2. Ey oğul sen artık beysin! Bundan sonra öfke bize, uysallık sana. Gücengenlik bize, gönül almak sana. Suçlamak bize, katlanmak sana. Acizlik bize, hoş görmek sana. Geçimsizlik, anlaşmazlık bize, adalet sana. Kötü söz, haksız yorum bize, bağışlamak sana… Ey oğul, sabretmesini bil, vaktinden önce çiçek açmaz. Şunu da unutma; insanı yaşat ki devlet yaşasın. Ey oğul, işin ağır, işin çetin, gücün kula bağlı. Allah yardımcın olsun… Güçlüsün, kuvvetlisin, akıllısın, kelamlısın! Ama; bunları nerede nasıl kullanacağını bilmezsen Sabah rüzgârında savrulur gidersin. Öfken ve nefsin bir olup aklını yener. Daima sabırlı, sebatlı ve iradene sahip olasın! Dünya, senin gözlerinin gördüğü gibi değildir. Şeyh Edebali’nin, Osmanlı Devleti’nin Kurucusu ve Damadı Osman Bey’e Öğütleri
3. Bütün bilinmeyenler, fethedilmeyenler, Görünmeyenler, ancak sen faziletli ve Ahlaklı olursan gün ışığına çıkacaktır. Ey oğul! Ananı, atanı say! Bereket büyüklerle beraberdir. İnancını kaybedersen, yeşilken çöllere dönersin. Açık sözlü ol! Her sözü üstüne alma! Gördüğünü görme! Bildiğini bilme! Sevildiğin yere sık gidip gelme! Ey oğul! Üç kişiye acı: Cahil arasındaki âlime, Zenginken fakir düşene, Ve hatırlı iken itibarını kaybedene. Ey oğul! Unutma ki, Yüksekte yer tutanlar, Aşağıdakiler kadar emniyette değildir. Haklıysan mücadeleden korkma…
6. KOYUNHİSAR SAVAŞI (Bafeon Savaşı) Amacı: Bursa’yı ele geçirmek. Tarihi: 1302 Tarafları: Osmanlılar X Bizans Sebep: Bizans’ın Osmanlı ilerleyişini durdurmak istemesi Sonuç: İzmit yolu Türklere açıldı. Önem: İlk Osmanlı-Bizans savaşıdır. Osman Gazi’ye biat edilmesini gösteren minyatür
7. Bir gece rüyasında Osman Gazi rüyasında Şeyh Ede-Balı’nın koynundan bir nur çıkıp kendi koynuna geldiğini gördü. Bundan sonra göbeğinden bir ağaç bitip o kadar büyüdü ki, dalları bütün yeryüzünü tuttu. Herkes onun gölgesinde toplandı. Osman Gazi uyandığında rüyasını Şeyh’e anlattı. Ede-Balı ona: “ Senin neslinden bir ulu devlet çıkacak ki, cihana hakim olacak, cümle Müslümanlar onun kanadı altında rahat bulacaklar “ dedi ve kızı Mal Hatun’u ona nikahladı. Prof. Dr. Erol Güngör. Tarihte Türkler. Ötüken Yayınları, 1996, s. 182-183 Osmanlı Devleti’nin kuruluş yıldönümü Söğüt’te kılıç kalkan ekiplerinin gösterileriyle kutlanıyor.
8. Osmanlı Devleti’nin kuruluşu döneminde anlatılan hikâyeler arasında, bir ‘düğün basma’ ve bir ‘gelin kaçırma’ macerası da vardır. Osman Bey; çirkin bir tuzak kurarak kendisini Yarhisar’a düğüne davet edenlerin, oraya giderse adamlarıyla birlikte öldürüleceklerini, dostu Harmankaya Tekfuru Köse Mihal’den öğrenir; tuzağa tuzakla karşılık verir. “Bir nice yiğitlerini baş bezleri sarındırıp avret donuna sokarak” Çakırpınarı’ndaki düğünü basar. Yarhisar’dan yola çıkan gelin alayının da önünü kesip tutsak ettiği Tekfur kızı Holofera’yı ( Nilüfer Hatun ) oğlu Orhan’a eş olarak verir. (Popüler Tarih, Aralık 2001, s.32)
9. OSMANLI DEVLETİ’NİN KISA ZAMANDA GELİŞMESİNİN NEDENLERİ 1- Kurulduğu bölgenin uç bölgesi olması ve Moğol baskısından uzak bulunması 2- Topraklarının tek elden yönetilmesi (Merkezi yönetim) 3- Fetih hareketleri için gerekli kuvveti kolayca bulabilmeleri 4- Başarılı bir yerleşim siyaseti izlemeleri 5- Yönetimin gelişme döneminde tamamen Türklerin elinde olması 6- Anadolu Türk beylikleri arasındaki mücadelelere başlangıçta katılmamaları 7- Hıristiyan Bizans’a karşı gaza ve cihat duygusuyla hareket etmeleri 8- Kuruluş devri hükümdarlarının üstün özelliklere sahip kişiler oluşu 9- Osmanlıların kendilerinden önce bu bölgede kurulan devletlere göre vergilendirmede daha adil olması ve halka karşı hoşgörülü bir politika takip etmesi.
13. Orhan Bey’in Amacı: Balkanlara yayılmak (Orhan Bey, babasının Bizans’a karşı yürüttüğü yayılma siyasetini aynen devam ettirdi.) * Orhan Bey döneminde Bursa fethedildi ve beyliğin merkezi oldu. İpek sanayinin merkezi olan Bursa’nın fethi ile hazineye önemli bir gelir kaydedildi MALTEPE ( PELEKANON) SAVAŞI Tarihi: 1329 Taraflar: Osmanlı X Bizans Sebep: 1- Bizans’ın Osmanlıların İznik kuşatmasını sonuçsuz bırakmak istemesi. 2- Bizans’ın Türk kuvvetlerinin İstanbul Boğazı’na yaklaşmalarını önlemek istemesi Sonuç: İznik yolu Türklere açıldı.
14. OSMANLILARIN RUMELİ’DEKİ İSKÂN SİYASETİ (İstimalet politikası) 1- Fethedilen bölgelere Anadolu’dan Türk göçmenler yerleştirildi. Bundaki amaç göçmenleri yerleşik hayata zorlamak ve fethedilen yerlerin Türkleşmesini sağlamaktı.. Bu göç gönüllü ve sürgün olmak üzere iki şekilde gerçekleştirildi. 2- Göçmenler, iskan yerlerine yakın bölgelerden seçilirdi.İklim şartlarının aynı olmasına dikkat edilirdi. 3- Göçmen aileler seçilirken özellikle anlaşmazlık içinde olan ailelerden birisi seçilirdi. Bundaki amaç kan davalarını engellemekti. 4- Göç eden ailelere toprak verilir ve bir süre vergi alınmazdı. Göç edenler yeni yerleşim yerlerini terk edemezlerdi. 5- Fethedilen yerlerdeki yerli halktan ayaklanma çıkarma ihtimali olanlar başka yerlere göç ettirilirdi. 6- Bir yerden göçmen alınırken o yerin üretim ve düzeninin bozulmamasına dikkat edilirdi. 7- İstimalet sisteminin amacı fethedilen yerlerde Türk nüfusunu arttırmak ve Türk kültürünü yaymaktı.
15. KARESİ BEYLİĞİ’NİN OSMANLILARA KATILMASININ ÖNEMİ 1- Karesi beyliği Osmanlıların aldığı ilk beyliktir. 2- Karesi donanması ve donanma komutanları Osmanlıların emrine girdi. 3- Karesi donanması ile Osmanlılar Rumeli’ye geçtiler. ÇİMPE KALESİ : Çimpe kalesi Osmanlıların Rumeli’deki ilk askeri üssüdür. Çimpe Kalesi Bizans’ın Osmanlı yardımlarına karşı Osmanlılara verdiği bir hediyedir. Bizans İmp. Çimpe’yi geri almak için para teklif ettiyse de Osmanlılar vermediler. Balkanlardaki fethi kolaylaştıran sebepler: 1. Balkanlarda siyasi birliğin olmaması ve birbirleriyle mücadele etmeleri 2. Türklerin balkanlarda takip ettiği siyaset 3. Balkanlarda önceden yerleşen Türklerin olması 4. Doğudan gelen Türkmenlerin bu bölgeye gönderilmesi
16. Orhan Bey Dönemindeki Diğer Faaliyetler: a) İlk divan oluşturuldu. b) İlk donanma kuruldu. c) İlk medrese İznik’te açıldı. d) İlk düzenli ordu (yaya ve müsellem) oluşturuldu. Osmanlılara kendi isteği ile katılan beylikler: Karesioğulları, Germiyanoğulları Osmanlılara ilk katılan beylik: Karesioğulları Osmanlılara son katılan beylik: Ramazanoğulları Osmanlıları en çok uğraştıran beylik: Karamanoğulları
20. Asırlarca aynı topraklar üzerinde yaşayan birbirlerinden kız alıp veren Sırplar’la Türkler arasında pek çok müşterek âdet vardı... Mesela; 16.asır başlarında Sırp kilisesi Türklerle Sırpların kan kardeşliğini yasak etmişti. Çünkü kan kardeşler her geçen gün o kadar artıyor ve bunlar birbirlerine o kadar candan bağlı oluyorlardı ki, o zamanlar kilise politik açıdan bu yakınlaşmayı menfaatlerine uygun görmemişti! Ama buna rağmen kan kardeşlik usulü devam etti ... Sonra, ikinci bir adet; çocuğa ad verme olayı idi... Buna (Kirve) deniliyor, doğan çocuğun saçı ailenin en yakın Türk dostuna kestiriliyor, böylece yine iki taraf birbirine yakınlaşıyordu. Bu gibi hallerde, bir Sırp ailesinin babası ölünce çocuklarına Türkler bakarlardı . . . Yugoslavlar’ın halk destanlarında daima adı geçen, Kral Marko yıllarca Osmanlı Sultanları’na hizmet etmiş, onlara yakın olmuştu ... Padişah da ona “ oğlum “ diye hitap ederdi. Kral Marko’nun da sarayda Halil Ağa adında kan kardeşi vardı ... Bir başka eski Karadağ adeti şuydu : Eğer bir ailenin çocukları yaşamadan arka arkaya ölürse sonuncusuna Türk ismi veriyorlardı. Bu adet günümüze kadar gelmişti!... Anadolu’da, çocuklarını kaybeden ailelerin Yaşar veya Dursun ismini koymaları gibi; Sırplar da “ Stanko “ yani Dursun derlerdi son evlatlarına!.. ( Yılmaz Çetiner, Şu Bizim Rumeli, Genişletilmiş ikinci baskı: Nisan 1994 - İstanbul, s.85-86 )
21.
22. I. KOSOVA SAVAŞI Tarihi: 1389 Taraflar: Osmanlı X Haçlılar (Sırp, Boşnak, Macar, Eflak, Arnavut, Leh, Çek kuvvetleri) Sebep: Haçlıların Ploşnik bozgununda Osmanlıları yenmesi onlara cesaret vermişti. Sonuç: Balkanların Türk toprağı olduğu ispatlandı. Önemi: 1- I.Kosova Savaşı Balkanlarda tutunabilmek için yaptığımız savaşların en büyüklerindendir. 2- I.Murat savaş meydanını gezerken bir Sırplı tarafından şehit edildi. 3- I.Murad’ın oğlu Bayezid, bu savaşta gösterdiği ustalık ve çabukluk sebebiyle Yıldırım unvanını aldı. 4- Savaş Balkan Yarımadası’nın geleceğini belirlemiştir.
23. 1989 yılında Kosova Savaşı’nın 600. yıldönümü dolayısıyla Yugoslavlar, “ Sırp milletinin tarihindeki en önemli olaylardan biri “ olarak altını çizdikleri Kosova 1389’u anmayı pek iyi bilmişlerdir. Yugoslav otoriteleri, bölgede bulunan ve 1972 depreminden beri tamire ihtiyacı olan Lazar Kilisesi’ni onarmanın ötesinde içinde Prens Lazar’ın köyünün de bulunduğu bütün bölgeyi o dönemi yaşatacak şekilde tarihi bir park haline getirmeye başlamışlardır. Savaşın 15 Haziran’da cereyan ettiği göz önüne alınarak, yöre bu yaz kültür ve sanat faaliyetleri bombardımanına tutulmuştur.Krusevac tiyatrosu, “Lazar“ piyesini sahnelemiş, kompozitör Zoran Hristic’in “ Kosova Savaşı “ eseri defalarca çalınmıştır. Savaşı temsilen tablolar ülkenin her köşesinden getirilerek, sürekli bir sergi de turistlerin hizmetine girmiştir. (Mim Kemal Öke, Bilinmeyen Tarihimiz, İrfan Yayımcılık, 1998, s.80)
24. I. Murad, Batı Anadolu'dan başlayarak Anadolu Beyliklerini Osmanlıya katma politikasında zaruret olmadan çatışmaya girmeme tarzını benimsemişti. Siyasi evlilik yoluyla, mesela Şehzade Bayezid'i Germiyanoğlu Süleyman Şah'ın kızı ile evlendirerek Kütahya, Simav, Eğrigöz ve Taşanlı'nın çeyiz olarak Osmanlıya katılmasını sağlamıştı. Nüfuz ve kudreti artan Osmanlı Devleti, I. Murad'ın teklifiyle Hamidoğullarından Akşehir, Beyşehir, Karaağaç, Yalvaç, Seydişehir ve Isparta gibi şehirleri satın almıştı. Böylece savaşsız olarak Batı Anadolu'da büyük alan kazanan Osmanlılar, Kastamonu-Sinop civarında hüküm süren Candaroğullarını hakimiyetine katmak istemişlerdi. Bu doğrultuda, Şehzade Süleyman'ı himayeye aldı ve Osmanlı ailesine damat yapılarak kaynaşmayı sağladı. Süleyman Bey de seferlerde Osmanlıya kuvvet vermeyi ihmal etmedi.
25. I. Murat’ın Diğer Faaliyetleri a) Devşirme sistemi uygulanarak Yeniçeri ocağı kuruldu. b) Tımar sistemi uygulanmaya başladı. c) Topçu ocağı oluşturuldu. Osmanlı Devleti’nde ilk top I. Kosova Savaşı’nda kullanıldı. d) Rumeli beyler beyliği oluşturuldu ve yönetimine Lala Şahin Paşa getirildi. e) Çandarlı Halil ve Kara Rüstem Paşalar ilk mali düzenlemeyi yaptılar. f) Sultan unvanını ilk kez kullanmıştır. g) Kazaskerlik makamını oluşturmuştur.
28. Amacı: Anadolu’da Türk birliğini kurmak * Yıldırım Bayezid devrinde Osmanlılar ilk kez İstanbul’u kuşattılar. Yıldırım İstanbul’u 2 kez kuşatmış, sonuç alamamıştır. * Yıldırım Bayezid devleti içinde bulunduğu güç durumdan kurtarmak ve ekonomik gelişmeyi sağlamak için Venedik tüccarlarına imtiyazlar (kapitülasyonlar) verdi. Hayatı boyunca Venedik tüccarlarını himaye etmeyi kabul etti. Ayrıca Venedikliler Osmanlı topraklarında serbestçe ticaret yapacaklar ve vergi vereceklerdi. * Yıldırım Bayezid, savaş meydanında padişah olan ilk ve son Osmanlı padişahıdır. * Yıldırım Bayezid, düşmana esir düşen ilk ve son Osmanlı padişahıdır.
29.
30.
31. ANADOLU HİSARI (GÜZELCE HİSAR) 1397 tarihinde Yıldırım Bayezid tarafından İstanbul Boğazı’nı denetlemek ve İstanbul kuşatmalarında Bizans’a Karadeniz’den yardım gelmesini engellemek amacı ile yaptırılmıştır.
32. NİĞBOLU SAVAŞI Tarihi: 1396 Taraflar: Osmanlılar X Haçlılar (Macar kralı komutasındaki Haçlı ordusu) Sebep: 1- Osmanlıların İstanbul’u kuşatmaları. 2- Osmanlıların Bulgar krallığına son vermiş olmaları. 3- Ege’de Osmanlı donanmasının Venedik çıkarlarına zarar vermesi. 4- Osmanlıların Bosna ve Arnavutluk’a yerleşmesini engellemek. 5- Osmanlı sınırlarının Macaristan’a kadar dayanması. Sonuç: 1- Eflak ve Boğdan beyleri Osmanlı hakimiyetini kabul ettiler. 2- Vidin Bulgar krallığına son verildi. 3- Macaristan içlerine kadar akınlar yapıldı. 4- Haçlıların elindeki kaleler geri alındı. 5- Bulgaristan tamamen Osmanlı topraklarına katıldı. Önemi: 1- Savaşta çok fazla ganimet elde edildi. Bu ganimetle Osmanlılar bir çok eser inşa ettirdiler. Bursa Ulu Cami bunlardan biridir. 2- Savaş sonunda halife Yıldırım Bayezid’e Anadolu Sultanı unvanını verdi (Sultan-ı İklim-i Rum) 3- Osmanlı Devleti’nin İslam dünyasında ünü arttı.
33. Niğbolu’nun soylu esirlerinin Bursa sokaklarında halka teşhirinin ardından Bursa Sarayı'nda misafir edilmeleri ve ara sıra Uludağ yamaçlarında sürek avına çıkarılmaları, üstüne üstlük Memlûklere gözdağı vermek için Kahire'ye gönderilmeleri ve orada da kendilerine bir geçit resmi yaptırılması, fidyeleri ödendikten sonra serbest bırakılırken Yıldırım'ın, esir komutanları, kılıçlarını alıp tekrar kendisiyle savaşa davet etmesi Doğu-Batı ilişkileri bakımından yeterince ilginç konular değil midir? (Az kalsın unutuyordum: Misafir şövalyeler sarayda bir tek baharatlı Osmanlı yemeklerini yiyemediklerinden ve şöyle gönüllerince şarap içemediklerinden şikayetçilermiş.) O zamana kadar Osmanlı'yı barbar, padişahını da korkunç bir tiran zanneden şövalyeler, kendilerine yapılan bu asil ve medenî muamele karşısında şaşkınlık içerisinde memleketlerinin yolunu tutmuşlar. Akılları, en çok da günlerce beraber avlandıkları tam 7 bin doğancının ihtişamına takılmıştır; bir de yol harçlığı olarak kendilerine takdim edilen cömert ihsanlara. Mustafa Armağan Zaman 05.09.2004
34. Osmanlı-Karaman rekabetinin ana sebebi: İki devletin de kendilerini Türkiye Selçuklularının mirasçısı saymaları bu rekabetin ana sebebidir. ANADOLU’DA SİYASİ BİRLİĞİN KURULMASI İÇİN SAVAŞMADAN YAPILAN ÇALIŞMALAR 1- I.Murat, Germiyanoğlu Süleyman Şah’ın kızı ile oğlu Yıldırım Bayezid’i evlendirdi. Devlet Hatun çeyiz olarak Kütahya, Tavşanlı, Emet ve Simav’ı getirdi. 2- I.Murat kızını Karamanoğlu Alaeddin Ali Bey ile evlendirdi. 3- I.Murat Hamitoğullarından Akşehir, Beyşehir, Seydişehir, Yalvaç ve Isparta’yı 80 bin altın karşılığında satın aldı. 4- Sivas hakimi Kadı Burhanettin ölünce Sivas halkı şehri Osmanlılara teslim etti.
35. ANKARA SAVAŞI Tarih: 28 Temmuz 1402 Taraflar: Yıldırım Bayezid X Timur Sebep: 1- Yıldırım Bayezid ile Timur arasındaki üstünlük mücadelesi 2- Yıldırım Bayezid’in doğuya doğru genişlemesi Timur’un hoşuna gitmemişti. 3- Yıldırım Bayezid’in Elbistan ve Malatya’yı alması ile Memlukler ile arası açılmıştı, Timur bu iki Türk devletinin gergin anından yaralanmak istedi. 4- Çin seferine çıkmak isteyen Timur, arkasında Osmanlılar ve Memlukler gibi güçlü rakipler bırakmak istemiyordu. 5- Yıldırım Bayezid’in ele geçirdiği Anadolu beyliklerinin beyleri beyliklerini yeniden ele geçirmek için Timur’dan yardım istiyorlardı. 6- Timur, İran, Irak ve Azerbaycan’ı ele geçirerek Osmanlılar ile komşu olmuştu. Bahane: Celayir hükümdarı Ahmet Celayir ile Karakoyunlu hükümdarı Kara Yusuf Timur’dan kaçarak Yıldırım Bayezid’e sığındılar. Timur bu hükümdarların kendisine iade edilmesini veya öldürülmesini istedi. Yıldırım Bayezid, Timur’un isteklerini yerine getirmeyince Timur, bu durumu savaş sebebi saydı.
36. Parlak bir şövalye, fazla bir stratejik dehası olmayan usta bir kumandan olan Timur, bilhassa faaliyeti, hilesi ve inatçılığıyla muvaffak oldu. Kendi anlattığına göre gençliğinde, bir gün düşmanlarından sakınmak için harap bir eve girmiş ve orada saatlerce bir karıncanın hareketlerini seyretmişti. Karınca kendisinden büyük bir buğday tanesini bir duvarın üstüne çıkarmaya çalışıyordu; buğday tanesi altmış dokuz defa düştü; karınca her defasında teşebbüsünü tekrarladı ve yetmişinci de isteğine ulaştı. Timur, bu dersi hayatı boyunca unutmadı. ( Fernard Grenard, Asya’nın Yükselişi ve Düşüşü, M.E.B. Yayınları, 1992, s.56 – 57 )
37. Rum diyarında melik olan Yıldırım Beyazıt! Bil ki biz kudret ve iktidarımızla insanlık aleminin en büyük kısmını tebaamız haline getirmiş bir hükümdarız. Bu görülmemiş işi tek başımıza yaptık senin gibi babamızdan ülkeler tevarüs etmiş değiliz. Aklını başına topla ve Kara Yusuf’la Ahmet Cezayir’i topraklarından kov. Emirlerimize karşı gelen hükümdarların akıbetini duymuş olsanız gerektir. Sizde o hükümdarların arasına girmekten sakının... Ey Timur denen kuduz kafir soysuz köpek! Mektubunda yazdığın sözlerle benim gibi bir hükümdarı korkutacağını sanarak ne ahmak bir uğursuz olduğunu gösterdin. Beni önünden kaçan acem ve tatar hükümdarcıkları ile mi kıyas edersin? Benim ordumu Hind, Irak ve Herat askerimi sanarsın? Anadolu’yu Şam, Halep ve Bağdat ı aldığın gibi almayı mı tasarlıyorsun? Sen ordumuzun bir tek defa mağlup olduğunu işittin mi? Dünya ve mal hırsıyla köpekler gibi dövüşerek ömür geçirdin bununla öğünüyorsun. Bizim hayatımız din ve devlet uğruna gaza meydanlarında geçmiştir. İşte sen işte cenk meydanı! Bekliyorum ne zaman istersen gel! Allah seni kahretsin ve Müslümanlara daha fazla zulüm edememen için sana uyanlara da lanet olsun... Timur ile Yıldırım Bayezid’ın Mektupları
38. Ankara Savaşı’nı Etkileyen Olay: Savaş sırasında önce sağ kanattaki Kara Tatarların, sonra sol kanattaki Anadolu askerlerinin Timur’un tarafına geçip Osmanlılara saldırması savaşın kaderini değiştirmiştir. Ankara Savaşı ile ilgili Yıldırım Bayezid’in hataları: 1- Malatya’yı ele geçirerek Memlukler ile arasını açması ve savaş sırasında Memluklerden destek alamaması. 2- Savaşı dağlık bölgede kabul etmemesi. Timur’un fillerle donatılmış ordusunun dağlarda şansı olamazdı. 3- Ankara’ya geldiğinde Timur’un ordusunun hazırlıksız olduğunu gördüğü halde saldırmaması. Timur’un ordusuna toparlanmak için fırsat vermesi. Sonuç: 1- Bizans’ın alınması 50 yıl gecikti. 2- Osmanlıların Balkanlardaki ilerleyişi durdu. Arnavutluk boşaltıldı. 3- Yıldırım Bayezid tarafından kurulan Anadolu birliği bozuldu. Çünkü Timur Anadolu beyliklerine bağımsızlıklarını geri verdi. 4- Timur, Osmanlı topraklarını Yıldırım’ın oğulları arasında paylaştırdı. Böylece Osmanlı Devleti parçalandı. 5- Yıldırım Bayezid Timur’a esir düştü. Esarete dayanamayıp kısa sürede öldü. 6- Osmanlı Devleti’nin gelişmesi 50 yıl gecikti. 7- Fetret devri başladı. 8- Anadolu’nun doğusunda güçlenen Akkoyunlular, Osmanlıları tehdide başladılar. 9- Ankara Savaşı’ndan sonra Bizans, İstanbul’da bulunan Müslümanların bir kısmını şehid etti, bir kısmını şehirden çıkardı, camileri tahrip etti. Not: Yedi ay kadar esir dönemi yaşayan Yıldırım 9 Mart 1403’ de vefat etti. Timur askeri
39. Bir adam, ruh hastalıkları doktorunun kapısını çalıp içeri girdi ve kendini tanıttı : " Bendeniz Aksak Timur. Yani Timurlenk... " Ruh doktoru hemen doğruldu. Muayenehanesinin kapısını dikkatle kapattı. Pencereleri örttü. Hastanın yanına geldi, bir iskemle çekip oturdu. Çok önemli bir şey söyleyen insanların tavrı ile sordu : " İnanın, kaç zamandır ben de sizin gelmenizi bekliyordum. Şimdi baş başa kaldık sorayım bari... Allahaşkınıza söyler misiniz ben Ankara Savaşı'nda ne hata yaptım ? Bir gün Timur Han ile Ahmedi hamamda yıkanırken : - Sence benim değerim ne kadardır der Timur Han. Ahmedi : - 80 akçe sultanım. - Nasıl olur! Şu belime bağladığım peştemal sadece 80 akçe eder. - Hünkarım ben de zaten peştemala değer biçtim. Ankara Savaşı’nın hatıraları nedeniyle Osmanlı insanının hafızasında Timur pek iyi bir yer edinmemiştir. Ve Timur hakkında birtakım fıkra ve nükteler uydurulmuştur.
40. Timurlenk, Ankara Savaşı’ndan sonra Sivri Hisar'a gelir. Hoca kolları sıvar. Semiz bir kaz kızarttıktan sonra alır Timur'a doğru yola koyulur. Yol uzun uzadıkça Hocanın karnı da açtır. Tepsideki kaz kokusu burnuna gelir. Hoca bir yutkunur, iki yutkunur, dayanamaz. Bir budu koparıp yer. Timur: - "Nerede bu kazın diğer budu?" diye sorar. Hoca hiç tereddüt etmeden kafadan atar: - "Bizim burada kazlar tek ayaklıdır Şevketlim!" der. Timur kızar: - "Haydi gidip görelim" der. Hoca’nın mahallesine giderler. Kış günlerinde kümes hayvanları tek ayakları üzerinde dururlar ya... Hoca kazların o anda öyle durduklarını görünce: - "İşte Sultanım söylediğim gibi... Bizim burada kazlar tek ayaklıdır!" der. Tam o sırada yanındaki adamlarını kazların üzerine gönderip ürkütmelerini emreder. Askerler hep birden kazların üzerine hurra edince kazlar iki ayaklı olup kaçarlar. Timur Hoca'ya döner: - "Bre Hoca sarığından utanmaz mısın? Huzurumuzda nasıl yalan söylersin?" diye gürler. Hoca son derece pişkindir. Hiç istifini bozmaz. Ve ona şu cevabı verir: - "Kızma Sultanım! Bu kadar silahlı adam sizin üzerinize gelse siz de dört ayaklı olurdunuz!.."
41. FETRET DEVRİ ( 1402-1413) Yıldırım Bayezid’in Ankara Savaşı’nda Timur’a yenilmesi ile başlayan ve Çelebi Mehmet’in hükümdar olmasına kadar geçen 11 Yıllık saltanat karışıklığına Osmanlı tarihinde Fetret devri adı verilir. Fetret devrine Timur’un Osmanlı ülkesini Yıldırım Bayezid’in oğulları arasında paylaştırması sebep olmuştur. * Bu dönemde Osmanlının Anadolu hâkimiyeti oldukça zayıflamıştır. Fakat balkanlarda Eflak prensliği dışında toprak kaybı olmamıştır. Bunun nedenleri: 1. Tımar sistemi nedeniyle bölgede gelirin ve refahın artması 2. Avrupa’da yüzyıl savaşları nedeniyle büyük bir karışıklık yaşanması 3. Fetihlerde yumuşak bir politika izlenmesi 4. Halkın çapulculara karşı güvenliğinin sağlanması Çelebi Musa, Süleyman Çelebi, Mehmet Çelebi Mehmed Çelebi’nin Anadolu’da tahta çıkışı
44. Çelebi Mehmet’in Amacı: Anadolu birliğini yeniden sağlayarak devleti güçlendirmek. * Çelebi Mehmet Osmanlı Devleti’nin ikinci kurucusu sayılır. İLK DENİZ SAVAŞI Tarih: 1416 Taraflar: Osmanlı X Venedik Sebep: Venediklilerin Osmanlı gemilerine düşmanca saldırıda bulunmaları Sonuç: 1- Çalı Bey komutasındaki Osmanlı donanması yenildi. 2- Savaş sonunda yapılan antlaşmaya göre Venedikliler Osmanlı topraklarında diğer milletlerden daha fazla ticaret yapacaklar, buna karşılık Osmanlı gemilerine saldırmayacaklardı.
45.
46. ŞEHZADE MUSTAFA ÇELEBİ İSYANI (Yıldırım Bayezid’in oğlu) Tarih: 1420 Sebep: Timur, Yıldırım Bayezid’in oğlu Mustafa Çelebi’yi Ankara Savaşı sonunda yanında Semerkand ’ a götürmüştü. Timur’un ölümü üzerine Mustafa Çelebi geri döndü ve tahta çıkmak isteği ile isyan etti. Sonuç: Mehmet Çelebi’ye yenilen Mustafa Çelebi, Bizans’a sığındı. Mehmet Çelebi Bizans ile bir antlaşma yaptı ve Mustafa Çelebi’yi serbest bırakmaması şartıyla Bizans’a her yıl yüz bin akçe ödemeyi kabul etti. *Mustafa Çelebi’nin Yıldırım’ın oğlu olmadığını iddia edenler ona Düzmece adını verdiler. Bu sebeple isyanın diğer bir adı da Düzmece Mustafa isyanıdır. ( II.Murad döneminde Bizans destekli Mustafa Çelebi yeniden isyan ederek Edirne’ye gelmiş ve padişahlığını ilan etmiştir. 1422’de yakalanan Mustafa Çelebi hanedandan olmadığı ilan edilerek öldürülmüştür. Mehmet Çelebi’nin hükümdarlığının sonunda Osmanlı Devleti
48. Amacı: Balkanlarda Osmanlı aleyhine bozulan dengeyi yeniden sağlamak. * II.Murat, kuruluş döneminin son padişahıdır. * II.Murat, Türkçe’ye çok önem vermiştir. Devletin resmi kayıtları II.Murat’tan itibaren Türkçe tutulmuştur. İSTANBUL KUŞATMASI Tarih: 1422 Sebep: II.Murat, Çelebi Mehmet’in oğlu Mustafa Çelebi’ yi tahta çıkarmak isteyen Bizans’ı cezalandırmak istedi. Sonuç: 50 gün süren kuşatmayı, II. Murat, Mustafa Çelebi’nin Bursa’yı kuşatması üzerine kaldırmak zorunda kaldı. ŞEHZADE MUSTAFA OLAYI (Çelebi Mehmed’in oğlu) Tarih: 1422 Sebep: Çelebi Mehmed’in oğlu Şehzade Mustafa tahta geçmek için Bizans ve Anadolu beyliklerinin desteği ile ayaklandı. Sonuç: 1423’te İznik’te yakalanarak öldürüldü.
49.
50. VARNA SAVAŞI Tarih: 1444 Taraflar: Osmanlı X Haçlılar (Macar, Erdel, Eflak, Leh, Venedik, Sırp, Alman) Sebepler: 1- Osmanlı tahtına 12 yaşındaki II.Mehmed’in geçmesi. 2- Haçlıların Avrupa’nın güneydoğusunu Türklerden korumak istemesi. 3- Edirne-Segedin Antlaşması’nı papanın onaylamaması üzerine geçersiz sayılması. 4- İstanbul’u Osmanlılardan korumak. Sonuçlar: 1- Hıristiyanların Osmanlıları Avrupa’dan atma ümitleri sona erdi. 2- Bizans’ın kaderi belirlendi. 3- Balkanlarda 500 yıl sürecek Osmanlı hâkimiyeti başladı, Rumeli’de kesin olarak Türk egemenliği sağlandı. 4- Varna Savaşı’ndan önce II. Murad ikinci kez tahta çıktı. Varna Savaşı’nda İkinci Murad öğleden sonra muharebe meydanını gezer. Düşman askerlerinin hep genç olduğunu görür. Komutanlarından birine sorar : “ Garip değil mi? Bu kadar ölünün içinde hiç ak sakallı görmedim. Hepsi genç hepsi taze! “ Bunun üzerine komutan şu cevabı verir: - Padişahım! Eğer içlerinde bir ak sakallı olsaydı, başlarına bu felaket gelir miydi?
51. II. KOSOVA SAVAŞI Tarih: 1448 Taraflar: Osmanlı X Haçlılar ( Macar, Erdel, Eflak, Alman) Sebep: 1- Haçlılar Varna yenilgisinin izlerini silmek istediler. 2- Türk düşmanı Hunyadi Yanoş’un Macar kralı olup Haçlıların yardımı ile Osmanlılara saldırmak istemesi. Sonuç: 1- Avrupalı ülkeler saldırıdan savunmaya geçtiler. Haçlılar bir daha Türklere saldırmaya cesaret edemediler. (1683 tarihine kadar) 2- Bu zafer Türklerin kesin olarak Balkanlara yerleşmesini sağlamıştır. 3- Eflak yeniden Osmanlılara tabi oldu. 4- Bulgaristan ve Kuzey Yunanistan Osmanlı yönetimine girdi. Bu bölgelere Anadolu’dan getirilen göçmenler yerleştirildi ve özellikle Bulgaristan hızla Türkleşti. 5- Türklerin son savunma, haçlıların son saldırı savaşı olmuştur.
52. II. Murad, oğluna şöyle seslenir : “ Ey oğul, şunu iyice öğrenmelisin: Herhangi bir şeyin, devamlı olarak kaba kuvvet, kılıç, kahramanlık ve ezici güç zoruyla meydana gelmesiyle, akıl, tedbir, sabır, ileri görüşlülük, imtihan ve yorucu tecrübeler sonucu dilediğimiz şekilde meydana gelmesi arasında büyük farklılıklar vardır. Birinci yol her zaman geçerli olmadığı gibi, sakıncaları da çoktur. Bir adam bir bahçe dolusu meyveyi yemek için bir bahçeye girdiğinde, henüz olmamış ham meyveleri koparıp ağzına atsa, yemek istediği şey meyve değil belki de zehirdir. Fakat olgunlaşmasını bekleyip ondan sonra koparıp yese, yediklerine ancak o zaman meyve denebilir. Aklın gücü daima kılıçtan üstündür. Ben nice yiğitlerin akıllarını kullanamadıkları, sırf kılıçlarına güvendikleri için yok olduklarını gördüm. Güçlü kuvvetli olmak iyidir. Ancak kuvvet aklın emrine verilmelidir. Benim ecdadım, benim sayemde ölümden kurtulmuşlardır. Ben de, senin doğuşunla ve senden doğacak olanlarla ölümden ve daimi bir yok oluştan bir bakıma kurtulmuş sayılırım. Sen de öyle olacaksın. “ ( Popüler Tarih Dergisi, Mayıs, 2003, s. 23 )