SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 43
Youth Food Movement

     Jaap Seidell
     VU en VUmc
United States ->




                   <- Guatemala
motief              tactiek         gedrag         effect



                      lagere prijzen




                     grotere porties   toename van
winstmaximalisatie                      inname van
                                                       toename
 en overproductie                       energierijke
  van landbouw                                         obesitas
                                          voedings-
                      betere smaak        middelen
                                         (calorieën)


                          grote
                     beschikbaarheid
Freedom of choice !
Pieter Breughel de Oude,
Luilekkerland, Cocagne, 1567,
Alte Pinakothek München
Overgewicht- overconsumptie
• Hogere energiedichtheid van
  voedingsmiddelen en grotere porties en
  intensieve marketing: economische zaken.
• Stimuleren van veeteelt en vlees en
  visconsumptie; productie van intensieve
  landbouw (kassen/kunstmest/
  bestrijdingsmiddelen/bio-
  industrie/antibiotica etc): landbouw
Overgewicht- bewegingsarmoede
• Veranderingen in transport – verkeer en
  waterstaat en ruimtelijke ordening.
• Veranderingen in fysieke arbeid –
  economische zaken en sociale zaken
  werkgelegenheid.
• Meer televisie en passieve activiteiten –
  economische zaken, OC&W.
• Minder mogelijkheden om buiten te spelen
  – ruimtelijke ordening en veiligheid.
BACKGROUND

 Food                            Person                                 Environment
                             Perception of
  Physical and               sensory attributes                       Price
  chemical properties        e.g. appearance,                         Availability
  Nutrient content           aroma, taste,                            Brand
                             texture                                  Social and Cultural



                           Psychological factors
                           e.g. personality,
                           experience, mood, beliefs


   Physiological                                       Attitudes e.g. to:
   effects e.g. satiety,                               sensory properties,
   hunger, thirst,                                     health and nutrition,
   appetite                                            price and value
                               Food Choice




                               Food Intake
The Foresight causal map of the inter-relationship between the
    different classes of factors driving the obesity epidemic



          Societal
         Psychology
                                 Indiv.
                                 Psych.



   Food                                      Indiv         Physical
Production                                                 Activity
                                             Phys.          Envir.
                   Intake                    Activ.
                   Drivers




                                Physiology
The impact of inappropriate Western diets on most of the world's
     susceptible populations: health systems already overwhelmed

Diabetes,
strokes,                     Reduced
heart                       capacity to          Fat Baby
               Elderly     care for baby         High Birth
                                                              Normal/high
disease,                                                      growth               Early Weaning
cancers                                           Weight
arthritis                                                                             Frequent
                                                                                      fast foods
                                               Rapid     weight gain
                          Disordered                                                  Inadequate
                             foetal                                                   physical activity
Inadequate                 nutrition
                                              Abdominal
health care
                                              obesity
system                                                               Child
                                                                     overweight
                  Woman                                                                         Reduced
                 o/w or obese Pregnancy                                                        play and
                             Glucose                                                           social
                              intolerance/                                                     isolation
                             diabetes                   Adolescent
                                                         O/W-obese          Poor school
  Reduced                                                                   conditions
  fertility;
  CVD, HT         Early onset                            Reduced job
                  Type 2               Inadequate                           Adapted from James et al. SCN
  Cancers                                                opportunities
                  Diabetes             obstetric care                       Millennium Rep. Food &
                                                                            Nutrition Bulletin, 2000, 21, 3S.
Agricultural policy
                                             Common agriculture
             Dietary targets
                                             policy (CAP) budget

              Cereals
               35%


                                                                   Cereals (for
                                             Meat, dairy,
                                                                      food)
                                             animal food
                                                                       20%
                                  Fruit,        58%
                                vegetables
                                   35%                               Fruit,
 Meat, fish, dairy                                                 vegetables
      25%                                                             4%
                        Other
                         5%                                  Wine, tobacco,
                                                             olive oil, sugar
                                                                   18%
Voorbeeld: marketing en
 overgewicht preventie:
   David en Goliath
Kids are Big Business
 Children aged 2 to 14 influence purchases of up to $ 500
  billion annually.

 Children are considered by marketers as a highly
  profitable consumer group.

 Companies compete fiercely for market share in this
  segment (kids & teens), and try to establish long term
  relationships with them by encouraging brand loyalty.

 Marketing expenses for kids has been by increasing
  around $12 billion a year (Rice, 2001).
kind
Children obesity prevalence
                            data in FLVS and in CT
Childhood obesity
                    20
     rate (%)
                                                                      17.8
                                                                      %

                    15                                        P<0.0001 / FLVS 2004
                                                       14.3
                         12.6

                                                  NS
                    10          11.4                                  8.8%
                           NS; p= 0.7
         CT
                                                              P<0.012 / FLVS 2000
         FLVS
                    5
                            From education to education + city involvement

                                                                                     Years
                         1992                    2000             2004


                                                                                             20
De pijlers van de EPODE methodologie
Een professionele structuur moet het programma leiden (Nationale
Coordinatie Team) en de 4 kerncomponenten managen:

                                                            Onafhankelijke
         Sterke politieke                                  wetenschappelijke
             support                                           expertise
                                                           Samenwerking met experts
      Zowel op nationaal als lokaal
                                                         vanuit verschillende gebieden:
                niveau
                                                           wetenschappelijke validatie
     (Ministeries, burgemeesters…)                       van boodschappen, monitoring
                                                                 en evaluatie…

                                      EPODE Nationale
                                      Coördinatie Team

                                                           Publieke / Private
       „Social Marketing‟                                    partnerships
            aanpak
                                                         Ontwikkeld en onderhouden in
         En het creëren van een                           samenwerking met publieke,
           netwerk van lokale                            technische, wetenschappelijke
       stakeholders, ondersteund                               en private partners
         door een onderbouwde
         communicatie strategie
Jongeren op Gezond Gewicht
          (JOGG)
EPODE model
• De gemeente verbindt zich aan een
  langjarige integrale aanpak (bestuurlijk
  draagvlak).
• Locale projectmanager.
• Public-private partnerships.
• Sociale marketing.
• Wetenschappelijke evaluatie.
• Verbinden van preventie en zorg.
Bestuurlijk draagvlak
• Intersectoraal beleid
• Volksgezondheid, verkeer, ruimtelijke
  ordening, onderwijs, sociale zaken, etc etc
Politiek Commitment – hoe krijg je
              dat ?
• Bevorderen van lichamelijke activiteit
  (meer fietsen, lopen, buitenspelen): heeft
  gunstig effect op
• verkeersveiligheid,
• milieu & duurzaamheid (lawaai,
  luchtverontreiniging),
• lichamelijke, psychische en sociale
  ontwikkeling van kinderen
Politiek Commitment – hoe krijg je
              dat ?
• Gezonder eten: meer groente en fruit en
  volkoren graan producten, minder dierlijke
  en industrieel bewerkte producten heeft
  gunstig effect op:
• milieu & duurzaamheid,
• lichamelijke, psychische en sociale
  ontwikkeling van kinderen
Sociale marketing
•
Twice a year, a food group or food
              related behaviour is highlighted
           “Vegetable” tool kit


 For parents                                         For the city
 The taste of the                                    Local newspaper,
season” brochure”                                       billboards




                                  For General
                                  Practitioner
                                      Health/
                                  nutritional news
                                                                        For teachers
                                                                         Pedagogical
                                                                         animations
Physical activity can be funny


 Promotionof Physical Activity
 Encouraging outdoors and
indoors games




                                  30
Continuous action:
           “Together, let’s walk to school”
• “Pedestrian school buses”
driven by the parents

• Specific methodology
designed by the national
coordination, adapted and
implemented by the local
team
Continuous action:
                       Sensory early-learning
• Training of local infancy professionals
• Implementation in child care centre from the early age
Publiek private samenwerking
• Is meer dan alléén sponsoring maar ook
  samenwerking met MKB, lokale
  supermarkt, zorgverzekeraar etc.
conclusies
• Economische belangen (overproductie en
  van voedsel en overconsumptie van
  fossiele brandstoffen voornaamste
  oorzaken van overgewicht.
• Mensen laten zich verleiden tot overeten
  door smaak, prijs, gemak en
  beschikbaarheid.
• Oplossing: prikkels verminderen in de
  omgeving + betere zelfregulatie van de
  mens.
Conclusies
• De EPODE benadering is aantoonbaar
  effectief.
• De integrale benadering richt zich op
  algemene themas als gezondheid en
  duurzaamheid in wijken.
• Het is gericht op actie en samenwerking
  en heeft ruimte voor PPP’s.
• We kunnen er meteen mee beginnen.
Vertrouw niet op voedingssupplementen
   om u tegen kanker te beschermen.
• U kunt beter kiezen voor een evenwichtig
  voedingspatroon dan voor
  voedingssupplementen.
Beperk de consumptie van rood vlees en
  vermijd het eten van bewerkt vlees.
 • Rood vlees is een bron van belangrijke
   voedingsstoffen. Maar om u tegen kanker
   te beschermen kunt u het beste niet meer
   dan 500 gram per week eten. Bewerkt
   vlees zijn vleesproducten die zijn gerookt,
   gezouten of op een andere manier zijn
   geconserveerd, bijvoorbeeld door
   toevoeging van conserveringsmiddelen.
   Voorbeelden zijn ham, salami en worst.
Beperk de consumptie van
       calorierijk voedsel.
• Calorierijk voedsel bevat meer dan 225-
  275 kcal per 100 gram. Voorbeelden zijn
  pizza, fastfood, chocolade, chips en koek.
  Het eten van calorierijk voedsel kan uw
  lichaamsgewicht verhogen.
Drink geen of weinig alcohol.
• Om kanker te voorkomen kunt u het beste
  geen alcohol drinken. Als u toch alcohol
  drinkt, beperk het aantal glazen dan tot 1
  voor vrouwen en 2 voor mannen.
Beperk de consumptie van zout
  en met zout bewerkt voedsel.
• Teveel zout kan schadelijk zijn voor uw
  gezondheid. Probeer iedere dag niet meer
  dan 6 gram zout te eten.

Más contenido relacionado

Similar a Yfm seidell-2011

Zwaarlijvigheid
ZwaarlijvigheidZwaarlijvigheid
ZwaarlijvigheidFrederikVO
 
2013 10 10 totaal
2013 10 10 totaal2013 10 10 totaal
2013 10 10 totaaliZovator
 
20120127 Congres Kinderobesitas A Haveman Nies
20120127 Congres Kinderobesitas A Haveman Nies20120127 Congres Kinderobesitas A Haveman Nies
20120127 Congres Kinderobesitas A Haveman NiesAnnemien_Haveman
 
Goede voeding in de ouderenzorg Kenniscafe Vivium 18-9-2018
Goede voeding in de ouderenzorg Kenniscafe Vivium 18-9-2018Goede voeding in de ouderenzorg Kenniscafe Vivium 18-9-2018
Goede voeding in de ouderenzorg Kenniscafe Vivium 18-9-2018Bianca Wester
 
Ondervoeding in huisartspraktijk
Ondervoeding in huisartspraktijkOndervoeding in huisartspraktijk
Ondervoeding in huisartspraktijkVBVK
 
Ondervoeding bij kinderen-eefje_winder-bakker
Ondervoeding bij kinderen-eefje_winder-bakkerOndervoeding bij kinderen-eefje_winder-bakker
Ondervoeding bij kinderen-eefje_winder-bakkerKelly Adegeest
 
Informatiebrochure Zwangerschap & Eetstoornissen
Informatiebrochure Zwangerschap & EetstoornissenInformatiebrochure Zwangerschap & Eetstoornissen
Informatiebrochure Zwangerschap & Eetstoornissenruubje11
 
Het neusje van de zalm ochtendlezing 18112011 nibi_nicole van dam
Het neusje van de zalm ochtendlezing 18112011 nibi_nicole van damHet neusje van de zalm ochtendlezing 18112011 nibi_nicole van dam
Het neusje van de zalm ochtendlezing 18112011 nibi_nicole van damBiologiePlusSchool
 
Braamhuislezing voedingenkanker20141002alleslideszichtbaar
Braamhuislezing voedingenkanker20141002alleslideszichtbaarBraamhuislezing voedingenkanker20141002alleslideszichtbaar
Braamhuislezing voedingenkanker20141002alleslideszichtbaarPeter Haima, Ph.D.
 
Mtc junior Orion
Mtc junior OrionMtc junior Orion
Mtc junior OrionRaedelijn
 
Presentatie loek de lange van molenaar tot kok
Presentatie loek de lange van molenaar tot kokPresentatie loek de lange van molenaar tot kok
Presentatie loek de lange van molenaar tot kokeismamediagroep
 
Healthy steps presentation-nl_june12
Healthy steps presentation-nl_june12Healthy steps presentation-nl_june12
Healthy steps presentation-nl_june12Ad Elsinger
 
Slide share OERsterk
Slide share OERsterkSlide share OERsterk
Slide share OERsterkRdeleth
 
Presentatie leefstijl als medicijn bp biohack 2
Presentatie leefstijl als medicijn bp biohack 2Presentatie leefstijl als medicijn bp biohack 2
Presentatie leefstijl als medicijn bp biohack 2Wim Tilburgs
 
Brainfood - Dr. Hugo Jorens
Brainfood - Dr. Hugo JorensBrainfood - Dr. Hugo Jorens
Brainfood - Dr. Hugo JorensEric Tack
 

Similar a Yfm seidell-2011 (20)

Zwaarlijvigheid
ZwaarlijvigheidZwaarlijvigheid
Zwaarlijvigheid
 
Presentatie frans kok
Presentatie frans kokPresentatie frans kok
Presentatie frans kok
 
Doelbewust Gezond &amp; Fit
Doelbewust Gezond &amp; FitDoelbewust Gezond &amp; Fit
Doelbewust Gezond &amp; Fit
 
2013 10 10 totaal
2013 10 10 totaal2013 10 10 totaal
2013 10 10 totaal
 
20120127 Congres Kinderobesitas A Haveman Nies
20120127 Congres Kinderobesitas A Haveman Nies20120127 Congres Kinderobesitas A Haveman Nies
20120127 Congres Kinderobesitas A Haveman Nies
 
Goede voeding in de ouderenzorg Kenniscafe Vivium 18-9-2018
Goede voeding in de ouderenzorg Kenniscafe Vivium 18-9-2018Goede voeding in de ouderenzorg Kenniscafe Vivium 18-9-2018
Goede voeding in de ouderenzorg Kenniscafe Vivium 18-9-2018
 
Ondervoeding in huisartspraktijk
Ondervoeding in huisartspraktijkOndervoeding in huisartspraktijk
Ondervoeding in huisartspraktijk
 
Waarom plantaardig(er)?
Waarom plantaardig(er)?Waarom plantaardig(er)?
Waarom plantaardig(er)?
 
Ondervoeding bij kinderen-eefje_winder-bakker
Ondervoeding bij kinderen-eefje_winder-bakkerOndervoeding bij kinderen-eefje_winder-bakker
Ondervoeding bij kinderen-eefje_winder-bakker
 
Training huid consument
Training huid consumentTraining huid consument
Training huid consument
 
Informatiebrochure Zwangerschap & Eetstoornissen
Informatiebrochure Zwangerschap & EetstoornissenInformatiebrochure Zwangerschap & Eetstoornissen
Informatiebrochure Zwangerschap & Eetstoornissen
 
Het neusje van de zalm ochtendlezing 18112011 nibi_nicole van dam
Het neusje van de zalm ochtendlezing 18112011 nibi_nicole van damHet neusje van de zalm ochtendlezing 18112011 nibi_nicole van dam
Het neusje van de zalm ochtendlezing 18112011 nibi_nicole van dam
 
Braamhuislezing voedingenkanker20141002alleslideszichtbaar
Braamhuislezing voedingenkanker20141002alleslideszichtbaarBraamhuislezing voedingenkanker20141002alleslideszichtbaar
Braamhuislezing voedingenkanker20141002alleslideszichtbaar
 
Mtc junior Orion
Mtc junior OrionMtc junior Orion
Mtc junior Orion
 
Presentatie loek de lange van molenaar tot kok
Presentatie loek de lange van molenaar tot kokPresentatie loek de lange van molenaar tot kok
Presentatie loek de lange van molenaar tot kok
 
Lichaam ontzuren
Lichaam ontzurenLichaam ontzuren
Lichaam ontzuren
 
Healthy steps presentation-nl_june12
Healthy steps presentation-nl_june12Healthy steps presentation-nl_june12
Healthy steps presentation-nl_june12
 
Slide share OERsterk
Slide share OERsterkSlide share OERsterk
Slide share OERsterk
 
Presentatie leefstijl als medicijn bp biohack 2
Presentatie leefstijl als medicijn bp biohack 2Presentatie leefstijl als medicijn bp biohack 2
Presentatie leefstijl als medicijn bp biohack 2
 
Brainfood - Dr. Hugo Jorens
Brainfood - Dr. Hugo JorensBrainfood - Dr. Hugo Jorens
Brainfood - Dr. Hugo Jorens
 

Yfm seidell-2011

  • 1. Youth Food Movement Jaap Seidell VU en VUmc
  • 2. United States -> <- Guatemala
  • 3.
  • 4. motief tactiek gedrag effect lagere prijzen grotere porties toename van winstmaximalisatie inname van toename en overproductie energierijke van landbouw obesitas voedings- betere smaak middelen (calorieën) grote beschikbaarheid
  • 6. Pieter Breughel de Oude, Luilekkerland, Cocagne, 1567, Alte Pinakothek München
  • 7. Overgewicht- overconsumptie • Hogere energiedichtheid van voedingsmiddelen en grotere porties en intensieve marketing: economische zaken. • Stimuleren van veeteelt en vlees en visconsumptie; productie van intensieve landbouw (kassen/kunstmest/ bestrijdingsmiddelen/bio- industrie/antibiotica etc): landbouw
  • 8. Overgewicht- bewegingsarmoede • Veranderingen in transport – verkeer en waterstaat en ruimtelijke ordening. • Veranderingen in fysieke arbeid – economische zaken en sociale zaken werkgelegenheid. • Meer televisie en passieve activiteiten – economische zaken, OC&W. • Minder mogelijkheden om buiten te spelen – ruimtelijke ordening en veiligheid.
  • 9. BACKGROUND Food Person Environment Perception of Physical and sensory attributes Price chemical properties e.g. appearance, Availability Nutrient content aroma, taste, Brand texture Social and Cultural Psychological factors e.g. personality, experience, mood, beliefs Physiological Attitudes e.g. to: effects e.g. satiety, sensory properties, hunger, thirst, health and nutrition, appetite price and value Food Choice Food Intake
  • 10. The Foresight causal map of the inter-relationship between the different classes of factors driving the obesity epidemic Societal Psychology Indiv. Psych. Food Indiv Physical Production Activity Phys. Envir. Intake Activ. Drivers Physiology
  • 11. The impact of inappropriate Western diets on most of the world's susceptible populations: health systems already overwhelmed Diabetes, strokes, Reduced heart capacity to Fat Baby Elderly care for baby High Birth Normal/high disease, growth Early Weaning cancers Weight arthritis Frequent fast foods Rapid weight gain Disordered Inadequate foetal physical activity Inadequate nutrition Abdominal health care obesity system Child overweight Woman Reduced o/w or obese Pregnancy play and Glucose social intolerance/ isolation diabetes Adolescent O/W-obese Poor school Reduced conditions fertility; CVD, HT Early onset Reduced job Type 2 Inadequate Adapted from James et al. SCN Cancers opportunities Diabetes obstetric care Millennium Rep. Food & Nutrition Bulletin, 2000, 21, 3S.
  • 12.
  • 13.
  • 14. Agricultural policy Common agriculture Dietary targets policy (CAP) budget Cereals 35% Cereals (for Meat, dairy, food) animal food 20% Fruit, 58% vegetables 35% Fruit, Meat, fish, dairy vegetables 25% 4% Other 5% Wine, tobacco, olive oil, sugar 18%
  • 15. Voorbeeld: marketing en overgewicht preventie: David en Goliath
  • 16.
  • 17.
  • 18. Kids are Big Business  Children aged 2 to 14 influence purchases of up to $ 500 billion annually.  Children are considered by marketers as a highly profitable consumer group.  Companies compete fiercely for market share in this segment (kids & teens), and try to establish long term relationships with them by encouraging brand loyalty.  Marketing expenses for kids has been by increasing around $12 billion a year (Rice, 2001).
  • 19. kind
  • 20. Children obesity prevalence data in FLVS and in CT Childhood obesity 20 rate (%) 17.8 % 15 P<0.0001 / FLVS 2004 14.3 12.6 NS 10 11.4 8.8% NS; p= 0.7 CT P<0.012 / FLVS 2000 FLVS 5 From education to education + city involvement Years 1992 2000 2004 20
  • 21. De pijlers van de EPODE methodologie Een professionele structuur moet het programma leiden (Nationale Coordinatie Team) en de 4 kerncomponenten managen: Onafhankelijke Sterke politieke wetenschappelijke support expertise Samenwerking met experts Zowel op nationaal als lokaal vanuit verschillende gebieden: niveau wetenschappelijke validatie (Ministeries, burgemeesters…) van boodschappen, monitoring en evaluatie… EPODE Nationale Coördinatie Team Publieke / Private „Social Marketing‟ partnerships aanpak Ontwikkeld en onderhouden in En het creëren van een samenwerking met publieke, netwerk van lokale technische, wetenschappelijke stakeholders, ondersteund en private partners door een onderbouwde communicatie strategie
  • 22.
  • 23. Jongeren op Gezond Gewicht (JOGG)
  • 24. EPODE model • De gemeente verbindt zich aan een langjarige integrale aanpak (bestuurlijk draagvlak). • Locale projectmanager. • Public-private partnerships. • Sociale marketing. • Wetenschappelijke evaluatie. • Verbinden van preventie en zorg.
  • 25. Bestuurlijk draagvlak • Intersectoraal beleid • Volksgezondheid, verkeer, ruimtelijke ordening, onderwijs, sociale zaken, etc etc
  • 26. Politiek Commitment – hoe krijg je dat ? • Bevorderen van lichamelijke activiteit (meer fietsen, lopen, buitenspelen): heeft gunstig effect op • verkeersveiligheid, • milieu & duurzaamheid (lawaai, luchtverontreiniging), • lichamelijke, psychische en sociale ontwikkeling van kinderen
  • 27. Politiek Commitment – hoe krijg je dat ? • Gezonder eten: meer groente en fruit en volkoren graan producten, minder dierlijke en industrieel bewerkte producten heeft gunstig effect op: • milieu & duurzaamheid, • lichamelijke, psychische en sociale ontwikkeling van kinderen
  • 29. Twice a year, a food group or food related behaviour is highlighted “Vegetable” tool kit For parents For the city The taste of the Local newspaper, season” brochure” billboards For General Practitioner Health/ nutritional news For teachers Pedagogical animations
  • 30. Physical activity can be funny  Promotionof Physical Activity  Encouraging outdoors and indoors games 30
  • 31. Continuous action: “Together, let’s walk to school” • “Pedestrian school buses” driven by the parents • Specific methodology designed by the national coordination, adapted and implemented by the local team
  • 32. Continuous action: Sensory early-learning • Training of local infancy professionals • Implementation in child care centre from the early age
  • 33. Publiek private samenwerking • Is meer dan alléén sponsoring maar ook samenwerking met MKB, lokale supermarkt, zorgverzekeraar etc.
  • 34. conclusies • Economische belangen (overproductie en van voedsel en overconsumptie van fossiele brandstoffen voornaamste oorzaken van overgewicht. • Mensen laten zich verleiden tot overeten door smaak, prijs, gemak en beschikbaarheid. • Oplossing: prikkels verminderen in de omgeving + betere zelfregulatie van de mens.
  • 35. Conclusies • De EPODE benadering is aantoonbaar effectief. • De integrale benadering richt zich op algemene themas als gezondheid en duurzaamheid in wijken. • Het is gericht op actie en samenwerking en heeft ruimte voor PPP’s. • We kunnen er meteen mee beginnen.
  • 36.
  • 37.
  • 38. Vertrouw niet op voedingssupplementen om u tegen kanker te beschermen. • U kunt beter kiezen voor een evenwichtig voedingspatroon dan voor voedingssupplementen.
  • 39. Beperk de consumptie van rood vlees en vermijd het eten van bewerkt vlees. • Rood vlees is een bron van belangrijke voedingsstoffen. Maar om u tegen kanker te beschermen kunt u het beste niet meer dan 500 gram per week eten. Bewerkt vlees zijn vleesproducten die zijn gerookt, gezouten of op een andere manier zijn geconserveerd, bijvoorbeeld door toevoeging van conserveringsmiddelen. Voorbeelden zijn ham, salami en worst.
  • 40.
  • 41. Beperk de consumptie van calorierijk voedsel. • Calorierijk voedsel bevat meer dan 225- 275 kcal per 100 gram. Voorbeelden zijn pizza, fastfood, chocolade, chips en koek. Het eten van calorierijk voedsel kan uw lichaamsgewicht verhogen.
  • 42. Drink geen of weinig alcohol. • Om kanker te voorkomen kunt u het beste geen alcohol drinken. Als u toch alcohol drinkt, beperk het aantal glazen dan tot 1 voor vrouwen en 2 voor mannen.
  • 43. Beperk de consumptie van zout en met zout bewerkt voedsel. • Teveel zout kan schadelijk zijn voor uw gezondheid. Probeer iedere dag niet meer dan 6 gram zout te eten.