Tailieu.vncty.com do an-cong_nghe_san_xuat_sua_tiet_trung_9366
Tailieu.vncty.com cac giai phap thuc day su phat trien ben vung thi truong chung khoan viet nam
1. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
B
GIÁO D C VÀ ÀO T O
I H C KINH T TP. H CHÍ MINH
COM
TRƯ NG
KS.
NGUY N H NG VÂN
BOO
CÁC GI I PHÁP THÚC
Y S PHÁT TRI N B N
V NG TH TRƯ NG CH NG KHOÁN VI T NAM
KIL
O
CHUYÊN NGÀNH : KINH T TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÃ S
: 60.31.12
LU N VĂN TH C S KINH T
NGƯ I HƯ NG D N KHOA H C: TS. L I TI N DĨNH
THÀNH PH
H
CHÍ MINH - NĂM 2008
2. http://kilobooks.com
1
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
L I CAM OAN
Tôi xin cam oan lu n văn này là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Nh ng n i
COM
dung ư c trình bày trong lu n văn là hoàn toàn trung th c. Ph n l n nh ng s li u
trong các b ng bi u ph c v cho vi c phân tích, ch ng minh, nh n xét, ánh giá ư c
chính tác gi thu th p t các ngu n khác nhau có ghi trong ph n tài li u tham kh o.
Ngoài ra, trong lu n văn còn s d ng m t s nh n xét, ánh giá cũng như s li u c a
các tác gi khác, cơ quan khác, ngư i vi t
BOO
KS.
d tra c u, ki m ch ng.
KIL
O
d n
u có chú thích ngu n g c sau m i trích
3. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
2
M CL C
Trang
L i cam oan........................................................................................................ 1
M c l c ................................................................................................................ 2
COM
Danh m c các ch vi t t t ................................................................................... 5
Danh m c các b ng bi u ...................................................................................... 6
L im
u ........................................................................................................... 7
CHƯƠNG 1. T NG QUAN V TTCK VI T NAM....................................... 10
1.1. Sơ lư c v TTCK Vi t Nam........................................................................ 10
1.1.1. Khái ni m v TTCK……………………… ........................................ 10
1.1.3. Tính t t y u và s ra
KS.
1.1.2. L ch s hình thành và phát tri n c a TTCK ........................................ 10
i c a TTCK Vi t Nam..................................... 13
1.1.3.1. S c n thi t ph i thành l p TTCK
1.1.3.2. S ra
Vi t nam.............................. 13
i c a TTCK Vi t Nam...................................................... 14
1.1.4. Vai trò c a TTCK................................................................................. 17
nh hư ng
BOO
1.1.5. Phân lo i các nhân t
n TTCK......................................... 19
1.1.5.1. Nhóm nhân t kinh t ............ ................ ..................................... 19
1.1.5.2. Nhóm nhân t phi kinh t ......... ................................................... 19
1.1.5.3. Nhóm nhân t th trư ng......... ................................................... 20
1.2. Lý lu n v s phát tri n b n v ng c a TTCK......................................... 20
1.3. Bài h c kinh nghi m t Trung Qu c.......... ..... ..... .................................. 24
KIL
O
CHƯƠNG 2. TH C TR NG TÌNH HÌNH HO T
NG C A TTCK
VI T NAM HI N NAY ............................................................. 29
2.1. B c tranh toàn c nh v TTCK Vi t Nam hi n nay…............................ 29
2.1.1. Nh ng thành t u
t ư c c a TTCK Vi t Nam trong th i gian qua.... 29
2.1.2. Khái quát nh ng bi n
ng c a TTCK Vi t Nam t khi thành l p
qua ch s VN-Index............................................................................ 31
2.1.3. Th c tr ng v tình hình ho t
ng c a TTCK Vi t Nam..................... 32
2.1.3.1. Toàn c nh TTCK Vi t Nam năm 2008.....................................
2.1.3.2. Phân tích nh ng nguyên nhân gây bi n
ng
32
n TTCK Vi t Nam
năm 2008............................... .............. .............. .....................
42
4. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
3
2.2. Nh ng h n ch t n t i làm nh hư ng
n s phát tri n b n v ng c a
TTCK Vi t Nam......................................................................................... 45
2.2.1. TTCK Vi t Nam v n chưa là hàn th bi u c a n n kinh t …............... 45
COM
2.2.2. Chưa ki m soát ư c ngu n cung c a th trư ng ….............................. 47
2.2.2.1. T n t i nhi u hàng hóa kém ch t lư ng do phát hành b a bãi..... 47
2.2.2.2. Ti n trình c ph n hóa DNNN b ng ng tr ................................. 48
2.2.2.3. Ngu n v n huy
ng t TTCK chưa ư c s d ng úng m c ích 49
2.2.3. T o c u o do phong trào s d ng v n vay
2.2.4. nh hư ng t bi n
ng c a n n kinh t vĩ mô ……............................ 52
và kinh nghi m c a các nhà
u tư còn h n ch …................ 53
KS.
2.2.5. Trình
u tư …....................... 50
2.2.6. Ch t lư ng d ch v c a các công ty ch ng khoán chưa áp ng ư c
yêu c u c a th trư ng và c a nhà
u tư …........................................ 55
2.2.6.1. Quá nhi u Công ty ch ng khoán ra
id n
n vi c c nh
BOO
tranh không lành m nh ………………………………..……..... 55
2.2.6.2. Nh ng i m h n ch c a các công ty ch ng khoán ……….…... 57
2.2.7. Thông tin b t cân x ng trên th trư ng …………….............................. 59
CHƯƠNG 3. CÁC GI I PHÁP THÚC
YS
PHÁT TRI N B N
V NG TH TRƯ NG CH NG KHOÁN VI T NAM ……... 64
3.1.
án phát tri n th trư ng v n Vi t Nam
n năm 2010 và t m nhìn
n
KIL
O
năm 2020 c a Th tư ng chính ph …………………………………… 64
3.1.1. M c tiêu c a
án …………………………………………………… 64
3.1.2. Gi i pháp th c hi n ……………………………………………………64
3.1.2.1 Gi i pháp dài h n………………………………………………… 64
3.1.2.2 Gi i pháp dài h n………………………………………………… 65
3.2. Niêm y t ch ng khoán
TTCK nư c ngoài………………………………69
3.2.1 L i ích khi niêm y t ch ng khoán
3.2.2 Các cách
3.2.3 Quy
niêm y t ch ng khoán
nh c a Pháp lu t Vi t Nam
TTCK nư c ngoài………….….... 69
TTCK nư c ngoài……………….70
i vi c niêm y t ch ng khoán
TTCK
nư c ngoài ………………………………………………………..……..70
5. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
4
3.2.4 Nh ng i u ki n c n áp ng khi niêm y t CK TTCK nư c ngoài …..71
3.3. Thành l p t ch c
nh m c tín nhi m……………………………..…….….... 75
3.3.2 Vai trò c a h th ng
3.3.3 Tiêu chí ánh giá
nh m c tín nhi m……………………………. 75
COM
3.3.1 Khái ni m
nh m c tín nhi m……..………………………….…75
nh m c tín nhi m……………………….………. 76
3.3.4 Các bư c thành l p t ch c
3.3.5 Các i u ki n quy t
nh m c tín nhi m…………….………. 77
nh s thành công c a m t t ch c
nh m c
tín nhi m ……………………………………………………………. 78
3.3.6 Phương pháp ánh giá h s tín nhi m………………………….…... 79
KS.
3.4. Các gi i pháp b tr cho s pháp tri n b n v ng c a TTCK
Vi t Nam ………………………………………………………………….. 83
3.4.1. a d ng hóa và nâng cao ch t lư ng các lo i hàng hoá
áp ng nhu
c u c a th trư ng.………………………………….…..……………. 83
BOO
3.4.1.1. Nâng cao hi u qu phát hành c phi u DN trên TTCK ……....... 83
3.4.1.2. Tri n khai giao d ch ký qu và nghi p v bán kh ng trên TTCK…84
3.4.1.3. C i ti n và
y m nh quá trình c ph n hóa DNNN …………… 89
3.4.1.4. Thành l p th trư ng giao d ch phi t p trung ………………………92
3.4.2. Phát tri n các
nh ch trung gian …......................................................95
3.4.2.1. Nâng cao ch t lư ng ho t
ng t i các công ty ch ng khoán … 95
KIL
O
3.4.2.2. Thành l p qu bình n TTCK ……………………………………… 98
3.4.3. Phát tri n h th ng i u hành c a chính ph …………………………..99
3.4.3.1. Nâng cao hi u qu công tác qu n lý, giám sát c a nhà nư c ……99
3.4.3.2. Tuyên truy n, ph bi n ki n th c v ch ng khoán và TTCK.…… 101
K T LU N …………………………………………………………………….. 104
Tài li u tham kh o ……………………………………………………………... 105
6. http://kilobooks.com
5
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
DANH M C CÁC T
CK
: Ch ng khoán
CPH
: C ph n hóa
CTCK
: Công ty ch ng khoán
CTCP
: Công ty c ph n
DN
: Doanh nghi p
DNNN
i hóa
COM
CNH – H H : Công nghi p hóa - hi n
: Doanh nghi p Nhà nư c
HC
VI T T T
:
ih ic
ông
: T ng s n ph m qu c n i
HOSE
: S giao d ch ch ng khoán TP HCM
IPO
: Phát hành c phi u l n
N T
: Nhà
u tư
N TNN
: Nhà
u tư nư c ngoài
NHTM
: Ngân hàng thương m i
OTC
: Th trư ng giao d ch phi t p trung
SGDCK
: S giao d ch ch ng khoán
SXKD
: S n xu t kinh doanh
TTCK
: Th trư ng ch ng khoán
TTGDCK
: Trung tâm giao d ch ch ng khoán
TTLKCK
: Trung tâm lưu ký ch ng khoán
UBCKNN
: U ban ch ng khoán Nhà nư c
VN-Index
: Ch s giá c phi u t i S giao d ch ch ng khoán TP.HCM
KS.
GDP
KIL
O
BOO
u ra công chúng
7. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
6
DANH M C CÁC B NG BI U
COM
B ng 1: Quy mô niêm y t ch ng khoán t i HOSE (08/2008)..........................................30
B ng 2: Quy mô giao d ch ch ng khoán t i HOSE qua t ng tháng năm 2008 ................30
B ng 3: Quy mô giao d ch c a N T nư c ngoài t i HOSE qua t ng tháng năm 2008 ...30
B ng 4: Các h n m c c a h s tín nhi m
i v i công c
n dài h n .........................30
KS.
B ng 5: Các h n m c c a h s tín nhi m d a trên h s Z ...........................................30
BOO
DANH M C CÁC HÌNH V
TH
Bi u
1: Ch s VN-Index qua các năm (2000 – 2008) .............................................29
Bi u
2: Tình hình CK niêm y t m i t i HOSE qua các năm (2006-2008) ............... 31
Bi u
3: Quy mô giao d ch CK t i HOSE qua các năm (2006-2008) ........................ 31
Bi u
4: Bi u
tăng/gi m c a m t s ch s CK tiêu bi u năm 2008 ..................... 31
Bi u
5: Bi u
m c s t gi m giá tr tài s n ròng tính theo USD c a m t s qu
KIL
O
u tư so v i năm 2008……………………………………… ....................................... 31
8. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
7
L IM
1. S c n thi t c a
U
tài
t nư c, duy trì nh p
COM
th c hi n ư ng l i CNH – H H
tăng trư ng kinh t
b n v ng và chuy n d ch m nh m cơ c u kinh t theo hư ng nâng cao hi u qu và
s c c nh tranh, òi h i ph i có ngu n v n l n cho
vi c thành l p TTCK
u tư phát tri n. Chính vì th ,
Vi t Nam là m t t t y u khách quan c a n n kinh t b i l xu
hư ng phát tri n c a n n kinh t theo cơ ch th trư ng có s qu n lý c a Nhà nư c
là i u không th
o ngư c ư c.
KS.
TTCK là m t kênh quan tr ng trong thu hút v n dài h n cho các doanh nghi p nâng
cao s c c nh tranh trong m t n n kinh t hàng hóa ang phát tri n nhanh như
nư c
ta. Bên c nh ó, TTCK cùng v i h th ng ngân hàng s t o ra m t h th ng tài chính
m nh, cung c p các ngu n v n ng n, trung và dài h n cho n n kinh t . Hơn th
r t tích c c
BOO
n a, trên phương di n chính tr và ngo i giao, vi c xây d ng TTCK còn có tác
n ti n trình h i nh p c a nư c ta vào c ng
TTCK t khi thành l p
ng
ng khu v c và th gi i.
n nay ã phát huy ư c ch c năng c a mình
iv in n
kinh t . Tuy nhiên, bên c nh ó v n còn t n t i nh ng h n ch gây ki m hãm s phát
tri n c a th trư ng. Do v y, làm th nào
và ưa ra nh ng gi i pháp nh m thúc
h n ch
ư c nh ng t n t i c a TTCK
y s phát tri n b n v ng c a TTCK Vi t
KIL
O
Nam có ý nghĩa thi t th c và c p bách.
2. Ý nghĩa khoa h c th c ti n c a
Lu n văn ưa ra m t s
hư ng
-
tài
óng góp chính như sau:
H th ng hóa các lý lu n cơ b n v ch ng khoán và TTCK, các nhân t
nh
n TTCK.
i m qua nh ng bi n
d ng và phát tri n.
ng thăng tr m c a TTCK Vi t Nam sau 8 năm xây
ánh giá nh ng m t
t ư c và phân tích nh ng m t h n ch
c a TTCK Vi t Nam.
-
xu t các gi i pháp và ki n ngh nh m thúc
TTCK Vi t Nam.
y s phát tri n b n v ng c a
9. http://kilobooks.com
8
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
3. M c tiêu nghiên c u
M c tiêu nghiên c u c a
tài là nh n di n và phân tích các m t h n ch c a TTCK
Vi t Nam nh m ưa ra các gi i pháp, ki n ngh giúp thúc
y s phát tri n b n v ng
v n cho n n kinh t ”.
4.
i tư ng và ph m vi nghiên c u
i tư ng nghiên c u c a
COM
TTCK Vi t Nam góp ph n nâng cao ch c năng v n có c a TTCK là “ch c năng d n
tài là các m t h n ch c a TTCK Vi t Nam và các gi i
pháp phát tri n b n v ng TTCK. N i dung c a
giao d ch trên th trư ng OTC.
5. Phương pháp nghiên c u
tài không nghiên c u trái phi u và c phi u
KS.
c phi u ư c niêm y t t i HOSE.
tài ch gi i h n trong ph m vi các
Tác gi s d ng phương pháp phân tích, th ng kê mô t
6. K t c u c a lu n văn
Ph n m
u
BOO
su t quá trình nghiên c u lu n văn.
óng vai trò ch
o trong
Chương 1: T ng quan v TTCK Vi t Nam
Chương 2: Th c tr ng ho t
K t lu n
KIL
O
Chương 3: Các gi i pháp thúc
ng c a TTCK Vi t Nam hi n nay
y s phát tri n b n v ng TTCK Vi t Nam
11. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
10
CHƯƠNG 1
T NG QUAN V TH TRƯ NG CH NG KHOÁN VI T NAM
1.1.1. Khái ni m v TTCK
TTCK là m t th trư ng mà
nơi ó ngư i ta mua bán, chuy n như ng, trao
ch ng khoán nh m m c ích ki m l i.
TTCK ph i t n t i
m t nơi mà
i
nơi ó vi c mua bán CK ư c th c hi n. Trong
quá trình phát tri n và hoàn thi n TTCK
các nư c có n n s n xu t và lưu thông
i như M , Anh, Pháp, v.v… nơi ó t n t i dư i hai hình th c: TTCK
có t ch c và TTCK phi t ch c.
KS.
hàng hóa lâu
COM
1.1. Sơ lư c v th trư ng ch ng khoán Vi t Nam
Hình thái i n hình c a TTCK có t ch c là SGDCK (Stock exchange). M i vi c
mua, bán, chuy n như ng, trao
i CK ph i ti n hành trong S giao d ch và thông
qua các thành viên c a S giao d ch theo quy ch c a SGDCK. SGDCK có th là t
BOO
ch c s h u nhà nư c, là doanh nghi p c ph n ho c m t hi p h i và
pháp nhân ho t
u có tư cách
ng kinh doanh ch ng khoán. Có th d n ra nh ng SGDCK n i
ti ng c a th gi i như: NYSE (New York Stock exchange), TSE (Tokyo Stock
exchange), LSE (London Stock exchange )v.v…
TTCK phi t ch c là m t th trư ng không có hình thái t ch c t n t i, nó có th là
b t c nơi nào mà t i ó ngư i mua và ngư i bán tr c ti p g p nhau
KIL
O
d ch. Nơi ó có th là t i qu y giao d ch
ti n hành giao
các ngân hàng b t kỳ nào ó. Th trư ng
hình thành như th g i là th trư ng giao d ch qua qu y (Over-the-counter – OTC)
1.1.2. L ch s hình thành và phát tri n c a TTCK
TTCK ban
u phát tri n m t cách r t t phát và sơ khai, xu t phát t m t nhu c u
ơn l t bu i ban
bán
u. Vào gi a th k XV
t i nh ng thành ph trung tâm buôn
phương Tây, các thương gia thư ng t t p t i các quan cà phê
bán các v t ph m hàng hóa … lúc
trao
i mua
u ch m t nhóm nh , sau ó tăng d n và hình
thành m t khu ch riêng. Cu i th k XV,
thu n ti n hơn cho vi c làm ăn, khu
ch tr thành "th trư ng" v i vi c th ng nh t các quy ư c và d n d n các quy ư c
12. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
11
này ư c s a
i hoàn ch nh thành nh ng quy t c có giá tr b t bu c chung cho m i
thành viên tham gia "th trư ng".
Phiên ch riêng
i m c a gia ình
Bruges (B ), t i ó có m t b ng hi u hình ba túi da v i m t t ti ng Pháp là
COM
Vanber
u tiên ư c di n ra vào năm 1453 t i m t l
"Bourse" t c là "M u d ch th trư ng" hay còn g i là "S giao d ch".
Vào năm 1547, thành ph
Bruges (B ) m t i s ph n th nh do eo bi n Even b l p
cát nên m u d ch th trư ng
ây b s p
và ư c chuy n qua th tr n Auvers (B ),
ây th trư ng phát tri n r t nhanh và gi a th k XVI m t quan ch c
Anh qu c ã
i th n c a
n quan sát v thi t l p m t m u d ch th trư ng t i London (Anh), nơi
KS.
mà sau này ư c g i là S Giao d ch ch ng khoán London. Các m u d ch th trư ng
khác cũng l n lư t ư c l p t i Pháp,
c, và B c Âu.
S phát tri n th trư ng ngày càng m nh c v lư ng ch t v i s thành viên tham gia
ông
o và nhi u n i dung khác nhau, vì v y theo tính ch t t nhiên nó l i ư c
BOO
phân ra thành nhi u th trư ng khách nhau như: th trư ng giao d ch hàng hóa, th
trư ng h i oái, th trư ng giao d ch các h p
ng tương lai và TTCK … v i các
c
tính riêng c a t ng th trư ng thu n l i cho giao d ch c a ngư i tham gia trong ó.
Quá trình các giao d ch ch ng khoán di n ra và hình thành như v y m t cách t phát
cũng tương t
Pháp, Hà Lan, các nư c B c Âu, các nư c Tây Âu khác và B c M .
Các phương th c giao d ch ban
u ư c di n ra ngoài tr i v i nh ng ký hi u giao
KIL
O
d ch b ng tay và có thư ký nh n l nh c a khách hàng. Cho
n năm 1921,
M , khu
ch ngoài tr i ư c chuy n vào trong nhà, SGDCK chính th c ư c thành l p.
Ngày nay, cùng v i s phát tri n c a công ngh , khoa h c k thu t, các phương th c
giao d ch t i các SGDCK cũng ã ư c c i ti n theo t c
và kh i lư ng yêu c u
nh m em l i hi u qu và ch t lư ng cho giao d ch. Các s giao d ch d n d n s
d ng máy vi tính
truy n các l nh
t hàng và chuy n d n t giao d ch th công k t
h p v i máy vi tính sang s d ng hoàn toàn h th ng giao d ch i n t .
L ch s phát tri n các TTCK th gi i tr i qua m t s phát tri n thăng tr m lúc lên,
lúc xu ng. Vào nh ng năm 1875 - 1913, TTCK th gi i phát tri n huy hoàng cùng
v i s tăng trư ng c a n n kinh t th gi i lúc ó, nhưng r i
n "ngày th Năm en
13. http://kilobooks.com
12
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
t i", t c ngày 24-10-1929, TTCK Tây Âu, B c Âu và Nh t B n ã kh ng ho ng. Mãi
cho t i khi chi n tranh th gi i th hai k t thúc, các th trư ng m i d n ph c h i và
phát tri n m nh và cho t i năm 1987, m t l n n a các TTCK trên th gi i iên
m ương ư c
COM
v i "ngày th Hai en t i" do h th ng thanh toán kém c i không
o
yêu c u c a giao d ch, s t giá CK m nh, gây m t lòng tin và ph n ng dây chuy n
mà h u qu c a nó còn n ng hơn cu c kh ng ho ng năm 1929. G n ây nh t, TTCK
các nư c và lãnh th
ông Á, Nga và m t s th trư ng
châu M cũng ã rơi vào
vòng xoáy ch s giá ch ng khoán c a cơn l c kh ng ho ng tài chính ti n t , gi m
lòng tin và có tính ch t lây lan, t o ra s suy gi m ghê g m.
n nay, các nư c trên th gi i ã có kho n trên 160 SGDCK phân tán trên kh p
KS.
Cho
các châu l c, bao g m c các nư c phát tri n trong khu v c
ông Nam Á vào nh ng
năm 1969 - 1970 và nh ng nư c như Ba Lan, Hunggary, Seeec, Nga, Trung Qu c
vào nh ng năm
u 1990 …
BOO
Quá trình hình thành và phát tri n c a TTCK th gi i cho th y giai o n
trư ng phát tri n m t cách t phát v i s tham gia c a các nhà
sau m i có s tham gia c a công chúng
nh, th trư ng b t
u tư. Khi phát tri n
u phát sinh nh ng tr c tr c d n
qu n lý nhà nư c và hình thành h th ng pháp lý
u cơ. D n d n v
nm tm c
nh t
n ph i thành l p cơ quan
i u ch nh ho t
ng c a th
trư ng. Kinh nghi m cho th y, ph n l n các TTCK sau khi thi t l p mu n ho t
ng
nh và nhanh chóng phát tri n v ng ch c ph i có s chu n b chu
KIL
O
có hi u qu , n
u th
áo m i m t v hàng hóa, lu t pháp, con ngư i, b máy qu n lý và
c bi t là s
giám sát và qu n lý nghiêm ng t c a nhà nư c. Song cũng có m t s TTCK có s
tr c tr c ngay t ban
u như TTCK Thái Lan, Indonesia, ho t
ng trì tr m t th i
gian dài do thi u hàng hóa và do không ư c quan tâm úng m c, TTCK Philippines
kém hi u qu do thi u s ch
o và qu n lý th ng nh t hai s giao d ch (Makita và
Manila), TTCK Ba Lan, Hungaary g p tr c tr c do vi c ch
quá th p …
o giá c quá cao ho c
14. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
13
Tuy nhiên, cho t i nay, TTCK phát tri n
m c có th nói là không th thi u trong
i s ng kinh t c a nh ng nư c theo cơ ch th trư ng và nh t là nh ng nư c ang
phát tri n ang c n thu hút v n dài h n cho n n kinh t .
i c a TTCK Vi t Nam
1.1.3.1. S c n thi t ph i thành l p TTCK
K t
Nam ã
ih i
ng toàn qu c l n th VI –
COM
1.1.3. Tính t t y u và s ra
Vi t Nam
i h i ti n hành công cu c
i m i, Vi t
t ư c nh ng thành t u to l n v kinh t , chính tr , văn hóa. Kinh t th i
kỳ l m phát cao ã bư c sang th i kỳ tăng trư ng cao (1999 – 2000), t c
trư ng GDP bình quân hàng năm th i kỳ 1991 – 1997
t 8,2%.
tăng
u tư toàn xã h i
KS.
b ng ngu n v n trong và ngoài nư c so v i GDP tăng t m c 15,8% năm 1990 lên
29% năm 1997, t l ti t ki m trong nư c so v i GDP tăng t 17% năm 1992 lên
25% năm 1999. Ngu n thu cho ngân sách tăng, h th ng tài chính, ti n t
ư c
i
m i và phù h p v i cơ ch th trư ng, h th ng ngân hàng ư c c ng c , các t ch c
BOO
tín d ng phát tri n, ch t lư ng và hi u qu tín d ng ư c nâng lên. Cơ ch qu n lý
ngo i h i hoàn thi n d n, chính sách t giá có thay
i d a trên nguyên t c c a th
trư ng. Khu v c kinh t tư nhân phát tri n m nh và óng vai trò quan tr ng trong n n
kinh t .
Nh ng thành t u kinh t trên ây là k t qu c a vi c thi hành chính sách
di n c a
ng và Nhà nư c, t o i u ki n thu n l i ưa
KIL
O
H H n n kinh t .
th c hi n ư ng l i CNH – H H
i hóa
i m i toàn
t nư c vào th i kỳ CNH –
t nư c, duy trì nh p
tăng trư ng
kinh t b n v ng và chuy n d ch m nh m cơ c u kinh t theo hư ng nâng cao hi u
qu và s c c nh tranh, òi h i ph i có ngu n v n l n cho
d ng TTCK
VN ã tr thành nhu c u b c xúc và c p thi t nh m huy
ngu n v n trung, dài h n trong và ngoài nư c vào
ã ư c kh ng
u tư phát tri n. Vi c xây
nh trong Ngh quy t
u tư phát tri n kinh t . i u này
i h i VIII c a
ng: “…phát tri n th trư ng
v n, thu hút các ngu n v n… Chu n b các i u ki n c n thi t
d ng TTCK phù h p v i i u ki n VN và
t nư c…”
ng các
t ng bư c xây
nh hư ng phát tri n kinh t - xã h i c a
15. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
14
Xu t phát t yêu c u nói trên và th c ti n òi h i n n kinh t c n có m t “sân chơi”
phù h p v i các giao d ch CK trong b i c nh các i u ki n làm ti n
d ng sơ khai và nhu c u c p bách cho m t th trư ng chuy n như ng các c
phi u c a DN. Hơn n a, vi c Chính ph
ã và ang th c hi n quá trình CPH các
COM
ang
cho TTCK
DNNN, n u không thông qua TTCK thì vi c CPH có nguy cơ di n ra m t cách
không công khai, thi u lành m nh và s d n
Chính vì th , vi c thành l p TTCK
n th t thoát v n c a Nhà nư c.
Vi t Nam v a qua là m t t t y u khách quan
c a n n kinh t b i l xu hư ng phát tri n c a n n kinh t theo cơ ch th trư ng có
s qu n lý c a Nhà nư c là i u không th
o ngư c ư c.
DN có ti m năng phát tri n
v n
KS.
TTCK là m t kênh quan tr ng trong thu hút v n dài h n cho các DN,
c bi t là các
các khu v c kinh t quan tr ng, nh m áp ng nhu c u
i m i công ngh , m r ng s n xu t, nâng cao s c c nh tranh trong m t n n
kinh t hàng hóa ang phát tri n nhanh như
nư c ta. Bên c nh ó, TTCK cùng v i
m nh, cung c p các ngu n
BOO
h th ng ngân hàng s t o ra m t h th ng tài chính
v n ng n, trung và dài h n cho n n kinh t . Có th nói ngu n v n huy
ng ư c qua
TTCK là m t ngu n v n có tính linh ho t cao nh t, nó áp ng các òi h i v hình
th c
u tư, th i gian áo h n cũng như s v n c n thi t
các N T khác nhau.
tham gia th trư ng c a
Hơn th n a, trên phương di n chính tr và ngo i giao, vi c xây d ng TTCK còn có
ng r t tích c c
th gi i.
1.1.3.2. S ra
n ti n trình h i nh p c a nư c ta vào c ng
KIL
O
tác
i c a TTCK Vi t Nam
Xây d ng và phát tri n TTCK là m t m c tiêu quan tr ng ư c
r t quan tâm nh m xác l p m t kênh huy
phát tri n
ng khu v c và
ng và Nhà nư c
ng v n dài h n cho m c tiêu
t nư c.
Ngày 29/06/1995, Th tư ng Chính ph ban hành Quy t
nh s 361/Q -TTg v
vi c thành l p Ban chu n b t ch c TTCK giúp Th tư ng Chính ph ch
chu n b
u tư và
o và
i u ki n c n thi t cho vi c xây d ng TTCK Vi t Nam. Ngày 28/11/1996,
UBCKNN ư c thành l p theo Ngh
nh s 75/CP c a Chính ph , UBCKNN th c
16. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
15
hi n ch c năng t ch c và qu n lý Nhà nư c v CK và TTCK. Ngay sau ó,
UBCKNN ã xây d ng b máy t ch c tương
d ng khung pháp lý cho t ch c và ho t
i hoàn ch nh và b t tay vào xây
ng c a TTCK. K t qu các n l c ban
COM
ư c ghi nh n b ng vi c ngày 10/07/1998 Th tư ng Chính ph
u
ã ký ban hành Ngh
nh 48/1998/N -CP v CK và TTCK. Ngày 12/08/2003 Chính ph ban hành Ngh
nh s 90/2003-CP thay th Ngh
nh s 75/CP ã trao cho UBCKNN
y
ch c
năng, nhi m v và th m quy n c a m t cơ quan qu n lý Nhà nư c v CK và TTCK.
Sau khi ư c thành l p, UBCKNN ã th c thi các ch c năng, nhi m v và
t ư c
nhi u k t qu , th hi n t t vai trò là cơ quan t ch c và v n hành TTCK Vi t Nam.
ngành ch c năng trong vi c thúc
Chính ph
ã ban hành Ngh
i u ph i ho t
KS.
Tuy nhiên, nh m tăng cư ng hi u qu nhi m v
y s
ng c a các B
phát tri n c a TTCK, ngày 19/02/2004
nh s 66/2004/N -CP chuy n UBCKNN tr c thu c
B Tài chính. Vi c chuy n UBCKNN tr c thu c B Tài chính là m t bư c i h p lý
trong quá trình phát tri n TTCK
ng b và g n k t
m
ng c a TTCK và các th trư ng tài chính khác.
BOO
b o y u t an toàn cho ho t
Vi t Nam, s t o thêm s
Ngày 11/07/2000 Th tư ng Chính ph
ã ban hành Quy t
nh 127/1998/Q -TTg
v vi c thành l p TTGDCK TP.HCM và TTGDCK Hà N i. Có th nói, vi c thành
l p các TTGDCK là m t gi i pháp c p bách trư c m t, không nh ng t o i u ki n
thu n l i cho vi c huy
ng giao d ch CK i vào qu
KIL
O
ho t
ng v n, thúc
y ti n trình
i m i DN mà còn hư ng các
o có t ch c ngay t
u và ây cũng là bư c
chu n b cho vi c thành l p SGDCK sau này.
TTGDCK TP.HCM chính th c i vào ho t
giao d ch CK
trong
ng ngày 20/07/2000 và th c hi n phiên
u tiên vào ngày 28/07/2000 ã ánh d u m t c t m c quan tr ng
i s ng kinh t - xã h i c a
t nư c trong th i kỳ
i m i. S ra
TTGDCK TP.HCM có ý nghĩa r t l n trong vi c t o thêm m t kênh huy
dài h n ph c v nhu c u CNH – H H
ic a
ng v n
t nư c, là m t s n ph m c a n n kinh t v n
hành theo cơ ch th trư ng. TTGDCK TP.HCM ư c Chính ph giao m t s ch c
năng, nhi m v và quy n h n qu n lý i u hành h th ng giao d ch CK niêm y t t p
trung t i Vi t Nam.
ó là t ch c, qu n lý và i u hành vi c mua - bán CK, qu n lý
17. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
16
i u hành h th ng giao d ch, th c hi n ho t
tin, giám sát giao d ch, ho t
ng ăng ký, lưu ký và thanh toán bù tr CK và m t s
ng khác.
Ngày 05/08/2003, Th tư ng Chính ph
Vi t Nam
ã phê duy t chi n lư c phát tri n TTCK
COM
ho t
ng qu n lý niêm y t, công b thông
n năm 2010. Theo ó, TTGDCK Hà N i ư c xác
giao d ch c phi u ăng ký giao d ch, chu n b
i u ki n
nh là th trư ng
sau năm 2010 chuy n
thành th trư ng giao d ch CK phi t p trung (OTC) c a Vi t Nam. Ngày 08/03/2005,
TTGDCK Hà N i ã chính th c khai trương ho t
m t bư c ti n m i c a TTCK Vi t Nam.
ng t i TP.Hà N i, ánh d u thêm
TTCK là m t
KS.
1.1.4. Vai trò c a th trư ng ch ng khoán
nh ch tài chính t t y u c a n n kinh t th trư ng phát tri n, là chi c
c u n i vô hình gi a cung và c u v n trong n n kinh t . V i m t TTCK lành m nh,
ho t
ng có hi u qu s t o i u ki n khai thác t t các ti m năng c a n n kinh t ,
Huy
TTCK ho t
ng v n
BOO
giúp cho vi c thu hút và phân ph i v n trong n n kinh t có hi u qu nh t.
u tư cho n n kinh t
ng như m t trung tâm thu gom m i ngu n v n ti t ki m l n nh c a
t ng h dân cư, thu hút ngu n v n t m th i nhàn r i t các DN, các t ch c tài chính
t o thành ngu n v n kh ng l tài tr cho n n kinh t mà các phương th c khác không
th làm ư c. Bên c nh ó, TTCK là công c cho phép v a thu hút v a ki m soát
u tư nư c ngoài m t cách t t nh t vì nó ho t
KIL
O
v n
ng theo nguyên t c công khai.
Thông qua TTCK, Chính ph s ki m soát ư c vi c tham gia
u tư c a các
ch , cá nhân nư c ngoài vào các ngành, các công ty hay các lo i CK
c th nh t
t ng th i i m
nh.
TTCK t o ra cơ h i cho các DN có v n
hơn,
nh
m r ng SXKD và thu l i nhu n nhi u
ng th i góp ph n quan tr ng trong vi c kích thích các DN làm ăn ngày càng
hi u qu hơn b ng cách v a SXKD hàng hóa v a mua bán thêm CK t o thêm l i
nhu n.
B ng cách h tr các ho t
tr ng
ng
u tư c a DN, TTCK ã có nh ng tác
ng quan
i v i s phát tri n c a n n kinh t qu c dân. Thông qua TTCK, Chính ph và
18. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
17
chính quy n các
a phương huy
ng ư c các ngu n v n cho m c ích s d ng và
u tư phát tri n h t ng kinh t , ph c v các nhu c u chung c a xã h i
Cung c p môi trư ng
i, công chúng có thêm m t công c
u tư m i, a d ng và phong
COM
T khi TTCK ra
u tư và t o tính thanh kho n cho ch ng khoán
phú hơn. Nh ng ngư i ti t ki m có th t mình ho c thông qua nh ng nhà tài chính
chuyên môn l a ch n nh ng lo i c phi u, trái phi u c a các công ty khác nhau t
nhi u ngành ngh , lĩnh v c khác nhau.
TTCK cung c p cho công chúng m t môi trư ng
u tư lành m nh v i cơ h i l a
ch n phong phú. Các lo i CK trên th trư ng r t khác nhau v tính ch t, th i h n và
KS.
r i ro, vì th cho phép các N T có th l a ch n lo i hàng hóa phù h p v i kh
năng, m c tiêu và s thích c a mình. Chính vì v y, TTCK góp ph n áng k làm tăng
m c ti t ki m qu c gia.
Bên c nh ó, nh có TTCK mà các N T có th chuy n
i các CK h s h u thành
nh ng
BOO
ti n m t ho c các lo i CK khác khi h mu n. Kh năng thanh kho n là m t trong
c tính h p d n c a CK
an toàn c a v n
i v i N T.
u tư. TTCK ho t
ây là y u t cho th y tính linh ho t,
ng càng năng
ng và hi u qu thì càng có kh
năng nâng cao tính thanh kho n c a các CK giao d ch trên th trư ng.
Kích thích các doanh nghi p ho t
ng hi u qu hơn
Khi tham gia niêm y t trên TTCK t p trung, các DN niêm y t c n ph i áp ng ư c
i u ki n c th , nh t
nh theo qui
KIL
O
m t s
nh như: v n i u l , tình hình tài
chính,… và các DN ph i công khai tình hình tài chính, k t qu ho t
ch
báo cáo
ng SXKD theo
nh kỳ và N T ch mua c phi u c a các công ty tăng trư ng. V i
s c ép thư ng xuyên c a th trư ng, v i quy n t do l a ch n mua CK c a N T òi
h i các nhà qu n lý DN ph i bi t tính toán, nâng cao ho t
có hi u qu . T
ng kinh doanh m t cách
ó, t o ra m t môi trư ng c nh tranh lành m nh nh m nâng cao hi u
qu s d ng v n, kích thích áp d ng công ngh m i và nâng cao ch t lư ng s n
ph m.
T o ti n
cho quá trình c ph n hóa
19. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
18
TTCK là nơi t p trung ư c toàn b cung c u v v n và cũng là nơi h i t nhi u nh t
các N T, do ó nó có tác
ng r t l n trong vi c nhanh chóng chuy n các DNNN
thành các CTCP m t cách có hi u qu nh t.
ng trung gian,
u giá, công khai và là nơi mà ho t
COM
V i nguyên t c ho t
ng mua
bán CK di n ra hàng ngày, hàng gi . TTCK chính là cơ s làm cho quá trình CPH
theo úng pháp lu t và phù h p v i tâm lý c a N T. Ch có thông qua TTCK, Nhà
nư c m i có th th c hi n ư c CPH
không có TTCK thì v n
i v i b t kỳ lo i hình DN nào. M t khác, n u
u tư qua CK s b b t
ng và như v y s r t khó khăn
trong vi c phát hành. M c tiêu ch y u c a CPH các DNNN và các lo i hình DN
là ti n
KS.
khác là thu hút m i ngu n v n nh l trong dân chúng vào
u tư. Vì v y, TTCK còn
v t ch t cho quá trình CPH.
T o môi trư ng giúp Chính ph th c hi n các chính sách kinh t vĩ mô và phát
tri n kinh t - xã h i
ng thái c a n n kinh t m t cách nh y bén và chính
BOO
Các ch s c a TTCK ph n ánh
xác. Giá các CK tăng lên cho th y
u tư ang m r ng, n n kinh t tăng trư ng và
ngư c l i giá CK gi m s cho th y các d u hi u tiêu c c c a n n kinh t . Vì th ,
TTCK còn ư c g i là phong vũ bi u c a n n kinh t và là m t công c quan tr ng
giúp Chính ph th c hi n các chính sách kinh t vĩ mô. Thông qua TTCK, Chính ph
có th mua ho c bán trái phi u Chính ph
t o ra ngu n thu bù
p thi u h t ngân
KIL
O
sách và qu n lý l m phát. Ngoài ra, Chính ph cũng có th s d ng m t s chính
sách, bi n pháp tác
tri n cân
ng vào TTCK nh m
nh hư ng
u tư,
m b o cho s phát
i c a n n kinh t .
Vi c Chính ph th c hi n phát hành trái phi u
gi i quy t ngu n thu cho ngân sách
Nhà nư c ư c xem là m t bi n pháp thư ng xuyên và có k thu t tiên ti n. N u là
trái phi u kho b c, ó là ngu n thu thư ng xuyên c a ngân sách, v n huy
ng ư c
hòa vào ngu n thu thu , ph c v cho các chi tiêu thư ng xuyên c a Nhà nư c. N u là
công trái hay trái phi u chính quy n
nh ng m c ích ã
a phương, ngu n thu ó ư c s d ng vào
nh như xây d ng cơ s h t ng (c u, ư ng, sân bay, b n c ng),
các công trình văn hóa và phúc l i xã h i.
20. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
19
1.1.5 Phân lo i các nhân t
nh hư ng
n th trư ng ch ng khoán
1.1.5.1 Nhóm nhân t kinh t
c trưng là giá c phi u ch u tác
trư ng kinh t , ho t
ng b i các nhân t kinh t như tăng
ng kinh doanh c a công ty, thu nh p công ty, lãi su t, l m
COM
TTCK mà
phát,….
V tăng trư ng kinh t , giá c phi u có xu hư ng tăng khi n n kinh t phát tri n và
gi m khi n n kinh t kém phát tri n; tuy nhiên, có s khác bi t áng k gi a các
nhóm c phi u và tình hình bi n
ng c a t ng c phi u ph thu c vào tình hình ho t
ng c th c a t ng công ty.
nh s t n t i c a hàng hóa ch ng khoán là l i th khai thác s d ng
KS.
Nhân t quy t
các ngu n l c c a công ty, l i th kinh doanh và các nhân t l i th vô hình khác mà
công ty ã t o d ng ư c, k c ph n tích t l i nhu n không chia c a công ty c
ph n
tái
u tư, t o l i th so sánh cho hàng hóa c a công ty. Nói cách khác, giá
hình c a hàng hóa th c và xu th ho t
cơ b n c a công ty.
ng ph n ánh nh ng giá tr h u hình, vô
BOO
tr c a hàng hóa ch ng khoán là hình nh
ng c a công ty cũng như tình hình kinh t
M i quan h gi a lãi su t, l m phát và giá c phi u là gián ti p và luôn thay
i.
Nguyên nhân là do lu ng thu nh p t c phi u có th thay
i theo lãi su t và l m
phát. S thay
p cho m c bi n
i c a lu ng thu nh p này có làm tăng hay bù
ng
KIL
O
v lãi su t hay không s tùy thu c vào tình hình l m phát.
Trong nh ng năm g n ây, các ch s hàng
u thư ng ư c các nhà d báo ch ng
khoán nh c t i bao g m s li u v vi c làm, nh ng thay
nh ng bi n
i v hàng t n kho, và
ng v lư ng cung ti n.
1.1.5.2 Nhóm nhân t phi kinh t
Nhóm nhân t
thay
nh hư ng ch y u ti p theo là nh ng nhân t phi kinh t , bao g m s
i v các thay
ho c thay
và thay
i chính sách pháp lu t, i u ki n chính tr , ví d chi n tranh
i cơ c u Chính ph , thay
iv
i v th i ti t và nh ng nhân t t nhiên khác,
i u ki n văn hoá, như ti n b v công ngh ,….Tuy nhiên, nh ng
nhân t này ch có nh hư ng l n
i v i giá CK
nh ng nư c có n n kinh th th
21. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
20
trư ng phát tri n, th trư ng s
Nam, n n chính tr
nh, m t khác TTCK còn chưa phát tri n, thì nhân t này ít có
ng.
1.1.5.3 Nhóm nhân t th trư ng
COM
tác
n
ánh giá nh ng chính sách này. Trong i u ki n Vi t
Các nhân t th trư ng, là nh ng nhân t bên trong c a th trư ng, bao g m s bi n
ng th trư ng và m i quan h cung c u có th
ng t i giá c phi u. S bi n
ư c coi là nhóm nhân t th ba tác
ng th trư ng là m t hi n tư ng ch
i thái quá t
vi c d tính quá cao giá tr th c ch t c a c phi u khi giá c phi u cao nh s phát
t c a công ty, và ngư c l i do d
oán th p giá tr t i th i i m th trư ng i
giao d ch trên th trư ng, ho t
KS.
xu ng. M i quan h gi a cung và c u ư c tr c ti p ph n ánh thông qua kh i lư ng
ng c a nh ng nhà
u tư có t ch c, giao d ch ký
qu … cũng có nh hư ng áng k . M c dù s lư ng giao d ch ký qu tăng khi mà
giá c phi u tăng, nhưng m t khi giá c phi u gi m s lư ng c phi u bán ra tăng và
BOO
làm cho giá càng gi m
1.2. Lý lu n v s phát tri n b n v ng c a TTCK
S phát tri n n
nh và b n v ng c a TTCK Vi t Nam ang là m t trong nh ng v n
i s trong chi n lư c v n c a Vi t Nam t nay
n năm 2010 và 2020. Vi c làm
cho TTCK Vi t Nam kh c ph c ư c nh ng b t c p hi n nay
làm úng v i ch c
năng v n có c a nó là “kênh d n v n cho n n kinh t ” ang thu hút s quan tâm
c
KIL
O
bi t c a các chuyên gia kinh t trong và ngoài nư c.
TTCK là nơi mua và bán các lo i công c
u tư như c phi u, trái phi u, các qu
tương h , các quy n l a ch n, và các trái phi u
c a TTCK không nh ng ch u tác
a phương... Do v y, tính b n v ng
ng b i nhi u nhân t kinh t -chính tr -xã h i c a
m i qu c gia, c a nhi u qu c gia khác trên toàn c u; mà còn ư c ư c quy t
nh
b i tính b n v ng c a các lo i công c
nh
úng
n trong
nhân t tác
Các công c
ng
u tư này.
có ư c nh ng quy t
u tư vào TTCK vi c nh n bi t các công c
n tính b n v ng c a TTCK là r t c n thi t.
u tư trên TTCK thư ng g p:
Các c phi u
u tư
u tư cũng như các
22. http://kilobooks.com
21
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
C phi u là m t trong nh ng lo i ch ng khoán v n c ph n quen thu c
nhi u ngư i. Khi các nhà
u tư ã th c hi n vi c mua c phi u thì h
iv ir t
ã tr thành
ng s n xu t kinh
doanh c a công ty ngày m t phát tri n thu n l i, giá c mà các c
ông s n sàng tr
COM
ngư i ch s h u “m t ph n” tài s n c a m t công ty. N u ho t
cho c phi u c a nó thư ng là tăng lên; lúc ó nh ng c
ông ã mua c phi u này
v i giá th p hơn s có cơ h i ki m ư c l i nhu n. T t nhiên, n u công ty ho t
không hi u qu , giá c phi u c a nó s
i xu ng; các c
ông s b l . V n
là, các thông tin c n thi t cho vi c ánh giá ch t lư ng ho t
nghi p v a thi u l i v a chưa
t ra
ng c a các doanh
tin c y.
KS.
Trái phi u công ty
ng
Trái phi u công ty là hình th c thông d ng nh t c a ch ng khoán n công ty. V
th c ch t, trái phi u công ty ư c xem như là m t ch ng ch ghi nh n s cam k t c a
công ty v vi c s thanh toán s ti n mà nhà
u tư ã cho công ty vay vào m t ngày
xác
u tư ã cho vay, công ty ph i tr cho
s d ng ư c s ti n mà nhà
BOO
nh.
ngư i c m gi trái phi u m t s “lãi” nh t
theo t l ph n trăm so v i s ti n mà ngư i
nh hàng năm. “Lãi” này ư c xác
nh
u tư cho công ty vay. Vì ngư i c m
gi trái phi u không ph i là ch s h u công ty nên h không ư c chia c t c hay
không có quy n b u c cũng như tham gia vào các v n
khác c a công ty. Lưu ý
r ng, các công ty mu n bán trái phi u ra công chúng ph i ph i ư c s
ng ý c a
và nh ng v n
KIL
O
U ban ch ng khoán, trong ó có m t b n cáo b ch bao g m các thông tin v công ty
liên quan
Trái phi u
Trái phi u
n vi c phát hành trái phi u.
a phương
a phương ư c s d ng khá ph bi n trên th gi i. Trái phi u ư c các
bang, thành ph , hay m t s cơ quan c a chính quy n
d c) phát hành.
a phương (như cơ quan giáo
c i m quan tr ng c a trái phi u này là lãi su t mà ngư i c m gi
trái phi u ư c nh n không ph i ch u thu thu nh p liên bang. Ngoài ra, lãi su t này
cũng ư c mi n tr thu bang và
a phương n u ngư i c m gi trái phi u s ng t i
cùng khu v c v i ngư i phát hành. M t
c i m quan tr ng khác c a trái phi u
a
23. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
22
phương là trái phi u
a phương ư c mi n tr vi c ăng ký v i U ban ch ng
khoán.
Các quy n l a ch n
COM
Quy n l a ch n là quy n ư c mua hay bán m t cái gì ó t i m t th i i m nào ó
trong tương lai. Các d ng quy n l a ch n c n quan tâm trên TTCK là các quy n l a
ch n mua ho c bán c phi u công ty ã ư c tiêu chu n hoá. Các quy n l a ch n
ư c chia thành 2 lo i: “quy n mua” cho phép các nhà
ph n c a m t lo i c phi u ã
nh v i m t giá c
nh; “quy n bán” cho phép nhà
nh v i m t giá c
nh trong m t kho n th i gian ã
u tư quy n ư c bán c ph n c a m t lo i c
nh trong m t th i gian ã
KS.
phi u ã
Ch ng khoán chính ph
u tư quy n ư c mua c
nh.
Chính ph c a nhi u nư c trên th gi i thư ng phát hành nhi u lo i ch ng khoán n ,
bao g m tín phi u, kỳ phi u và trái phi u chính ph
u giá. Ch ng khoán chính ph cũng có th mua ư c t các ngân hàng, các
BOO
phiên
ư c bán ra t kho b c qua các
nhà giao d ch ch ng khoán chính ph , các nhà môi gi i giao d ch ch ng khoán khác.
Các lo i công c
u tư thư ng xuyên ư c mua và bán trên các TTCK nên tính b n
v ng c a TTCK cũng ph thu c vào tính n
tư.
nh và phát tri n c a các công c
i v i lo i ch ng khoán nói chung thì tính n
nh b i ch t lư ng ho t
KIL
O
khoán ư c quy t
Như v y, ch t lư ng ho t
u
nh và phát tri n c a lo i ch ng
ng c a các công ty, các doanh nghi p.
ng c a các công ty luôn là m t trong nh ng y u t quy t
nh s tăng, gi m giá c phi u c a công ty. T t nhiên, giá c phi u cũng b chi ph i
b i tình hình kinh t chung và các nhân t
nh hư ng
hình kinh t chung mu n nói
tăng trư ng kinh t , t l l m phát ti n
t , là s
n
ây là t c
n t ng ngành c th . Tình
nh c a ngân sách qu c gia, s phát tri n c a các doanh nghi p nói
chung; là s lành m nh trong vi c phát tri n các d ch v tài chính-ngân hàng nói
riêng;
c bi t là trong
Các nhân t
nh hư ng
u tư và tín d ng
i v i các thành ph n kinh t .
n t ng ngành c th không ch là các nhân t kinh t
thu n, mà còn là nh ng nhân t
ơn
ư c n y sinh t các quan h ngo i giao, chính tr , xã
24. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
23
h i... không ch trong ph m vi c a m t qu c gia, mà c trên ph m vi toàn c u. S
ki n Vi t Nam ã tr thành thành viên th 150 c a WTO t ngày 7/11/2006 ã góp
ph n t o ra nh ng bư c chuy n m i c a
t nư c trong vi c thay
i cách nghĩ và
COM
cách làm th nào ó cho phù h p v i v th m i c a Vi t Nam trên trư ng qu c t .
Tình tr ng nóng lên m t cách b t thư ng c a TTCK trong nh ng tháng
u năm
2007 ư c t o ra t r t nhi u nguyên nhân khác nhau. Tình tr ng này chưa cho phép
có nh ng ánh giá mang tính ng nh n v m t bi u hi n “ ang lên” c a TTCK Vi t
Nam. Th c t di n ra trên TTCK Vi t Nam trong th i gian qua;
c bi t giá c phi u
trên th trư ng lúc lên, lúc xu ng m t cách th t thư ng theo ý ki n c a m t s ngư i
M tv n
KS.
thì ây cũng là m t bi u hi n s không b n v ng c a TTCK.
khác c n làm rõ khi nói
n các nhân t tác
ng
n tính b n v ng c a
TTCK là vi c quan ni m th nào v tính b n v ng c a TTCK. N u cho r ng, giá c
phi u trên TTCK hôm nay lên, ngày mai xu ng mà kh ng
c a TTCK như v y là có v n
thì có l là chưa chính xác. Có th do cách quan
quá ơn gi n như v y nên, ngư i ta m i
c p
BOO
ni m v n
nh r ng tính b n v ng
n tình tr ng “bong
bóng ch ng khoán” và tình tr ng “bong bóng ch ng khoán xì hơi”. Hi n tư ng “bong
bóng” trong n n kinh t nói chung, trong TTCK nói riêng là nh ng hi n tư ng kinh
t x y ra có tính nh t th i do tác
ng t nhi u nhân t c a “tâm lý” và “ u cơ”.
Nh ng hi n tư ng này có th d dàng sinh ra cũng như d dàng m t i khi các nhà
u tư là tác gi c a “ u cơ” và “tâm lý” nhanh chóng phát hi n ra chúng. ây cũng
KIL
O
chính là nơi kh i ngu n c a cái g i là tâm lý “ch y theo ám ông” như m t s
chuyên gia kinh t
ã
t tên cho nó. “Nóng, l nh” trong m i hi n tư ng c a
s ng kinh t di n ra m t cách th t thư ng v n là m t trong nh ng
t th trư ng. Cái tài, cái gi i c các nhà
u tư là
i
c i m c a kinh
ch d báo ư c s xu t hi n c a
tình tr ng nóng l nh ó s di n ra lúc nào, khi nào và trong bao lâu. Vì th , không
nên ch d a vào s th t thư ng, s “
kh ng
ng
nh” v “th i ti t” trên TTCK mà ã s m
nh s b n v ng hay không b n v ng c a nó khi chưa có
và th c ti n. S v i vàng trong vi c nh n
như Vi t Nam s có th d n
nh ho t
y
cơ s lý lu n
ng c a m t TTCK ang lên
n nh ng tác h i khó lư ng;
c bi t khi n cho các nhà
25. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
24
u tư; nh t là các nhà
nh
u tư nư c ngoài kéo dài s do d c a h trong các quy t
u tư.
Khi các nhân t tác
ng
n TTCK ư c xác
nh m t cách úng
COM
các gi i pháp ưa ra nh m c ng c , m r ng và phát tri n ho t
có th có ư c tính kh thi.
n, chính xác thì
ng c a TTCK m i
1.1.3. Bài h c kinh nghi m t Trung Qu c
Năm 2007, c th gi i ư c ch ng ki n s bùng n c a TTCK Trung Qu c. Cũng
như nhi u th trư ng m i n i khác
ti p t c t
châu Á, TTCK Trung Qu c trong năm 2006 và
u năm 2007 ã ch ng ki n nh ng
t thăng hoa ngo n m c, trong ó
KS.
ch s c a hai sàn l n nh t Trung Qu c là Thư ng H i và Sơn Dương không ít l n
l p nh ng k l c lên i m.
S bùng n TTCK Trung Qu c khi n ngư i dân
xô chơi trò chơi v n còn m i m
này thay vì g i ti n l y lãi t i ngân hàng, càng làm cho làn sóng CK ph r ng.
tri n th TTCK song v n
" c nư c béo cò"
Nh ng
Nh ng ngày
nh ng quy
m b o ho t
ng quy c và lành m nh, tránh tình tr ng
u tháng 4/2007, chính quy n Trung Qu c ã có m t lo t
ng thái và
nh m i áp d ng cho TTCK c a mình.
n vi c U ban Ch ng khoán Nhà nư c Trung Qu c v a cho
KIL
O
phép các ho t
ng mua bán CK quy n ch n ư c di n ra t i TTCK nư c này.
nh m i này, các t ch c tài chính s không b ngăn c m giao d ch CK
quy n ch n cũng như không b h n ch huy
này. Quy
nh m i nh m ti p t c phát
ng thái c i m
u tiên có th k
Theo quy
BOO
Do v y, Chính ph Trung Qu c ã ưa ra nhi u quy
ng v n cho công tác giao d ch ki u
nh m i s cho phép th c hi n các giao d ch quy n ch n
i v i các lo i
c phi u, ngo i h i và ch ng khoán phái sinh.
Gi i chuyên gia d báo, quy
khoán, các qu
nh m i s t o i u ki n cho các nhà môi gi i ch ng
u tư và các ngân hàng thương m i ư c tham gia năng
m nh m hơn vào TTCK nư c này.
ng hơn và
26. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
25
Cũng trong nh ng ngày
u tháng 4/2007, Trung Qu c ã có thêm m t
ng thái
mang tính c i m khác
i v i th trư ng ch ng khoán, v i vi c thúc gi c
y m nh
c ph n hoá doanh nghi p trung ương.
nghi p nhà nư c trung ương cho các nhà
M c tiêu c a
COM
Bên c nh ó, Trung Qu c s bán thêm nhi u hơn n a c ph n trong các doanh
u tư chi n lư c.
ng thái này là nh m gi m b t c ph n nhà nư c trong nhi u doanh
nghi p nhà nư c trung ương,
ng th i khuy n khích các doanh nghi p này nhanh
chóng c ph n hoá và bán c phi u ra công chúng,
lư c.
nghi p nhà nư c, nhi m v c a Trung Qu c trong v n
quy
nh càng s m càng t t, hư ng t i
này s là xem xét l i các
t chu n m c chung trong vi c qu n lý và
chuy n giao v n c a Nhà nư c sang các nhà
u tư khác. Nh ng doanh nghi p nhà
BOO
nư c trung ương nào không th hoàn toàn c ph n hoá thì có th
công ty con c a h
u tư chi n
y m nh a d ng hoá hình th c s h u v n trong các doanh
KS.
làm ư c m c tiêu
c bi t là các nhà
ưa c phi u t i tay các nhà
các chi nhánh,
u tư.
ng th i, Chính ph Trung Qu c quan tâm nhi u hơn t i v n
b o v gi i
nh m ti p t c tăng c u cho TTCK, phát tri n kênh huy
u tư
ng v n này.
UBCKNN Trung Qu c ti n hành cho áp d ng chương trình cho vay c m c CK
nh m tăng cư ng tính thanh kho n cho các c phi u, qua ó
c l c huy
ng v n cho n n kinh t .
KIL
O
kênh
ng th i, theo quy
nh
Qu
nh m i, các công ty CK nư c này ph i b m t kho n ti n nh t
l p m t qu chung nh m b o v các nhà
ư c tung ra
ng quá d d i, qua ó giúp các nhà
nư c này.
b o
m
u tư trong nh ng trư ng h p x u.
Như v y, kho n ti n này có th
ư c dùng
ng t i nư c này. S
ư c qu n lý và s d ng b i m t công ty ư c l p ra chuyên
l i ích cho các nhà
bi n
u tư.
c bi t này s thu ti n t t t c các công ty CK ang ho t
ti n trên s
m b o TTCK là m t
bình n th trư ng trong nh ng lúc
u tư kh i b s c. Qu có th cũng s
u tư sinh l i và s d ng l i cho các ho t
ng có l i cho gi i
u tư
27. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
26
Nh ng quy
nh th t ch t
Song song v i nh ng
ng thái c i m thì chính quy n Trung Qu c cũng không quên
m i lo v s tăng trư ng nóng t i nư c này. Do v y, nh ng quy
u tháng 4 này.
COM
cũng ã ư c ban hành trong nh ng ngày
nh có v th t ch t
u tiên là vi c U ban ch ng khoán Nhà nư c Trung Qu c hôm 11/4 ã ra quy
m i nh m h n ch vi c lãnh
o các công ty niêm y t bán c phi u ra ngoài
l i và làm lũng o n th trư ng.
Theo quy
nh m i này, lãnh
o các công ty
nh
tr c
i chúng không ư c phép bán c
phi u c a mình trư c th i h n 1 năm k t ngày công ty niêm y t trên sàn, và 6 tháng
Quy
KS.
k t ngày ngh vi c t i công ty niêm y t.
nh m i s có hi u l c ngay l p t c t bây gi , nh m nhanh chóng bình n th
trư ng, ch ng
u cơ lũng o n.
Cùng lúc, UBCKNN Trung Qu c cũng yêu c u các nhà môi gi i CK nư c này ph i
tránh hi n tư ng l i d ng các sàn CK
hành vi ph m pháp khác.
BOO
tra danh tính khách hàng
r a ti n và các
Theo ó, các nhà môi gi i CK nư c này ph i yêu c u khách hàng cung c p tên th t,
s ch ng minh thư và sau ó s ti n hành xác minh các thông s này
mb o
cung c p d ch v cho úng ngư i, úng m c ích.
Các nhà
u tư không
m b o cung c p
các thông tin chính xác v mình s b
ho t
KIL
O
khóa tài kho n giao d ch CK cùng v i s ti n n m trong ó,
ng th i b c m các
ng giao d ch CK ngay l p t c. Thêm vào ó, nh ng tài kho n giao d ch CK có
s dư ít hơn 13USD ho c ng ng giao d ch trong 3 năm li n cũng s b khoá t m th i.
Có th d dàng nh n th y, nh ng
ng thái, quy
nh m i c a UBCKNN Trung Qu c
a s thông thoáng hơn, c i m nhi u hơn là th t ch t, v i m t m c tiêu kiên
nh là
ti p t c phát tri n TTCK lành m nh nhưng v n ti p t c phát tri n b n v ng.
i u này cho th y t m nhìn và năng l c c a các quan ch c chuyên trách ch ng
khoán c a Trung Qu c ã
kênh huy
ng v n này.
m nh
theo k p và i u ph i h p lý ho t
ng c a
28. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
27
Nh ng k t qu ngay t c thì
Sau nh ng
ng thái, quy
nh m i c a UBCKNN Trung Qu c, ch ng khoán Trung
Qu c ã thăng hoa lên nh ng t m cao m i.
COM
ơn c , ch s ch ng khoán quan tr ng nh t c a Trung Qu c là Shanghai Composite
Index hôm 17/4, ã tăng t i 15,43% so v i phiên giao d ch li n trư c, lên
m i 3.611,87 i m.
tk l c
Còn trư c ó, ch tính trong vòng có m t tu n, ch s ch ng khoán quan tr ng nh t
c a Trung Qu c ã 6 l n phá k l c tăng i m, m t i u ang ư c coi là k l c v
KS.
nh ng k l c.
K T LU N CHƯƠNG 1
thành l p TTCK
l p
BOO
chương này, tác gi trình bày t ng quan v TTCK Vi t Nam, kh ng
Vi t Nam là m t t t y u khách quan c a n n kinh t . T khi thành
n nay, TTCK Vi t Nam ã ch ng t
ư c mình là m t th trư ng ti m năng, có
cơ h i phát tri n nhanh, m nh và trong tương lai s là b phóng
tài chính có nh ng bư c phát tri n mang tính
TTCK là nơi huy
th trư ng d ch v
t phá.
ng và phân ph i v n có hi u qu nh t cho n n kinh t , ch u s
ng c a các nhóm nhân t . Thông qua nh ng lý lu n v phát tri n b n v ng c a
KIL
O
tác
nh vi c
TTCK và nh ng kinh nghi m t TTCK Trung Qu c, chúng ta c n ph i rút ra ư c
nh ng bài h c riêng
t o m t TTCK Vi t Nam phát tri n b n v ng.
29. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
COM
28
CHƯƠNG 2
TH C TR NG TÌNH HÌNH HO T
KS.
NG C A TH TRƯ NG CH NG
KIL
O
BOO
KHOÁN VI T NAM HI N NAY
30. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
29
CHƯƠNG 2
TH C TR NG TÌNH HÌNH HO T
NG TH TRƯ NG CH NG
KHOÁN VI T NAM HI N NAY
2.1.1. Nh ng thành t u
COM
2.1. B c tranh toàn c nh v TTCK Vi t Nam hi n nay
t ư c c a TTCK Vi t Nam trong th i gian qua
Tr i qua 8 năm phát tri n, TTCK Vi t Nam ã th c s tr thành m t kênh
u tư
m i. S c hút c a TTCK ngày càng tăng, 430.000 tài kho n giao d ch ch ng khoán
ư c m , trong ó có kho ng 11.000 tài kho n c a nhà TNN. Nh ng lúc th trư ng
sôi
ng nh t, t ng giá tr v n hóa th trư ng lên
n 30 t USD, tương ương 41%
KS.
GDP. Tính thanh kho n c a c phi u ư c c i thi n áng k , trong 12 tháng g n ây,
kh i lư ng giao d ch bình quân m i ngày trên 2 sàn
t 10 tri u ơn v , tr giá 630 t
ng. Sau ây là m t s thành t u mà TTCK mang l i.
i quan ni m c a c ng
năm 2005, c ng
ng DN Vi t Nam v TTCK. Trư c
ng DN Vi t Nam chưa coi TTCK là kênh huy
BOO
Th nh t, thay
hi u qu , v n ngân hàng v n là ch
ng v n
o, nhưng hi n nay, phát hành c ph n
qua kênh TTCK ã tr nên ph bi n. Ch tính riêng năm 2007, ã có 179 công
ty ư c c p phép chào bán 2,46 t c phi u ra công chúng, tương ương giá
tr 48.000 t
ng. TTCK ã thúc
y quá trình c i cách và cơ c u l i DN nhà
nư c, là l c
y cho các DN ho t
ng lành m nh hơn.
DN huy
KIL
O
Th hai, nâng cao năng l c s n xu t và c nh tranh c a DN. Qua TTCK, các
ng ư c ngu n v n kh ng l trong dân chúng, bi n ngu n v n
nhàn r i ng n h n thành các kho n
u tư dài h n, ph c v cho s n xu t, kinh
doanh. Có nh ng lúc, DN ch c n ưa ra phương án kinh doanh h p d n là có
ngay lư ng v n c n thi t. Có công ty g n như phá s n vì n ngân hàng, nhưng
nh TTCK, h
ương
ã tái c u trúc v n và tr nên n
nh hơn, có i u ki n t t hơn
u v i nh ng khó khăn c a n n kinh t hi n t i.
Th ba, khơi thông lu ng v n trong dân chúng. Có l , n u không có TTCK,
ngư i ta ch ng th nào ánh giá úng m c s giàu có c a dân chúng Vi t
Nam. Nh ng ph ng oán trư c ây v lư ng v n n m ti m n trong két s t,
31. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
30
v i vàng, USD… ã tr nên rõ ràng hơn khi VN-Index tăng t 500 i m lên
hơn 1.100 i m, t ng m c v n hoá th trư ng tăng 200% trong th i gian ng n
ng i. Nhân viên môi gi i ch ng khoán không còn b "s c" trư c hình nh
ng vào tài kho n. Hàng ngàn t
COM
ngư i dân n p hàng t
ng ã ư c ưa
vào s n xu t, kinh doanh, vòng quay v n c a toàn n n kinh t
rõ r t.
ư c c i thi n
Th tư, xác l p thói quen dùng các d ch v tài chính ngân hàng. S phát tri n
c a TTCK ã thu hút hàng tri u ngư i tham gia, bao g m c N T trên TTCK
t p trung và th trư ng OTC. Không ít thì nhi u, h
u tư cũng như tìm ki m s an toàn và
KS.
ngân hàng nh m t i a hoá năng l c
ã ti p c n các d ch v
nhanh chóng trong các giao d ch mua bán ch ng khoán.
Th năm, xác l p th trư ng phát hành và giao d ch trái phi u. Trái phi u là
m ng chìm c a TTCK vì ngư i dân Vi t Nam không thích
u tư trái phi u,
BOO
nhưng các t ch c nư c ngoài và ngân hàng l i không th không
u tư vào
lo i hàng hoá này. Các ngân hàng trư c ây mua trái phi u v i m c ích ch
y u là d tr thanh kho n thì ngày nay ã có th mua bán ho c kinh doanh
repo
có th thu l i cao hơn. M t ph n ngu n v n
cũng ư c huy
u tư c a Chính ph
ng qua vi c phát hành trái phi u trên TTCK.
Th sáu, xây d ng hình nh cho n n kinh t Vi t Nam. S tăng trư ng m nh
Tính
KIL
O
m c a TTCK ã thu hút s chú ý c a nhi u t ch c tài chính nư c ngoài.
n cu i năm 2007, giá tr danh m c
u tư c a ngu n v n gián ti p trên
th trư ng chính th c vào kho ng 7,6 t USD, tính c th trư ng OTC kho ng
20 t USD. L n
u tiên, các ch s c a TTCK Vi t Nam như VN-Index,
HASTC-Index xu t hi n trên hàng lo t kênh truy n thông
i chúng qu c t
như Bloomberg, Reuters… Các
u th gi i như
nh ch tài chính hàng
Merrill Lynch, HSBC, JP Morgan, Citi Group cũng
u
n cung c p báo cáo
nghiên c u v th trư ng Vi t Nam, th hi n s quan tâm c a N T qu c t v
TTCK Vi t Nam.
32. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
31
Qua 8 năm, TTCK Vi t Nam ã có nh ng óng góp to l n cho vi c phát tri n ngành
tài chính ngân hàng nói riêng, n n kinh t nói chung, nhưng bên c nh ó, TTCK còn
ti m n nhi u v n
c n ph i gi i quy t
có th tăng trư ng b n v ng, tr thành
COM
"hàn th bi u" c a n n kinh t . Nh ng gi i pháp nh m thu h p
trư ng, làm cho thông tin minh b ch hơn, nâng cao năng l c
bi n
ng c a th
u tư c a N T, hoàn
thi n h th ng pháp lu t… c n nhanh chóng ư c tri n khai th c hi n.
2.1.2. Khái quát nh ng bi n
ng c a TTCK Vi t Nam t khi thành l p qua ch
s VN-Index
B t
u như bao ch s th trư ng khác, VN-Index ã kh i
u v i 100 i m vào
KS.
ngày 28/7/2000 v i ch 2 lo i ch ng khoán ư c niêm y t. T
ó
n nay, TTCK
Vi t Nam tr i qua nhi u giai o n thăng tr m.
V i s l l m và nhi t huy t, ch chưa
t i 571 i m,
y 1 năm sau, VN-Index ã tăng lên t i
nh
r i sau ó bư c vào 1 th i kỳ suy thoái kéo dài hơn 2 năm sau, gi m
u hơn 30 i m.
BOO
xu ng còn 130,9 i m, ch cách i m kh i
Vào nh ng tháng cu i cùng c a năm 2003, VNI-Index ã m ra 1
279,7 i m vào ngày 1/4/2004. T
t tăng m nh lên
nh ng n h n 279,7 i m, VN-Index ã rơi tr v
m c 213,7 i m vào ngày 9/8/2004.
Tháng 9/2005, VN-Index ã vư t qua cái
1 cái
nh ng n h n cũ 279,7 i m
r i
tt i
nh ng n h n m i 322,5 i m vào ngày 3/11/2005. Và vào ngày 25/4/2006,
KIL
O
VN-Index ã óng c a t i 632,69 i m, vư t qua
T ngày 26/4/2006, VN-Index i vào 1
th i gian g n 3 tháng,
nh 571 i m c a năm 2001.
t hi u ch nh sâu không th tránh kh i v i
vào ngày 2/8/2006 óng c a t i 399,8 i m.
u tháng 11/2006, d a vào tin Vi t Nam gia nh p WTO, VN-Index ã tăng liên t c
trong 5 tháng
12/3/2007, m t cái
tt i
nh tăng trư ng k l c, óng c a t i 1.170,67 i m vào ngày
nh s còn ư c nh c t i r t nhi u.
K t m c 1.170 i m, VN-Index rơi xu ng m c i m 905,5 và sau ó m ra 1
tăng m i vào tháng 5/2007.
t tăng ã d ng l i t i 1.113,19 vào ngày 03/10/2007.
t
33. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
32
Sau ó, TTCK rơi vào th i kỳ m
m suy thoái v i VN-Index tu t d c không
phanh. Ngày 20/06/2008, VN-Index xác l p áy
m c 366,02 i m và ngày 10/12
1: Ch s VN-Index qua các năm (2000 – 2008)
KIL
O
BOO
KS.
Bi u
COM
m c 286,85 i m.
2.1.3. Th c tr ng v tình hình ho t
Ngu n: www.hsx.vn
ng c a TTCK Vi t Nam
2.1.3.1. Toàn c nh TTCK Vi t Nam trong năm 2008
Tr i qua 8 năm ho t
2008 bi n
ng v i các bư c thăng tr m, có th nói TTCK Vi t Nam năm
ng m nh m nh t. Trong b i c nh m
tin c a các nhà
m c a n n kinh t vĩ mô, ni m
u tư v tri n v ng phát tri n c a n n kinh t cũng như c a TTCK
suy gi m m t cách nghiêm tr ng. Tâm lý tích tr vàng và USD tr nên ph bi n. Các
nhà
u tư tr nên nghi ng
qu c a các kênh
i v i tính an toàn c a h th ng ngân hàng và tính hi u
u tư ch ng khoán, b t
ng s n,…L m phát ang ngày m t gia
tăng trong khi t t c các thành ph n kinh t , t ngân hàng, doanh nghi p
u rơi vào
34. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
33
tình tr ng thi u ti n m t. Trư c tình hình ó, các nh n
nh khá bi quan c a nhi u t
ch c uy tín trên th gi i và các chuyên gia kinh t l n liên ti p ư c ưa ra.
úng
vào th i i m nhi u chuyên gia cho r ng thâm h t thương m i quá cao s s m d n
nh m c tín nhi m c a Vi t Nam t “ n
ã giáng thêm m t òn m nh khi nh n
ra
Vi t Nam. Nh ng nh n
khi n gi i
nh này
u tư thêm lo l ng. S tác
coi là r t l n b i vì vi c nh n
COM
n tình tr ng thi u h t d tr ngo i t c a chính ph Vi t Nam; Fitch Ratings h
nh” xu ng “tiêu c c” thì Morgan Stanley
nh tình tr ng kh ng ho ng ti n t có th x y
xu t phát t các t ch c có uy tín nên ã
ng hoàn toàn mang tính tâm lý này có th
nh l m phát năm nay cao s khi n l m phát càng
t b t n hơn. Tâm lý c a gi i
KS.
căng th ng hơn; và s thi u l c quan tin tư ng vào n n kinh t s khi n cho n n kinh
u tư vì th
ã x u hơn lúc nào h t. Làn sóng bán
tháo c phi u v n ti p t c di n ra làm cho TTCK Vi t Nam tr thành m t trong
nh ng th trư ng có m c
ng niêm y t và giao d ch kém sôi
BOO
Ho t
s t gi m nhi u nh t trên th gi i.
ng hơn trư c
B ng 1: Quy mô niêm y t ch ng khoán t i HOSE (2008)
Ch tiêu
C phi u
S CK niêm y t
Trái phi u
Toàn th
trư ng
172
68
244
1,64
27,87
100
5.515.474,34
252.055,53
149.546,80
5.917.076,67
93,21
4,26
2,53
100
KIL
O
4
70,49
T tr ng (%)
KL niêm y t (ngàn CK)
T tr ng (%)
Ch ng ch
Giá tr niêm y t (tri u
ng)
T tr ng (%)
55.154.743,43 2.520.555,30 15.073.029,50 72.748.328,23
75,82
3,46
20,72
100
Ngu n: www.hxs.vn
35. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
34
Bi u
2: Tình hình CK niêm y t m i t i HOSE qua các năm (2006-2008)
Tri u V
1,723
COM
1,800
1,600
1,400
1,200
948
1,000
800
600
400
42
0
2006
67
2007
Ch ng ch
81
5
Năm
2008
Trái phi u
BOO
C phi u
Ngu n: www.hxs.vn
3: Quy mô giao d ch CK t i HOSE qua các năm (2006-2008)
125
2008
KIL
O
Bi u
21
KS.
50
200
1,276
2,978
263
2007
2,390
86
2006
1,116
Kh i lư ng giao d ch (tri u CP)
Giá tr giao d ch (nghìn t
ng)
Ngu n: www.hxs.vn
36. http://kilobooks.com
35
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
B ng 2: Quy mô giao d ch CK t i HOSE qua t ng tháng trong năm 2008
Kh p l nh
Kh i lư ng
Giá tr
( v: 1ck)
(t
Kh i lư ng
ng)
Giá tr
( v: 1ck)
(t
COM
Tháng
Th a thu n
ng)
219.177.500
5.497,987
41.651.512
1.482,116
11-2008
271.537.710
7.627,381
25.308.065
1.446,889
10-2008
317.169.710
9.705,117
22.688.107
980,103
09-2008
392.405.310
14.914,819
19.259.727
741,667
08-2008
414.593.310
16.532,365
19.089.218
841,096
07-2008
312.167.500
10.986,207
19.700.728
794,113
06-2008
136.208.620
4.053,335
15.909.495
646,668
05-2008
54.272.210
2.526,458
21.180.381
934,138
04-2008
126.875.030
6.218,647
9.824.000
516,267
03-2008
206.543.760
11.769,517
15.693.569
900,640
02-2008
137.588.960
10.005,693
2.949.952
300,598
01-2008
163.777.670
14.191,361
12.199.414
962,901
BOO
KS.
12-2008
Ngu n: www.hxs.vn
Các ch s trên TTCK gi m m nh
KIL
O
K t thúc năm 2008, ch s VN-Index và HASTC-Index cùng gi m g n 70% so v i
u năm, m t m c s t gi m chưa t ng có trong l ch s hơn 8 năm ho t
nhóm ch s gi m m nh nh t trên th gi i. Hàng ch c nghìn t
ng, thu c
ng v n hóa th
trư ng “b c hơi” trong năm suy gi m nghiêm tr ng này.
Cu i năm 2007, t ng giá tr v n hóa th trư ng ch ng khoán Vi t Nam
GDP. Trong
t t i 40%
án phát tri n th trư ng v n c a B Tài chính trình Chính ph trong
năm 2007, m c 50% GDP vào năm 2010 ã ư c
m nh trong năm 2008 là m t chuy n
t ra, nhưng s s t gi m quá
ng ngư c không ng t i; hi n ch
19% GDP, th p hơn c m c cu i năm 2006 (22,6% GDP).
t kho ng
37. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
36
Giá tr v n hóa th trư ng c a nh ng c phi u hàng
cu i năm 2007,
t 28.700 t
u tàu VNM gi m t 29.400 t
ng còn hơn 9.400 t
u cũng s t gi m m nh. So v i
ng còn hơn 14.500 t
ng, DPM t 27.500 t
ng, STB
ng còn hơn 13.000 t
10.000 t
COM
ng… Trên sàn niêm y t ch còn l i 5 c phi u có v n hóa th trư ng
t trên
ng (năm 2007 là 12 c phi u), g m VNM, DPM, ACB, HAG và PVD;
trong ó HAG v a niêm y t cu i năm 2008.
4: Bi u
tăng/gi m c a m t s ch s ch ng khoán tiêu bi u năm 2008
BOO
KS.
Bi u
M c tiêu c ph n hóa và nhi u cu c
Ngu n: www.vneconomy.vn
u giá th t b i
M c tiêu c ph n hóa các doanh nghi p nhà nư c l i thêm m t năm th t b i. Theo
KIL
O
báo cáo c a B Tài chính, 11 tháng
doanh nghi p, ch
u năm 2008 ch c ph n hóa ư c 73/262
t 28% k ho ch ã ư c Chính ph phê duy t trư c ó. Trong c
năm 2007, t l hoàn thành cũng ch là 21% k ho ch.
N u trong năm 2007, th trư ng ch ng khoán kh i s c, t o i u ki n thu n l i cho
các k ho ch c ph n hóa, IPO, phát hành g i v n, thì năm 2008 nh ng ho t
này bư c vào c nh ch chi u. ây là năm ch ng ki n nhi u cu c
có chưa
y ch c nhà
ng
u giá c ph n ch
u tư tham gia, m t lo t k ho ch liên quan ph i h y b , ho c
không th hoàn thành m c tiêu khi có nh ng trư ng h p… ch có 1 phi u tham gia
ho c ch bán ư c chưa
y 1% lư ng chào bán.
38. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
37
Cu i năm 2008, th trư ng ch ng ki n
t IPO c a Vietinbank v i s m nh t trong
c nh tranh giá và chênh l ch c a lư ng ăng ký mua và chào bán. Cu c
cho th y v n chưa có s thay
i áng k nào
u giá này
i v i cách th c IPO các t ng công ty
COM
l n, và ây cũng là m t trong nh ng t n t i c n s m ư c kh c ph c trong th i gian
t i.
Song song v i vi c th c hi n
u giá c ph n l n
u ra công chúng, các k ho ch
niêm y t c a các t p oàn kinh t
ư c c ph n hóa v n chưa ư c th c hi n, gây
th t v ng
i n hình là các trư ng h p T p oàn B o Vi t,
i v i nhi u c
ông.
Vietcombank. Riêng vi c tìm ki m nhà
KS.
Vietcombank v n chưa k t thúc.
u tư chi n lư c nư c ngoài c a
TTCK Vi t Nam nh hư ng sâu s c t TTCK th gi i
Trong hơn 8 năm ho t
ng c a th trư ng ch ng khoán Vi t Nam, chưa bao gi m i
quan h và nh hư ng t th trư ng th gi i l i th hi n sâu s c như trong năm 2008.
t trong m t b i c nh
c bi t, cu c kh ng ho ng tài chính
BOO
M i quan h trên ư c
bùng n t i M , k ti p là cu c kh ng ho ng kinh t toàn c u. Th trư ng ch ng
khoán th gi i s t gi m m nh, nh hư ng
lý nhà
n th trư ng Vi t Nam, th hi n rõ
u tư trong nư c cũng như ph n ng không mong
ngoài.
M t nh hư ng c th là năm 2008 ã ch ng ki n ho t
c a kh i ngo i trong các tháng 4, 5 và 6, cao
USD/tháng, nguyên do ch y u t bi n
hi m th y trong tháng 10, do tác
hi n
c bi t là
t rút v n m nh
i m rút ra kho ng 300 tri u
ng kinh t trong nư c; và
t bán ròng
ng c a kh ng ho ng th gi i.
m t nh hư ng khác, kinh t th gi i rơi vào kh ng ho ng tác
Vi t Nam,
u tư nư c
ng bán ròng chưa t ng có
u tư nư c ngoài. Trong năm này, th trư ng ch ng ki n
KIL
O
c a nhà
i t kh i
tâm
i v i xu t kh u và
u tư gián ti p.
ng
n n n kinh t
i u này cũng ã th
th trư ng ch ng khoán Vi t Nam trong năm 2008, khi th trư ng này thư ng
ph n ánh trư c nh ng khó khăn c a n n kinh t .
39. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
38
B ng 3: Quy mô giao d ch c a N T t i HOSE qua t ng tháng năm 2008
Tháng
Giá tr giao d ch
(t
ng)
Toàn th
TNN
TNN
trư ng
(mua)
(bán)
COM
Kh i lư ng giao d ch
(1 CK)
Toàn th
TNN
TNN
trư ng
(mua)
(bán)
260.829.012 37.464.443
37.192.656
6.980
1.205,252
1.120,021
11-2008
296.845.775 26.782.893
44.776.971
9.074
1.229,854
1.801,026
10-2008
339.857.817 34.191.810
72.913.120
10.685
1.448,551
2.994,284
09-2008
411.665.037 61.753.887
60.447.943
15.656
3.446,875
3.161,289
08-2008
433.682.528 53.733.210
62.104.142
17.373
3.220,757
3.218,797
07-2008
331.868.228 66.555.914
48.193.734
11.780
3.269,645
1.743,872
06-2008
152.118.115 34.244.605
17.088.781
4.700
1.394,449
669,322
05-2008
75.452.591 31.883.285
7.158.090
3.461
1.619,038
427,279
04-2008
136.699.030 41.454.350
8.651.210
6.735
2.531,218
568,200
03-2008
222.237.329 30.972.154
17.601.256
12.670
2.132,981
1.199,713
02-2008
140.538.912 15.952.010
7.650.820
10.306
1.352,305
659,907
01-2008
175.977.084 25.773.632
20.164.932
15.154
2.473,800 1.934,371
Ngu n: www.hxs.vn
BOO
KIL
O
Ho t
ng trên TTCK b
nh hư ng b i Lu t thu thu nh p cá nhân
Lu t Thu thu nh p cá nhân b t
c a nó
KS.
12-2008
u có hi u l c t ngày 1/1/2009 nhưng nh hư ng
i v i th trư ng ch ng khoán ã
nh ng tháng cu i năm. ây là l n
m nét trong năm 2008,
u tiên thu nh p t ho t
ng
c bi t vào
u tư ch ng khoán
ư c ưa vào di n ch u thu .
V chính sách, ây là m t trong nh ng b lu t thu hút s chú ý c a dư lu n nhi u
nh t t trư c t i nay (trư c ó là Lu t thu Giá tr gia tăng). Hàng nghìn ý ki n bình
lu n, góp ý,
ng thu n, ph n
i liên t c ư c ph n ánh trong n a cu i năm 2008.
Trong ó, n i b t là s lo ng i và ph n ng t nhi u nhà
u tư ch ng khoán, khi h
40. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
39
t chính sách này trong b i c nh khó khăn c a n n kinh t nói chung và c a th
trư ng ch ng khoán nói riêng.
Cu i năm, nh ng
xu t v vi c giãn th i gian th c hi n lu t thu này tr thành m t
theo l trình Qu c h i ã
u tư, nhưng vi c th c hi n v n
COM
i m nóng thu hút s chú ý và hy v ng c a gi i
nh.
L i nhu n c a các DN b
nh hư ng l n b i
u tư tài chính
Năm 2008 là năm l i nhu n c a nhi u doanh nghi p niêm y t b
t ho t
ng
nh hư ng n ng n
u tư tài chính và chi phí tài chính tăng cao.
Nhi u doanh nghi p bu c ph i tăng cư ng trích l p r i ro do giá tr danh m c
gi m.
u tư b t
ng s n s t gi m m nh, d n
KS.
tài chính và
u tư
n thua l ho c l i nhu n s t
ây cũng là m t nguyên nhân khi n nhi u k ho ch kinh doanh,
c bi t là
m c tiêu l i nhu n, ph i i u ch nh, bên c nh nh hư ng t nh ng khó khăn chung
c a n n kinh t . ây cũng là m t bài h c quý giá
u tư tài
ng giá tr c t lõi c a mình.
BOO
chính theo phong trào và xa r i ho t
i v i các doanh nghi p
Năm 2008 cũng là m t năm b t thư ng v l m phát, lãi su t và t giá,
y chi phí tài
chính c a nhi u doanh nghi p niêm y t tăng cao. So v i cùng kỳ quý 2/2007, có t i
163/209 (78%) doanh nghi p niêm y t có chi phí tài chính tăng; trong ó có 120/209
doanh nghi p chi phí tài chính tăng t i trên 50%, 34/108 (31,5%) trong s các doanh
nghi p s d ng v n vay ch u chi phí lãi vay tăng trên 100%.
nh hư ng c a bi n
ng t giá, s ki n Nhi t i n Ph L i ph i t m hoãn
KIL
O
Riêng v
tr c t c do chi phí kho n vay ngo i t tăng cao là m t i n hình.
UBCKNN gi m biên
giao
ng và T ng công ty
u tư và Kinh doanh v n
nhà nư c h tr th trư ng
Trư c s s t gi m nhanh và m nh c a th trư ng, ngày 27/3,
Nhà nư c quy t
nh gi m biên
giao
y ban Ch ng khoán
ng giá ch ng khoán t i HOSE t +/-5%
xu ng +/-1%, t i HASTC t +/-10% xu ng +/-2%. Sau ó biên
l n lư t n i d n
lên +/-2% và +/-3% t ngày 7/4; lên +/-3% và +/-4% t ngày 19/6 và lên +/-5% và
+/-7% t ngày 18/8.
41. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
40
ây là t n su t i u ch nh biên
chưa t ng có trong l ch s , phía sau ó là tính
thanh kho n c a th trư ng, hi u qu c a bi n pháp can thi p v i nh ng bình lu n trái
chi u.
COM
Cũng trong tháng 3, tâm i m chú ý c a th trư ng là s ki n T ng công ty
u tư và
Kinh doanh v n Nhà nư c (SCIC) lên k ho ch mua vào h tr , m t trư ng h p chưa
t ng có ti n l . S vào cu c c a “siêu t ng công ty” này cũng g n li n v i gánh n ng
gi i ch p ch ng khoán c m c t các ngân hàng thương m i t i th i i m ó.
Th trư ng trái phi u bi n
ng trái chi u
Năm 2008, th trư ng trái phi u ư c t p trung v
ng th trư ng trái phi u chuyên bi t.
KS.
kh i
u m i HASTC, hình thành và
V di n bi n c a th trư ng này, năm 2008 ch ng ki n nhi u bi n
Trong quý 1 là hư ng sôi
ng v i s tham gia mua vào m nh c a kh i
ngoài trên th trư ng th c p; lư ng phát hành thành công ư c
BOO
phát hành trên th trư ng sơ c p.
Tuy nhiên, trong các tháng 5 và 6, kh i ngo i
t
u tư nư c
t 78% t ng giá tr
y m nh bán ra
ng và s m t giá c a VND. Th i i m ó không có nhà
phi u trong nh ng
ng trái chi u.
tránh l m phát ti n
u tư nào trúng th u trái
u th u t i HASTC, th m chí có nh ng
t g i th u không có
nhà
u tư tham gia. Các trái phi u chính ph v i lãi su t coupon 8% - 8,5% ư c
nhà
u tư bán ra v i l i su t cao (có m t s giao d ch lên
KIL
O
trư ng sơ c p kh i lư ng phát hành thành công ch
T tháng 9, giao d ch trái phi u có d u hi u n
n 20% - 23%). Trên th
t kho ng 30%.
nh tr l i, g n v i chính sách c t
gi m lãi su t cơ b n liên t c c a Ngân hàng Nhà nư c, nhưng xu hư ng bán ròng trái
phi u c a kh i
u tư nư c ngoài v n ti p di n nh m th c hi n hóa l i nhu n và rút
m t ph n v n v chính qu c.
Vi c thành l p th trư ng giao d ch phi t p trung v n chưa ư c th c hi n
Gi i
u tư cũng nhìn nh n chưa năm nào như năm nay, giá giao d ch trên OTC suy
gi m c c m nh, lùi v m nh giá và th m chí tu t kh i 10.000
ngành ngân hàng, sau giai o n
th
ng, trong ó có c
nh cao năm 2007. Gía nhi u c phi u c trong tư
i ngang su t th i gian dài b i không m t ai
ng ng mua.
42. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
41
Và có l cũng ch ng ai quan tâm k ho ch ưa các công ty
lên sàn t p trung dành riêng cho
OTC ra
i v i mong
i chúng chưa niêm y t
i tư ng này ã ph i l i h n trong năm nay. Sàn
i s là b phóng
y nhanh tính thanh kho n và minh b ch
COM
c a th trư ng OTC nói riêng cùng ch ng khoán Vi t Nam nói chung ph i d i sang
năm. Hi n c phi u OTC v n ư c giao d ch theo ki u trao tay và ti m n nhi u r i
ro.
Nhi u trư ng h p vi ph m b x lý
Trong năm 2008, Thanh tra Ch ng khoán ã ban hành 136 quy t
ph m hành chính
nh x ph t vi
i v i các t ch c và cá nhân có hành vi vi ph m pháp lu t v
2008 là trên 4 t
ng.
ây cũng là năm
hi n nghĩa v
KS.
ch ng khoán và TTCK. T ng s ti n ph t n p vào ngân sách nhà nư c trong năm
u tiên có trư ng h p doanh nghi p c ph n b ph t do không th c
ăng ký công ty
i chúng, cũng như phát hi n cá nhân có hành vi lũng
BOO
o n th trư ng v i s ti n ph t lên t i 100 tri u
ng.
c bi t, ngày 11/7, c phi u BBT c a Công ty C ph n Bông B ch Tuy t ph i t m
d ng giao d ch do thua l trong hai năm liên ti p và
s ki n báo
ng trên b v c phá s n. ây là
ng v tính minh b ch trong công b thông tin và ch t lư ng ki m toán
doanh nghi p niêm y t, khi
n năm 2008 thua l c a BBT m i l rõ.
Nhi u công ty ch ng khoán, qu
u tư
ng trư c nguy cơ phá s n
khoán và qu
KIL
O
i cùng v i s suy gi m c a th trư ng, năm 2008, ho t
ng c a các công ty ch ng
u tư rơi vào khó khăn và nhi u trư ng h p l l n. Hàng lo t công ty
ch ng khoán m i thành l p ã ph i th c hi n c t gi m nhân s ho c tìm ki m
i tác
nư c ngoài nh m duy trì kh năng t n t i qua cu c kh ng ho ng tài chính và môi
trư ng c nh tranh kh c li t.
Tính
n cu i năm 2008, ã có g n 100 công ty ch ng khoán ư c c p phép, trong
khi s tài kho n ch ng khoán chưa t i 400 nghìn.
Theo báo cáo nghiên c u c a Công ty Ch ng khoán Rothchild (Anh), nhi u qu
u
tư t i Vi t Nam ã l l n trong năm nay; giá tr tài s n ròng (NAV) nhi u qu gi m
t 60% - 70%.
43. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
42
Trong khi ó, báo cáo nghiên c u c a Công ty Ch ng khoán APEC m i ây nh n
nh, v i b i c nh th trư ng hi n nay, ch nh ng công ty ch ng khoán trong Top 20
v quy mô, hi u qu ho t
nh kho ng 80% s công ty ch ng khoán ang ph i ho t
COM
Ch ng khoán cũng nh n
ng m i có th t n t i. Trư c ó, Hi p h i Kinh doanh
ng c m c .
Ngày 2/12, l n
u tiên th trư ng ch ng ki n trư ng h p m t công ty ch ng khoán
(Công ty Ch ng khoán ASEAN) ph i h p bàn
Bi u
5: Bi u
xem xét vi c gi i th .
m c s t gi m giá tr tài s n ròng tính theo USD c a m t s
u tư so v i
u năm 2008
KIL
O
BOO
KS.
qu
Ngu n: www.vneconomy.vn
2.1.3.2. Phân tích nh ng nguyên nhân gây bi n
TTCK Vi t Nam ã phát tri n bong bóng v i t c
ng
u th gi i v t c
suy gi m.
ng
n TTCK năm 2008
nh t, nhì th gi i và năm 2008
ây là giai o n xì hơi bong bóng sau hơn 1
năm phát tri n quá m c. S suy gi m này là do nh ng nguyên nhân sau tác
ng:
Khi th trư ng chuy n t năm 2007 qua 2008, cu i 2007 ã có nh ng d u hi u cho
th y s có s
i u ch nh, th m chí cu i 2007 ã có nh ng
Tư ng r ng sau nh ng
1.000 i m cu i 2007.
t i u ch nh m nh.
t i u ch nh ó, kh năng th trư ng s
ng l i
m c
44. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
43
ó là m c i m
m nh. Và
th i i m mà n n kinh t Vi t Nam ang phát tri n tương
i
i v i m t n n kinh t phát tri n m nh như v y thì các ch s có th cao
hơn m c trung bình c a th gi i m t chút. D a vào m t s phân tích, các chuyên gia
COM
u d tính năm 2008 th trư ng s lên xu ng v i s duy trì
quan.
Tuy nhiên, tình hình tr nên x u i. M
m c tương
il c
u cho th i kỳ i xu ng c a TTCK là Ch
th 03/2007/CT-NHNN c a Ngân hàng Nhà nư c ban hành ngày 28/5/2007 kh ng
ch cho vay kinh doanh ch ng khoán dư i 3% t ng dư n c a t ch c tín d ng. Sau
ó, Quy t
nh 03/2008/QD-NHNN, thay kh ng ch cho vay dư i 3% t ng dư n
KS.
b ng dư i 20% v n i u l . Vi c kh ng ch cho vay kinh doanh ch ng khoán này
làm gi m i m t lư ng c u l n và m
u cho vi c gi m nhi t c a th trư ng.
N n kinh t rơi vào l m phát và ch ng l m phát. L m phát tăng
t bi n mà nguyên
nhân ch y u do giá d u, giá vàng, giá lương th c th gi i tăng cao. S lo ng i v
BOO
kh năng thanh kho n và r i ro t h th ng ngân hàng ã t o áp l c cho TTCK
Nh ng bi n pháp m nh ch ng l m phát làm nh hư ng t i th trư ng. T l l m phát
tăng cao bu c NHNN ph i áp d ng các bi n pháp th t ch t nh m h n ch lưu thông
ti n t . Bi n pháp này là c n thi t
n
c a vi c kh ng ch tr n lãi su t huy
ng ã khi n cho các NH không th huy
ư c v n, lãi su t qua êm b
nh n n kinh t vĩ mô. Tuy nhiên, h qu
y lên m c cao i m hơn 25%. R i c phi u "vua"
liên quan
KIL
O
(các c phi u ngành NH) rơi t do cũng ã tác
Ph i k
ng
ng m nh t i TTCK
n ti p theo là các bi n pháp v tài khóa, nó cũng làm cho m t s ho t
ng
n ch ng khoán gi m.
Sau khi TTCK gi m khá sâu, trư c tiên là nh ng t p oàn, công ty nhà nư c có tham
gia th trư ng b t
u rút v n. Th trư ng b h ng m t lư ng r t l n.
li u ư c trong năm 2007
i u ó ít ai d
bư c vào năm 2008. K ti p là các t ch c
doanh nghi p không ph i là nh ng t p oàn trên, cũng b t
u tư, các
u tính toán, c u trúc l i
và rút b t ngu n ti n ra kh i th trư ng, do giá ch ng khoán i xu ng m nh, nh
hư ng
n hi u qu kinh doanh c a h . L c lư ng rút v n t p trung
làm cho th trư ng suy gi m m nh, k sau chuy n th t ch t ti n t .
u năm 2008
45. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
44
ó là nh ng v n
có tính ch t ph n ng c a th trư ng. Còn n u xét v nh ng y u
t mang tính k thu t thì có th nói th trư ng c a năm 2007 ư c
nh giá quá cao,
nó th hi n qua hai m t.
i v i các doanh nghi p CPH ho c niêm y t trên sàn, h
nh ng m c giá quá cao. Th hai,
Hai y u t này g p nhau và
COM
Th nh t,
phía nhà
u tư, ngư i ta cũng kỳ v ng quá cao.
y th trư ng lên khá cao. Và cu i năm 2007, th trư ng
ã nh n ra i u ó và có ph n ng.
phía nhà
u ưa ra
u tư rõ ràng là có ph n ng, ngư i ta không ch u mua cao n a, trong
khi cái quán tính hay s chu n b c a r t nhi u công ty
phát hành tăng v n hay c
KS.
ph n hóa thì v n ti p t c tri n khai, phát hành ho c niêm y t giá cao. Khi mà th
trư ng không ch p nh n n a mà v n ti p t c
y ra giá cao như th thì th trư ng
bu c ph i kéo xu ng. Chính lý do ó ã làm cho ch s gi m m nh.
Ngoài ra, m t s doanh nghi p v n ti p t c tranh th phát hành c phi u ra th trư ng
g i v n.
áng chú ý là càng v sau, như quý 4/2007, là nh ng doanh
BOO
v i giá cao
nghi p l n như Vietcombank, B o Vi t… nên m c
xu ng r t nhanh.
Khi th trư ng xu ng sâu, nhi u ngư i v n ch
tư. Ví như h i
chi ph i l n, kéo th trư ng
i cơ h i, tính toán các k ho ch
u tháng 3 JP Morgan tuyên b s
u
u tư vào th trư ng ch ng khoán
Vi t Nam kho ng 1 t USD…
KIL
O
Và khi nó xu ng dư i 500 i m, biên
b t
u b si t l i xu ng +/-1%. Th trư ng
l p t c ph n ng theo hư ng tiêu c c do th trư ng g n như m t tính thanh kho n.
Nhà
u tư l n không tham gia, b i tham gia vào b k t thì c a thoát quá h p. Nó
ch n luôn các d
nh
h p d n.Và khi biên
u tư c a nhi u t ch c khi th y th trư ng ã gi m xu ng
ư c giãn ra t t thì th trư ng b t lên khá m nh. T i cu i
tháng 8, nó t 366 i m lên g n 570 i m.
Th trư ng lúc này v a m i ư c h i ph c, m t cơ th v a m d y, chưa kh e h n
thì b cơn bão kh ng ho ng tài chính p t i. Th trư ng ch ng khoán th gi i b t
suy gi m m nh thì Vi t Nam không tránh kh i s
nh hư ng, cho t i gi phút này.
u
46. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
45
ó là cú ánh b i làm th trư ng xu ng sâu, có lúc xu ng còn kho ng 286 i m và
gi
ang l ng kh ng trên dư i 300.
2.2. Nh ng h n ch t n t i làm nh hư ng
phát tri n b n v ng c a
COM
TTCK Vi t Nam
n s
2.2.1. TTCK Vi t Nam v n chưa là hàn th bi u c a n n kinh t
Các c m t như "hàn th bi u sàn TP. HCM", "hàn th bi u TTCK Vi t Nam" ã
ư c s d ng khá ph bi n và như v y, TTCK Vi t Nam nghi m nhiên ư c khoác
lên mình cái ch c danh là hàn th bi u c a c n n kinh t . Tuy nhiên, i u này c n
ư c xem xét l i.
ư c coi là hàn th bi u c a n n kinh t khi o lư ng ư c s c
KS.
TTCK Vi t Nam ch
kh e c a toàn b n n kinh t , ch s c a th trư ng ph i th hi n chu kỳ phát tri n c a
n n kinh t , t
ó t o m i quan h ch t ch và tương h gi a TTCK và th trư ng tài
chính. Tuy nhiên,
n nay TTCK Vi t Nam v n chưa áp ng ư c các y u t cơ
BOO
b n sau:
TTCK Vi t Nam chưa quy t
y
DN l n tiêu bi u c a m i ngành ngh
M t trong nh ng y u t b t bu c
TTCK Vi t Nam tr thành hàn th bi u c a n n
kinh t , ó là th trư ng ph i ch a
ng nh ng DN l n tiêu bi u cho m i ngành ngh ,
i di n cho m t n n kinh t .
Tuy nhiên, theo th ng kê, hi n nay, TTCK Vi t Nam có 290 DN niêm y t. Con s
KIL
O
này còn quá ít so v i con s hàng trăm nghìn DN th c t
ang ho t
ng. M t khác,
các DN niêm y t ch y u là nh ng DN nh và v a, chưa ph i là nh ng DN l n có
s c chi ph i n n kinh t ...
V m c v n hóa c a th trư ng, năm 2007
t kho ng 40% GDP. Song
n th i i m
hi n t i, TTCK ang suy gi m t ng ngày, thì m c v n hoá th trư ng cũng gi m i
tương ng. Trong khi ó, theo k ho ch Chính ph
t ra, t i năm 2010, t l v n
hóa TTCK ph i chi m 50% GDP và con s này ph i tăng
Khi ó, quy mô th trư ng m i
l n
có th
bi u c a n n kinh t theo úng nghĩa c a nó.
n 70% vào năm 2020.
ưa TTCK th c s tr thành hàn th
47. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
46
Giá ch ng khoán c a TTCK Vi t Nam chưa ph n ánh tương
i chính xác giá
tr th c c a DN niêm y t
M t th c t hi n nay là ph n l n con s tính toán v giá tr th c c a c phi u
u ch
y t; chưa th hi n ư c
y
COM
s d ng m t cách máy móc nh ng s li u ghi trên báo cáo tài chính c a các DN niêm
giá tr n i t i c a DN mà nó ph n ánh. Ngoài ra, s
kém minh b ch còn ph bi n, kèm theo ó là nh ng y u t thu c v tài s n vô hình
c a công ty (trình
qu n lý, uy tín s n ph m, nhãn hi u thương m i, ch t lư ng s n
ph m...) chưa ph n ánh h t trong báo cáo tài chính.
M t khác, s thi u ki n th c và tâm lý ám ông c a N T ã và ang tác
KS.
m t i TTCK. Tâm lý "ph i tháo ch y b ng m i giá" ã
ng m nh
y ch s VN-Index xuyên
th ng 300 i m. Rõ ràng, hi n nay, tâm lý N T ch không ph i phương pháp xác
nh hay ho t
ng kinh doanh c a DN quy t
nh giá ch ng khoán.
TTCK Vi t Nam chưa ph n ánh tương
BOO
kinh t
i chính xác s bi n
ng c a n n
Hai năm qua, chúng ta ã ch ng ki n nh ng bư c thăng tr m c a TTCK Vi t Nam.
Ngày 8/11/2006, VN-Index xu t phát v i m c 525,99 i m, ch 4 tháng sau (ngày
12/3/2007) VN-Index ã leo lên t i
nh 1.170,67 i m,
r i hi n t i VN-Index ã
quay tr l i và th m chí phá m c 400 i m. T t nhiên, lên xu ng là chuy n bình
thư ng c a th trư ng, nhưng lên xu ng v i biên
l n trong th i gian ng n là b t
KIL
O
thư ng. Và i u này không ph n ánh chính xác s bi n
dàng nh n th y, t cu i năm 2007
ng c a n n kinh t . D
n nay, VN-Index ã gi m quá sâu, b t ch p
nh ng thông tin r t t t v hi u qu s n xu t - kinh doanh c a
y t trên sàn, b t ch p n l c ch ng l m phát ã có k t qu bư c
Ngoài ra, n u n n kinh t Vi t Nam ch y u có 4 kênh
d ng trung và dài h n, th trư ng b t
qua, s
m
i a s công ty niêm
u c a Chính ph .
u tư: TTCK, th trư ng tín
ng s n và th trư ng ti n t thì trong th i gian
m c a TTCK dư ng như cũng chưa nh hư ng nhi u t i các th trư ng
còn l i, n u có, thì cũng ch như s
nh hư ng c a m t hàng hóa này t i m t hàng
hóa thay th khác. Nhìn vào TTCK, chưa th y ư c b c tranh khái quát c a toàn b
n n kinh t .
48. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
47
Như v y, rõ ràng TTCK Vi t Nam hi n chưa ph i là hàn th bi u c a kinh t Vi t
Nam, chưa o lư ng ư c s c kh e c a n n kinh t , th hi n s phát tri n kém b n
v ng c a TTCK.
COM
2.2.2. Chưa ki m soát ư c ngu n cung c a th trư ng
2.2.2.1. T n t i nhi u hàng hóa kém ch t lư ng do phát hành b a bãi
TTCK Vi t Nam ã ra
p
i và ho t
ng ư c 8 năm, tuy nhiên kho ng th i gian t t
các doanh nghi p niêm y t và chưa niêm y t huy
ng ư c v n qua các
t
phát hành c phi u l i không nhi u, ch t p trung trong hai năm 2006, 2007. Sáu năm
còn l i là nh ng kho ng th i gian ư c mô t là b t
u tăng tru ng, suy thoái,
KS.
kh ng ho ng và ph c h i, trong kho ng th i gian 6 năm này thì ít có cơ h i cho
doanh nghi p phát hành c phi u ra công chúng.
Trong hai năm 2006, 2007 tranh th cơ h i TTCK tăng trư ng nóng, phong trào phát
hành c phi u theo hình th c phát hành riêng l và phát hành ra công chúng di n ra
tăng v n
t này có m t s
M t s công ty
BOO
t, nhi u doanh nghi p tăng v n liên t c trong m t kho ng th i gian ng n. Phong trào
i m tiêu c c :
i chúng ư c s tư v n c a m t s CTCK ã ti n hành th i
giá c phi u v i nh ng hình th c như v ra tri n v ng c a doanh nghi p, tô
h ng s th t và h n ch công b nh ng m t t n t i trong ho t
ng c a DN.
M t lo i c phi u kém ch t lư ng áng lo ng i hơn là d ng c phi u phát hành
KIL
O
“chui” mà lư ng này khá l n và a d ng. Doanh nghi p “tranh th ” Lu t
Ch ng khoán m i th c thi nên phát hành không xin phép, l y Ngh Quy t
HC
u năm r i tri n khai phát hành r i rác trong năm, h sơ không
, th m chí thông qua
HC
y
không úng c Lu t Doanh nghi p và Lu t
Ch ng khoán.
S d dãi trong vi c ch p nh n các
t phát hành c phi u tăng v n cùng v i
s d d i trong vi c mua c ph n c a công chúng
u tư ã kích thích trào lưu
phát hành c phi u tăng v n, t o ra 1 ngu n cung c phi u r t l n ra th tru ng
và t
ó làm cho th trư ng b b i th c v ngu n cung cùng v i vi c nh
hư ng t i s c c u c phi u.
49. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
48
R t nhi u
t phát hành c phi u v i giá c phi u “trên tr i” hay th c t vi c
s d ng v n huy
ng không úng hay không
b ch ã làm m t lòng tin c a các nhà
t k t qu như trong b n cáo
u tư.
COM
Như v y t th c t là không ki m soát ư c ngu n cung c phi u quá l n
c ng v i vi c m t ni m tin c a các nhà
u tư t nhi u
t phát hành là nh ng
nguyên nhân sâu xa và cơ b n làm cho TTCK g p kh ng ho ng như ã di n ra
trong th i gian qua.
N u th c hi n giám sát ch t ch hơn và có s
ng thu n gi a các cơ quan ch c
năng, thì vi c h n ch ngăn ch n các hành vi vi ph m, thanh l c ư c các lo i c
KS.
phi u kém ch t lư ng trên TTCK s hi u qu hơn, giúp nhà
thi t h i khi tham gia TTCK.
T th c t trên mà công lu n, các nhà
u tư, các bên tham gia th trư ng ã nhi u
l n lên ti ng c n ph i có s ki m soát ch t ch các
t phát hành c phi u ra công
t ra là ki m soát b ng cách nào cho h u hi u
BOO
chúng, tuy nhiên v n
u tư tránh ư c r i ro
không
hành chính hoá, không t o cơ ch xin cho, không làm m t i cơ h i c a DN mà v n
m b o ch t lư ng c a các
t phát hành c phi u ra công chúng.
2.2.2.2. Ti n trình c ph n hóa DNNN b ng ng tr
T
u năm 2008
n g n th i i m hi n t i, TTCK liên t c s t gi m, trư c tình hình
này các cơ quan qu n lý nhà nư c có ch trương gi m ngu n cung hàng hoá t vi c
KIL
O
phát hành c phi u ra công chúng cũng như giãn ti n
Có nhi u ý ki n cho r ng n u ti p t c IPO
nh ng nh hư ng
ns
n
c ph n hoá các DNNN.
t các c phi u các DNNN thì ch ng
nh c a TTCK mà còn làm gi m thu l n ngân sách nhà
nư c t vi c bán tài s n.
Tuy nhiên
n th i i m nào m i ti p t c ti n trình c ph n hoá DNNN? Và r ng n u
ti p t c ti n trình c ph n hoá DNNN theo cách làm cũ thì l i nh hư ng
ns h i
ph c c a TTCK?
S ch m tr trong vi c c ph n hoá DNNN, nh t là v i
nư c, DNNN qui mô v n l n s ti p t c gây ra nh ng tác
i tư ng là t ng công ty nhà
ng tiêu c c sau :
50. http://kilobooks.com
49
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Ti p t c kéo dài cơ ch quan liêu bao c p, cơ ch xin cho, cơ ch can thi p
hành chính t cơ quan ch qu n….làm vi c s d ng v n nhà nư c không
t
ư c hi u qu cao, th m chí m t v n nhà nư c….
COM
Không t o ư c cơ ch s d ng và thu hút ngư i tài, không gi i quy t ư c cơ
b n cơ ch ti n lương, ti n thư ng theo cơ ch th trư ng. Nh ng DNNN qui
mô v n l n s b m t d n thương hi u, m t d n giá tr vô hình khi nhân l c
ch ch t trong DNNN chuy n d ch sang khu v c tư nhân.
i b ph n DNNN hi n nay chưa có cơ ch b t bu c trong công khai minh
b ch tình hình tài chính như các công ty
i chúng, công ty niêm y t, vì v y
KS.
tình tr ng tiêu c c, tham nhũng t n t i trong 1 b ph n DNNN.
N u càng ch m tr c ph n hoá DNNN thì DNNN càng m t s c c nh tranh
b y nhiêu và
ng nghĩa v i vi c tài s n nhà nư c b th t thoát .
T s phân tích trên, v n
t ra trong b i c nh hi n nay là làm th nào
BOO
i u ó
n khi c ph n hoá thì giá tr doanh nghi p s b gi m i nhi u,
y nhanh ti n trình c ph n hoá DNNN mà không làm nh hư ng
ti p t c
n s h i ph c
c a TTCK cũng như không làm gi m ngu n thu t vi c bán ph n v n nhà nư c.
2.2.2.3. Ngu n v n huy
ng t TTCK chưa ư c s d ng úng m c ích
M c dù trong tình c nh n n kinh t toàn c u g p khó khăn, song Vi t Nam v n là nơi
thu hút m t dòng v n l n và có xu hư ng ngày càng tăng. Tuy nhiên, nh ng dòng
KIL
O
v n này dư ng như ang “ch y” chưa úng ích.
Hi n t i t t c các ngu n v n ư c
u tư c a th trư ng Vi t Nam ang
trư ng chính; ó là: TTCK, vàng - ngo i t và b t
các th
ng s n.
Khi TTCK phát tri n nóng, ngu n v n trong và ngoài nư c ư c huy
ng
ưa
vào th trư ng là m t con s kh ng l , nhưng rõ ràng, ch có th ng dư v n t l n phát
hành
u tiên c a doanh nghi p niêm y t m i là ngu n v n kh d ng
tư cho ho t
ưa vào
u
ng s n xu t kinh doanh.
Rõ ràng hơn n a: ch có nh ng c phi u phát hành úng th i i m th trư ng ang
"bùng n " thì th ng dư v n m i là con s th t s
áng k so v i th giá.
51. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
50
Tuy nhiên, ngu n th ng dư v n y l i ư c các công ty niêm y t năng
ng nhìn ra
ư c nh ng kho n l i nhu n kh ng l và nhanh chóng thu ư c t th trư ng tài
chính nên không k gì
n vi c
u tư trái ngành ngh v n v n ư c g i v i c m t
chính nh m thu l i nhu n
dư y l i ti p t c
u tư cho ngành ngh chính. Như v y, dòng ti n th ng
y vào th trư ng tài chính mà v n không ư c ưa vào
s n xu t.
Sau cơn ch n
ng v i TTCK, các nhà
nh r t cao.
ng s n ư c
trư ng b t
ng s n - m t lo i hàng hóa khá
KS.
c bi t, mang tính n
y lên còn hơn di u g p gió. Theo quy lu t,
ng s n không còn là m nh
u tư cho
u tư khôn ngoan ã rút chân ra s m và c t
l k p th i, và dòng ti n ch y sang th trư ng b t
Giá b t
u tư tài
COM
u tư a ngành nh m phân tán r i ro, các công ty s n xu t v n ti p t c
t màu m
n khi th
ng ti n sinh sôi n y n n a
thì dòng ti n l i kéo nhau ra kh i lĩnh v c này.
tích tr mà là
vào vàng. Nhưng các nhà
u tư không ph i mua vàng
BOO
Và dòng ti n ti p theo l i
"lư t sóng" nh m thu chênh l ch giá. Khi các qui ch c a sàn
giao d ch vàng còn chưa
nh hình v i m t s lư ng r t ít sàn giao d ch, các nhà
u
tư không khác gì ang " ánh b c" v i r i ro.
Hư ng khác dòng ti n ch y vào
các lo i hàng hóa có th
u cơ ư c.
u cơ thì g i Ngân hàng
KIL
O
Không
u cơ ngo i t , g o, mu i, s t thép, xi măng... t t c
m c lãi su t huy
hư ng m c lãi su t ng t ngư ng. Cũng chính
ng cao ng t ngư ng ã
y lãi su t cho vay lên khi n các doanh
nghi p s n xu t g p nhi u khó khăn v v n, s n xu t kinh doanh lâm vào tình tr ng
thu b thu h p, ho t
ng c m ch ng, gi chân khách hàng và c g ng t n t i.
N u gi i quy t ư c tình tr ng này, TTCK m i có th vư t qua khó khăn và phát
tri n m nh m , n
nh trong th i gian t i.
2.2.3. T o c u o do phong trào s d ng v n vay
u tư
Ngoài nh ng nh ng nguyên nhân làm cho TTCK gi m t i 60% giá tr như: l m phát
tăng cao, chính sách th t ch t ti n t … còn có nguyên nhân t vi c N T t ch c và
52. http://kilobooks.com
51
cá nhân trong nư c
tăng
xô i vay ti n t ngân hàng, CTCK, công ty tài chính
gia
u tư.
Cùng v i ó, Ch th 03 c a NHNN ra
i là 1 ch trương úng nhưng không ư c
ng h c a nhi u CTCK và NHTM. M t s t ch c tài chính ã lách ch th 03
COM
s
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
dư i các hình th c như: gia tăng cho vay b t
ng s n nh m tăng tín d ng cho vay
ch ng khoán, chuy n các kho n n cho vay t nhà
u tư v i NHTM v các CTCK
con. Gi a CTCK con v i Ngân hàng m th c hi n các h p
lách ch th 03.
ng repo c phi u nh m
Phong trào i vay ã nhanh chóng t o c u o l n, t o nh ng giao d ch mua bán CK
“m t h t kh năng
KS.
c c kỳ ng n h n (hay còn g i lư t sóng) b ng v n i vay. H u qu là làm cho TTCK
kháng” và khi có bi n
thì hình thành liên ti p nh ng
ng v mô hay m t tác nhân nào ó
t bán tháo c phi u.
Th trư ng i xu ng, giá tr c phi u gi m ho c vư t giá tr th ch p l i ti p t c t o
b t
BOO
nh ng ngu n cung c phi u r m t. R t nhi u nhà
u tư tr thành nh ng "con n "
c dĩ và luôn b NHTM, CTCK thúc ép òi n .
Lúc này, không nh ng N T vay v n ph i bán tháo c phi u, mà chính các NHTM
cũng ph i th c hi n gi i ch p CK
thu h i n . M c dù trư c ó, khi giá c phi u
suy gi m nh , các NHTM có th c hi n bán CK c m c
thu h i n , nhưng trong
b i c nh giá nhi u lo i c phi u ã xu ng t i m c th p hơn giá tr mà các ngân hàng
cho vay c m c , thì v n
KIL
O
tính toán
NHTM bán c phi u
này l i tr nên khó tiên oán hơn. N u các
thu h i v n, thì s ph i
i m t v i nguy cơ thi u h t tr m
tr ng s ti n g c và lãi. Nhưng n u các NHTM không gi i ch p c phi u, thì cũng
bu c ph i ráo ri t thúc ép òi n N T hay bu c h ph i b sung thêm tài s n th
ch p hay c m c . N T n u không áp ng ư c các yêu c u này bu c ph i bán c
phi u c m c và c phi u ư c mua t v n vay c a ngân hàng. Và như v y, ngân
hàng ư c xem là m t trong nh ng "th ph m" quan tr ng d n
tháo" CK.
n tình tr ng "bán
53. http://kilobooks.com
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
52
ây là m t bi u hi n c a s phát tri n không b n v ng c a TTCK, b i nó hu ho i
u tư dài h n, làm nh hư ng t i hi u qu
ti n hay
u tư c a nh ng ngu i không i vay
u tư có bài b n.
2.2.4. nh hư ng t bi n
ng c a n n kinh t vĩ mô
Tình hình kinh t vĩ mô giai o n n a
COM
vi c
u năm 2008 tr i qua giai o n khó khăn nh t
trong su t m t th p k phát tri n tương
i n
nh k t cu c kh ng ho ng khu v c
năm 1997. L m phát gia tăng kéo theo h qu là chính sách ti n t th t ch t ch ng
l m phát làm cho lãi su t tăng.
L m phát tăng cao là d u hi u cho th y n n kinh t
ang nóng và báo hi u s tăng
KS.
trư ng kém b n v ng, trong khi TTCK như chi c nhi t k
o s c kh e n n kinh t .
Khi l m phát tăng cao, ti n m t giá, ngư i dân không mu n gi ti n m t ho c g i
ti n trong ngân hàng b i l m c lãi su t danh nghĩa c a ti n g i th p hơn t l l m
phát. H chuy n sang n m gi vàng, b t
ng s n, ngo i t m nh... khi n m t lư ng
không th tích lũy
BOO
v n nhàn r i áng k c a xã h i n m im dư i d ng tài s n “ch t”. Thi u v n
u tư,
m r ng s n xu t, s tăng trư ng c a doanh nghi p nói riêng và
c n n kinh t nói chung s ch m l i.
L m phát gia tăng ang nh hư ng nhi u, n u không mu n nói là n ng n ,
n ho t
ng kinh doanh c a các công ty niêm y t.
Nh ng chính sách ti n t nh m ki m ch l m phát càng làm cho ngu n v n s n xu t
nh hư ng
KIL
O
c a các doanh nghi p b th t ch t,
ng th i vi c ph i tr giá cao cho v n vay gây
n k t qu kinh doanh c a c doanh nghi p l n ngân hàng
Nguyên v t li u tăng giá r t nhanh
y chi phí
u vào tăng cao. S tăng giá c a các
lo i hàng hóa như lương th c, th c ph m, năng lư ng, các nguyên li u
u vào,
c
bi t s tăng giá m nh c a d u m và s t thép, ã nh hư ng tr c ti p t i các ngành
s n xu t công nghi p c a n n kinh t Vi t Nam.
Chi phí v n tr nên quá
t
khi toàn b các ngân hàng tăng lãi su t cho vay t
14% tr lên. Bão ti n t làm t t c các ngân hàng thi t ch t cho vay, tăng lãi cho vay.
T c
tăng trư ng ch m l i có nghĩa là nhu c u c a n n kinh t ch c ch n s
nh