![[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],渋い]()
Recomendados
Más contenido relacionado
Último
Último (20)
Destacado
Destacado (20)
Michael Kenna - Shibui
Notas del editor
- Wie heeft er hier al gehoord van Michael Kenna of kent zijn werk? Michael Kenna is een Brits landschapsfotograaf, opgegroeid in een arbeiders gezin. Een heel belangrijke thema in zijn werk is de mens. In het bijzonder sporen van de mens. Daarnaast zie je in zijn foto’s ook heel vaak bomen en water terugkeren. Maar daarover later meer; een fotograaf leer je immers het best kennen aan zijn foto’s. Shibui? Bekend. Shibui is het traditionele Japanse schoonheidsideaal. Denk aan typische oosterse kunst, en de kans is groot dat het opgebouwd is volgens de regels van deze leer. Waarom nu Michael Kenna en Shibui in een presentatie. Wat heeft een Engels arbeidersklasse fotograaf nu gemeen met de Japanse esthetica. Wel Michael Kenna zegt vaak dat hij zich tot Japan aangetrokken voelt en dat hij daar graag inspiratie haalt. Dat er een zekere band bestaat tussen Japan enerzijds en Michael Kenna anderzijds. Wel volgens mij is die band Shibui. Alhoewel van een heel andere wereld, wil ik vandaag aantonen dat het werk van Kenna diezelfde regels volgt die we ook terugvinden in de traditionele Oosters en in het bijzonder Japanse kunst. En dat wil ik graag vanavond met jullie onderzoeken. Maar daarvoor moeten we eerst een definitie van shibui geven. Wat is dat schoonheidsideaal nu eigenlijk. Het Grieks schoonheidsideaal daar kunnen de meesten van ons wel iets bij voorstellen: Proporties, eenheid, symmetrie. Denk bijvoorbeeld maar aan de man van Vertruvius. Je weet wel die man in die cirkel met zijn armen en benen gespreid van Da Vinci. Maar Shibui zal voor minder mensen een beeld oproepen. Zoals veel Japanse begrippen is het moeilijk te vatten in een korte definitie, maar ik doe toch een poging:
- Shibui is het schoonheidsideaal van de verfijnde bescheiden eenvoudige, subtiele, ondergedompelde elegantie die normale dingen verheft tot een ereplaats. Het “Zen” gevoel, en dat kennen jullie ongetwijfeld. Shibui vind je terug in allerlei facetten van de Japanse cultuur. Van ikebana (bloemsierkunst) tot zen-tuinen en van kalligrafie to haiku’s. Ik denk dat de meesten deze eigenschappen ook wel kunnen verzoenen met hun beeld van de Japanse cultuur Shibui voor mij wordt gekenmerkt door 5 eigenschappen. Shibui is eenvoudig suggestief bescheiden harmonieus ruw Let op deze simpele termen dekken een heel grote lading, en zijn in het concept van shibui heel nauw met elkaar verwoven. Ik wil vanavond graag die termen één voor één behandelen en meer diepgang geven; en dit relateren aan het werk van Kenna. Want hoe kan het werk van een Engelse arbeidersklasse fotograaf shibui zijn? Wel laten we eens naar het eerste element kijken...
- Eenvoudig Een shibui werk moet eenvoudig zijn. Wat kan daarmee bedoel worden? “ Less is More” of nog beter “Perfectie is niet wanneer er niets meer kan toegevoegd worden, maar wanneer er niets meer weg te nemen valt.” Een goed voorbeeld hiervan in de Japanse cultuur is de Haiku. 3 regels, 17 lettergrepen en dat is het. Daarmee moet de haiku-dichter het doen. Een ander goed voorbeeld zijn de Suiboku-ga (inkt schilderingen), waar de schilder met slechts een paar penseeltrekken een beeld wordt gevormd. Eenvoud creëert Michael Kenna in zijn werk onder andere door het aantal beeldelementen te beperken.
- Waaruit is dit beeld opgebouwd? Waarom is dit beeld eenvoudig? Ik vind dit beeld eenvoudig te lezen... De achtergrond: wolken en wat bergen De voorgrond: bergen Centraal: vogels En nog een klein vleugje zee…. Dit is geen hoogdravende composities, waar je van het ene element naar het andere element getrokken wordt. Een vrij klassieke opbouw, niets speciaals.
- En hier een keienstrand Opnieuw een vleugje zee Een vage lucht als achtergrond En een strandstoel (dit is trouwen zo’n spoor van de mens) Wat in deze foto opvalt is de lucht tot een uniforme massa is geworden. Hierdoor krijg je een extra vereenvoudiging van het beeld. Je vindt dit ook terug in traditionele oosterse schilderijen, waar het lege doek een belangrijk element van de compositie is. Dit is een typisch Kenna werk waarbij sporen van menselijke activiteiten in een landschap centraal staan, maar de mens zelf niet te zien is.
- Mont St. Michel Wat valt jullie op? Voor mij twee dingen: Ten eerste: “ Vervlakking van de lucht en het strand” waardoor dat de abdij en pier los komen van het blad. Dezelfde techniek als in de vorige foto. Maar verder doorgedreven. Er is ogenschijnlijk maar 1 beeldelement En ook Geen mensen. Nergens in de werken van Kenna zal je een figuur terugvinden. Toch wel raar voor een monument dat na de Eiffeltoren en Versaille het meest toeristische plaatsje van Frankrijk is. Kenna kiest er bewust voor de mensen uit te wissen, en zo de ruis uit het beeld weg te nemen.
- Is deze foto eenvoudig? Hoeveel elementen zie je hier in terug?a Michael Kenna speelt hier met de horizon. Door die buiten het kader te laten vallen krijg je een compositie met slechts 2 elementen… Maar het kan nog een stapje verder…
- De technieken van de vorige foto’s zijn hier gecombineerd waardoor de nacht samenvloeit en een (quasi) egaal achtergrond vormt voor het enige overblijvende element in de foto.
- Een tweede kenmerk van shibui is bescheidenheid. Welke technieken gebruikt Kenna om bescheidenheid uit te drukken?
- Wat is het onderwerp van deze foto? Voor mij is het die band, die als speeltuig is opgehangen. Opnieuw een teken van menselijk invloed trouwens… De band die hier een spilfunctie heeft (draaipunt) tot een diepere betekenis van de foto (de menselijke activiteit) is tot een minimum herleid. Bescheidenheid lijkt me hier overduidelijk. De verhouding van het onderwerp ten opzichte van het groter geheel spreekt boekdelen.
- De Empire state building. Jaren het icoon van New York. Nauwelijks herkenbaar hier. Vrij centraal, het periscoop effect zuigt je er naar toe, maar toch is de Empire State building niet prominent aanwezig. Mist, zoals hier, of scherptediepte, zijn technieken die Kenna vaak aanwendt om onderwerpen op een nederige manier voor te stellen.
- Ook hier dezelfde principes. Het kleine vliegtuig versus de grote suikerbroodberg…naast het kristusbeeld, en copa cabana, het belangrijkste herkenningspunt in Rio. De berg als symbool voor de bruisende levende stad. Het contrast kan haast niet groter: de wervelende wereldstad van het carnaval voorgesteld door een statische berg. Merk op, het beperkt aantal elementen; vervlakking, maw de eenvoud eigen aan Shibui.
- Hier gebruikt Kenna een techniek die eigenlijk ook al in de ander foto’s te zien was…. Welke? Zwart wit. Het roodgloeiend (of misschien wel intens wit) krijgt een heel ander elan door zwart wit te fotograferen… Michael Kenna fotografeert enkel zwart-wit. Dat maakt zijn foto’s minder luid en geven ze de nodige rust. Rust die hier heel fel contrasteert met de enorme energie die nodig is om staal vloeibaar te maken. Voor mij een overduidelijk teken van bescheidenheid.
- In dit beeld kan je nog twee technieken herkennen die Kenna gebruikt om terughoudendheid of ingetogenheid in zijn foto’s te brengen. Onscherpte (vaak door lange sluitertijden) Schaduwen Veel van de beelden van Kenna ontstaan pas echt in de donkere kamer, wanneer hij gaat afschermen of bijlichten. Kenna heeft de controle over het hele proces. Maakt zijn afdrukken zelf, en werkt nog steeds volledig analoog. De vogel is hier het draaipunt in de foto. Symbool voor vrijheid die kan ontsnappen uit het ommuurde plein.
- Eenvoud, bescheidenheid hebben we al gehad. Maar dat is niet genoeg om shibui te zijn. Een appel tegen een witte achtergrond is niet shibui. Een shibui kunstwerk, moet een rijke betekenis hebben, diepgang, het moet werken in betekenislagen. En die lagen moeten slechts geleidelijk aan zichtbaar worden. Een belangrijk aspect van shibui is dat het beeld ogenschijnlijk simpel- eenvoudig en bescheiden dus—lijkt, maar bij nadere inspectie een verborgen diepere betekenis heeft, of een verlangen/nieuwsgierigheid oproept. Een mysterie creëert. Neem nu de Haiku van daarnet. Het is niet voldoende om aan de regels van de lettergrepen te voldoen; een Haiku moet ook een beeld oproepen. Het is de kunst om met zo weinig mogelijk woorden veel mogelijk te zeggen. Michael Kenna heeft zich vaak vergeleken met Haiku dichters. Zo voelt hij zich eerder een Haiku-dichter dan een James Joyce. Hij bedoelt hiermee dat hij liever suggereert dan dat hij beschrijft.
- Een weg, bomen, mist... Maar wat zit er verborgen in de mist? Waar leidt die weg naar toe? Wie gebruikt de weg. Wordt hij überhaupt gebruikt? Veel vragen kan je stellen bij het zien hiervan. De mist speelt hier een belangrijk rol in; maar ook de weg die in het oneindige verdwijnt. Het feit dat er niemand op de weg is versterkt dat gevoel. In deze foto, maar ook in de volgende speelt een gevoel van “Mugen”. Nog zo’n Japans begrip. Het concept dat perfectie niet te vatten is in beeld of woord, en daardoor zich in het oneindige bevindt. Vaak zie je dat men in Japanse kunst mist en sluiers gebruikt om die perfectie te symboliseren. Door de mist krijgt deze foto een nieuwere laag krijgt, “de weg naar perfectie”. Een beeld is dus open voor verschillende interpretaties, en dat is ook wenselijk voor Kenna. Een foto is niet iets statisch. Van hetzelfde negatief kunnen verschillende impressies gemaakt worden; elk met hun eigen leven en verloop. De fotograaf geeft er zijn betekenis aan, maar evenzo de toeschouwer.
- Hier heb je dezelfde thematiek en techniek, nu met een brug; Had ik al verteld dat Kenna heel vaak nachtfotografie gebruikt. Daardoor kan hij lange sluitertijden gebruiken. Sinds de lezing van Peter Bialobrzeski weten we dat 10 minuten lange sluitertijden zijn. Wel Kenna moet een heel geduldig man zijn want zijn sluitertijden zijn vaak ettelijke uren. Waarom die lange sluitertijden. Die geven de foto een tijdloos kader. Hij zegt daarover dat fotografie toelaat iets te tonen wat het oog niet kan cumulatieve tijd. Wat benadrukt dat de foto geen weergave van de werkelijkheid is. Herinner dat Kenna met zijn foto’s wil suggereren, niet beschrijven. Kenna heeft ook foto’s gemaakt als illustraties bij romans (“The Hound of the Bakervilles”) en poëzie (“Love in Black and White”). Bij deze foto kan ik me best een luguber figuur in de mist voorstellen. Een dieper laag achter de mist.
- Detail en scherptediepte. Dat zijn de kernwoorden van deze foto. Door beide te combineren en slechts een detail van het onderwerp te tonen tegen een onduidelijk achtergrond, schept Kenna een ruim kader voor interpretatie, speculatie, verwondering. Ik vind dit een heel sterk beeld. Het trekt de toeschouwer naar zich toe. De kijker is niet meer een loutere observator maar wordt betrokken in de foto. Wie is die persoon? Waar staat hij? Staat hij alleen? Opnieuw het idee dat de foto een eigen leven leeft. Voor elke kijker een nieuwe betekenissen; misschien wel meerdere voor eenzelfde.
- Nog een sterk beeld. Waar zit hier de suggestie? Niets vaag, ogenschijnlijk een vrij rechtlijnig beeld. Maar er is meer. Misschien herkennen jullie het symbool anders geeft de titel zeker een indicatie geven. Het kenmerkende gebouw is hier symbool voor pijn leed en dood. Een weg naar de wanhoop. Let op dat shibui hier niets te maken heeft met de thematiek, maar wel met de voorstelling. In shibui termen is dit een mooi beeld. Kenna heeft hier trouwens ook veel controverse opgewekt met zijn reeks over de concentratiekampen. Vaak gehoorde klacht was hoe hij zo’n mooie foto’s kon maken over zulke gruwelen. Shibui dus. Het thema heeft niets met mooiheid of aantrekkelijkheid te maken. Het is vergelijkbaar met de foto’s van de ontbindende lijken die we eerder zagen bij Sally Mann. Net als Carl De Keyzer, vindt Kenna ook dat hij geen journalist is. (En dat is hij ook niet. Ik heb bij Kenna’s foto een ander gevoel dan bij die van De Keyzer. Niemand zal dit soort foto’s associëren met journalisme. Niemand zal naar aanleiding van die foto’s een positiever beeld hebben van de concentratiekampen. Eerder omgekeerd. Het gevoel dat hier voor mij overheerst is tristesse en somberheid. Japanners hebben daar ook een term voor Wabisabi. Kenna neemt trouwens ook geen afstand van het leed. Hij vond dat hij het moest doen; maar tegelijkertijd vond hij ook dat het, het juiste was om zijn afdrukken en negatieven hiervan weg te schenken. Omdat dat het juiste was om te doen. Kenna vindt bijvoorbeeld ook dat je niet vrijblijvend een foto kan maken. Er moet een zekere relatie met het onderwerp zijn. Je hebt een verantwoordelijkheid als fotograaf. Maar daarover later meer.
- Monique’s kindergarten, De crèche van zijn dochter Olivia. Monique is de lerares. Deze reeks is gemaakt in dezelfde periode als de concentratiekamp foto’s. Kenna werkt meerdere jaren aan projecten en die overlappen elkaar. Van dit project zegt hij dat hij het nodig had als tegengewicht voor de reeks over de concentratiekampen. Welke elementen van Shibui herkennen we hier. Eenvoud ja Bescheidenheid ja suggestief: ja De kip die de knikker ontmoet, welke conversaties moeten daaruit ontstaan. Wat hebben die elkaar te vertellen. Welk spel speelde het kind met die kip en die knikker. Het contrast is ook hier een belangrijke factor. Een vage schaduwrijke kip tegenover een ronde heldere knikker. Een contrast dat een dynamiek tussen beide creëert, die nieuwe situaties creëert.
- Harmonieus is een moeilijker concept. Het heeft veel facetten Ten eerste mag shibui niet afstotend zijn. Het is iets dat over de jaren heen moet blijven behagen. Een tijdloos karakter hebben. Ten tweede moet het ook bijdragen tot het groter geheel. Het mag niet te opvallend zijn. De foto mag niet de aandacht naar zich toe trekken, maar moet bijdragen dat de hele kamer er mooier van wordt. Een voorbeeld een vaas. Als de vaas te speciaal is te opvallend is dan trekt het de aandacht weg van de bloemen. Een shibui vaas daarentegen zal die bloem beter tot zijn recht laten komen. Dat is natuurlijk een moeilijk concept in fotografie, want een fotograaf heeft weinig controle, waar een foto uiteindelijk belandt. Kenna wil dit zelfs expliciet niet. De foto leidt immers zijn eigen leven. Harmonieus betekent hier dus vooral een positieve stimulus opwekken aan een zo’n ruim mogelijk publiek over verschillende generaties is een tijdloos kader.
- Er straalt een rust uit van die foto. Het spel met de tonen speelt hiervoor een groot belang. De schakeringen zorgen voor een evenwicht. Ondanks het feit dat er totaal geen symmetrie is. Dit is een foto die je op veel plaatsen kan hangen; waar je telkens weer naar kan kijken en nieuwe inspiratie, rust uit kan halen. Wat wij hier het “Zen”-gevoel zouden noemen. Van de klassiek inktschilders werd gezegd dat ze de schakeringen van drie kleuren moesten kennen. Zwart, wit en rood. En rood was dan de kleur die de schilders enkel mochten gebruiken om hun naam te stempelen. In die traditie werkt Kenna verder. Hij beheerst de tonaliteit tot in de perfectie, geleerd bij Ruth Bernard, waar hij afdrukken leerde maken, en het proces perfect onder de knie kreeg. Dit is een ogenschijnlijk simpele foto, maar vereist een grote vaardigheid van een meester. Ook dat is een aspect van het harmonieuze.
- Hetzelfde geld voor de piramides van Gizeh. Hoeveel toeristen zouden deze foto al gemaakt hebben? Kenna is een reiziger en heeft veel foto’s van toeristische locaties. Maar vakantiekiekjes kan je dat niet echt noemen. Slechts weinigen kunnen een foto maken zoals Kenna. Hij laat het zo eenvoudig uitschijnen, maar vele zouden moeite hebben met deze foto alleen al maar te copieren. Herinner: Kenna werkt volledig analoog…
- Dit is nu niet een foto die veel mensen thuis boven hun zetel zullen ophangen. Maar ook hier heb je een harmonie van de elementen. De foto straalt een zee van rust uit, maar handelt over een orkaan van geweld. Die twee uitersten houden elkaar in evenwicht en brengen harmonie in het beeld. Een subtiel ingehouden beeld, met een enorme suggestiekracht en een orkaan aan emoties.
- Door lange sluitingstijden te gebruiken wordt de zee tot rust gebracht. De overgang tussen zee en strand vervaagt en schept een evenwicht. Een gelijkaardig effect heb je ook tussen de zee en de lucht. Dat brengt de stoel (teken van menselijke aanwezigheid) beter tot zijn recht in een harmonieus kader. Stel je die foto voor met een korte sluitertijd. Had je dan nog hetzelfde effect, of had je dan gewoon een stoel op het strand? De stoel drukt trouwen ook een emotie uit. Hij staat daar niet, hij is omgegooid, weggevallen.
- Perfectie is niet mooi. Perfectie is ook niet natuurlijk, wat in de natuur is imperfect. Je vind er geen perfect ronde ballen, kaarsrechte bomen, etc. Perfectie dus, is eigenlijk een uiting van het abnormale. Dat is het uitgangspunt van ruwheid in shibui. Door een bewuste onvolmaaktheid (steentjes in het pottenbakken), kan men de rest van het werk beter toch zijn recht laten komen. Hetzelfde principe van de vaas en de bloem. Ruwheid, mos op beelden, een verweerde deur, geeft een extra cachet, elan, aan het onderwerp. Een extra geloofwaardigheid. Dit is niet iets dat vluchtig is, maar iets dat de tijd doorstaan heeft en daardoor een zekere autoriteit verworven heeft. Een recht van spreken heeft. Wabisabi komt ook hier weer in terug. Het arme, treurige, teloorgegane aspect uit de Japanse esthetiek.
- Een verweerde kom, vergelijkbaar met Japanse pottenbakkunst. Stel u voor en perfecte kom. Dat had het beeld totaal verwrongen, gekunsteld gemaakt. In goede shibui traditie kan je in deze foto ruwheid in verschillende lagen vinden. In een eerste ogenblikkelijke, onmiddellijk toegankelijke laag van de verweerde etenskom, en in een tweede laag--sluimerend onder de oppervlakte--de laag van de ruw erbarmelijke omstandigheden van de gevangenen.
- Ruwheid vind je in dit beeld ook hier op twee niveaus. De verweerde muur. Maar ook de ver van verfijnde manier van inpakken waaronder een schoonheid verborgen zit. Waardoor je een zeker medelijden krijgt met het beeld. De teloorgang, de tristesse uit het wasabi-concept.
- Wat kan er beter symbool staan voor het ruwe werk dat hier verricht wordt dan de doorgebogen wagon? Het is duidelijk zwaar werk, en die wagon heeft recht van spreken, want hij jaren trouw zijn taak verricht, en doet dat ie trouwens nog steeds. Verre van de perfecte wagon die hij eerst was toen hij zijn eerste rit maakte…
- Ruines zijn overduidelijk een symbool van verwering en vervlogen tijden. Verruwd. Als de stenen konden spreken, wat zouden ze vertellen. De ruwheid van het beeld versterk het suggestie aspect. Wat hebben die allemaal meegemaakt? Een tweede overduidelijk gevoel dat dit beeld oproept is het verval. Van het gebouw; maar ook—de diepere laag—de teloorgang van de beschaving; Duidelijk Wabisabi.
- Heyden hotel. Verloren gegane glorie. De ruwheid wordt hier buiten de overduidelijke elementen, ook op een tweede manier gevisualiseerd. De imperfectie. De verkeerd geschreven S-en. Ik had nog een uitweiding beloofd over de relatie met het onderwerp. Kenna wil geen Paparazzi fotograaf zijn. Die zijn scoop maakt en dan verdwijnt. Hij vindt dat je voor jezelf moet kunnen verantwoorden dat je, de foto die je neemt, niet steelt. En dat doe je door een relatie met je onderwerp op te bouwen. Langdurige relaties. Het mag dan ook niet verwonderlijk zijn dat Kenna steeds teruggaat naar vorige onderwerpen. Een project is daarom ook nooit af. Misschien dat hij later nog wel eens terugkeert. Deze foto is uit een reeks die vele jaren overspant.
- En daarmee hebben we de 5 eigenschappen gehad. We hebben heel wat werken gezien uit het oeuvre van Kenna. Maar het blijft natuurlijk een bloemlezing. We hebben bij elk van de foto’s telkens maar een aspect van Shibui belicht; maar ik hoop dat het voor jullie duidelijk was dat die aspecten telkens weer opnieuw in de foto’s terugkwamen. Shibui is en blijft natuurlijk een ideaal. Een streefdoel. In goede shibui tradities is voor Kenna het resultaat van ondergeschikt belang; het proces is de uiteindelijke drijfveer. Het is misschien niet opgevallen, maar de foto’s die we gezien hebben beslaan een periode van bijna 30 jaar, en komen uit verschillende projecten en reeksen. Ik durf dan ook wel stellen dat Shibui een constante is in het werk van Michael Kenna. Het is dan ook niet onlogisch dat hij zich tot Japan aangetrokken voelt. Ik heb heel bewust geen foto’s uit Japan en omstreken gekozen; omdat deze thematiek al snel zou afleiden. Oosterse onderwerpen zijn zelf vaak al Shibui. Ik wou vandaag argumenteren dat de foto’s als Shibui bestempeld mogen worden omwille van de stijl en techniek en niet zozeer omwille van de thematiek.. Maar deze foto’s wil ik jullie niet onthouden…
- Shibui? Laten we eens naar de eigenschappen kijken: Eenvoudig: Ja weinig elementen, vervaging in vlakken Bescheiden: Ja, het kleine topje, de vervaging van de bergen. suggestief: Ja, het perfecte ligt verborgen in de mist achter de bergen? Wat gebeurt er allemaal in de mist? Wordt er een misschien een oorlog uitgevochten? Harmonieus: Ja. Contrast van de fijne berg op de voorgrond versus de ruwe keten erachter, creëert een balans. Tijdloosheid door cumulatieve tijd (sluitertijden) Ruw: Ja de ruwheid van de bergen symboliseren een zekere onherbergzaamheid Voor mij is dit een foto die heel sterk aansluit bij de typische 17 e eeuwse Japanse inktschilderijen.
- Shibui? Eenvoudig: Beperkt aantal elementen Bescheiden: onscherpte, zwart-wit, onvaag centrum, terwijl de hele foto je aandacht toch naar het centrum leidt. Daar moet duidelijk de kern van de foto liggen. Suggestief : wat is er achter de poort? Waarom een poort? Harmonieus: Tijdloosheid, evenwicht in de tonen. Ruw: Imperfecte patronen van ongeschaafde stenen.
- Shibui? Eenvoudig: Beperkt aantal elementen, vervlakking Bescheiden: Schaduw van het onderwerp Suggestief: De omgeving verborgen in sluimer… Harmonieus: “Zen”, ook hier weer de tonen. De grijstonen versmelten bijna volledig in helderwit of pikzwart Ruw: De imperfecte boom, de ruwheid van de bergen die vaag door de mist verschijnen. Dit is voor Michael Kenna een belangrijke boom, die hij vele tientallen malen gefotografeerd heeft. In “Michael Kenna’s Hokkaido” vertelt hij over zijn relatie met de boom en de paparazzi-ethiek waaraan hij niet wil meedoen (Zie bibliografie). Zeker de moeite waard om eens te bekijken.
- En hiermee zijn we stilaan het einde gekomen. We hebben deze avond de aspecten van Shibui bekeken., en die gekoppeld aan het werk van Kenna. Voor mij is het overduidelijk dat Shibui een wezenlijk onderdeel is van Kenna’s stijl. Óf hij in zijn werken die esthetiek bewust hanteert óf dat shibui eerder natuurlijk in zijn foto’s insijpelt, durf ik niet te zeggen, maar voor mij is het overduidelijk dat zijn werk shibui is.
- Mocht je geïnteresseerd zijn in meer, dan kan je hier een paar interessante startpunten vinden. Michael Kenna’s site is natuurlijk de referentie, je vindt hier een biografie, foto’s en ook een aantal interviews, tentoonstellingsinformatie, publicatielijsten, etc. Bibliotheque National de France heeft net een tentoonstelling aan hem gewijd. Op hun site vind je ook een interessante beschouwing. Maar nu de tentoonstelling afgelopen is, zou die wel snel kunne verdwijnen. Nog een aanbeveling: De Hokkaido video is een favoriet.
- Stedelijke Nijverheidsschool Antwerpen Fotografie Module “Stromingen in de Fotografie” Dirk Huyge [email_address] Alle foto’s zijn gemaakt door Michael Kenna.