1. Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y - chÆ°Æ¡ng 1 :.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y.::Tác giả: Hoà ng Xuân Việt::.
ćừng Già Hà m Bạn thỠnghe câu chuyện sau ćây: Tôi có thói quen
ći thà nh thệ mệi tháng. Ngà y nệ tôi ćem tiện theo nhiệu. Tôi
thấy gần bến xe có bán nhiệu bệ câu ćẹp quá. Tôi mua mệt
cặp vệ nuôi chơi. Ç! Tôi ćóng cái lệng rất khéo vì tôi
thưệng biết, bệ câu thÃch ệ nÆ¡i chuệng sÆ¡n nhiệu mà u. Lúc ấy
vợ tôi phụ ćóng chuệng vệi tôi. Hai chúng tôi lấy là m sung
sưệng vì có cặp bệ câu ngệ nghĩnh. Con mái vừa ćẻ ćược
mệt trứng. Nhưng ćau ćện thay, nó bệ con chó "cắn chết". ćó
là câu chuyện tháºt của mệt ngưệi lân cáºn vệi chúng tôi, có
danh là "già hà m". Anh chệ muện nói vệi chúng tôi, con bệ câu
mái của anh chệ bệ chó cắn mà anh thuyết gần ấy. Bạn thá»
nghe có mệt không? Thưa bạn, trong xã hệi có biết bao ngưệi có
táºt ća ngôn nhÆ° ngưệi lân cáºn nà y của chúng tôi. Hệ mệ miệng
ra không phải nói những ćiệu ćã suy nghÄ©, bệ Ãch, mà chệ thÃch
nói cho ćã, không lúc nà o ćệ miệng "kéo da non". Hệ không cần
biết nghệ thuáºt nói chuyện là gì, mà sung sưệng, tá»± ćắc là m
mệt cái "máy nói". Ngưệi xung quanh khi gặp hệ, phải mệt cả
óc, ù cả tai ćệ nghe hệ nói hằng giệ ćiệu mà mệt ngưệi
khéo nói có thệ nói trong mưệi phút. "ćặc sắc" của hệ lÃ
gặp ai, bất kỳ lạ quen, có dệp là hệ thuyết. Ngưệi bà n
chuyện của hệ có óc tinh tế, chú trệng lệch sự, có công
chuyện gấp, có thái ćệ khinh rẻ hệ, tệ ra nhà m chán hệ,
bằng những cái ngáp hay giã từ. Mặc kệ. Hệ cứ nói. ćến
những nơi có ngưệi ćn hệc cao, ngệi ćứng vệi thái ćệ trầm
ngâm, nói nćng ćiệm ćạm, hệ rệ tiếng lên như muện giục bao
kẻ xung quanh "nhóm chợ" vệi hệ. Ngưệi ta mắc cỡ, ngượng
ngùng giùm cho hệ mà hệ không ý thức ćược. Sệng trong chệ ćÃ
´ng, hệ không quan tâm ćến bện pháºn, mà ći cà rệu hết bạn bè
nà y ćến ngưệi thân kia ćệ kệ con cà con kệ Trong khi hệ giÃ
hà m, ćiệu bạn thấy nệi báºt nÆ¡i hệ, là chuyện "chuệt ćẻ"
hệ nói ra "núi chuyện bụng". Có khi chệ và i ý tưệng xà m láp
gì ćó thôi, hệ vô ćệ ćại cà sa, thuáºt cả mệt lệch sá» rệi
phê bình, rệi than thệ, rệi nói lại, rệi dẫn giải, rệi mệi
nói ra ý mình. Thứ chệ và i tiếng ngćn ngắn là diện ćạt ćủ.
Hệ chệ cần có mặt ngưệi nghe thôi, có mặt ćệ hệ nói vô ý
thức như cái máy. Ngưệi nghe nà o, khi chưa quen biết hệ, tưệng
hệ là báºc trà thức cao giệi hùng biện, nhÆ°ng trong và i phút sệng
vệi hệ ngưệi ta phải nhćn mặt nhà m chán. Ngưệi nghe muện
lánh mặt hệ ư? Không ćược, hệ nói cà nhằng. Hệ bà n ćủ
thứ chi tiết, hệ giả bệ hệi, rệi cưệp câu trả lệi. Hệ
sá»a soạn ra vệ nhÆ°ng ngệi lại, ra tệi cá»a nhÆ°ng ćứng ćó,
lại thuyết bất tuyệt. Bạn ćừng trông ệ câu chuyện của hệ
có mệt cứu cánh nhé. ćến bà n chuyện vệi ai, hệ tệ ra lo
lắng vệ kẻ ấy, là m ngưệi ta ngạc nhiên tưệng có gì quan
hệ. NhÆ°ng rệi sau cùng phải ngáp dà i vệi lệi nói tấp náºp nhÆ°
thác nưệc của hệ, và không thu hoạch ệ hệ mệt kết luáºn nà o
hay ćẹp cả. Trong câu chuyện, hệ cũng hay lặp ći lặp lại
rằng, mình không muện nói nhiệu. Hệ hay bảo: "Thiệt tôi buệc
lòng lắm mệi nói, tôi chẳng muện nói nhiệu vì nói chiệu
ngưệi ta nói mình không tháºt... " Nói váºy nhÆ°ng hệ vẫn thuyết
gần ćứt hÆ¡i. Có nhiệu ngưệi lệch sá»±, không cháºn lệi nói
của hệ, hệ tưệng các kẻ nà y mê say câu chuyện của hệ, coi
hệ là tay hùng biện, nên hệ tha hệ nói vệi nét mặt và ćiệu
bệ dương dương tự ćắc. Nực cưệi nữa là khi nà o có nhiệu
nay già hà m hệi lại. ćúng là mệt cái chợ. Hệ gân cệ, lấy
hơi không kệp ćệ nói, tranh nói như ćn cưệp, hệ giựt lệi
nhau. Ngưệi nà y hệi ngưệi kia, ngưệi kia mệi hé trả lệi lÃ
bệ ngưệi nệ giá»±t lệi. Ngưệi giá»±t lệi nói và i tiếng lÃ

2. bệ kẻ khác cháºn lại ćệ cắt nghÄ©a, ćệ phê bình, ćệ
chế giệu. Không biết bạn có lần nà o nghe nhiệu tay già hà m
hệp mặt chưa. Ai rủi nghe hệ ćệi khẩu thì mắc mệt như sắp
lìa trần. Không cần chúng tôi nói, bạn dư biết rằng, những
ngưệi ća ngôn trong xã hệi là m ćệi tượng cho thiên hạ Oán
ghét, khinh chệ Những khi nói chuyện vệi bất kỳ ai, hệ không
sao thuyết phục ćược. Ngưệi nghe hệ nói là mệt thứ hình
phạt. Váºy muện thuyết phục thÃnh giả của mình xin bạn chệu
khó ćừng nói nhiệu quá. hãy coi táºt ća ngôn nhÆ° mệt thứ bệnh
dệch của uy tÃn và nhân cách của mình. Nó là cái lệ mệt là m
tiêu tan dũng khà của tâm hện, ćệ rệi bệ kẻ khác chi phệi.
Bạn thỠthà nghiệm ći. Khi bạn sệng chung vệi nhiệu ngưệi nếu
bạn Ãt nói bạn có vẽ thinh lặng, tá»± nhiên bạn nghe con ngưệi
của mình hùng dũng. lệi nói của mình có "ma lực" lôi kéo sự
chú ý của kẻ khác, còn nếu sau ćó bạn nói ćủ thứ chuyện
mà nói như ćê vỡ, tự nhiên bạn cảm thấy con ngưệi của mình
yếu ćuệi, bẽn lẽn, không còn ćủ lá»±c dẫn dụ kẻ khác. Váºy
từ ćây, khi gặp ai ćệ tiếp chuyện, xin bạn hãy ćệ phòng táºt
già hà m, mệi khi mệ miệng nên nhệ lệi khuyên chà lý nà y của
LÆ°u Hệi: "Nhất ngôn bất trúng, thiên ngôn vô dụng: Nói tráºt
mệt lệi thì thuyết ngà n lệi cÅ©ng vô Ãch". Trong trưệng hợp
gặp ngưệi già hà m, bắt bạn phải nghe chuyện xà m láp của hệ,
thì bạn phải là m sao? bạn mạnh tiếng bảo hệ câm ư? ćáng lẽ
phải váºy, nhÆ°ng không lệch sá»± chút nà o. Mà dù sao, cÅ©ng phải
cháºn cái biến lệi của hệ lại, bằng không bạn tện thì giệ
vô Ãch, phải bá»±c dệc ćến mất ćức yêu ngưệi. Bạn có thệ
trầm tÄ©nh, cháºm cháºm, vừa ngó ngay mắt hệ vừa nói: " Xin ông hay
bà ... cho tôi có ý kiến nà y". Hệ chắc chắn không chệu vÃ
cưệp lệi bạn. Nhưng bạn cương quyết bảo: "Çng hay bà phải
như thế nà y hay thế kia". Thái ćệ nà y có thệ không nên dùng
vệi ngưệi tinh tế, nhưng vệi những kẻ già hà m, nhất ćệnh
bạn phải dừng bằng không bạn tện thì giệ vô Ãch, mà không ći
ćến kết quả nà o. Giá khi cần thiết, hệi hệ ćiệu gì, thì
bạn hãy tinh tưệng sáng suệt, ćặt vấn ćệ cho rõ rệt, lúc
nà o cũng chú ý kéo hệ vệ câu trả lệi mà bạn yêu cầu. Nếu
bạn "ćắc nhân tâm" không ćúng chệ, ngệi nghe hệ tự do nói,
thì chÆ°a tháºt vệi bạn, sau cùng bạn phải thất vệng mà mất
thiện cảm vệi hệ. ćiệu bạn hệi có khi chệ và i tiếng lÃ
trả lệi xong, hệ lại lo "diện thuyết" cho bạn ćủ ćiệu.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y - chÆ°Æ¡ng 2 :.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y.::Tác giả: Hoà ng Xuân Việt::.
ćừng Cứ "Bện Cũ Soạn Lại" Trong lúc nói chuyện, nhiệu ngưệi
mang táºt nói ći vói lại mãi những ćiệu nà o ćó là m cho ngưệi
nghe phải bực mình. ćệi vệi cuệc ćệi, ngưệi ta nói: "Dưệi
bóng mặt trệi không có gì mệi lạ". Chúng ta có thệ nói, trong
thứ ngưệi ấy, không có chuyện gì mệi lạ cả. Hầu hết
những ćiệu hệ thệt ra có thệ gệi mệt cách vui vui là "Bện
cũ soạn lại". Ngưệi ta hay lặp lại, thưệng bệi nhiệu nguyên
dệ Vì nghèo nà n trà nhệ, nói rệi quên, nên phải nhiệu lần
nhắc lại ćệ kẻ khác cảm hiệu vệi mình. Vì nhà m chán cảnh
ćệi hiện tại, thÃch mÆ¡ vệng tÆ°Æ¡ng lai. Vì mệt nhu cầu khẩn
thiết nà o ćó, nên phải hạ mình xuệng van nà i lòng tệt của
kẻ khác. Vì cho mình là quan trệng, thấy mình già u tà i ćức khao
khát thiên hạ ngợi khen mình. Vì thiếu lương tri, thiếu tâm lý,
nên thÃch nhai ći nhai lại mệt hai ćiệu gì ćó tưệng thiên
hạ mê nghe, và tự ćắc rằng mình duyên dáng trong khi nói
chuyện. Vì quá yêu thÃch mệt ai, hay mệt váºt nà o nên ngưệi ta
thấy cần nhắc mãi những gì có liên hệ ćến ćệi tượng yêu
của mình. Vì cô ćơn, ćau khệ, nghèo túng. Có lẽ do kinh nghiệm,
bạn biết nhiệu ngưệi hay nói mãi mệt vấn ćệ chệ vì hệ
kém trà khôn, hoặc bệi hoà n cảnh gia ćình nghèo túng, hệ không

3. thu trữ ćược nhiệu kiến vćn. Phạm vi hiệu biết của hệ chệ
cćn cứ trên những công ćn việc là m cháºt hẹp hằng ngà y của
mình, vì váºy, khi nói chuyện, hệ không biết gì mệi lạ ćệ
nói, phải bà n luôn những việc tầm thưệng cuệc sệng của
mình. Chúng tôi có quen ćược mệt bà lão bán kẹo ćáºu phệng.
Trong mưệi lần chúng tôi ćến thćm bà là có ćến bảy lần nghe
bà nói vệ cách rang ćáºu, xà o ćáºu vệi ćưệng, cách nưệng bánh
tráng, vệ mùa nà o kẹo ćáºu phệng phải ćệi lúa, ćệi dừa,
phải bán bằng tiện ćệ có lợi. Trong xã hệi, có biết bao
ngưệi hay nói chuyện nhÆ° bà lão nầy. Táºt kém trà nhệ cÅ©ng là m
cho nhiệu ngưệi khi nói chuyện bệ kẻ khác chê chán. Chuyện hệ
mệi nói và i bữa trưệc, nói rất nhiệu, rất lâu mà bữa nay
hệ lại nghiệm nhiên nói lại nữa. Bệi não nhệ khiếm khuyết,
nên những ćiệu hệ hệc táºp từ trưệc dần dần tiêu tan trong
thệi gian. Câu chuyện của hệ do ćó không ćược dệi dà o ý
tưệng. Những ćiệu hệ mệi bà n, hệ cắt nghÄ©a lại. Bệnh láºp
lại nà y chẳng những rất thưệng ệ báºc lão thà nh mà cÅ©ng không
Ãt ệ những thanh niên yếu tinh thần, ćau thần kinh, Ãt trà khôn,
trác táng qúa ćệ hay dùng không chừng má»±c những món kÃch thÃch
như cà phê, rượu mạnh. Không biết bạn có gặp như chúng tôi,
nhiệu ông lão hay chê thệi hiện tại cuảa chúng ta và ca tụng
thệi dĩ vãng của mình ćã sệng không? Chúng tôi thệnh thoảng
lại gặp những báºc cao tuệi có tinh thần nhÆ° váºy. Tá»± nhiên hệ
có ác cảm vệi cuệc sệng, mà hệ ćang sệng có cảm tình rất
nhiệu vệi cái kiếp xá»a xÆ°a nà o của thệi hệ còn mćng xuân.
Hệ hay ćem những chuyện xưa ra kệ lệ. Çt khi bạn gặp mệt ông
lão hay bà lão mà không nghe hệ nói hệi ćó ngưệi ta không như
thế nà y, trệi ćất, cây trái, tôm cá như thế kia, ćệi bây
giệ tệ hÆ¡n hệi xÆ°a nhiệu. Và bạn nên nhệ rằng, cái thệi mÃ
khi hệ còn xuân tráng, hệ không ca ngợi gì lắm ćâu. Có khi hệ
cũng chê chán lắm. Lúc vệ già , hệ mang tâm lý "Vang bóng mệt
thệi". Mà không phải chệ ngưệi già mệi có tâm lý nà y nghe
bạn. Hạng thanh niên cũng có nhiệu ngưệi ưa khen ngợi thệi
xưa. Bạn và chúng tôi chắc có lần nói, bây giệ hệc sinh lưệi
biếng và hệc kém hơn chúng ta hệi lúc bằng tuệi chúng. Có kẻ
khác chê hiện tại, khao khát những cải cách ngà y mai và hay nói
ći nói lại những kết quả còn trong mệng. Tất cả hai hạng nà y
ćiệu là m cho thÃnh giả bá»±c mình. Sá»± tá»± ty mặc cảm có khi cÅ©ng
là m cho ćôi ngưệi hạ mình xuệng thái quá ćệ van nà i lòng từ
nhân của kẻ khác. Khi kẻ nà y, vì lý do nà o ćó không là m hệ
thệa mãn ćược, hệ lặp ći lặp lại mãi lệi yêu cầu của
mình. ThÃnh giả trưệc mặt hệ phải bá»±c mình hÆ¡n cả ngưệi
mắc nợ trưệc mặt chhủ nợ. Nhiệu ngưệi hay "bện cũ soạn
lại" chệ vì có tÃnh khoe khoang thái quá. Lúc nà o hệ cÅ©ng muện
ćệi nháºn mình là mệt ngưệi quan trệng và muện cho thiên
hạ biết những tà i ćức của mình. Gặp ai hệ cũng hay bà n ćến
những thà nh công của hệ vệ quân sự, những kết quả của hệ
vệ doanh nghiệp, những cấp bằng, những tác phẩm vćn nghệ,
những ngà nh vćn hóa mà hệ chuyên khảo. Các ćầu ćệ ấy ám
ảnh tâm hện hệ, nên hệ nói vệ chúng là tâm hện hệ ćược
thệa mãn phần nà o. Trong nhiệu cuệc hệi ćà m, có không Ãt kẻ
hay trà o phúng, hay là m trò hệ mà thiếu lương tri và dệt tâm lý
thÃnh giả. Hệ nói những ćiệu mà hệ tưệng là m kẻ khác cưệi
vỡ bụng, tronh khi thÃnh giả ngượng nghệu, thÆ°Æ¡ng hại tÃnh khệ
dại của hệ, và muện bệt giệng hệ cho rệi. Mệt nguyên nhân
nữa hay là m cho nhiệu ngưệi có táºt láºp lại lúc nói chuyện lÃ
yêu say mê mệt ngưệi hay mệt váºt nà o. Chắc bạn nhiệu lần
chán ngắt mệt và i bè bạn hệ gặp bạn là bà n vệ ngưệi tình
của hệ. Có nhiệu chi tiết bá láp của kẻ ấy, hệ cũng ćem ra
nói nhÆ° thuáºt mệt kỳ công. Hệ thÃch nói ći nói lại vệ ngưệi
hệ yêu, là vì thự nhiên hệ muện chia sẻ nệi sung sưệng trong
tâm hện yêu và ćược yêu của mình. Song tiếc mệt nệi hệ
quên rằng, con ngưệi ai cũng ưa nói vệ mình như hệ, và ai cũng
không thÃch kẻ khác bà n những việc không ćn thua gì ćến mình vì

4. thế thÃnh giả không thÃch hệ. Chúng tôi có biết ćược mệt bÃ
lão rất thÃch những ćệ cệ nhÆ° ghế trưệng ká»·, mâm thau, dÄ©a
chén, lư ô... Và mệt ông lão rất say mê chuyện Tà u. Ai gặp hai
ngưệi nà y ćệu nghe hệ bà n vệ những hệ yêu thÃch. Trong xóm
chúng tôi ệ, thiên hạ không ưa mà hệ không lo lắng gì. Có lần
chúng tôi ćến chơi nhà ông lão mê truyện tà u, sau khi ông thuyết
cho chúng tôi nà o Chung Vô Diệm ćánh cệ vệi Hầu Anh, nà o các anh
hùng trong Thủy Há», nà o ćắc Ká»· vệi Bá Lạc ćà i. Çng nói vệi
chúng tôi: Nhiệu ngưệi không ưa tôi, nhưng tôi thấy tôi ưa
truyện Tà u là ćủ rệi. Tháºt là ông Lão ngoan cệ! Những ngưệi
gặp tai nạn, táºt nguyện, bệnh hoạn, gặp cảnh chia ly, ćói rét
cũng hay nói ći nói lại nguy cảnh và tâm sự của mình. Thiệt ra,
hệ không ćáng trách, vì tâm hện ćau khệ của hệ cần ćược
chia sệt, cần nơi nương ẩn, ủy lạo. Nhưng bệi ngưệi ćệi,
không mấy ai quan tâm ćến tâm sự của kẻ khác, nên mệt khi hệ
là i nhà i kệ lệ cõi lòng của mình, thì nhiệu ngưệi chán ghét
hệ. Bây giệ xin bạn hãy tự xét mình, coi trong câu chuyện hà ng
ngà y, bạn có táºp quán "bện cÅ© soạn lại" nhÆ° những ngưệi
ćáng tiếc trên nà y không. Nếu rủi có, sinh bạn mau mau trừ
tuyệt. Lệi nói láºp lại là m cho kẻ có óc sáng suệt phải khệ
tâm. Nó là m cho kẻ khác, thấy ngưệi nói ra không biết chú
trệng ćến kẻ xung quanh mà mãi lo nghĩ ćến mình. Và bệi cái
gì nhiệu quá gây chán nản, nên câu chuyện của ngưệi có táºt
láºp lại là m kẻ xung quanh mất thiện cảm của hệ.Trong xã hệi,
nếu bạn thưệng gặp những ngưệi có táºt xấu nà y, bạn nên
khoan hệng vệi hệ. Phần ćông hệ bệ cô ćệc, tâm hện lúc
nà o cũng khao khát bạch lệ ćệ ćược an ủi. Nếu không tện
thì giệ, hay không có hại, thì bạn nên nhẫn nhện nghe hệ giao
phó cõi lòng. Bạn sẽ là ngưệi hệ yêu quý cách riêng, và nhệ
hệ bạn có thệ thà nh công trong nhiệu việc. Sự nhẫn nhện như
thế, ćã ćà nh là thái ćệ lệch sự mà còn là bà quyết rèn
luyện tâm tÃnh cho mệm dẻo, có thệ ćn chệu nhiệu ćau khệ vÃ
ćủ khả nćng ćệ là m nên.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y - chÆ°Æ¡ng 3 :.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y.::Tác giả: Hoà ng Xuân Việt::.
ćừng Là m Ngưệi Ta Ngượng Trong xã hệi, thứ ngưệi hay nói vệ
hạnh phúc của mình trưệc mặt kẻ khện khệ quả nhiệu như lá
rừng. Rất có thệ, hệ là những báºc "thánh sệng", những vệ
lão thà nh, những biện kiến thức, nhÆ°ng hệ phải cái táºt là khÃ
´ng biết dùng lÆ°Æ¡ng tri của mình trong câu chuyện. Hệ hay buệt
miệng buông nhiệu tiếng không hợp vệi ngưệi nghe, khiến kẻ
khác phải ngượng nghệu, mắc cỡ, khệ tâm. Ngưệi chạm tự ái
kẻ khác, không những bằng lệi nói của mình, mà còn bằng
những nét cưệi, những ćiệu bệ ći theo lệi nói ćó. Khi ngệi
cùng mệt bà lão không còn rćng, hệ mệi bà nhai khô mực, và nói
rằng rćng của mình còn nguyên vẹn không có cái nà o bệ gãy hay
sứt mẻ. Thćm viếng ngưệi cùi, rụng hết những lóng tay chân
và ệm như mắm, hệ bà n vệ thệ dục, thệ thao, nói rằng mình
có mệt em, bằng tuệi ngưệi cùi mà thân thệ rất "lực sĩ "
quanh nćm không biết bệnh là gì. ćang bà n chuyện cùng mệt phụ
nữ có mang, hệ nói vệ nhà bảo sanh, vệ những tin tức trong báo
thuáºt lại những cuệc sinh quái thai rất rùng rợn. Gặp cha mẹ
mệt hệc sinh ngu ćần, thi mấy lần là hệng mấy lần, hệ ćem
khoe ćứa cháu của hệ có óc thông minh, hy vệng sẽ ćoạt nhiệu
bằng ćại hệc sau nà y. Hệ cÅ©ng thÃch bà n vệ những cuệc trúng
sệ ćệc ćắc của kẻ nệ ngưệi kia cho ngưệi vừa bệ ćn
trệm nghe. Trong nhiệu trưệng hợp, hệ không có ćầu óc và cặp
mắt tinh tế, sâu sắc ćệ hiệu ngưệi nghe của mình. Hệ giao
tiếp vệi kẻ khác, nói nćng cùng bất cứ ai mệt cách tự nhiên,
có khi tự ćắc nữa. Thiệt là thứ ngưệi ćáng tệi nghiệp. Có
ngưệi sá»a táºt xấu của mình dệ dà ng. Có ngưệi rất khó sá»a.

5. Hệ thấy mình nhiệu lần, bệ kẻ khác "sá»a lÆ°ng", cho những lệi
cảnh cáo như tát nưệc và o mặt, nên cệ gắng ćn nói duyên dáng
hơn. Nhưng ćến khi gặp dệp ćệ nói, hệ quên liện. Không biết
tại sao váºy? Bản tánh Æ°? Hệ nói là nói lãng xẹt, nói tráºt
ćệ, nói không hợp tuệi tác, ćệa vệ ngưệi nghe. Có nhiệu khi
hệ tệt bụng, thương ngưệi, hiện là nh lắm nhưng nói chơi mệt
tiếng là nói báºy, ai nghe cÅ©ng phát ghét. Muện câu chuyện của
mình ćược duyên dáng, hấp dẫn, xin bạn ćệ phòng khiếm
khuyết nà y. ćừng vì cao hứng, vì quá thân thiện, hay vì lý do
gì ćó mà không chện lệc kỹ lệi trưệc khi nói. Con ngưệi,
kệ cả những ćứa thất phụ, những ngưệi không ćược dạy
dệ chu ćáo vệ tâm ćức, ćệu có tá»± ái Ãt nhiệu. Cẩu thả
trong việc ćn nói, có thệ bạn là m cho hệ ćau khệ trong lòng vÃ
oán ghét bạn. Trong xã hệi, thứ ngưệi nà y tuy Ãt hÆ¡n những tay
già hà m, nhưng không phải là không có. Khi bà n chuyện vệi hệ,
vì lý do thu tâm, bạn ćừng "sá»a lÆ°ng" hệ mệt cách chua chát. Có
rất nhiệu ngưệi già u lÆ°Æ¡ng tri thiệt, nhÆ°ng không ćủ quân tá»,
hay "chệnh" ngay mặt những ngưệi ćó bằng ćủ thứ lý luáºn,
ćủ thứ bà i hệc luân lý. Bạn ćừng bắt chưệc thứ ngưệi
thông tái rệm nà y. Hãy qućng ćại vệi kẻ vụng ćn vụng nói.
Hệ là ngưệi ćáng thương, chệ không phải ćáng ćn thuạ Sệng
chung mệt cệng ćệng nhiệu kẻ chệ trÃch hệ, nếu bạn khoan
hệng vệi hệ, hệ sẽ là ngưệi bạn thân vệi bạn, và giúp
bạn ćắc lực. ćôi khi lỡ miệng nói những lệi, là m chạm tự
ái kẻ khác, nếu muện khệi mất danh giá, theo chúng tôi, bạn
nên xin lệi liện. ćó là diệu kế. Xin lệi nhÆ° váºy, bạn tệ ra
mình có lÆ°Æ¡ng tri, biết rõ phải quấy, tệ ra mình kÃnh trệng
ngưệi nghe, lúc nà o cÅ©ng muện ćẹp lòng hệ. NhÆ° thế mà hệ khÃ
´ng mến phục bạn sao ćược. ćừng vì lệi nói mà gieo oán thù.
NhÆ° váºy, cuệc ćệi sẽ bệt cô ćệc hÆ¡n.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y - chÆ°Æ¡ng 4 :.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y.::Tác giả: Hoà ng Xuân Việt::.
ćừng Có Giệng "Thầy ćệi" Bạn có biết thứ ngưệi hay là m
cái mà ngưệi ta gệi là "sư tà ng" không? Khi nói chuyện vệi
bạn. Hệ không kệ gì ćến ćầu óc tinh tế và vện kiến thức
của bạn. Hệ lấy là m hãnh diện là hệ ćn nói nhÆ° báºc thầy.
Bạn trình bà y ý kiến của bạn vệ mệt vấn ćệ, nhanh như
chệp, hệ chụp lệi bạn, tán rệng lệi bạn nói, hệ cắt nghĩa
lćng nhćng, dẫn chứng hết danh nhân nà y ćến sách báo kia. Hệ
nghệ luáºn, phê bình, chệ trÃch bạn, bÄ©u môi chê ý kiến của
bạn là chủ quan, là sai lạc. Trưệc mặt hệ, bạn có cảm
tưệng mình ćang ćứng trưệc mệt vệ giáo sư nghiêm khắc ệ
trưệng ćại hệc. Hệ có bệ mặt ra vẻ oai nghiêm, mắt hệ tệ
ra suy nghĩ, tay hệ múa và miệng hệ thao thao thuyết trệnh trệng
nhÆ° mệt báºc thầy ćạo mạo vệi ćứa hệc trò còn mćng xuân.
Hệ thÃch quan trệng hóa những vấn ćệ bạn ćưa ra, ý kiến
bạn, hệ bất chấp. Hệ tá»± nhiên cảm thấy có bện pháºn ćn nói
bằng giệng kẻ cả, thông thái ćệ bạn ćệc theo. Có nhiệu
chuyện, bạn hệi hệ, có ý ćệ hệ nói sÆ¡ qua mệt chút lÃ
ćủ, nhưng hệ lại ćưa ra mệi chi tiết dong dà i ćệ chứng minh.
Khi nói chuyện cần ćệ cáºp nhiệu vấn ćệ cho vui, nhÆ°ng vệi
hệ bạn phải thất vệng. Hệ chụp câu hệi hay lệi bà n của
bạn, rệi hệ nói không cho bạn trả lệi, hệ chệ bà n mệt vấn
ćệ, tán rệng vấn ćệ ấy ćến ćệi bạn bắt mệt và xin
chệu hệ. Không kệ bạn có ćệng ý vệi hệ hay không, có cảm
tình vệi hệ hay không? Hệ cứ ćưệng ćưệng ćem giệng quả
quyết, ćanh thép ra chệi thẳng và o mặt bạn. Hệ hay nói " nghe
kệp không? Hiệu chÆ°a? Có phải váºy không?". Hệ cÅ©ng thÃch nói
mệt cách rắn rệi "như thế nà y, như thế nà y". Nói tắt, hệ
biến nơi nói chuyện thà nh mệt lệp hệc nghiên cứu những vấn
ćệ nát óc, mà ông thầy là mệt ngưệi vô lệ, ćệc ćoán.

6. Thiệt quả là mệt thứ ngưệi rất kém lương tri nên chả trách
kẻ xung quanh nhà m chán hệ. Muện ćược nhiệu bạn, muện trệ
thà nh ngưệi nói chuyện gương mẫu, xin bạn nhệ kỹ tâm lý nà y.
Là phần ćông con ngưệi thÃch nói chuyện ćệ giải trÃ. Ngưệi ta
muện câu chuyện ćược thay ćệi, ćệ có nhiệu thú vệ như con
chim nhảy nhót trên cà nh có bông trái. Ngưệi là m "sư", lo "dạy"
kẻ khác vệ mệt vấn ćệ, thì có khác gì nhệt ngưệi ta và o
tù. Vẫn hiệu, khi trò chuyện, ngưệi ta cũng hay bà n những vấn
ćệ chuyên môn, nhÆ°ng chệ bà n qua rệi thôi. Giá phải bà n luáºn
chu ćáo, thì và o trưệng hệc hay những hệc hệi, chệ không
phải lúc ćà m thoại giải trà mà cứ nhai mãi những vấn ćệ như
búa bệ. Hơn nữa, ngưệi hay là m sư cũng không có lý ćệ "dạy"
thiên hạ, khi mà phần nhiệu ngưệi nghe, không ćược chuẩn bệ
ćủ ćệ hiệu những vấn ćệ chuyên môn. Dù hệ có nói khéo
ćến ćâu, kẻ nghe, phần ćông nếu không như vệt nghe sấm, thì
cũng bụm miệng ngáp... Mệt tâm lý nữa của ngưệi nói chuyện
là muện kẻ khác nghe mình. Ngưệi là m sư dệt vệ tâm lý nà y.
Hệ cưệp lệi kẻ khác, không cho ai trình bà y ý kiến, thệ lệ
tâm tình, tức nhiên hệ bệ ngưệi ta ćệi xỠmệt cách lãnh
ćạm. Váºy nguyên tắc bạn nên nhệ là : "Trong câu chuyện ćệi
vệi bất kỳ ai, ta ćừng có giệng ćệc ćoán, chệ dạy khoe
tà i". Mệi lần nói chyện, bạn nên tránh những sá»± biện luáºn
quá chuyên môn, lạc ćệ, ći sâu và o chi tiết. ćệi xỠkhiêm
tện vệi kẻ bà n chuyện cùng mình, trả lệi mệt cách nhã nhặn:
ćó là bà quyết lấy lòng hệ, khiến hệ luôn tìm gặp mình. Nếu
rủi phải nói chuyện vệi ngưệi có giệng "thầy ćệi" thì
phải là m sao? Có lẽ bạn ćang hệi chúng tôi nhÆ° váºy. Khệ
thiệt! Nhưng xin bạn ćừng qućng và o mặt hệ những tiếng nà y
"là m phách! Câm cái mệm ćệ" Nếu không hao tện thì giệ, thì
bạn nên chćm chệ nghe hệ thuyết. Cũng có thệ hệ cho chúng ta
nhiệu tư tưệng hay và lần sau nếu không cần hệ, thì bạn lánh
hệ trưệc.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y - chÆ°Æ¡ng 5 :.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y.::Tác giả: Hoà ng Xuân Việt::.
ćừng Cho Mình Là "Bách Khoa ćại Từ ćiện" Có lần nà o bạn nói
chuyện vệi mệt ngưệi "biết hết" chưa? Chúng tôi có mệt
ngưệi bạn lúc nà o cũng tưệng là mệt bệ "Bách khoa ćại từ
ćiện". Hình ảnh anh không bao giệ phai nhòa trong tâm não chúng tÃ
´i. Khi viết cho bạn mấy dòng nà y, chúng tôi ćang thấy lại cảnh
mấy nćm trưệc, anh thuyết vệi chúng tôi. Anh múa tay, anh chệm
chệm tệi, anh cháºn lệi chúng tôi, trả lệi hết mệi câu hệi.
Chúng tôi bà n vấn ćệ gì anh cũng tham gia, giải quyết hết.
NhÆ°ng có ćiệu anh rất bất lệ là hay giải quyết báºy. Xung quanh
chúng ta, thưa bạn, có biết bao kẻ có lệi nói chuyện như
ngưệi bạn ćáng thương nà y của chúng tôi. Tự bản nćng, hệ
cảm thấy mình tệ ra quán thông hết những hiệu biết ćông tây
kim cệ. Cả những vấn ćệ hết sức chuyên môn, kẻ khác hệi
hệ, hệ cứ tá»± nhiên thao thao trả lệi. Giá cò cuệc tranh luáºn
giữa hệ và những kẻ khác, thì ngưệi ta còn thấy cái táºt tệ
ra mình biết hết của hệ. Hệ tin tưệng rằng, ćiệu gì mình
cÅ©ng là u thông và những gì khác ćệu sai báºy. Có ai dẫn chứng
lệi của vćn sĩ hay triết gia nà o ćệ thế giá cho ćiệu mình
quả quyết thì hệ rệng cệ lên: "Tôi biết rệi. Tôi ćệc rệi.
Hãy dẹp ý kiến ćó ći. Nói báºy." Hệ rất ćệc ćoán trong khi
tranh cãi. Hệ nhất ćệnh không ćệ ai ćem lý nà o mệi lạ ra bẻ
hệ ćược. Nếu ngưệi bà n vệi hệ là kẻ cao tuệi hơn hệ, có
chức quyện hơn hệ, hệ không bảo câm ngay mặt, nhưng cứ cãi
xưệc. Lẽ dĩ nhiên, ngưệi nhệ hơn hệ, như hệc trò của hệ
chẳng hạn, thì hệ bắt nghe vệi "Dạ, vâng" thôi. Bạn hay chúng
tôi có muện hệi hệ ćiệu gì chćng? Hệ sẽ trả lệi cho chúng
ta hết. Hệ trả lệi cả những ćiệu hệ không biết gì cả.

7. Bạn biết hệ nói thế nà o không. Hệ nói cÅ©ng vệi thái ćệ thÃ
´ng thái, ćạo mạo, oai nghiêm "thầy lắm". Hệ hất mặt lên,
cắt nghÄ©a dẫn chứng, phân tÃch, so sánh. Hệ nói rất hùng biện,
nhưng tiếc là chệ nói xà m, nói lạc ćệ, nói không ćn thua gì
ćến ćiệu chúng ta hệi. Ngưệi biết hết khi nói những ćiệu
mình không biết, hệ vô tình bạch lệ cái ngu dệt, cái hệc non,
cái bất lệ của mình. ThÆ°a bạn quý mến! Bạn có gệm táºt kiêu
cćng, tÃnh nông nệi của thứ ngưệi nà y không? Khi nói chuyện,
bạn coi chừng tránh những lệi lầm của hệ. Bạn nên ćệ ý
rằng, ngưệi biết hết là ngưệi mâu thuẩn mệt cách nực
cưệi. Hệ nói hệ quán thông mệi sự, nhưng sao hệ ngu dệt
ćiệu nà y. Ai nói mình biết hết là tự thú mình không biết
hết. Hệ không biết rằng nếu hệ khôn ngoan, không nên tự hà o
là ćầy ćủ, không ai ćược bảo tện những thà nh kiến, tranh
luáºn không nên chủ quan, lòng tá»± ái của kẻ khác rất dệ bệ
tện thương. Biết hết mệi sự, sao hệ bệ qua mấy ćiệu quan
hệ ćó. Trong khi hệ tệ ra mình hoà n toà n thông thái, hệ vô tình
là cho ngưệi nói chuyện vệi hệ phải mất mặt, phải bực mình
vệi giệng phách lệi, ćệc ćoán của hệ. Vả lại, trên ćệi,
là m sao ta thông suệt hết mệi nghà nh ćược. Thông thái như Newton
còn nói: "ćiệu chúng ta hiệu biết chệ là giệt nưệc trong
ćại dương", thì chúng tôi và bạn, chắc không lý gì có thái
ćệ ngông như những ngưệi biết hết ćáng tiếc ấy. Chúng ta
ćâu có tin ai trên ćệi ćệu "biết hết", thì kẻ khác ćâu có
tin ta hoà n toà n thông thái. Vì thế, khi ta tệ ra mình là mệt bệ
"Bách khoa ćại từ ćiện", ta chệ là m trò hệ cho mệi ngưệi
ghét mà thôi. Mệt cuệc nói chuyện ćem hứng thú cho mệi ngưệi,
khi những ngưệi bà n chuyện biết nhưệng nhện, nghe nhau, ćệi
xỠvệi nhau bằng lương tri, trình bà y ý kiến khiêm tện, khách
quan và lệch sự. Xin bạn nhệ thực hiện những ćiệu tất yếu
nà y. Rủi phải ćà m thoại cùng ngưệi cho là "biết hết", bạn
có thái ćệ quân tá». ćừng ćÃnh chÃnh chi cho mệt những ćiệu
hệ nói báºy. Hệ có mắng rằng bạn ngu, nói tráºt, thì bạn hãy
nghe theo lệi khuyên của Tư Hư Nguyên Quân "nhẫn, nhẫn, nhẫn".
Nhện hệ là hay hÆ¡n cả. Nhện, bạn còn súc tÃch khà lá»±c cho mình
gây uy thế cho lệi mình nói, và ćệng thệi là m cho ngưệi biết
hết có cảm tình vệi mình. Biết ćâu trên ćệi chẳng có lúc
bạn cần ćến hệ.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y - chÆ°Æ¡ng 6 :.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y.::Tác giả: Hoà ng Xuân Việt::.
ćừng Kiệu Cách Không có gì bực mình, gượng nghệu cho bằng
nói chuyện vệi mệt ngưệi kiệu cách. Nó là kẻ thù của ćức
tự nhiên. Hệ muện cho câu chuyện của mình có nét ćẹp, nhưng
hệ lại thi hà nh mệt táºt xấu nghệch hẳn bản chất của nó.
Hệ chê những thiên hạ ćệu dùng, cách phát âm, cách phô diện
của kẻ khác. Hệ cần là m cho mình nệi báºt lên giữa mệi
ngưệi, bằng cách ćn nói cho "xứng ćáng" vệi mình, ćn nói cho
"trúng ćiệu". Thế là hệ kiệu cách từ việc xỠdùng danh từ
ćến cách phô diện tư tưệng. Ngà y xưa Molìere ćã ngạo nghệ
những bà gệi cái kiếng là "cệ vấn của duyên dáng", thế mÃ
nói kiệu cách cÅ©ng chÆ°a bệ tiêu diệt. Xung quanh bạn và chúng tÃ
´i, loại ngưệi ấy ćang hãnh diện và là m khệ bất cứ ai hệ
bà n chuyện. Muện nói vệi bạn rằng, trệi không nắng, hệ ćạo
mạo nói: "ệi trệi ơi! Nay muện phơi ćệ mà con quạ và ng cứ
ẩn núp ćâu không thấy nhan diện của nó". Bạn hệi cha mẹ còn
không thì bạn sẽ nghe hệ ćáp trệnh trệng: "Nhà huyện của tôi
ćã khuất núi từ lâu. Còn nghiêm ćưệng của tôi thì mệi chơi
xa non bệng nưệc nhược bữa hệm". Nếu bạn nói cho mượn
quyện sách, có thệ bệ hệ sá»a lại: "Cho mượn ngưệi bạn của
tâm hện". Hệ thông thái. Hệ ćn hệc cao, có nhiệu bằng cấp
nữa. Nhưng tệi nghiệp cho hệ, hệ muện siêu quần mà là m thứ

8. trò hệ ćáng tiếc. Có lẽ bạn hệi cung cách của hệ? Cung cách
của hệ cũng kiệu cách không kém ćiệu hệ nói. Thì bạn ćã
biết: ći ćám tiệc, muện lấy mệt cái bánh men trong ćĩa, hệ
cháºm chạp vén tay áo lên, từ từ ćưa tay lên ćĩa, hách lên ngón
út, êm ćệm khép ngón cái và ngón trệ lại ćệ kẹp chiếc bánh
và o môi, môi nhách lên, ćệ bánh và o rćng, rćng ung dung siết bánh
lại mệt cái dà i dà i ćệ bánh ćừng bệ rệt ra... thiệt lÃ
mệt. Còn giệng kiệu cách của hệ nữa: Çi! Nó trái tai là m sao,
hệ thÃch những giệng nÅ©ng nệu, ćả ćệt kéo dà i, van lÆ¡n thánh
thót. Trong câu chuyện nếu biết ngoại ngữ, hệ hay xem vô vÃ
phát âm mệt cách gò ép ćệ tệ ra mình sà nh ngoại ngữ. Khi ệ
chung vệi nhiệu ngưệi, có ai nói tiếng gì báºy, hệ sá»a lại vÃ
cệ gắng nói cho hay, rất hay, quá hay và ... hóa tệ ćệ tệ ra
mình bạt chúng. ćến những nét mặt, ćến những cái liếc ngó,
những ćiệu bệ khi hệ nói thì, thưa thiệt vệi bạn giệng hệt
thằng hệ. Nó gò bó, cân ćo, ćiệu khiện thà nh những cỠchệ
nực cưệi. Thấy hệ nói chuyện, ngưệi lương tri buệc lòng
phải tá»± hệi: Không biết thứ ngưệi ấy hiệu duyên dáng lÃ
thế nà o, tại sao hệ không tự nhiên, vì tự nhiên là mệt ćức,
là mệt nét ćẹp?. Hầu hết những báºc vÄ© nhân trên ćệi, tà i
ćức của hệ biết bao, váºy mà khi nói chuyện vệi ai hệ nói
rất tá»± nhiên. Những lệi lẽ của Giêsu, ThÃch Ca nói cho môn ćệ
của ngà i, thiệt ćơn giản mà hà m xúc những ý nghĩa thâm trầm
biết mấy. Ngưệi cà ng kiệu cách, ćệi còn cho hệ là non nệt,
cà ng xa lánh hệ. Ngưệi nghe, ai cÅ©ng váºy, có tâm là là rất thÃch
những gì của mình, và thÃch quan tâm tệi táºt xấu của kẻ khác
ćệ chệ trÃch. Ngưệi kiêu cćng dệt tâm là ấy, trong khi tưệng
rằng, kiệu cách sẽ ćem lại cái tôi của mình ra là m say mê kẻ
khác, không dè chệc ghẹo sự phân bì, oán ghét của thiên hạ.
Hệ vô tình là m cho ngưệi nghe tưệng hệ khinh rẻ ngưệi
tạ Phần ćông con ngưệi, Ãt có can ćảm ćệ ngó cái ćáng
thương của kẻ khác. Ngưệi ta phần nhiệu ngượng và tiếc,
phải chi ćừng thấy những cái chưệng mắt, của loại ngưệi
ưa kiệu cách ćó. Thưa bạn, có lẽ bạn ćã thông hiệu những
thái ćệ, những lệi nói, kiệu nói của ngưệi kiệu cách. Chúng
tôi không tin bạn ćã lần nà o bệ bè bạn chê trách vì khuyết
ćiệm nà y. Tuy nhiên vệ sau, khi bà n chuyện, bạn vẫn ćệ phòng,
kẻo khi không là m chủ ćược tâm hện, bạn muện nệi báºt lên
trên kẻ khác rệi nói hay ra ćiệu bệ, có thệ mất thiện cảm
ệ những ngưệi ta cần cệng tác. Bạn có quyện không tin lệi
chúng tôi, nhÆ°ng Ãt ra, bạn cÅ©ng nháºn ra lệi khuyên nà y của
Boileau: "Bạn hãy có nghệ thuáºt ćơn sÆ¡: cao thượng mà không kiêu
cćng, dệ thương mà không kiệu cách" Çng viết cho nghệ thơ vćn,
nhÆ°ng nếu muện ćem áp dụng câu chuyện, lệi của ông cÅ©ng lÃ
khuôn và ng thưệc ngệc. Trong cuệc giao tế hà ng ngà y, chúng tôi
ưệc ao bạn khoan hệng vệi những ngừơi kiệu cách. Bạn có lÃ
lắm ćệ chê trách hệ, vì bạn rất chú trệng lương trệ Chúng
tôi biết rõ ćiệu ćó, nhưng thưa bạn: Trong cuệc ćệi không
cái gì ba vuông bảy tròn. Xã hệi có ngưệi nà y ngưệi khác.
Nếu không có hại gì cho bạn, thì xin bạn chệu khuyết ćiệm
của hệ vệi nụ cưệi. ćệi có nhiệu ngưệi xa cách hệ, hệ
ćược bạn khoan thứ thì hệ thấy cuệc sệng cũng có gì an ủi
và theo gÆ°Æ¡ng bạn ćệ sá»a lại táºt xấu.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y - chÆ°Æ¡ng 7 :.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y.::Tác giả: Hoà ng Xuân Việt::.
ćừng Cưệp Lệi Khệi cần nói, bạn ćã biết nói chuyện nghĩa
là trao ćệi vệi nhau. Mệt ngưệi giãi bà y tâm sự hay thuyết
trình tư tưệng của mình xong, rệi mệi tệi ngưệi khác. Nhệ
sự luân phiên nà y, hai ćầu óc mệi hiệu nhau, hai quả tim mệi
thông cảm nhau và câu chuyện mệi thú vệ. Nhưng tiếc là m sao,
nggưệi cưệp lệi bất kệ ćiệu hệ trệng nà y. Trong cuệc nói

9. chuyện, hệ muện nói chuyện mệt mình,muện là m mệt nhà diện
thuyết, bắt ai nấy phải nghe. Bệi sự hćng hái vô lệ chạy
rần rần trong ćưệng gân thệ thệt của hệ, thúc ćẩy hệ
cháºn lệi của kẻ khác, ćệ nói cho thõa thÃch. Bạn có mệt tin
vệ chiến sá»± rất hay, muện thuáºt lại cho hệ, bạn vừa nói và i
tiếng là hệ chụp lệi bạn và "thuáºt" tiếp, là m bạn ngượng
ngiu. "cụt hứng". Bạn ćang cắt nghĩa cho ai mệt phương pháp doanh
nghiệp hay mệt bà i toán triết hệc nà o ćó, hệ cháºn lý luáºn
của bạn lại, bảo nói báºy, ćệ hệ ćÃnh chÃnh và cắt nghÄ©a
chệ Trong gia ćình có việc bất mãn nhau, ngưệi chệng mệi cất
giệng la vợ, vệi ćiệu táp ngược bảo chệng im miệng ćệ bÃ
nói cho mà nghe. Bà nói chÆ°a ćầy chục tiếng chệng hệt lý luáºn
của vợ và ông thuyết nhÆ° mÆ°a. GiÅ©a mệt ćám ćông bạn vÃ
chúng tôi bà n chuyện hà n huyên hay công việc là m ćn vệi nhau.
Ngưệi cưệp lệi ệ ćâu cũng biết chạy lại, Không cần xin
lệi hệi bạn lung tung, rệi quay qua chúng tôi ćệ khoe váºt nà y
váºt kia của hệ. Có rất nhiệu nguyên nhân là m cho ngưệi ta khi
nói chuyện hay cưệp lệi kẻ khác. Thiếu trầm tĩnh. Có ngưệi
không bao giệ ćệ kẻ khác nói hết ý vì có tÃnh nóng, thiếu
ćiệm ćạm. Lúc kẻ khác nói có mệt ćôi ćiệu hệ biết, tự
nhiên hệ thấy cần nói ra cho lẹ. Và bệi thiếu tự chủ ćệ
chệ ćợi, nên hệ giựt lệi. Nếu ćệi phương có ý kiến
chệng chệi vệi hệ, hệ nóng nảy cháºn lệi hÆ¡n nữa. Trong cuệc
giao tế hằng ngà y, có biết bao ngưệi nói chuyện thiếu trầm
tĩnh nà y. Hệ hệt lệi nói trên môi của kẻ khác, mà còn trợn
mắt, gáºt ćầu lia lệa, tất cả biệu lệ mệt tâm hện thiếu
hẳn sự tự chủ và là m nô lệ mệt cách khắt nghiệt cho thần
kinh hệ. Ngưệi cưệp lệi chúng ta, chệ quá say mê vệi mệt hai
quan niệm nà o ćó. Chúng tôi có mệt ngưệi anh bà con rất say mê
Kinh Thánh. Nhiệu khi ćến thćm anh, chúng tôi muện nói vệi anh
nhiệu ćiệu quan hệ vệ nghệ vćn, vệ cuệc là m ćn, nhưng chúng
tôi phải thất vệng, vì anh cưệp lệi chúng tôi, ćệ giảng
hết việc Thiên Chúa tạo A Dong ćến No E ćóng tà u, rệi anh tÃnh
Giêsu sinh ra nćm mấy, Thánh Gioan tông ćệ viết Kinh Khải truyện
ệ ćâu. Toà n là những vấn ćệ hay, nhưng phiện là anh chệ nhệ
có bấy nhiêu ćó, và muện ai nói chuyện vệi anh, thì phải bà n
vệ những chuyện ćó. Chung quanh chúng, ta có biết bao ngưệi như
thế. Trong ćầu hệ có ćiệu gì say mê, thì tất cả những tâm
tình ý tưệng của kẻ khác ćệu phụ thuệc. Hệ bắt thiên
hạ phải im ći, ćệ hệ bà n hết ngưệi yêu của hệ ćến
những váºt hệ trìu mến va những môn hệ sệ trưệng. Có ngưệi
muện chặn ćứng câu chuyện của ta chệ vì hệ không có can
ćảm là m thinh. Hệ thấy trong thái ćệ ấy, có cái gì tệ ra
rằng, hệ ngu dệt, nếu tôn bạn lên bực thầy, khiến hệ ćau
xót nên hệ cÅ©ng ừ à o vệi bạn, rệi giáºt lệi bạn, ćệ nói
khác ćiệu bạn quả quyết mệt chút. Khi nói nhÆ° váºy, hệ tưệng
mình khệi mất thệ diện, vừa hệc thêm ćiệu mệi lạ, mà vừa
chứng tệ cho kẻ nói vệi mình biết rằng, mình không hẳn ngu
dệt. Rất thưệng, là hạng ngưệi cưệp lệi ćệ khoe khoang.
Hệ lấy những cuệc nói chuyện là m cÆ¡ hệi thuáºn tiện. Ai ćà m
thoại vệi hệ, không sao tệ bà y tâm tưệng của mình ćược. TÃ
¢m hện hệ nóng nảy, muện ćưa ra ánh sáng vện hệc và tà i ba
của mình, nên thúc ćẩy hệ cháºn hệng ngưệi ćệi thoại ćệ
khoe những thà nh công, những kiến thức ćó. Bạn biết táºt háo
danh cũng mạnh như bệnh dâm dục. Nên ngưệi cưệp lệi, thưệng
không ćệ cho kẻ ćệi thoại bà n luáºn lâu. Hệ cệ gắng giáºt cÆ¡
hệi ćệ nói, hầu mua lấy sự tán thà nh và khen ngợi. Trong khi
hệ muện bệc lệ cõi lòng nhÆ° váºy, kẻ khác nói vệi hệ ćiệu
gì, dù quan trệng ćến ćâu, hệ cũng không ćếm xệa. Thì hệ
cÅ©ng ừ ừ váºy, nhÆ°ng ćầu óc hệ ćang sắp ćặt chuyện ćệ
nói, và có cơ hệi là hệ chụp lệi bạn ćệ thuyết ngay. Xin
bạn cho chúng tôi khệi kệ thêm những nguyên nhân khác, khiến
nhiệu ngưệi hay cưệp lệi ngưệi khác. Ngần ấy cũng cho bạn
thấy sự bất lệ và sự va chạm lòng tự ái thiên hạ của hệ

10. rệi. Hệ vô tình, ćệc ćoán, chiếm ćoạt quyện nói trong câu
chuyện, tức là khiến kẻ nà y bất mãn. Chúng tôi tin bạn lÃ
ngưệi có lương tri, không cệ ý sa và o những lệi lầm của
những hạng ngưệi nà y. Nhưng bạn nên ćệ phòng, kẻo ćôi khi
vì nóng tÃnh mà chạm tá»± ái kẻ khác. Bạn nói là bạn cệ ý cho
hệ ćệng ý vệi bạn, có cảm tình vệi bạn. Mà bạn là m thinh
hệ cÅ©ng thÃch bạn lắm. Là m thinh thì khệe hÆ¡n nói, sao bạn không
chện mánh lệi sau nà y. Từ ćây xin bạn ćiệm ćạm trong lúc nói
chuyện nhé. Hãy dán câu nà y trưệc bà n viết của bạn: "Cưệp
lệi ngưệi, chẳng những gây ác cảm, mà còn tện hơi và sau
cùng bệ mệi ngưệi xa lánh".
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y - chÆ°Æ¡ng 8 :.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y.::Tác giả: Hoà ng Xuân Việt::.
ćừng Tự Quảng Cáo Thứ ngưệi mà chúng tôi bà n vệi bạn ćây
là thứ ngưệi hay khoẹ Theo bác sĩ Freud, trong con ngưệi có hai
bản nćng chÃnh là : tình dục và tôn ngã. Bản nćng "tôn ngã" lÃ
bản nćng là m cho con ngưệi thấy mình quan trệng và muện cho ai
nấy ćệu nháºn thấy giá trệ của mình. Ngưệi hay khoe, lÃ
ngưệi nô lệ bản nćng nà y nhiệu nhất. ệ ngưệi khác, có
biết bao ćiệu hay ćẹp ćáng ca tụng, hệ ngó bằng cặp mắt
thệ ợ Chệ cá nhân hệ, là hệ thệ phượng và cho là ćáng nói
thôi. Ngưệi hay khoe khoang. Không phải tự ca tụng mệt hai lần,
mà cả khi bà n chuyện cùng kẻ khác. Gặp bạn, hệ sẽ hệi vệ
sức khệe, vệ thà nh công, vệ gia ćình, vệ tương lai của bạn
ư? Bạn ćừng mong: Hệ sẽ nói cho bạn biết rằng, hệ lên cân,
ćn ngủ ngon, công việc là m ćn của hệ rất phát ćạt, gia ćình
của hệ là mệt tệ uyên ương lý tưệng, và ngà y mai của hệ
dệt ćầy những mệng huy hoà ng. Hệ có cả mệt nghệ thuáºt
quảng cáo. Gặp chúng tôi, hệ khen tà i trà của bạn, bảo rằng
bạn hệc rất nhanh chóng ćáºu bằng cấp cao và hệ cÅ©ng ca tụng
những ćức tÃnh của bạn, nhìn nháºn duyên sắc và thuáºt xã giao
của bạn. Nhưng hệ có ý khen bạn chệ ćệ cho chúng tôi ca tụng
lại hệ. Không thua gì Nguyện Du, muện cho tà i sắc Kiệu nệi báºt
lên thì tả tà i sắc Vân trưệc, hệ nhấn mạnh rằng, bạn có
nhiệu ưu ćiệm ćáng phục lắm, nhưng dù sao hệ cũng ćn ćứt
bạn. Hệ không ngần ngại cho chúng tôi biết, tinh thần của hệ
rất mẫn tiệp, óc phán ćoán rất ćứng ćắn, não nhệ như ćinh
ćóng, trà tưệng tượng hệ dệi dà o và hệ có ćức nà y, ćức
nệ. Tất cả là m cho hệ ćược nhiệungưệi thương và cệng
tác, nên hệ luôn thà nh công. Hệ cũng không quên khoe cho chúng ta
da thệt hệ trắng, áo quần hệ ćắt tiện; cắt hợp thệi trang
nữa. Ngưệi khoe thấy trong quần áo, khćn nón có những bà quyết
là m cho con ngưệi của hệ kiệu diệm hay sao ćó, nên hệ cảm
thấy vui khoái những khi giệi thiệu cùng kẻ khác ćệ phục sức
của mình. Raymond de Saint Laurent nói: "Tôi ćã thấy mệt ngưệi
nói huyện hay khoe, vừa già hà m vừa ngóc ćầu lên và ngóng cệ
tệi trưệc ćệ khoe cà vạt của mình". Chúng tôi tin lệi ông
nói, hệ dám là m những việc kỳ quái giữa ćám ćông, miện khoe
khoang ćược mình thì thôi. Nếu ngưệi hay khoe có ćn hệc khá,
thì sá»± tá»± quảng cáo của hệ có vẻ kÃn ćáo hÆ¡n, nhÆ°ng dù kÃn
ćáo, nó cũng ćệ bệc lệ mệt phần nà o chân tưệng của
ngưệi thèm khát lệi khen. Ngà y kia chúng tôi hệi mệt giáo sư
trung hệc nệ, là m sao ćệ nháºn mệt ngưệi có ćầu óc hay suy
nghĩ và ćn nói ćứng ćắn. Vệi thái ćệ trầm ngâm, ông nói:
"Có nhiệu dấu hiệu, mà dấu hiệu rõ rệt nhất là sự cắn
rćng và cắn môi!" Vừa nghe ông nói, thưa thiệt vệi bạn, chúng
tôi ćệ mặt giùm: Çng xưa nay có danh vệ cắn rćng, lúc nà o
thức là ông cắn xiết mấy rćng cấm lại: Bên ngoà i thấy gần
cạnh tai thệt hóp ra hóp vô như dưệi cằm con cóc. Çng gián
tiếp muện chúng tôi nháºn ông, là báºc ngưệi thÃch suy nghÄ© và ćn
nói ćứng ćắn ćó. Nếu ngưệi khoe là kẻ thất hệc, dệt vệ

11. giáo luyện tâm thần thì bạn phải khệ sệ vệi sá»± già hà m vÃ
hay khoe khoang của hệ. Hệ nói: Nà o ông cha của hệ là bá hệ,
vợ chệng hệ thuệc gia ćình vệng tệc, nà o con cái của hệ là m
nên, thì ćáºu, nà o ruệng vưện của hệ quanh nćm thạnh máºu,
ćệi sệng của hệ nhà n rệi, sưệng vui. Có kẻ quá lệ lćng
nói vệi bạn rằng, hệ ćược trệi ćất thương riêng, và cho
mình và o ngôi sao rất tệt, nên trên ćưệng ćệi, hệ luôn gặp
váºn ćệ, khi phải sệng chung vệi ai, trong mệt hoà n cảnh nà o
ćó, hệ hay chệ trÃch những ngưệi, những váºt tại chệ, và ca
ngợi quê quán của hệ, nơi hệ ćn hệc ngà y xưa, những thầy
giáo dạy dệ hệ. Có khi hệ là m bệ thuáºt lại mệt cách khách
quan, hay chê sơ sơ ćiệu hệ muện ca tụng rệi lại khen nức
nệ. Phải chân thà nh nháºn rằng, trong cuệc sệng, chúng ta không
khệi có lần khoe khoang mình, tự quảng cáo mình ćệ ćn mà y sự
khen ngợi của kẻ khác. ćó là chúng ta ćã phạm trệng tệi
ćệi vệi luáºt nói chuyện, thứ luáºt buệc sá»± quên mình. Chúng ta
không thÃch ngưệi hay khoe, cho rằng hệ nói những ćiệu không ćn
thua gì tệi mình. Váºy xin bạn hãy tiết kiệm những lệi khoe
khoang. Bạn là ngưệi có giá trệ, bạn hãy tự biết. ćệi có
biết bạn hay không, mặc hệ. Bạn hãy táºp quân tá» cả những khi
bạn bệ kẻ khác hiệu lầm. Thệi gian bệ hiệu lầm qua ći, vÃ
ngưệi ta sẽ hiệu rõ bạn bằng lệi nói ćứng ćắn và nếp
sệng ćưệng hoà n của bạn: Uy tÃn của bạn sẽ gia bệi. Nếu
bạn sợ ngưệi ta không biết mình và ći khoe khoang, vô tình bạn
dìm danh giá của bạn xuệng vũng bùn. Tâm lý con ngưệi bạn
biết, là thứ tâm lý ghanh tỵ. Bạn có vui lòng thấy chúng tôi
dõng dạc nói vệi bạn rằng chúng tôi có sắc ćẹp chim sa
cá lặn, có ba tấc lưỡi Tô Tần, có sức khệe Hạng VÆ°Æ¡ng khÃ
´ng? Bạn chẳng những không tin, mà còn không mến phục chúng tôi
nữa. Chúng tôi cÅ©ng không thÃch bạn khoe vệi chúng tôi rằng, bạn
có nhiệu ćức hạnh, ćn hệc cao, có vćn tà i, giệi chÃnh trệ.
Tá»± nhiên chÃnh tôi mất cảm tình vệi bạn vì những lệi khoe
khoang ćó. Bạn nhÆ° váºy, chúng tôi nhÆ° váºy thì thiên hạ không
khác gì chúng tạ Váºy muện mua thiện cảm khi nói chuyện, nhất
ćệng bạn phải tránh những lệi khen mình. Còn bạn phải ćệi
xỠthế nà o vệi ngưệi hay khoẻ Trưệc hết xin bạn ćệ ý tâm
lý thẩm sâu nà y của hệ. Những kẻ thiếu chà khÃ, nghe trệng
rệng trong tâm hện, cần dÆ° luáºn. Hệ ćáng thÆ°Æ¡ng hại vì
quá yếu ćuệi. HoÇ lúc nà o cũng ćặt cái hư vinh của mình nơi
chót lưỡi của kẻ dua nệnh ệ xung quanh. ćệ ćược lệi khen
ngợi, hệ dùng ćủ mệi phương cách phơi trãi cái tôi của mình
ra ánh sáng. Hệ dám ćệ bạc ćệng ra ćệ mua chức vệ, là m
nghệ mà hệ có dệp ćn nói trưệc nhiệu ngưệi, và nhệ những
kẻ nà y, "thằng tôi" của hệ ćược nệi báºt lên. Biết tâm lý
cćn bản ấy của hệ, là bạn có trong tay cả chục cách lấy
lòng hệ. Nệi cái, bạn là m thinh lắng tai nghe những lệi trưệng
gian ćại hải hệ nói, ćệ khoe mình ćó, cũng ćủ khiến bạn
trệ thà nh bạn thân của hệ rệi. Không phải ći ủng hệ hay kÃch
ćệng những táºt xấu thưệng có của những ngưệi hay khoẹ Song
nếu muện khệi là m mất thiện cảm của hệ, bạn nên tránh xa
những ćệ kỵ ra mặt, nên tệ ra khoan hệng trưệc các táºt; hay
thay ćệi, ganh tệ, châm biếm, nhạy cảm, háo danh, hung ác, lóc
chóc, ća ngôn, thèo lẻo, nhẹ dạ của hệ. Những khi hệ ćệ
bại lệ những táºt xấu nà y trong lệi nói, thì xin bạn ćừng
ngạc nhiên và cho thông quạ Phản ćệi lại, chắc chắn chạm
tự ái của hệ, do ćó bạn bệ hệ ghét. Khi ngưệi hay khoe khoang
gặp hoà n cảnh nguy nan ćến thệ than vệi bạn thì bạn có thệ
thoa dệu tâm hện hệ bằng cách gợi cho hệ thấy danh dự của
hệ sẽ ćược nhiệu ngưệi kÃnh trệng. Lẽ tất nhiên, ćệi
vệi ngưệi khoe mà bạn chân thà nh khen hệ thì tưệng trên trần
nà y không có gì là m cho hệ sung sưệng bằng. Bạn gãi ngay chệ
ngứa của hệ, là lúc nà o hệ cũng muện tìm gặp bạn. Tuy nhiên,
bạn ćừng quá nông nệi coi hệ như mệt tri âm, tri kỷ gì, vì
hệ có tánh hay thay ćệi. Bất cứ ai khen hệ ćệu coi là bạn thÃ

12. ¢n và nếu khen hệ rệi chê hệ thì hệ có ác cảm dệ dà ng.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y - chÆ°Æ¡ng 9 :.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y.::Tác giả: Hoà ng Xuân Việt::.
ćừng Chệ TrÃch Bà n ćến táºt chệ trÃch, bạn và chúng tôi hãy
xét vệ thệi gian ćã qua của chúng ta, khi nói chuyện. Trong khi
phán ćoán theo tinh thần khoa hệc thì hay lắm, nhưng chúng ta
thiếu hẳn bà quyết nà y mà lại rất già u táºt chệ trÃch. Chúng ta
chẳng khác nà o con rắn ćệc ćệi vệi tâm tưệng, lệi nói,
hà nh vi, thái ćệ, ćiệu bệ, nét cưệi của bất cứ ai ta gặp
trên ćưệng ćệi. Nói chuyện vệi kẻ khác ta chê hệ nói báºy,
Ãt hệc, thiếu kinh nghiệm, nên câu chuyện không sâu sắc. Chúng ta
lấy là m sung sưệng cưệi chê những tâm tưện gcủa kẻ khác mÃ
chúng ta ćược biết nhệ sách báo. Ngưệi ćệi thoại vệi chúng
ta, lỡ nói sai ćiệu gì, nói không thông mệt danh từ ngoại
quệc, hay nói bằng mệt giệng chói tai, là chúng ta xệt xệt, rùn
vai, tệ thái ćệ bất mãn. Ngưệi bên cạnh chúnh ta, là m việc
chi có không thà nh công, chúng ta ćem khuyết ćiệm ra bà n tán cùng
kẻ khác bằng giệng mệa mai. Ngưệi bạn thân của chúng ta, ćôi
khi vì thân máºt vệi chúng ta, mà ra vẻ lệ lćng, chúng ta gắt
gệng cảnh cáo sự khiếm nhả khiến hệ ngượng nghệu và buện
rầu. Lúc sệng chung cùng nhiệu ngưệi có việc gì ćó không là m
ta vui, mà khiến kẻ khác tức cưệi, chúng ta buôn lệi hóm hệnh,
xa gần chệ trÃch, bảo rằng hệ cưệi lãng, cưệi nông nệi.
Ngưệi bạn nà o ćó giệi thiệu cho chúng ta mệt quyện sách, mệt
tệ báo mệi in ra, chúng ta láºt qua láºt lại rệi trệ môi bảo:
"Là m tiện, không có gì ćặc biệt. Non quá, mắc, ćệ hệc trò".
Nghe tin ai ćược mệt thắng lợi, mệt thà nh công gì, hay ćược
thiên hạ khen ngợi, chúng ta cho là may rủi, "Chó dắt", nhấc
thệi thôi, không xứng ćáng. Thiệt không kệ hết những trưệng
hợp, chúng ta nhả nệc ćệc ćệ là m lu mệ những nét hay, ćẹp
ệ kẻ khác. Thay vì nháºn chân giá trệ, gạn lệc những khuyết
ćiệm ra ćệ hệc những ưu ćiệm của ngưệi. Chúng ta không lo
hái bông hưệng mà mãi cà u nhà u rằng cây hưệng nhiệu gai. Chúng
tôi nhệ mệt danh nhân ćã bảo: "Khi bạn chúng ta có mệt mắt,
chúng ta ćừng ngó ngay mặt hệ". Nhưng chúng ta là m nghệch thẳng
vệi lệi và ng ngệc nà y, gặp ai có khuyết ćiệm gì, chúng ta
tấn công khuyết ćiệm ấy ćệ mua hện chuệc oán cho mình. Hình
nhÆ° không có ý kiến hay việc là m nà o của ngưệi, mà chúng ta khÃ
´ng chệ trÃch. Có khi chúng ta giả bệ khen ngợi mệt hai Æ°u ćiệm
nà o ćó, rệi chúng ta ćả kÃch nặng nệ. ćầu óc chúng ta lÃ
thứ ćầu óc kỳ lạ, tá»± nhiên thÃch chệ trÃch cả những khi
chúng ta không hiệu biết gì hết. Có nhiệu ćiệu vì thiếu suy
nghĩ, vì tây vệ ai ćó, tán thà nh trong thệi gian trưệc, nay chúng
ta mâu thuẫn ćả kÃch là m mất tÃnh nhiệm mà không dè. Sệng
dưệi bất kỳ mệt chế ćệ nà o, gặp bất cứ ai, chúng ta ćệu
có cái ćệ bất mãn và lúc nói ra là ćệ bôi lệ hà nh vi, lệi
nói của kẻ khác. Có khi, chung ta nông nệi ćến ćệi, vừa chệ
trÃch, vừa tệ cáo sá»± thất hệc, thiếu kinh nghiệm, nghèo xã giao
và kém ćức tÃnh của mình. ćệi vệi bệ trên, cÅ©ng nhÆ° ćệi
vệi bạn ćệng lệp, bệi cảm thấy mình rất tự do hay thua kém
gì ćó, chúng ta hay vạch lá tìm sâu phanh phui lệi lầm của hệ
ćệ chà ćạp công lao, danh tiếng của hệ. Có ai là m mất lòng
chúng mệt chút, vô tình buông cho chúng ta và i tiếng thiếu nhả
nhặn, là chúng ta nghe thấy ćau xót thấu táºn gan ruệt. Chúng ta
mệa mai lại, than oán lại cho ćã cơn hiệm thù. Thiệt tiệu tâm
và vụng xá» thế quá. NhÆ°ng khi chệ trÃch kẻ khác, có lẽ chúng ta
tưệng dìm danh giá hệ ćược, bắt phục hệ ćược và chúng ta
nệi báºt lên. NhÆ°ng kỳ thá»±c không phải váºy. Khi chúng ta gieo nệc
ćệc nơi kẻ khác, ngưệi nghe của chúng ta tự nhiên nghi ngệ ta,
dù ta tệ ra có thiện cảm vệi hệ cách mấy. Hệ tự nghĩ, bây
giệ, trưệc mặt hệ, ta nói xấu kẻ khác, thì rất có thệ khi

13. vắng hệ, ta chệ trÃch hệ nhÆ° mệi ngưệ. ćó là chúng tôi chÆ°a
xin bạn ćệ ý tâm lý nà y, là khi chúng ta chệ trÃch thiên hạ,
ngưệi nghe của chúng ta là m thinh, tự nhiên hệ nghe trong mình
cưệng dũng, còn ta, vì ća ngôn, cũng tự nhiên nghe trong mình yếu
ćuệi, bẽn lẽn. Như thệ ngưệi nghe của chúng ta ćưệng hoà ng
hơn chúng ta và ảnh hưệng chúng ta dệ dà ng. Có khi chúng ta chệ
trÃch ćệ trả thù. NhÆ°ng ćó có phải là diệu kế không? E khi
dùng lệi chệ trÃch ćệ trả ćũa, ta chệ gây oán háºn thêm thôi.
Ta ćừng quên không kẻ dữ nà o tưệng mình ác, và ác gặp ác
thưệng không thiện mà ác thêm. ćệi vệi ngưệi hệc rệng già u
lÆ°Æ¡ng tri, ta cà ng chệ trÃch thiên hạ, cà ng bệ hệ khinh rẻ, tại
sao? Vì hệ thấy những ćầu óc chệ trÃch, là những ćầu óc kém
khôn ngoan. ćúng váºy, trên ćệi "Nhân vô tháºp toà n" Không có gì
tuyệt ćệi dưệi bóng mặt trệi, thì ćừng mong tìm gặp những
ngưệi hoà n toà n tà i ćức. Hơn nữa, những việc là m ta bất mãn,
thưệng xảy ra do hoà n cảnh. Nếu ta không ćệ những cái "tùy"
cái "tại" mà nghiêm khắc kết án, thì ta chẳng tệ ra mình quá nÃ
´ng quá cạn Æ°? Nếu ta nói rằng, tại tánh của mình, thì cà ng
ćáng tiếc. Tánh ćây là tánh "con nÃt", tánh ća cảm, lóc chóc,
vụt chạc của ngưệi chÆ°a có kinh nghiệm trên ćệi. Cuệc váºt
lện ệ ćệi ćâu quá dệ dà ng như trà ta tưệng, như lúc còn
dưệi gia ćình hay nơi hiên trưệng hệc. Khi len lõi vệi ćệi,
chúng ta gặp nhiệu ćiệu ngang trái. Biết bao lần mệt ćầu óc
rất khôn ngoan thấy váºy, muện là m nhÆ° váºy mà không ćược, hay
là m nghệch lý mình. Trưệc ta, ćã có thiếu gì tâm hện có chÃ
hưệng, nhiệt tâm, hệ muện cải tệ nắm quyện hà nh nhưng vẫn
không ćạt ćược chà nguyện. Thấy cái gì trái mắt là chệ trÃ-
ch. NhÆ° váºy chẳng phải ta con nÃt hay sao? Ngưệi sâu sắc, hệ coi
thưệng những bệ mệ nói tÃa lia, và trệng phục những ngưệi
không nói mà là m. Nếu chúng ta trệng miệng chệ trÃch bất cứ ai,
thì chắc chắn chúng ta bệ những con ngưệi ấy cho là hạng nćng
thuyết bất nćng hà nh. Ngưệi ta có thiện cảm vệi ta ćược khÃ
´ng? Chệ trÃch là thuệc ćầu ćệc những ćầu óc có sáng kiến,
có chà hưệng, Cho nên, nếu bè bạn chúng ta nhắm mệt tương lai
nà o ćó, có những trù tÃnh hay, hệ không bao giệ bà n tÃnh vệi tạ
Ai lại ći xây dá»±ng vệi ngưệi chệ biết phá hoại? Ta chệ trÃch
mệt ngưệi nà o, trúng ngưệi già u tự ái tiệu tâm. Hệ không
nhện tạ Bệi bất mãn ta, hệ ćem ćiệu xấu của ta thêm mắm
dặm muệi, bán rao cùng thiên hạ. Tiếng xấu cà ng ći xa, cang bệ
xuyên tạc. Thế là vô tình, ta tạo cho mình mệt lưệi oán háºn
mà không biết là m sao tẩu thoát. ći ćến ćâu cũng bệ ngưệi ta
nghi kỵ xa lánh, và công việc là m ćn hay hoạt ćệng khó bệ
thà nh công. Có lẽ chúng ta nói: "ệi! cái ćệ dÆ° luáºn" Phải,
nhÆ°ng nếu có thệ ćược, ta cÅ©ng nên tránh những dÆ° luáºn xấu
có hại cho mình. Quả dÆ° luáºn cÅ©ng phải có mệt sức mạnh gì,
nên Pascal mệi gệi nó là chúa tệ của thế gian. Vả lại, ệ
ćệi, nếu không mua bạn ćược, thì Ãt ra ćừng mua thù thì mệi
gệi là khôn ngoan chệ. Váºy thiết tưệng từ ćây, trong câu
chuyện chúng ta cÆ°Æ¡ng quyết ćừng chệ trÃch. Phải tuyệt ćệi
không chệ trÃch. Chệ trÃch xưệng miệng thiệt, nhÆ°ng thưệng gây
ác cảm. Ta muện mua lòng ngưệi ćệ thà nh công, thì ta phải
tránh táºt xấu ćệng trệi ấy. Khi rủi ćà m luáºn vệi mệt
ngưệi có ćầu óc chệ trÃch, ta nên ćệi xá» khôn ngoan, dè dặt.
Nếu hệ chệ trÃch ta, ta ćau xót thiệt, nhÆ°ng nên nhện là hay
nhất. Lẽ ćâu bạn ći ćn thua vệi mệt ngưệi ćáng lẽ là m
bạn thương hại vì quá non trà và vụng ệ ćệi. Nếu hệ chệ
trÃch kẻ khác, bạn liệu ćÃnh chÃnh mệt cách khôn ngoan, không
ćược là m thinh cưệi cưệi cho có chứng. ćừng ừ lia lệa tệ
ra tán thà nh hay "bệi" thêm, vuệt ćuôi những lệi chệ trÃch của
hệ, vệ sau nếu không qua cần hệ, thì tránh xa hệ là diệt
kế ćệ khệi hại thân mình và giao oán thù.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y - chÆ°Æ¡ng 10 :.

14. Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y.::Tác giả: Hoà ng Xuân Việt::.
ćừng Nói Nghệch Bạn bảo: "Vách tưệng trắng". Hệ nói: "ćen".
Bạn nói: "Trệi mưa". Hệ cãi: "Nắng". Bạn bảo quẹo bên phải.
Hệ ćáp bên trái. Bạn bảo ći chợ. Hệ nói không. Bạn bảo ệ
nhà , hệ nói không. Thứ ngưệi kì quái hay nói nghệch ćó, chúng
tôi muện bà n riêng vệi bạn vệ hệ. Trong câu chuyện, sệ
trưệng của hệ là nói nghệch lại ý của kẻ khác. ćầu óc
của hệ là mệt thứ "máy nói nghệch". Vừa nghe thiên hạ quả
quyết mệt ćiệu gì, tức tệc hệ quả quyết ćiệu nghệch lại
hẳn. Lệi nói chuyện chưệng ćệi nhÆ° váºy, là lệi chệ gieo ác
cảm và bất mãn thôi. Nói chuyện có ý lưu chuyện tư tưệng cho
nhau, cảm thông những tâm tình cho nhau, ćệ ćược sự ćệng ý,
ćệng cảm và do ćó có thú vệ. Ngưệi ta nói chuyện, hoặc ćệ
tÃnh là m công việc gì, giải quyết mệt vấn ćệ nà o, cần sá»±
tìm hiệu quan ćiệm của nhau, cệ gắng nháºn là lẽ của ćệi
phÆ°Æ¡ng ćệ giúp nhau ći ćến chân lÃ. Ngưệi ta cÅ©ng nói chuyện
ćệ giãi bà y tâm sự, ćệ tiêu khiện sau những giệ là m việc
mệt mệi. Ngưệi nói nghệch, không biết rõ tâm là nà y nên là m
cho câu chuyện nặng nệ. Bạn bà n tÃnh công việc gì quan hệ vệi
hệ, hệ gạt ngang ý kiến của bạn. Bạn nệi cệc không? Chúng
tôi có nệi lòng sầu chán muện ćem bệc lệ cùng hệ, ćệ tìm
mệt tia hi vệng cho ćệi sệng. Hệ nói mệt loạt: không... khÃ
´ng... Chúng tôi có thiện cảm vệi con ngưệi ćó ćược không?
Sau những phút giây hệc táºp ệ hãng xưệng, bạn mệt nhoà i,
muện bà n chuyện cùng hệ ćệ giải trà mệt chút. Hệ phản ćệi
bạn, nói nghệch cùng bạn như mệt tên du côn, bạn có thệ mến
phục hệ ćược không?. Trong khi gieo ác cảm vệi bạn và chúng tÃ
´i nhÆ° váºy, ngưệi nói nghệch có tâm là kì lạ. Hệ cho rằng,
phản ćệi ngay mặt kẻ khác nhÆ° váºy là anh hùng, là ngưệi ćầu
óc ćệc láºp, là hạng biết chuyện hưệng tÆ° tưệng của kẻ
khác, là nhà mô phạm có khả nćng sá»a lệi ćn tiếng nói của
thiên hạ. Có nhiệu nguyên nhân ćưa hệ ćến chệ có ćầu óc
khệ dại ấy. Có ngưệi hay nói nghệch, vì tÃnh khà tá»± nhiên thÃch
phản ćệi. Có khi hệ không có thâm ý gì ác ćệc cả. Bạn rủ
hệ ći dạo, hệ nói không. Nói không, nhưng có thệ lát sau vẫn
có thệ hệ ći dạo ngoan ngoãn vệi bạn. Có ngưệi hay nói
nghệch, vì quá già u tá»± ái. Hệ thấy trong thái ćệ nhìn nháºn
sự quả quyết của bạn, có cái gì khiến hệ hạ mình xuệng,
tệ ra mình không thông thái, nghèo kinh nghiệm. Nhiệu khi, có ý
thức rằng, bạn nói trúng lý, nhưng hệ vẫn lắc ćầu bảo bạn
nói báºy ćệ gệi là giữ thệ diện cho mình. Có thứ ngưệi, nói
nghệch vì thiếu can ćảm. Hệ cùng bà con ruệt thệt vệi thứ
ngưệi nói nghệch vì già u tự ái. Khi bà n chuyện vệi bạn, hệ
Ãt khi ngó ngay mắt bạn. Khi nà o mắt bạn gặp mắt hệ, là hệ
ćảo chệ khác, tinh thần nhát ćảm ấy ảnh hưệng ćến tâm
tánh của hệ, nên khi nghe bạn nói ćiệu gì, hệ không ćủ dũng
khà ćệ chệu bạn nói trúng nên phải cãi lại, có khi miện
cưỡng nhưng vẫn cãi. ćáng lẽ vì yếu tinh thần, hệ ćừng bẻ
lệi ngưệi ta, nhưng quái lạ: hệ cho sự hạ mình, ćệng ý vệi
kẻ khác là việc khó là m quá, nên hệ tránh bằng cách nói
nghệch. Có hạng ngưệi nói nghệch ćáng ghê tệm, là nói nghệch
ćệ thệa mãn tánh ham cãi lện của mình. Hệ lấy là m khoái
trá trong việc bà i bác ý kiến của kẻ khác và sung sưệng cãi
lý qua lại vệi ngưệi nghệch quan ćiệm vệi mình. Ngưệi ta
cũng hay nói nghệch, vì quá dè dặt. Hạng nà y bạn gặp nhiệu
trong giệi trà thức. Mệt ngưệi nà o ćó quả quyết ćiệu gì,
hệ sợ lầm lạc nên thái ćệ trưệc hết hệ có, là bà i bác
ćệ rệi phân tách thế nà y thế kia. Hệ vừa nói nghệch vừa lÃ
sự. Cả hai lệi ćệi xỠćệu ćáng ghét như nhau. Sau hết, chúng
ta không quên ngưệi thÃch nói nghệch vì cà n trÃ. Khi nghe ai nói ý
gì mệi lạ. Hệ không hiệu kệp thì hệ phản ćệi ngaỵ Hệ
phản ćệi, không phải hệ có là do minh chứng rằng, ý nghĩ của
kẻ khác là báºy, mà chệ vì hệ ngu dệt. Không thệ kệ hết cùng

15. bạn những thứ ngưệi nói nghệch. Mà tưệng không cần kệ hết
là m gì. Và i gương trên cũng cho bạn thấy, sự nói nghệch, tự
bản chất chệng lại vệi tinh thần nói chuyện và con ćẻ của
nó, bao giệ cũng là hiệu lầm, ác cảm. Trên ćưệng ćệi, bạn
là ngưệi muện dùng câu chuyện là m phương tiện ćệ ćắc nhân
tâm hầu thà nh công, chúng tôi tin bạn ćừng mắc táºt nói nghệch.
Nếu trong thệi gian qua, ćã nhiệu lần bạn mất thân tình vì ba
tấc lưỡi, thì xin bạn ćừng ngả lòng. Bạn cệ gắng phục
thiện, và sá»a lệi, ćó là bạn tiến tệi trong việc tu thân
rệi. Hiện giệ, chung quanh bạn, có biết bao ngưệi muện ćẹp
lòng thiên hạ mà hệ nói chuyện là nói nghệch. Còn bạn muện
sữa mình ćệ nói chuyện duyên dáng thì mệt ngà y gần ćây bạn
sẽ bặt thiệp. ćệc Benjamin Franklin ngưệi ta thấy ông tự nhủ
rằng, lúc còn trẻ tuệi, tánh tình ông rất khó chệu, hay cãi
báºy, thÃch nói nghệch, bệ nhiệu ngưệi ghét. NhÆ°ng nhệ ông tá»±
kiệm, tu thân, biết trừng trệ ba tấc lưỡi, sau thà nh mệt
ngưệi có nhân cách ćáng phục. Bạn hãy bắt chưệc con ćưệng
phục thiện của Franklin. Muện thuyết phục mệt ngưệi hay nói
nghệch, bạn nên theo và i quy tắc nà y. Nếu ngưệi nói nghệch lÃ
ngưệi có ćầu óc là nh mạnh, thì bạn dùng lệi nói êm dệu
dẫn dụ hệ, chuyện tư tưệng của hệ cho thà nh tư tưệng của
bạn. Bạn hãy táºp nói khiêm tện nhÆ° Franklin: Tôi thiết tưệng,
hình như có lẽ là ... Những lệi nói nà y là m cho ngưệi nói
nghệch Ãt có cÆ¡ hệi nói: không, và nhệ váºy, hệ dệ dà ng trả
lệi "Vâng" vệi bạn... Tệt hơn hết, là bạn ćừng trả lệi
dà i dòng. Hệ có cệc lệc, trả lệi "không" cùng bạn, bạn nên
là m thinh, hệa may còn giữ thiện cảm ćược vệi hệ. Nếu bạn
là luáºn vệi hệ, chắc chắn bạn phải bệ hệ ćn nói lệ mãng
thôi.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y - chÆ°Æ¡ng 11 :.
Thuáºt Nói Chuyện Hà ng Ngà y.::Tác giả: Hoà ng Xuân Việt::.
ćừng Nói Hà nh Chúng ta có thệ nói không sợ lầm rằng, nói hà nh
kẻ khác như mệt bản nćng của con ngưệi. Con ngưệi tự nhiên
Æ°a thÃch mình, nên lo giấu kÃn những gì xấu xa của mình và cÅ©ng
tự nhiên phanh phui những khuyết ćiệm của kẻ khác. Khi xét nét
phẩm bình ćệi sệng thiên hạ, con ngưệi nghe sung sưệng, tuy
khả ệ. Vì thế, mệt trćm câu chuyện trong xã hệi, có ćến chÃn
chục bà n vệ kẻ khác. Kẻ ấy có thệ là những ngưệi xa lạ,
mà cũng có thệ là những ngưệi thân. Nhiệu khi ngưệi ta nói
hà nh không phải bệi ác tâm, mà bệi tánh tự nhiên hay vạch
lá tìm sâu, bệi không có chuyện gì nói, bệi muện tìm thứ cảm
khoái ćê hèn là thấy mình vô tệi, toà n thiện khi ngưệi nà y
ngưệi nệ lỡ lầm, tệi lệi. Trong cuệc sệng hà ng ngà y, bạn
gặp biết bao câu chuyện nói hà nh vệ những là do tâm là nói trên.
Có thệ nói, ngưệi ta nói hà nh khắp mệi nơi. Dưệi mái gia
ćình vệ chiệu hệp lại, ngưệi ta nói chuyện ngưệi láng
giệng có táºt nhệ mện. NÆ¡i hệc ćưệng, dụm ba bảy, ngưệi ta
nói chuyện cô nà y không lo hệc mà chệ lo viết thư cho tình nhân,
cáºu nệ là m gì thi ćáºu ćược vì là mệt tên cao bệi. ệ xưệng
hãng, ngưệi ta chệ trÃch ông chủ bất công, mệt mình thao túng
ćệng lệi mà bất chấp quyện lợi của kẻ ćệng sá»±. Trong quÃ
¢n ćệi, ngưệi ta bà n tán vệi nhau vệ cá» chệ hách dệch của
cấp trên, hay bình vệ lệi sệng Ãch kệ của mệt và i ngưệi vợ
binh sĩ, vệ hà nh kiệm của mệt sệ quân nhân trụy lạc. ệ quán
cÆ¡m, nÆ¡i tiệm nưệc, ngưệi thÃch lấy táºt xấu của bè bạn
những khuyết ćiệm tự nhiên như lé mắt, ćui mù là câu chuyện
ćầu lưỡi ćệ ngạo cưệi. Cả ệ thánh ćưệng, ngưệi ta
cũng xù xì bà n tán vệ cái bụng bự của ông nà y, cái mặt méo
của bà kia. Và o những ngà y cúng ćình hay ći chùa, ngưệi ta cũng
lấy là m sung sưệng ćà m tiếu vệi nhau vệ cách trang hoà ng của
ćình chùa, vệ những báºc tu hà nh, vệ những ćệ dùng cúng quải.