1. TÜRK EKONOMİSİ SANAL MI? REEL Mİ? TURHAN ÇÖMEZ www.ankaraenstitusu.org
2.
3.
4. 1923–2002 yıllarını kapsayan 79 yılda 57 milyar dolar olan cari işlemler açığı geçtiğimiz beş yılda toplam 112 milyar doları buldu.
5. Yabancıların Türkiye’deki sıcak para stoku 2002 yılından sonra tam 12 kat arttı. 2002 yılı sonunda 6,6 milyar dolar olan Türkiye’deki sıcak para bu yıl mayıs ayı sonu itibariyle 88,1 milyar dolara ulaştı. Sıcak para kaçmasın diye Türkiye ,dünyanın en yüksek faizini ödeyen ülke durumuna geldi.
6. GSMH’nin yüzde 8’i düzeyinde cari işlemler açığı veren Türkiye, bu yüksek faiz oranıyla hem ülkeye sıcak para çekmeye hem de ülkedeki 83 milyar dolarlık sıcak paranın çıkışını önleye çalışıyor. Bu nedenle de ülkenin en değerli kaynakları faiz ödemelerine gidiyor.
7. Türkiye özellikle 2005 ve 2006 yıllarında yoğun bir doğrudan yabancı sermaye yatırımı aldı. Ancak söz konusu sermaye sektörel olarak daha çok bankacılık, haberleşme, ticaret ve diğer hizmet sektörlerine geldi. Üretime ve ihracata ek bir katkı sağlamayacak olan bu sektörlerdeki yabancı sermayenin ek istihdam yaratma kapasitesi de düşük gözüküyor.
8.
9. Türkiye’nin 2002 yılında 15,5 milyar dolar olan dış ticaret açığı, 2006 yılında 53 milyar dolara ulaştı. Bu yıl ise 55 milyar doları bulacağı tahmin ediliyor. Türkiye son beş yılda toplam 207 milyar dolarlık dış ticaret açığı verdi. Önceki 79 yılda verilen dış ticaret açığı 231 milyar dolardı. 5 yılda bu rakama yaklaşıldı.
10.
11. Türkiye’nin yıllık ithalatı 2002–2006 arasında yüzde 168 oranında artarken ihracattaki artış ise yüzde 137’de kaldı. Sıcak para çekebilmek için uygulanan düşük kur politikası Türkiye ekonomisini ithalata yöneltti.
12.
13.
14.
15.
16. Geçtiğimiz dönemde, Türkiye’nin toplam iç borçları 109 milyar YTL artarak 149,9 milyar YTL’den 259 milyar YTL’ ye kadar çıktı.
17. 2003’ten itibaren ortaya çıkan küresel likidite bolluğu ortamında özel sektör rahatça borçlanabildiği için, son yıllarda devlet yurt içinde de döviz cinsinden borçlanmaya başlamış, özel sektörden aldığı döviz borcuyla dış borç stokunu azaltmaya çalışmıştır…
18.
19.
20. Şirketler kesiminin Türkiye’deki bankalar ve diğer finans kuruluşlarıyla, bankalar aracılığıyla yurt dışından kullandıkları krediler 2002 yılından sonra yüzde 238 oranında büyüdü .
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29. 2003 yılından sonra protesto edilen senet sayısı hızla artmaya başladı. 2002 yılında 499 bin, 2003 yılında 480 bin olan protesto edilen senet sayısı yaklaşık üç kat artarak 2006 yılında 1 milyon 200 bine yaklaştı .
30. Protesto edilen senetlerin tutarı da her yıl rekor üstüne rekor kırıyor. 2002 yılında 816 milyon YTL olan protesto edilen senetlerin tutarı, 2006 yılında 4,1 milyar YTL’ ye ulaştı.
31.
32. 2002 yılında 742 bin olan karşılıksız çek sayısı 2006 yılında 1 milyon 145 bine kadar ulaştı.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39. 2002 yılı sonunda Türk parasına dönüştürülerek, bir yıl vadeli Devlet Tahvilinde tutulan sıcak para yaklaşık 4,5 yıllık dönemde dolar bazında ortalama yüzde 265,5 oranında kazanç sağladı. Hükümetin yabancı yatırımcıların faiz gelirlerini vergiden muaf tutması da sıcak paranın kazancını daha da artırdı.
40.
41. İMKB’deki hisse senetlerinin yüzde 70’inin sahibi haline gelen yabancı yatırımcılar, 2002 yılı sonundan bu yıl Haziran sonuna kadar olan dönemde dolar bazında yüzde 469 oranında getiri sağladılar. 2002 sonunda Borsa’ya gelen 1000 dolar 5 bin 690 dolara yükseldi.