Giải pháp mở rộng XK rau quả vào thị trường Hoa Kỳ 2

Trêng ®¹i häc ngo¹i th¬ng

Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng

Kho¸ luËn tèt nghiÖp

§Ò tµi:

Gi¶i ph¸p më réng xuÊt khÈu rau qu¶ vµo
thÞ trêng Mü

Sinh viªn thùc hiÖn: §Æng ThÞ Lan
Ph¬ng
Líp: Ph¸p 1-K38E.
Gi¸o viªn híng dÉn: PGS,TS NguyÔn
Trung V·n


Hµ néi - 12/ 2003

Môc lôc

Lêi më ®Çu...................................................................................................1

Ch¬ng I

Kh¸i qu¸t chung vÒ thÞ trêng rau qu¶ Mü........................................................3

I. T×nh h×nh tiªu thô.................................................................3

1. §Æc ®iÓm cña thÞ trêng rau qu¶ Mü................3
2. NÐt chung vÒ t×nh h×nh tiªu thô rau qu¶ cña
thÞ trêng Mü .................................................4
2.1. Møc tiªu thô rau............................................6
2.2. Møc tiªu thô qu¶ cô thÓ................................7
3. T©m lý, thÞ hiÕu, tËp qu¸n tiªu dïng..................10
II. S¶n xuÊt vµ cung cÊp trong níc...........................................13

1. DiÖn tÝch, n¨ng suÊt vµ c«ng nghÖ canh t¸c....13
2. S¶n lîng rau qu¶ qua c¸c n¨m............................15
2.1. S¶n lîng rau..................................................17
2.2. S¶n lîng qu¶.................................................17
III. NhËp khÈu.......................................................................23

1. Mét sè ®iÒu luËt vµ møc thuÕ liªn quan ®Õn
nhËp khÈu rau qu¶.......................................23
1.1. CÊm nhËp khÈu mét sè lo¹i n«ng s¶n..........23
1.2. §iÓm kiÓm so¸t tíi h¹n mèi nguy h¹i ®èi víi
hµng thùc phÈm (HACCP)............................23

§Æng ThÞ Lan Ph¬ng - Ph¸p 1 - K38


1.3. Quy ®Þnh cña FDA ®èi víi nhËp khÈu tr¸i c©y
.....................................................................25
1.3. ThuÕ nhËp khÈu mét sè lo¹i qu¶ cña Mü....28
2. Kim ng¹ch nhËp khÈu cña Mü vÒ rau qu¶.......29
3. C¬ cÊu nhËp khÈu...........................................32
3.1. NhËp khÈu rau............................................32
3.2. NhËp khÈu qu¶.............................................35

3.2.1.Qu¶ nhiÖt ®íi .......................................................................35


3.2.2. Qu¶ cã mói ë Mü...................................................................37

3. C¬ cÊu thÞ trêng nhËp khÈu cña Mü..............38
Ch¬ng II

Thùc tr¹ng xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng Mü trong nh÷ng n¨m

gÇn ®©y......................................................................................................41

I. §¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt trong níc.....................41

1. DiÖn tÝch ........................................................42
1.1. DiÖn tÝch rau ®Ëu.......................................42
1.2. DiÖn tÝch c©y ¨n qu¶...................................43
2. S¶n lîng vµ n¨ng suÊt.......................................45
3. Thùc tr¹ng chÕ biÕn vµ b¶o qu¶n rau qu¶.......49
3.1. HÖ thèng b¶o qu¶n.....................................49
3.2. HÖ thèng chÕ biÕn...................................50
II. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu cña rau qu¶ ViÖt Nam vµo thÞ trêng Mü

.........................................................................................53

1.Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña rau qu¶ ViÖt Nam.....53



1.1.§Æc ®iÓm vµ xu híng biÕn ®éng cña kim
ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ ViÖt Nam vµo thÞ tr-
êng Mü.........................................................53

1.1.1. §Æc ®iÓm vµ xu híng biÕn ®éng chung cña kim ng¹ch xuÊt
khÈu rau qu¶ ViÖt Nam ......................................................53

1.1.2. Xu híng biÕn ®éng cña kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ ViÖt
Nam vµo thÞ trêng Mü..........................................................57

1.2. Kim ng¹ch xuÊt khÈu theo c¬ cÊu mÆt hµng
.....................................................................59
2. C¬ cÊu thÞ trêng xuÊt khÈu............................63
2.1. Nh÷ng thÞ trêng xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt
Nam..............................................................63

2.1.1. ThÞ trêng Liªn x« vµ çc níc §«ng ¢u...................................64

2.1.2. ThÞ trêng Trung Quèc..........................................................65

2.1.3. Çc thÞ trêng NhËt B¶n, §µi Loan, Hång K«ng vµ Hµn Quèc
..............................................................................................66

2.1.3.Çc níc ASEAN......................................................................67

2.1.4. Çc thÞ trêng kh¸c................................................................68

2.2. TÇm quan träng cña viÖc më réng thÞ trêng
®èi víi xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam.......69
3. ChÊt lîng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña xuÊt khÈu
rau qu¶ ViÖt Nam vµo Mü............................71
3.1. ChÊt lîng cña rau qu¶ ViÖt nam ..................71
3.2. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh ...................................73
III. §¸nh gi¸ chung vÒ xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam vµo thÞ

trêng Mü............................................................................74



1. Nh÷ng kÕt qu¶ vµ thµnh c«ng bíc ®Çu.............74
2. Nh÷ng tån t¹i vµ th¸ch thøc chñ yÕu.................77
Ch¬ng 3

Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ më réng xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng

Mü..............................................................................................................81

I. §Þnh híng xuÊt khÈu rau qu¶ vµo thÞ trêng Mü....................81

1. Dù b¸o thÞ trêng rau qu¶ cña Mü trong nh÷ng
n¨m tíi............................................................81
1.1. VÒ c¬ cÊu nhËp khÈu rau qu¶......................81
1.2. Dù b¸o vÒ gi¸ ...............................................83
2. Môc tiªu xuÊt khÈu rau qu¶.............................84
3. Nh÷ng ®Þnh híng lín trong xuÊt khÈu..................................86

3.1. §Þnh híng vÒ chiÕn lîc s¶n phÈm vµ thÞ trêng
.....................................................................86

3.1.1. §Þnh híng vÒ thÞ trêng.........................................................87

3.1.2. §Þnh híng vÒ s¶n phÈm......................................................88

3.2. Quy ho¹ch vïng s¶n xuÊt rau qu¶ tËp trung 90
II. Gi¶i ph¸p më réng xuÊt khÈu rau qu¶ vµo thÞ trêng Mü.......94

1. Nh÷ng gi¶i ph¸p vi m«.......................................94
1.1 §Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng Marketing vµ nghiªn
cøu thÞ trêng...............................................94
1.2. N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña xuÊt khÈu
rau qu¶........................................................100
1.3. Gi¶i ph¸p vÒ vèn vµ tµi chÝnh...................104
1.4. Chó träng ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé..............106
1.5. Gi¶i ph¸p vÒ c«ng nghÖ vµ th«ng tin..........107



2. Nh÷ng gi¶i ph¸p vÜ m«....................................110
2.1. ChÝnh s¸ch ®Êt ®ai.....................................110
2.2. ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu
rau qu¶........................................................113
2.3. ChÝnh s¸ch ®Çu t.......................................114
2.4. ChÝnh s¸ch vèn, tÝn dông.........................115
2.5. ChÝnh s¸ch b¶o hiÓm kinh doanh xuÊt khÈu
rau qu¶.........................................................117
2.6. ChÝnh s¸ch hç trî, khuyÕn khÝch xuÊt khÈu
rau qu¶........................................................118
KÕt luËn...................................................................................................124

Tµi liÖu tham kh¶o:.......................................................................................1



Lêi më ®Çu

Sau h¬n 15 n¨m ®æi míi, ®Êt níc ta ®· ®¹t ®îc nh÷ng
thµnh c«ng rÊt ®¸ng kÓ. Tõ mét níc n«ng nghiÖp ph¶i
nhËp khÈu lín l¬ng thùc triÒn miªn, giê ®©y chóng ta ®·
trë thµnh mét níc xuÊt khÈu g¹o vµ nhiÒu n«ng s¶n kh¸c
cã vÞ thÕ trªn thÕ giíi. Tõ khi NghÞ QuyÕt §¹i Héi §¶ng
lÇn thø VIII híng dÉn thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ c©y trång, h-
íng vÒ xuÊt khÈu, ngµnh rau qu¶ ViÖt Nam ®· cã nh÷ng
bíc ph¸t triÓn, vµ thÝch øng kÞp tríc nh÷ng biÕn ®éng
®ét ngét cña thÞ trêng níc ngoµi, tríc hÕt lµ thÞ trêng
Mü.
Qu¸ tr×nh b×nh thêng ho¸ quan hÖ ViÖt Mü, ®Æc
biÖt lµ hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng ®îc ký kÕt vµ
cã hiÖu lùc th¸ng 12/2001 lµ ®éng lùc më çnh cöa thÞ
trêng Mü, mét thÞ trêng hÊp dÉn vµ lín nhÊt thÕ giíi, ®Ó
cho çc doanh nghiÖp ViÖt Nam vµo cuéc vµ c¹nh tranh
mét çch b×nh ®¼ng víi çc níc kh¸c. Çc doanh nghiÖp
ViÖt Nam ®ang ®øng tríc c¬ héi lín ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt
khÈu vµ ®a ph¬ng ho¸ thÞ trêng.
Trong bèi c¶nh ®ã, em ®· chän ®Ò tµi ÒGi¶i ph¸p më

réng xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt nam vµo thÞ trêng MüÓ cho kho¸

luËn tèt nghiÖp cña m×nh. Víi sù híng dÉn tËn t×nh cña
thÇy gi¸o NguyÔn Trung V·n cïng víi sù nç lùc cña b¶n
th©n, em mong muèn ®îc nghiªn cøu s©u h¬n vÒ çc
gi¶i ph¸p nh»m më réng xuÊt khÈu rau qu¶ ViÖt Nam.
Néi dung ®Ò tµi gåm 3 ch¬ng:
Ch¬ng 1: Kh¸i qu¸t thÞ trêng rau qu¶ Mü
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng xuÊt khÈu cña rau qu¶ ViÖt
Nam vµo thÞ trêng Mü trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y
§Æng ThÞ Lan Ph¬ng - Ph¸p 1 - K38 1


Ch¬ng 3: §Þnh híng vµ gi¶i ph¸p më réng xuÊt khÈu
cña rau qu¶ ViÖt Nam vµo thÞ trêng Mü.
Tuy ®· cã nhiÒu cè g¾ng vµ nç lùc, nhng do nh÷ng
h¹n chÕ vÒ thêi gian, kinh nghiÖm vµ kh¶ n¨ng cña ngêi
viÕt, nªn ®Ò tµi nµy khã tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. V× vËy
em mong ®îc sù chØ dÉn tËn t×nh cña c¸c thÇy c«
trong Trêng vµ ý kiÕn cña ®«ng ®¶o ®éc gi¶.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Sinh viªn thùc hiÖn: §Æng ThÞ Lan Ph¬ng



Ch¬ng I
Kh¸i qu¸t chung vÒ thÞ trêng rau qu¶ Mü

I. T×nh h×nh tiªu thô

1. §Æc ®iÓm cña thÞ trêng rau qu¶ Mü

Hîp chñng quèc Hoa kú lµ mét trong nh÷ng níc cã
diÖn tÝch lín nhÊt thÕ giíi (9,4 triÖu km2), d©n sè ®«ng
víi thµnh phÇn sè rÊt phøc t¹p. §©y lµ mét quèc gia trÎ
víi nhiÒu ngêi nhËp c tõ kh¾p çc ch©u lôc trªn thÕ giíi,
thùc sù lµ mét thÞ trêng khæng lå vµ rÊt lý tëng ®èi víi
nh÷ng níc muèn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. ThÞ trêng rau qu¶
Hoa Kú lµ mét thÞ trêng víi møc tiªu dïng cao, nhu cÇu
rau vµ tr¸i c©y çc lo¹i vµ lu«n cã xu híng t¨ng. Do lîng
d©n nhËp c ngµy cµng ®«ng vµ mang ®Õn nh÷ng së
thÝch thÞ hiÕu tiªu dïng kh¸c nhau, lîng giao dÞch rau
qu¶ trªn thÞ trêng ngµy cµng ®a d¹ng víi ®ñ çc chñng
lo¹i qu¶ vµ rau ®Õn tõ kh¾p çc miÒn khÝ hËu cña mäi
khu vùc trªn thÕ giíi. Kh«ng chØ lo¹i qu¶ cã mói nh cam,
bëi, quýt trªn thÞ trêng Mü mµ nhiÒu chñng lo¹i kh¸c,
®Æc biÖt lµ qu¶ nhiÖt ®íi vµ chuèi còng tham gia
kh«ng kÐm phÇn s«i ®éng trªn thÞ trêng rau qu¶
khæng lå nµy. Mü lµ mét trong nh÷ng níc võa xuÊt khÈu
võa nhËp khÈu tr¸i c©y vµ rau lín nhÊt thÕ giíi. PhÇn lín
rau qu¶ ®îc ph©n phèi qua hÖ thèng kªnh ph©n phèi lµ
çc siªu thÞ b¸n lÎ vµ çc cöa hµng thùc phÈm, cung cÊp
hµng ho¸ cho ngêi tiªu dïng cuèi cïng kh¾p níc Mü. Vai
trß cña çc nhµ trung gian ph©n phèi nh ngêi chuyªn



nhËp khÈu, ngêi b¸n bu«n ngµy cµng gi¶m, cßn vai trß
cña çc nhµ s¶n xuÊt, nh÷ng nhµ b¸n lÎ ngµy cµng t¨ng.
Hä ®Æt trùc tiÕp çc ®¬n ®Æt hµng tõ nh÷ng nhµ xuÊt
khÈu níc ngoµi võa gi¶m ®îc phÝ trung gian, võa ®¶m
b¶o chÊt lîng hµng ho¸. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, xu h-
íng s¸t nhËp çc tËp ®oµn ph©n phèi thùc phÈm cña Mü
diÔn ra m¹nh mÏ. Qu¸ tr×nh nµy dÉn ®Õn mét sè tËp
®oµn lín thao tóng vµ chi phèi thÞ trêng. Çc doanh
nghiÖp níc ngoµi muèn th©m nhËp vµo thÞ trêng Mü
trë nªn khã kh¨n h¬n vµ ph¶i th«ng qua çc tËp ®oµn
trªn. Mét ®Æc trng n÷a rÊt riªng cña thÞ trêng Mü, ®ã
lµ mét phÇn lín khèi lîng rau qu¶ tiªu thÞ trªn thÞ trêng
lµ nh÷ng rau qu¶ nhËp khÈu. Nhng dï lµ thÞ trêng nhËp
khÈu rau qu¶ lín cña thÕ giíi nhng ®©y l¹i lµ thÞ trêng
kh¾t khe, kh«ng ph¶i rau qu¶ nµo còng Òchen ch©nÓ
®îc vµo thÞ trêng nµy mµ ®ã ph¶i lµ nh÷ng lo¹i ®¸p øng
®îc çc tiªu chuÈn vÖ sinh kiÓm dÞch thùc phÈm phøc
t¹p cña Hoa Kú. VÊn ®Ò nh·n hiÖu còng rÊt ®îc chó ý,
hÇu hÕt çc rau qu¶ tham gia trªn thÞ trêng ®Òu cã
nh·n hiÖu cña çc c«ng ty hay t nh©n ®Ó ®¶m b¶o chÊt
lîng tiªu dïng. HiÖn nay, xu híng cña thÞ trêng Hoa Kú lµ
t¨ng cêng çc biÖn ph¸p b¶o hé vµ t¨ng lîng giao dÞch
rau qu¶ t¬i trong tæng lîng giao dÞch çc s¶n phÈm rau
qu¶.
2. NÐt chung vÒ t×nh h×nh tiªu thô rau qu¶ cña thÞ trêng Mü

ThÞ trêng Mü ®îc coi lµ thÞ trêng tiªu dïng lín nhÊt
thÕ giíi, x· héi Mü ®îc coi lµ x· héi tiªu thô. Ngêi ta íc



tÝnh r»ng hµng n¨m níc Mü tiªu gÊp nhiÒu lÇn çc níc
kh¸c. Ngµy nay nhËn thøc ®îc vÒ vai trß cña rau vµ qu¶
®èi víi søc khoÎ ®îc n©ng lªn, nªn rÊt nhiÒu ngêi tiªu dïng
Mü t¨ng cÇu ®èi víi mÆt hµng nµy. Nh×n chung møc tiªu
thô b×nh qu©n ®Çu ngêi vÒ rau qu¶ cña Mü lu«n cao
h¬n so víi møc trung b×nh cña thÕ giíi. Møc tiªu thô
b×nh qu©n ®Çu ngêi vÒ rau trªn thÕ giíi lµ 90 kg/n¨m,
ViÖt Nam lµ 60kg/n¨m. Trong khi ®ã møc b×nh qu©n
cña Mü rÊt cao, lªn tíi 187 kg mét ngêi/n¨m, tøc lµ gÊp
®«i møc b×nh qu©n cña thÕ giíi. Cßn møc tiªu thô tr¸i
c©y b×nh qu©n ®Çu ngêi cña Mü còng ®¹t møc gÇn
130kg/n¨m. CÇu lín kÐo theo cung cao, lîng rau qu¶
tham gia trªn thÞ trêng nµy hÕt søc s«i ®éng, ®a d¹ng
çc chñng lo¹i, trong ®ã mét phÇn lín lµ rau qu¶ ®îc
nhËp khÈu tõ çc níc kh¸c. Nhng nguån cung trong níc
vÉn cha thÓ ®¸p øng nhu cÇu khæng lå ®ã, nªn hµng
n¨m Mü ph¶i nhËp khÈu mét khèi lîng ®¸ng kÓ ®Ó ®¸p
øng çc nhu cÇu tiªu dïng ®a d¹ng cña ngêi d©n. Rau
qu¶ t¬i chiÕm tû träng h¬n mét nöa trong c¬ cÊu tiªu
dïng s¶n phÈm rau qu¶ nãi chung. Çc lo¹i qu¶ t¬i phæ
biÕn trªn thÞ trêng níc nµy lµ chuèi, t¸o, cam, xoµi, lª,
quýt, ®u ®ñ, d©u t©yÉ Níc qu¶ còng lµ lo¹i s¶n phÈm
chÕ biÕn ®îc yªu thÝch vµ tiªu dïng nhiÒu thø hai sau
hoa qu¶ t¬i. §Æc biÖt ngêi Mü thÝch sö dông çc lo¹i níc
Ðp thay cho níc uèng vµ thêng xuyªn trong b÷a ¨n hµng
ngµy, chiÕm tû träng h¬n 1/3 c¬ cÊu tiªu dïng hoa qu¶.
Ngoµi ra cßn cã çc d¹ng chÕ biÕn kh¸c nh: ®ãng hép,
®«ng l¹nh, sÊy kh«É


2.1. Møc tiªu thô rau

Møc tiªu dïng b×nh qu©n mçi ngêi n¨m 2001 lµ
200,4 kg rau (kÓ c¶ khoai t©y, nÊm ®Ëu ®ç, khoai
lang), gi¶m 2% so víi n¨m 2000, trong ®ã lîng rau t¬i ®îc
tiªu thô kh«ng thay ®æi, vÉn gi÷ ë møc 78kg; nhng cÇu
®èi víi rau hép vµ rau b¶o qu¶n l¹nh l¹i gi¶m, ®¹t 52
kg/ngêi so víi 55,2kg cña n¨m 2000. N¨m 2002, tæng l-
îng rau ®îc tiªu thô gi¶m nhÑ so víi n¨m tríc, chñ yÕu lµ
do rau t¬i gi¶m, cßn rau l¹nh vµ ®ãng hép t¨ng víi sè lîng
nhá. Khoai t©y lµ lo¹i rau ®îc tiªu dïng nhiÒu nhÊt ë Mü,
khèi lîng tiªu thô hµng n¨m lu«n ë møc cao, gÊp nhiÒu
lÇn c¸c lo¹i rau kh¸c. Møc tiªu thô b×nh qu©n lµ 62,3 kg
mçi ngêi tõ n¨m 1998 ®Õn nay. DÊu hiÖu gi¶m b¾t ®Çu
tõ n¨m 2001, nguyªn nh©n do ¶nh hëng cña gi¸ cao v×
nguån cung trªn thÞ trêng gi¶m.

B¶ng 1: Tiªu thô rau b×nh qu©n ®Çu ngêi ë Mü ( §¬n vÞ: kg)

N¨m 1998 1999 2000 2001 2002
C¶i
xanh 3.3 3.9 3.8 3.5 3.2
C¶i
b¾p 4.5 4.0 4.7 4.7 4.4
Cµ rèt 7.7 6.7 6.5 6.3 5.7
CÇn
t©y 3.0 3.0 2.9 3.0 3.0
Da
chuét 4.8 5.0 5.1 4.6 5.2
Rau
diÕp 12.8 14.3 14.5 14.4 13.9
Hµnh 8.8 9.3 9.1 8.6 9.0



Cµ
chua 41.5 40.4 39.8 37.6 39.6
Khoai
t©y 62.7 62.0 63.0 62.6 61.2
NÊm 1.8 1.9 1.9 1.8 1.9
Rau
kh¸c 49.2 51.1 54.0 53.3 52.2
Tæng 200.0 201.5 205.3 200.4 199.4

Nguån :USDA- 2002/ Vegetables and melon yearbook 2002.

Qua b¶ng sè liÖu trªn cho thÊy râ t×nh h×nh tiªu thô
rau ë Mü trong nh÷ng n¨m qua vÉn ®îc duy tr× kh¸ æn
®Þnh vµ ë møc cao (trªn 200kg/ngêi/n¨m), trong ®ã
cao nhÊt lµ n¨m 2000 víi møc 205,3kg/ngêi.

2.2. Møc tiªu thô qu¶ cô thÓ

Møc tiªu thô b×nh qu©n ®Çu ngêi n¨m 2000 ë Mü lµ
139 kg, t¨ng 3% so víi n¨m 1999 vµ c¸c n¨m vÒ tríc, ®¹t
møc cao thø hai trong lÞch sö tõ tríc ®Õn nay ( møc
cao nhÊt lµ n¨m 1998). Trong ®ã, tiªu thô qu¶ cã mói
t¨ng 8%, b»ng 59kg/ngêi, chñ yÕu lµ do cung trong níc
t¨ng v× ®©y lµ mét n¨m ®îc mïa cña Mü. Tuy vËy tiªu dïng
c¸c lo¹i qu¶ kh¸c l¹i gi¶m 1% so víi n¨m tríc, ë møc
80kg/ngêi. Trong 3% t¨ng so víi n¨m tríc ®ã, chñ yÕu lµ
do lîng tiªu dïng qu¶ t¬i t¨ng, ®Æc biÖt lµ qu¶ cã mói t¬i.
Cam t¬i, quýt t¬i, bëi lai quýt ®îc tiªu thô nhanh víi khèi l-
îng lín, nhng chanh vµ bëi l¹i gi¶m nhÑ so víi n¨m tríc.
ViÖc tiªu dïng cam t¬i t¨ng, lo¹i qu¶ t¬i chiÕm tû träng 1/2
trong toµn bé tiªu dïng qu¶ cã mói t¬i, t¸c ®éng m¹nh
®Õn møc t¨ng tiªu dïng chñng lo¹i qu¶ nµy nãi chung.



Tuy nhiªn møc tiªu thô çc lo¹i qu¶ kh¸c ngoµi qu¶ cã mói
l¹i gi¶m, chñ yÕu vÉn lµ gi¶m tiªu dïng chuèi t¬i, t¸o t¬i,
nho, lª, mËn. Trong khi ®ã çc lo¹i qu¶ nhiÖt ®íi kh¸c ®îc
nhËp khÈu l¹i t¨ng tiªu dïng, ®¹t møc tiªu dïng kû lôc. Qu¶
®ãng hép n¨m 2000 ®¹t b×nh qu©n ®Çu ngêi lµ 7kg, chñ
yÕu lµ t¨ng lîng cung néi ®Þa, cïng víi xuÊt khÈu gi¶m
kÐo theo ®Çu vµo ®Ó s¶n xuÊt qu¶ ®ãng hép t¨ng. Møc
t¨ng lîng ®µo ®ãng hép tiªu thô b×nh qu©n mçi ngêi
trong n¨m, vµ çc lo¹i qu¶ ®ãng hép nh: t¸o, ®µo ngät,
mËn kh«ng thay ®æi. S¶n phÈm qu¶ ®«ng l¹nh còng t¨ng
trong n¨m nµy, b×nh qu©n mçi ngêi lµ 1,5kg. Bªn c¹nh ®ã
tiªu thô qu¶ sÊy kh« vµ níc qu¶ l¹i gi¶m, b×nh qu©n mçi
ngêi dïng h¬n 1 kg s¶n phÈm qu¶ kh« vµ 4 kg s¶n phÈm
níc qu¶. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµm tiªu dïng níc qu¶
gi¶m lµ do nguyªn liÖu lµm níc Ðp Ýt, thÊt thu s¶n lîng
céng víi nhËp khÈu Ýt.
N¨m 2002, ngêi Mü tiªu dïng nhiÒu hoa qu¶ t¬i, sÊy
kh«, ®«ng l¹nh vµ níc Ðp nhiÒu h¬n so víi n¨m 2001,
trung b×nh mçi ngêi lµ 129 kg, trong ®ã cã 45 kg hoa
qu¶ t¬i, 84 kg hoa qu¶ chÕ biÕn díi çc d¹ng kh¸c nhau.
Tiªu thô çc lo¹i qu¶ kh«ng cã mói t¬i vµ chÕ biÕn ®Òu
t¨ng so víi n¨m 2001, nhng tiªu thô çc qu¶ cã mói l¹i
gi¶m. Mïa cam cho møc s¶n lîng thÊp h¬n ë Florida ®·
lµm gi¶m ®¸ng kÓ møc cung cÊp çc lo¹i cam t¬i cho thÞ
trêng trong níc còng nh nguyªn liÖu lµm níc tr¸i c©y.

B¶ng 2- Tiªu thô b×nh qu©n ®Çu ngêi mét sè lo¹i rau qu¶ chÝnh ë Mü



(§¬n vÞ: kg)

N¨m 1998 1999 2000 2001
T¸o 45.9 48.4 48.3 47.0
Nho 53.1 45.4 46.9 51.0
Chuèi t-
¬i 27.6 28.6 31.4 29.2
Cam 85.8 97.5 86.9 91.5
Bëi 16.5 15.2 15.6 15.4
§µo 10.2 8.9 9.7 10.0
Lª 7.0 6.7 6.9 6.2
Døa 12.4 11.2 13.3 12.9
Xoµi t¬i 1.8 1.6 2.0 2.2

Nguån: USDA-2002/Fruit and Tree Nuts yearbook

Qua b¶ng trªn ta thÊy cam, chuèi, t¸o, nho, lµ
nh÷ng lo¹i qu¶ ®îc tiªu dïng phæ biÕn ë Mü. Chuèi t¬i
vÉn lµ tr¸i c©y ®îc a thÝch nhÊt víi con sè b×nh qu©n
®Çu ngêi trong nh÷ng n¨m qua lµ 13kg, trong ®ã møc
cao nhÊt lµ 14,3kg n¨m 1999. HiÖn nay, lîng chuèi tiªu
thô cã gi¶m nhÑ, nhng ®©y vÉn lµ lo¹i qu¶ t¬i xÕp thø
nhÊt trong s¶n lîng tiªu dïng hµng n¨m ë Mü. TiÕp theo
lµ t¸o t¬i víi khèi lîng trung b×nh lµ h¬n 8kg/ngêi. Cam t¬i
®¹t møc tiªu thô lín nhÊt vµo nh÷ng n¨m 50-60 (b×nh
qu©n 8,5 kg mçi ngêi, bëi lÏ lîng xuÊt khÈu Ýt, l¹i ®îc mïa
liªn tiÕp nªn cung cÊp trong níc dåi dµo; nh÷ng n¨m sau
®ã møc tiªu thô gi¶m dÇn, ®¹t thÊp nhÊt lµ 5,4kg. Tuy
vËy gÇn ®©y cã xu híng tiªu dïng díi d¹ng t¬i t¨ng trë l¹i
do gièng cam ®îc c¶i thiÖn vµ gi¸ l¹i rÎ h¬n. Níc cam lu«n
lµ lo¹i níc qu¶ ®îc a thÝch nhÊt ë Mü, dÉn ®Çu trong c¸c
lo¹i níc hoa qu¶ cã mÆt trªn thÞ trêng, ngêi tiªu dïng Mü


thÝch sö dông níc cam thay cho çc lo¹i níc uèng hµng
ngµy vµ thay cho cam t¬i. NhËn thøc ®îc vai trß cña
cam ®èi víi søc khoÎ, cung cÊp nhiÒu Vitamin C vµ çc
loai axit tèt, v× vËy tiªu dïng níc cam vÉn gi÷ ®îc møc
æn ®Þnh trong suèt hµng chôc n¨m.
Xoµi, ®u ®ñ lµ nh÷ng lo¹i qu¶ nhiÖt ®íi chñ yÕu ®îc
nhËp khÈu ®Ó ®¶m b¶o cho cÇu trong níc, tuy b×nh
qu©n tiªu dïng lo¹i qu¶ nµy cßn cha cao nhng cã xu híng
t¨ng tiªu dïng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ s¾p tíi. Xoµi
nhËp khÈu chiÕm tû träng 75% trong c¬ cÊu tiªu dïng,
so víi møc 3,4% thêi kú nh÷ng n¨m 80. Tèc ®é t¨ng tiªu
dïng cña ®u ®ñ nhËp khÈu ë Mü lµ 10%/n¨m.
3. T©m lý, thÞ hiÕu, tËp qu¸n tiªu dïng

Quan ®iÓm tiªu dïng cña ngêi Mü: NÕu ngêi §øc coi thêng
hµnh vi tiªu dïng hoang phÝ, ngêi NhËt xem th¸i ®é tiÕt
kiÖm lµ hµnh vi quý téc th× ngêi Mü ngîc l¹i: v¨n ho¸ ngêi
Mü t«n sïng tiªu dïng ®Õn møc cho r»ng: gi¸ trÞ cña mét
ç nh©n trong x· héi kh«ng x¸c ®Þnh b»ng viÖc ç nh©n
Êy ®· lµm g× vµ tiÕt kiÖm ®îc bao nhiªu mµ lµ x¸c ®Þnh
bëi tiªu chuÈn ç nh©n Êy tiªu dïng nh thÕ nµo. V× vËy
ngêi ta vÉn thêng nãi ®ã lµ thÕ giíi cña tiªu dïng. ChÞu
¶nh hëng cña çc yÕu tè x· héi, v¨n ho¸, lèi sèng, møc
sèng, thÞ hiÕu tiªu dïng nãi chung cña ngêi Mü rÊt ®a
d¹ng. Ngay c¶ khi b¸n hµng cho mçi bang, mçi vïng cña
Mü, ngêi ta cã thÓ ph¶i sö dông nh÷ng chiÕn lîc
Marketing kh¸c nhau. Yªu cÇu cña ngêi tiªu dïng ®èi víi
phÈm cÊp hµng ho¸ còng cã nhiÒu lo¹i: tõ phÈm cÊp



thÊp, phÈm cÊp trung b×nh ®Õn phÈm cÊp cao. §Æc
biÖt ngêi Mü kh¸c ngêi Ch©u ¢u ë ®iÓm kh«ng qu¸ cÇu
kú, mµ chuéng nh÷ng hµng ho¸ ®¬n gi¶n vµ tiÖn dông,
nh÷ng s¶n phÈm míi l¹, ®éc ®¸o, kÝch thÝch sù tß mß.
Riªng ®èi víi thùc phÈm, t©m lý tiªu dïng cña ngêi Mü rÊt
thËn träng, hä s½n sµng tr¶ gi¸ cao cho nh÷ng s¶n
phÈm ®¹t yªu cÇu an toµn thùc phÈm, ®Æc biÖt ®èi víi
s¶n phÈm thuéc lo¹i cao cÊp. Rau vµ qu¶ lµ nh÷ng mÆt
hµng rÊt nh¹y c¶m víi ngêi tiªu dïng, v× vËy nh÷ng yªu
cÇu vÒ vÖ sinh kiÓm dÞch thùc phÈm cña níc nµy rÊt
kh¾t khe. Çc s¶n phÈm rau qu¶ ®îc coi lµ ®ñ tiªu
chuÈn an toµn thùc phÈm sÏ ph¶i héi tô nh÷ng tiªu
chuÈn c¬ b¶n sau ®©y:
Tríc hÕt, ®ã ph¶i lµ rau qu¶ s¹ch, tøc lµ kh«ng cßn
tån d çc chÊt ®éc h¹i cã nguån gèc tõ thuèc trõ s©u,
thuèc diÖt c«n trïng, thuèc b¶o qu¶n s¶n phÈm. HoÆc
khi cã mét sè ho¸ chÊt ®éc ®îc sö dông th× ph¶i tu©n
thñ nghiªm ngÆt vÒ thêi gian, liÒu lîng, çch thøc sö
dông sao cho lîng tån d chÊt ®éc h¹i trong s¶n phÈm
kh«ng qu¸ giíi h¹n cho phÐp. S¶n phÈm rau s¹ch cßn lµ
s¶n phÈm kh«ng tån t¹i qu¸ møc cho phÐp vÒ çc lo¹i vi
khuÈn g©y bÖnh cho con ngêi.
Thø hai, s¶n phÈm rau qu¶ ph¶i ®îc bao gãi, vµ bao
b× ®ã ph¶i tho¶ m·n ®îc çc yªu cÇu c¬ b¶n lµ: b¶o qu¶n
s¶n phÈm bªn trong, ®Ñp vÒ h×nh thøc; tiÖn lîi cho ngêi
sö dông; trªn bao b× ph¶i ghi râ çc néi dung, ®Þa chØ



s¶n xuÊt, thêi gian s¶n xuÊt, thêi h¹n sö dông, ®Æc
®iÓm s¶n phÈm, çch sö dôngÉ
Thø ba, lµ rau qu¶ b¸n trªn thÞ trêng ph¶i ®îc c¬ quan
kiÓm dÞch cã uy tÝn vÒ tiªu chuÈn an toµn thùc phÈm.
Møc sèng cµng t¨ng lªn do kinh tÕ ph¸t triÓn vµ thu
nhËp cao, xu híng tiªu dïng còng Ýt nhiÒu thay ®æi.
Ngµy nay, ngêi tiªu dïng cã xu híng gia t¨ng tiªu thô çc
s¶n phÈm rau qu¶ t¬i h¬n rau qu¶ ®· qua chÕ biÕn díi
d¹ng ®ãng hép, sÊy kh«, muèi. Thùc chÊt, çc lo¹i qu¶ vµ
rau giµu gi¸ trÞ dinh dìng h¬n khi ®îc sö dông ë d¹ng t¬i
víi ®iÒu kiÖn vÖ sinh an toµn. Trõ c©y døa vµ mét sè
c©y ®Æc biÖt kh¸c nh l¹c liªn (vèn dÜ trång ®Ó chÕ
biÕn), hÇu hÕt çc lo¹i qu¶ vµ rau ph¶i ¨n t¬i míi ®óng gi¸
trÞ cña nã. V× vËy, thÞ trêng çc lo¹i rau qu¶ chÕ biÕn
®ang ë trong giai ®o¹n b·o hoµ ë çc níc ph¸t triÓn, vµ
rau qu¶ t¬i cã ®¬n gi¸ cao h¬n trªn thÞ trêng quèc tÕ
thËm chÝ cßn cao h¬n c¶ nh÷ng s¶n phÈm rau qu¶ ®·
qua chÕ biÕn. Theo tµi liÖu cña FAO, çc nhµ nghiªn
cøu rót ra xu híng tiªu dïng nãi chung ë çc níc ph¸t triÓn
vµ ë Mü nãi riªng lµ:

- Ngêi tiªu dïng muèn sö dông qu¶ "s¹ch", s¶n xuÊt
theo c«ng nghÖ míi chØ dïng ph©n h÷u c¬, gi¶m thiÓu
tèi ®a dïng ph©n ho¸ häc vµ thuèc trõ s©u.
- Qu¶ ph¶i s¹ch sÏ, t¬i ngon, ®îc tr×nh bµy ®Ñp, ®îc
bao gãi cÈn thËn, cã ghi ®Æc ®iÓm, hµm lîng dinh dìng,
cã híng dÉn çch dïng.



- Qu¶ cã mµu s¾c, h×nh thøc ®Ñp, hÊp dÉn, ngêi
mua, dÔ tiªu dïng vµ cßn dïng ®Ó trang trÝ.
- Ngêi tiªu dïng ngµy cµng a thÝch níc qu¶ Ðp
nguyªn chÊt kh«ng pha ®êng, kh«ng cã chÊt phô gia,
thÝch çc ®å uèng pha chÕ trªn c¬ së níc qu¶ nguyªn
chÊt t¹o h¬ng vÞ hÊp dÉn.
Xu híng tiªu thô tõ nay ®Õn n¨m 2010:
- T¨ng nhu cÇu ®èi víi çc s¶n phÈm tiÖn dông
- T¨ng c¬ héi chän lùa çc s¶n phÈm ®a d¹ng
- T¨ng nhu cÇu ®èi víi çc s¶n phÈm nhËp ngo¹i
- T¨ng nhu cÇu ®èi víi çc s¶n phÈm h÷u c¬
- T¨ng nhu cÇu ®èi víi çc s¶n phÈm chÕ biÕn s½n
- T¨ng nhu cÇu ®èi víi çc nh·n m¸c t nh©n cña çc
tËp ®oµn b¸n lÎ
- T¨ng xu híng ph©n cùc thÞ trêng
- T¨ng yªu cÇu ®èi víi nh·n m¸c s¶n phÈm

II. S¶n xuÊt vµ cung cÊp trong níc

1. DiÖn tÝch, n¨ng suÊt vµ c«ng nghÖ canh t¸c

Hîp chñng quèc Hoa kú lµ mét trong nh÷ng níc cã
diÖn tÝch lín nhÊt thÕ giíi (9,4triÖu km2), phÝa B¾c vµ
Nam gi¸p 2 níc Canada vµ Mªhic«, phÝa §«ng vµ T©y
gi¸p Th¸i B×nh D¬ng vµ §¹i T©y D¬ng. Víi l·nh thæ réng lín
(bÒ ngang 4000 km, dµi 2500 km), Hoa Kú cã tÊt c¶
çc lo¹i ®Þa h×nh, khÝ hËu, ®ång b»ng réng lín ë phÝa
§«ng vµ ë d¶i ven biÓn phÝa t©y, nói cao ë phÝa t©y.
KhÝ hËu «n ®íi vµ cËn nhiÖt phÝa Nam, hµn ®íi phÝa



B¾c. KhÝ hËu, ®Þa h×nh ®a d¹ng cho phÐp Mü ph¸t
triÓn çc s¶n phÈm n«ng nghiÖp trªn quy m« lín. Víi diÖn
tÝch canh t¸c lµ 12 triÖu ha, n«ng nghiÖp Mü ®îc chuyªn
m«n ho¸ s¶n xuÊt theo vïng ë møc ®é cao. Çc vµnh ®ai
c©y trång vËt nu«i ®îc h×nh thµnh ë mét sè vïng trong
níc: ÒVµnh ®ai ng«Ó h×nh thµnh trong ®Þa phËn çc
bang ¤hai«, Indiana, Ilinoi, ÒVµnh ®ai lóa múÓ lín nhÊt
lµ vïng l·nh thæ ngò hå, giíi h¹n bëi çc vïng Mitxitxipi vµ
Mitxuri, çc lo¹i c©y ¨n qu¶ chñ yÕu ®îc trång ë çc bang
California vµ Florida, cïng mét sè bang kh¸c. §¶o Hawai
cã khÝ hËu thæ nh÷ng, thÝch hîp víi c©y mÝa, døa. Rau
®îc trång nhiÒu nhÊt ë bang Florida vµ Michig©n, vµ d¶i
d¸c ë kh¾p çc bang kh¸c. Çc n«ng tr¹i ngµy cµng ®ãng
vai trß quan träng trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp Mü,
phÇn lín s¶n lîng rau qu¶ lµ do çc n«ng tr¹i lín ë níc Mü
cung cÊp. Sù ra ®êi cña çc tæ hîp n«ng - c«ng nghiÖp
gãp phÇn thóc ®Èy sù t¨ng trëng cña n«ng nghiÖp Mü,
n¨ng suÊt n«ng nghiÖp nãi chung vµ rau qu¶ nãi riªng cã
xu híng t¨ng theo thêi gian. N¨ng suÊt lµ yÕu tè quan
träng ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp Mü
trong nh÷ng thËp kû qua. Mü ®Òu cã nh÷ng thÕ m¹nh
vÒ n¨ng suÊt nh: ®é mµu mì cña ®Êt, chÊt lîng cña c¬
së h¹ tÇng, m¸y mãc, thuû lîi vµ lao ®éng. C«ng nghÖ
canh t¸c ®îc c¬ giíi ho¸ cao, kü thuËt tiªn tiÕn, sö dông
ph©n bãn lín, thuû lîi tèt, l¹i cã nh÷ng chÝnh s¸ch tµi trî
hiÖu qu¶ cña nhµ níc, nÒn n«ng nghiÖp Mü thùc sù
v÷ng m¹nh vµ ph¸t triÓn.



2. S¶n lîng rau qu¶ qua c¸c n¨m

C«ng nghÖ canh t¸c hiÖn ®¹i kÕt hîp víi nh÷ng
chÝnh s¸ch n«ng nghiÖp phï hîp cña chÝnh phñ ®· t¸c
®éng m¹nh ®Õn n¨ng suÊt c©y trång ë Mü kÐo theo s¶n
lîng rau qu¶ lín hµng n¨m.



B¶ng 3: S¶n lîng rau vµ qu¶ cña Hoa Kú trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y
(§¬n vÞ: 1000 tÊn)

N¨m 1998 1999 2000 2001 2002
3664 4099 3860 3994
S¶n lîng rau 41681
0 2 6 8
2248 2384 2349 2274
Rau t¬i 21001 4 8 4 3
Rau chÕ 1564 1720
biÕn 0 19197 17144 15112 5
3431 3096 3612 3295 3340
S¶n lîng qu¶ 5 4 3 0 9
1363 1727
Qu¶ cã mói 17770 3 6 16216 16194
C¸c lo¹i qu¶ 1654 1884 1673
kh¸c 5 17331 7 4 17215
70,

Tæng s¶n lîng 955 72645 77115 71556 73357

Nguån: ERS.USDA-2003/ Vegetable and Melon Outlook

Lµ mét trong nh÷ng níc s¶n xuÊt rau vµ qu¶ lín cña
thÕ giíi, s¶n lîng rau qu¶ cña Mü trung b×nh ®¹t trªn 70
triÖu tÊn mçi n¨m (trong ®ã kh«ng kÓ khoai t©y, ®Ëu
®ç, da, khoai lang, nÊm). N¨m 2000 lµ n¨m ®îc mïa nhÊt
cña Mü, tæng s¶n lîng rau qu¶ gÇn lªn tíi 80 triÖu tÊn,
t¨ng nhiÒu so víi nh÷ng n¨m tríc, do ®iÒu kiÖn thêi tiÕt
thuËn lîi. Nhng nh÷ng n¨m gÇn ®©y, s¶n lîng rau qu¶ l¹i
cã xu híng gi¶m, møc ®é gi¶m ®¸ng kÓ, trung b×nh gi¶m
5 triÖu tÊn mçi n¨m.


2.1. S¶n lîng rau

N¨m 2001, tæng s¶n lîng rau gi¶m 7%, chñ yÕu do
diÖn tÝch gieo trång gi¶m, thêi tiÕt mïa xu©n qu¸ Èm ít
ë California, l¹i h¹n h¸n ë çc bang miÒn §«ng vµ T©y.
ChØ mét sè lo¹i rau vÉn t¨ng nh: §Ëu Hµ Lan, khoai
lang, rau Bina, cßn nhiÒu lo¹i kh¸c nh: BÝ, tái, h¹t tiªu,
rau bina bÞ gi¶m diÖn tÝch kÐo theo s¶n lîng thÊp, ¶nh
hëng ®Õn toµn bé lîng rau t¬i ®îc tiªu thô trªn thÞ trêng.
Çc lo¹i rau chÕ biÕn díi d¹ng ®ãng hép gi¶m 14% so víi
n¨m 2000, nhng rau b¶o qu¶n l¹nh l¹i t¨ng 4%. H¹n h¸n ë
Michig©n vµ Newyork lµm s¶n lîng ®Ëu kh« gi¶m m¹nh
tíi 26%. N¨m 2002, s¶n lîng rau t¨ng 5% so víi n¨m 2001,
®©y lµ møc cao thø 3 sau kû lôc n¨m 2000 vµ ®Ønh cao
cña n¨m 1999. S¶n lîng ®Ëu ®ç t¨ng 53%, khoai t©y t¨ng
6% (trong ®ã khoai t©y chÕ biÕn t¨ng 26%). Mïa vô rau
diÕp ®¹t s¶n lîng thÊp h¬n so víi n¨m tríc 4%, c¶i xanh
còng gi¶m 9% s¶n lîng. §©y còng lµ n¨m thø hai liªn tiÕp
s¶n lîng rau t¬i gi¶m, do n¨ng suÊt cña c¶ hai vô §«ng vµ
Xu©n ®Òu thÊp. Rau ®ãng hép t¨ng mét lîng b»ng 1/5 so
víi tæng s¶n lîng cña n¨m 2001, dÉn ®Çu lµ t¨ng s¶n lîng
khoai t©y. Thêi tiÕt thuËn lîi ë Michig©n céng víi diÖn
tÝch trång cao h¬n ®· ®a s¶n lîng ®Ëu nhÈy vät sau vô
mÊt mïa do h¹n h¸n cña n¨m tríc.

2.2. S¶n lîng qu¶

Sau mét n¨m thÊt thu v× thêi tiÕt xÊu, gi¸ l¹nh kÐo
dµi lµm n¨ng suÊt cña hÇu hÕt çc lo¹i qu¶ ®Òu gi¶m,
n¨m 2000 lµ n¨m ®îc mïa hoa qu¶ nhÊt tõ tríc ®Õn nay



cña Mü, víi møc s¶n lîng vît 36 ngh×n tÊn, t¨ng 15% so
víi n¨m tríc. §©y còng lµ n¨m c©y cã mói cho ra s¶n lîng
lín thø 2 trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y (sau n¨m 1998) nhng
cã møc t¨ng s¶n lîng lín nhÊt: 27%. Mét phÇn ®ãng gãp
®¸ng kÓ vµo møc t¨ng nµy lµ cña s¶n lîng cam ®· trë l¹i
møc b×nh thêng sau mét n¨m gi¶m kû lôc. Nho chiÕm
41% trong tæng s¶n lîng çc lo¹i qu¶ kh¸c, møc t¨ng lµ
23%, lµ lo¹i tr¸i c©y quan träng gãp phÇn t¨ng chÝnh cña
çc lo¹i tr¸i c©y kh«ng cã mói. Ngoµi ra cßn ®îc mïa çc
lo¹i qu¶ kh¸c nh: ®µo, m¬, mËn, ®u ®ñ, d©u t©y, b¬,
chuèi vµ døa ë Hawai.
S¶n lîng qu¶ cã xu híng gi¶m kÐo dµi tõ sau n¨m
2000 ®Õn nay, mïa vô s¶n xuÊt qu¶ n¨m 2001 gi¶m 8%
so víi n¨m tríc, trong ®ã, qu¶ cã mói gi¶m 6% çc lo¹i
qu¶ kh¸c gi¶m 11%. Nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn viÖc
gi¶m nµy lµ do diÖn tÝch trång vµ n¨ng suÊt thÊp h¬n
n¨m 2000. Thªm vµo ®ã lµ nh©n tè thêi tiÕt kh«ng ®îc
thuËn lîi: h¹n h¸n ë Florida, ma díi møc trung b×nh vµ giã
to, ma ®¸ ë Wasington, hai bang s¶n xuÊt tr¸i c©y lín
nhÊt níc Mü. Riªng chØ cã s¶n lîng qu¶ chµ lµ, «liu,
chanh, xu©n ®µo, lª vµ døa ë Hawai lµ cao h¬n n¨m tríc.
N¨m 2001 còng lµ n¨m mµ mét sè lo¹i qu¶ chÝnh yÕu
nh : nho, t¸o, cam ®Òu gi¶m, kÐo theo viÖc gi¶m mïa
mµng cña c¶ níc. Khèi lîng t¸o gi¶m 10% so víi n¨m 2000
vµ nho gi¶m 15%. Hai vïng trång nhiÒu nho nhÊt c¶ níc
lµ California vµ NewYork ®Òu mÊt mïa, víi møc gi¶m
lín nhÊt lµ 67% ë Michig©n. Nho trång ®Ó lµm rîu vÉn
t¨ng ®Òu trong nh÷ng n¨m qua vµ nho chÕ biÕn ®Ó lµm


níc Ðp ®Òu gi¶m. Trong viÖc gi¶m s¶n lîng nãi chung
cña çc lo¹i qu¶ cã mói th× cam gi¶m Ýt nhÊt, s¶n lîng
cã gi¶m ë bang Florida, California vµ Arizona, nhng t¨ng
ë Texas do thêi tiÕt thuËn lîi.
N¨m 2002, lµ n¨m ®îc mïa cña nh÷ng c©y kh«ng cã
mói vµ h¹t dÎ, kÐo theo s¶n lîng c©y ¨n tr¸i nãi chung ®¹t
kho¶ng 33,4 triÖu tÊn, t¨ng 2% so víi n¨m 2001. Trong
khi ®ã s¶n lîng qu¶ cã mói l¹i gi¶m, nhÊt lµ bëi vµ chanh.
§©y lµ n¨m mïa c©y cã mói thÊp nhÊt tõ tríc ®Õn nay
cña Mü kh«ng kÓ n¨m 1999 do thêi tiÕt gi¸ l¹nh tµn ph¸
mïa mµng. California vµ Arizon lµ 2 bang dÉn ®Çu c¶ n-
íc vÒ s¶n lîng chanh. TÝnh riªng n¨m 2002, diÖn tÝch
gi¶m vµ n¨ng suÊt thÊp ë 2 bang nµy dÉn ®Õn gi¶m s¶n
lîng qu¶ cã mói trong c¶ níc. Ngoµi ra cßn cã çc bang
nh Florida, Texas, Arizona, n¬i cung cÊp phÇn lín bëi
cho toµn níc Mü còng gi¶m s¶n lîng c©y bëi, viÖc gi¶m
n¨ng suÊt trªn mçi ha tõ n¨m 1997-1998 còng t¸c ®éng
kh«ng nhá ®Õn gi¶m s¶n lîng trong n¨m 2000. Çc lo¹i
qu¶ kh¸c t¨ng 3%, chñ yÕu lµ do t¸c ®éng cña khèi lîng
nho t¨ng 12%. §©y lµ vô nho ®îc mïa thø hai trong suèt
nhiÒu n¨m qua, s¶n lîng nho chiÕm 43% trong tæng s¶n
lîng qu¶ kh«ng cã mói, trong khi ®ã n¨m 2001 míi chiÕm
kho¶ng 20%. Mét sè lo¹i qu¶ kh¸c nh: ®µo, mËn, m¬, qu¶
v¶, d©u t©y, chµ lµ còng ®Òu t¨ng. Mét ®Æc ®iÓm quan
träng lµ c©y h¹ch cña Mü chiÕm diÖn tÝch kh«ng lín,
chØ chiÕm tû träng 4% trong tæng s¶n lîng qu¶ nãi
chung nhng lµ lo¹i c©y cã møc t¨ng s¶n lîng nhanh nhÊt,



h¬n bÊt cø tr¸i c©y nµo trong nh÷ng n¨m qua, n¨m
2001t¨ng 20%, n¨m 2002 t¨ng 11%.



B¶ng 4: T×nh h×nh s¶n lîng mét sè lo¹i qu¶ chÝnh ë Mü trong nh÷ng

n¨m qua ( §¬n vÞ: tÊn)

N¨m 2000 2001 2002 2003
T¸o 4.805.136 428.076,6 3.884.424 4.207.218
Lª 878.036 909.816 788.598 847.618
Nho 6.980.704 5.965.106 6.686.512 6.408.210
Quýt 316.438 280.572 313.714 293.284

Nguån: USDA-2003/Fruit and Tree Nuts yearbook

Sau 3 n¨m gi¶m liªn tôc, mïa t¸o Mü n¨m 2003 dù
®o¸n ®¹t 4,2 triÖu tÊn, t¨ng 8% so víi n¨m ngo¸i, nhng vÉn
cßn ë møc nhá h¬n so víi vô mïa n¨m 1988. Sù bøt ph¸
nµy trong s¶n xuÊt chñ yÕu lµ do ®îc mïa ë çc bang
miÒn §«ng vµ Trung ®Êt Mü. Thêi tiÕt thuËn lîi, çc bang
ë miÒn §«ng dù tÝnh ®¹t gÇn 1,044 triÖu tÊn, t¨ng 27%
so víi s¶n lîng vô n¨m ngo¸i, çc bang miÒn Trung ®¹t 0,6
triÖu tÊn, t¨ng 64%. Michig©n lµ bang cã s¶n lîng t¸o lín
nhÊt miÒn trung níc Mü, íc tÝnh sÏ ®¹t 440.380 tÊn, gÇn
gÊp ®«i vô mïa thiÖt h¹i do gi¸ l¹nh n¨m tríc. Víi s¶n lîng lµ
2,587triÖu tÊn, çc bang miÒn t©y gi¶m s¶n lîng 5%, do
n¨ng suÊt gi¶m ë bang cã s¶n lîng t¸o hµng n¨m lín nhÊt
níc Mü, Washington.
Nho lµ mét trong nh÷ng lo¹i c©y ¨n qu¶ quan träng
ë Mü, s¶n lîng nho lu«n chiÕm 1/3 s¶n lîng cña çc lo¹i
c©y kh«ng cã mói ë Mü. Nho chñ yÕu ®îc trång ë
California vµ Washington. N¨m 2003, nho cho s¶n lîng lµ



6,4 triÖu tÊn, gi¶m 4% so víi n¨m 2002, nhng t¨ng 7% so
víi n¨m 2001. Nho ë bang California chiÕm tû träng 89%
c¶ níc (3,7triÖu tÊn).
Níc Mü lµ níc s¶n xuÊt cam ®øng thø hai thÕ giíi
sau Braxin, s¶n lîng cña hai níc gép l¹i b»ng 1/2 tæng
s¶n lîng toµn cÇu. Cam lµ lo¹i qu¶ cã gi¸ trÞ s¶n xuÊt
®øng thø 2 sau nho, ®¹t 1,7 tû ®«la n¨m 2000, chiÕm
16% gi¸ trÞ s¶n xuÊt qu¶ toµn quèc. S¶n xuÊt cam t¨ng
nhanh trong nh÷ng thËp kû qua, trung b×nh t¨ng ë møc
49%. Kho¶ng 80% s¶n lîng cam ®îc ®em ®i chÕ biÕn,
chñ yÕu díi d¹ng níc cam, cßn l¹i lµ tiªu thô t¬i. Bang cã
s¶n lîng cam ®øng ®Çu vµ còng lµ bang chÕ biÕn cam
lín nhÊt níc Mü lµ Florida. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y,
Mü lµ níc xuÊt khÈu cam ®øng thø nh× thÕ giíi, sau
Braxin, trong khi ®ã chñ yÕu xuÊt sang çc níc Ch©u
¢u.
Quýt lµ lo¹i qu¶ cã mói quan träng cña Mü, ®Æc
biÖt nhu cÇu tiªu dïng quýt t¨ng trong nh÷ng n¨m qua,
s¶n lîng quýt vÉn gi÷ ë møc trung b×nh trªn 250.000
tÊn/n¨m. Tèc ®é t¨ng s¶n lîng tõ n¨m 1980 ®Õn nay lµ
6%/n¨m. Çc bang trång nhiÒu quýt nhÊt chñ yÕu lµ
Florida, California vµ Arizona.
Xoµi, ®u ®ñ, b¬, døa lµ çc lo¹i tr¸i c©y chñ yÕu
trång ë nh÷ng níc cã khÝ hËu nhiÖt ®íi, v× vËy nh÷ng
c©y nµy ®îc s¶n xuÊt h¹n chÕ ë Mü. Xoµi chØ cã ë miÒn
Nam bang Florida (diÖn tÝch < 700ha), ®u ®ñ, b¬, døa
chñ yÕu trång ë Hawai. S¶n lîng b¬ cña Mü kh«ng lín,



chØ ë møc trung b×nh 187 ngµn tÊn mçi n¨m, víi s¶n lîng
cao nhÊt lµ n¨m 2000 (217 ngµn tÊn), t¨ng 36% so víi
n¨m 1998. Tuy vËy s¶n lîng b¬ nh÷ng n¨m sau ®ã kh«ng
t¨ng, vÉn gi÷ ë møc trung b×nh hµng n¨m.

III. NhËp khÈu

1. Mét sè ®iÒu luËt vµ møc thuÕ liªn quan ®Õn nhËp khÈu rau qu¶

1.1. CÊm nhËp khÈu mét sè lo¹i n«ng s¶n

§iÒu kho¶n 8e cña luËt ®iÒu chØnh n«ng nghiÖp
Mü quy ®Þnh cÊm nhËp khÈu mét sè mÆt hµng n«ng
s¶n nÕu chóng kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu vÒ: cÊp lo¹i,
kÝch cì chÊt lîng vµ ®é chÝn gåm: Òcµ chua, nho kh«,
«liu, qu¶ chanh ®¾ng ( Chanh níc cã vÞ ®¾ng), bëi, h¹t
tiªu cßn xanh, cµ chua ¸i NhÜ Lan, da chuét, cam, hµnh,
qu¶ ãc chã, chµ lµ, nho (dïng cho b÷a ¨n), tr¸i cµ, mËn,
t¸o, tr¸i kiwi, ®µoÓ. Tiªu chuÈn nµy x©y dùng trªn c¬ së
tiªu chuÈn nh÷ng s¶n phÈm mµ Mü s¶n xuÊt ®îc vµ cã
nhu cÇu trong níc.

1.2. §iÓm kiÓm so¸t tíi h¹n mèi nguy h¹i ®èi víi hµng thùc phÈm

(HACCP)

§©y lµ hÖ thèng kiÓm so¸t chÊt lîng s¶n phÈm dùa
trªn nguyªn t¾c ph©n tÝch vµ x¸c ®Þnh çc nguy c¬ vµ
®iÓm kiÓm so¸t tíi h¹n, nh»m ®¶m b¶o an toµn vÖ sinh
vµ ng¨n chÆn tõ xa tÊt c¶ çc mèi nguy tiÒm Èn vÒ sinh
häc, ho¸ häc vµ lý häc trong tÊt c¶ çc c«ng ®o¹n s¶n
xuÊt/chÕ biÕn thùc phÈm nãi chung.



HACCP ®îc ban hµnh th¸ng 12/1995 vµ tõ th¸ng
12/1997 ®îc C¬ quan qu¶n lý thùc phÈm vµ thuèc cña
Mü (Food and Drugs Administration) ®a vµo ¸p dông
b¾t buéc ®èi víi thuû s¶n cña Mü vµ thuû s¶n nhËp
khÈu tõ níc ngoµi. HACCP hiÖn ®îc ®a vµo bé LuËt vÒ
Thùc PhÈm (Food Code) cña Mü, do FDA gi¸m s¸t viÖc
thi hµnh vµ më réng ra ¸p dông cho nhiÒu mÆt hµng
thùc phÈm kh¸c, tríc m¾t lµ cho chÕ biÕn níc qu¶.
HACCP ®îc x©y dùng trªn c¬ së çc quy ®Þnh vÒ an
toµn, vÖ sinh ¸p dông trªn thÕ giíi: Thùc tiÔn s¶n xuÊt
hµng hãa (Goods Manufacturing Practice (GMP)) vµ
Thñ tôc qu¶n lý tiªu chuÈn vÖ sinh thùc phÈm
(Sanitation Standard Operating Procedure (SSOP)), v.v.
Muèn x©y dùng hÖ thèng HACCP c¬ së s¶n xuÊt ph¶i
cã ®Çy ®ñ çc ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt gåm nhµ xëng, kho,
d©y chuyÒn thiÕt bÞ s¶n xuÊt, m«i trêng s¶n xuÊt, vµ
con ngêi theo çc quy chuÈn cña GMP, SSOP trong ®ã
®Æc biÖt chó träng gi¸m s¸t an toµn vÖ sinh qua kiÓm
tra çc hå s¬ vËn hµnh, kiÓm tra viÖc söa ch÷a/®iÒu
chØnh khi çc giíi h¹n bÞ vi ph¹m, gi¸m s¸t chÆt chÏ vÖ
sinh s¶n xuÊt vµ vÖ sinh ç nh©n cña c«ng nh©n trong
tÊt c¶ çc kh©u s¶n xuÊt, chÕ biÕn.
C¬ chÕ kiÓm so¸t "tõ xa" cña HACCP tËp trung trªn
7 nguyªn t¾c c¬ b¶n:
- Ph©n tÝch mèi nguy vµ çc biÖn ph¸p phßng ngõa
- X¸c ®Þnh ®iÓm kiÓm so¸t tíi h¹n (critical control
points)



- X©y dùng danh môc çc c«ng ®o¹n chÕ biÕn cã
thÓ x¶y ra çc mèi nguy ®¸ng kÓ vµ m« t¶ çc biÖn ph¸p
phßng ngõa
- ThiÕt lËp çc ®iÓm tíi h¹n vµ giíi h¹n tíi h¹n liªn quan
®Õn mçi ®IÓm kiÓm so¸t tíi h¹n
- Gi¸m s¸t çc ®iÓm kiÓm so¸t tíi h¹n, thiÕt lËp çc thñ
tôc sö dông kÕt qu¶ gi¸m s¸t ®Ó hiÖu chØnh vµ duy tr×
qu¸ tr×nh kiÓm so¸t.
- Thùc hiÖn söa ch÷a/®iÒu chØnh cÇn thiÕt khi
thÊy giíi h¹n tíi h¹n bÞ vi ph¹m
- Lu tr÷ hå s¬ ®Ó chøng thùc viÖc thùc hiÖn
HACCP vµ çc thñ tôc thÈm tra qu¸ tr×nh thùc hiÖn
HACCP.

1.3. Quy ®Þnh cña FDA ®èi víi nhËp khÈu tr¸i c©y

(Bao gåm tr¸i c©y, h¹t çc loai, t¬i, kh«, l¹nh, hÊp,
luéc, ®«ng l¹nh hoÆc xö lý b¶o qu¶n t¹m). S¶n phÈm cã
thÓ cßn nguyªn d¹ng, c¾t hoÆc sö lý thÕ nµo ®ã, nhng
cha qua chÕ biÕn.
Theo quy ®Þnh nµy, viÖc nhËp khÈu ph¶i:
- Phï hîp víi çc quy ®Þnh vÒ chÊt lîng cña FDA
- Phï hîp quy ®Þnh cña FDA vÒ çc thñ tôc vµ th«ng
b¸o hµng ®Õn
- Phï hîp víi çc quy ®Þnh vÒ kiÓm dÞch cña USDA,
cã thÓ ph¶i xin giÊy phÐp



- Phï hîp víi c¸c quy ®Þnh vÒ ®¬n hµng nhËp khÈu
cña USDA, vÒ cÊp ®é (grade), kÝch cì, chÊt lîng, nÕu
®ßi hái.
- Phï hîp c¸c quy ®Þnh vÒ m«i trêng cña C¬ quan
B¶o VÖ M«i trêng Hoa Kú (EPA), vÒ nång ®é thuèc trõ
s©u cßn lu l¹i trong s¶n phÈm nhËp khÈu.



B¶ng 5: Nh÷ng v¨n b¶n ph¸p luËt ®iÒu tiÕt chÕ ®é nhËp khÈu hµng

ho¸ thuéc quy ®Þnh nµy

Çc c¬ quan nhµ níc
Sè v¨n b¶n Lo¹i biÖn ph¸p ¸p dông
®iÒu hµnh

Quy chÕ vÒ thuèc CFSAN, AMS, PPQ,
19 CFR 12
trõ s©u APHIS, EPA, USCS
19 CFR 12.1 et Tiªu chuÈn kü CFSAN, AMS, PPQ,
seq.; thuËt, m·, nh·n, APHIS, EPA, USCS
19 CFR 12.10 Thñ tôc khai b¸o CFSAN, AMS, PPQ,
et seq. H¶i quan APHIS, EPA, USCS
19 CFR Part AAA-Quotas nhËp CFSAN, AMS, PPQ,
132 khÈu n«ng s¶n APHIS, EPA, USCS
21 CFR 1.83 et
TiTiªu chuÈn kü CFSAN, AMS, PPQ,
seq. thuËt, m·, nh·n, APHIS, EPA, USCS
21 USC 301 et CÊm nhËp khÈu CFSAN, AMS, PPQ,
seq. hµng gi¶ APHIS, EPA, USCS
42 USC 151 et CFSAN, AMS, PPQ,
VÖ sinh dÞch tÔ
seq. APHIS, EPA, USCS
7 USC 150aa CFSAN, AMS, PPQ,
CÊm nhËp khÈu
et seq. APHIS, EPA, USCS
7 USC 601 et AAA-Quotas nhËp CFSAN, AMS, PPQ,
seq. khÈu n«ng s¶n APHIS, EPA, USCS

Nguån: Harmonized Tariff Schedule of United States 2001
Mét sè lo¹i qu¶ t¬i nhËp khÈu: qu¶ b¬, xoµi, chanh,
cam, nho, nho kh«… ph¶i ®¶m b¶o çc yªu cÇu vÒ nhËp
khÈu cña Mü vÒ, chñng lo¹i, kÝch cì, chÊt lîng vµ ®é
chÝn (7U.S.C.608(e)). Çc hµng nµy ph¶i qua gi¸m ®Þnh



vµ chøng chØ gi¸m ®Þnh ph¶i do C¬ quan gi¸m ®Þnh vµ
an toµn thùc phÈm (Food Safety & inspection Service)
thuéc Bé N«ng NghiÖp cÊp cã ghi phï hîp víi c¸c ®iÒu
kiÖn nhËp khÈu.
C¸c ®iÒu kiÖn h¹n chÕ kh¸c cã thÓ ®îc C¬ Quan
Gi¸m §Þnh Thùc VËt vµ §éng vËt (Animal and plant
Health inspection Service- APHiS) thuéc Bé N«ng
NghiÖp ¸p ®Æt theo §iÒu luËt vÒ KiÓm dÞch C©y
ÒPlant Quarantine ActÓ, vµ C¬ quan FDA (Division of
import Operations and Policy ÐHFC-170) theo ®iÒu luËt
liªn bang ÒFood, Drug and Cosmetic ActÓ.

1.3. ThuÕ nhËp khÈu mét sè lo¹i qu¶ cña Mü

B¶ng 6: ThuÕ suÊt nhËp khÈu cña Mü vÒ mét sè lo¹i qu¶

M· sè MÆt hµng ThuÕ MFN ThuÕ kh«ng
MFN
0804.30.2 Døa
0
00 - Hµng 0,51 c/kg O,64c/kg
rêi
00 - §· 1,1 c/kg 2,11 c/kg
®ãng gãi
0804.40.0 Qu¶ b¬ 11,2 c/kg 33,1 c/kg
0
0804.50.4 Xoµi
0
40 - T¬i 6,6 c/kg 33,1 c/kg
00 - Kh« 1,5 c/kg 33,1 c/kg
0807.20.0 00 §u ®ñ 5,4% 35%
0



Nguån: Harmonized Tariff Schedule of United States 2001

2. Kim ng¹ch nhËp khÈu cña Mü vÒ rau qu¶

XuÊt ph¸t tõ sù kh¸c nhau gi÷a c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ
tiªu dïng, còng nh sù kh¸c biÖt vÒ lîi thÕ so s¸nh t¬ng
®èi, cho nªn Hoa Kú tuy xuÊt khÈu rau qu¶ lín trªn thÕ
giíi nhng hµng n¨m vÉn nhËp khÈu mét lîng rau qu¶ ®¸ng
kÓ. §ã lµ nh÷ng s¶n phÈm do trong níc cha s¶n xuÊt ®-
îc, hoÆc cha ®¸p øng ®ñ, cÇn nhËp khÈu bæ sung, nh-
ng còng cã nh÷ng s¶n phÈm nhËp khÈu do nhu cÇu tr¸i
vô cña ngêi tiªu dïng. Nh×n chung thÞ trêng rau t¬i
trong nh÷ng n¨m qua kh«ng cã nh÷ng biÕn ®éng lín,
trong khi ®ã thÞ trêng qu¶ t¬i l¹i diÔn ra s«i ®éng trªn
toµn quèc còng nh toµn thÕ giíi víi sè lîng vµ trÞ gi¸ t¨ng
trëng nhanh ®Òu, ®Æc biÖt trong 5 n¨m võa qua. MÆt
kh¸c trong thËp kû 90, khñng ho¶ng tµi chÝnh toµn cÇu
lµm ®ång ®« la t¨ng gi¸ m¹nh so víi çc ®ång tiÒn kh¸c ®·
kÝch thÝch nhËp khÈu tÊt c¶ çc mÆt hµng n«ng s¶n.
Trong ®ã çc s¶n phÈm vên chiÕm 40% tæng lîng nhËp
khÈu, tiÕp theo lµ çc s¶n phÈm nhiÖt ®íi nh cµ phª, ca
cao, cao su. §¸ng chó ý lµ trong giai ®o¹n 1991-2001, gi¸
trÞ nhËp khÈu çc s¶n phÈm tõ vên cña Mü t¨ng h¬n 2
lÇn, tõ 8,6 tû lªn ®Õn 17,2 tû. Çc s¶n phÈm tõ vên bao
gåm rau qu¶ t¬i, rau qu¶ chÕ biÕn vµ ®å uèng chÕ
biÕn tõ rau qu¶. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, kim ng¹ch
nhËp khÈu çc lo¹i qu¶ vµ rau cña Mü t¨ng lªn ®¸ng kÓ.
NhËp khÈu qu¶ t¬i (kh«ng tÝnh da hÊu) ®· t¨ng m¹nh,
chiÕm tõ 34,7% tû lÖ tiªu dïng trong níc n¨m 1990 lªn tíi



42% n¨m 2000. Còng trong giai ®o¹n nµy (nÕu kh«ng
tÝnh da hÊu vµ chuèi), tû träng nhËp khÈu çc mÆt
hµng hoa qu¶ t¬i t¨ng tõ 11,6% lªn 19% trong tæng tiªu
dïng c¶ níc.

Khung c¶nh chung cña thÞ trêng rau qu¶ Mü trong
nh÷ng n¨m qua rÊt s«i ®éng, ®Çy ®ñ çc chñng lo¹i ®Õn
tõ hÇu hÕt çc níc trªn thÕ giíi. NhËp khÈu rau mang
tÝnh mïa vô cao, ré vµo kho¶ng thêi gian gi÷a th¸ng 10
vµ th¸ng 4 n¨m sau khi s¶n xuÊt ë Mü cã phÇn h¹n chÕ.
Tèc ®é t¨ng kim ng¹ch nhËp khÈu rau b×nh qu©n lµ 5%,
kh«ng cao b»ng tèc ®é t¨ng cña kim ng¹ch nhËp khÈu
tr¸i c©y, nhng nh×n chung t¨ng nhanh h¬n so víi toµn thÕ
giíi. Trong ®ã h¬n mét nöa lµ nhËp khÈu rau t¬i, víi gi¸
trÞ t¨ng ®Òu hµng n¨m. Çc lo¹i rau nhËp khÈu võa ®Ó
bæ sung cho nguån cung trong níc cßn h¹n chÕ, võa
®Ó tho¶ m·n cÇu hoa qu¶ vµ rau ®a d¹ng cña ngêi tiªu
dïng Mü ë kh¾p çc bang. Kim ng¹ch nhËp khÈu rau t¬i
n¨m 2000 lµ 2,4 tû ®«la, t¨ng 4% so víi n¨m 1999, võa ®ñ
®Ó bï cho lîng nhËp khÈu rau t¬i gi¶m n¨m 1999. NhËp
khÈu rau t¬i vµ da chiÕm 6,9% trong tiªu dïng néi ®Þa
vµ t¨ng lªn 13,6% n¨m 2000. Rau t¬i nhËp khÈu chñ yÕu
vµ æn ®Þnh tõ çc níc: Hµ Lan, Pªru, CostaRica, Céng
hoµ §«-mi-ni-ca.

Mü lµ níc nhËp khÈu tr¸i c©y lín cña thÕ giíi, víi lîng
nhËp khÈu hµng n¨m lªn tíi 5 tû USD, chñ yÕu lµ tr¸i c©y
nhiÖt ®íi vµ chuèi do ®©y lµ nh÷ng lo¹i s¶n phÈm mµ Mü
s¶n xuÊt Ýt vµ hÇu nh kh«ng s¶n xuÊt ®îc, trong khi ®ã


nhu cÇu cña ngêi d©n l¹i rÊt cao. Tuy vËy trong nh÷ng
n¨m qua, nhËp khÈu tr¸i c©y «n ®íi t¨ng m¹nh, ®Æc biÖt lµ
nho vµ çc lo¹i da. Tuy nhiªn nhËp khÈu çc mÆt hµng
nµy phô thuéc vµo mïa vô, nhiÒu nhÊt vµo cuèi mïa thu
vµ ®Çu mïa xu©n vµ gi¶m m¹nh trong giai ®o¹n vµo cuèi
th¸ng 5 ®Õn th¸ng 10, nh×n chung nhËp khÈu çc mÆt
hµng nµy nh»m bæ sung cho mïa vô cña thÞ trêng Mü.
Hoa qu¶ t¬i vÉn lµ nh÷ng lo¹i ®îc a chuéng nhÊt, chiÕm
h¬n nöa sè lîng b¸n ra trªn thÞ trêng, s¶n xuÊt t¨ng
kh«ng kÞp so víi cÇu tiªu dïng. Sù bïng næ nhËp khÈu
qu¶ t¬i n¨m 1999 t¨ng tíi møc 40%, nhng n¨m sau ®ã chØ
t¨ng ®îc 1%, dÊu hiÖu cña sù t¨ng hÕt møc xuÊt hiÖn
vµo cuèi n¨m 2000 vµ ®Çu 2001. T¨ng nhËp khÈu chñ
yÕu lµ do viÖc më réng nhËp khÈu nho t¬i tõ Chilª vµ
Mªhico, da tõ Guatemala, Costa Rica vµ Honduras, d©u
t©y tõ Mexico. Nhng trong nh÷ng n¨m qua, hoa qu¶ níc
ngoµi vÉn ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng quy ®Þnh nghiªm
ngÆt vÒ vÖ sinh dÞch tÔ cña Hoa Kú. §· cã nhiÒu nhµ
xuÊt khÈu níc ngoµi ph¶i ®èi mÆt víi lÖnh cÊm nhËp
khÈu cña Mü do nghi ngê trong çc l« hµng cã chøa Êu
trïng mét loµi ruåi. Theo nhËn ®Þnh cña çc chuyªn gia
th× n¨m nay (2003), cã thÓ nhËp khÈu hoa qu¶ gi¶m
h¬n so víi cïng kú n¨m tríc, trong ®ã chñ yÕu lµ do kim
ng¹ch nhËp khÈu chanh vµ cam gi¶m m¹nh trong khi ®ã
xuÊt khÈu lª vµ nho cña çc thÞ trêng kh¸c vµo Mü t¨ng
lªn. tr¸i c©y chÕ biÕn chñ yÕu díi d¹ng níc Ðp: cam, t¸o,
rîu, døa, lª, ®µo, d©u ®ãng hép.



3. C¬ cÊu nhËp khÈu

3.1. NhËp khÈu rau

C¸c lo¹i rau nhËp khÈu rÊt ®a d¹ng, nhËp khÈu rau
t¬i ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ, ®Æc biÖt lµ tiªu, lªn tíi 88%, da
chuét lµ 53%, bÝ 53% vµ m¨ng t©y lµ 91%.



B¶ng 7: C¬ cÊu rau nhËp khÈu theo çc n¨m (§¬n vÞ: triÖu USD)

N¨m 2001 2002 2003

Rau t¬i vµ da hÊu 2592 2614 3015

Rau ®· qua chÕ 1020 1189 1280

biÕn

Khoai t©y 532 575 630

§Ëu kh« 51 67 53

Çc lo¹i rau kh¸c 357 369 383

Nguån: USDA-2003
(Çc lo¹i rau kh¸c bao gåm: nÊm, khoai lang, ®Ëu l¨ng, ®Ëu Hµ Lan kh«)

B¶ng trªn cho thÊy, n¨m 2002, Mü nhËp khÈu 1.189
triÖu USD kim ng¹ch nhËp khÈu rau chÕ biÕn n¨m 2002,
chñ yÕu lµ rau ®ãng hép ( 606 triÖu USD), tiÕp theo lµ
rau ®«ng l¹nh (347triÖu USD), sau cïng lµ rau ®îc sÊy
kh« (236 triÖu USD). Lîng rau t¬i nhËp khÈu n¨m 2002
t¨ng 1% so víi n¨m 2001, nhng theo íc tÝnh th× n¨m 2003
t¨ng 15%, tøc lµ tèc ®é t¨ng rÊt nhanh, thÓ hiÖn mét lîng
cÇu vÒ rau lín trªn thÞ trêng Mü. Nh÷ng lo¹i rau nhËp
khÈu chñ yÕu lµ: cµ rèt, cÇn t©y, c¶i xanh, cña c¶i,
hµnh, m¨ng t©y, rau diÕp, cÇn t©y, sóp l¬, bÝ, ®Ëu. Tèp
çc lo¹i rau ®øng ®Çu trong toµn bé rau nhËp khÈu vÉn
lµ cµ chua trong nh÷ng n¨m qua, tiÕp theo lµ khoai t©y,
da chuét, hµnh vµ h¹t tiªu. Sau ®©y lµ cô thÓ çc lo¹i rau
nhËp khÈu cña Mü:



Cµ chua: Nhu cÇu vÒ tiªu dïng cµ chua ®ang cã xu
híng t¨ng trªn toµn cÇu, chØ tÝnh riªng níc Mü, ®· chiÕm
h¬n 20% lîng cµ chua nhËp khÈu toµn cÇu n¨m 1998
(3,6 triÖu tÊn). Kim ng¹ch nhËp khÈu cµ chua t¨ng tõ
451 triÖu USD n¨m 1995 lªn tíi 758 triÖu USD n¨m 1998,
nhng gi¶m xuèng cßn 640 triÖu USD n¨m 2000. §Õn
n¨m 2002, lîng nhËp khÈu cµ chua t¨ng lªn 860.869 tÊn,
t¨ng 18% so víi n¨m 2000. HiÖn nay tû lÖ nhËp khÈu cao
nµy ®ang cã nguy c¬ ®e do¹ s¶n xuÊt trong níc, dÉn
®Õn tranh chÊp th¬ng m¹i.
Da chuét: Khèi lîng nhËp khÈu da chuét t¨ng ®Òu vµ
liªn tôc tõ n¨m 1998 trë l¹i ®©y, tèc ®é t¨ng trung b×nh
trªn 5% mçi n¨m. N¨m 1998, nhËp khÈu 300 ngµn tÊn d-
a chuét, lµ níc nhËp khÈu da chuét ®øng thø hai sau
§øc (400 ngµn tÊn) trong khi ®ã tæng lîng da chuét
nhËp khÈu toµn cÇu lµ 1,2 triÖu tÊn. N¨m 2002 toµn níc
Mü nhËp khÈu gÇn 400 ngµn tÊn.
NÊm: C¸c lo¹i nÊm chñ yÕu lµ nÊm r¬m nÊm mì
(ngoµi ra cßn cã nÊm h¬ng, nÊm sß, méc nhÜ) lµ s¶n
phÈm mµ hµng n¨m cã nhu cÇu lín, nhng lîng s¶n xuÊt
trong níc kh«ng ®ñ. NÊm nhËp khÈu díi d¹ng chÕ biÕn
lµ muèi, sÊy kh« (sÊy ch©n kh«ng), ®ãng hép. Mü n»m
trong tèp nh÷ng níc nhËp khÈu nÊm lín nhÊt thÕ giíi,
n¨m 2001 nhËp khÈu 18, 614 triÖu, t¨ng 9% so víi n¨m
2000.
Ngoµi ra cßn cã: h¹t tiªu, hµnh, ®Ëu, tái, bÝ, ®Ëu,
trong ®ã khèi lîng nhËp khÈu h¹t tiªu vµ hµnh lu«n ®¹t



møc trªn 200 ngµn tÊn trong mét vµi n¨m gÇn ®©y.
§Æc biÖt rau diÕp lµ lo¹i rau t¨ng trëng kim ng¹ch nhËp
khÈu nhanh trong nh÷ng n¨m qua. Khèi lîng nhËp khÈu
t¨ng liªn tôc tõ nh÷ng n¨m 1990, khèi lîng nhËp khÈu n¨m
2002 gÊp 5 lÇn n¨m 1990, nhu cÇu trong níc vÒ lo¹i rau
nµy kh«ng ngõng t¨ng.
3.2. NhËp khÈu qu¶

3.2.1.Qu¶ nhiÖt ®íi
Çc lo¹i qu¶ nhiÖt ®íi thêng ®îc trång ë çc vïng
nhiÖt ®íi vµ ¸ nhiÖt ®íi. Çc níc ®ang ph¸t triÓn chiÕm
kho¶ng 98% tæng s¶n lîng qu¶ nhiÖt ®íi trong khi çc níc
ph¸t triÓn chiÕm 80% tæng lîng nhËp khÈu qu¶ nhiÖt ®íi
toµn cÇu. Do vËy hµng n¨m Mü nhËp khÈu mét lîng tr¸i
c©y nhiÖt ®íi rÊt lín, ®iÒu kiÖn tù nhiªn còng nh khÝ hËu
cña níc nµy kh«ng cho phÐp s¶n xuÊt ®îc nhiÒu, mµ
cÇu çc s¶n phÈm nµy l¹i rÊt lín. Çc lo¹i tr¸i c©y nhiÖt ®íi
chñ yÕu lµ xoµi, døa, ®u ®ñ, b¬. Ngoµi ra cßn çc lo¹i
qu¶ kh¸c lµ v¶i, vµ, ch«m ch«m, æi, l¹c tiªn, tuy chØ
chiÕm mét tû träng nhá trong s¶n lîng qu¶ nhiÖt ®íi
toµn cÇu, nhng bu«n b¸n çc lo¹i qu¶ nµy ®ang cã xu h-
íng t¨ng nhanh trong nh÷ng n¨m qua do thÞ hiÕu thÝch
tiªu dïng qu¶ Òl¹Ó gia t¨ng ë níc nµy.
Mü lµ níc nhËp khÈu døa vµ xoµi lín nhÊt thÕ giíi.
Trong tæng lîng nhËp khÈu døa cña toµn thÕ giíi, kim
ng¹ch nhËp khÈu cña Mü chiÕm 74%. Trong khi lîng
nhËp khÈu døa vµ çc lo¹i qu¶ nhiÖt ®íi kh¸c t¨ng lªn trªn



thÞ trêng thÕ giíi nãi chung vµ thÞ trêng Mü nãi riªng
th× tû träng cña xoµi cã xu híng gi¶m ®i.

B¶ng 8: T×nh h×nh nhËp khÈu qu¶ nhiÖt ®íi cña Mü trong nh÷ng

n¨m qua (§¬n vÞ: 1000 tÊn)

1996/1 199 20 20
N¨m 998 9 00 01
4 lo¹i qu¶

chÝnh 471 624 703 717
23 23
Xoµi 185 219 5 8
28
Døa t¬i 197 3 319 321
B¬ 38 55 79 74
§u ®ñ 51 67 70 84

Nguån: FAO, Tropical Fruit, th¸ng 7 n¨m 2003. (§¬n vÞ: 1000 tÊn)

§u ®ñ lµ lo¹i tr¸i c©y nhiÖt ®íi chiÕm phÇn quan
träng trong thÞ trêng rau qu¶ Mü, hµng n¨m lîng nhËp
khÈu rÊt nhiÒu, chiÕm tû träng 75% tæng lîng tiªu dïng
trong toµn níc, t¨ng h¬n rÊt nhiÒu so víi n¨m 1980, míi
chiÕm kho¶n 3,4% tæng tiªu dïng néi ®Þa. §u ®ñ nhËp
khÈu chñ yÕu lµ díi d¹ng t¬i vµ tõ c¸c níc cã khÝ hËu
nhiÖt ®íi.
Trong nh÷ng n¨m qua, chuèi vÉn lµ lo¹i qu¶ nhiÖt ®íi
®îc tiªu dïng nhiÒu nhÊt ë Mü, mét mÆt do sù gia t¨ng
d©n sè nhËp c tõ nh÷ng níc kh¸c mµ chñ yÕu lµ nh÷ng
níc nhiÖt ®íi, mÆt kh¸c do cÇu trong níc vÒ lo¹i qu¶ nµy



vÉn lu«n æn ®Þnh vµ lµ lo¹i qu¶ bæ, chøa nhiÒu chÊt
dinh dìng nªn rÊt ®îc ngêi tiªu dïng néi ®Þa a thÝch. Tuy
nhiªn, lîng nhËp khÈu cã xu híng gi¶m trong n¨m 2000,
2001vµ 2002, sau nhiÒu n¨m t¨ng liªn tôc tríc ®ã, trung
b×nh gi¶m mçi n¨m trong giai ®o¹n nµy lµ 200 ngh×n
tÊn. MÆc dï vËy, lîng nhËp khÈu cña Mü vÉn duy tr× ë
møc 30% trong tæng lîng nhËp khÈu chuèi cña toµn
cÇu.

B¶ng 9: Khèi lîng nhËp khÈu chuèi cña Mü (§¬n vÞ: 1000tÊn)

N¨m 1996/1998 1999 2000 2001
Toµn cÇu
(1000tÊn) 11233 11955 12038 11432
Mü
(1000)tÊn) 3406 3877 3630 3434
ThÞ phÇn (%) 30.3% 32.4% 30.2% 30.0%

Nguån: FAO, Bananas, th¸ng 12/2002.

3.2.2. Qu¶ cã mói ë Mü
Nh ®· ph©n tÝch ë trªn, Cïng víi Braxin, Trung
Quèc, c¸c níc thuéc §Þa Trung H¶i, Mü lµ mét trong
nh÷ng níc s¶n xuÊt qu¶ cã mói lín nhÊt thÕ giíi, lîng xuÊt
khÈu lo¹i qu¶ nµy chiÕm tíi 10% lîng xuÊt khÈu qu¶ cã
mói toµn cÇu. Qu¶ cã mói lµ nh÷ng qu¶ nh: cam, quýt,
bëi, chanhÉ, ®îc xuÊt khÈu c¶ díi d¹ng t¬i vµ chÕ biÕn,
trong ®ã cam lµ lo¹i qu¶ ®îc chÕ biÕn nhiÒu nhÊt. HiÖn
nay ngêi tiªu dïng Mü rÊt a thÝch níc cam vµ trong t¬ng
lai kh«ng xa, c¸c lo¹i níc Ðp tõ tr¸i c©y sÏ ®îc sö dông



phæ biÕn thay cho níc uèng th«ng thêng. KÓ tõ n¨m
1998 ®Õn nay, lîng nhËp khÈu qu¶ cã mói cña Mü lµ
kho¶ng trªn 320.000 tÊn, cao nhÊt lµ vµo n¨m 2001 víi
414.000 tÊn, cao gÊp 7 lÇn so víi nhËp khÈu n¨m 1988.
NhËp khÈu cam vµ quýt t¬i t¨ng tõ 18 triÖu ®«la n¨m
1995 lªn ®Õn 109 triÖu ®«la 2000, thêi vô nhËp khÈu
m¹nh tõ th¸ng 11 ®Õn th¸ng 1 n¨m sau.
Quýt lµ lo¹i qu¶ ®îc s¶n xuÊt nhiÒu nhÊt ë Trung
Quèc, tiÕp theo lµ T©y Ba Nha, NhËt B¶n vµ Braxin, Th¸i
LanÉ cã nhiÒu lo¹i quýt víi nh÷ng h×nh d¸ng vµ mïi vÞ
kh¸c nhau trªn thÕ giíi tuú theo ®iÒu kiÖn khÝ hËu vµ
®Êt ®ai cña mçi quèc gia. Mü vÉn duy tr× nhËp khÈu
quýt hay cßn gäi cam nhá hµng n¨m ®Ó bæ sung cho
viÖc cung cÊp cßn Ýt trong níc. Tõ n¨m 1996 trë ®i, tû
lÖ nhËp khÈu t¨ng víi tèc ®é lµ 27%/n¨m. Ngêi tiªu dïng
Mü ®Æc biÖt rÊt thÝch lo¹i qu¶ nµy, v× chóng dÔ bãc
vá l¹i chøa Ýt hét. N¨m 2002, lîng nhËp khÈu cam nhá
t¨ng nhng cßn bÞ h¹n chÕ nhËp khÈu do c¬ quan kiÓm
tra vÖ sinh c©y trång vµ vËt nu«i ph¸t hiÖn ra mét lo¹i
s©u bÖnh g©y h¹i cã trong cam nhËp khÈu tõ nh÷ng níc
thuéc §i¹ Trung H¶i. NhËp khÈu chñ yÕu vµo th¸ng 9
th¸ng 10 víi khèi lîng h¬n 65.000 tÊn.
3. C¬ cÊu thÞ trêng nhËp khÈu cña Mü

N«ng s¶n Mü nãi chung chñ yÕu nhËp khÈu tõ
nh÷ng níc Canada, Mexico, Liªn minh Ch©u ¢u, Braxin,
vµ mét sè níc Ch©u ¸ nh In®onexia, Th¸i LanÉ Cïng víi
xuÊt khÈu, thÞ trêng nhËp khÈu cña Mü trong nh÷ng



n¨m qua kh«ng cã nh÷ng biÕn ®éng lín. Çc níc xuÊt
khÈu rau qu¶ lín vµo thÞ trêng Mü vÉn lµ nh÷ng níc l©n
cËn, nh÷ng níc thuéc Ch©u Mü nh Ecuado, Costa Rica,
Brazil, ®Æc biÖt Mªxico lµ níc cung cÊp gÇn nh tÊt c¶
çc mÆt hµng rau vµ hoa qu¶ vµo thÞ trêng nµy. Víi
®iÒu kiÖn ®Þa lý thuËn lîi: s¸t biªn giíi víi Hoa kú, níc nµy
xuÊt khÈu nhiÒu nhÊt nh÷ng s¶n phÈm t¬i vµ ®«ng l¹nh.
Rau chñ yÕu ®îc nhËp khÈu tõ nh÷ng níc cã khÝ
hËu Êm, bao gåm khoai t©y, tiªu, bÝ vµ da chuét.
Mexic« lµ níc xuÊt khÈu rau chÝnh vµo thÞ trêng Mü,
chiÕm 69% thÞ phÇn, tiÕp theo lµ Canada víi 15% vµ
Hµ Lan lµ 5%. Mü lµ mét níc s¶n xuÊt cµ chua lín nhÊt
thÕ giíi, sau Trung Quèc, nhng hµng n¨m vÉn nhËp khÈu
mét lîng lín cµ chua trªn thÕ giíi, nhÊt lµ tõ Mexico,
Canada. §©y còng lµ hai nhµ cung cÊp cµ chua quan
trong cho thÞ trêng cµ chua t¬i cña Mü. TÝnh riªng kim
ng¹ch xuÊt khÈu cña hai níc nµy ®· lªn tíi 1,8 tû ®« la
trong hai n¨m tõ 2000-2002. T©y Ba Nha lµ níc xuÊt
khÈu khoai t©y lín nhÊt vµo thÞ trêng Mü.
Çc lo¹i qu¶ nhËp khÈu cña Mü, chñ yÕu lµ nh÷ng
qu¶ nhiÖt ®íi vµ tõ nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn. Theo
thèng kª cña Tæ chøc l¬ng thùc thÕ giíi FAO, Çc níc
®ang ph¸t triÓn chiÕm kho¶ng 98% tæng s¶n lîng qu¶
nhiÖt ®íi trong khi çc níc ph¸t triÓn chiÕm tíi 80% tæng
lîng nhËp khÈu qu¶ nhiÖt ®íi toµn cÇu. Hai nhµ cung
cÊp s¶n phÈm chuèi chÝnh cho níc Mü lµ Costa Rica vµ
Ecuador. Nhng n¨m 2000, møc xuÊt khÈu tõ hai níc nµy



gi¶m m¹nh tíi 15 % so víi nh÷ng n¨m tríc. Trong khi ®ã
nhËp khÈu tõ 2 níc Hondrus vµ Guatemala l¹i t¨ng
nhanh.
NhËp khÈu døa t¬i, trong nh÷ng n¨m qua chñ yÕu
vÉn tõ níc Costa Rica. N¨m 2000, níc nµy xuÊt khÈu
sang thÞ trêng Mü 257.783 tÊn døa t¬i, chiÕm thÞ
phÇn 81% tæng lîng døa nhËp khÈu. Tû träng nµy ®·
t¨ng gÊp ®«i trong 10 n¨m qua. Hundras lµ níc xuÊt khÈu
døa vµo thÞ trêng Mü ®øng thø 2, tæng lîng cung cña
níc nµy míi chiÕm kho¶ng 13% khèi lîng xuÊt khÈu cña
Costa Rica vµ cã tû träng lµ 10% trong 318.837 tÊn døa
nhËp khÈu cña Mü n¨m 2000. Nh÷ng níc Mexico,
Ecuado vµ Th¸i Lan lµ nh÷ng thÞ trêng xuÊt khÈu døa
vµo Mü lín tiÕp theo. Tèp 5 níc cung cÊp døa ®øng ®Çu
nµy chiÕm 99% tæng lîng døa nhËp khÈu cña Mü.
Philippines vµ Peru lµ hai níc ®øng cuèi trong tèp 10 níc
xuÊt khÈu lín nhÊt. Tríc n¨m 2000, lîng døa nhËp khÈu tõ
Peru hÇu nh kh«ng cã, nhng ®Õn n¨m 2000 ®· ®¹t ®îc
56 tÊn.
Mexico lµ níc cung cÊp 75% lîng xoµi cho thÞ trêng
Hoa Kú trong suèt 5 n¨m qua. Tuy vËy, khèi lîng xoµi
xuÊt khÈu tõ níc nµy ®· gi¶m 31% trong n¨m 2001.
Nh÷ng níc Ecuador, Brazil, Peru vµ Haiti chiÕm 1/4 thÞ
phÇn nhËp khÈu xoµi cña Mü. VÒ nhËp khÈu ®u ®ñ
còng gièng nh nhËp khÈu xoµi, nhµ cung cÊp hµng ®Çu
vÉn lµ Mexico, víi khèi lîng lµ 55 124 tÊn (tû träng lµ thÞ
trêng lµ 79%).



Ch¬ng II
Thùc tr¹ng xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng
Mü trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y

I. §¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt trong níc

Trong nh÷ng n¨m qua do cã sù ®æi míi trong c¸c
chÝnh s¸ch n«ng nghiÖp ®· kÝch thÝch tinh thÇn s¸ng
t¹o vµ n¨ng lùc lµm viÖc cho ngêi d©n. Nhê vËy mµ s¶n
xuÊt rau qu¶ còng ®îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn. Ngêi
d©n tù chñ h¬n trong viÖc chän c©y trång ®em l¹i gi¸ trÞ
kinh tÕ cao h¬n c©y l¬ng thùc vµ hoa mÇu tríc ®©y. Rau
vµ c©y ¨n qu¶ lµ nh÷ng c©y trång cã møc lîi nhuËn cao
®¸ng kÓ so víi c©y lóa. Do møc sèng cña ngêi d©n ®îc
c¶i thiÖn, thu nhËp t¨ng dÉn ®Õn nhu cÇu tiªu thô rau
qu¶ t¨ng lªn ®¸ng kÓ, ®Æc biÖt lµ ë nh÷ng thµnh phè lín:
Hµ Néi, Thµnh phè Hå ChÝ MinhÉë nh÷ng trung t©m
nµy h×nh thµnh lªn nh÷ng vµnh ®ai ÒxanhÓ rau vµ c©y
¨n tr¸i ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cho nh÷ng thÞ trêng hÊp dÉn
®ã. Bªn c¹nh ®ã, ®Êt níc ngµy cµng héi nhËp vµo nÒn
kinh tÕ thÕ giíi ®· më réng h¬n n÷a thÞ trêng xuÊt khÈu
®èi víi nhiÒu lo¹i rau qu¶. Ngµy cµng nhiÒu c¸c doanh
nghiÖp tham gia vµo xuÊt khÈu ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn
lîi cho rau vµ qu¶ ViÖt Nam th©m nhËp vµo nh÷ng thÞ
trêng níc ngoµi. Nhu cÇu tiªu thô néi ®Þa vµ xuÊt khÈu
t¨ng nhanh ®· thóc ®Èy s¶n xuÊt trong níc ph¸t triÓn liªn
tôc. DiÖn tÝch rau vµ c©y ¨n qu¶ t¨ng lªn ®¸ng kÓ, n¨ng



suÊt ®îc c¶i thiÖn vµ s¶n lîng còng t¨ng nhiÒu qua çc
n¨m.
1. DiÖn tÝch

C¶ níc cã 12 triÖu ha ®Êt canh t¸c, diÖn tÝch c©y
hµng n¨m chiÕm 75% (trong ®ã cã diÖn tÝch trång
rau), diÖn tÝch c©y l©u n¨m chiÕm 15% (cã diÖn tÝch
c©y ¨n qu¶). Trong nh÷ng n¨m 90, diÖn tÝch c©y hµng
n¨m t¨ng b×nh qu©n 2,9%/n¨m, cao h¬n møc t¨ng d©n sè,
trong khi ®ã diÖn tÝch c©y l©u n¨m t¨ng nhanh tíi
7,7%/n¨m. ChØ sau 1 n¨m triÓn khai ®Ò ¸n ph¸t triÓn rau
qu¶ ®Õn n¨m 2010 víi tæng vèn ®Çu t lªn ®Õn 16.086 tû
®ång, diÖn tÝch trång rau qu¶ n¨m 2000 ®· ®¹t trªn 1
triÖu ha, t¨ng 6,3%.

1.1. DiÖn tÝch rau ®Ëu

MÆc dï cã sù t¨ng trëng kh¸ cao nhng diÖn tÝch
rau ®Ëu chØ chiÕm 6% diÖn tÝch c©y hµng n¨m, tøc lµ
624.000 ha. Tèc ®é t¨ng diÖn tÝch b×nh qu©n cña rau
®Ëu trong nh÷ng n¨m 90 lµ 5%/n¨m. Rau ®îc trång ë
kh¾p çc tØnh thµnh phè víi quy m«, chñng lo¹i kh¸c
nhau. Tr¶i qua qu¸ tr×nh s¶n xuÊt l©u dµi ®· h×nh thµnh
nh÷ng vïng rau chuyªn canh víi nh÷ng kinh nghiÖm
truyÒn thèng, trong çc ®iÒu kiÖn sinh th¸i kh¸c nhau.
S¶n xuÊt rau chñ yÕu tËp trung ë §ång b»ng s«ng
Hång, §ång b»ng s«ng Cöu Long, vïng §«ng nam bé vµ
§µ L¹t. Trong ®ã §ång b»ng s«ng Hång cã diÖn tÝch
trång rau cao nhÊt (83 ngµn ha), tiÕp ®Õn lµ §ång
b»ng s«ng Cöu Long víi diÖn tÝch h¬n 77 ngµn ha. S¶n



xuÊt rau ®îc quy thµnh 2 vïng chÝnh: Vïng rau chuyªn
doanh ven thµnh phè, thÞ x·, khu c«ng nghiÖp lín, diÖn
tÝch chiÕm kho¶ng 40% (115.000 ha) víi s¶n lîng ®¹t 48%
(vµo kho¶ng 1,5 triÖu tÊn). Vïng c©y lu©n canh víi c©y l-
¬ng thùc, trång chñ yÕu vµo vô ®«ng t¹i çc tØnh phÝa
B¾c, §BSCL vµ c¶ miÒn §«ng nam bé, ngoµi ra rau cßn
®îc trång t¹i çc gia ®×nh, diÖn tÝch vên b×nh quÇn 1 hé
kho¶ng 36m2. Rau cña níc ta phong phó vÒ chñng lo¹i,
gåm 70 lo¹i c©y chñ yÕu. §Æc biÖt §BSH cã rau vô ®«ng
lµ mét trong nh÷ng lîi thÕ cña ViÖt Nam so víi mét sè níc
trªn thÕ giíi. Çc lo¹i rau chñ yÕu bao gåm: c¶i b¾p, su
hµo, cµ chua, da chuét, ít cay, nÊm, khoai t©y.

1.2. DiÖn tÝch c©y ¨n qu¶

Trong giai ®o¹n 1995-2000, diÖn tÝch c©y ¨n qu¶
t¨ng nhanh vµ æn ®Þnh víi tèc ®é b×nh qu©n hµng n¨m
lµ 10,3%. NÕu nh vµo n¨m 1995 diÖn tÝch c©y ¨n qu¶ çc
lo¹i chØ cã 346,4 ngh×n ha th× n¨m 2000 ®· lªn tíi 565
ngh×n ha vµ ®¹t 589,4 ngh×n ha vµo n¨m 2001. N¨m
nhãm c©y ¨n qu¶ quan träng nhÊt cña ViÖt Nam bao
gåm chuèi, xoµi, nh·n-v¶i-ch«m ch«m, qu¶ cã mói (cam,
chanh, quýt, bëi) vµ døa. Vµo n¨m 1995 th× diÖn tÝch
cña 5 nhãm c©y ¨n qu¶ nµy chØ cã 236,6 ngh×n ha
(chiÕm 68% tæng diÖn tÝch c©y ¨n tr¸i çc lo¹i) ®Õn n¨m
2000 ®· ®¹t 419 ngh×n ha (chiÕm 74% tæng diÖn tÝch
c©y ¨n tr¸i), víi møc t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m lµ
12,1%/n¨m. DiÖn tÝch çc c©y kh¸c (sÇu riªng, thanh



long, sa p«, mËn, ®u ®ñ, b¬, v.v) còng t¨ng tõ 109,8
ngh×n ha lªn 146 ngh×n ha trong cïng kú.
Nhãm çc c©y v¶i-nh·n-ch«m ch«m cã tèc ®é t¨ng
trëng nhanh nhÊt vÒ diÖn tÝch b×nh qu©n 34,8%/n¨m
tõ 37,9 ngh×n ha lªn 169 ngh×n ha, tiÕp ®ã lµ xoµi víi
møc t¨ng 17,4%/n¨m tõ 21,1 ngh×n ha lªn 47 ngh×n ha,
døa víi møc 7,1% tõ 26,3 ngh×n ha lªn 37 ngh×n ha.
MÆc dï vËy, cÇn lu ý r»ng diÖn tÝch trång døa chØ
b¾t ®Çu t¨ng kÓ tõ n¨m 1998 khi ViÖt Nam ®· khai
th«ng ®îc trë l¹i thÞ trêng xuÊt khÈu cho mÆt hµng nµy.
Tuy nhiªn, diÖn tÝch trång chuèi vµ c©y cã mói chØ t¨ng
ë møc thÊp t¬ng øng lµ 1,5% vµ 2,4%. Víi kÕt qu¶ ®ã,
diÖn tÝch chuèi vµ c©y cã mói chØ ®¹t 99 ngh×n ha vµ
67 ngh×n ha vµo n¨m 2000. Tèc ®é t¨ng trëng vÒ diÖn
tÝch gieo trång cña v¶i-nh·n-ch«m ch«m lµ cao nhÊt so
víi bÊt kú mét c©y trång nµo kh¸c trong cïng giai ®o¹n.
Nhê ®ã, v¶i-nh·n-ch«m ch«m ®· trë thµnh nhãm c©y ¨n
qu¶ quan träng nhÊt vÒ mÆt diÖn tÝch, chiÕm 30%
tæng diÖn tÝch çc lo¹i. Theo sè liÖu cña Bé N«ng
nghiÖp vµ PTNT th× §BSCL lµ vïng trång c©y ¨n qu¶ lín
nhÊt c¶ níc víi diÖn tÝch 238,8 ngh×n ha (chiÕm 38%
tæng diÖn tÝch trång c©y ¨n qu¶ toµn quèc). TiÕp ®ã lµ
çc vïng §«ng b¾c (xÊp xØ 100 ngh×n ha, 17%), §«ng
Nam bé (79 ngh×n ha, 15%), çc vïng §ång b»ng s«ng
Hång (§BSH) vµ B¾c Trung bé cã kho¶ng tõ 40-50
ngh×n ha. Çc tØnh träng ®iÓm víi mét sè lo¹i c©y ¨n qu¶
®îc ph©n bè nh sau: V¶i-nh·n-ch«m ch«m ®îc tËp trung
chñ yÕu ë §BSCL vµ vïng §«ng B¾c. Çc tØnh trång


nhiÒu v¶i nh·n lµ B¾c Giang (25,5 ngh×n ha), BÕn Tre
(16,2 ngh×n ha), TiÒn Giang (13,5 ngh×n ha), VÜnh
Long, S¬n La, H¶i D¬ng (xÊp xØ 9,5 ngh×n ha);
Chuèi ®îc trång r¶i r¸c ë tÊt c¶ çc n¬i trªn toµn
quèc. Çc tØnh trång chuèi chñ yÕu lµ Thanh Ho¸, Cµ
Mau (7-8 ngh×n ha), §ång Nai, Sãc Tr¨ng (6 ngh×n ha);
C©y cã mói ®îc trång chñ yÕu ë §BSCL, nh CÇn
Th¬ (13,1 ngh×n ha), BÕn Tre, VÜnh Long (6 ngh×n ha).
Bªn c¹nh ®ã 2 tØnh Hµ Giang vµ NghÖ An còng cã trªn
4 ngh×n ha;
Døa còng ®îc trång tËp trung t¹i §BSCL, nh Kiªn
Giang (9,2 ngh×n ha), TiÒn Giang (7,8 ngh×n ha), B¹c
Liªu (3,6 ngh×n ha);
Xoµi ®îc trång chñ yÕu ë §BSCL, nh TiÒn Giang (6
ngh×n ha), CÇn Th¬, §ång Th¸p, Kiªn Giang (trªn 3
ngh×n ha). Bªn c¹nh ®ã, çc tØnh B×nh Phíc vµ Kh¸nh
Hoµ còng cã trªn 4 ngh×n ha xoµi.1
2. S¶n lîng vµ n¨ng suÊt

Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n cho biÕt,
trong n¨m 2001, tæng diÖn tÝch rau qu¶ ViÖt Nam ®·
t¨ng 6,3% so víi n¨m 2000, v× vËy, tæng s¶n lîng rau qu¶
còng t¨ng 5% so víi n¨m tríc. S¶n lîng rau qu¶ n¨m 2000
t¨ng 5% so víi n¨m 1999 vµ ®¹t 10 tÊn trong ®ã 6 triÖu
tÊn qu¶ vµ 4 triÖu tÊn rau. Çc lo¹i rau qu¶ chñ yÕu
gåm: chuèi, døa, thanh long, nh·n, v¶i, xoµi, da hÊu, da
chuét, m¨ng ta, ng« bao tö... Tuy nhiªn tèc ®é t¨ng diÖn

1
Nguån: B¸o ço s¬ kÕt 1 n¨m thùc hiÖn ch¬ng tr×nh rau qu¶, 9/2001, Ban ChØ ®¹o ch¬ng tr×nh rau
qu¶, Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT



tÝch cao h¬n tèc ®é t¨ng s¶n lîng, ®iÒu nµy cho thÊy
n¨ng suÊt cña rau qu¶ cña níc ta nãi chung cha cao:
n¨ng suÊt rau lµ 14 triÖu tÊn/ha; n¨ng suÊt qu¶ lµ
8,5triÖu tÊn/ha. Theo dù kiÕn cña Bé NN vµ PTNT ®Õn
n¨m 2010, s¶n lîng rau qu¶ sÏ ®¹t 17 triÖu tÊn, t¨ng 5,4%/
n¨m.
§ång b»ng s«ng Hång lµ vïng s¶n xuÊt rau lín nhÊt
cña c¶ níc, chiÕm kho¶ng 29% s¶n lîng rau toµn quèc,
víi nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ ®Êt ®ai, thêi tiÕt vµ gÇn
thÞ trêng Hµ Néi. Thêi tiÕt m¸t trong giai ®o¹n th¸ng 10
®Õn th¸ng 2 lµ ®iÒu kiÖn tèt ®Ó trång c¸c lo¹i rau «n ®íi
nh c¶i b¾p, hµnh, cµ chua, cñ c¶i vµ xóp l¬. TiÕp theo,
§BSCL chiÕm 23% s¶n lîng rau cña c¶ níc. N¨ng suÊt
rau qu¶ c¶ níc nãi chung t¨ng 0,7%/n¨m vµo nh÷ng n¨m
90. Do diÖn tÝch rau gÇn ®©y t¨ng kh¸, nªn s¶n lîng rau
n¨m 1999 c¶ níc ®¹t gÇn 5 triÖu tÊn, b×nh qu©n ®Çu ng-
êi 60kg/n¨m. Nhng so víi b×nh qu©n chung cña thÕ giíi
1999 lµ 90kg/n¨m th× møc b×nh qu©n ®Çu ngêi níc ta
cßn thÊp. Tuy nhiªn n¨ng suÊt nhiÒu lo¹i rau (nh b¾p c¶i,
da hÊu, cµ chuaÉ) cña vïng truyÒn thèng vÉn cao.
VÝ dô: B¾p c¶i 40 Ð60 tÊn/ha, cµ chua 20 Ð40
tÊn/haÉ
Xu híng biÕn ®éng s¶n lîng cña c¸c lo¹i c©y ¨n qu¶
gièng víi sù thay ®æi diÖn tÝch: s¶n lîng v¶i, nh·n,
ch«m ch«m t¨ng rÊt nhanh, s¶n lîng c©y cã mói còng
vËy, trong khi s¶n lîng chuèi hÇu nh kh«ng t¨ng, cßn s¶n
lîng døa l¹i cã xu híng gi¶m xuèng. §iÒu ®¸ng chó ý lµ



®èi víi çc lo¹i tr¸i c©y chñ yÕu, tèc ®é t¨ng diÖn tÝch cao
h¬n tèc ®é t¨ng s¶n lîng, ®ång nghÜa víi viÖc n¨ng suÊt
cña mét sè lo¹i tr¸i c©y gi¶m xuèng. HiÖn nay, n¨ng suÊt
qu¶ cña ViÖt Nam nh×n chung cßn thÊp: v¶i (8 tÊn/ha),
nh·n (10-11 tÊn/ha), xoµi (14 tÊn/ha), døa (13-14 tÊn/ha),
c©y cã mói (14 tÊn/ha). TÝnh chung, tæng s¶n lîng qu¶
çc lo¹i ®¹t xÊp xØ 4 triÖu tÊn trong n¨m 2000, t¨ng
kho¶ng 1 triÖu tÊn so víi n¨m 1995. Trong n¨m 2001,
tæng sè lîng qu¶ íc ®¹t 4,2 triÖu tÊn.

B¶ng 10- DiÖn tÝch, n¨ng suÊt s¶n lîng mét sè c©y ¨n qu¶, giai ®o¹n

1995-20002 (§¬n vÞ tÝnh: DiÖn tÝch:1000 ha; N¨ng suÊt tÊn/ha; S¶n l-

îng 1000 tÊn)

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2002
DiÖn tÝch gieo 34 37 42 44 512 56
trång c©y ¨n qu¶ 6,4 5,1 6,1 7,0 ,8 5,0
S¶n lîng qu¶ çc 3,0 4,0
lo¹i (triÖu tÊn)
1- Cam, chanh,

quýt
+ DiÖn tÝch gieo 5 7 6 71 6 6 74,6
trång 9,5 4,1 7,2 ,0 3,4 7,0
+ N¨ng suÊt b×nh 8,6
qu©n* 6,4 6,6 5,9 5,7 6,4 6,4
+ S¶n lîng 37 44 39 401 40 42 441,
9,4 4,5 3,3 ,5 5,1 7,0 8
2- Chuèi
2
Nguån: Niªn gi¸m thèng kª n¨m 2000 vµ b¸o ço cña ban ChØ ®¹o ch¬ng tr×nh rau qu¶ cña
Bé



1995 1996 1997 1998 1999 2000 2002
+ DiÖn tÝch gieo 91 9 9 8 9 9 101,5
trång ,8 5,9 2,4 9,3 4,6 9,0
+ N¨ng suÊt b×nh 4 3 4 13 13 1, 11,3
qu©n* ,0 ,8 ,2 ,5 ,1 1
+ S¶n lîng 282 1 1 1 1 1100, 1044
,2 18,7 16,1 08,0 42,6 0 ,4
3- Xoμi
+ DiÖn tÝch gieo 21 2 31 3 4 4 53,9
trång ,1 6,2 ,2 7,1 0,7 7,0
qu©n* 7,2 7,2 5,3 4,9 4,6 3,8
+ S¶n lîng 152 187 164 180 188 178 209,
,5 ,9 ,8 ,5 ,6 ,9 4
4- Døa
+ DiÖn tÝch gieo 2 2 2 2 3 3 39,0
trång 6,3 6,2 5,8 8,8 2,3 7,0
+ N¨ng suÊt b×nh 7 7 10,3
qu©n* 7,0 7,1 ,7 8,5 8,1 ,9
+ S¶n lîng 184 185 19 24 26 29 348,
,8 ,2 92 3,6 2,8 2,0 4
5- Nh∙n, v¶i,

ch«m ch«m
+ DiÖn tÝch gieo 3 6 9 113, 131, 169 226,
trång 7,9 2,0 0,6 7 2 ,0 5
qu©n* 5,9 4,5 4,5 3,8 4,2 3,6
+ S¶n lîng 22 27 40 42 54 617 904,
3,2 5,9 5,2 8,6 5,4 ,0 5
6- Nho
+ DiÖn tÝch gieo 1 1 1
trång 2,3 2,3 ,5 ,7 ,8



1995 1996 1997 1998 1999 2000 2002
+ N¨ng suÊt b×nh 15 19 2 11, 13
qu©n* ,3 ,9 2,5 9 ,6
+ S¶n lîng 3 4 3 2 2
5,2 5,8 3,8 0,2 4,5
7- Thanh Long
+ DiÖn tÝch gieo 1 1
trång ,5 ,8 2,0 2,8 3,2
+ N¨ng suÊt b×nh 10 10 11, 14
qu©n* ,1 9,7 ,3 9 ,3
+ S¶n lîng 15 17 2 3 4
,1 ,5 0,6 3,2 5,8

Nguån: Bé N«ng NghiÖp vµ Ph¸t TriÓn N«ng Th«n

Ghi chó: *N¨ng suÊt c¸c lo¹i c©y ¨n trong b¶ng trªn qu¶ tÝnh theo
diÖn tÝch gieo trång nªn thÊp h¬n so víi n¨ng suÊt thùc thu khi c©y ¨n qu¶
®Õn giai ®o¹n cho thu ho¹ch kh¸ æn ®Þnh.

3. Thùc tr¹ng chÕ biÕn vµ b¶o qu¶n rau qu¶

3.1. HÖ thèng b¶o qu¶n

C«ng nghÖ b¶o qu¶n rau qu¶ t¬i gi÷ vai trß rÊt
quan träng, do ®Æc tÝnh thu ho¹ch theo mïa vô, thêi
gian thu ho¹ch ng¾n, kh¶ n¨ng vËn chuyÓn vµ b¶o qu¶n
rau qu¶ l¹i khã kh¨n. Trong khi ®ã, ngêi tiªu dïng trªn thÕ
giíi ®ang cã xu híng gia t¨ng cÇu ®èi víi s¶n phÈm ë
d¹ng t¬i. HÇu hÕt rau qu¶ t¬i trong ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o
vÖ sinh an toµn thùc phÈm cã gi¸ trÞ dinh dìng cao h¬n
so víi s¶n phÈm ®· qua chÕ biÕn. Nhng cho ®Õn nay kü
thuËt b¶o qu¶n rau qu¶ t¬i míi dõng ë møc sö dông kinh



nghiÖm truyÒn thèng, thñ c«ng lµ chÝnh, cha cã thiÕt
bÞ lùa chän vµ xö lý qu¶ t¬i tríc khi xuÊt khÈu. Do c«ng
t¸c b¶o qu¶n kh«ng tèt nªn chi phÝ cho mét ®¬n vÞ s¶n
phÈm rau qu¶ xuÊt khÈu thêng vît ®Þnh møc cho phÐp.
Còng cha cã c«ng nghÖ vµ ph¬ng tiÖn thÝch hîp ®Ó
b¶o qu¶n rau qu¶ sau thu ho¹ch nªn tû lÖ h háng cao.
§Ó ®a nguyªn liÖu ®Õn n¬i chÕ biÕn, s¶n phÈm bÞ
háng do b¶o qu¶n kh«ng tèt lªn tíi hµng chôc phÇn tr¨m.
NhiÒu lo¹i qu¶ nh nh·n, v¶i thiÒu, chuèi ®îc sÊy kh« ®Ó
kÐo dµi thêi gian b¶o qu¶n, nhng kh«ng gi÷ ®îc h¬ng vÞ
th¬m ngon vèn cã ban ®Çu. Kü thuËt b¶o qu¶n míi chØ
dõng l¹i ë møc ®ãng gãi bao b× vµ lu tr÷ t¹i c¶ng b»ng
kho m¸t chuyªn dïng. VËy mµ vÉn cha ®¹t yªu cÇu, do
mÉu m· cßn xÊu, thao t¸c thñ c«ng dÉn ®Õn tÝnh ®ång
bé kh«ng cao. Nh÷ng h¹n chÕ trong c«ng t¸c b¶o qu¶n
còng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè lµm gi¶m søc c¹nh
tranh cña s¶n phÈm rau qu¶ trong níc vµ c¶n trë ho¹t
®éng xuÊt khÈu rau qu¶ ph¸t triÓn.

3.2. HÖ thèng chÕ biÕn

C¸c lo¹i qu¶ ë ViÖt Nam chñ yÕu ®îc tiªu thô ë d¹ng
t¬i, chØ cã mét tû lÖ rÊt nhá ®îc chÕ biÕn, kho¶ng 10%
theo íc tÝnh cña Ban chØ ®¹o ch¬ng tr×nh rau qu¶.
TÝnh ®Õn n¨m 2001, ViÖt Nam cã 17 nhµ m¸y vµ 48 c¬
së chÕ biÕn rau qu¶ víi tæng c«ng suÊt chÕ biÕn ®¹t
kho¶ng 180.000 tÊn s¶n phÈm/n¨m. Bªn c¹nh ®ã, cßn cã
mét sè nhµ m¸y kh¸c ®ang ®îc x©y dùng víi tæng c«ng
suÊt chÕ biÕn kho¶ng 20.000 tÊn s¶n phÈm/n¨m. Nh


vËy, nÕu tÝnh c¶ nh÷ng nhµ m¸y nµy th× tæng c«ng
suÊt chÕ biÕn cña toµn bé çc nhµ m¸y vµ c¬ së sÏ ®¹t
kho¶ng 200.000 tÊn s¶n phÈm/n¨m.
Bªn c¹nh hÖ thèng chÕ biÕn rau qu¶ chÝnh thèng,
cßn h×nh thµnh nh÷ng c¬ së chÕ biÕn-b¶o qu¶n qui m«
nhá cña ngêi d©n, hay cßn gäi lµ c¬ së thñ c«ng. Çc
vïng chÕ biÕn qu¶ tËp trung cã qui m« cÊp hé gia ®×nh
®· ®îc h×nh thµnh, nh: v¶i sÊy kh« ë Lôc Ng¹n-B¾c
Giang (1.500 hé); long nh·n ë Hng Yªn (100 hé);, nh·n
sÊy ë VÜnh Long (110 hé)3. NÕu nh 5 n¨m tríc ®©y
ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn rau qu¶ ë ViÖt Nam chñ
yÕu gåm çc doanh nghiÖp nhµ níc, ®Æc biÖt lµ Tæng
C«ng ty Rau qu¶ ViÖt Nam (Vegetexco) th× trong vßng
vµi n¨m trë l¹i ®©y çc nhµ m¸y chÕ biÕn cña t nh©n vµ
cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®· ph¸t triÓn rÊt m¹nh nh: Nhµ
m¸y chÕ biÕn níc gi¶i kh¸t DELTA ë Long An cã c«ng
suÊt 10.000 tÊn s¶n phÈm/n¨m. Nh vËy, c¬ cÊu cña
ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn rau qu¶ ®· thay ®æi ®¸ng
kÓ trong vµi n¨m qua víi viÖc më réng vµ n©ng cao vai
trß cña çc c¬ së vµ nhµ m¸y chÕ biÕn cña t doanh.
Trong khi ®ã, tû träng cña doanh nghiÖp nhµ níc mµ
nhÊt lµ Vegetexco ®· gi¶m ®¸ng kÓ. Vµo n¨m 1993,
Vegetexco s¶n xuÊt ®îc kho¶ng 30.000 tÊn rau qu¶
chÕ biÕn ®å hép vµ ®«ng l¹nh th× ®Õn n¨m 2000 chØ
cßn kho¶ng 19.610 tÊn vµ ®¹t 27.673 n¨m 2001. Theo
®iÒu tra cña IFPRI, hiÖn nay trªn c¶ níc cã hµng tr¨m
nhµ m¸y vµ c¬ së chÕ biÕn rau qu¶ cã qui m« nhá vµ
3
Nguån: B¸o ço s¬ kÕt 1 n¨m thùc hiÖn ch¬ng tr×nh rau qu¶, 9/2001



võa víi c«ng suÊt b×nh qu©n kho¶ng 1.000-1.500 tÊn
nguyªn liÖu/n¨m. Trong sè ®ã kho¶ng 2/3 chØ chÕ biÕn
rau, kho¶ng 1/5 chØ chÕ biÕn qu¶ vµ phÇn cßn l¹i th×
chÕ biÕn c¶ rau vµ qu¶. PhÇn lín kho¶ng 4/5 çc nhµ
m¸y lµ thuéc kinh tÕ t nh©n chØ cã kho¶ng trªn díi 10%
lµ doanh nghiÖp nhµ níc vµ cßn l¹i lµ çc nhµ m¸y liªn
doanh cã vèn ®Çu t níc ngoµi.
HÇu nh tÊt c¶ çc c¬ së s¶n xuÊt ®Òu cã hÖ thèng
kho dù tr÷ s¶n phÈm víi c«ng suÊt kh¸c nhau tuy nhiªn
rÊt Ýt c¬ s¬ chÕ biÕn cã hÖ thèng kho l¹nh. §èi víi
nh÷ng c¬ së chÕ biÕn nhá vµi tr¨m tÊn s¶n phÈm hµng
n¨m th× hä thêng sö dông nhµ ë kÕt hîp lµm kho. ChØ
cã nh÷ng nhµ m¸y chÕ biÕn cã qui m« võa vµ lín th× cã
hÖ thèng nhµ kho riªng vµ mét sè cã nh÷ng kho l¹nh cã
thÓ b¶o quan ®îc s¶n phÈm l©u h¬n.
Tuy nhiªn, trong khi çc nhµ m¸y chÕ biÕn rau qu¶
®îc x©y dùng ngµy cµng nhiÒu nhng viÖc x©y dùng vïng
nguyªn liÖu l¹i chËm h¬n x©y dùng nhµ m¸y, dÉn ®Õn
t×nh tr¹ng kh¸ phæ biÕn lµ nhµ m¸y thiÕu ph¶i chê vïng
nguyªn liÖu ph¸t triÓn. Thªm vµo ®ã thiÕu c¶ vèn lu
®éng, nhµ m¸y ho¹t ®éng kh«ng hÕt c«ng suÊt, thËm
chÝ mét sè nhµ m¸y ph¶i ®ãng cöa.
Çc d¹ng chÕ biÕn c¬ b¶n ®îc tiªu thô ë ViÖt Nam
gåm cã níc Ðp tr¸i c©y, qu¶ íp ®êng, møt, sÊy kh« vµ
mét sè qu¶ ®ãng hép. Trong ®ã phæ biÕn nhÊt lµ níc
Ðp tr¸i c©y nh níc Ðp t¸o, cam, døa, v¶i, ch«m ch«m,
®µo, xoµi, l¹c tiªn, æi. Çc d¹ng c¬ b¶n ®îc tiªu thô víi sè



lîng lín lµ níc cam, t¸o vµ hçn hîp. Chóng ta cã thÓ nhËn
thÊy sù xuÊt hiÖn cña çc s¶n phÈm níc Ðp cña ViÖt
Nam lÉn hµng nhËp khÈu. Çc nhµ s¶n xuÊt níc Ðp lín ë
ViÖt Nam lµ Vinamilk, tiÕp theo ®ã lµ Delta. §èi víi çc
lo¹i møt vµ qu¶ ®ãng hép chØ cã t¹i çc siªu thÞ vµ cöa
hµng thùc phÈm lín. PhÇn lín trong sè nµy lµ hµng nhËp
khÈu vµ chØ cã mét sè Ýt ®îc chÕ biÕn trong níc, chñ
yÕu t¹i çc nhµ m¸y cã vèn liªn doanh víi c«ng ty níc
ngoµi. Çc lo¹i qu¶ kh« vµ qu¶ tÈm ®êng rÊt phæ biÕn ë
ViÖt Nam. Çc lo¹i qu¶ tÈm ®êng gåm cã m¬, mËn, khÕ,
quýt, t¸o, dõa, mÝt, vµ chuèi. T¬ng tù d¹ng sÊy kh« cã
thÓ dÔ dµng t×m thÊy cña çc lo¹i qu¶, gåm v¶i, nh·n,
t¸o, mÝt, chuèt vµ nhiÒu lo¹i kh¸c.

II. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu cña rau qu¶ ViÖt Nam vµo thÞ trêng Mü

1.Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña rau qu¶ ViÖt Nam

1.1.§Æc ®iÓm vµ xu híng biÕn ®éng cña kim ng¹ch xuÊt khÈu

rau qu¶ ViÖt Nam vµo thÞ trêng Mü

1.1.1. §Ć c ®iÓm vμ xu h íng biÕn ®éng chung cńa kim
ng¹ch xuĘt khÈu rau qu¶ ViÖt Nam
Tõ n¨m 1990 trë vÒ tríc, rau qu¶ cña ViÖt Nam chñ
yÕu xuÊt sang Liªn X« vµ çc níc §«ng ¢u, nhÊt lµ khi
ViÖt Nam chÝnh thøc gia nhËp Céng §ång Hç Trî Kinh
tÕ COMENCO. Sau cuéc khñng ho¶ng cña çc níc
XHCN, sù sôp ®æ cña khèi COMENCO lµm gi¸n ®o¹n
trao ®æi th¬ng m¹i gi÷a çc níc, thªm vµo ®ã sù suy tho¸i
kinh tÕ lµm gi¶m nhu cÇu nhËp khÈu ®èi víi çc s¶n



phÈm cña ViÖt Nam. XuÊt khÈu gi¶m tõ 9.535 tÊn
(1989) xuèng cßn 450 tÊn (1991).
Trong vßng mét vµi n¨m sau ®ã, xuÊt khÈu rau qu¶
l¹i t¨ng m¹nh trë l¹i mét phÇn do cã sù chuyÓn ®æi c¬
cÊu c©y trång, mét sè diÖn tÝch ®Êt trång lóa ®îc
chuyÓn sang trång rau vµ c©y ¨n qu¶. §©y còng lµ thêi
kú s¶n xuÊt rau qu¶ ®îc nhµ níc ®Æc biÖt quan t©m, do
vÊn ®Ò an ninh l¬ng thùc kh«ng cßn lµ vÊn ®Ò bøc xóc
hµng ®Çu. ChÝnh phñ ®· duyÖt ®Ò ¸n ph¸t triÓn rau qu¶
®Õn n¨m 2010 víi tæng vèn ®Çu t lªn ®Õn 16.086 tû
®ång. Nhê vËy, nh÷ng n¨m gÇn ®©y, trong khi nhiÒu
mÆt hµng cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu thÊp h¬n nh÷ng n¨m tríc
th× rau qu¶ l¹i næi lªn nh mét mÆt hµng ®¹t gi¸ trÞ xuÊt
khÈu lín.



B¶ng 11: Kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam tõ 1997-2000

N¨ Gi¸ trÞ (triÖu % so víi
m USD) n¨m tríc
199
6 61 145%
199
7 68 111%
199
8 54 79%
199
9 105 194%
20 203
00 213.6 %
20
01 330 154%
20
02 201 61%

Nguån: Bé th¬ng m¹i

Kim ng¹ch n¨m 1996 t¨ng gÊp gÇn 4 lÇn kim ng¹ch
n¨m 1993. Chñ yÕu do viÖc th¶ næi ®ång néi tÖ cña
ViÖt Nam lµm cho xuÊt khÈu cã lîi h¬n, vµ thÞ trêng
xuÊt khÈu ®îc tù do ho¸ nhanh chãng, cho phÐp c¸c
c«ng ty t nh©n tham gia xuÊt khÈu. Tõ n¨m 1997 trë l¹i
®©y, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®· cã bíc t¨ng trëng t¬ng ®èi
v÷ng ch¾c vµ ®¹t kÕt qu¶ cao xÊp xØ 30%. §©y lµ tèc
®é t¨ng trëng cao nhÊt trong sè tÊt c¶ c¸c mÆt hµng
n«ng s¶n xuÊt khÈu quan träng cña ViÖt Nam cã kim



ng¹ch trªn 50 triÖu USD trong cïng giai ®o¹n 1996-2001.
Víi tèc ®é ®ã, kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ c¸c lo¹i cña
ViÖt Nam trong n¨m 2001 ®· ®¹t møc kû lôc 330 triÖu
USD, gÊp h¬n 5 lÇn so víi møc 61 triÖu USD ®¹t ®îc
trong n¨m 1996. Còng trong thêi gian nµy kim ng¹ch
xuÊt khÈu rau qu¶ cña n¨m 1998 bÞ gi¶m ®¸ng kÓ h¬n
25%, chñ yÕu lµ do khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc
lµm gi¶m gi¸ xuÊt khÈu, dÉn ®Õn kim ng¹ch gi¶m, thªm
vµo ®ã lµ hiÖn tîng El Nino n¾ng kÐo dµi vµ h¹n h¸n lµm
n¨ng suÊt cña rau qu¶ thÊp l¹i vÊp ph¶i sù c¹nh tranh
gay g¾t cña rau qu¶ Th¸i Lan. Nhng n¨m sau ®ã, s¶n
phÈm rau qu¶ xuÊt khÈu cã møc t¨ng trëng lín thø 3
trong sè c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cña ViÖt nam. Tæng
sè ngo¹i tÖ thu vÒ tõ xuÊt khÈu rau qu¶ chØ ®øng thø 4
sau thuû s¶n, g¹o, cµ phª. ChØ tÝnh riªng tõ n¨m
2000-2001, gi¸ trÞ xuÊt khÈu rau qu¶ t¬i vµ chÕ biÕn
t¨ng 54% trong khi tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n
cña c¶ níc l¹i gi¶m nhÑ tõ 2,8 tû USD xuèng cßn 2,77 tû.
Tuy vËy gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ ®¹t ®îc cßn
cha æn ®Þnh, cha t¬ng xøng víi tiÒm n¨ng s½n cã.
Nh×n chung kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ míi chØ
chiÕm tû träng nhá trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu
n«ng s¶n cña c¶ níc. N¨m 1998, kim ng¹ch xuÊt khÈu rau
qu¶ míi chiÕm tû träng lµ 1,5% trong tæng kim ng¹ch
xuÊt khÈu cña n«ng-l©m-thuû s¶n, vµ tû träng nµy cã
t¨ng lªn trong nh÷ng n¨m sau ®ã, n¨m 1999: 3%, n¨m
2000: 5%, vµ ®Ønh cao ®¹t ®îc lµ 7,5% trong n¨m 2001,
nhng vµo 2 n¨m 2002 vµ 2003 tû träng ®ang cã xu híng

Giải pháp mở rộng XK rau quả vào thị trường Hoa Kỳ 2

Giải pháp mở rộng XK rau quả vào thị trường Hoa Kỳ 2

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La actualidad más candente (17)

Destacado

Destacado (9)

Similar a Giải pháp mở rộng XK rau quả vào thị trường Hoa Kỳ 2

Similar a Giải pháp mở rộng XK rau quả vào thị trường Hoa Kỳ 2 (20)

Más de Digiword Ha Noi

Más de Digiword Ha Noi (20)

Último

Último (20)

Giải pháp mở rộng XK rau quả vào thị trường Hoa Kỳ 2