ölçme değerlendirme dersi

1. ÜNİTE 1 EĞİTİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMENİN YERİ VE ÖNEMİ

2. Öğretim hizmeti verilecek grubun çok iyi tanınması, dersin içeriğinin uygun şekilde belirlenmesi, öğrenme-öğretme sürecindeki öğrenme eksiklik ve güçlüklerinin belirlenmesi, öğrenme-öğretme sürecinin konuya, guruba ve öğretmene uygun olması, öğretim sonunda öğrenme düzeylerinin ölçülmesi ve bir bütün olarak tüm eğitim etkinliklerinin çok yönlü olarak değerlendirilmesi gerekir.

3. Bir dersin öğretiminde, dersi veren kişinin dersin öğretimi ve değerlendirmesiyle ilgili bir takım kararlar vermesi gerekmektedir.Öğretmenin dersin öğretimine ve değerlendirmesine yönelik vereceği bu kararlar : Öğrencilerin işlenecek konuyla ilgili ön bilgilerinin yeterliliğinin nasıl belirleneceği, öğrencilerin genel hazır bulunuşluk düzeylerinin nasıl belirleneceği, öğrencilerdeki öğrenme motivasyon düzeylerinin nasıl belirleneceği, derste hangi konuları işleyeceği, belirlenen konuları hangi detayda işleyeceği,hangi öğretim yöntemlerini kullanacağı, ne tür ödev ve projeler vereceği, hangi uygulamaları yapacağı, öğrenci başarısını nasıl ölçüp değerlendireceği gibi konularla ilgilidir.Kısacası, eğitim hizmetinin daha kaliteli olabilmesi için çevre şartlarının kontrol altına alınıp, düzenlenmesi gerekmektedir.

4. EĞİTİMDE SİSTEM YAKLAŞIMI Eğitim hizmeti bir bütünlük,bir sistem işidir.Bir sistem demekle;belli amaçlara ulaşabilmek için;bazı öğelerin işbirliği içinde çalışarak, bir arada, bir bütünü oluşturacak şekilde organize edilmeleri kast edilmektedir.Tıpkı bir fabrika gibi; bir fabrikada beli bir ürünü elde etmek amacına ulaşmak için bazı öğelerin işbirliği içinde çalışarak bir bütünü oluşturması söz konusudur.Bu öğelerden biri girdi öğesidir.Fabrikada üretim için gerekli olan hammadde ve mevcut teknoloji ve işgücü ile birleşerek işlenmesidir.Bu kısma da sistemin süreç öğesi diyebiliriz.Nihayetinde, fabrikada süreç sonucunda üretilen televizyon,buzdolabı gibi bir ürün ortaya çıkacaktır.Bu üretilen ürünlerin kalitesi ve uygunluğu da kontrol edilmelidir ki yapılan hatalı üretimler varsa tespit edilsin.Sistemin herhangi bir öğesindeki aksaklık,tüm sistemi olumsuz etkiler.

6. 1) Girdi: Eğitim-öğretim için gerekli her şey eğitim sisteminin girdisini oluşturur. Örneğin, öğrenci, öğretmen, okul, kitap, defter, çalışanlar, yönetim, ders programları, yardımcı materyaller, sınıf, sıra, servis gibi her şey girdi olarak görülebilir. 2) Süreç: Girdilerin hedefler doğrultusunda bir araya getirildiği; dersin hedeflerinin öğrenciye kazandırıldığı eğitim durumlarını kapsamakta-dır. Süreç kısmı, dar anlamda, öğretmenin farklı öğretim yöntemlerini kullanarak ders işlediği bölümü oluşturur. Geniş anlamda ise, öğrencinin okula başladığı ve okuldan mezun olduğu süreyi içerir. 3)Çıktı: Girdilerin işlemler bölümünden hedefler doğrultusunda biçimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya çıkan ürünlerin tümüdür. Bir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin çıktısını oluşturur. Çıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik açısından çakışıyorsa sistem tam işliyor demektir. 4)Kontrol: Mikro anlamda kontrol, eğitim sürecindeki sınavlar ile yapılmaktadır. Aynı zamanda diplomalı insanların çeşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir. Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında gösterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır.

7. Program kavramıyla;belli bir amaca ulaşabilmek için, yapılması gereken aktivitelerin nelerden oluştuğunun belirlenmesi, aşamalı bir şekilde sıralanması, her bir aktivitenin alacağı zamanı, nasıl yapılacağını ve yapılan işlerin uygunluğunun nasıl belirleneceğinin bir tasarısı kast edilmektedir. Öğretim programının öğeleri; Hedefler ve davranışlar İçeriğinin düzenlenmesi Öğrenme-öğretme aktiviteleri Ölçme ve değerlendirme

8. ÜNİTE 2 ÖĞRETİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEYLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

9. NİTELİK Nitelik demekle ölçmeye konu olan özellikler kast edilmektedir.Eğitimsel ölçmelerde söz konusu olan nitelikler; öğrencilere kazandırılması planlanan bilişsel , duyuşsal veya psiko-motor davranışlardır. NİCELİK Nicelik demekle ölçme sonuçlarını ifade etmede kullanılan sayılar kast edilmektedir.Ölçme sonuçlarını ifade etmede 1 ile 100 arasındaki sayıları kullanmak gibi.

10. ÖLÇME KURALI Ölçme işlemleri belli kurallar doğrultusunda yapılır.Ölçme işini yaparken niteliğin hangi miktarına ne değer verileceğinin belirlenmesidir.Örneğin;yazılı yoklama yapan bir öğretmenin “3. soruya tam cevap verenlerin o sorudan alacakları puan 10’dur.”demekle yaptığı iş, o soruyu eksiksiz doğru cevaplayanlara kaç puan verileceğine dair bir ölçme kuralını belirlemesidir. ÖLÇME Bir niteliğin gözlenip gözlem sonucunun sayı veya başka sembollerle gösterilmesi olarak tanımlanabilir. -Bir dakikada okunan kelime sayısının belirlenmesi işlemleri -Bir öğrencinin zeka düzeyinin belirlenmesi işlemleri ÖLÇÜM Ölçme işleminin sonucudur.Ölçme işlemi sonucunda elde edilen sayı veya semboldür.

12. Geçme notu 100 üzerinden en az 45 puan alanların başarılı sayılması.DEĞERLENDİRME Ölçme sonuçlarını bir ölçütle karşılaştırıp, ölçülecek nitelik hakkında karar verme sürecidir.

13. EĞİTİMDEKİ ÖLÇMELERDE KARŞILAŞILAN TEMEL GÜÇLÜKLER Eğitimsel ölçmelerde ölçülen değişkenin yapısından kaynaklanan bazı durumlar, ölçme işlemini zorlaştırmaktadır.Bu kısımda, ölçme işlemi yapılmadan önce, sadece ölçülen değişkenin doğal yapısından kaynaklanan temel güçlüklere değinilmektedir.Eğitimsel ve psikolojik değişkenlerin ölçülmesinde, tüm davranış ve özelliklerden ziyade, .çoğu ölçmelerde; ölçmeye konu olan davranışların ölçülmesi söz konusudur.Özellikle başarı ölçmede ilgili dersin tüm davranışları yerine, bu davranışları temsil gücü yüksek olan kritik davranışları ölçülür. -Ölçülen değişkenin yapısından kaynaklanan güçlükler -Ölçme örnekleminden kaynaklanan güçlükler

14. ÖLÇME TÜRLERİ 1.Temel Ölçme ( Dolaysız Ölçme) Ölçülen nitelik ile ölçmede kullanılan aracın niteliği aynı ise bu tür ölçmelere denir. Örneğin: Bir bahçenin enini metre ile ölçmek, bir kütleyi terazi ile ölçmek, öğrencileri boy sırasına dizmek gibi… 2.Dolaylı Ölçme Ölçülen özellik ile ölçmede kullanılan aracın özelliği birbirinden farklı ise bu tür ölçmelere dolaylı ölçme denir. a)Göstergeyle Ölçme : Ölçülen değişkenin bir nevi göstergesi olabilecek başka değişkenden faydalanma durumu vardır. Örneğin;öğrencilerin başarılarını gözlemek amacıyla yapılan sınavlardaki sorulara öğrencilerin verecekleri cevaplar başarılarının bir göstergesi kabul edilir. b)Türetilmiş Ölçme : Bir bağıntıdan faydalanarak elde edilen ölçümlerdir. Örneğin;öğrencilerin dönem sonuna ait başarılarını; geçme notuyla, ara ve dönem sonu sınavları arasında tanımlanmış bir bağıntıdan faydalanarak hesaplanması türetilmiş ölçmedir.

17. 3)Eşit Aralıklı Ölçekler: Eşit aralıklı ölçeklerde göreceli bir başlangıç noktası ve tanımlanmış, değişmez (tüm ölçek boyunca eşittir) bir birim vardır. Eşit aralıklı ölçeklerdeki sıfır, o noktada ölçülen özelliğin gerçekten hiç bulunmadığı anlamına gelmez yani yokluk ifade etmez. Bu tür ölçeklerdeki sıfır noktası, sayısallaştırmayı kolaylaştıran bir başlangıç noktasıdır, doğal ya da mutlak sıfır noktası değildir.Örneğin; Öğrencinin Türkçe dersindeki başarısı, Termometre, takvim, puanlar. 4)Eşit Oranlı Ölçekler: Eşit oranlı ölçeklerde gerçek bir sıfır noktası bulunduğu ve ölçek eşit aralıklara bölümlendiği için bu ölçekte elde edilen veriler üzerinde her türlü matematiksel işlem yapılabilir. Ağırlık ve uzunluk ölçüleri, saat gibi ölçme araçları bu tür ölçek esasına uygun olarak geliştirilmiştir.

18. ÜNİTE 3 BAZI İSTATİSTİK TEKNİKLER

24. %34,13 %34,13 %13,59 %13,59 %2,14 %2,14 -2 -1 0 +2 +3 Sx -3 +1 %68 -2 -1 0 +2 +3 Z -3 +1 %95 30 40 50 70 80 T 20 60 %99

26. Normal dağılım Z=0.00 noktasından simetriktir.

27. Normal dağılımda mod,ortanca ve aritmetik ortalama birbirine eşittir.

29. EVREN Bir araştırmada evren, çalışma kapsamına giren tüm elemanların oluşturduğu gruptur.Örneğin; 2001-2002 öğretim yılında Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 2. sınıf öğrencileri üzerinde bir çalışma yapılıyorsa, araştırmanın bulgularından bu gruba yönelik genellemeler yapılacak demektir. ÖRNEKLEM Herhangi bir evrenden örneği seçmek için uygulanan yöntemler topluluğuma örnekleme denir. Evreni temsil etmek amacıyla yapılan çeşitli örnekleme şekilleri vardır . Bunlardan en çok kullanılan ve en basit şans örneklemesi veya tesadüfi örneklemedir. Şans örneklemesinin esası , evreni oluşturan tüm birimlerin örneğe girme şanslarının eşit tutulmasıdır. Örneklemden elde edilen verilerden faydalanarak hesaplanan ölçümlere istatistik denir.

31. Sürekli Değişken

32. Yapay Süreksiz Değişken

34. ÖRNEK:Öğrencilerin istatistik dersinde ara sınavdan aldıkları notlarla dönem sonu sınavından aldıkları notlar arasında bir ilişki olduğu düşünülmektedir. Bu ilişkinin yönünü ve derecesini belirleyelim.

36. ÜNİTE 4 ÖLÇÜMLERİN GÜVENİRLİĞİ VE STANDART HATASI

39. Örnek: Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi

40. Sistemli Hatalar: Ölçülen büyüklüğe, ölçmeciye veya ölçme koşullarına bağlı olarak miktarı değişen hatalardır. Hatanın kaynağı bellidir.

41. Örnek: Yazısı güzel olana fazla puan verilmesi, ya da kızların fazla puan alması gibi.

42. Tesadüfi Hatalar: Bu tür hatalarda, hataların hangi yönde geleceği belli olmaz. Böyle hatalar genellikle kaynakları iyi bilinmeyen hatalar olup ölçme sonuçlarına gelişigüzel karışırlar.

44. Güvenirlik katsayısı; paralel testlerden elde edilen puanlar arasındaki korelasyondur. Güvenirlik katsayısı 0 ile 1 arasındaki değerleri alır. Sonuçların 1’e yakın olması hata faktörünün o derecede az olduğunu gösterir.

46. GÜVENİRLİĞİ SAĞLAMA YÖNTEMLERİ Test-tekrar test yöntemi: Test aynı gruba belirli bir aralıkla iki kez uygulanır. Birinci uygulama ile ikinci uygulama puanları arasındaki ilişki/korelasyon hesaplanır. Korelasyon katsayısı (Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı “r”) -1.00 ile +1.00 arasında bir değerdir. Güvenirlik için katsayının +1.00’a yaklaşması gerekir. Eşdeğer (Paralel) testler yöntemi: Testin iki kez uygulanmasından kaynaklanan olumsuzlukları gidermek için eşdeğer formlar geliştirip uygulanır. Geliştirilen iki form aynı gruba aynı anda uygulanır. İki testten elde edilen puanlar arasındaki korelasyon katsayısı hesaplanır. Testi yarılama yöntemi: Testin iki yarısı arasındaki tutarlılık araştırılır. Tek numaralı sorular bir yarı, çift numaralı sorular bir yarı oluşturur. Elde edilen iki yarı; iki ayrı testmiş gibi kabul edilip aralarındaki korelasyon hesaplanır. Bu yöntem, testin bir kez uygulanmasına dayandığından kullanışlıdır.

47. 0,00 ≤ α < 0,40 ise ölçek güvenilir değildir, 0,40 ≤ α < 0,60 ise ölçek düşük güvenilirliktedir, 0,60 ≤ α < 0,80 ise ölçek oldukça güvenilirdir,0,80 ≤ α < l ,00 ise ölçek yüksel derecede güvenilir bir ölçektir.

49. Testin uzunluğu

50. Madde sayısı

51. Testin uygulama yönergesi ve maddelerin ifadesi

52. İçerikte homojen madde dağılımı

53. Puanlamadaki nesnellik

54. Testi alan birey ve gruba bağlı faktörler

55. Bireylerin sınav esnasındaki motivasyonları, tutumları, kaygıları, sağlık problemleri, uykusuzlukları puanlarını etkiler.

56. Grubun homojen bir grup olması

57. Uygulama koşulları ve zaman

58. Sınav koşullarının standart olması

59. Sınavın yapıldığı yerin fiziksel koşulları ve sınav zamanının tüm bireyler için eşit olması

60. Sınav uygulamasının etkili yönetilememesi

62. KTT’ ye göre evrenden yansız olarak seçilen bir birey için;

63. X: gözlenen puanı,

64. T: gerçek puanı,

66. Ölçmenin standart sapması grup değişikliğinden az etkilenir.

67. Ölçmenin standart hatası belli güven düzeyleri için testten alınan puanların gerçek puandan olan sapma miktarını hesaplamada kullanılır.

68. Sapma miktarının bilinmesi ile gerçek puanın alt ve üst sınırı bulunabilir. Bu değerler gerçek puanın güven aralığını gösterir.

69. Standart hata arttıkça güven aralığı genişleyecektir.