de HCl y muestreos de
broncoscopios para PFGE
Pseudomonas aeruginosa y Serratia marcescens contamination associated with a manufacturing defect in bronchoscopes.
David L. Kirschke. N Engl J Med 348;3 January 16, 2003
Ejemplo de contaminación de equipos
• Resultados: Los
patrones de PFGE de
aislamientos de P.
aeruginosa de
broncoscopios y
pacientes fueron
indistinguibles.
Pseudomonas aeruginosa y Serratia marcescens contamination associated with a manufacturing defect in bronchoscopes.
David L. Kirschke. N Engl J Med 348;3 January 16, 2003
Mycobacterias no tuberculosas –
vehiculos ambientales
Agua y puntos de uso de agua como
fuentes y reservorios de patógenos
Superficies ambientales
contaminadas
Principios de limpieza y desinfección
de superficies ambientales
• Aunque las superficies contaminadas pueden
ser reservorios de patógenos potenciales,
estas superficies generalmente no están
relacionadas directamente con la transmisión
de microoganismos a pacientes o staff
Maki DG, Alvarado CJ, Hassemer CA, Zilz MA. Relation of the inanimate hospital environment to endemic nosocomial infection. N
Engl J Med 1982;307:1562–6.
Principios de limpieza y desinfección
de superficies ambientales
• La transferencia de
microoganismos de
superficies
ambientales a
pacientes es
mayormente por vía el
contacto de las manos
con estas superficies
Maki DG, Alvarado CJ, Hassemer CA, Zilz MA. Relation of the inanimate hospital environment to endemic nosocomial infection. N
Engl J Med 1982;307:1562–6.
Factores que influencian la presencia de
microorganismos en superficies ambientales en
hospitales
• Número de personas en el ambiente
• Cantidad de actividad
• Cantidad de humedad
• Presencia de material capaz de sostener el
crecimiento bacteriano
• Tipo de superficie y orientación
Niveles de desinfección por tipo
de microorganismos
Cocos Gram positivos con resistencia
antibiótica
• Los más importantes: Enterococo vancomicina
resistente (VRE), Stafilococcus aureus meticilino
resistente (MRSA), Stafilococcus aureus con
resistencia intermedia a vancomicina (VISA)
• El principal reservorio del Stafilococcus aureus
son las personas, sin embargo se ha aislado de
diferentes superficies hospitalarias.
• El rol de las superficies contaminadas en la
transmisión con este microorganismo en
hospitales es mínimo.
Cocos Gram positivos con resistencia
antibiótica
• El principal reservorio de los VRE son los
pacientes colonizados y los inmunosuprimidos.
• Los mecanismos de transmisión tanto del MRSA
como del VRE son:
– Directamente de paciente a paciente
– Indirectamente por portadores transitorios a través de
las manos de los trabajadores
– La transferencia a través de las manos de superficies
contaminadas y equipos
Cocos Gram positivos con resistencia
antibiótica
• Supervivencia del VRE en superficies secas: 7
días a 4 meses*
• Se ha recuperado VRE de manos inoculadas
con VRE en tiempos mayores a los 60
minutos**
*Bonilla HF, Zervos MJ, Kauffman CA. Long-term survival of vancomycin-resistant Entercoccus faecium on a
contaminated surface. Infect Control Hosp Epidemiol 1996;17:770–1.
**Noskin GA, Stosor V, Cooper J, Peterson L. Recovery of vancomycin-resistant enterococci on fingertips and
environmental surfaces. Infect Control Hosp Epidemiol 1995;16:577–81.
Clostridium difficile
• Causa frecuente de diarrea nosocomial
• Las fuentes de infección más frecuentes son la
exposición directa con artículos contaminados
(termómetros rectales, etc.) y los baños de los
pacientes *
• El mecanismos de infección más frecuente es
a través de las manos de los trabajadores de
salud**
*GW, Gitlin SD, Schaberg DR, et al. Acquisition of Clostridium difficile from the hospital environment. Am J Epidemiol
1988;127:1289–94.
**McFarland LV, Mulligan NE, Kwok RYY, et al. Nosocomial acquisition of Clostridium difficile infection. N Engl J Med 1989;320:204–
10.
Muestreo microbiológico de los
ambientes
• Antes de 1970 los hospitales de USA
realizaban cultivos ambientales de rutina
• Luego de 1970 CDC y AHA recomendaron su
suspensión:
– No había correlación entre las tasas de IIH y los
niveles de contaminación
– No había estándares de niveles permisibles de
contaminación microbiana
Muestreo microbiológico de los
ambientes
• Para realizarlo debería contarse con:
– Protocolos multidisciplinarios escritos y definidos
para la colección y cultivo de la muestra.
– Análisis e interpretación de resultados utilizando
científicamente valores basales determinados
para comparación
– Acciones esperadas basadas sobre los resultados
obtenidos
INDICACIONES del muestreo
microbiológico de los ambientes
1. Investigación de brotes
2. Investigación
3. Monitoreo de condiciones ambientales
potencialmente peligrosas (construcciones
peligrosas, liberación de aerosoles de
equipos)
4. Aseguramiento de la calidad: Para evaluar el
efecto en el cambio de practicas de control
de infecciones
Indicaciones de muestreo
microbiológico ambiental de rutina
• Solo como parte de un programa de
aseguramiento de la calidad:
– Cultivos mensuales del agua utilizada en
hemodiálisis
– Monitoreo biológico del proceso de esterilización
utilizando esporas
Muestreo de Agua
• Se realiza en dos situaciones:
– Detectar patógenos de significancia clínica
– Determinar la calidad del agua en un
establecimiento de salud
• Los laboratorios que la realizan deben tener
sus procedimientos estandarizados
• Las muestras no son estáticas sufren cambios
por ello deber ser enviadas a 4°C y el examen
• debe realizarse dentro de las 24horas
Muestreo de agua
• Debe añadirse un agente reductor para
neutralizar el cloro residual (pe. Tiosulfato de
sodio)
• Si el agua contiene elevados niveles de
metales pesados entonces debe añadirse
agentes quelantes.
• El volumen mínimo es de 100ml y debe ser
colectada en material estéril
Muestreo de agua
• Debe dejar correr el agua antes de muestrear
si se toma de un caño
• Los microorganismos en agua tratada
generalmente están dañados por lo que su
crecimiento se ve limitado al usar métodos
estándar. Por ello debe interpretarse
adecuadamente reportes negativos.
Factores a tenerse en cuenta antes de
entrar al muestreo de superficies
• Tener información previa
• Localización de las superficies a ser muestreadas
• Método de colección de muestra y tener el equipo
necesario
• Número de muestras requeridas y cual control y
muestras de comparación se requieren
• Parámetros del metodo y si va a ser cualitativo,
cuantitativo o mixto
• Un estimado del máximo número de microorganismos
permitido
• Plan correctivo
Uso del muestreo ambiental con fines
de investigación
• Reservorios ambientales: potenciales
patógenos
• Supervivencia de microorganismos en
superficies
• Fuentes de contaminación ambiental
Cultivos de superficies ambientales
• Para evaluaciones cuantitativas de
gérmenes aerobios generalmente se
usan caldos y agares no selectivos ricos
en nutrientes como el TSA y caldos
infusión cerebro corazón
• A veces se requiere medios selectivos
como el Agar Mc Conkey, Agar cetrimida
y Sabouraud
Métodos de muestreo de superficies
ambientales
Recomendaciones basadas en
evidencia sobre cultivos ambientales
• No realizar al azar muestreos
microbiológicos de aire, agua y
superficies ambientales en los
establecimientos de salud.
Categoría IB
Bond WW, Sehulster LM. Microbiological culturing of environmental and medical-device surfaces. In: Isenberg HD,
Miller JM, Bell M, eds. Clinical microbiology procedures handbook, section 11. Washington, DC: American Society
for Microbiology Press, 2004
Recomendaciones basadas en
evidencia sobre cultivos ambientales
• Cuando estén indicados, realizar el
muestreo microbiológico en el marco de
una investigación epidemiológica o
durante la evaluación de condiciones
ambientales peligrosas para detectar y
verificar la reducción de la
contaminación. Categoría IB
Bond WW, Sehulster LM. Microbiological culturing of environmental and medical-device surfaces. In: Isenberg HD,
Miller JM, Bell M, eds. Clinical microbiology procedures handbook, section 11. Washington, DC: American Society
for Microbiology Press, 2004
Recomendaciones basadas en
evidencia sobre cultivos ambientales
• Limitar el muestreo microbiológico para fines
de aseguramiento de la calidad a:
– Monitoreo biológico de los procesos de
esterilización;
– Cultivos mensuales de agua y dializado en las
unidades de hemodiálisis, y
– Evaluación de corto plazo de las repercusiones de
las medidas de control de infección o cambios en
los protocolos de control de infecciones
Categoría IB
Bond WW, Sehulster LM. Microbiological culturing of environmental and medical-device surfaces. In: Isenberg HD, Miller JM, Bell
M, eds. Clinical microbiology procedures handbook, section 11. Washington, DC: American Society for Microbiology Press, 2004
Recomendaciones basadas en
evidencia sobre cultivos ambientales
• Cuando realice cualquier tipo de
muestreo ambiental, identifique los
estándares comparativos existentes y
documente las desviaciones de métodos
estándar
Categoría II
*Eaton AD, Clesceri LS, Greenberg AE, eds. Standard methods for the examination of water and wastewater, 20th ed.
Washington, DC: American Public Health Association, 1998;9–1 through 9–41.
*Jensen PA, Schafer MP. Sampling and characterization of bioaerosols. In: NIOSH Manual of Analytical Methods;Cincinnati
OH;CDC;1998: p. 82–112. Available at: www.cdc.gov/niosh/nmam/pdfs/chapter-j.pdf
Recomendaciones basadas en
evidencia sobre cultivos ambientales
• Cuando tome muestras de agua,
seleccione medios de cultivo y
condiciones de incubación que faciliten la
recuperación de microorganismos
enagua. Categoría II
*Eaton AD, Clesceri LS, Greenberg AE, eds. Standard methods for the examination of water and wastewater, 20th ed.
Washington, DC: American Public Health Association, 1998;9–1 through 9–41.
Recomendaciones basadas en
evidencia sobre cultivos ambientales
• Cuando utilice métodos de enjuague
para muestras ambientales en
superficies, desarrolle y documente un
procedimiento para manipular el hisopo,
la gasa, o esponja en forma reproducible
de manera que los resultados sean
comparables Categoría II
*International Organization for Standardization (ISO). Sterilization of medical devices microbiological methods, Part 1. ISO Standard
11737-1. Paramus, NJ: International Organization for Standardization, 1995.
Recomendaciones basadas en
evidencia sobre cultivos ambientales
• Cuando tenga disponibles muestras
ambientales y de pacientes para su
comparación, lleve a cabo los análisis de
laboratorio sobre los microorganismos
recuperados al nivel de especie como mínimo
y más allá del nivel de especies si es posible.
Categoría II
Bond WW, Sehulster LM. Microbiological culturing of environmental and medical-device surfaces. In: Isenberg HD,
Miller JM, Bell M, eds. Clinical microbiology procedures handbook, section 11. Washington, DC: American Society
for Microbiology Press, 2004
Recomendaciones basadas en
evidencia sobre cultivos ambientales
• No realice muestreos microbiológicos de
rutina de textiles limpios. Categoría IB
• Utilice muestreos microbiológicos durante la
investigación de brotes si la evidencia
epidemiológica sugiere un rol para los textiles
y ropa de hospital en la transmisión de
infecciones. Categoría IB
Ayliffe GAJ, Collins BJ, Taylor LJ. Laundering. In: Wright PSG, ed. Hospital-acquired Infection: principles and Prevention. Bristol,
UK: 1982;101–6.
Muchas Gracias
myaguim2002@yahoo.com
www.epiredperu.net/SPE/spe.htm

Más contenido relacionado

La actualidad más candente (20)

Klebsiella diagnostico y tratamiento
Klebsiella diagnostico y tratamientoKlebsiella diagnostico y tratamiento
Klebsiella diagnostico y tratamiento
 
6. Haemophilus influenza
6.  Haemophilus influenza6.  Haemophilus influenza
6. Haemophilus influenza
 
Enterovirus
EnterovirusEnterovirus
Enterovirus
 
Rotavirus
Rotavirus Rotavirus
Rotavirus
 
Chlamydia
ChlamydiaChlamydia
Chlamydia
 
Candida albicans-ppt
Candida albicans-pptCandida albicans-ppt
Candida albicans-ppt
 
Infecciones urinarias
Infecciones urinarias Infecciones urinarias
Infecciones urinarias
 
Manual inmunología
Manual  inmunologíaManual  inmunología
Manual inmunología
 
Células linfoides innatas - Sesión Académica del CRAIC
Células linfoides innatas - Sesión Académica del CRAICCélulas linfoides innatas - Sesión Académica del CRAIC
Células linfoides innatas - Sesión Académica del CRAIC
 
Enterococcus Generalidades Virulencia y Resistencia Antibiotica
Enterococcus Generalidades Virulencia y Resistencia AntibioticaEnterococcus Generalidades Virulencia y Resistencia Antibiotica
Enterococcus Generalidades Virulencia y Resistencia Antibiotica
 
Salmonelosis
SalmonelosisSalmonelosis
Salmonelosis
 
"ROTAVIRUS"
"ROTAVIRUS""ROTAVIRUS"
"ROTAVIRUS"
 
Estudio de brote
Estudio de broteEstudio de brote
Estudio de brote
 
Clase 10-pseudomonas
Clase 10-pseudomonasClase 10-pseudomonas
Clase 10-pseudomonas
 
banco de sangre
banco de sangrebanco de sangre
banco de sangre
 
Sesion microbiológica: Shigella
Sesion microbiológica: ShigellaSesion microbiológica: Shigella
Sesion microbiológica: Shigella
 
Herpes virus
Herpes virusHerpes virus
Herpes virus
 
Estafilococs y estreptocococos
Estafilococs y estreptocococosEstafilococs y estreptocococos
Estafilococs y estreptocococos
 
Infecciones por Parvovirus
Infecciones por ParvovirusInfecciones por Parvovirus
Infecciones por Parvovirus
 
Proteina C Reactiva
Proteina C ReactivaProteina C Reactiva
Proteina C Reactiva
 

Destacado

CONTROLES MICROBIOLÓGICOS AMBIENTALES EN ÁREAS QUIRÚRGICAS
CONTROLES MICROBIOLÓGICOS AMBIENTALES EN ÁREAS QUIRÚRGICASCONTROLES MICROBIOLÓGICOS AMBIENTALES EN ÁREAS QUIRÚRGICAS
CONTROLES MICROBIOLÓGICOS AMBIENTALES EN ÁREAS QUIRÚRGICASMEDLAB-PERU
 
Control superficie
Control superficieControl superficie
Control superficieJossie Sosa
 
Control Superficies 29
Control Superficies 29Control Superficies 29
Control Superficies 29Jaime Muñoz
 
Impacto de la microbiologia ambiental
Impacto de la microbiologia ambientalImpacto de la microbiologia ambiental
Impacto de la microbiologia ambientalAltagracia Diaz
 
Dra. Susana Merino. Unitat de Microbiologia Ambiental / Differential glycosil...
Dra. Susana Merino. Unitat de Microbiologia Ambiental / Differential glycosil...Dra. Susana Merino. Unitat de Microbiologia Ambiental / Differential glycosil...
Dra. Susana Merino. Unitat de Microbiologia Ambiental / Differential glycosil...xrbiotech
 
Microbiologia ambiental
Microbiologia ambientalMicrobiologia ambiental
Microbiologia ambientalszapana
 
Elementos biológicos de reconocimiento celular
Elementos biológicos de reconocimiento celularElementos biológicos de reconocimiento celular
Elementos biológicos de reconocimiento celularLucero Canales Guevara
 
Tema%2021.%20 gammaproteobacterias i
Tema%2021.%20 gammaproteobacterias iTema%2021.%20 gammaproteobacterias i
Tema%2021.%20 gammaproteobacterias ijarconetti
 
Microbiologia ambiental, ecologia bacteria y microbiologia de los diferentes...
Microbiologia ambiental, ecologia  bacteria y microbiologia de los diferentes...Microbiologia ambiental, ecologia  bacteria y microbiologia de los diferentes...
Microbiologia ambiental, ecologia bacteria y microbiologia de los diferentes...Universidad Autónoma De Santo Domingo
 
Infecciones Nosocomiales Dr. Palmieri
Infecciones Nosocomiales Dr. PalmieriInfecciones Nosocomiales Dr. Palmieri
Infecciones Nosocomiales Dr. PalmieriBernardoOro
 
Bacterio F. Pseudomonadaceae - Fund. Barceló
Bacterio F. Pseudomonadaceae - Fund. BarcelóBacterio F. Pseudomonadaceae - Fund. Barceló
Bacterio F. Pseudomonadaceae - Fund. BarcelóDaniel Borba
 
Pseudomonas micro expo
Pseudomonas micro expoPseudomonas micro expo
Pseudomonas micro expotintan89
 
Clase de pseudomona2012
Clase de pseudomona2012Clase de pseudomona2012
Clase de pseudomona2012fernandre81
 
Brote Hospitalario de Infecciones Multirresistentes
Brote Hospitalario de Infecciones MultirresistentesBrote Hospitalario de Infecciones Multirresistentes
Brote Hospitalario de Infecciones MultirresistentesCarlos Renato Cengarle
 
Cultivo de microorganismos.
Cultivo de microorganismos. Cultivo de microorganismos.
Cultivo de microorganismos. sakuradazero
 

Destacado (20)

CONTROLES MICROBIOLÓGICOS AMBIENTALES EN ÁREAS QUIRÚRGICAS
CONTROLES MICROBIOLÓGICOS AMBIENTALES EN ÁREAS QUIRÚRGICASCONTROLES MICROBIOLÓGICOS AMBIENTALES EN ÁREAS QUIRÚRGICAS
CONTROLES MICROBIOLÓGICOS AMBIENTALES EN ÁREAS QUIRÚRGICAS
 
2003 Prevention of Wound Infection
2003 Prevention of Wound Infection2003 Prevention of Wound Infection
2003 Prevention of Wound Infection
 
Control superficie
Control superficieControl superficie
Control superficie
 
Control Superficies 29
Control Superficies 29Control Superficies 29
Control Superficies 29
 
Tema 13. pseudomonas
Tema 13. pseudomonasTema 13. pseudomonas
Tema 13. pseudomonas
 
Impacto de la microbiologia ambiental
Impacto de la microbiologia ambientalImpacto de la microbiologia ambiental
Impacto de la microbiologia ambiental
 
Dra. Susana Merino. Unitat de Microbiologia Ambiental / Differential glycosil...
Dra. Susana Merino. Unitat de Microbiologia Ambiental / Differential glycosil...Dra. Susana Merino. Unitat de Microbiologia Ambiental / Differential glycosil...
Dra. Susana Merino. Unitat de Microbiologia Ambiental / Differential glycosil...
 
8.microbiologia ambiental
8.microbiologia ambiental8.microbiologia ambiental
8.microbiologia ambiental
 
Microbiologia ambiental
Microbiologia ambientalMicrobiologia ambiental
Microbiologia ambiental
 
Elementos biológicos de reconocimiento celular
Elementos biológicos de reconocimiento celularElementos biológicos de reconocimiento celular
Elementos biológicos de reconocimiento celular
 
Salmonella shigella
Salmonella shigellaSalmonella shigella
Salmonella shigella
 
Tema%2021.%20 gammaproteobacterias i
Tema%2021.%20 gammaproteobacterias iTema%2021.%20 gammaproteobacterias i
Tema%2021.%20 gammaproteobacterias i
 
Microbiologia ambiental, ecologia bacteria y microbiologia de los diferentes...
Microbiologia ambiental, ecologia  bacteria y microbiologia de los diferentes...Microbiologia ambiental, ecologia  bacteria y microbiologia de los diferentes...
Microbiologia ambiental, ecologia bacteria y microbiologia de los diferentes...
 
Infecciones Nosocomiales Dr. Palmieri
Infecciones Nosocomiales Dr. PalmieriInfecciones Nosocomiales Dr. Palmieri
Infecciones Nosocomiales Dr. Palmieri
 
Bacterio F. Pseudomonadaceae - Fund. Barceló
Bacterio F. Pseudomonadaceae - Fund. BarcelóBacterio F. Pseudomonadaceae - Fund. Barceló
Bacterio F. Pseudomonadaceae - Fund. Barceló
 
Pseudomonas micro expo
Pseudomonas micro expoPseudomonas micro expo
Pseudomonas micro expo
 
Clase de pseudomona2012
Clase de pseudomona2012Clase de pseudomona2012
Clase de pseudomona2012
 
Contenidos Biología
Contenidos BiologíaContenidos Biología
Contenidos Biología
 
Brote Hospitalario de Infecciones Multirresistentes
Brote Hospitalario de Infecciones MultirresistentesBrote Hospitalario de Infecciones Multirresistentes
Brote Hospitalario de Infecciones Multirresistentes
 
Cultivo de microorganismos.
Cultivo de microorganismos. Cultivo de microorganismos.
Cultivo de microorganismos.
 

Similar a 2009 Microbiología Ambiental

2.1 infecciones hospitalarias clasificacion dr washington aleman
2.1 infecciones hospitalarias clasificacion  dr washington aleman2.1 infecciones hospitalarias clasificacion  dr washington aleman
2.1 infecciones hospitalarias clasificacion dr washington alemanConsejo Nacional De Salud
 
Ute 11 taller cateter-ppb (resuelto)
Ute 11 taller cateter-ppb (resuelto)Ute 11 taller cateter-ppb (resuelto)
Ute 11 taller cateter-ppb (resuelto)DEBORAFUNES2
 
Ute 11 taller cateter-ppb (resuelto)
Ute 11 taller cateter-ppb (resuelto)Ute 11 taller cateter-ppb (resuelto)
Ute 11 taller cateter-ppb (resuelto)DEBORAFUNES2
 
Infección urinaria asociada a catéter vesical
Infección urinaria asociada a catéter vesicalInfección urinaria asociada a catéter vesical
Infección urinaria asociada a catéter vesicalLaura Bautista
 
CRIPTOSPORIDIOSIS - CRYPTOSPORIDIUM
CRIPTOSPORIDIOSIS - CRYPTOSPORIDIUMCRIPTOSPORIDIOSIS - CRYPTOSPORIDIUM
CRIPTOSPORIDIOSIS - CRYPTOSPORIDIUMAriel Bustinza
 
Bacilos%20 gram%20negativos no fermentadores
Bacilos%20 gram%20negativos no fermentadoresBacilos%20 gram%20negativos no fermentadores
Bacilos%20 gram%20negativos no fermentadoreshospital Ovalle Chile
 
Infecciones asociadas a atencion de salud
Infecciones asociadas a atencion de salud Infecciones asociadas a atencion de salud
Infecciones asociadas a atencion de salud Manuel Montoya Lizarraga
 
Descolinizacion de pacientes por patogenos resistentes.pdf
Descolinizacion de pacientes por patogenos resistentes.pdfDescolinizacion de pacientes por patogenos resistentes.pdf
Descolinizacion de pacientes por patogenos resistentes.pdfKarolCastro35
 
Infeccioneshospitalarias
InfeccioneshospitalariasInfeccioneshospitalarias
Infeccioneshospitalariasfapka
 
VARICELA EN EL PERÚ
VARICELA EN EL PERÚVARICELA EN EL PERÚ
VARICELA EN EL PERÚRicardo Benza
 
Prevencion-de-infecciones-nosocomiales.pptx
Prevencion-de-infecciones-nosocomiales.pptxPrevencion-de-infecciones-nosocomiales.pptx
Prevencion-de-infecciones-nosocomiales.pptxgabrielsilva1004
 
ASOCIACIÓN DE FACTORES DE VIRULENCIA ASOCIADOS A RESISTENCIA.pptx
ASOCIACIÓN DE FACTORES DE VIRULENCIA ASOCIADOS A RESISTENCIA.pptxASOCIACIÓN DE FACTORES DE VIRULENCIA ASOCIADOS A RESISTENCIA.pptx
ASOCIACIÓN DE FACTORES DE VIRULENCIA ASOCIADOS A RESISTENCIA.pptxluissarias
 
Infecciones del tracto urinario en niños.
Infecciones del tracto urinario en niños.Infecciones del tracto urinario en niños.
Infecciones del tracto urinario en niños.Jhan Saavedra Torres
 

Similar a 2009 Microbiología Ambiental (20)

2.1 infecciones hospitalarias clasificacion dr washington aleman
2.1 infecciones hospitalarias clasificacion  dr washington aleman2.1 infecciones hospitalarias clasificacion  dr washington aleman
2.1 infecciones hospitalarias clasificacion dr washington aleman
 
Intrahospitalarias
IntrahospitalariasIntrahospitalarias
Intrahospitalarias
 
Ute 11 taller cateter-ppb (resuelto)
Ute 11 taller cateter-ppb (resuelto)Ute 11 taller cateter-ppb (resuelto)
Ute 11 taller cateter-ppb (resuelto)
 
Ute 11 taller cateter-ppb (resuelto)
Ute 11 taller cateter-ppb (resuelto)Ute 11 taller cateter-ppb (resuelto)
Ute 11 taller cateter-ppb (resuelto)
 
Infecciones asociada a cateter
Infecciones asociada a cateterInfecciones asociada a cateter
Infecciones asociada a cateter
 
Infección urinaria asociada a catéter vesical
Infección urinaria asociada a catéter vesicalInfección urinaria asociada a catéter vesical
Infección urinaria asociada a catéter vesical
 
CRIPTOSPORIDIOSIS - CRYPTOSPORIDIUM
CRIPTOSPORIDIOSIS - CRYPTOSPORIDIUMCRIPTOSPORIDIOSIS - CRYPTOSPORIDIUM
CRIPTOSPORIDIOSIS - CRYPTOSPORIDIUM
 
Bacilos%20 gram%20negativos no fermentadores
Bacilos%20 gram%20negativos no fermentadoresBacilos%20 gram%20negativos no fermentadores
Bacilos%20 gram%20negativos no fermentadores
 
Infecciones asociadas a atencion de salud
Infecciones asociadas a atencion de salud Infecciones asociadas a atencion de salud
Infecciones asociadas a atencion de salud
 
Iaas mm 2016
Iaas  mm 2016Iaas  mm 2016
Iaas mm 2016
 
Descolinizacion de pacientes por patogenos resistentes.pdf
Descolinizacion de pacientes por patogenos resistentes.pdfDescolinizacion de pacientes por patogenos resistentes.pdf
Descolinizacion de pacientes por patogenos resistentes.pdf
 
Infeccioneshospitalarias
InfeccioneshospitalariasInfeccioneshospitalarias
Infeccioneshospitalarias
 
Jornadas fasaem def
Jornadas fasaem defJornadas fasaem def
Jornadas fasaem def
 
2. Sepsis por hongos.pdf
2. Sepsis por hongos.pdf2. Sepsis por hongos.pdf
2. Sepsis por hongos.pdf
 
VARICELA EN EL PERÚ
VARICELA EN EL PERÚVARICELA EN EL PERÚ
VARICELA EN EL PERÚ
 
Prevencion-de-infecciones-nosocomiales.pptx
Prevencion-de-infecciones-nosocomiales.pptxPrevencion-de-infecciones-nosocomiales.pptx
Prevencion-de-infecciones-nosocomiales.pptx
 
TRABAJO FINAL..pptx
TRABAJO FINAL..pptxTRABAJO FINAL..pptx
TRABAJO FINAL..pptx
 
ASOCIACIÓN DE FACTORES DE VIRULENCIA ASOCIADOS A RESISTENCIA.pptx
ASOCIACIÓN DE FACTORES DE VIRULENCIA ASOCIADOS A RESISTENCIA.pptxASOCIACIÓN DE FACTORES DE VIRULENCIA ASOCIADOS A RESISTENCIA.pptx
ASOCIACIÓN DE FACTORES DE VIRULENCIA ASOCIADOS A RESISTENCIA.pptx
 
Gram negativos.Lopez.pptx
Gram negativos.Lopez.pptxGram negativos.Lopez.pptx
Gram negativos.Lopez.pptx
 
Infecciones del tracto urinario en niños.
Infecciones del tracto urinario en niños.Infecciones del tracto urinario en niños.
Infecciones del tracto urinario en niños.
 

Más de Comités de Infecciones Nosocomiales y Epidemiologia de Guatemala

Más de Comités de Infecciones Nosocomiales y Epidemiologia de Guatemala (20)

2010 Infección Nosocomial (Concepto Chapín)
2010 Infección Nosocomial (Concepto Chapín)2010 Infección Nosocomial (Concepto Chapín)
2010 Infección Nosocomial (Concepto Chapín)
 
2009 Control de Infecciones Durante Brote de Influenza
2009 Control de Infecciones Durante Brote de Influenza2009 Control de Infecciones Durante Brote de Influenza
2009 Control de Infecciones Durante Brote de Influenza
 
2003 Desechos Sólidos Hospitalarios
2003 Desechos Sólidos Hospitalarios2003 Desechos Sólidos Hospitalarios
2003 Desechos Sólidos Hospitalarios
 
2003 Lavado de Manos Larson y CDC
2003 Lavado de Manos Larson y CDC2003 Lavado de Manos Larson y CDC
2003 Lavado de Manos Larson y CDC
 
2003 EPI Hospital
2003 EPI Hospital2003 EPI Hospital
2003 EPI Hospital
 
2003 Bioseguridad
2003 Bioseguridad2003 Bioseguridad
2003 Bioseguridad
 
2004 COMUCADESH
2004 COMUCADESH2004 COMUCADESH
2004 COMUCADESH
 
2004 Aspectos Técnicos DSH
2004 Aspectos Técnicos DSH2004 Aspectos Técnicos DSH
2004 Aspectos Técnicos DSH
 
2004 Vigilancia en Salud Pública
2004 Vigilancia en Salud Pública 2004 Vigilancia en Salud Pública
2004 Vigilancia en Salud Pública
 
2004 Infección del sitio quirúrgico (ISQ)
2004 Infección del sitio quirúrgico (ISQ) 2004 Infección del sitio quirúrgico (ISQ)
2004 Infección del sitio quirúrgico (ISQ)
 
2004 Metodología para la elaboración de manuales y guías
2004 Metodología para la elaboración de manuales y guías 2004 Metodología para la elaboración de manuales y guías
2004 Metodología para la elaboración de manuales y guías
 
2004 Nosocomialidad
2004 Nosocomialidad 2004 Nosocomialidad
2004 Nosocomialidad
 
2004 Vigilancia Epidemiológica Hospitalaria
2004 Vigilancia Epidemiológica Hospitalaria 2004 Vigilancia Epidemiológica Hospitalaria
2004 Vigilancia Epidemiológica Hospitalaria
 
2004 Aspectos Legales DSH
2004 Aspectos Legales DSH 2004 Aspectos Legales DSH
2004 Aspectos Legales DSH
 
2005 Accidente Laboral
2005 Accidente Laboral 2005 Accidente Laboral
2005 Accidente Laboral
 
2005 Vigilancia Epidemiológica Hospitalaria
2005 Vigilancia Epidemiológica Hospitalaria 2005 Vigilancia Epidemiológica Hospitalaria
2005 Vigilancia Epidemiológica Hospitalaria
 
2005 Diagnóstico Rotavirus 2
2005 Diagnóstico Rotavirus 2 2005 Diagnóstico Rotavirus 2
2005 Diagnóstico Rotavirus 2
 
2005 Presentación Epidemiología Hospital Nacional San Marcos
2005 Presentación Epidemiología Hospital Nacional San Marcos2005 Presentación Epidemiología Hospital Nacional San Marcos
2005 Presentación Epidemiología Hospital Nacional San Marcos
 
2005 Manejo de catéteres vasculares
2005 Manejo de catéteres vasculares2005 Manejo de catéteres vasculares
2005 Manejo de catéteres vasculares
 
2005 Sala Situacional Hospital de Tercer Nivel
2005 Sala Situacional Hospital de Tercer Nivel 2005 Sala Situacional Hospital de Tercer Nivel
2005 Sala Situacional Hospital de Tercer Nivel
 

Último

planos anatomicos y ejes del cuerpo humano
planos anatomicos y ejes del cuerpo humanoplanos anatomicos y ejes del cuerpo humano
planos anatomicos y ejes del cuerpo humanosalvadorrangel8
 
Historia Clínica Quirurgica slide/ppt- rodrigo quevedo
Historia Clínica Quirurgica slide/ppt- rodrigo quevedoHistoria Clínica Quirurgica slide/ppt- rodrigo quevedo
Historia Clínica Quirurgica slide/ppt- rodrigo quevedoMarcosFilho91
 
Clase 7 Torax, Costillas y Esternon Osteologia 2024.pdf
Clase 7 Torax, Costillas y Esternon Osteologia 2024.pdfClase 7 Torax, Costillas y Esternon Osteologia 2024.pdf
Clase 7 Torax, Costillas y Esternon Osteologia 2024.pdfgarrotamara01
 
(2024-11-04) Actuacion frente a quemaduras (ptt).pptx
(2024-11-04) Actuacion frente a quemaduras (ptt).pptx(2024-11-04) Actuacion frente a quemaduras (ptt).pptx
(2024-11-04) Actuacion frente a quemaduras (ptt).pptxUDMAFyC SECTOR ZARAGOZA II
 
CAPÍTULO 13 SISTEMA CARDIOVASCULAR.pptx histología de ross
CAPÍTULO 13 SISTEMA CARDIOVASCULAR.pptx histología de rossCAPÍTULO 13 SISTEMA CARDIOVASCULAR.pptx histología de ross
CAPÍTULO 13 SISTEMA CARDIOVASCULAR.pptx histología de rossAlexandraSucno
 
Presentación Propuesta de Proyecto Orgánico Naranja y Verde.pdf
Presentación Propuesta de Proyecto Orgánico Naranja y Verde.pdfPresentación Propuesta de Proyecto Orgánico Naranja y Verde.pdf
Presentación Propuesta de Proyecto Orgánico Naranja y Verde.pdfjuancmendez1405
 
Fisiopatología de la Neumonía, medicina .pptx
Fisiopatología de la Neumonía, medicina .pptxFisiopatología de la Neumonía, medicina .pptx
Fisiopatología de la Neumonía, medicina .pptxMireya Solid
 
ALERTA PARKINSON X DR. CRISTIAN CARPIO (11 ABRIL 2024)
ALERTA PARKINSON X DR. CRISTIAN CARPIO (11 ABRIL 2024)ALERTA PARKINSON X DR. CRISTIAN CARPIO (11 ABRIL 2024)
ALERTA PARKINSON X DR. CRISTIAN CARPIO (11 ABRIL 2024)Cristian Carpio Bazan
 
ACCIDENTES CEREBROVASCULARES de suma importancia
ACCIDENTES CEREBROVASCULARES de  suma importanciaACCIDENTES CEREBROVASCULARES de  suma importancia
ACCIDENTES CEREBROVASCULARES de suma importanciataliaquispe2
 
Avance Tarea-3-Cuidados-Basicos de enfermeria.pptx
Avance Tarea-3-Cuidados-Basicos de enfermeria.pptxAvance Tarea-3-Cuidados-Basicos de enfermeria.pptx
Avance Tarea-3-Cuidados-Basicos de enfermeria.pptxangelicacardales1
 
Tríptico sobre la salud, cuidados e higiene
Tríptico sobre la salud, cuidados e higieneTríptico sobre la salud, cuidados e higiene
Tríptico sobre la salud, cuidados e higieneCarlosreyesxool
 
ELDENGUE CONSECUENCIAS CARACTERISTICAS PREVENCION .docx
ELDENGUE CONSECUENCIAS CARACTERISTICAS PREVENCION .docxELDENGUE CONSECUENCIAS CARACTERISTICAS PREVENCION .docx
ELDENGUE CONSECUENCIAS CARACTERISTICAS PREVENCION .docxPaolaMontero40
 
2.Primer semana Desarrollo: DE LA OVULACION A LA IMPLANTACION.pptx
2.Primer semana Desarrollo: DE LA OVULACION A LA IMPLANTACION.pptx2.Primer semana Desarrollo: DE LA OVULACION A LA IMPLANTACION.pptx
2.Primer semana Desarrollo: DE LA OVULACION A LA IMPLANTACION.pptxaviladiez22
 
Clase 8 Miembro Superior Osteologia 2024.pdf
Clase 8 Miembro Superior Osteologia 2024.pdfClase 8 Miembro Superior Osteologia 2024.pdf
Clase 8 Miembro Superior Osteologia 2024.pdfgarrotamara01
 
CLASE VI - SISTEMA ARTICULAR-GENERALI.pdf
CLASE VI - SISTEMA ARTICULAR-GENERALI.pdfCLASE VI - SISTEMA ARTICULAR-GENERALI.pdf
CLASE VI - SISTEMA ARTICULAR-GENERALI.pdfkalumiclame
 
Kinesiotape generalidades y tecnicas.pdf
Kinesiotape generalidades y tecnicas.pdfKinesiotape generalidades y tecnicas.pdf
Kinesiotape generalidades y tecnicas.pdfssuser58ec37
 
Instrumental Quirúrgico 2° ed - Renee Nemitz (2).pdf
Instrumental Quirúrgico 2° ed - Renee Nemitz (2).pdfInstrumental Quirúrgico 2° ed - Renee Nemitz (2).pdf
Instrumental Quirúrgico 2° ed - Renee Nemitz (2).pdfAnaSanchez18300
 
(2024-11-04) Actuacion frente a quemaduras (doc).docx
(2024-11-04) Actuacion frente a quemaduras (doc).docx(2024-11-04) Actuacion frente a quemaduras (doc).docx
(2024-11-04) Actuacion frente a quemaduras (doc).docxUDMAFyC SECTOR ZARAGOZA II
 
BIOGRAFIA DE representante de enfermería VIRGINIA HENDERSON.pdf
BIOGRAFIA DE representante de enfermería  VIRGINIA HENDERSON.pdfBIOGRAFIA DE representante de enfermería  VIRGINIA HENDERSON.pdf
BIOGRAFIA DE representante de enfermería VIRGINIA HENDERSON.pdfCristhianAAguirreMag
 

Último (20)

planos anatomicos y ejes del cuerpo humano
planos anatomicos y ejes del cuerpo humanoplanos anatomicos y ejes del cuerpo humano
planos anatomicos y ejes del cuerpo humano
 
(2024-04-10) TÉCNICA ROVIRALTA (doc).pdf
(2024-04-10) TÉCNICA ROVIRALTA (doc).pdf(2024-04-10) TÉCNICA ROVIRALTA (doc).pdf
(2024-04-10) TÉCNICA ROVIRALTA (doc).pdf
 
Historia Clínica Quirurgica slide/ppt- rodrigo quevedo
Historia Clínica Quirurgica slide/ppt- rodrigo quevedoHistoria Clínica Quirurgica slide/ppt- rodrigo quevedo
Historia Clínica Quirurgica slide/ppt- rodrigo quevedo
 
Clase 7 Torax, Costillas y Esternon Osteologia 2024.pdf
Clase 7 Torax, Costillas y Esternon Osteologia 2024.pdfClase 7 Torax, Costillas y Esternon Osteologia 2024.pdf
Clase 7 Torax, Costillas y Esternon Osteologia 2024.pdf
 
(2024-11-04) Actuacion frente a quemaduras (ptt).pptx
(2024-11-04) Actuacion frente a quemaduras (ptt).pptx(2024-11-04) Actuacion frente a quemaduras (ptt).pptx
(2024-11-04) Actuacion frente a quemaduras (ptt).pptx
 
CAPÍTULO 13 SISTEMA CARDIOVASCULAR.pptx histología de ross
CAPÍTULO 13 SISTEMA CARDIOVASCULAR.pptx histología de rossCAPÍTULO 13 SISTEMA CARDIOVASCULAR.pptx histología de ross
CAPÍTULO 13 SISTEMA CARDIOVASCULAR.pptx histología de ross
 
Presentación Propuesta de Proyecto Orgánico Naranja y Verde.pdf
Presentación Propuesta de Proyecto Orgánico Naranja y Verde.pdfPresentación Propuesta de Proyecto Orgánico Naranja y Verde.pdf
Presentación Propuesta de Proyecto Orgánico Naranja y Verde.pdf
 
Fisiopatología de la Neumonía, medicina .pptx
Fisiopatología de la Neumonía, medicina .pptxFisiopatología de la Neumonía, medicina .pptx
Fisiopatología de la Neumonía, medicina .pptx
 
ALERTA PARKINSON X DR. CRISTIAN CARPIO (11 ABRIL 2024)
ALERTA PARKINSON X DR. CRISTIAN CARPIO (11 ABRIL 2024)ALERTA PARKINSON X DR. CRISTIAN CARPIO (11 ABRIL 2024)
ALERTA PARKINSON X DR. CRISTIAN CARPIO (11 ABRIL 2024)
 
ACCIDENTES CEREBROVASCULARES de suma importancia
ACCIDENTES CEREBROVASCULARES de  suma importanciaACCIDENTES CEREBROVASCULARES de  suma importancia
ACCIDENTES CEREBROVASCULARES de suma importancia
 
Avance Tarea-3-Cuidados-Basicos de enfermeria.pptx
Avance Tarea-3-Cuidados-Basicos de enfermeria.pptxAvance Tarea-3-Cuidados-Basicos de enfermeria.pptx
Avance Tarea-3-Cuidados-Basicos de enfermeria.pptx
 
Tríptico sobre la salud, cuidados e higiene
Tríptico sobre la salud, cuidados e higieneTríptico sobre la salud, cuidados e higiene
Tríptico sobre la salud, cuidados e higiene
 
ELDENGUE CONSECUENCIAS CARACTERISTICAS PREVENCION .docx
ELDENGUE CONSECUENCIAS CARACTERISTICAS PREVENCION .docxELDENGUE CONSECUENCIAS CARACTERISTICAS PREVENCION .docx
ELDENGUE CONSECUENCIAS CARACTERISTICAS PREVENCION .docx
 
2.Primer semana Desarrollo: DE LA OVULACION A LA IMPLANTACION.pptx
2.Primer semana Desarrollo: DE LA OVULACION A LA IMPLANTACION.pptx2.Primer semana Desarrollo: DE LA OVULACION A LA IMPLANTACION.pptx
2.Primer semana Desarrollo: DE LA OVULACION A LA IMPLANTACION.pptx
 
Clase 8 Miembro Superior Osteologia 2024.pdf
Clase 8 Miembro Superior Osteologia 2024.pdfClase 8 Miembro Superior Osteologia 2024.pdf
Clase 8 Miembro Superior Osteologia 2024.pdf
 
CLASE VI - SISTEMA ARTICULAR-GENERALI.pdf
CLASE VI - SISTEMA ARTICULAR-GENERALI.pdfCLASE VI - SISTEMA ARTICULAR-GENERALI.pdf
CLASE VI - SISTEMA ARTICULAR-GENERALI.pdf
 
Kinesiotape generalidades y tecnicas.pdf
Kinesiotape generalidades y tecnicas.pdfKinesiotape generalidades y tecnicas.pdf
Kinesiotape generalidades y tecnicas.pdf
 
Instrumental Quirúrgico 2° ed - Renee Nemitz (2).pdf
Instrumental Quirúrgico 2° ed - Renee Nemitz (2).pdfInstrumental Quirúrgico 2° ed - Renee Nemitz (2).pdf
Instrumental Quirúrgico 2° ed - Renee Nemitz (2).pdf
 
(2024-11-04) Actuacion frente a quemaduras (doc).docx
(2024-11-04) Actuacion frente a quemaduras (doc).docx(2024-11-04) Actuacion frente a quemaduras (doc).docx
(2024-11-04) Actuacion frente a quemaduras (doc).docx
 
BIOGRAFIA DE representante de enfermería VIRGINIA HENDERSON.pdf
BIOGRAFIA DE representante de enfermería  VIRGINIA HENDERSON.pdfBIOGRAFIA DE representante de enfermería  VIRGINIA HENDERSON.pdf
BIOGRAFIA DE representante de enfermería VIRGINIA HENDERSON.pdf
 

2009 Microbiología Ambiental

  • 1. CULTIVOS AMBIENTALES EN EL CONTROL DE INFECCIONES NOSOCOMIALES Dr. Martin Yagui Moscoso Universidad Nacional Mayor de San Marcos Sociedad Peruana de Epidemiología
  • 2. 8 criterios para evaluar la fuerza de la evidencia para fuentes ambientales de infección • El microorganismo puede sobrevivir luego de la inoculación en fómites • El microorganismo puede ser cultivado de fómites en uso • El microorganismo puede proliferar dentro o sobre el fómite • Algunas formas de adquisición de la infección no pueden ser explicadas por otras formas reconocidas de transmisión Bennett JV, Brachman PS, eds. The inanimate environment. In: Rhame FS. Hospital Infections, 4th ed.Philadelphia, PA: Lippincott-Raven, 1998;299–324.
  • 3. 8 criterios para evaluar la fuerza de la evidencia para fuentes ambientales de infección • Estudios caso-control retrospectivos muestran asociación entre exposición al fómite e infección • Estudios caso-control prospectivo pueden ser posibles cuando más de un tipo similar de fómite esta en uso • Estudios prospectivos que atribuyen exposición al fómite para un subgrupo de pacientes muestran asociación entre exposición e infección. • Descontaminación de los fómites resultan en la eliminación de la transmisión de infección Weber DJ, Rutala WA. Environmental issues and nosocomial infections. In: Wenzel RP, ed. Prevention and control of nosocomial infections, 3rd ed. Baltimore, MD: Williams & Wilkins,1997;491–514.
  • 4. Componentes de la cadena de infección • Número adecuado de microorganismos (dosis) • Microorganismos patógenos de suficiente virulencia • Un hospedero susceptible • Un modo apropiado de transmisión o transferencia del microorganismo en número suficiente de una fuente al hospedero • Correcta puerta de entrada dentro del hospedero Greene VW. Microbiological contamination control in hospitals. Hospitals JAHA 1969;43:78–88.
  • 5. Microorganismos responsables de IIH asociados a causas ambientales
  • 6. AGUA: Modos de transmisión de enfermedades transmitidas por agua
  • 7. AGUA: Agentes causales de Infecciones transmitidas por agua • Legionella pneumophila • Otras bacterias Gram negativas – Pseudomonas aeruginosa – Burkholderia cepacia – Ralstonia pickettii – Stenotrophomonas maltophilia – Sphingomonas spp • Mycobacterias no tuberculosas • Cryptosporidium parvum
  • 9. Rol de la Vigilancia ambiental en la determinación de la adquisición de Legionellosis intrahospitalaria • Objetivo: determinar el estatus de colonización del sistema de agua hospitalario con Legionella y correlacionar si los resultados de esta vigilancia concuerdan con el descubrimiento de la enfermedad Role of Environmental surveillance in determining the risk of Hospital-Adquired Legionellosis: A National Surveillance Study with Clinical correlations. Janet Stout, et al. Infect Control Hosp Epidemiol 2007; 28:818-824
  • 10. Rol de la Vigilancia ambiental en la determinación de la adquisición de Legionellosis intrahospitalaria • Diseño: Estudio de cohorte en 20 hospitales de USA del 2000 al 2002 • Resultados: Se encontró Legionella en 14 de 20 hosp (70%), en 4 hospitales se encontró pacientes con neumonía por Legionella adquirida en el hospital Role of Environmental surveillance in determining the risk of Hospital-Adquired Legionellosis: A National Surveillance Study with Clinical correlations. Janet Stout, et al. Infect Control Hosp Epidemiol 2007; 28:818-824
  • 12. ¿Son los aislamientos clínicos de Pseudomonas aeruginosa más virulentos que los aislamientos ambientales? • Objetivo: comparar la virulencia de la P. aeruginosa entre aislamientos humanos y ambientales. • Diseño: Estudio experimental ¿Are Clinical Isolates of Pseudomonas aeruginosa more virulent than hospital environmental isolates in ameba co-cultures Test? Lukas Fenner, et al. Crit Care Med 2006 Vol 34, N°3
  • 13. ¿Son los aislamientos clínicos de Pseudomonas aeruginosa más virulentos que los aislamientos ambientales? • Resultados: Las P. aeruginosa aisladas en hemocultivos eran significativamente más virulentas en comparación con los aislamientos ambientales (37% vs 62% p=006) • Conclusiones: Estos datos sugieren que las infecciones clínicas de P. aeruginosa son debidas por lo menos en parte a la virulencia bacteriana ¿Are Clinical Isolates of Pseudomonas aeruginosa more virulent than hospital environmental isolates in ameba co-cultures Test? Lukas Fenner, et al. Crit Care Med 2006 Vol 34, N°3
  • 14. Otras bacterias Gram (-) asociadas a agua y ambientes húmedos
  • 15. Ejemplo de contaminación de medicamento intravenoso • Objetivo: investigación de brote ante reportes de ITS por Serratia en pacientes de cirugía cardiaca en California • Diseño: Estudio caso control comparando los aislamientos usando electroforesis en campo pulsado A Multistate outbreak of Serratia marcescens Bloodstream infection associated with contaminated intravenous magnesium sulfate from a compounding pharmacy. Rebecca H Sunenshine, et al. CID 2007:45 (1 september)
  • 16. Ejemplo de contaminación de medicamento intravenoso • Resultado: Factor de riesgo significativo para ITS por Serratia marcescens fue el uso de una solución de sulfato de magnesio distribuido por el Laboratorio X (OR: 6.4 IC 1.1-38.3) A Multistate outbreak of Serratia marcescens Bloodstream infection associated with contaminated intravenous magnesium sulfate from a compounding pharmacy. Rebecca H Sunenshine, et al. CID 2007:45 (1 september)
  • 17. Ejemplo de contaminación de equipos • Objetivo: Investigar reportes de infecciones asociadas al uso de broncoscopios con P aeruginosa y S marcescens • Diseño: Revision de HCl y muestreos de broncoscopios para PFGE Pseudomonas aeruginosa y Serratia marcescens contamination associated with a manufacturing defect in bronchoscopes. David L. Kirschke. N Engl J Med 348;3 January 16, 2003
  • 18. Ejemplo de contaminación de equipos • Resultados: Los patrones de PFGE de aislamientos de P. aeruginosa de broncoscopios y pacientes fueron indistinguibles. Pseudomonas aeruginosa y Serratia marcescens contamination associated with a manufacturing defect in bronchoscopes. David L. Kirschke. N Engl J Med 348;3 January 16, 2003
  • 19. Mycobacterias no tuberculosas – vehiculos ambientales
  • 20. Agua y puntos de uso de agua como fuentes y reservorios de patógenos
  • 22. Principios de limpieza y desinfección de superficies ambientales • Aunque las superficies contaminadas pueden ser reservorios de patógenos potenciales, estas superficies generalmente no están relacionadas directamente con la transmisión de microoganismos a pacientes o staff Maki DG, Alvarado CJ, Hassemer CA, Zilz MA. Relation of the inanimate hospital environment to endemic nosocomial infection. N Engl J Med 1982;307:1562–6.
  • 23. Principios de limpieza y desinfección de superficies ambientales • La transferencia de microoganismos de superficies ambientales a pacientes es mayormente por vía el contacto de las manos con estas superficies Maki DG, Alvarado CJ, Hassemer CA, Zilz MA. Relation of the inanimate hospital environment to endemic nosocomial infection. N Engl J Med 1982;307:1562–6.
  • 24. Factores que influencian la presencia de microorganismos en superficies ambientales en hospitales • Número de personas en el ambiente • Cantidad de actividad • Cantidad de humedad • Presencia de material capaz de sostener el crecimiento bacteriano • Tipo de superficie y orientación
  • 25. Niveles de desinfección por tipo de microorganismos
  • 26. Cocos Gram positivos con resistencia antibiótica • Los más importantes: Enterococo vancomicina resistente (VRE), Stafilococcus aureus meticilino resistente (MRSA), Stafilococcus aureus con resistencia intermedia a vancomicina (VISA) • El principal reservorio del Stafilococcus aureus son las personas, sin embargo se ha aislado de diferentes superficies hospitalarias. • El rol de las superficies contaminadas en la transmisión con este microorganismo en hospitales es mínimo.
  • 27. Cocos Gram positivos con resistencia antibiótica • El principal reservorio de los VRE son los pacientes colonizados y los inmunosuprimidos. • Los mecanismos de transmisión tanto del MRSA como del VRE son: – Directamente de paciente a paciente – Indirectamente por portadores transitorios a través de las manos de los trabajadores – La transferencia a través de las manos de superficies contaminadas y equipos
  • 28. Cocos Gram positivos con resistencia antibiótica • Supervivencia del VRE en superficies secas: 7 días a 4 meses* • Se ha recuperado VRE de manos inoculadas con VRE en tiempos mayores a los 60 minutos** *Bonilla HF, Zervos MJ, Kauffman CA. Long-term survival of vancomycin-resistant Entercoccus faecium on a contaminated surface. Infect Control Hosp Epidemiol 1996;17:770–1. **Noskin GA, Stosor V, Cooper J, Peterson L. Recovery of vancomycin-resistant enterococci on fingertips and environmental surfaces. Infect Control Hosp Epidemiol 1995;16:577–81.
  • 29. Clostridium difficile • Causa frecuente de diarrea nosocomial • Las fuentes de infección más frecuentes son la exposición directa con artículos contaminados (termómetros rectales, etc.) y los baños de los pacientes * • El mecanismos de infección más frecuente es a través de las manos de los trabajadores de salud** *GW, Gitlin SD, Schaberg DR, et al. Acquisition of Clostridium difficile from the hospital environment. Am J Epidemiol 1988;127:1289–94. **McFarland LV, Mulligan NE, Kwok RYY, et al. Nosocomial acquisition of Clostridium difficile infection. N Engl J Med 1989;320:204– 10.
  • 30. Muestreo microbiológico de los ambientes • Antes de 1970 los hospitales de USA realizaban cultivos ambientales de rutina • Luego de 1970 CDC y AHA recomendaron su suspensión: – No había correlación entre las tasas de IIH y los niveles de contaminación – No había estándares de niveles permisibles de contaminación microbiana
  • 31. Muestreo microbiológico de los ambientes • Para realizarlo debería contarse con: – Protocolos multidisciplinarios escritos y definidos para la colección y cultivo de la muestra. – Análisis e interpretación de resultados utilizando científicamente valores basales determinados para comparación – Acciones esperadas basadas sobre los resultados obtenidos
  • 32. INDICACIONES del muestreo microbiológico de los ambientes 1. Investigación de brotes 2. Investigación 3. Monitoreo de condiciones ambientales potencialmente peligrosas (construcciones peligrosas, liberación de aerosoles de equipos) 4. Aseguramiento de la calidad: Para evaluar el efecto en el cambio de practicas de control de infecciones
  • 33. Indicaciones de muestreo microbiológico ambiental de rutina • Solo como parte de un programa de aseguramiento de la calidad: – Cultivos mensuales del agua utilizada en hemodiálisis – Monitoreo biológico del proceso de esterilización utilizando esporas
  • 34. Muestreo de Agua • Se realiza en dos situaciones: – Detectar patógenos de significancia clínica – Determinar la calidad del agua en un establecimiento de salud • Los laboratorios que la realizan deben tener sus procedimientos estandarizados • Las muestras no son estáticas sufren cambios por ello deber ser enviadas a 4°C y el examen • debe realizarse dentro de las 24horas
  • 35. Muestreo de agua • Debe añadirse un agente reductor para neutralizar el cloro residual (pe. Tiosulfato de sodio) • Si el agua contiene elevados niveles de metales pesados entonces debe añadirse agentes quelantes. • El volumen mínimo es de 100ml y debe ser colectada en material estéril
  • 36. Muestreo de agua • Debe dejar correr el agua antes de muestrear si se toma de un caño • Los microorganismos en agua tratada generalmente están dañados por lo que su crecimiento se ve limitado al usar métodos estándar. Por ello debe interpretarse adecuadamente reportes negativos.
  • 37. Factores a tenerse en cuenta antes de entrar al muestreo de superficies • Tener información previa • Localización de las superficies a ser muestreadas • Método de colección de muestra y tener el equipo necesario • Número de muestras requeridas y cual control y muestras de comparación se requieren • Parámetros del metodo y si va a ser cualitativo, cuantitativo o mixto • Un estimado del máximo número de microorganismos permitido • Plan correctivo
  • 38. Uso del muestreo ambiental con fines de investigación • Reservorios ambientales: potenciales patógenos • Supervivencia de microorganismos en superficies • Fuentes de contaminación ambiental
  • 39. Cultivos de superficies ambientales • Para evaluaciones cuantitativas de gérmenes aerobios generalmente se usan caldos y agares no selectivos ricos en nutrientes como el TSA y caldos infusión cerebro corazón • A veces se requiere medios selectivos como el Agar Mc Conkey, Agar cetrimida y Sabouraud
  • 40. Métodos de muestreo de superficies ambientales
  • 41. Recomendaciones basadas en evidencia sobre cultivos ambientales • No realizar al azar muestreos microbiológicos de aire, agua y superficies ambientales en los establecimientos de salud. Categoría IB Bond WW, Sehulster LM. Microbiological culturing of environmental and medical-device surfaces. In: Isenberg HD, Miller JM, Bell M, eds. Clinical microbiology procedures handbook, section 11. Washington, DC: American Society for Microbiology Press, 2004
  • 42. Recomendaciones basadas en evidencia sobre cultivos ambientales • Cuando estén indicados, realizar el muestreo microbiológico en el marco de una investigación epidemiológica o durante la evaluación de condiciones ambientales peligrosas para detectar y verificar la reducción de la contaminación. Categoría IB Bond WW, Sehulster LM. Microbiological culturing of environmental and medical-device surfaces. In: Isenberg HD, Miller JM, Bell M, eds. Clinical microbiology procedures handbook, section 11. Washington, DC: American Society for Microbiology Press, 2004
  • 43. Recomendaciones basadas en evidencia sobre cultivos ambientales • Limitar el muestreo microbiológico para fines de aseguramiento de la calidad a: – Monitoreo biológico de los procesos de esterilización; – Cultivos mensuales de agua y dializado en las unidades de hemodiálisis, y – Evaluación de corto plazo de las repercusiones de las medidas de control de infección o cambios en los protocolos de control de infecciones Categoría IB Bond WW, Sehulster LM. Microbiological culturing of environmental and medical-device surfaces. In: Isenberg HD, Miller JM, Bell M, eds. Clinical microbiology procedures handbook, section 11. Washington, DC: American Society for Microbiology Press, 2004
  • 44. Recomendaciones basadas en evidencia sobre cultivos ambientales • Cuando realice cualquier tipo de muestreo ambiental, identifique los estándares comparativos existentes y documente las desviaciones de métodos estándar Categoría II *Eaton AD, Clesceri LS, Greenberg AE, eds. Standard methods for the examination of water and wastewater, 20th ed. Washington, DC: American Public Health Association, 1998;9–1 through 9–41. *Jensen PA, Schafer MP. Sampling and characterization of bioaerosols. In: NIOSH Manual of Analytical Methods;Cincinnati OH;CDC;1998: p. 82–112. Available at: www.cdc.gov/niosh/nmam/pdfs/chapter-j.pdf
  • 45. Recomendaciones basadas en evidencia sobre cultivos ambientales • Cuando tome muestras de agua, seleccione medios de cultivo y condiciones de incubación que faciliten la recuperación de microorganismos enagua. Categoría II *Eaton AD, Clesceri LS, Greenberg AE, eds. Standard methods for the examination of water and wastewater, 20th ed. Washington, DC: American Public Health Association, 1998;9–1 through 9–41.
  • 46. Recomendaciones basadas en evidencia sobre cultivos ambientales • Cuando utilice métodos de enjuague para muestras ambientales en superficies, desarrolle y documente un procedimiento para manipular el hisopo, la gasa, o esponja en forma reproducible de manera que los resultados sean comparables Categoría II *International Organization for Standardization (ISO). Sterilization of medical devices microbiological methods, Part 1. ISO Standard 11737-1. Paramus, NJ: International Organization for Standardization, 1995.
  • 47. Recomendaciones basadas en evidencia sobre cultivos ambientales • Cuando tenga disponibles muestras ambientales y de pacientes para su comparación, lleve a cabo los análisis de laboratorio sobre los microorganismos recuperados al nivel de especie como mínimo y más allá del nivel de especies si es posible. Categoría II Bond WW, Sehulster LM. Microbiological culturing of environmental and medical-device surfaces. In: Isenberg HD, Miller JM, Bell M, eds. Clinical microbiology procedures handbook, section 11. Washington, DC: American Society for Microbiology Press, 2004
  • 48. Recomendaciones basadas en evidencia sobre cultivos ambientales • No realice muestreos microbiológicos de rutina de textiles limpios. Categoría IB • Utilice muestreos microbiológicos durante la investigación de brotes si la evidencia epidemiológica sugiere un rol para los textiles y ropa de hospital en la transmisión de infecciones. Categoría IB Ayliffe GAJ, Collins BJ, Taylor LJ. Laundering. In: Wright PSG, ed. Hospital-acquired Infection: principles and Prevention. Bristol, UK: 1982;101–6.