Haziran 2010'da Hunca'da Dijital Strateji Yöneticisi olarak göreve başladığımda pazarlama ekibine genel bir nosyon katması açısından hazırladığım sunum. İçeriğin güncellenmesi gerekir elbette. Fikir verecek önemli noktalara temas etmeye çalışmıştım.

1. +
İnternet?
Kullanıcı?
Mobil?
Tüke*ci?
IP
TV?
Müşteri?
Pazarlama
ile*şiminde
dijital
Strateji?
Tak*k?
araçların
kullanımı
Plan?
ve
siz!
Cem Tolga BAYRAKTAR
08.06.2010

2. +
Gündem
 İnternet dünyası
 Pazarlama iletişimi ve internet
 Neden dijital stratejiye ihtiyaç duyuyoruz
 Örnek uygulamalar

3. +
İnternet
Dünyası

4. +
İnternet
Nedir?
 İnternet birbirine bağlı bilgisayarların oluşturduğu küresel ağlar
ağı olarak tanımlanmıştır.%
 İlk iletişim 1969ʼda ARPANET uygulamasıyla gerçekleştirilmiştir.%
 Birbiriyle ilişkilendirilmiş hiper metin dökümanlarının World
Wide Web üzerinde akmasını sağlar.%
 Oldukça geniş bir aralıkta bilgi kaynaklarını ve servisleri
barındırır. %
 Günümüz rekabet koşullarında Yazılı Sohbet, Türkçe İçerik, Haber
Kaynağı, Arama Motoru, Online Alışveriş, Video Paylaşım,
Görüntülü Sohbet, Sosyal Medya, eCRM vb. konular markalar
açısından önemli başlıklar haline gelmiştir.%

5. İlk alan adı1985'de symbolics.com olarak kayıt
edilmiştir. 2009 yılında tahmini 10mio$'ın üstünde bir
bedelle FX.com grubuna satılmıştır.%
%
İlk web sitesi ise 1990'da info.cern.ch ile Cern
Laboratuarları tarafından yaratılmıştır.%
%
Günümüzde internet endüstrisi 1.5 katrilyon$ hacme
ulaşmış, 2010'a kadar 234 milyon web sitesi kaydı
yapılmıştır. %

6. +
Web
Sitesi
Nedir?
 Web sitesi bir domain altında toplanmış
web sayfalarından oluşan bir yapıdır.%
 Web sayfası ise HTML dilinde yazılmış
içinde beş duyumuz tarafından
algılanabilecek iletişim nesnelerini içerir.%
 Bir web sitesi altındaki web sayfasına IP
tabanlı network (ağ) sayesinde erişilir. %
 Bu erişimin gerçekleşmesi içinde ağ üzerindeki
her hangi bir noktadan erişilebilecek bir web
servera internet veya LAN gibi bir network
üzerinden geçmek gerekir.%

7. +
Domain
Nedir?
 Domainʼin kelime anlamı ʻalanʼ veya ʻetki alanıʼıdır.%
 Domain name (alan adı) basit olarak bir web sitesinin kullanıcılar
tarafından bilinen adıdır. Buna aynı zamanda o web sitesinin
adresi de denir. %
 IP (64.22.106.234) numarası akılda kalıcı olmadığında her alan
adı bir IP numarası ile ilişkilendirilmiştir.%
 Böylelikle bir browser adres çubuğuna sitenin adı yazıldığında
sistem onu IP numarasına çevirerek siteye ulaşmanızı sağlar.%
 IP numaraları DNSʼler (Domain Name Server) sayesinde
evrensel erişime açıktır.%

8. +
Alan
Adı
UzanJsı
 Alan adlarının atanmasını ICANN (Internet  .com : Genel ve Ticari konularda kullanılır. akılda kalması kolay
olduğu için web sayfalarında öncelikle aranan isimdir.
Corporation for Assigned Names and .net : Network. Ağ ve örgütlenme anlamında kullanılmaktadır.
.org : Organizasyonlar için kullanılır.
Numbers) isimli uluslararası kar gütmeyen .aero : Hava endüstrisi tarafından kullanılır.
.asia : Asya ülkelerine ait alan adıdır.
bir örgüt sağlamaktadır. .biz : İş ile ilgili konularda kullanılır.
.cat: Catalan dil ve kültürüne ait sitelerde kullanılır.
.coop: Kooperatifler tarafından kullanılır.
 Alan adı uzantıları birinci seviye ve ikinci .edu : Üniversite ve kolej gibi eğitim kurumları alabilir.
.gov : Hükümet kurumları kullanmaktadır.
seviye olarak öncelikle iki gruba ayrılır. .info : information. Bilgi siteleri için kullanılır.
.int : Uluslararası organizasyonlar için ayrılmıştır.
.jobs : iş ve işçi ilanları veren siteler için hazırlanmıştır.
 Birinci seviye isimler com, net, org gibi isteyen .mil : military. Ordu kuruluşları için ayrılmıştır .
herkesin satın alabileceği adreslerdir. .mobi: Mobile. Cep telefonları için web sitesi yapımında kullanılır.
.museum : Müzeler için ayrılmıştır.
.name : Kişisel siteler için ayrılmıştır.
 Bunun yanında eğitim kurumları veya ulusal .pro : professional. meslek sahipleri için ayrılmıştır.
örgütler için kullanılan .edu, .gov, .mil, .int .tel : iletişim servisleri tarafından kullanılır.
.travel : seyahat acenteleri ve seyahat hizmetleri için kullanılır.
gibi adresler ise bazı şartlara uygunluk
gerektirmektedir.
 İkinci seviye alan isimleri ise her ülkenin kendi
belirlediği alt uzantılar ve ülke kodu
içermektedir.
 com.tr, net.tr, org.tr gibi%

9. +
Web
Sitesi
Tipleri
 Bir browser ile ulaşılan tüm internet tabanlı görüntülenmelere
web sitesi denir. Mobil cihazların gelişimi web sitesine erişimi
bilgisayar ekranından çıkarmış ve geniş bir platforma
ulaştırmıştır. Özetle web sitesi 21. yüzyılın doküman biçimidir.
 Web sitesi sunduğu hizmetin özelliğine göre alt kategorilere ayrılır. Bunların başlıcaları şöyledir:
 Arama motoru sitesi: Aranan bilgi için diğer siteleri tarayan ve ağ geçidi olan sitelerdir.
 Kurumsal siteler: Bir işletmeyi ya da verdiği hizmeti tanıtan internet sitesidir.
 Kişisel siteler: Bir kişinin kendisi hakkında ya da mesleki etkinlikleri üzerine bilgi vermek üzere oluşturulmuş
internet sayfası.
 E-Ticaret sitesi: Mal alım satımının yapıldığı sitelerdir.
 Bankacılık siteleri: Bankanın internet sitesine bağlandıktan sonra, kişisel bilgisayardan banka işlemlerinin
yürütülmesini sağlayan ve elektronik para ile yönetilen hizmet
 Bilgi sitesi: Site ziyaretçilerini konu ile ilgili bilgilendirmeyi amaçlar ve çoğu zaman reklam amacı taşımaz.
 Download sitesi: Yazılım, oyun demoları, bilgisayar artalanı gibi elektronik içerik indirmek için kullanılan sitelerdir.
 Forum sitesi: İçeriğine göre kategorilendirilmiş konular hakkında ortak bilgi paylaşımlarının yapıldığı sitelerdir.
 Portal: Kullanıcılarına farklı hizmetleri bir arada sunarak Internet’e ana erişim noktası olması için hazırlanmış
internet sitesi
 Blog: Teknik bilgi gerektirmeden, kendi istedikleri şeyleri, kendi istedikleri şekilde yazan insanların oluşturdukları,
günlüğe benzeyen internet siteleridir.

10. Arama
Motoru
Sitesi

11. Kurumsal
Site

12. Kişisel
Site

13. E-­‐Ticaret
Sitesi

14. Bankacılık
Sitesi

15. Bilgi
Sitesi

16. Download
Sitesi

17. Forum
Sitesi

18. Portal

19. Blog

20. +
Kullanıcı
Sayıları
 Internetin 50 milyon kullanıcıya ulaşma süresi 5 yıldır. Bu
başarıyı radyo 38 yılda, TV ise 13 yılda yakalamıştır.
 Bugün küresel bazda 1.7 milyar kişinin internet kullandığı
öngörülmektedir.
 Türkiye’de ise 23-25 milyon arası kullanıcı bulunmaktadır.

21. +
İnterne*n
Evrimi

22. +
İnterne*n
Evrimi

23. +
Pazarlama
İle*şimi
ve
İnternet

24. +
Mecra
olarak
İnternet

25. +
İnternet
Devrimi
 İnternet ve özellikle web2.0 uygulamaları ile artık tüketiciler,
(yeni adıyla kullanıcılar/izleyiciler) markaların mutfağına girdi.
 Bu durum interneti bugüne kadar kullanılan tüm mecralardan
farklı olarak algılamamızı gerektirdi.
 Çünkü internet yaşayan bir mecra haline dönüştü.
 Etkileşimle yaratılan deneyim kullanıcının gerçek dünyadan
ayırmadığı gerçeklik algısı halini aldı.%
 Çizgi üstü, çizgi altı, online, offline, sabit, mobil gibi kavramlar
arasındaki çizgiler silikleşerek tüm iletişim süreçlerinin bütünsel bir
biçimde yönetilmesi zorunluluğu ortaya çıktı.%

26. +
Tüke*ci
davranışları
hiç
olmadığı
kadar
izlenebilir
hale
geldi!
Madonna
Konseri
Esnasındaki
Roma
Olimpiyat
Stadındaki
Cep
Telefonu
Aktivitesi

27. +
İnternet,
insanların
saJn
alma
kararlarındaki
davranışı
değiş*rdi!
Tüketim toplumu öncesi dönemde insanlar “tüket-at” / “kullan-at” kavramı hayatımıza
eş dost tavsiyesi ile satın almaktaydı. girdi, pazarlama mesleği doğdu, reklamcılar
Tüketim daha az, çoğu şey evladiyelikti. türedi. Medya kanalları ile süslü satış
mesajları tek yönlü olarak kitlelere gönderildi.
İnternet ile bilgiye serbest erişim ve paylaşım
geçmişin eş dost tavsiyesi kültürünü
networklerin gücü ile birleştirdi.
Ve insanlar detayları sorgulamaya başladı.

28. +
İnternet,
etkinin
yayılım
biçimindeki
sınırları
kaldırdı!

29. +
İnternet,
tüke*ciye
“dokunma”
noktalarını
sonsuzlaşJrdı!

30. +
Böyle
bir
akışın
olduğu
dünyada…
Kullanıcıya kaliteli ve
yaratıcı içerikle sıra dışı
deneyim yaşatmak ve
deneyimi paylaşabilir
kılmak yeni rekabet
avantajı haline geliyor.

31. +
 Türkiye nüfusunun %30-35
internet kullanıyor.
 Avrupa’daki kullanıcıların
%6'sını oluşturuyor.
 3 milyon kişi mobil cihazı ve 3G
ile internete erişiyor.
 Tüik verilerine göre hanelerin
%30'u online.
 3.3 milyon kişi online alışveriş
Türkiye’de İnternet yapıyor.
 TGI verilerine göre kullanıcıların
%61 Erkek - %39 Kadın
 Yaş grupları dağılımı:
 %27'si 15-20 yaş
 %22'si 25-34 yaş
 %19'u 45 yaş ve üzeri
 %18'i 35-44 yaş
 %14'ü 21-24 yaş

32. +
Türk
erkekleri
interne*
nasıl
tüke*yor

33. +
Memleke*min
Facebook
Mo*vleri
(Yüce
Zerey)

34. +
Türkiye’de
Konsep*n
Genel
Algısı
 Marka tarafında
 Dijital kültür henüz tam olarak anlaşılamıyor, bu nedenle kafalar
karışıyor.
 Fakat herkesin konuyla ilgili bir fikri var.
 “web sitesi yapalım”, “interaktif birşeyler yapalım”, “internetten
satış yapalım” cümleleri sürekli tekrarlanıyor.
 Teknoloji, strateji ve insan bileşkesinde yeni mecranın nasıl
kullanılacağına yönelik şimdilik günlük taktiklerle ilerleniyor.
 Yönetilmesi gereken bir mesele olduğu konusunda bilinçlenme
artıyor.
 Markalar “dijital strateji yöneticisi”, “internet içerik yöneticisi”
başlıklarında yeni istihdamlar yaratmaya başlıyor.

35. +
Türkiye’de
Konsep*n
Genel
Algısı
 Ajans tarafında
 Dijital organizasyonlar oluşmaya başladı.
 Uzmanlıklar ve alt ajans tipleri oluşuyor.
 Şimdilik markaları genellikle ajanslar yönlendiriyor.
 Bütünselleştirilmiş bir bakış açısı oluşturmada henüz kısır kalınıyor.
 DNA'larındaki yeteneği baz alarak yapılanmalar devam ediyor.
Web tasarımı kökenli dijital yapılar Pazarlama kökenli dijital yapılar Reklam kökenli dijital yapılar
İşin teknik ve mühendislik boyutunda Günceli izleyip fırsat kovalıyorlar. İlişkileri Fikir ve tasarım geliştiriyorlar.
gelişmişler. Oyun tasarlıyorlar. yönetiyorlar. Biraz maymun iştahlılar Tasarım ve deneyim ile ayrışıyorlar.
Brief alıp üretiyorlar Brief geliştiriyorlar De-Brief yapıyorlar

36. +
Türkiye’de
Mecranın
Genel
Durumu
2009 2008 2007 2006 2005
Cirodan Kategori Cirodan Kategori Cirodan Kategori Cirodan Kategori Cirodan
Ciro Ciro Ciro Ciro Ciro
Aldığı Pay Büyümesi Aldığı Pay Büyümesi Aldığı Pay Büyümesi Aldığı Pay Büyümesi Aldığı Pay
TV 1.442 52,11% -14,52% 1.687 52,05% -4,15% 1.760 53,20% 22,05% 1.442 52,38% 26,49% 1.140 50,71%
Basın 818 29,56% -23,26% 1.066 32,89% -4,22% 1.113 33,65% 9,12% 1.020 37,05% 14,61% 890 39,59%
Açıkhava 198 7,16% -18,31% 242 7,48% 3,14% 235 7,10% 46,88% 160 5,81% 45,45% 110 4,89%
Radyo 88 3,18% -21,08% 112 3,44% 0,46% 111 3,36% 9,90% 101 3,67% 26,25% 80 3,56%
Sinema 39 1,41% -1,09% 39 1,22% 9,53% 36 1,09% 20,00% 30 1,09% 7,14% 28 1,25%
Internet** 182 6,58% 91,78% 95 2,93% 79,06% 53 1,60% - - - - - -
Toplam
2.767 100,00% -14,63% 3.241 100,00% -2,02% 3.308 100,00% 20,16% 2.753 100,00% 22,46% 2.248 100,00%
Pazar
Kaynak: RD verileri M ilyon YTL
** Arama motorları ve mobil uygulamaları içermemektedir.
 2000’lerin başında oluşturulmuş bir sektör
 Hızla büyüyor. 2009’da tüm mecralar küçülürken internet %91 büyüdü.
 Tüm mecraları “içine” alacağı öngörülüyor.
 Türkiye’ye özgü internet reklamcılığı modelleri oluşmaya başladı.
 Rating sistemi kurulması ile ilgili IAB-Turkey (Interactive Advertising Bureau)
yapısal çalışmalara başladı. İlk sonuçlar alındı.

37. +
Türkiye’de
İnternet
Reklamcılığı
 Terimler
 Display: Gösterim ile farkındalık yaratılması (lansman) ve gösterim
sonrası sonrası tıklamayla hedeflenen rotaya trafik (ziyaret)
yaratılması anlamına geliyor.
 Impression ve Click ile ölçümleniyor.
 CTR (Click Through Rate): Tıklama sayısının gösterim sayısına oranı
 CPM: Cost Per Mille (Impression), Bin gösterim başına maliyet
 CPC: Cost Per Click,Click başına maliyet
 Performans: Gösterim ile farkındalık yaratılması (lansman) ve
gösterim sonrası tıklamayla hedeflenen rotada aksiyon (conversion)
yaratılması anlamına geliyor. Kayıt veya satış hedefleniyor.
 Lead veya Action ile ölçümleniyor
 CR (Conversion Rate) Hedeflenen aksiyonun click sayısına göre
gerçekleşme oranı
 CPL: Cost Per Lead, data başına maliyet
 CPA: Cost Per Action, Aksiyon başına maliyet

38. Display Banner% *
CPM
*
Click
CTR
Text Mesaj% *
CPC
CTR
Web sitesine
yönlendirme
ve trafik
yaratımı%
*
Click

39. Display Banner%
*
CPC
Landing Page
*
Click
yönlendirme ve
hemen üye ol
CR
beklentisi%
1.000.000 imp
17.851! % 0,17 CTR
click
386 ! % 0,21 CR
üyelik
24! %0,62 post-CR!
bahis

40. Display Banner%
Landing Page
*
CPM
*
Click
yönlendirme ve
data bırakma
CTR
beklentisi%
*
CPL
CR
*
CPA
CR