Más contenido relacionado
La actualidad más candente (12)
Similar a Tailieu.vncty.com qt245 (10)
Tailieu.vncty.com qt245
- 1. Ch¬ng I
Lêi nãi ®Çu
I Lý do chän ®Ò tµi.
1 Trong xu thÕ khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸ cña nÒn kinh tÕ
thÕ giíi nh hiÖn nay sù c¹nh tranh lµ v« cïng gay g¾t quyÕt liÖt.
C¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn trªn th¬ng trêng tÊt
yÕu ph¶i c¹nh tranh th¾ng lîi tríc c¸c doanh nghiÖp kh¸c b»ng
viÖc b¶o ®¶m b¶o hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cao.
C¸c doanh nghiÖp muèn ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh doanh cao th×
cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng cho m×nh mét kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh
doanh râ rµng chi tiÕt kh¶ thi, ®ång thêi ph¶i cã kÕ ho¹ch vÒ c¸c
nguån lùc: nh vèn, c«ng nghÖ, ®Êt ®ai nhµ xëng, m¸y mãc thiÕt
bÞ vµ lao ®éng. Trong ®ã lao ®éng ®îc coi lµ mét nguån lùc
quan träng cña tæ chøc nªn ph¶i ®îc quan t©m trong kÕ ho¹ch.
§Ó cã mét ®éi ngò nh©n lùc ®ñ vÒ sè lîng, ®óng vÒ chÊt lîng,
®¸p øng nhu cÇu cña s¶n xuÊt kinh doanh th× nhÊt thiÕt doanh
nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc. KÕ ho¹ch
ho¸ nguån nh©n lùc lµ c¬ së ®Ó c«ng ty chñ ®éng s¶n xuÊt,
n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, gi¶i quyÕt
viÖc lµm, ®¶m b¶o thu nhËp, thÝch øng nhanh víi tÝnh bÊt æn
®Þnh cña s¶n xuÊt kinh doanh. Chñ ®éng vÒ nh©n lùc ®Ó s½n
sµng hoµn thµnh nhiÖm vô vµ môc tiªu ®Ò ra, tõ ®ã gãp phÇn
cñng cè uy tÝn cña c«ng ty trªn thÞ trêng.
2 Ngµnh x©y dùng cã ®Æc thï riªng vÒ lao ®éng.
§ã lµ sù biÕn ®éng liªn tôc lùc lîng lao ®éng trùc tiÕp do tÝnh
chÊt ®Æc thï cña ngµnh x©y dùng, do tÝnh chÊt cña c«ng
viÖc, lu«n lu«n thay ®æi theo thêi vô, thay ®æi theo c«ng
tr×nh, thay ®æi theo quÝ, do vËy ®Ó qu¶n lý nguån nh©n lùc
mét c¸ch hiÖu qu¶ c«ng ty ph¶i kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc.
- 2. 3 Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc t¹i c«ng
ty x©y dùng s«ng ®µ 8 cßn cã nhiÒu vÊn ®Ò.
XuÊt ph¸t tõ lý do ®ã, ®Ò tµi “Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸
nguån nh©n lùc ë C«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8 “ ®· ®îc chän.
II Môc tiªu nghiªn cøu.
1 Ch¬ng i: nãi râ lý do chän ®Ò tµi.
2 Ch¬ngII Kh¸i qu¸t l¹i c¸c vÊn ®Ò lý luËn cã liªn quan ®Õn
qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc. §©y chñ yÕu lµ
phÇn lý thuyÕt ®· ®îc häc gåm c¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ kÕ
ho¹ch ho¸ nãi chung vµ kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc nãi
riªng vv... C¬ së cña kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc, qu¸
tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc vµ c¸c nh©n tè ¶nh h-
ëng, néi dung nµy chñ yÕu ®îc tr×nh bµy ë ch¬ng nµy.
3 Ch¬ng II: Kh¸i qu¸t l¹i thùc tr¹ng nguån nh©n lùc cña c«ng ty
x©y dùng S«ng §µ 8. ChØ ra mèi quan hÖ gi÷a thùc tr¹ng
nguån nh©n lùc hiÖn t¹i víi c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån
nh©n lùc cña c«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8.
4 Ch¬ng III: Lµm râ u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm cña qu¸ tr×nh x©y
dùng kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc ë c«ng ty x©y dùng
S«ng §µ 8 vµ xin ®Ò ra gi¶i ph¸p kh¾c phôc, nªu ra mét vµi
khuyÕn nghÞ víi c«ng ty.
III Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu.
§Ò tµi ®Ò cËp tíi viÖc nghiªn cøu t×nh h×nh nh©n lùc vµ
c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc t¹i C«ng ty x©y dùng S«ng
§µ 8 b»ng viÖc ¸p dông mét sè ph¬ng ph¸p khoa häc nh: Ph¬ng
ph¸p thèng kª, ph¬ng ph¸p ph©n tÝch kinh doanh, ph¬ng ph¸p
tæng hîp vµ suy luËn, ph¬ng ph¸p pháng vÊn vµ quan s¸t thùc
tÕ...nh»m gi¶i quyÕt c¸c khã kh¨n vµ tån t¹i vÒ nh©n lùc, c©n ®èi
®îc nh©n lùc ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña c«ng viÖc cña hiÖn t¹i vµ
t¬ng lai, tr¸nh l·ng phÝ lao ®éng. Tõ ®ã ®a ra mét sè gi¶i ph¸p vµ
- 3. kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n
lùc t¹i C«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8.
- 4. Ch¬ng II
C¬ së lý luËn cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc
I. C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n.
1 KÕ ho¹ch ho¸?.
Tríc hÕt, kÕ ho¹ch ho¸ ®îc hiÓu lµ sù tiªn liÖu, dù ®o¸n nh÷ng
thay ®æi, biÕn thiªn, phßng ngõa c¸c rñi ro trong t¬ng lai. Ho¹ch
®Þnh hay kÕ ho¹ch ho¸ ,lµ mét qu¸ tr×nh mang tÝnh khoa häc
®ång thêi mang tÝnh nghÖ thuËt cao.
2 Kh¸i niÖm kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc.
§Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn mét doanh nghiÖp ph¶i gi¶i quyÕt
hiÖu qu¶ cña c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn bèn lÜnh c¬ b¶n ®ã
lµ:tµi chÝnh ,qu¶n trÞ s¶n xuÊt, marketing vµ qu¶n trÞ nh©n lùc.
ViÖc gi¶i quyÕt kh«ng chØ tËp trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò ®· vµ
®ang ph¸t sinh ®ßi hái sù gi¶i quyÕt mµ ph¶i híng tíi t¬ng lai
nh»m dù ®o¸n vµ ®èi phã víi nh÷ng vÊn ®Ò sÏ s¶y ra trong t¬ng
lai. Do vËy, c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc lµ cÇn thiÕt
mang l¹i tÝnh chñ ®éng, gi¶m thiÓu rñi ro vµ t¨ng hiÖu qu¶. §øng
d¬Ý gãc ®é nh vËy, c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc lµ
quan träng, cÇn thiÕt lµm c¬ së cho hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông
nguån nh©n lùc còng nh hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh.
Cã nhiÒu ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n
lùc ®· ®îc ®a ra, cô thÓ:
“ KÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc lµ qu¸ tr×nh mµ th«ng qua nã
doanh nghiÖp b¶o ®¶m ®îc ®Çy ®ñ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng ngêi
lµm viÖc, phï hîp víi yªu cÇu cña c«ng viÖc”.
(Qu¶n trÞ nh©n sù-Ph¹m §øc Thµnh-NXB Thèng kª, 1998 )
“ KÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc lµ tiÕn tr×nh triÓn khai thùc hiÖn
c¸c kÕ ho¹ch vµ ch¬ng tr×nh nh»m ®¶m b¶o r»ng c¬ quam sÏ cã
- 5. ®óng sè lîng, ®óng chÊt lîng ®îc bè trÝ ®óng lóc ®óng lóc, ®óng
sè lîng. chÊt lîng, ®óng vÞ chÝ vµ ®óng chç”.
( Qu¶n trÞ nh©n sù-NguyÔn H÷u Th©n, 1996 )
3. Môc tiªu, nhiÖm vô vµ kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc.
• Môc tiªu:
- Víi sè lîng lao ®éng: x¸c ®Þnh nh÷ng tiªu chuÈn ®Ó
bè trÝ l¹i nguån nh©n lùc trong doanh nghiÖp, x¸c
®Þnh râ lao ®éng lu chuyÓn, sè lao ®éng cÇn thu hót
vµo lµm viÖc th«ng qua tuyÓn dông, x¸c ®Þnh sè ng-
êi cÇn ®µo t¹o míi, ®µo t¹o l¹i, hay n©ng cao.
- Víi chi phÝ tiÒn l¬ng: dù ®o¸n ®îc møc t¨ng n¨ng suÊt
lao ®éng, n©ng cao hiÖu qu¶ lµm viÖc.
• NhiÖm vô:
- Ph©n tÝch ®¸nh gi¸dù thùc hiªn c«ng viÖc cña tõng c¸
nh©n trongdoanh nghiÖp, dù ®o¸n kh¶ n¨ng cña hä
trong t¬ng lai.
- C¨n cø vµo nhiÖm vô cña kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh
doanh c¸c møc hao phÝ lao ®éng, møc phôc vô, c¸c
tiªu chuÈn tÝnh to¸n ®Þnh biªn cÇn thiÕt trong kú kÕ
ho¹ch nh»m b¶o ®¶m cho s¶n xuÊt trong doanh
nghiÖp ®îc tiÕn hµnh b×nh thêng vµ tiÕt kiÖm tèi u.
• ý nghÜa:
- Gióp doanh nghiÖp thÝc nghi víi m«i trêng c¹nh tranh
khèc liÖt.
- ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp trong t¬ng lai ®îc æn ®Þnh vµ hiÖu
qña.
II. vai trß cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc.
• kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc lµ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn
th¾ng lîi vµ cã hiÖu qu¶ môc tiªu cña tæ chøc.
- 6. Th«ng qua c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc, doanh
nghiÖp cã thÓ n¾m b¾t ®îc thùc chÊt ®éi ngò lao ®éng cña
m×nh mµ cô thÓ nhÊt lµ qua c«ngt¸c ph©n tÝch t×nh h×nh sö
dông nguån nh©n lùc.
• KÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc gióp cho viÖc thùc hiÖn
th¾ng lîi c¸cchøc n¨ng qu¶n lý nh©n lùc kh¸c t¹i doanh
nghiÖp. Bao gåm:
- Gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu
nh©n lùc trong thêi gian tíi.
- Gióp cho doanh nghiÖp x©y dùng ch¬ng tr×nh ®µo
t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cã hiÖu qu¶ cao.
• kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc t¹o ®iÒu kiÖn phèi hîphµi hoµ
c¸c tr¬ng tr×nh kh¸c cña doanh nghiÖp tæ chøc.
III. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån
nh©n lùc.
KÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc kh«ng ph¶i lµ c«ng t¸c riªng rÏ
mµ nã lu«n lu«n t¬ng t¸c trong mèi quan hÖ víi nhiÒu bé phËn,
chøc n¨ng kh¸c. V× vËy c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i quan t©m ®Õn
vÊn ®Ò nµy gåm:
1. M«i trêng kinh doanh.
Bao gåm m«i trêng bªn trong vµ bªn ngoµi.
• M«i trêng bªn ngoµi lµ c¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c
qu¶n trÞ nh©n lùc vµ kÕ ho¹ch ho¸ nh©n lùc tõ bªn ngoµi
c«ng ty. Bao gåm:
- Khung c¶nh kinh tÕ.
- §Æc ®iÓm d©n sè.
- HÖ thèng ph¸p luËt.
- V¨n ho¸.
- §èi thñ c¹nh tranh.
- ...
- 7. • M«i trêng bªn trong. Gåm:
- Môc tiªu cña c«ng ty: môc tiªu nµy chi phèi t¸c ®éng
®Õn c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc.
- ChÝnh s¸ch vµ chiÕn lîc cña c«ng ty.
2. ChiÕn lîc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghÖp.
ChiÕn lîc kinh doanh ®îc hiÓu lµ tæng thÓ c¸c quyÕt ®Þnh
c¸c hµnh ®éng cã liªn quan ®Õn viÖc l¹ chänc¸c ph¬ng tiªn vµ
ph©n bæ nguån lùc nh»m ®¹t môc tiªu nhÊt ®Þnh cña doanh
nghiÖp. ChiÕn lîc sÏ chi phèi ®Õn néi dung, c¸c thøc kÕ ho¹ch
ho¸ nguån h©n lùc cña doanh nghiÖp.
3. §é dµi thêi gian dù b¸o.
§é dµi thêi gian ¶nh hëng ®Õn kÕ ho¹ch ho¸ nÕu thêi gian
cµng ng¾n th× dù b¸o cµng chÝnh s¸ch vµ ngîc l¹i.
IV. C¬ së cña kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc.
1. Ph©n tÝch c«ng viÖc.
Ph©n tÝch c«ng viÖc ®îc hiÓu lµmét qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh
mét c¸c cã hÖ thèng c¸c nhiÖm vô vµ kü n¨ng cÇn thiÕt ®Ó
thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc trong mét tæ chøc.
Ph©n tÝch c«ng viÖc ®îc c«i lµ c«ng cô c¬ b¶n vµ quan
träng nhÊt ®Ó qu¶n trÞ nh©n sù, nã lµ c¬ së ®Ó thùc hiªn tÊt
c¶ c¸c chøc n¨ng vÒ nh©n sù trong doanh nghiÖp. V× vËy c¬
së ®Çu tiªn cña kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc lµ ph©n tÝch
c«ng viÖc.
Khi tiÕn hµnh ph©n tÝch c«ng viÖc nhµ qu¶n trÞ ph¶i tr¶
lêi c©u hái sau:
- Nh©n viªn thùc hiªn c«ng t¸c g×?
- Khi nµo c«ng viÖc hoµn thµnh?
- C«ng viÖc ®îc thùc hiªn ë ®©u?
- C«ng nh©n viªn thùc hiªn c«ng viÖc ®ã nh thÕ nµo?
- 8. - T¹i sao ph¶i thùc hiªn c«ng viÖc ®ã?
- ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã cÇn ph¶i héi ®ñ nh÷ng
tiªu chuÈn nµo?
B¶ng ph©n tÝch c«ng viÖc gåm 2 b¶n sau:
+ B¶ng m« t¶ c«ng viÖc: lµ mét v¨n b¶n cung cÊp c¸c th«ng tin
liªn quan ®Õn c¸c nhiÖm vô vµ tr¸ch nhiÖm cña tõng ngêi.
B¶ng m« t¶ c«ng viÖc cho biÕt nhiÖm vô chñ yÕu mµ mçi
nh©n viªn ph¶i hoµn thµnh, tØ lÖ thêi gian cho mçi nhiÖm vô
c¸c tiªu chuÈn hoµn thµnh c«ng viÖc ®iÒu kiªn hoµn thµnh
c«ng viÖc vµ c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ra. Do ®ã bb¶ng m« t¶ c«ng
viÖc cã thÓ tÝnh ®îc lîng ngêi cÇn thiÕt lµm c«ng viÖc nµo
®ã trong t¬ng lai.
+B¶ng tiªu chuÈn c«ng viÖc: lµ b¶ng tr×nh bÇy c¸c ®iÒu kiªn,
tiªu chuÈn tèi thiÓu cã thÓ chÊp nh©n ®îc mµ mét ngêi cÇn
hoµn thµnh c«ng viÖc nhÊt ®Þnh nµo ®ã. C¸c ®iÒu kiªn ®ã
gåm: kü n¨ng, søc khoÎ, kinh nghiÖm ®¹o ®øc... do vËy b¶ng
nµy lµm c¨n cø choviÖc thùc hiªn c¸c gi¶i ph¸p c©n b¾ng cung
cÇu nh©n lùc trong doanh nghiÖp.
2. KÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh:
§Ó kÕ ho¹ch ho¸ nh©n lùc th× doanh nghiÖp ph¶i dùa trªn
viÖc kÕ ho¹ch ho¸ s¶n xuÊt kinh doanh.
KÕ ho¹ch ho¸ s¶n xuÊt ®îc hiÓu lµ qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh nhiÖm
vô, môc tiªu, chiÕn lîc cña doanh nghiÖp.
Tuú thuéc vµo ®é dµi thêi gian ngêi ta chia kÕ ho¹ch ho¸
s¶n xuÊt kinh doanh ra lµm 3 lo¹i: dµi h¹n, ng¾n h¹n, trung h¹n.
KÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh bao gåm c¸c th«ng tin dù b¸o
liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp. VÝ dô nh: gi¸ trÞ tæng s¶n xuÊt, chØ tiªu tµi chÝnh, l-
¬ng ...
XuÊt ph¸t tõ c«ng t¸c kÕ ho¹ch s¶n xuÊt nhµ qu¶n trÞ sÏ
tÝnh to¸n,dù ®o¸n ra sè lao ®éng cÇn thiÕt theo tõng thêi
- 9. ®iÓm ®Ó hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt ®· ®Ò ra. Do ®ã
c«ng t¸c kÕ hoach ho¸ nh©n lùc cã chÝnh x¸c hay kh«ng l¹i
phô thuéc vµo kÕ ho¹ch ho¸ s¶n xuÊt kinh doanh vµ ngîc l¹i.
§©y lµ mèi quan hÖ nh©n qu¶ rÊt kh¨ng khÝt.
3. §¸nh gia thùc hiªn c«ng viÖc.
Khi dù ®o¸n cung nh©n lùc, mét trong nh÷ng c¬ së quan
träng mµ qu¶n trÞ viªn sö dông ®ã lµ hÖ hèng th«ng tin nguån
nh©n lùc mµ trong ®ã quan träng nhÊt lµ th«ng tin vÒ c¸c kú
®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc.
®¸nh gi¸ c«ng viÖc ®îc hiÓu lµ mét sù ®¸nh gi¸ cã hÖ thèng vµ
chÝnh thøc t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng viÖccña ngêi lao ®éng
trong sù so s¸nh c¸c tiªu chuÈn ®· ®îc x©y dùng vµ th¶o luËn
vÒ kÕt qu¶ ®¸nh gÝa víi tõng ngêi lao ®éng.
Víi kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc th× ®¸nh gi¸ thùc hiÖn
c«ng viÖclµ c¬ së quan träng trong viÖc ®a ra møc cung vÒ
lao ®éng còng nh ®a ra c¸c chÝnh s¸ch kÕ ho¹ch c©n b»ng
cung cÇu lao ®éng.
4. §Þnh møc lao ®éng.
HiÓu mét c¸c ®Çy ®ñ, ®Þnh møc lao ®éng lµ mét qu¸ tr×nh
nghiªn cøu vµ ¸p dông vµo thùc tiÔn nh÷ng møc lao ®éng cã
c¨n cø khoa häc nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ h¹ gi¸
thµnh s¶n phÈm.
Trong ®ã møc lao ®éng lµ mét ®¹i lîng lao ®éng sèng quy
®æi quy ®Þnh cho ngêi lao ®éng ®Ó hoµn thµnh khèi lîng
c«ng viÖc nhÊt ®Þnh.
§ÓtÝnh ®îc møc lao ®éng ph¶i tr¶i qua nhiÒu ph¬ng ph¸p nh-
ng chñ yÕu lµ dïng bÊm giê hoÆc chôp ¶nh. Møc lao ®éng
cho ta biÕt hao phÝ trung b×nh cÇn thiÕt ®Ó hoµn thµnh c«ng
viÖc nµo ®ã. V× vËy cã thÓ dùa vµo møc lao ®éng ®Ó tÝnh
ra sè lao ®éng cÇn thiÕt®Ó thùc hiªn mét khèi lîng c«ng viÖc
nµo ®ã.
- 10. Ta cã thÓ tÝnh ®îc møc lao ®éng da vµo n¨ng suÊt lao ®éng
cña tõng ngêi.
W=Q/L Hay L=Q/W
Trong ®ã: W: N¨ng suÊt lao ®éng.
L: Sè lao ®éng.
Q: Khèi lîng c«ng viÖc.
Møc lao ®éng lµ c¬ së quan träng khi tiÕn hµnh kÕ ho¹ch ho¸
nguån nh©n lùc ®Æc biÖt lµ víi kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc
trong ng¾n h¹n chÝnh v× vËy, doanh nghiÖp cÇn quan t©m
®Õn vÊn ®Ò nµy.
5. §¸nh gi¸ thù tr¹ng nguån nh©n lùc cña doanh nghiÖp.
Qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ ®îc thùc hiÖn chñ yÕu ®îc thùc hiÖn tren
hai mÆt chÝnh lµc¬ cÊu lao ®éng vµ sù biÕn ®éng lao ®éng
cña doanh nghiÖp.
a. C¬ cÊu lao ®éng cña doanh nghiÖp dan trªn c¸c mÆt
sau:
- C¬ cÊu theo sè lîng lao ®éng.
- C¬ cÊu lao ®éng theo tuæi.
- C¬ cÊu lao ®éng theo tuæi.
- C¬ cÊu lao ®éng theo nghÒ.
- C¬ cÊu lao ®éng theo tr×nh ®é.
Tõ qu¸ tr×nh ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ sÏ tiÕn hµnh nhËn xÐt vÒ
®iÓm m¹nh ®iÓm yÕu, c¬ héi, th¸ch thøc... ®Ó lµm c¬ së cho
kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc.
b. Ph©n tÝch sù biÕn ®éng lao ®éng cña doanh
nghiÖp ph©n tÝch sù biÕn ®éng vÒ mÆt sè lîng, nguån,
®Ých tíi, nguyªn nh©n ®Ó thÊy ®îc su híng biÕn thiªn nh©n
lùc trong mét giai ®o¹n, nghiªn cøu nµy giup cho nhµ qu¶n trÞ
®a ra c¸c gi¶i ph¸p bæ xung.
- 11. V. Qu¸ tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc .
1. X¸c ®Þnh nhu cÇu vÇ dù b¸o nhu cÇu.
a. §Ò ra nhu cÇu:
Th«ng thêng nhu cÇu nh©n lùc xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña kÕ
ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh ®Æc biÖt ®ã lµ kÕ ho¹ch vÒ khèi l-
îng s¶n phÈm vµ doanh thu...
b. Dù b¸o nhu cÇu:
Chia lµm 3 ph¬ng ph¸p: ng¾n h¹n trung han, dµi h¹n.
• Ng¾n h¹n:
Bíc 1: TiÕn hµnh x¸c ®Þnh khèi lîng c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn
trong kú kÕ ho¹ch: cã thÓ ph¶n ¸nh qua khèi lîng, sè lîng s¶n
phÈm doanh thu...
Bíc 2: XÊc ®Þnh nhu cÇu nh©n lùc cÇn thiÕt theo tõng lo¹i
c«ng viÖc trªn c¬ së sö dông c¸c tû lÖ quy ®æi.
Tõ khèi lîngc«ng viÖc, c¨n cø vµo ®Þnh møc lao ®éng ®Ó
tÝnh ra tæng thêi gian cÇn hoµn thµnh c«ng viÖc, tõ ®ã tÝnh
ra sè lao ®éng cÇn thiÕt cho tõng c«ng viÖc. Cô thÓ nh sau:
- §èi víi c«ng viÖc s¶n xuÊt: cã thÓ tÝnh ®îc møc thêi gian,
møc s¶n lîng tõ ®ã sÏ qui ®æi ra møc hao phÝ lao ®éng cho
mét d¬n vÞ s¶n phÈm.
Theo c«ng thøc:
T=∑n
i=1Qi*ti
Trong ®ã: T lµ tæng sè giê (ngµy )ngêi cÇn thiÕt ®Ó thùc
hiÖn c«ng viÖc.
Ti: thêi gian cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt ra 1 ®¬n vÞ
s¶n phÈm thø i
Q: sè lîng c«ng viÖc thø i.
N: sè lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt.
Khi ®ã sè c«ng nh©n cÇn thiÕt:
- 12. D=T/Tn*Km
Trong ®ã: Km: lµ hÖ sè t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng.
Tn: lµ quÜ thêi gian lµm viÖc b×nh qu©n mét lao
®éng trong n¨m kÕ ho¹ch.
Tn: ®îc tÝnh th«ng qua viÖc lËp b¶ng c©n ®èi
thêi gian lµm viÖc cho tõng c«ng nh©n trong kho¶ng th¬× gian
lµm viÖc.
NÕu dùa vµo n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n.
D=Q/W
Trong ®ã: W: n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n cña mét ngêi
lao ®éng.
Q :lµ khèi lîng c«ng viÖc hoÆc doanh thu.
- §èi víi c«ng viÖc phôc vô:
T=∑Mi*Ki*ti
Trong ®ã: T: tæng sè thêi gian cÇn thiÕt.
Mi :sè m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô thø i.
Ki: sè ca lµm viÖc cña m¸y thø i.
Ti :thêi gian cÇn thiÕt ®Ó phôc vô m¸y thø i.
Møc phôc vô cña mét c«ng nh©n.
Møc sè lîng ngêi c«ng nh©n phôc vô 1 m¸y :
D=M/Mpv*k
Spv: sè lîng ngêi c«ng nh©n phôc vô mét m¸y mãc thiÕt
bÞ.
- §èi víi c«ng viÖc kh¸c :§èi víi c¸c lo¹i lao ®éng nµy sÏ sö dông tØ
lÖ qui ®æi rÊt Ýt hoÆc kh«ng thay ®æi.
VÝ dô: mét ngêi lµm ®îc bao nhiªu c«ng viÖc ®ã.
Bíc 3: TÝnh ra sè lao ®éng qu¶n lý c¸c lo¹i.
§Ó tÝnh lao ®éng qu¶n lý , ph¶i sö dông tiªu chuÈn ®inh biªn
vµ x¸c ®inh mét c¸ch trùc tiÕp cho tõng phßng ban bé phËn. NÕu
- 13. chøc n¨ng cµng phøc t¹p th× cµng lµm nhiÒu ngêi. Tuy nhiªn nÕu
tæ chøc bé m¸y cña doanh nghiÖp kh«ng tèt th× sÏ lµm cho kÕt
qu¶ dù ®o¸n t¨ng lªn mét c¸ch kh«ng hîp lý ,v× vËy cÇn ph¶i c¶i
tiÕn bé m¸y trong tæ chøc tríc khi tiÕn hµnh x¸c ®Þnh sè lîng lao
®éng qu¶n lý.
§Ó tÝnh ra lao ®éng qu¶n lý ,doanh nghiÖp cÇn ph¶i tÝnh ®îc
tiªu chuÈn ®Þnh biªn cho lao ®éng qu¶n lý cã thÓ theo c«ng thøc
sau:
Lqli =∑Ty/c/(365-60)*8
Trong ®ã: Lqi : sè lao ®éng qu¶n lý lo¹i i.
Ty : sè giê lao ®éng yªu cÇu c¸c néi dung c«ng viÖc.
Bíc 4: X¸c ®Þnh nhu cÇu nh©n lùc trong kú kÕ ho¹ch.
Tæng nhu cÇu =nhu cÇu nh©n lùc trùc tiÕp + lao ®éng qu¶n lý.
§Ó ®¬n gi¶n ho¸ c«ng t¸c dù do¸n nhu cÇu nh©n lùc th× trong
®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh æn ®Þnh doanh nghiÖp cã thÓ
tÝnh sè lao ®éng t¨ng thªm, tõ ®ã tÝnh ra ®îc tæng cÇu nh©n lùc
cña doanh nghiÖp.
¦u ®iÓm cña c¸ch tÝnh nµy lµ ®¬n gi¶n Ýt tèn kÐm tuy nhiªn tÝnh
chÝnh x¸c kh«ng cao.
• Dù ®o¸n cÇu nh©n lùc trung vµ dµi h¹n.
Cã c¸c ph¬ng ph¸p sau:
- Sö dông m« h×nh kÕ ho¹ch ho¸ nh©n lùc tæng thÓ.
- TÝnh theo tiªu chuÈn hao phÝ cho mét ®¬n vÞ s¶n
phÈm cuèi cïng.
- Ph¬ng ph¸p håi qui tuyÕn tÝnh.
- Ph¬ng ph¸p ®Þnh tÝnh:
Tuy nhiªn ë ®©y ta chØ xem xÐt 2 ph¬ng ph¸p sau:
1 Sö dông m« h×nh kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc tæng
thÓ:
- 14. D=((Q+G)*1/x)/Y
Trong ®ã: Q: khèi lîng c«ng viÖc hiÖn t¹i.
G : gi¸ trÞ s¶n lîng dù tÝnh t¨ng thªm trong kú
kÕ ho¹ch.
X : hÖ sè t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n
tõ kú gèc tíi kú kÕ ho¹ch.
Y : n¨ng suÊt lao ®éng hiÖn t¹i cña mét c«ng
nh©n hay mét nh©n viªn.
• Ph¬ng ph¸p ®Þnh tÝnh gåm:
+ Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n: Ngêi ta sÏ yªu cÇu c¸c chuyªn gia
cho ý kiÕn vÒ sè lao ®éng cÇn cã cho t¬ng lai , sau ®ã tÝnh
b×nh qu©n ®Ó lÊy kÕt qu¶.
Ph¬ng ph¸p nµy kh¸ ®¬n gi¶n , dÔ thùc hiÖn song tÝnh chÝnh
x¸c kh«ng cao.
+ Ph¬ng ph¸p th¶o luËn nhãm chuyªn gia.
Nhãm chuyªn gia cã thÓ tõ 5 ®Õn 10 ngêi tiÕn hµnh th¶o luËn
trùc tiÕp víi nhau theo mét tr×nh tù ®äc qui ®Þnh ®Ó ®i ®Õn
mét nhÊt trÝ vÒ nhu cÇu lao ®éng trong t¬ng lai. C¸c bíc tiÕn
hµnh:
- §a ra chñ ®Ò th¶o luËn.
- Tõng chuyªn gia viÕt c©u tr¶ lêi ra giÊy.
- Trao ®æi c©u tr¶ lêi cho ®Õn khi mçi ngêi ®Òu n¾m ®îc ý
kiÕn cña ngêi kh¸c.
- TiÕn hµnh th¶o luËn.
- X¾p xÕp c¸c thø tù c¸c ý kiÕn.
Ph¬ng ph¸p th¶o luËn chuyªn gia nµy kh¸ hay bëi nã thu hót
®îc nh÷ng c¸n bé then chèt tham gia µo viÖc kÕ ho¹ch ho¸
nguån nh©n lùc , cã thÓ híng cuéc th¶o luËn vµo c¸c vÊn
®Ò mong ®îi trong t¬ng lai vµ dÔ ®i ®Õn nhÊt trÝ khi cacs
chuyªn gia trao ®æi víi nhau.
- 15. Tuy nhiªn nã mang tÝnh chñ quan cña chuyªn gia vµ c¸c
quyÕt ®Þnh rÊt dÔ bÞ ¶nh hëng bëi søc Ðp cña nhãm
chuyªn gia vµ nhµ l·nh ®¹o cã uy tÝn ,quyÒn lùc.
• Ph¬ng ph¸p sö dông kü thuËt Delphi.
Ph¬ng ph¸p nµy kh¸ phæ biÕn. Ngêi ta nghiªn cøu ý kiÕn cña
mét nhãm chuyªn gia qua mét lo¹t mÉu ®iÒu tra hoÆc pháng
vÊn ®Ó x¸c ®Þnh cÇu nh©n lùc cho t¬ng lai c¸c bíc.
- Xin ý kiÕn chuyªn gia theo mÉu s½n.
- TËp hîp ý kiÕn ®ã thµnh b¸o c¸o.
- Göi b¸o c¸o cho c¸c chuyªn gia ®Ó hä ®äc tÊt c¶ c¸c ý
kiÕn kh¸c nhau.
- Yªu cÇu c¸c chuyªn gia gi¶i thÝch ý kiÕn cña hä nÕu dù
®o¸n cña hä cã chªnh lÖch l¬n so víi nh÷ng ngêi kh¸c.
- TiÕp tôc tËp hîp l¹i ý kiÕn x©y dùng b¸o c¸o míi vµ göi cho
c¸c chuyªn gia.
Qu¸ tr×nh nµy ®îc tiÕn hµnh kho¶ng 4 ®Õn 5lÇn.
Ph¬ng ph¸p nµy cã thÓ cho kÕt qu¶ chÝnh x¸c h¬n c¸c
ph¬ng ph¸p ®Þnh tÝnh trªn.
2Dù ®o¸n cung nh©n lùc.
Dù ®o¸n cung nh©n lùc lµ tÝnh to¸n kh¶ n¨ng thu hót , ®¸p
øng nhu cÇu vÒ nh©n lùc cho doanh nghiÖp , bao gåm nguån
nh©n lùc bªn trong vµ nguån cung lao ®éng bªn ngoµi.
2.1. Cung nh©n lùc bªn trong doanh nghiÖp. Lµ dù ®o¸n kh¶
n¨ng ®¸p øng nhu cÇu vÒ nh©n lùc trªn c¬ së ph¸t triÓn lùc l-
îng lao ®éng hiÖn t¹i.
§Ó x¸c ®Þnh ®îc cung nh©n lùc bªn trong ph¶i ph©n tÝch
hiÖn tr¹ng lao ®éng hiÖn t¹i díi c¸c mÆt.
- Sè ngêi ®ang lµm viÖc.
- C¬ cÊu lao ®éng theo nghÒ.
- C¬ cÊu lao ®éng theo tr×nh ®é.
- 16. - C¬ cÊu lao ®éng theo giíi.
- Kh¶ n¨ng ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong t¬ng lai.
Qu¸ tr×nh dù b¸o nh©n lùc bªn trong.
Bíc 1: Ph©n tÝch c«ng viÖc.
§Ó ph©n lo¹i c«ng viÖc ph¶i dùa vµo nh÷ng c¬ së sau.
_ B¶n chÊt c«ng viÖc.
_ TÇm quan träng cña c«ng viÖc vµ møc ®é phøc t¹p trong
nÊc thang c«ng viÖc cña tæ chøc.
_ Sù ®ßi hái kiÕn thøc vµ kü n¨ng cÇn thiÕt ®Ó phôc vô c«ng
viÖc nµo ®ã.
Bíc 2: X¸c ®Þnh cung nh©n lùc trong tõng c«ng viÖc ë kú kÕ
ho¹ch.
Nguån cung néi bé =sè ngêi hiÖn cã +nguån t¨ng-nguån gi¶m.
C«ng thøc cã thÓ ®îc sö dông cho tõng lo¹i c«ng viÖc trong
doanh nghiÖp. Sè nh©n lùc t¨ng thªm gåm cã sè nh©n lùc ®îc
thuyªn chuyÓn hoÆc ®Ò b¹t tõ c¸c c«ng viÖc kh¸c.
Sè nh©n lùc bÞ hao hôt gåm cã tù th«i viÖc, bÞ s¶n lîng th¶i ,
vÒ hu,chÕt hoÆc sè thuyªn chuyÓn ®i n¬i kh¸c.
Khi x¸c ®Þnh ®îc møc ®é biÕn ®éng nh©n lùc qu¶n trÞ viªn
ph¶i dùa vµo tØ lÖ % biÕn ®éng cña thêi kú trëc trong sù kÕt
hîp víi ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia vµ dùa vµo tû lÖ lu chuyÓn
lao ®éng.
TØ lÖ lu chuyÓn =sè ngêi ra khái tæ chøc/ tæng sè nh©n viªn
*100%
- 17. Bíc 3: X©y dùng kh¶ n¨ng ®¸p øng cÇu nh©n lùc cña doanh
nghiÖp.
Bíc nµy sÏ sö dông hÖ thèng th«ng tin nguån nh©n lùc®Ó x¸c
®Þnh sè lao ®éng cã thÓ ®¸p øng ®îc yªu cÇu.
HÖ thèng th«ng tin nguån nh©n lùc lµ mét danh môc tæng thÓ
c¸c th«ng tin vÒ tÊt c¶ nguån lao ®éng ®ang lµm viÖc trong
tæ chøc. Bao gåm c¸c lo¹i th«ng tin sau:
- TiÓu sö c¸ nh©n.
- Tr×nh ®é gi¸o dôc.
- C¸c ®¸nh gi¸ vÒ ®iÓm m¹nh ®iÓm yÕu
- C¸c kü n¨ng vµ lÜnh vùc kiÕn thøc.
- VÞ trÝ vµ lo¹i c«ng viÖc ®ang lµm.
- Th©m liªn lµm viÖc ë vÞ trÝ hiÖn t¹i.
- Th©m niªn trong tæ chøc.
- NguyÖn väng vÒ c«ng viÖc vµ ®Þa ®iÓm lµm viÖc.
- Ngµy dù ®Þnh nghØ hu.
- TiÒm n¨ng ph¸t triÓn vµ kh¶ n¨ng ®Ò b¹t.
- LÞch sö vÒ c¸c møc tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng.
- Th«ng tin vÒ c¸c kú ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc vµ ý
kiÕn ®¸nh gi¸ cña l·nh ®¹o trùc tiÕp.
- Th«ng tin vÒ lû luËt vµ khen thëng.
Qu¸ tr×nh nghiªn cøu hÖ thèng th«ng tin nguån nh©n lùclµ
cÇn thiÕt cho viÖc dù ®o¸n møc cung nh©n lùc néi bé. Tuy
nhiªn, víi nh÷ng doanh nghiÖplín viÖc qu¶n lý lµ rÊt khã kh¨n
do vËy, doanh nghiÖp cã thÓ chia th«ng tin thµnh 2 danh môc
kü n¨ng vµ danh môc qu¶n lý ®Ó ®¬n gi¶n ho¸ c«ng t¸c qu¶n
lý.
2.2. Cung nh©n lùc bªn ngoµi: khi nguån cung nh©n lùc bªn
trong kh«ng ®¸p øng ®îc cÇu nh©n lùc, doanh nghiÖp sÏ ph¶i
tÝnh ®Õn mét nguån kh¸c ®Ó bæ xung nh÷ng khuyÕt thiÕu
- 18. vÒ nh©n lùc ®ã. Khi x¸c ®Þnh cung nh©n lùc bªn ngoµi ph¶i
xem xÐt nh÷ng yÕu tè sau:
- Quy m« vµ c¬ cÊu d©n sè: ®©y lµ yÕu tè t¸c ®éng
trùc tiÕp ®Õn quy m« vµ c¬ cÊu nh©n lùc.
- T×nh h×nh di d©n.
- TØ lÖ tham gia lùc lîng lao ®äng.
- Xu híng ph¸t triÓn nghÒ nghiÖp, dïng ph¬ng ph¸p
thèng kª vµ dù b¸o ®Ó ph©n tÝch yÕu tè nµy.
- T×nh h×nh gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®Ó ph©n tÝch yÕu tè
nµy.
Nguån nh©n lùc cña doanh nghiÖp cã thÓ bao gåm c¶ nh÷ng
ngêi ®ang lµm viÖc ë c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Th«ng qua h×nh
thøc tuyÓn dông doanh nghiÖp sÏ bæ sung ®îc sù thiÕu hôt
nh©n lùc tõ nguån bªn ngoµi.
3. §Ò ra chÝnh s¸ch vµ kÕ ho¹ch( hay c©n ®èi cung- cÇu
nh©n lùc)
ChÝnh s¸ch vµ kÕ ho¹ch lµ tæng thÓ c¸c quyÕt ®Þnh, gi¶i
ph¸p liªn quan ®Õn sù c©n b»ng cung cÇu nh©n lùc trong
doanh nghiÖp.
Cã 3 trêng hîp s¶y ra khi so s¸nh t¬ng quan gi÷a cung cÇu
nh©n lùc.
3.1. KiÕm dông nh©n viªn( cung< cÇu )
C¸c biªn ph¸p ®îc ®a ra:
- Thuyªn chuyÓn: doanh nghiÖp dan vµo hÖ thèng th«ng tin
nguån nh©n lùc ®Ó tiÕn hµnh thuyªn chuyÓn. Cã 3 lo¹i thuyªn
chuyÓn:
+ Thuyªn chuyÓn s¶n xuÊt: lµ viÖc thuyªn chuyÓn ®Ó ®¸p
øng nhu cÇu s¶n xuÊt.
+ Thuyªn chuyÓn nh©n viªn: nh»m bè trÝ l¹i lao ®éng cho phï
hîp.
- 19. + Thuyªn chuyÓn thay thÕ: bæ xung do vÒ hu , s¶n lîng th¶i
hay më réng s¶n xuÊt.
- Th¨ng chøc: bè trÝ vµo vÞ trÝ lµm viÖc cã tiÒn l¬ng cao h¬n,
tr¸ch nhiÖm lín h¬n, ®iÒu kiÖn lµm viÖc tèt h¬n.
- Gi¸ng chøc: ngîc l¹i víi th¨ng chøc.
- TuyÓn dông: trong trêng hîp c¸c gi¶i ph¸p trªn kh«ng thÓ ®¸p
øng ®îc viÖc c©n ®èi cung cÇu th× doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh
tuyÓn dông ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn ®Ó bæ xung nguån nh©n lùc
khuyÕt thiÕu ®ã. Ngoµi ra cã thÓ ¸p dông lµm thªm giê, thuª thªm
lao ®éng.
3.2. ThÆng ® nh©n viªn( cung > cÇu). C¸c biªn ph¸p cã thÓ sö
dông:
- H¹n chÕ tuyÓn dông.
- Thuyªn chuyÓn.
- T¹m thêi kh«ng thay thÕ.
- Chia sÎ c«ng viÖc, lµm chung c«ng viÖc.
- Gi¶m bít giê lµm viÖc.
- Cho t¹m thêi nghØ viÖc.
- VËn ®éng nghØ hu sím.
- Gi¶m thî.
3.3. Cung b»ng cÇu
BiÖn ph¸p duy nhÊt lµ thuyen chuyÓn néi bé nh»m x¾p xÕp
bè trÝ nh©n lùc mét c¸c hîp lý nhÊt ®Ó ph¸t huy tèi ®a tiÒm
n¨ng nh©n lùc hiªn cã, cã thÓ nèi thuyªn chuyÓn lµ c«ng viÖc
thêng xuyªn cña doanh nghiÖp.
4. Thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch: tr¸ch nhiÖm cña c¸c bé
phËn c¸ nh©n trong doanh nghiÖp nh sau:
•C¸c bé l·nh ®¹o cÊp cao vµ qu¶n lý cÊp cao cã tr¸ch nhiÖm
®a ra c¸c quyÕt ®Þnh vÒ nguån nh©n lùc vµ gi¶i ph¸p c©n
- 20. b»ng cung cÇu nhng ph¶i cã sötî gióp cña bé phËn chuyªn
tr¸ch.
•C¸n bé qu¶n lý cÊp thÊp: cã tr¸ch nhiÖm trong viÖc kÕ
ho¹ch ho¸ c«ng viÖc trong bé phËn hä qu¶n lý. Tõ ®ã tiÕn
hµnh kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc trong bé phËn ®Ó ®¸p øng
nhu cÇu ng¾n h¹n.
•Bé phËn chuyªn tr¸ch nguån nh©n lùc: cã tr¸ch nhiÖm x©y
dùng vµ duy tr× mét hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc
trong tæ chøc. §ång thêi ®îc sù sÐt ®uyÖt cña l·nh ®¹o cÊp
cao, sÏ tiÕn hµnh thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc theo c¸c chÝnh s¸ch
kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra.
5. KiÓm tra vµ ®¸nh gi¸: th«ng thêng bé phËn chuyªn
tr¸ch ®ãng vai trß chÝnh trong c«ng t¸c kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸.
Cø mçi bíc cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc nhµ
qu¶n trÞ ph¶i thêng xuyªn ®¸nh gÝa, theo dâi ®Ó tiÕn hµnh
®iÒu chØnh kÞp thêi ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c nµy t¹i
doanh nghiÖp.
- 21. Ch¬ng iii
Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc ë c«ng ty x©y
dùng S«ng §µ 8.
1. Kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn.
C«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8 lµ doanh nghiÖp Nhµ níc ®¬n
vÞ thµnh viªn cña Tæng c«ng ty x©y dùng S«ng §µ ®îc thµnh lËp
theo quyÕt ®Þnh sè 27/BXD-TCL§ ngµy 4/2/1994 cña Bé X©y
Dùng trªn c¬ së hîp nhÊt chi nh¸nh cña C«ng ty x©y dùng S«ng
§µ 2 t¹i Hµ Nam vµ c«ng ty vËn t¶i t¹i thÞ x· Hoµ B×nh thµnh ®¬n
vÞ míi lÊy tªn lµ C«ng ty X©y dùng Bót S¬n cã trô së t¹i Hµ Namc
C«ng ty cã nhiÖm vô tæ chøc thi c«ng, s¶n xuÊt vËt liÖu, vËn
chuyÓn vËt t thiÕt bÞ... phôc vô x©y dùng nhµ m¸y xi m¨ng Bót
S¬n. Ngoµi ra, C«ng ty cßn cã nhiÖm vô nhËn thÇu x©y dùng c¸c
c«ng tr×nh d©n dông vµ c«ng nghiÖp, kinh doanh vËn t¶i, c¸c lo¹i
vËt t vËt liÖu dïng trong x©y dùng phôc vô nhu cÇu thi trêng.
Do yªu cÇu mµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c¬ cÊu tæ chøc
cña c«ng ty ®· cã nh÷ng thay ®æi liªn tôc tõ khi thµnh lËp ®Õn
nay.
a.Giai ®o¹n tríc n¨m 1995.
- Th¸ng 3/1994 s¸t nhËp chi nh¸nh c«ng ty x©y l¾p thi c«ng
c¬ giíi Ninh B×nh vµo c«ng ty.
- Th¸ng 10/1994 tiÕp nhËn thªm chi nh¸nh c«ng ty x©y dùng
c«ng tr×nh ngÇm t¹i Hµ Néi.
- Th¸ng 11/1995 tiÕp nhËn thªm chi nh¸nh c«ng ty x©y dùng
c«ng tr×nh ngÇm t¹i Hoµ B×nh.
NhiÖm vô chñ yÕu trong giai ®o¹n nµy lµ thi c«ng x©y dùng
nhµ mÊy xi m¨ng Bót S¬n.
c.Giai ®o¹n tõ 1996-2000.
- 22. §Ó phï hîp víi nhiÖm vô, ngµy 2/1/1996 Bé X©y Dùng ®·
quyÕt ®Þnh sè 01/BXD-TCL§ ®æi tªn thµnh C«ng ty X©y Dùng
S«ng §µ 8 víi c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô chÝnh:
- X©y dùng c¸c c«ng tr×nh d©n dông, c«ng tr×nh c«ng
nghiÖp quy m« lín, c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, c¸c c«ng tr×nh ngÇm,
®êng hÇm.
- X©y dùng c¸c c¬ së h¹ tÊng nh ®êng bé, cÇu trªn ®êng
bé, hÖ thèng cÊp tho¸t níc, ®êng d©y t¶i ®iÖn vµ tr¹m biÕn ¸p h¹
thÕ, thi c«ng th¨m dß ®Þa chÊt, khoan khai th¸c níc ngÇm, kinh
doanh vËt t vËn t¶i, söa ch÷a xe m¸y.
§Çu n¨m 1996 c«ng ty cã 10 ®¬n vÞ trùc thuéc , chñ yÕu lµm
c«ng t¸c x©y l¾p vµ phôc vô t¹i c«ng tr×nh nhµ m¸y xi m¨ng Bót
S¬n , tuyÕn b¨ng t¶i nhµ m¸y xi m¨ng Nghi S¬n.
Tõ th¸ng 51997 c«ng ty chuyÓn ®æi c¬ cÊu sang ho¹t ®éng
theo c¬ chÕ thÞ trêng vµ tõ ®ã ®Õn n¨m 2000 hµng lo¹t c¸c ho¹t
®éng s¸t nhËp chia t¸ch diÔn ra vµ cho ®Õn cuèi n¨m 2000 c«ng
ty cã tÊt c¶ 10 chi nh¸nh trùc thuéc.
Nh÷ng thµnh tÝch mµ c«ng ty ®· ®¹t ®îc víi chiÕn lîc më réng
ph¸t triÓn s¶n xuÊt ,më réng ngµnh nghÒ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm,
hîp lý ho¸ kÕ ho¹ch tiÕp cËn víi thÞ trêng ,më réng ®Þa bµn ho¹t
®éng nªn tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty lu«n ®¶m
b¶o møc ®é t¨ng trëng tõ 62,4tû n¨m 1996 ®Õn 128tû n¨m 2000.
- VÒ c«ng t¸c x©y l¾p: HiÖn nay, víi mét ®éi ngò nh©n viªn lín
m¹nh c«ng ty cã thÓ tham gia nhiÒu lo¹i h×nh ®Çu t víi nhiÒu lo¹i
qui m« tr¶i dµi tõ miÒn B¾c tíi miÒn Trung. Gi¸ trÞ x©y l¾p tõ 45
tû n¨m 1996 ®Õn 86tû n¨m 2000.
- VÒ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp:
+ S¶n xuÊt g¹ch ®¹t 40000 ®Õn 80000m3
/n¨m.
+ S¶n xuÊt bª t«ng th¬ng phÈm ®¹t 12000m3
/n¨m.
- 23. - VÒ ®Çu t x©y dùng nhµ m¸y g¹ch men tuy nen Méc B¾c
c«ng suÊt 20 triÖu viªn /n¨m, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho 2000 c¸n bé
c«ng nh©n viªn.
- §Çu t tr¹m trén bª t«ng 60m3
/giê.
- Vµ nhiÒu dù ¸n kh¸c.
C¸c dù ¸n nµy chñ yÕu phôc vô cho c«ng t¸c ®Êu thÇu vµ t¨ng
kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty víi nh÷ng thµnh tùu kh¶ quan ®·
®¹t ®îc ban l·nh ®¹o cña c«ng ty kú väng c«ng ty cã thÓ ph¸t triÓn
m¹nh trong t¬ng lai.
2 HÖ thèng m« h×nh tæ chøc bé m¸y
cña c«ng ty.
a. M« h×nh c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña c«ng ty.
=-=--=-=--=-=-=-==.
b. Chøc n¨ng nhiÖm vô cña c¸c ®¬n vÞ phßng ban víi chøc
n¨ng nh sau.
* Phßng kü thuËt chÊt lîng: Cã c¸c chøc n¨ng tham mu gióp
gi¸m ®èc c«ng ty trong lÜnh vùc qu¶n lý kü thuËt. Qu¶n lý chÊt l-
îng c«ng tr×nh , an toµn lao ®éng vµ c¸c ho¹t ®éng khoa häc kü
thuËt.
* Phßng kinh tÕ kÕ ho¹ch: cã chøc n¨ng tham mu gióp gi¸m
®èc c«ng ty trong c¸c kh©u x©y dùng kÕ ho¹ch , kiÓm tra thùc
hiÖn kÕ ho¹ch tæng hîp b¸o c¸o thèng kª ,c«ng t¸c hîp ®ång kinh
tÕ.
ty trong c«ng t¸c tæ chøc bé tµi chÝnh kÕ to¸n tù c«ng ty ®Õn
c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh trùc thuéc, ®ång thêi tæ chøc vµ
chØ ®¹o thùc hiÖn toµn bé c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n, th«ng tin
kinh tÕ ,h¹ch to¸n kÕ to¸n theo ®óng ®iÒu lÖ tæ chøc kÕ to¸n,
ph¸p lÑnh kÕ to¸n thèng kª cña nhµ níc vµ nh÷ng qui ®Þnh cô
thÓ cu¶ c«ng ty vÒ c«ng t¸c tµi chÝnh.
- 24. * Phßng dù ¸n : Cã chøc n¨ng tham mu gióp gi¸m ®èc c«ng
ty trong c¸c c«ng t¸c tiÕp thÞ vµ ®Êu thÇu c¸c c«ng trinhf , c¸c dù
¸n ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña Nhµ níc cña ®Þa ph¬ng.
* Phßng qu¶n lý c¬ giíi: cã chøc n¨ng tham mu gióp gi¸m ®èc
c«ng ty trong viÖc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh xe m¸y thiÕt bÞ , vËt t
trong toµn c«ng ty. Giíi thiÖu ®Ò xuÊt vµ nghiªn cøu kh¶ n¨ng ¸p
dông c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕnvÒ c¬ khÝ vµ x©y dùng trong c«ng
ty.
* Phßng hµnh chÝnh: cã chøc n¨ng tiÕp nhËn th«ng tin ,
truyÒn tin, truyÒn mÖnh lÖnh , gióp gi¸m ®èc c«ng ty trong viÖc
qu¶n lý ®iÒu hµnh ®¬n vÞ vµ trong quan hÖ c«ng t¸c víi cÊp trªn,
cÊp díi , víi kh¸ch hµng.
* Ban ®iÒu hµnh thi c«ng c¸c dù ¸n x©ydùng. §©y lµ c¬
quan ®¹i diÖn cña c«ng ty t¹i mét c«ng tr×nh träng ®iÓm , cã
chøc n¨ng thay mÆt c«ng ty qu¶n lý vµ ®iÒu hµnhc¸c ®¬n vÞ
tham gia thi c«ng x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuéc ph¹m vi c«ng ty
qu¶n lý. Ban ®iÒu hµnh chÞu sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña c«ng ty ,
cã tr¸ch nhiÖm tu©n thñ mäi qui ®Þnh cña ph¸p mäi qui ®Þnh
cña ph¸p luËt, chÞu sù qu¶n lý hµnh chÝnh cña chÝnh quyÒn c¸c
cÊp vµ c¸c ban ngµnh chøc n¨ng ®Þa ph¬ng n¬i cã c«ng tr×nh.
* Phßng tæ chøc lao ®éng: Cã chøc n¨ng tham mu gióp
gi¸m ®èc c«ng ty trong viÖc thùc hiÖn c¸c ph¬ng ¸n s¾p xÕp vµ
c¶i tiÕn tæ chøc s¶n xuÊt ,c«ng t¸c qu¶nlý, ®µo t¹o båi dìng vµ
tuyÓn dông lao ®éng. §ång thêi thùc hiÖn c¸c c«ng t¸c thanh tra
nh©n d©n trong toµn c«ng ty.
C¬ cÊu vµ chøc n¨ng cña phßng lao ®éng.
+Trëng phßng: Chøc n¨ng lµ tæ chøc tæ chøc thùc hiÖn
c¸c ph¬ng ¸n s¾p xÕp tæ chøc cña toµn c«ng ty , nhËn xÐt c¸n
bé ,bæ nhiÖm , miÔn nhiÖm c¸n bé, thùc hiÖn c¸c c«ng t¸c ®µo
t¹o, n©ng bËc l¬ng , tiÕp d©n , thanh tra vµ so¹n th¶o v¨n b¶n
tiÕn hµnh gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc kh¸c trong ngµy.
- 25. + C¸n sù: phßng cã 2 c¸n sù : Mét c¸n sù phô tr¸ch vÒ c«ng
t¸c tiÕp nhËn hîp ®ång c¸c chÕ ®é cho ngêi lao ®éng , lËp hå s¬
B¶o hiÓm x· héi , sæ lao ®éng , qu¶n lý lao ®éng , qu¶n lý hå s¬
c¸n bé c«ng nh©n viªn, sæ B¶o hiÓm lao ®éng. Mét c¸n sù phô
tr¸ch vÒ theo dâi nh©n lùc lËp b¸o c¸o hµng th¸ng , quÝ , n¨m.
Theo dâi qu¶n lý hîp ®ång lao ®éng, theo dâi vµ lµm l¬ng hµng
th¸ng, c¸c chÕ ®é vÒ phÐp t¹i c«ng ty.
+ Chuyªn viªn : phßng cã 2v chuyªn viªn. Mét chuyªn viªn
phô tr¸ch vÒ c«ng t¸c tæng hîp vÒ b¶o hiÓm x· héi, c¸cthñ tôc vÒ
khªn thëng , ®iÒu ®éng nh©n sù , tiÕp nhËn lu tr÷ c«ng v¨n. Mét
chuyªn viªn phô tr¸ch c«ng t¸c hç trî c¸c nh©n viªn trong phßng vµ
tham gia c«ngêi t¸c n÷ c«ng cña c«ng ty.
C¸c chi nh¸nh cña c«ng ty: cã 10 chi nh¸nh, ®¬n vÞ trùc
thuéc, c¸c chi nh¸nh cã chøc n¨ng rÊt ®a d¹ng cã thÓ lµ s¶n xuÊt
vËt t, vËt liÖu, ®Êu thÇu vËn t¶i, x©y l¾p theo hîp ®ång c¸c chi
nh¸nh chÞu sù chØ ®¹o tõ phÝa c«ng ty song còng cã tÝnh ®éc
lËp tong ®èi trong mét sè c«ng t¸c chi nh¸nh cã thÓ quyÕt ®Þnh.
II Mét sè ®Æc ®iÓm cña c«ng ty:
a. §Æc ®iÓm vÒ s¶n phÈm.
S¶n phÈm chia lµm 4 lÜnh vùc chÝnh:
*Gi¸ trÞ x©y l¾p: Trong c«ng t¸c x©y l¾p , gi¸ trÞ ®îc tÝnh
theo c«ng tr×nh vµ cho c¸c chi nh¸nh ®¶m nhiÖm b¸o c¸o thùc
hiÖn ®îc nép lªn c«ng ty. Do vËy mçi chi nh¸nh cã thÓlµm nhiÒu
c«ng tr×nh víi sù ®ßi hái rÊt kh¸c nhau vÒ c¬ cÊu nh©n lùc.
ChÝnh v× vËy c¬ quan, c«ng ty kh«ng thÓ tiÕn hµnh kÕ ho¹ch
ho¸ nguån nh©n lùc ®îc mµ ph¶i ®îc thùc hiÖn tõ c¬ së.
* S¶n xuÊt c«ng nghiÖp: Bao gåm c¸c lo¹i s¶n phÈm chÝnh
lµ bª t«ng th¬ng phÈm, cÊu kiÖn bª t«ng ®óc s½n ,s¶n xuÊt vµ
tiªu thô ®¸ d¨m, s¶n xuÊt ®¸ cÊp phèi s¶n xuÊt vµ tiªu thô ®¸ d¨m,
s¶n xuÊt cÊp phèi g¹ch Tuynen, khai th¸c ®¸, s¶n xuÊt cèp pha
thÐp. Víi mçi lo¹i s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt sÏ cÇn lao ®éng ®Æc
thï cña nã. V× thÕ, c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc lµ kh¸
- 26. cÇn thiÕt c¸c s¶n phÈm nµy chñ yÕu vÉn lµ®Ó phôc vô c«ng t¸c
x©y l¾p cña doanh nghiÖp, tÝnh kinh doanh cßn thÊp. ChÝnh v×
vËy, qu¶ kinh tÕ cha cao, vÉn cßn t×nh tr¹ng thua lç.
* Kinh doanh vËn t¶i: Cho thuª xe , tiªu thô xi m¨ng vËn
chuyÓn thiÕt bÞ vËt t cho c«ng ty vµ c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c. Lo¹i
lao ®éng nµy cã thÓ tÝnh theo tiªu chuÈn ®Þnh biªn.
* S¶n xuÊt kinh doanh kh¸c vµ phôc vô néi bé. Bao gåm c¸c
s¶n phÈm nh bª t«ng , xi m¨ng bét x©y dùng, söa ch÷a xe m¸y vµ
nhiÒu lo¹i h×nh kh¸c. Cã thÓ thÊy s¶n phÈm cña c«ng ty lµ kh¸
®a d¹ng h¬n n÷a sù ph©n bè l¹i kh¸ ph©n t¸n tõ ®ã cã thÓ hiÓu
®îc tÇm quan trängcña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ vµ ®Æc biÖt lµ kÕ
ho¹ch ho¸ tõ c¸c c¬ së, chi nh¸nh, ®¬n vÞ.
b.§Æc ®iÓm vÒ lao ®éng.
Lµ mét doanh nghiÖp thuéc ngµnh x©y dùng nªn c¬ cÊu
lao ®éng phô thuéc vµo nhiÒu nguyªn nh©n dÔ thÊy nh ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh, khèi lîng c«ng viÖc v v...
* C¬ cÊu lao ®éng theo tr×nh ®é.
B¶ng 3: C¬ cÊu lao ®éng theo tr×nh ®é n¨m 1997 ®Õn
2001.
ST
T
DANH MUC §VT 1997 199
8
199
9
2000 200
1
A Tæng sè CBCNV Ngêi 1251 121
1
105
5
1173 107
9
I C¸n bé l·nh ®¹o Ngêi 77 85 76 89 79
1 Trªn ®¹i häc Ngêi
2 §¹i häc Ngêi 49 62 57 65 56
3 NgiÖp vô kh¸c Ngêi 28 23 19 24 23
- 27. II C¸n bé KHKT Ngêi 144 171 190 230 257
1 Trªn ®¹i häc Ngêi
2 §¹i häc Ngêi 71 89 94 136 154
3 NgiÖp vô kh¸c Ngêi 73 82 96 94 103
III C«ng nh©n kü
thuËt
Ngêi 758 691 588 688 630
1 BËc 1 Ngêi 26 39 32 46 34
2 BËc 2 Ngêi 104 101 74 75 61
3 BËc 3 Ngêi 280 209 197 252 208
4 BËc 4 Ngêi 163 149 113 120 81
5 BËc 5 Ngêi 120 128 105 99 115
6 Trªn bËc 5 Ngêi 65 65 67 76 113
V Lao ®éng phæ
th«ng
Ngêi 272 264 201 186 113
1 BËc 1 Ngêi
2 BËc 2 Ngêi 188 181 110 97 22
3 BËc 3 Ngêi 9 8 10 11 12
4 BËc 4 Ngêi 29 29 17 14 8
5 BËc 5 Ngêi 36 36 43 50 34
6 Trªn bËc 5 Ngêi 10 10 21 14 40
(Nguån: B¸o c¸o thùc hiÖn mét sè chØ tiªu lao ®éng tõ n¨m
1996 ®Õnn¨m 2001)
§©y lµ b¶ng ph¶n ¸nh kh¸ tæng hîp vÒ chÊt lîng nguån nh©n
lùc cña c«ng ty. Qua b¶ng cã thÓ thÊy râ xu híng gia t¨ng nh÷ng
lao ®éng ®éng cã tr×nh ®é cao vµ gi¶m nh÷ng lao ®éng cã tr×nh
®é thÊp , ®Æc biÖt lµ c«ng nh©n kü thuËt vµ lao ®éng phæ
th«ng. §©y còng lµ ®iÒu hîp lý. Tuy nhiªn sè lao ®éng cã tr×nh
®é cao trªn ®¹i häc cha cã, yÕu tè nµy ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn
qu¸ tr×nh ra quýªt ®Þnh ë cÊp chiÕn lîc kinh doanh vµ chiÕn
thuËt cña c«ng ty ,trong khi ®ã viÖc thu hót lo¹i lao ®éng nµy lµ
- 28. rÊt khã kh¨n vµ dêng nh kh«ng thÓ thùc hiÖn dîc ,do c«ng t¸c ®·i
ngé cña c«ng ty kh«ng cao , kh«ng ®ñ søc hÊp dÉn víi lo¹i lao
®éng nµy. Còng b¶ng sè liÖu , tØ lÖ c¸n bé khoa häc nghiÖp vô
trong tæng sè lao ®éng t¨ng lªn rÊt nhanh ,n¨m 1997 lµ18%,®Õn
n¨m2001 con sè nµy lµ 30%. §©y lµbiÓu hiÖn cña sù mÊt c©n
®èi trÇm träng gi÷a c¸n bé khoa häc vµ c«ng nh©n kü thuËt , thùc
tr¹ng nµy kÐo theo sù bÊt cËp cña nhiÒu chÝnh s¸ch lao ®éng
kh¸c.
§iÒu ®Êng nãi lµ sù gia t¨ng khh«ng ph¶i lµ kÕt qu¶ cña c«ng
t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc mµ bëi nhiÒu yÕu tè. VÊn ®Ò
®Æt ra lµ viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch , kÕ ho¹ch. Bªn c¹nh ®ã,
b¶ng b¸o c¸o nµy cha thÓ hiÖn lªn ®îc sù bè trÝ lao ®éng. Do
®ã , cha nãi lªn ®îc thùc chÊt nguån nh©n lùc ë c«ng ty. Còng
thÊy r»ng , tæng sè lao ®éng cña c«ng ty còng cã sù biÕn ®éng
qua c¸c n¨m song kh«ng theo mét xu híng nµo , thÓ hiÖn sù Ýt
thay ®æi trong quy m« cña doanh nghiÖp. §Ó xem xÐt sù biÕn
®éng theo lao ®éng cña c«ng ty trong n¨m, ta tiÕn hµnh nghiªn
cøu c¬ cÊu lao ®éng cña doanh nghiÖp n¨m 2001 theo c¸c quÝ
(BiÓu 4 vµ 5).
B¶ng4: b¶ng thèng kª c¸n bé khoa häc nghiÖp vô 4 quý
2001.
Quý Chøc
danh
Tæng
sè
N÷ Trong ®ã
L·nh ®¹o Nh©n viªn
Tæng N÷ Tæng
sè
N÷
I
Tæng sè 328 81 86 8 242 73
§¹i häc 202 32 62 4 140 28
Cao
®¼ng
14 1 0 0 14 1
Lo¹i kh¸c 112 48 24 4 88 44
- 29. II
Tæng sè 328 80 77 8 251 72
§¹i häc 230 31 55 4 148 27
Cao
®¼ng
12 1 0 0 12 1
Lo¹i kh¸c 113 48 22 4 91 41
III
Tæng sè 336 79 79 9 257 70
§¹i häc 210 32 56 5 154 27
Cao
®¼ng
14 1 0 0 14 1
Lo¹i kh¸c 112 46 23 4 89 42
IV
Tæng sè 332 80 77 9 261 71
§¹i häc 216 34 55 5 161 29
Cao
®¼ng
13 1 0 0 13 1
Lo¹i kh¸c 109 45 22 4 87 41
B¶ng 5 b¶ng thèng kª chÊt lîng c«ng nh©n kü thuËt 4 quý
n¨m 2001.
T
T
NghÒ
nghiÖp
Tæn
g
N÷ BËc
1
BËc
2
BËc
3
BËc
4
BËc
5
>5
I
C«ng
nh©n
kü
thuËt
678 39 51 77 260 116 99 6
- 30. Lao
®éng
phæ
th«ng
178 10
8
1 90 10 13 50 0
Tæng 856 14
7
52 167 270 129 149 6
II
C«ng
nh©n
kü
thuËt
647 39 49 71 244 144 98 71
Lao
®éng
phæ
th«ng
125 66 12 30 6 11 52 14
Tæng 772 10
5
62 101 250 125 150 85
III
C«ng
nh©n
kü
thuËt
630 38 34 61 208 81 115 11
2
Lao
®éng
phæ
th«ng
113 69 15 22 12 8 34 40
Tæng 743 10
7
49 83 220 89 149 15
3
IV
C«ng
nh©n
kü
thuËt
590 38 32 59 194 80 113 11
2
- 31. Lao
®éng
phæ
th«ng
133 70 15 24 12 8 34 40
Tæng 723 10
8
47 83 206 88 147 15
2
Qua b¶ng ta thÊy sè lao ®éng gi¸n tiÕp (hay c¸n bé khoa häc
nghiÖp vô cã xu híng h¬i t¨ng tõ quÝ I ®Õn quÝ 5 cßn c«ng nh©n
kü thuËt th× cè xu híng ngîc l¹i. Tuy nhiªn biÕn ®éng kh«ng qu¸
lín vµ hÇu hÕt sè lao ®éng ®îc thèn kª lÇ lao ®éng dµi h¹n vµ
kh«ng x¸c ®Þnh thêi h¹n. §èi víi c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån
nh©n lùc ®©y lµ møc cung lao ®éng néi bé vµ lµ sè lao ®éng
hiÖn cã trong c«ng ty mµ kh«ng ph¶i lµ sè lao ®éng hiÖn cã
trong c«ng ty mµ kh«ng ph¶i lµ lao ®éng theo nhu cÇu lao ®éng
cña n¨m2001 v× mét sè lîng lín lao ®éng kh«ng tham gia s¶n xuÊt
v× nhiÒu nguyªn nh©n, nhng chñ yÕu lµ xin nghØ viÖc tù tóc,
kh«ng cã viÖc lµm..
B¶ng 6: Thèng kÕ lao ®éng tham gia s¶n xuÊt 6 th¸ng ®Çu
n¨m 2001.
§¬n vÞ Lao
®éng
hiÖn
cã
Gi¸n
tiÕp
Cã
viÖc
Kh«ng
cã
viÖc
Lao
®éng
thêi vô
L¬ng
Bqu©
n
B¾c
Ninh
132 31 108 14 9 61862
7
- 32. Bót S¬n 49 7 39 10 53000
0
Ninh
B×nh
150 18 142 8 3 54683
8
XN X©y
dùng
S«ng §µ
809
38 19 31 7 68000
0
C¬ quan
c«ng ty
163 146 162 1 0 99039
6
XN X©y
l¾p vµ
SXKD
VLXD
106 15 100 6 5 67796
2
Hµ Néi 162 33 138 24 5 94198
1
Hµ Nam 214 36 180 34 0 48017
0
XN X©y
l¾p vµ
KDVTVT
49 12 41 8 5 75258
3
XN bª
t«ng
42 11 37 5 54751
1
Víi sù d thõa lao ®éng khi kÕ ho¹ch h¸o nguån nh©n lùc c«ng
ty ph¶i xªm xÐt kü lìng møc n¨ng suÊt lao ®éng ...®Ó tÝnh sè lao
®éng cÇn thiÕt vµ xem xÐt c¸c ho¹t ®éng kh¸c nh thiÕt kÕ c«ng
viÖc, ph©n tÝch c«ng viÖc ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc ®Ó
®¸nh gi¸ nguån cung néi bé.
* C¬ cÊu lao ®éng theo ngµnh kinh tÕ Quèc d©n n¨m 2001.
- 33. ChØ tiªu Lao ®éng (ngêi)
Cã ®Õn
cuèi kú
b¸o c¸o
Trong ®ã
N÷ Lao ®éng kh«ng
viÖc
Tæng
sè
N÷
Tæng céng 1079 186 21 10
Chia theo ngµnh
KTQD
1. X©y l¾p
trong ®ã c«ng nh©n
972 154 21 10
652 82
S¶n xuÊt c«ng nghiÖp
vËt liªu x©y dùng
107 32
91 25
(Nguån: B¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ho¸ s¶n
xuÊt kinh doanh n¨m 2001 vµ dù kiÕn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt
kinh doanh n¨m2002)
PhÇn lín lao ®éng cña doanh nghiÖp tËp trung vµo ngµnh
x©y l¾p. §©y lµ sù phï hîp víi ®Þnh híng cña c«ng ty, muèn ®a
c«ng ty thµnh ®¬n vÞ x©y l¾p m¹nh c¸c ngµnh chØ mang tÝnh
chÊt hç trî phôc vô ngµnh x©y l¾p, sù ®Þnh híng nh vËy sÏ t¸c
®éng ®Õn nhu cÇu vÒ nguån nh©n lùc trong t¬ng lai cña doanh
nghiÖp vÒ chÊt lîng vµ sè lîng.
B¶ng 8: b¸o c¸o thèng kª c¸n bé khoa häc nghiÖp vô n¨m
2001, quý i.
Chøc danh Ngêi Chøc danh Ngêi Chøc danh Ngêi
Tæng sè 328 KS XD 2 C§ CkhÝ 5
- 34. C¶ng CTN
KiÕn tróc
s
2 KS KT Tl¬i 1 Trung
cÊpXD
29
KS x©y
dùng
48 KS c¬ khÝ 1 TC KÕ to¸n 36
KS thuû lîi 21 KS tin qlý 1 TC Thuû
v¨n
1
KS cÇu,
hÇm
3 KS KTL§ 1 TC VËt t 5
KX Kth¸c
né thiªn
14 CN kinh tÕ
lao ®éng
1 TC KÕ
ho¹ch
2
KS khai
th¸c hÇm
6 CNKT-th-
¬ng m¹i
2 TC TiÒn l-
¬ng
5
KS khoan 6 CN QTKD 7 TC C¬ khÝ 8
KS ®o ®¹c 5 CN kuËt 3 TC Má 2
KS chÕ t¹o
m¸y
5 CN Tai
ChÝnh
Kto¸n
30 TC CTN 1
KS m¸y
x©y dùng
4 CNNN Anh
v¨n
3 TC Silicat 1
KS §éng
lùc
5 §H An ninh 1 TC Y 3
KS §iÖn 9 §H S Ph¹m 1 TC ChÝnh
trÞ
1
KS VLXD 2 C§ §iÖn 4 TC
§ÞachÝnh
3
KS Th«ng
giã
2 C§ Gth«ng 1 TC VËt Gi¸ 1
KS Kinh tÕ
x©y dùng
1 C§ Tr¾c
®Þa
1 TC V¨n Th 2
KS Kinh tÕ
má
7 C§ cÇu ®-
êng
2 S¬ cÊp 4
- 35. KS NgÇm
má
1 CN KtÕ
CN
4 Tõ c«ng
nh©n lªn
8
(Nguån:B¸o c¸o thèng kª lao ®éng hµng kú c«ng ty x©y
dùng S«ng §µ 8 )
b¶ng 9: thèng kª chÊt lîng c«ng nh©n kü thuËt n¨m 2001
(quý 1).
T NghÒ nghiÖp Ngêi TT NghÒ nghiÖp Ngêi
A C«ng nh©n kü
thuËt
678 Thî gß 2
1 C«ng nh©n x©y
dùng
95 Thî rÌn 1
Thî méc 19 Thî tiÖn 2
Thî nÒ 54 Thî nguéi 3
Thî s¾t 13 Thî ®iÖn 44
Thî bª t«ng 9 Thî söa ch÷a 45
2 C«ng t¸c c¬ giíi 222 Thî n¾p m¸y 1
L¸i ñi 26 4 C«ng nh©n
SXVL
125
L¸i san 1 VËn hµnh m¸y
g¹ch
11
L¸i sóc 30 Thî khoan 102
L¸i ®Çm 1 Thî m×n 8
CÇn trôc lèp 3 Thî lß 4
CÇn trôc thÊp 2 5 C«ng nh©n kh¶o
s¸t
6
VËn hµnh m¸y 10 Tr¾c ®Þa 6
- 36. XD
L¸i xe « t« 134 6 C«ng nh©n khai
th¸c
7
VËn hµnh nÐn
khÝ
14 NÊu ¨n 2
VËn hµnh qu¹t
giã
1 Vi tÝnh 5
3 C«ng nh©n c¬
khÝ
223 B Lao ®éng phæ
th«ng
178
Thî hµn 125 Tæng(A+B) 856
(Nguån: B¸o c¸o thèng kª lao ®éng hµng kú C«ng ty x©y
dùng S«ng §µ 8 )
Qua b¶ng 8vµ 9 cã thÓ thÊy r»ng nhu cÇu vÒ lao ®éng cña
c«ng ty lµ kh¸ ®a d¹ng, phong phó nÕu kh«ng ®îc kÕ ho¹ch ho¸
tèt sÏ g©y ra nh÷ng ¶nh hëng lín ®Õn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh
doanh, tr¸nh g©y søc Ðp lín lªn c«ng t¸c ®iÒu ®éng nh©n lùc nh
hiÖn nay. ViÖc thèng kª nh vËy sÏ thuËn lîi cho c«ng t¸c kÕ ho¹ch
hãa khi sö dông c¸c møc lao ®éng nh møc l¬ng ,møc phôc vô,
møc thêi gian.
* BiÕn ®éng nh©n lùc.
Do qui ®Þnh cña c«ng ty , c¸c chi nh¸nh ®¬n vÞ , ®éi trùc
thuéc cã toµn quyÒn trong viÖc thuª lao ®éng thêi vô , nÕu khi
tiÕn hµnh kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc c¸c chi nh¸nh ph¶i tiÕn
hµnh tríc theo sù híng dÉn qu¶n lý cña c«ng ty, song trªn thùc tÕ
c¸c chi nh¸nh thêng kh«ng tiÕn hµnh kÕ ho¹ch ho¸ mµ chØ b¸o
c¸o sè lao ®éng thùc hiÖn lªn c«ng ty 6 th¸ng m«t lÇn. §©y lµ
®iÒu bÊt cËp.
- 37. Hµng n¨m trong toµn c«ng ty , sè lao ®éng ra khái c«ng ty
hoÆc xin nghØ viÖc kho¶ng 5,5% mµ hÇu hÕt lµ lao ®éng dµi
h¹n vµ lao ®éng theo hîp ®ång dµi h¹n vµ theo hîp ®ång v« h¹n,
biÕn ®éng nµy gi¶m kh¸ nhiÒu. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ sa th¶i (
kho¶ng 40%) phÇn cßn l¹i do c¸c nguyªn nh©n chÊm døt hîp
®ång, do hÕt h¹n , chÊm døt hîp ®ång vµ c¸c nguyªn nh©n kh¸c.
Víi nh÷ng nguyªn nh©n nh vËy, kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc
ng¾n h¹n lµ rÊt thÊp , bëi sù biÕn ®éng nh©n lùc kh«ng lêng tríc
®îc.
c. M«i trêng kinh doanh cña c«ng ty.
Níc ta ®ang trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-
íc m¹nh mÏ , v× thÕ c¬ héi cho c«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8 lµ
kh«ng Ýt , song th¸ch thøc còng kh«ng nhá m«i trêng kinh doanh
bªn ngoµi kh¸ thuËn lîi cho nh÷ng ho¹t ®éng kinh doanh cña
doanh nghiÖp v× vËy thµnh c«ng hay kh«ng chñ yÕu phô thuéc
vµo C«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8. Tuy nhiªn c«ng ty ph¶i ®øng
trong m«i trêng c¹nh tranh kh¸ khèc liÖt, sù c¹nh tranh kh«ng chØ
víi nh÷ng c«ng ty Nhµ níc mµ cßn ph¶i c¹nh tranh víi nh÷ng c«ng
ty t nh©n vµ níc ngoµi kh¸c. Víi m«i trêng kinh doanh nh vËy sù
bÊt tr¾c lµ rÊt lín , rÊt dÔ bÞ thua lç , bÞ ®¸nh b¹i, mµ thùc tÕ
c«ng ty ®· tõng bÞ nh thÕ n¨m 2000: 8trong sè 9 c«ng ty bÞ thua
lç vµ ®iÒu nµy cßn kh¶ quan h¬n c¸c n¨m tríc ®ã. Do ®ã ®Ó tån
t¹i thÝch nghi vµ ph¸t triÓn c«ng ty ph¶i ngµy cµng hoµn thiÖn
chÝnh m×nh trong ®ã cã c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc.
Bªn c¹nh ®ã ph¹m vi kinh doanh cña c«ng ty lµ kh¸ réng tr¶i kh¾p
miÒn B¾c vµ miÒn Trung nªn viÖc cã mét c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸
nguån nh©n lùc tèt lµ rÊt cÇn thiÕt.
* KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¹nh tranh ngµy cµng khèc liÖt
c¸c doanh nghiÖp chuyÓn sang s¶n xuÊt kinh doanh h¹ch to¸n
®éc lËp, do vËy mäi ho¹t ®éng qu¶n lý ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt víi môc
tiªu lµ ®Ó doanh nghiÖp tån t¹i vµ ph¸t triÓn lµ ph¶i t¹o ra lîi
- 38. nhuËn ®ång thêi b¶o ®¶m ®îc c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao
®éng. Trong xu thÕ nh vËy viÖc c«ng ty lÊy hiÖu qu¶ s¶n xuÊt
kinh doanh lµm hµng ®Çu lµ hoµn toµn hîp lý. MÆc dï cã sù thua
lç kÐo dµi song cã thÓ thÊy sù tiÕn bé cña c«ng ty qua tõng n¨m.
B¶ng 12: KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh
n¨m 1996 ®Õn 2000.
Danh môc RV
T
1996 1997 1998 1999 2000
Tæng sè chi
nh¸nh
RV
T
8 8 8 8 9
Sè ®¬n vÞ
l·i
RV
T
Sè ®¬n vÞ
hoµn vèn
RV
T
Sè ®¬n vÞ
lç
RV
T
8 8 8 6 8
Tæng gia
trÞ s¶n xuÊt
kinh doanh
106
®
62693 11311
3
8115
1
7715
9
12821
0
106
®
44616 92448 6097
0
6425
0
85728
Doanh thu 106
®
64383
7
10149
4
8122
1
7129
8
11526
9
Nép ng©n
s¸ch
106
®
2291 3270 2547 3463 3012
Lîi nhu©n tr-
îc thuÕ
106
®
685 1455 114 553 1316
- 39. Qua b¶ng 12 : Cã thÓ thÊyphÇn lín c¸c chi nh¸nh cña c«ng
ty lµm ¨n thua lç, ®iÒu nµy ph¶n ¸nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña c«ng ty lµ cha hiÖu qu¶. §Ó t×m hiÓu nguyªn nh©n ta
xem xÐt b¶ng 13 ta sÏ thÊy.
- 40. B¶ng 13: kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
T
T
ChØ tiªu §VT KÕ ho¹ch Thùc hiÖn %
1 Tæng gia tri
SXKD
103
® 13000000
0
150449579 116
2 Tæng doanh
thu
103
® 12221700
0
132355284 108
3 Nép ng©n s¸ch 103
® 3393029 4324276 127
4 Lîi nhuËn 103
® 2428516 473041 19
X©y l¾p 103
® 6762975 4245399 63
SX c«ng
nghiÖp
103
® −1195152
SXKD kh¸c 103
® 232864
Ho¹t ®éng TC,
BT
103
® −2810070
5 Thu nhËp b×nh
qu©n th¸ng
103
® 989 832 84
L¬ng b×nh
qu©n th¸ng
103
® 801 666 83
Trong n¨m mÆc dï gÝa trÞ s¶n xuÊt kinh doanh vµ doanh thu
t¨ng ®¸ng kÓ song lîi nhuËn chØ ®¹t 19% so víi kÕ ho¹ch, nguyªn
nh©n cã thÓ thÊy rÊt râ lµ do c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp
vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh bÊt thêng thua lç kÐo theo lîi nhuËn
chung gi¶m xuèng, nguyªn nh©n kh¸c lµ do chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh kh¸ cao. Tõ tÊt c¶ ®iÒu nµy cã thÓ thÊy hiÖu qu¶ s¶n
xuÊt kinh doanh cña c«ng ty lµ kh¸ thÊp. Do vËy, doanh nghiÖp
ph¶i chÊn chØnh c¸c lÜnh vùc g©y thua lç, ®«ng thêi t×m nh÷ng
- 41. biÖn ph¸p gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong ®ã cã viÖc kÕ
ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc mét c¸ch cã khoa häc.
III. ph©n tÝch ®Æc ®iÓm nh©n lùc cña c«ng ty x©y dùng
s«ng ®µ 8.
1. ph©n tÝch hiÖn tr¹ng nh©n lùc ë C«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8
§Ó thÊy ®îc cong t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc cña c«ng
ty cã hiÖu qu¶ vµ phï hîp víi chiÕn lîc kinh doanh cña c«ng ty hay
kh«ng ta chØ cÇn ph©n tÝch c¬ cÊu lao ®éng hiÖn t¹i cña c«ng
ty vµ mét chuçi c¬ cÊu c¸c n¨m tríc ®ã.
Bëi v× mèi liªn hÖ nh©n qu¶ sÏ cho ta thÊy ®uîc møc ®é ®óng
®¾n gi÷a hiÖn t¹i t¬ng lai vµ qu¸ khø.
HiÖn tr¹ng cña nguån nh©n lùc n¨m 2001 lµ kÕt qu¶ cña viÖc
kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc cña nh÷ng n¨m tríc ®ã nh 1996,
1997, 1998, 1999, 2000. Song n¨m 2001 sÏ lµ nguyªn nh©n g©y
ra kÕt qu¶ cña c¸c n¨m sau nµy.
§ã lµ quy luËt kh«ng thÓ phñ nhËn cña quan hÖ nh©n qu¶.
Tuy nhiªn, tuú theo t×nh h×nh s¶n xuÊt cña tõng thêi ®iÓm tõng
giai ®o¹n mµ ngêi ta cã thÓ xÐt l¹i biÕn cè cña hiÖn t¹i cã ph¶i do
hËu qu¶ cña qu¸ khø hay kh«ng.
Tõ b¶ng 3 vµ 4 ta cã b¶ng sö lý sè liÖu sau:(B¶ng 13)
- 42. Qua b¶ng sè liÖu ta thÊy ngay r»ng tØ lÖ lao ®éng gi¸n tiÕp
cña c«ng ty n¨m 2001 so víi tæng sè c¸n bé c«ng nh©n cña c«ng
ty lµ 30,6%. §©y lµ con sè hîp lý cha ? Khi ®Æt c©u hái nµy
chóng ta ph¶i xÐt vÒ ®Æc ®iÓm cña C«ng ty x©y dùng S«ng §µ
8 trong hiÖn t¹i tøc n¨m 2001. Víi chiÕn lîc kinh doanh trong ®ã
x©y l¾p lµ chñ yÕu víi gÝa trÞ x©y l¾p chiÕm 56,8% gÝa trÞ s¶n
xuÊt kinh doanh cña c«ng ty tøc lµ 85.472triÖu ®ång. Vµ gÝa trÞ
s¶n xuÊt c«ng nghiÖp lµ 20,6%t¬ng ®¬ng víi 30958triÖu ®ång ,
cßn l¹i 14%cña ngµnh kinh doanh kh¸c. NÕu nh×n vµo con sè
thèng kª vµ con sè xö lý sè liÖu vµ xem xÐt mèi quan hÖ gi½ lùc
lîng lao ®éng víi chiÕn lîc kinh doanh cña c«ng ty th× ta cã thÓ
kh¼ng ®Þnh r»ng c¬ cÊu lao ®éng cña c«ng ty lµ bÊt hîp lý bëi
v×: gÝa trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ x©y l¾p cña c«ng ty chiÕm
86% tæng gÝa trÞ s¶n xuÊt kinh doanh. Mµ c«ng ty lµ c«ng ty
x©y dùng nªn c¬ cÊu lao ®éng chñ yÕu lµ lao ®éng trùc tiÕp
chiÕm kho¶ng(80 ®Õn 90%). Cßn l¹i lµ lao ®éng gi¸n tiÕp chØ
cßn kho¶ng (10 ®Õn 20%). Nh vËy ®©y lµ sù l·ng phÝ to lín
N¨m
TØ lÖ %
1997 1998 1999 2000 2001
1 C¸n bé l·nh
®¹o trªn tæng
sè CBCNV
6, 155 7,01 7,2 7,58 8,02
2 Lao ®éng gi¸n
tiÕp trªn tæng
sè CBCNV
18,46 21,14 25,21 27,2 30,63
3 Lao ®éng trùc
tiÕp trªn tæng
sè CBCNV
82,34 78,86 74,79 72,8 69,37
4 Lao ®éng gi¸n
tiÕp trªn lao
®éng trùc tiÕp
22,43 26,8 33,71 37,35 45,36
- 43. trong viÖc qui ho¹ch qu¶n lý lao ®éng nhÊt lµ lao ®éng gi¸n tiÕp ,
vµ kh«ng cã mét c¬ cÊu lao ®éng hîp lý. Tuy nhiªn sÏ lµ phiÕn
diÖn , nÕu ta chØ nh×n vµo con sè hiÖn t¹i mµ kh«ng xÐt nã
trong mèi quan hÖ víi qu¸ khø , ngay tõ khi thµnh lËp ngµy
2/1/1996. c«ng ty ®· tr¶i qua mét thêi kú t¸i hîp liªn tôc , liªn tôc s¸t
nhËp råi chia t¸ch mét sè ®¬n vÞ do vËy ®©y lµ c«ng ty l¾p
ghÐp l¹i cña nhiÒu ®¬n vi. Tuy nhiªn sù chia t¸ch ,x¸t nhËp vÉn
cßn x¶y ra cho ®Õn tËn n¨m 2000. vÝ dô: th¸ng 3/1997 bµn giao
xÝ nghiÖp x©y dùng S«ng §µ 802 vµ xÝ nghiÖp c¬ khÝ söa ch÷a
sang c«ng ty x©y dùng S«ng §µ 7.
Th¸ng 51997 s¸t nhËp xÝ nghiÖp sè 1 thuéc c«ng ty vËt liÖu
x©y dùng- Bxd ®Ó x©y dùng xÝ nghiÖp vËt liÖu x©y dùng.
§©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm c«ng ty khã qui
ho¹ch ®îc nguån lao ®éng , vµ hËu qña nµy ph¶i ®îc gi¶i quyÕt
trong l©u dµi , v× c«ng ty lµ doanh nghiÖp Nhµ níc do vËy viÖc
dïng h×nh thøc sa th¶i ®Ó æn ®Þnh l¹i c¬ cÊu lao ®éng lµ
kh«ng thÓ , do vËy viÖc gi¶i quyÕt hËu qu¶ nµy cã thÓ kÐo dµi
tõ 10 ®Õn 20 n¨m. VËy tõ n¨m 1996 ®Õn n¨m 2001 míi cã ®îc 5
n¨m. VËy mµ c«ng ty vÉn lµm ¨n cã l·i.
§ØÒu ®ã nãi lªn sù cè g¾ng hÕt søc m×nh cña c«ng ty trong
viÖc chÌo chèng cïng víi c¬ chÕ thÞ trêng kh¾c nghiÖt. Tuy nhiªn
, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ nhiÒu c¸n bé cña c«ng ty vÉn cho ®©y lµ mét
c¬ cÊu hîp lý , ®iÒu nµy cã 2 c¸ch gi¶i thÝch.
C¸ch thø nhÊt: ®ã lµ sù h¹n chÕ cña ngêi lµm c«ng t¸c nµy ,
hä cha thÊy ®îc yÕu ®iÓm nµy cña c«ng ty ®ã lµ qu¸ thõa lao
®éng gi¸n tiÕp.
C¸ch thø hai: ®ã lµ t¹m thêi c«ng viÖc cña c«ng ty ®ang cã
nhiÒu vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty vµ chiÕn l-
îc s¶n xuÊt kinh doanh. Víi møc lîi nhuËn x©y l¾p lµ4.245,349
triÖu ®ång lîi nhuËn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp lµ -1.195,152 triÖu
®ång , lîi nhuËn s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c 232,864 triÖu
®ång( theo b¸o c¸o t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2001 vµ
- 44. dù kiÕn kÕ ho¹ch s¶n suÊt kinh doanh n¨m 2002cu¶ c«ng ty x©y
dùng S«ng §µ 8).
Nh×n vµo c¸c møc lîi nhuËn ta chØ thÊy møc lîi nhuËn x©y
l¾p lµ chiÕm chñ yÕu vµ lín nhÊt, bï ®¾p cho sù thua lç cña c¸c
ho¹t ®éng kh¸c. Nh v©y ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng n¨m 2001,
ngµnh x©y l¾p cña c«ng ty lµm ¨n ph¸t ®¹t, chiÕm chñ yÕu trong
tæng doanh thuvµ lîi nhuËn cña c«ng ty. §Æc ®iÓm trong ngµnh
x©y dùng cÇu cèng , c¸c c«ng tr×nh x©y dùng lµm theo dù ¸n vµ
kh«ng cè ®Þnh t¹i mét ®Þa ®iÓm, mét ®Þa ph¬ng mµ tr¶i dµi
trªn nhiÒu ®Þa ®iÓm kh¸c nhau, nhiÒu ®Þa ph¬ng kh¸c
nhau(theo b¸o c¸o n¨m 2001 quÝ 3 b¸o c¸o nh©n lùc ®ang lµm
viÖc t¹i c¸c ®Þa ph¬ng). Ta thÊy râ c«ng ty lµm viÖc tr¶i dµi trªn
14 tØnh tõ miÒn B¾c ®Õn miÒn Trung. §iÒu nµy nãi lªn ®iÒu
g×?. Nãi lªn r»ng khi lµm c¸c dù ¸n cña c«ng ty trªn c¸c ®Þa ph¬ng
kh¸c nhau th× tæng sè lao ®éng trùc tiÕp cña c«ng ty kh«ng ®ñ
ph©n bæ v× vËy c«ng ty ®· khÐo lÐo sö dông , ph©n bæ hîp lý
lao ®éng vÒ c¸c ®Þa ph¬ng t¬ng øng vãi mét tû lÖ hîp lý gi÷a lao
®éng gi¸n tiÕp víi lao ®éng trùc tiÕp cña c«ng ty ®Ó kÕt hîp víi
lao ®éng thuª t¹i ®Þa ph¬ng thµnh mét bé phËn lao ®éng cã c¬
cÊu hîp lý. Do ®ã c«ng ty chia thµnh nhiÒu bé phËn cã c¬ cÊu
hîp lý víi sè lao ®éng gi¸n tiÕp chiÕm tõ 10 ®Õn 20%. §©y chØ lµ
sù gi¶i thÝch phiÕn diÖn nh»m che dÊu sai lÇm hoÆc kh«ng
hiÓu biÕt cña m×nh vÒ c¬ cÊu nh©n lùc cña c«ng ty. Gi¶ sö víi
tØ lÖ lao ®éng gi¸n tiÕp so víi lao ®éng trùc tiÕp lµ ®óng víi tØ
lÖ lµ 30,62% th× gi¶ sö khi c«ng ty thiÕu c«ng ¨n viÖc lµm khi ®ã
c«ng ty sÐ bè trÝ sù d thõa lao ®éng qu¶n lý ra sao?. MÆt kh¸c
gäi lµ kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc th× kÕ ho¹ch nµy cã t¸c dông
trong nhiÒu n¨m, do vËy mét c¬ cÊu bÊt hîp lý cña hiÖn t¹i ®·
kh¼ng ®Þnh r»ng c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc cña
c«ng ty bÊt æn ë nhiÒu kh©u. §Ó kh¼ng ®Þnh thªm r»ng c«ng
t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc cña c«ng ty cã hiÖu qu¶ cha ta
®i vµo ph©n tÝch mét sè chØ tiªu kh¸c. Nh chØ tiªu tØ lÖ lao
®éng gi¸n tiÕp cã b»ng ®¹i häc, tØ lÖ lao ®éng trùc tiÕp so víi
- 45. tæng sè ( Theo b¸o c¸o th«ng kª c¸n bé khoa häc nghiÖp vô vµ
b¸o c¸o thèng kª chÊt lîng c«ng nh©n kü thuËt ®Õn n¨m2001).
Th× chØ tiªu lao ®éng gi¸n tiÕp cã b»ng ®¹i häc chiÕm
62,5%trong tæng sè lao ®éng gi¸n, ®©y lµ con sè ®¸ng mõng nh-
ng còng ®¸ng lo. Mõng v× c«ng ty ®· cã mét ®éi ngò c¸n bé cã
tr×nh ®é ®iÒu nµy nãi lªn r»ng chÝnh s¸ch tuyÓn dông cña c«ng
ty cã hiÖu qu¶, nhÊt lµ víi c¸n bé gi¸n tiÕp. Nã thÓ hiÖn chÝnh
s¸ch tuyÓn dông cña c«ng ty cã hiÖu qu¶, nhÊt lµ c¸n bé gi¸n
tiÕp. Nã thÓ hiÖn chÝnh s¸ch thu hót nh©n tµi hîp lý , ®ång thêi
kh¼ng ®Þnh uy tÝn cña c«ng ty trªn thÞ trêng ®· thu hót ®îc
nh©n tµi. Tuy nhiªn trong c¸i mõng còng cã c¸i lo, ®ã lµ viÖc sö
dông l½ng phÝ lao ®éng kh«ng cÇn thiªt v× qóa nhiÒu lao ®éng
gi¸n tiÕp cã tr×nh ®é ®¹i häc , nh vËy lµ sÏ d thõa. §©y lµ mét bÊt
cËp trong kÕ ho¹ch ho¸ cña c«ng ty. VËy qua sù ph©n tÝch trªn
th× ta thÊy râ r½ng c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ cña c«ng ty lµ kh«ng
hîp lý. Tuy vËy ®Ó kh¼ng ®Þnh ®Çy ®ñ nh÷ng yÕu kÐm trong
c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc cña c«ng ty ta ph¶i xem
xÐt thªm th«ng qua ph©n tÝch sù biÕn ®éng nh©n lùc giai ®o¹n
n¨m 1997 ®Õn n¸m2001 cña c«ng ty vµ B¶ng dù b¸o nhu cÇu lao
®éng cña c«ng ty n¨m 2002
2 Ph©n tÝch sù biÕn ®éng lao ®éng vña c«ng ty tõ 1997 l¹i ®©y.
KÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc muèn ®¹t hiÖu qu¶ cao th× nã
ph¶i phèi hîp nhuÇn nhuyÔn víi c¸c bé phËn kh¸c cña c«ng ty nh
marketing, tµi chÝnh, vv... nÕu nã kh«ng kÕt hîp ®îc víi víi c¸c
chøc n¨ng kh¸c th× nã kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ nh mong muèn, cã thÓ
®¹t kÕt qu¶ ngîc l¹i mong muèn. Tiªu chuÈn ®Ó ®o sù hiÖu qu¶
cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc ®ã lµ sù biÕn ®éng
cña nh©n lùc theo khèi lîng c«ng viÖc s¶n xuÊt, hay tØ lÖ , sè l-
îng vµ chÊt lîng nh©n lùc t¨ng, gi¶m t¬ng øng víi chÊt lîng vµ khèi
lîng cña c«ng viÖc. §Ó ®o dîc hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch
ho¸ nguån nh©n lùc cu¶ C«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8 ta ph¶i dùa
trªn 3 chØ tiªu sau:
- 46. • Tæng gÝa trÞ s¶n xuÊt kinh doanh tõ n¨m 1997 ®Õn
n¨m 2002
• Sù biÕn ®éng nh©n lùc
• C¬ cÊu lao ®éng .
+Tríc tiªn ta xem xÐt sù biÕn ®éng cña nguån nh©n lùc cña
c«ng ty. B¾t ®Çu xuÊt ph¸t ®iÓm ta xÐt b¶ng sau:.
N¨m 1997 1998 1999 2000 2001
Tæng c¸n bé
c«ng nh©n
viªn (ngêi)
1251 1211 1055 1173 1079
Tæng gi¸ trÞ
s¶n xuÊt kinh
doanh (triÖu
®ång)
113413 81151 77159 128210 15044
9
Lao ®éng
gi¸n tiÕp ( ng-
êi)
221 256 266 319 336
Lao ®éng
trùc tiÕp ( ng-
êi)
1030 955 789 854 743
Ta thÊy sù kh«ng ®ång nhÊt vÒ sè lîng nh©n lùc , chøng tá cã
sù biÕn ®éng vÒ nh©n lùc, nhng sù biÕn ®éng nµy cã qui luËt
hay kh«ng, cã theo chiÒu híng tèt hay xÊu?. NÕu ®¬n thuÇn chØ
nh×n vµo sù biÕn ®éng sè lîng th× ta kh«ng thÓ kh¼ng ®Þnh
®iÒu g×, nhng ta còng cã thÓ thÊy ®îc sù biÕn ®éng nµy lµ
kh«ng ®ång ®Òu, kh«ng t¨ng kh«ng gi¶m mét c¸ch ®ång nhÊt
qua c¸c n¨m chøng tá sù t¨ng gi¶m ®ã phô thuéc vµo chiÕn lîc
kinh doanh cña c«ng ty nhÊt lµ mèi quan hÖ gi÷a nguån nh©n
- 47. lùc víi tæng gÝa trÞ s¶n xuÊt kinh doanh , nhng nã kh«ng thÐo
qui luËt nµo c¶, nã chØ mang s¾c th¸i mét c¸ch t¬ng ®èi mµ
nh×n vµo ®ã ta còng thÊy râ, ®Ó hiÓu ®îc b¶n chÊt th× rÊt khã
bëi v× c«ng ty kh«ng ®Æt kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc trªn c¬
së ph©n tÝch c«ng viÖc v× v©þ ®é chÝnh x¸c cña viÖc kÕ ho¹ch
ho¸ nguån nh©n lùc chØ lµ t¬ng ®èi. §©y chÝnh lµ mét h¹n chÕ
trong ph¬ng ph¸p cña nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸
nguån nh©n lùc nãi chung vµ c«ng ty noÝ riªng. Tuy nhiªn ,th«ng
qua nh÷ng con sè nãi trªn vµ qua b¶ng xö lý vÒ tØ lÖ c¬ cÊu lao
®éng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh sù biÕn ®éng theo chiÒu híng xÊu,
víi tØ lÖ lao ®éng gi¸n tiÕp/ lao ®éng trùc tiÕp ngµy cµng t¨ng.
§©y lµ mét nhîc ®iÓm cña c«ng ty, c«ng ty cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p
kh¾c phôc.
3.Dù b¸o nhu cÇu lao ®éng c«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8 ®Õn 2002.
Th«ng qua b¶ng dù b¸o vµ b¶ng kÕ ho¹ch ®µo t¹o (B¶ng 15
vµ 16).
B¶ng15: nhu cÇu lao ®éng tõ 2001 ®Õn 2004
TT Danh môc §vÞ 2001 2002 2003 2004
1 Tæng sè c¸n bé
c«ng nh©n viªn
Ngêi 1206 1350 1600 1800
2 Lao ®éng gi¸n
tiÕp
Ngêi 337
(28%)
350
(26%)
360
(23%)
380
(21%)
3 Lao ®éng trùc
tiÕp
Ngêi 869 1000 1240 1420
Nguån: lÊy tõ b¶ng kÕ ho¹ch nhu cÇu lao ®éng 2001 ®Õn
2005.
B¶ng 16: kÕ ho¹ch ®µo t¹o tõ n¨m 2001 ®Õn 2005.
- 48. Danh môc ®¬n
vÞ
ChØ tiªu
2001 2002 2003 2004
C¸n bé gi¸n tiÕp Ngêi
Cö ®i häc sau ®¹i
häc
Ngêi 1 2 2 2
Cö ®i häc hÖ t¹i
chøc
Ngêi 10 15 15 20
Cö ®i tËp huÊn dµi
h¹n
Ngêi 15 20 25 25
C«ng nh©n trùc
tiÕp
Ngêi
V©n hµnh m¸y x©y
dùng
Ngêi 25 15 20 25
§µo t¹o c«ng nh©n
nÒ
Ngêi 20 30 30 35
§µo t¹o vµ tuyÓn
dông c«ng nh©n
x©y dùng
Ngêi 100 150 150 200
§µo t¹ n©ng bËc Ngêi 280 300 350 400
Ta thÊy râ ®îc r»ng c«ng ty ®ang cè g¾ng kh¾c phôc hoÆc
c¬ cÊu lao ®éng ®a tØ lÖ lao ®éng gi¸n tiÕp c«ng ty dêng nh ®·
c¶m gi¸c chø nã cha thùc sù an nguy cña c«ng ty, v× vËy c«ng t¸c
kÕ hoach nguån nh©n lùc trong t¬ng lai cña c«ng ty vÉn dùa trªn
kinh nghiÖm vµ nã ®îc thùc hiÖn theo qui tr×nh sau.
Ch¬ng iv: thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn Qui tr×nh kÕ ho¹ch
ho¸ nguån nh©n lùc ë C«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8.
- 49. I. Thùc tr¹ng vÒ qui tr×nh x©y dùng kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc
ë C«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8.
C«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc ë C«ng ty x©y dùng S«ng
§µ 8 rÊt ®îc coi träng, bëi v× nã kh«ng chØ lµ mét phÇn cña
chiÕn lîc kinh doanh dµi h¹n, mµ bëi v× c«ng ty cßn cã kÕ ho¹ch
ph¸t triÓn con ngêi, v× sù nghiÖp con ngêi, v× sù Êm no h¹nh
phóc cña hä. C«ng t¸c nµy quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña cña c«ng
ty trong viÖc s¶n xuÊt kinh doanh, nã liªn quan ®Õn tÊt c¶ bé
phËn kh¸c, nã cã thÓ lµm suy yÕu hoÆc m¹nh lªn c¶ mét hÖ
thèng c¸c bé phËn chøc n¨ng kh¸c nã ¶nh hëng ®Õn c¶ tæng
c«ng ty x©y dùng S«ng §µ. V× vËy c«ng t¸c nµy,®îc x©y dùng díi
sù chØ ®¹o cñatæng c«ng ty S«ng §µ kÕt hîp víi c«ng ty S«ng §µ
8. Tæng c«ng ty giao tr¸ch nhiÖm cho gi¸m ®èc c«ng ty S«ng §µ
8, chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp tríc tæng c«ng ty vÒ c«ng t¸c kÕ
ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc t¹i mçi thêi ®iÓm b¾t ®Çu vµ kÕt thóc
mçi giai ®o¹n, mçi chu kú kinh doanh
1 C¸c bíc tiÕn hµnh c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ gåm.
a. §Ò ra nhu cÇu.
C«ng ty ®Ò ra nhu cÇu chñ yÕu dùa vµo b¶n chiÕn lîc s¶n
xuÊt kinh doanh cña c«ng ty vµ vµo kinh nghiÖm cña hä ®Ó
®a ra con sè thÝch hîp.
b. Dù b¸o nhu cÇu.
C«ng ty còng chia qu¸ tr×nh dù b¸o lµm 3 giai ®o¹n.
• Ng¾n h¹n:
§©y lµ c«ng t¸c mang tÝnh chÊt thêng xuyªn cña c«ng ty cña c¸c
bé phËn, ë ®©y c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nh©n lùc ng¾n h¹n ®îc
phßng tæ chøc lao ®éng trùc tiÕp giao cho c¸c bé phËn, c¸c ®¬n
vÞ c¸c ®Þa ph¬ng kh¸c nhau. Bé phËn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm b¸o
c¸o t×nh h×nh nh©n sù lªn phong tæ chøc lao ®éng theo quý tøc
lµ ba th¸ng mét lÇn. C¸c bé phËn nµy cã nhiÖm vô b¸o c¸o lªn c¸c
- 50. con sè cô thÓ vÒ t×nh h×nh nh©n lùc, nh sè lîng cßn thiÕu, møc
l¬ng..
Phßng tæ chøc lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm thu thËp vµ ®Ò xuÊt
víi gi¸m ®èc c¸c kÕ ho¹ch vÒ tuyÓn dông, ®µo t¹o, bæ sung nh©n
lùc cho c¸c bé phËn. §©y lµ c«ng t¸c toµn c«ng ty tham gia, nã
mang tÝnh chÊt rÊt thêng xuyªn, nã chi phèi c«ng t¸c kÕ ho¹ch
ho¸ dµi han cña c«ng ty.
Dù b¸o nhu cÇu ng¾n h¹n cña c«ng ty kh«ng dùa vµo viÖc ph©n
tÝch khèi lîng c«ng viÖc, hay c¨n cø vµo ®Þnh møc lao ®éng ®Ó
tÝnh ra sè lao ®éng cÇn thiÕt mµ hä chØ thu thËp th«ng tin vÒ
nh©n lùc cña c¸c bé phËn c¸c ®Þa ph¬ng, c¸c phßng ban vÒ nhu
cÇu nh©n lùc cña hä. Sau ®ã phßng tæ chøc lao ®éng thu thËp
vµ con sè tæng hîp tÊt c¶ sè lao ®éng cña c¸c bé phËn c¸c ®Þa
ph¬ng chÝnh lµ con sè dù b¸o nhu cÇu nh©n lùc ng¾n h¹n.
* Dù b¸o nhu cÇu trung h¹n.
KÕ ho¹ch ho¸ trung h¹n nguån nh©n lùc tõ 1 ®Õn 3 n¨m, trong
giai ®oan nµy hay trong kho¶ng thêi gian nµy, thêng kÕ ho¹ch
s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8 ®· râ rµng
duíi c¸c dù ¸n, c¸c c«ng tr×nh cô thÓ ®ang ®îc c«ng ty x©y dùng
thùc hiÖn v× vËy kÕ ho¹ch ho¸ trung h¹n chØ chñ yÕu nh»m môc
®Ých bè trÝ s¾p xÕp nh©n lùc cho c¸c dù ¸n, c¸c c«ng viÖc trong
néi bé c«ng ty. Do v©y phßng tæ chøc ph¶i chÞu tríc gi¸m ®èc
c«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8 ®Ó x©y dùng b¶n kÕ hoach ho¸
trung h¹n nµy. Ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp trøc gi¸m ®èc lµ tr-
ëng phßng tæ chøc lao ®«ng, quy chÕ x©y dùng b¶n kÕ ho¹ch
ho¸ nh©n lùc nµy gièng nh c«ng t¸c x©y dùng b¶n kÕ ho¹ch ho¸
dµi h¹n tøc lµ c¸c phßng ban liªn quan ph¶i cung cÊp th«ng tin ®Ó
phßng tæ chøc lao ®éng tiÕn hµnh x©y dùng kÕ ho¹ch. §Æc
®iÓm kh¸c biÖt gi÷a viÖc x©y dùng b¶n kÕ ho¹ch nµy lµ c¸c c¬
chÕ víi b¶n kÕ ho¹ch nh©n lùc da× h¹n, ®ã lµ c¸c c¬ chÕ liªn
quan ®Õn viÖc níi láng, do vËy ®«i khi c¸c phßng ban kh¸c hîp t¸c
víi phßng tæ chøc lao ®éng kh«ng chÆt chÏ.
- 51. Phßng tæ chøc sau khi thu th©p c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn xö
lý, hä cßn tiÕn hµnh c¸c c«ng tr×nh vµ dß hái c¸c trëng nhãm tríc
bé phËn vÒ sù biÕn ®éng nh©n lùc cô thÓ do ®ã c«ng t¸c kÕ
ho¹ch ho¸ trung h¹n nµy cã phÇn chÝnh x¸c h¬n. Ph¬ng ph¸p x©y
dùng kÕ ho¹ch ho¸ nh©n lùc nµy vÉn dùa trªn ph¬ng ph¸p ®Þnh
tÝnh mÆc dï lóc nµy c«ng t¸c ph©n tÝch c«ng viÖc lµ cã thÓ lµm
®îc v× c¸c dù ¸n, c¸c c«ng tr×nh ®· biÕt râ kÕ ho¹ch x©y dùng vµ
s¶n xuÊt. §Æc ®iÓm ë kÕ ho¹ch trung h¹n nµy lµ phßng tæ chøc
®«i khi ph¶i x©y dùng kÕ ho¹ch ho¸ nh©n lùc theo c¸c c«ng tr×nh,
c¸c c«ng tr×nh cã kÕ ho¹ch x©y dùng tõ 3 ®Õn 5 n¨m. ViÖc c¨n
cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, dùa vµo tæng gi¸ trÞ s¶n
xuÊtvµ dù tÝnh chi phÝ ®Ó dù ®o¸n cung cÇu nh©n lùc, ®Ó lËp
kÕ ho¹ch ho¸ ë giai ®o¹n nµy ®îc c¸c c¸n bé nh©n lùc phßng tæ
chøc sö dông triÖt ®Ó.
ViÖc c¸c c¨n cø vµo kÕ ho¹ch nh©n lùc dµi h¹n vµ chñ yÕu tõ b¶n
nh©n sù ng¾n h¹n tõ c¸c bé phËn göi lªn, C«ng ty c©n ®èi vµ x©y
dông b¶n kÕ ho¹ch trng h¹n nµy. B¶n kÕ ho¹ch nµy yªu cÇu t¬ng
®èi chÝnh x¸c nªn ®åi hái phßng tæ chøc lao ®éng ph¶i rÊt cè
g¾ng trong viÖc x©y dùng b¶n kÕ ho¹ch nµy.
Vµ con sè dù b¸o cña giai ®o¹n trung h¹n nµy lµ con sè tæng hîp
tõ kinh nghiÖm cña c¸n bé phßng tæ chøc lao ®éng vµ con sè thu
thËp tõ c¸c trëng nhãm. C¸n bé lµm c«ng t¸c dù b¸o ®a ra con sè
cña m×nh dùa vµo kinh nghiÖm cña b¶n th©n, vµ dùa vµo con sè
cña b¶n kÕ ho¹ch kinh doanh.
Sau khi x©y dùng xong kÕ ho¹ch ho¸ nh©n lùc trung h¹n,
phßng tæ chøc lao ®éng chuyÓn b¶n kÕ ho¹ch thµnh d¹ng v¨n
b¶n göi phßng ban kh¸c tham gia ý kiªnsau ®ã chØnh xö lÝ l¹i
vµ göi gi¸m ®èc duyÖt. Sau ®ã göi b¶n kÕ ho¹ch nµy cho c¸c
bé phËn.
• KÕ ho¹ch ho¸ dµi h¹n.
- 52. Cø vµo ®Çu th¸ng1cña n¨m b¾t ®Çu kÕ ho¹ch kinh doanh míi
hoÆc kÕ hoÆc nh©n lùc míi cña c«ng ty lµ gi¸m ®èc phaØ tr×nh
bµy b¶n kÕ ho¹ch nh©n sù míi cho tæng c«ng ty cïng víi c¸c kÕ
ho¹ch kinh doanh vÒ c«ng ty. VÝ dô ®Çu kÕ ho¹ch nh ngµy 1
th¸ng1 n¨m1996, 1 th¸ng 1 n¨m2001 vv... Gi¸m ®èc c«ng ty x©y
dùng S«ng §µ 8, giao tr¸ch nhiÖm cho phßng tæ chøc lao ®éng
cña c«ng ty chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh vµ trùc tiÕp tríc gi¸m ®èc
trong viÖc x©y dùng c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc dµi
h¹n nµy, mµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh, trùc tiÕp tríc gi¸m ®èc
®ã lµ trëng phßng lao ®éng. §ång thêi gi¸m ®èc trùc tiÕp gi¸m s¸t
qu¸ tr×nh x©y dùng b¶n kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc dµi h¹n cña
c«ng ty, gi¸m s¸t ®«n ®èc phßng tæ chøc lao ®éng cho ®óng thêi
h¹n. Gi¸m ®èc cßn cã nh÷ng qui chÕ b¾t buéc víi c¸c phßng ban
liªn ®íi cã tr¸ch nhiÖm cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt ®Õn c«ng t¸c
x©y dùng b¶n kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc dµi h¹n nµy, vÝ dô
c¸c phßng, c¸c ngµnh ph¶i b¸o c¸o, thèng kª göi cho phßng tæ
chøc lao ®éng vÒ sè lîng nh©n lùc hiÖn cã, sè lîng lao ®éng dù
tÝnh cÇn cã, sè lîng lao ®éng cÇn c¾t gi¶m, dù tÝnh c«ng viÖc
trong t¬ng lai, dù tÝnh vÒ t×nh h×nh më réng s¶n xuÊt kinh
doanh vv... §©y lµ nh÷ng qui ®Þnh mang tÝnh chÊt b¾t buéc, mµ
ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh lµ c¸c trëng c¸c bé phËn, phßng ban
®ã. §«ng thêi gi¸m ®èc còng cã tr¸ch nhiÖm trong viÖc cung cÊp
vÒ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt dµi h¹n cña c«ng ty, kÕ ho¹ch më réng s¶n
xuÊt kinh doanh ®Ó phßng nh©n lùc hoµn thµnh nhiÖm vô. Víi
c¸c chøc n¨ng, quyÒn nhÊt ®Þnh, phßng tæ chøc lao ®éng cã
thÓ huy ®éng nguån nh©n lùc cña c¸c bé phËn kh¸c ®Ó tham gia
vµo viÖc x©y dùng b¶n kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc dµi h¹n. Cã
thÓ thu thËp c¸c sè liÖu ë c¸c phßng ban ®Ó x©y dùng b¶n kÕ
ho¹ch, sau khi tËp hîp song c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn c«ng t¸c
x©y dùng b¶n kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc trong t¬ng lai. Phßng
tæ chøc b¸t ®Çu xö lý sè liÖu vµ x©y dùng b¶n kÕ ho¹ch ho¸
nh©n lùc trong t¬ng lai, phßng tæ chøc lao ®éng kh«ng x©y dùng
b¶n kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc dµi h¹n theo lý thuyÕt x©y
- 53. dùng b¶n kÕ ho¹ch ho¸ nh©n lùc ®ã lµ dùa vµo ph©n tÝch c«ng
viÖc hay dùa vµo ®¸nh gi¸ c«ng viÖc hoÆc dùa vµo ®Þnh møc
lao ®éng, mµ chØ dùa chñ yÕu vµo th«ng tin vÒ kÕ ho¹ch ho¸
s¶n xuÊt kinh doanh vµ dùa vµo kinh nghiÖm cña m×nh hä sÏ xö
lý sao cho t¬ng øng vµ phï hîp víi nh÷ng con sè cña b¶n chiÕn lîc
kinh doanh. vµ con sè cña dù b¸o dµi h¹n nµy chñ yÕu lµ con sè
do kinh nghiÖm cña ngêi lµm c«ng t¸c dù b¸o ®a ra. Sau khi x©y
dùng xong kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc dµi h¹n cña c«ng ty
S«ng §µ 8, phßng tæ chøc lao ®éng chuyÓn néi dung cña kÕ
ho¹ch thµnh d¹ng b¶ng b¸o c¸o thèng kª, b¸o c¸o dù tÝnh...vµ göi
lªn cho gi¸m ®èc xÐt duyÖt vµ gi¸m ®èc göi tr×nh lªn Tæng c«ng
ty, ®ång thêi ph©n bæ cho c¸c phßng ban cña c«ng ty. B¶n kÕ
ho¹ch nµy sÏ ®îc söa sang díi sù gãp ý cña c¸c phßng banvµ tæng
c«ngty. Sau dã Tæng c«ng ty phª chuÈn, tõ ®ã b¶n kÕ ho¹ch lµ
kim chØ nam cho viÖc c©n ®èi cung cÇu cña c«ng ty x©y dùng
s«ng §µ 8. b¶n kÕ ho¹ch nµy còng lµ b¶n kÕ ho¹ch chung cho c¸c
phßng ban kh¸ch ph¶i ¸p dông trong viÖc bè trÝ nh©n sù.
2 Dù ®o¸n cung nh©n lùc.
a. Cung nh©n lùc bªn trong doanh nghiÖp.
Phong ph¸p dù b¸o cña c«ng ty rÊt ®¬n gi¶n.
C«ng ty sö dông hÖ thèng th«ng tin vÒ tÊt c¶ lao ®éng ®ang
lµm viÖc trong tæ chøc. Bao gåm tÊt c¶ c¸c th«ng tin sau:
- TiÓu sö c¸ nh©n.
- Tr×nh ®é gi¸o dôc.
- C¸c d¸nh gi¸ vÒ ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu.
- C¸c kü n¨ng vµ lÜnh vùc kiÕn thøc.
- VÞ trÝ vµ lo¹i c«ng viÖc ®ang lµm.
- Th©m niªn lµm viÖc ë vÞ trÝ hiÖn t¹i.
- Th©m niªn trong tæ chøc.
- NguyÖn väng vÒ c«ng viÖc vµ ®Þa ®iÓm lµm viÖc.
- Ngµy dù ®Þnh vÒ hu.
- 54. - TiÒm n¨ng ph¸t triÓn vµ kh¶ n¨ng ®Ò b¹t.
- LÞch sö vÒ c¸c møc l¬ng.
- Th«ng tin vÒ c¸c ®¸nh gi¸ cña l·nh ®¹o trùc tiÕp.
- Th«ng tin vÒ kû luËt vµ khen thëng.
C«ng ty sö dông b¶ng th«ng tin ®Ó x¸c ®Þnh nguån
cung néi bé cña m×nh.
b. Cung nh©n lùc bªn ngoµi.
C«ng ty x¸c ®Þnh cung nh©n lùc bªn ngoµi còng rÊt ®¬n gi¶n
chñ yÕu dùa trªn c¸c th«ng tin ®¹i chóng vÒ nguån lao ®éng
nh c¸c b¸o lao ®éng, dÞch vô t vÊn viÖc lµm, liªn hÖ víi c¸c tr-
êng ®µo t¹o nh trêng ViÖt X« S«ng §µ,Trêng CNKTXD ViÖt X«
sè 1-Bé XD, Trêng CNKTXD tØnh th¸i b×nh vµ c¸c trung t©m
giíi thiÖu viÖc lµm ®Ó tuyÓn c«ng nh©n kü thuËt theo sè lîng
vµ ngµnh nghÒ cÇn tuyÓn.
3 BiÖn ph¸p c©n ®èi nh©n lùc cña c«ng ty.
Truêng hîp d thõa; c«ng ty thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau:
- H¹n chÕ tuyÓn dông.
- Thuyªn chuyÓn.
- Chia sÎ c«ng viÖc.
- Gi¶m bít giê lµm viÖc.
- VËn ®éng nghØ hu sím.
Trêng hîp thiÕu lao ®éng.
- ¦u tiªn bè trÝ c¸n bé trung cÊp vµ c«ng nh©n cña c«ng
ty ®· tèt nghiÖp hÖ t¹i chøc ë c¸c Trêng §¹i Häc, cã
tay nghÒ phï hîp víi nhu cÇu c«ng viÖc cña c«ng viÖc
cña C«ng ty.
- Sè lîng cßn thiÕu c«ng ty ®¨ng b¸o tuyÓn dông (u tiªn
con em c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ®¬n vÞ).
- 55. - Bè trÝ c«ng nh©n lao ®éng cã søc khoÎ vµ sè c«ng
nh©n thî ®iÖn d thõa sang lµm c«ng t¸c bª t«ng.
Trêng hîp cung b»ng cÇu.
BiÖn ph¸p cña c«ng ty lµ thuyªn chuyÓn néi bé ®Ó x¾p
xÕp nh©n lùc mét c¸ch hîp lý nhÊt.
4 KiÓm tra vµ ®¸nh gi¸.
BiÖn ph¸p kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ qui tr×nh x©y dùng kÕ
ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc tËp trung chñ yÕu lµ do
phßng tæ chøc lao ®éng ®¶m nhËn. Phßng thêng xuyªn
theo dâi vµ ®¸nh gi¸, theo tõng bíc cña qui tr×nh kÕ
ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc ®Ó tiÕn hµnh ®iÒu chØnh
kÞp thêi, cô thÓ phßng lµm c«ng t¸c t vÊn, chØ ®¹o c¸c
bé phËn kh¸c trong viÖc lËp b¸o c¸o vµ theo dâi nh©n lùc
c¶u tõng bé phËn.
II ¦u ®iÓm vµ h¹n chÕ cña qui tr×nh lËp kÕ ho¹ch ho¸ nguån
nh©n lùc ë c«ng ty x©y dùng S«ng §µ8.
1 ¦u ®iÓm cña qui tr×nh lËp kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n
lùc ë c«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8.
• Qui tr×nh lËp kÕ ho¹ch nguån nh©n lùc ®¬n gi¶n, dÔ thùc
hiÖn.
• Chi phÝ ®Ó lËp qui tr×nh Ýt tèn kÐm.
• C¸n bé lµm c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc thêng
xuyªn n¾m b¾t t×nh h×nh thùc tÕ t×nh h×nh nh©n lùc cña
c«ng ty.
C«ng ty coi träng kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc vµ coi ®©y lµ
c«ng t¸c thêng xuyªn cña tæ chøc. Qu¸ tr×nh x©y dùng kÕ
ho¹h ho¸ nguån nh©n lùc nµy ®ùîc sù quan t©m cña toµn bé c«ng
ty vµ tæng c«ng ty, ®îc u tiªn trong viÖc thu thËp th«ng tin...
2 H¹n chÕ:
- 56. * Phßng tæ chøc lao ®éng c«ng ty x©y dùng S«ng §µ vµ chi
nh¸nh cã 5 ngêi tÊt c¶, sè lîng c¸nbé lµm c«ng t¸c nµy chØ cã
5ngêi lµ rÊt thiÕu v× vËy ®Ó ph©n tÝch ®îc c«ng viÖc cu¶ c«ng
ty x©y dùng víi sè lîng lao ®éng trªn 1000 ngíi qu¶ lµ khã kh¨n.
* Phßng tæ chøc cha cã chuyªn gia, am hiÓu vÒ c«ng t¸c x©y
dùng, kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc vµ ph©n tÝch c«ng viÖc,
®©y lµ nguyªn nh©n c¶n trë rÊt lín.
* Do kh«ng ph©n tÝch ®îc c«ng viÖc cña c«ng ty( Do c«ng ty
kh«ng chØ x©y l¾p, mµ cßn s¶n xuÊt v× c«ng ty cã nhiÒu chi
nh¸nh) nªn phßng xö lý sè liÖu rÊt khã kh¨n mµ thêi h¹n cña c«ng
viÖc x©y dùng b¶n kÕ ho¹ch ho¸ lµ rÊt h¹n chÕ, do vËy hä ®· lµm
theo kinh nghiÖm lµ chñ yÕu.
* Quy chÕ cña C«ng ty chØ quy ®Þnh h×nh ph¹t cho viÖc x©y
dùng b¶n kÕ ho¹ch ho¸, ngay trong qu¸ tr×nh liªn quan ®Õn viÖc
x©y dùng b¶n kÕ ho¹ch ho¸ mµ Ýt quan t©m ®Õn kÕt qu¶ cña
b»ng c¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc dµi h¹n.
* §ã lµ ph¬ng ph¸p x©y dùng kh«ng hîp lÝ, bëi v× ®©y lµ c«ng ty
x©y l¾p, sè lîng lao ®éng biÕn ®éng liªn tôc theo th¸ng quý, theo
c«ng tr×nh thÕ mµ dù ®o¸n dùa vµo ®Þnh tÝnh th× kh«ng thÓ
chÝnh x¸c.
* Ph¬ng ph¸p dù b¸o nhu cÇu cña ngêi lµm c«ng t¸c kh«ng dùa
trªn viÖc ph©n tÝch khèi lîng c«ng viÖc mµ chØ dùa vµo kinh
nghiÖm b¶n th©n, do vËy kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh kÕ ho¹ch ho¸
nguån nh©n lùc sÏ kh«ng chÝnh x¸c.
* H¹n chÕ Thùc sù vµ chi phèi sù chÝnh x¸c cuÈ c«ng ty trong
viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc ®ã lµ c«ng ty ®·
chän sai ph¬ng ph¸p x©y dùng kÕ hoach ho¸ nh©n lùc b»ng ph-
¬ng ph¸p ®Þnh tÝnh mµ kh«ng dùa trªn c¨n cø cña c«ng viÖc, vµ
khèi lîng s¶n xuÊt kinh doanh. bëi v× môc ®Ých cña kÕ ho¹ch ho¸
lµ bè trÝ s¾p xÕp dóng ngêi ®óng viÖc trong t¬ng lai.
- 57. 3 NhËn xÐt.
C«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8 mang ®Æc thï cu¶ c«ng ty
x©y dùng tuy nhiªn c«ng ty kh«ng t¹o ra cho m×nh mét
ph¬ng ph¸p kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc thÝch hîp mµ
cßn biÖn ph¸p hiÖn thêi cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ. Víi sè l-
îng hµng ngh×n c«ng nh©n,mµ sè lîng thêng xuyªn biÕn
®æi th× c«ng ty ph¶i c¶i tiÕn c¸ch x©y dùng b¶n kÕ
ho¹ch nh©n sù ®Ó cã biÖn ph¸p qu¶n lý lao ®éng thÝch
hîp.
4 Nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i trªn.
• Sè lîng lµm c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc rÊt h¹n
chÕ, c¶ phßng tæ chøc lao ®éng chØ cã 5 ngêi, nhng chØ
cã mét ngêi ®îc giao lµm nhiÖm vô nµy.
• Tr×nh ®é cña ngêi lµm c«ng t¸c nµy, bÞ h¹n chÕ, v× ngêi
lµm c«ng t¸c nµy lµ mét cö nh©n luËt.
• C«ng ty ®Çu t chi phÝ cho c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch ho¸ nguån
nh©n lùc cßn h¹n chÕ.
Ch¬ngV: khuyÕn nghÞ
- §Ó cã mét b¶n kÕ ho¹ch ho¸ nh©n lùc hîp lý viÖc ®Çu tiªn cña
c«ng ty x©y dùng S«ng §µ8 lµ x¸c ®Þnh l¹i ph¬ng ph¸p x©y dùng
kÕ ho¹ch ho¸ lao ®éng
- C«ng ty ®· cã mét ®éi ngò c¸n bé nh©n lùc rÊt am hiÓu thùc tÕ
trong viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch ho¸ nh©n lùc,nhng hä lµm sai ph-
¬ngph¸p c«ng ty cã thÓ thuª chuyªn gia nh©n lùc kÕt hîp víi hä
®Ó t¹o ra qu¸ tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ nh©n lùc cña sù kÕt hîp nhiÒu
ph¬nh ph¸p sao cho hä s½n ph¸t huy ®îc kinh nghiªm cña m×nh
mµ c«ng ty vÉn cã mét b¶n kÕ ho¹ch ho¸ chÝnh x¸c.Tuynhiªn
- 58. còng kh«ng nªn quªn x©y dùng gi¸m s¸t vµ cã c¬ chÕ gi¸m s¸t
viÖc kÕ ho¹ch ho¸ nµy.
+ C«ng ty xem xÐt, cö ngêi ®i ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é, nªn
chän mét ngíi ®· häc vÒ kinh tÕ lao ®éng hoÆc qu¶n tri nh©n
lùc lªn cÊp chuyªn gia vµ s¨n sµng ®Çu t ®Ó cã ®ñ chi phÝ cho
viÖc ph©n tÝch c«ng viÖc, tÊt nhiªn vÉn ph¶i x©y dùng ®éi ngò
gi¸m s¸t vµ c¬ chÕ gi¸m s¸t.
+ C«ng ty tuyÓn h¼n mét hoÆc hai chuyªn gia bæ xung vµo
phßng nh©n lùc,biÖn ph¸p nµy cã khã kh¨n v× chÝnh s¸ch ®·i
ngé cña c«ng ty cha cao.
+ C«ng ty ®Çu t chi phÝ ®Ó qui tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n
lùc lµm theo qui tr×nh sau.
1 X¸c ®Þnh nhu cÇu vÇ dù b¸o nhu cÇu.
§Ò ra nhu cÇu:
Th«ng thêng nhu cÇu nh©n lùc xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña kÕ
ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh ®Æc biÖt ®ã lµ kÕ ho¹ch vÒ khèi l-
îng s¶n phÈm vµ doanh thu...
Dù b¸o nhu cÇu:
Chia lµm 3 ph¬ng ph¸p: ng¾n h¹n trung han, dµi h¹n.
• Ng¾n h¹n:
Bíc 1: TiÕn hµnh x¸c ®Þnh khèi lîng c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn
trong kú kÕ ho¹ch: cã thÓ ph¶n ¸nh qua khèi lîng, sè lîng s¶n
phÈm doanh thu...
Bíc 2: XÊc ®Þnh nhu cÇu nh©n lùc cÇn thiÕt theo tõng lo¹i
c«ng viÖc trªn c¬ së sö dông c¸c tû lÖ quy ®æi.
Tõ khèi lîngc«ng viÖc, c¨n cø vµo ®Þnh møc lao ®éng ®Ó
tÝnh ra tæng thêi gian cÇn hoµn thµnh c«ng viÖc, tõ ®ã tÝnh
ra sè lao ®éng cÇn thiÕt cho tõng c«ng viÖc. §Þnh møc c«ng
viÖc nµy c«ng ty cã thÓ lÊy ®Þnh møc cña ngµnh, hoÆc c«ng
- 59. ty ph©n tÝch c«ng viÖc ®Ó møc chÝnh x¸c h¬n. Cô thÓ nh
sau:
- §èi víi c«ng viÖc s¶n xuÊt: cã thÓ tÝnh ®îc møc thêi gian,
møc s¶n lîng tõ ®ã sÏ qui ®æi ra møc hao phÝ lao ®éng cho
mét ®¬n vÞ s¶n phÈm.
Theo c«ng thøc:
T=∑n
i=1Qi*ti
Trong ®ã: T lµ tæng sè giê (ngµy )ngêi cÇn thiÕt ®Ó thùc
hiÖn c«ng viÖc.
Ti: thêi gian cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt ra 1 ®¬n vÞ
s¶n phÈm thø i
Q: sè lîng c«ng viÖc thø i.
N: sè lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt.
Khi ®ã sè c«ng nh©n cÇn thiÕt:
D=T/Tn*Km
Trong ®ã: Km: lµ hÖ sè t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng.
Tn: lµ quÜ thêi gian lµm viÖc b×nh qu©n mét lao
®éng trong n¨m kÕ ho¹ch.
Tn: ®îc tÝnh th«ng qua viÖc lËp b¶ng c©n ®èi
thêi gian lµm viÖc cho tõng c«ng nh©n trong kho¶ng th¬× gian
lµm viÖc.
NÕu dùa vµo n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n.
D=Q/W
Trong ®ã: W: n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n cña mét ngêi
lao ®éng.
Q :lµ khèi lîng c«ng viÖc hoÆc doanh thu.
- §èi víi c«ng viÖc phôc vô:
T=∑Mi*Ki*ti
Trong ®ã: T: tæng sè thêi gian cÇn thiÕt.
- 60. Mi :sè m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô thø i.
Ki: sè ca lµm viÖc cña m¸y thø i.
Ti :thêi gian cÇn thiÕt ®Ó phôc vô m¸y thø i.
Møc phôc vô cña mét c«ng nh©n.
Møc sè lîng ngêi c«ng nh©n phôc vô 1 m¸y :
D=M/Mpv*k
Spv: sè lîng ngêi c«ng nh©n phôc vô mét m¸y mãc thiÕt
bÞ.
- §èi víi c«ng viÖc kh¸c :§èi víi c¸c lo¹i lao ®éng nµy sÏ sö dông tØ
lÖ qui ®æi rÊt Ýt hoÆc kh«ng thay ®æi.
VÝ dô: mét ngêi lµm ®îc bao nhiªu c«ng viÖc ®ã.
Bíc 3: TÝnh ra sè lao ®éng qu¶n lý c¸c lo¹i.
§Ó tÝnh lao ®éng qu¶n lý , ph¶i sö dông tiªu chuÈn ®inh biªn
vµ x¸c ®inh mét c¸ch trùc tiÕp cho tõng phßng ban bé phËn. NÕu
chøc n¨ng cµng phøc t¹p th× cµng lµm nhiÒu ngêi. Tuy nhiªn nÕu
tæ chøc bé m¸y cña doanh nghiÖp kh«ng tèt th× sÏ lµm cho kÕt
qu¶ dù ®o¸n t¨ng lªn mét c¸ch kh«ng hîp lý ,v× vËy cÇn ph¶i c¶i
tiÕn bé m¸y trong tæ chøc tríc khi tiÕn hµnh x¸c ®Þnh sè lîng lao
®éng qu¶n lý.
§Ó tÝnh ra lao ®éng qu¶n lý ,doanh nghiÖp cÇn ph¶i tÝnh ®îc
tiªu chuÈn ®Þnh biªn cho lao ®éng qu¶n lý cã thÓ theo c«ng thøc
sau:
Lqli =∑Ty/c/(365-60)*8
Trong ®ã: Lqi : sè lao ®éng qu¶n lý lo¹i i.
Ty : sè giê lao ®éng yªu cÇu c¸c néi dung c«ng viÖc.
Bíc 4: X¸c ®Þnh nhu cÇu nh©n lùc trong kú kÕ ho¹ch.
Tæng nhu cÇu =nhu cÇu nh©n lùc trùc tiÕp + lao ®éng qu¶n lý.
§Ó ®¬n gi¶n ho¸ c«ng t¸c dù do¸n nhu cÇu nh©n lùc th× trong
®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh æn ®Þnh doanh nghiÖp cã thÓ
- 61. tÝnh sè lao ®éng t¨ng thªm, tõ ®ã tÝnh ra ®îc tæng cÇu nh©n lùc
cña doanh nghiÖp.
¦u ®iÓm cña c¸ch tÝnh nµy lµ ®¬n gi¶n Ýt tèn kÐm tuy nhiªn tÝnh
chÝnh x¸c kh«ng cao.
• Dù ®o¸n cÇu nh©n lùc trung vµ dµi h¹n.
Cã c¸c ph¬ng ph¸p sau:
- Sö dông m« h×nh kÕ ho¹ch ho¸ nh©n lùc tæng thÓ.
- TÝnh theo tiªu chuÈn hao phÝ cho mét ®¬n vÞ s¶n
phÈm cuèi cïng.
- Ph¬ng ph¸p håi qui tuyÕn tÝnh.
- Ph¬ng ph¸p ®Þnh tÝnh:
Tuy nhiªn ë ®©y ta chØ xem xÐt 2 ph¬ng ph¸p sau:
1 Sö dông m« h×nh kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc tæng
thÓ:
D=((Q+G)*1/x)/Y
Trong ®ã: Q: khèi lîng c«ng viÖc hiÖn t¹i.
G : gi¸ trÞ s¶n lîng dù tÝnh t¨ng thªm trong kú
kÕ ho¹ch.
X : hÖ sè t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n
tõ kú gèc tíi kú kÕ ho¹ch.
Y : n¨ng suÊt lao ®éng hiÖn t¹i cña mét c«ng
nh©n hay mét nh©n viªn.
• Ph¬ng ph¸p ®Þnh tÝnh gåm:
+ Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n: Ngêi ta sÏ yªu cÇu c¸c chuyªn gia
cho ý kiÕn vÒ sè lao ®éng cÇn cã cho t¬ng lai , sau ®ã tÝnh
b×nh qu©n ®Ó lÊy kÕt qu¶.
Ph¬ng ph¸p nµy kh¸ ®¬n gi¶n , dÔ thùc hiÖn song tÝnh chÝnh
x¸c kh«ng cao.
+ Ph¬ng ph¸p th¶o luËn nhãm chuyªn gia.
- 62. Nhãm chuyªn gia cã thÓ tõ 5 ®Õn 10 ngêi tiÕn hµnh th¶o luËn
trùc tiÕp víi nhau theo mét tr×nh tù ®äc qui ®Þnh ®Ó ®i ®Õn
mét nhÊt trÝ vÒ nhu cÇu lao ®éng trong t¬ng lai. C¸c bíc tiÕn
hµnh:
- §a ra chñ ®Ò th¶o luËn.
- Tõng chuyªn gia viÕt c©u tr¶ lêi ra giÊy.
- Trao ®æi c©u tr¶ lêi cho ®Õn khi mçi ngêi ®Òu n¾m ®îc ý
kiÕn cña ngêi kh¸c.
- TiÕn hµnh th¶o luËn.
- X¾p xÕp c¸c thø tù c¸c ý kiÕn.
Ph¬ng ph¸p th¶o luËn chuyªn gia nµy kh¸ hay bëi nã thu hót
®îc nh÷ng c¸n bé then chèt tham gia µo viÖc kÕ ho¹ch ho¸
nguån nh©n lùc , cã thÓ híng cuéc th¶o luËn vµo c¸c vÊn
®Ò mong ®îi trong t¬ng lai vµ dÔ ®i ®Õn nhÊt trÝ khi cacs
chuyªn gia trao ®æi víi nhau.
Tuy nhiªn nã mang tÝnh chñ quan cña chuyªn gia vµ c¸c
quyÕt ®Þnh rÊt dÔ bÞ ¶nh hëng bëi søc Ðp cña nhãm
chuyªn gia vµ nhµ l·nh ®¹o cã uy tÝn ,quyÒn lùc.
• Ph¬ng ph¸p sö dông kü thuËt Delphi.
Ph¬ng ph¸p nµy kh¸ phæ biÕn. Ngêi ta nghiªn cøu ý kiÕn cña
mét nhãm chuyªn gia qua mét lo¹t mÉu ®iÒu tra hoÆc pháng
vÊn ®Ó x¸c ®Þnh cÇu nh©n lùc cho t¬ng lai c¸c bíc.
- Xin ý kiÕn chuyªn gia theo mÉu s½n.
- TËp hîp ý kiÕn ®ã thµnh b¸o c¸o.
- Göi b¸o c¸o cho c¸c chuyªn gia ®Ó hä ®äc tÊt c¶ c¸c ý
kiÕn kh¸c nhau.
- Yªu cÇu c¸c chuyªn gia gi¶i thÝch ý kiÕn cña hä nÕu dù
®o¸n cña hä cã chªnh lÖch l¬n so víi nh÷ng ngêi kh¸c.
- TiÕp tôc tËp hîp l¹i ý kiÕn x©y dùng b¸o c¸o míi vµ göi cho
c¸c chuyªn gia.
- 63. Qu¸ tr×nh nµy ®îc tiÕn hµnh kho¶ng 4 ®Õn 5lÇn.
Ph¬ng ph¸p nµy cã thÓ cho kÕt qu¶ chÝnh x¸c h¬n c¸c
ph¬ng ph¸p ®Þnh tÝnh trªn.
2 Dù ®o¸n cung nh©n lùc.
Dù ®o¸n cung nh©n lùc lµ tÝnh to¸n kh¶ n¨ng thu hót , ®¸p
øng nhu cÇu vÒ nh©n lùc cho doanh nghiÖp , bao gåm nguån
nh©n lùc bªn trong vµ nguån cung lao ®éng bªn ngoµi.
2.1. Cung nh©n lùc bªn trong doanh nghiÖp. Lµ dù ®o¸n kh¶
n¨ng ®¸p øng nhu cÇu vÒ nh©n lùc trªn c¬ së ph¸t triÓn lùc l-
îng lao ®éng hiÖn t¹i.
§Ó x¸c ®Þnh ®îc cung nh©n lùc bªn trong ph¶i ph©n tÝch
hiÖn tr¹ng lao ®éng hiÖn t¹i díi c¸c mÆt.
- Sè ngêi ®ang lµm viÖc.
- C¬ cÊu lao ®éng theo nghÒ.
- C¬ cÊu lao ®éng theo tr×nh ®é.
- C¬ cÊu lao ®éng theo giíi.
- Kh¶ n¨ng ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong t¬ng lai.
Qu¸ tr×nh dù b¸o nh©n lùc bªn trong.
Bíc 1: Ph©n tÝch c«ng viÖc.
§Ó ph©n lo¹i c«ng viÖc ph¶i dùa vµo nh÷ng c¬ së sau.
_ B¶n chÊt c«ng viÖc.
_ TÇm quan träng cña c«ng viÖc vµ møc ®é phøc t¹p trong
nÊc thang c«ng viÖc cña tæ chøc.
_ Sù ®ßi hái kiÕn thøc vµ kü n¨ng cÇn thiÕt ®Ó phôc vô c«ng
viÖc nµo ®ã.
Bíc 2: X¸c ®Þnh cung nh©n lùc trong tõng c«ng viÖc ë kú kÕ
ho¹ch.
Nguån cung néi bé =sè ngêi hiÖn cã +nguån t¨ng-nguån gi¶m.
- 64. C«ng thøc cã thÓ ®îc sö dông cho tõng lo¹i c«ng viÖc trong
doanh nghiÖp. Sè nh©n lùc t¨ng thªm gåm cã sè nh©n lùc ®îc
thuyªn chuyÓn hoÆc ®Ò b¹t tõ c¸c c«ng viÖc kh¸c.
Sè nh©n lùc bÞ hao hôt gåm cã tù th«i viÖc, bÞ s¶n lîng th¶i ,
vÒ hu,chÕt hoÆc sè thuyªn chuyÓn ®i n¬i kh¸c.
Khi x¸c ®Þnh ®îc møc ®é biÕn ®éng nh©n lùc qu¶n trÞ viªn
ph¶i dùa vµo tØ lÖ % biÕn ®éng cña thêi kú trëc trong sù kÕt
hîp víi ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia vµ dùa vµo tû lÖ lu chuyÓn
lao ®éng.
TØ lÖ lu chuyÓn =sè ngêi ra khái tæ chøc/ tæng sè nh©n viªn
*100%
Bíc 3: X©y dùng kh¶ n¨ng ®¸p øng cÇu nh©n lùc cña doanh
nghiÖp.
Bíc nµy sÏ sö dông hÖ thèng th«ng tin nguån nh©n lùc®Ó x¸c
®Þnh sè lao ®éng cã thÓ ®¸p øng ®îc yªu cÇu.
HÖ thèng th«ng tin nguån nh©n lùc lµ mét danh môc tæng thÓ
c¸c th«ng tin vÒ tÊt c¶ nguån lao ®éng ®ang lµm viÖc trong
tæ chøc. Bao gåm c¸c lo¹i th«ng tin sau:
- TiÓu sö c¸ nh©n.
- Tr×nh ®é gi¸o dôc.
- C¸c ®¸nh gi¸ vÒ ®iÓm m¹nh ®iÓm yÕu
- C¸c kü n¨ng vµ lÜnh vùc kiÕn thøc.
- VÞ trÝ vµ lo¹i c«ng viÖc ®ang lµm.
- Th©m liªn lµm viÖc ë vÞ trÝ hiÖn t¹i.
- Th©m niªn trong tæ chøc.
- NguyÖn väng vÒ c«ng viÖc vµ ®Þa ®iÓm lµm viÖc.
- 65. - Ngµy dù ®Þnh nghØ hu.
- TiÒm n¨ng ph¸t triÓn vµ kh¶ n¨ng ®Ò b¹t.
- LÞch sö vÒ c¸c møc tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng.
- Th«ng tin vÒ c¸c kú ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc vµ ý
kiÕn ®¸nh gi¸ cña l·nh ®¹o trùc tiÕp.
- Th«ng tin vÒ lû luËt vµ khen thëng.
Qu¸ tr×nh nghiªn cøu hÖ thèng th«ng tin nguån nh©n lùclµ
cÇn thiÕt cho viÖc dù ®o¸n møc cung nh©n lùc néi bé. Tuy
nhiªn, víi nh÷ng doanh nghiÖplín viÖc qu¶n lý lµ rÊt khã kh¨n
do vËy, doanh nghiÖp cã thÓ chia th«ng tin thµnh 2 danh môc
kü n¨ng vµ danh môc qu¶n lý ®Ó ®¬n gi¶n ho¸ c«ng t¸c qu¶n
lý.
2.3. Cung nh©n lùc bªn ngoµi: khi nguån cung nh©n lùc bªn
trong kh«ng ®¸p øng ®îc cÇu nh©n lùc, doanh nghiÖp sÏ ph¶i
tÝnh ®Õn mét nguån kh¸c ®Ó bæ xung nh÷ng khuyÕt thiÕu
vÒ nh©n lùc ®ã. Khi x¸c ®Þnh cung nh©n lùc bªn ngoµi ph¶i
xem xÐt nh÷ng yÕu tè sau:
- Quy m« vµ c¬ cÊu d©n sè: ®©y lµ yÕu tè t¸c ®éng
trùc tiÕp ®Õn quy m« vµ c¬ cÊu nh©n lùc.
- T×nh h×nh di d©n.
- TØ lÖ tham gia lùc lîng lao ®äng.
- Xu híng ph¸t triÓn nghÒ nghiÖp, dïng ph¬ng ph¸p
thèng kª vµ dù b¸o ®Ó ph©n tÝch yÕu tè nµy.
- T×nh h×nh gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®Ó ph©n tÝch yÕu tè
nµy.
Nguån nh©n lùc cña doanh nghiÖp cã thÓ bao gåm c¶ nh÷ng
ngêi ®ang lµm viÖc ë c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Th«ng qua h×nh
thøc tuyÓn dông doanh nghiÖp sÏ bæ sung ®îc sù thiÕu hôt
nh©n lùc tõ nguån bªn ngoµi.
- 66. 3. §Ò ra chÝnh s¸ch vµ kÕ ho¹ch( hay c©n ®èi cung- cÇu
nh©n lùc)
ChÝnh s¸ch vµ kÕ ho¹ch lµ tæng thÓ c¸c quyÕt ®Þnh, gi¶i
ph¸p liªn quan ®Õn sù c©n b»ng cung cÇu nh©n lùc trong
doanh nghiÖp.
Cã 3 trêng hîp s¶y ra khi so s¸nh t¬ng quan gi÷a cung cÇu
nh©n lùc.
3.1. KiÕm dông nh©n viªn( cung< cÇu )
C¸c biªn ph¸p ®îc ®a ra:
- Thuyªn chuyÓn: doanh nghiÖp dan vµo hÖ thèng th«ng tin
nguån nh©n lùc ®Ó tiÕn hµnh thuyªn chuyÓn. Cã 3 lo¹i thuyªn
chuyÓn:
+ Thuyªn chuyÓn s¶n xuÊt: lµ viÖc thuyªn chuyÓn ®Ó ®¸p
øng nhu cÇu s¶n xuÊt.
+ Thuyªn chuyÓn nh©n viªn: nh»m bè trÝ l¹i lao ®éng cho phï
hîp.
+ Thuyªn chuyÓn thay thÕ: bæ xung do vÒ hu , s¶n lîng th¶i
hay më réng s¶n xuÊt.
- Th¨ng chøc: bè trÝ vµo vÞ trÝ lµm viÖc cã tiÒn l¬ng cao h¬n,
tr¸ch nhiÖm lín h¬n, ®iÒu kiÖn lµm viÖc tèt h¬n.
- Gi¸ng chøc: ngîc l¹i víi th¨ng chøc.
- TuyÓn dông: trong trêng hîp c¸c gi¶i ph¸p trªn kh«ng thÓ ®¸p
øng ®îc viÖc c©n ®èi cung cÇu th× doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh
tuyÓn dông ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn ®Ó bæ xung nguån nh©n lùc
khuyÕt thiÕu ®ã. Ngoµi ra cã thÓ ¸p dông lµm thªm giê, thuª thªm
lao ®éng.
3.2. ThÆng ® nh©n viªn( cung > cÇu). C¸c biªn ph¸p cã thÓ sö
dông:
- H¹n chÕ tuyÓn dông.
- Thuyªn chuyÓn.
- 67. - T¹m thêi kh«ng thay thÕ.
- Chia sÎ c«ng viÖc, lµm chung c«ng viÖc.
- Gi¶m bít giê lµm viÖc.
- Cho t¹m thêi nghØ viÖc.
- VËn ®éng nghØ hu sím.
- Gi¶m thî.
3.3. Cung b»ng cÇu
BiÖn ph¸p duy nhÊt lµ thuyen chuyÓn néi bé nh»m x¾p xÕp
bè trÝ nh©n lùc mét c¸c hîp lý nhÊt ®Ó ph¸t huy tèi ®a tiÒm
n¨ng nh©n lùc hiªn cã, cã thÓ nèi thuyªn chuyÓn lµ c«ng viÖc
thêng xuyªn cña doanh nghiÖp.
4. Thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch: tr¸ch nhiÖm cña c¸c bé
phËn c¸ nh©n trong doanh nghiÖp nh sau:
•C¸c bé l·nh ®¹o cÊp cao vµ qu¶n lý cÊp cao cã tr¸ch nhiÖm
®a ra c¸c quyÕt ®Þnh vÒ nguån nh©n lùc vµ gi¶i ph¸p c©n
b»ng cung cÇu nhng ph¶i cã sötî gióp cña bé phËn chuyªn
tr¸ch.
•C¸n bé qu¶n lý cÊp thÊp: cã tr¸ch nhiÖm trong viÖc kÕ
ho¹ch ho¸ c«ng viÖc trong bé phËn hä qu¶n lý. Tõ ®ã tiÕn
hµnh kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc trong bé phËn ®Ó ®¸p øng
nhu cÇu ng¾n h¹n.
•Bé phËn chuyªn tr¸ch nguån nh©n lùc: cã tr¸ch nhiÖm x©y
dùng vµ duy tr× mét hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc
trong tæ chøc. §ång thêi ®îc sù sÐt ®uyÖt cña l·nh ®¹o cÊp
cao, sÏ tiÕn hµnh thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc theo c¸c chÝnh s¸ch
kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra.
5. KiÓm tra vµ ®¸nh gi¸: th«ng thêng bé phËn chuyªn tr¸ch
®ãng vai trß chÝnh trong c«ng t¸c kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸. Cø
mçi bíc cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc nhµ qu¶n
- 68. trÞ ph¶i thêng xuyªn ®¸nh gÝa, theo dâi ®Ó tiÕn hµnh ®iÒu
chØnh kÞp thêi ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c nµy t¹i doanh
nghiÖp.
- 69. KÕt luËn
Chuyªn ®Ò thùc tËp víi ®Ò tµi “Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ ho¹ch
ho¸ nguån nh©n lùc t¹i C«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8” ®· hoµn
thµnh mét sè nhiÖm vô sau:
1.HÖ thèng ®îc nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vÒ qu¶n trÞ nh©n
lùc nãi chung, c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc nãi riªng vµ
mèi quan hÖ gi÷a chøc n¨ng kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc víi c¸c
chøc n¨ng kh¸c.
2.Lµm râ c¸c kh¸i niÖm, c¬ së, nh©n tè ¶nh hëng, c¸ch thøc
tiÕn hµnh c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc.
3.Thu thËp ®îc sè liÖu vÒ c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån
nh©n lùc ë c«ng ty, lÞch sö h×nh thµnh, hÖ thèng tæ chøc bé
m¸y vµ c¸c ®Æc ®iÓm cña c«ng ty vÒ kÕ ho¹ch ho¸ s¶n xuÊt kinh
doanh, ®Æc ®iÓm vÒ s¶n phÈm, n¨ng lùc m¸y mãc thiÕt bÞ, lao
®éng tæ chøc, m«i trêng kinh doanh... cña C«ng ty x©y dùng
S«ng §µ 8. Tõ ®ã ®¸ng gi¸ ®îc thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c kÕ ho¹ch
ho¸ nguån nh©n lùc cña c«ng ty.
4.Dùa trªn ®Þnh híng, môc tiªu ph¸t triÓn cña c«ng ty, ®a ra
mét sè ph¬ng ph¸p nh»m kh¾c phôc, hoµn thiÖn kÕ ho¹ch ho¸
nguån nh©n lùc ë C«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8.