Het magazine van Enterprise Architectuur Management Congres 2012.

1. Jaargang 2012, editie 8
Delivering Business Value
Cooling Down Magazine 2012

2. Inhoudsopgave EAM2012: Delivering Business Value!
Voorwoord.............................................................................................2
Key-note speaker De begrippen “Enterprise Architectuur” en “Meerwaarde voor de busi-
Lourens Visser: CIO of Port of Rotterdam........................................ 3 ness” hebben in veel organisaties een moeizame relatie met elkaar. Ze
hebben elkaar nodig, maar van een goed huwelijk is niet altijd sprake.
Het opstellen van een informatie-architectuur bij
Vandaar dat “Enterprise Architectuur: Delivering Business Value” als
de Haagse Hogeschool
thema voor EAM2012 gekozen was. Doelstelling was ervaringen uit te
Danny Greefhorst & Henk Schouten (Haagse Hogeschool)...... 4 wisselen en elkaar te helpen en te inspireren op welke manier EA een be-
Verbinding met TOGAF drage kan leveren aan de business. De ruim 170 bezoekers en sprekers
Bas van Gils - (BiZZdesign)................................................................. 5 op EAM2012 hebben ervaren dat deze doelstelling gehaald is. De ruim
Invoering SEPA bij VGZ 20 presentaties hebben een keur van voorbeelden en ervaringen laten
Guus Fisscher (VGZ)............................................................................ 6 zien, waarin de meerwaarde van EA duidelijk naar voren kwam. Inspire-
rend en motiverend voor alle aanwezigen, zo bleek uit de bijzonder hoge
Costmanagement met ArchiMate:
evaluaties van de deelnemers. Zowel de organisatie als de inhoud van
Meer grip op IT kosten
het congres is met hoge cijfers beoordeeld. Hartelijk dank aan iedereen
Jan van Gijsen - (SNS Reaal)............................................................... 7
die hieraan bijgedragen heeft!
Portfoliomanagement met Architectuur
Wouter Bronsgeest (Universiteit Twente) & En ook dit jaar lag het aantal bezoekers weer aanzienlijk hoger dan het
Piet Boekhoudt (Novay) ..................................................................... 8 vorige jaar. Het afwisselende, boeiende en praktische programma zal
Eerder aan tafel… hieraan zeker hebben bijgedragen. Met keynote voordrachten vanuit
Bob Zondervan (SNS Reaal)............................................................. 10. de haven van Rotterdam en vanuit Audionova, en een breed scala aan
presentaties vanuit zeer verschillende organisaties. Met veel aandacht
Verbinden met het Business Model Canvas
voor de praktische toepassing van open standaarden als TOGAF en Ar-
Remco Blom (BiZZdesign)................................................................... 11.
chiMate, het gebruik van tools, en de communicatie over architectuur
Tools voor vernieuwing met diverse groepen in organisaties. Als bonus kregen alle deelnemers
Wil Janssen (INZYCHT)...................................................................... 12. een praktisch handboek, Delivering Enterprise Architecture with TOGAF
De Yin en Yang tussen productmanagement en and ArchiMate, geschreven vanuit de Universiteit Twente en BiZZdesign.
architectuur En op de informatiemarkt kon met verschillende dienstverleners en leve-
Gerard Janssen.................................................................................... 13. ranciers kennis gemaakt worden. Ook de sponsoren hartelijk dank voor
hun bijdragen!
Social media en Enterprise Architecture
Martijn Sasse (Via Nova Architectura).......................................... 14.
Kortom, een zeer waardevolle en inspirerende dag, waarbij je in één dag
Concrete voordelen en minimale inspanningen
weer bijgepraat werd over enterprise architectuur en de meerwaarde
Wilko Visser & Tom de Ridder (Value Blue)................................... 15. voor de business. In 2013 hopen we opnieuw het EAM-congres te orga-
CORA 3.0: Hoe referentiearchitectuur niseren, met een programma dat minstens zo goed is, en met nog veel
de woningcoöperaties verder helpt! meer bezoekers. Graag zien we u op EAM2013!
Arjan van Dijk (Ymere)...................................................................... 16
Toepassing van functioneelkwalitatieve modellen Harmen van den Berg, voorzitter programmacommissie EAM2012
als ‘archimedisch punt’ voor infrastructuurregie
Daniël Jumelet (Sogeti)............................................................... 17
Werken onder referentie-architectuur GEMMA
Ad Gerrits ....................................................................................... 18
2

3. Lourens Visser: CIO of Port of Rotterdam
De eerste key-note speaker van het EAM-congres 2012 is Lourens Visser erkent de rol van de architect. De architect moet richting (dur-
Visser. Hij is CIO bij het Havenbedrijf Rotterdam; een bedrijf met tal ven) te geven en dus een strategische positie durven te kiezen: “Een
van maatschappelijke uitdagingen. De realisatie van Maasvlakte 2, architect moet op basis van kennis en technisch geweten het lef heb-
bereikbaarheid, kennis en innovatie en luchtkwaliteit en veiligheid zijn ben om een richting te durven kiezen. Hij is een adviseur op
enkele voorbeelden hiervan. Het aangaan van deze uitdagingen – sa-
men met de kernactiviteiten van het Havenbedrijf Rotterdam – vormt strategisch niveau die gevraagd en ongevraagd advies geeft .” Hierbij
de havenstrategie van het bedrijf. In zijn presentatie vertelt Visser benadrukt Visser het belang van de ‘soft skills’ van de architect: “Bin-
over de rol van architectuur bij het vertalen van de havenstrategie nen een politieke organisatie als het Havenbedrijf Rotterdam is het
naar een IT-strategie. van belang dat een architect zijn ‘soft skills’ heeft ontwikkeld. Ik zie
dat de inhoudelijke en technische skills ruim aanwezig zijn, maar de
De afdeling Informatie Voorziening stelt het Havenbedrijf Rotterdam in ‘soft skills’ nog extra aandacht verdienen.” Voorbeelden van deze ‘soft
staat om haar strategische doelen te realiseren door middel van het skills’ van een architect zijn beïnvloeden, overtuigen en organisatie-
in partnership ontwikkelen, realiseren en aanbieden van best-in-class sensitiviteit. Visser daagt ze hierin uit. Samen met het verder ontwik-
informatievoorziening. Visser geeft aan dat de snelle en diverse ont- kelen van de architectuurproducten staat de ontwikkeling van deze
wikkelingen binnen de IT hierbij een grote rol spelen. De belangrijk- ‘soft skills’ op de agenda voor de komende anderhalf jaar. Op deze
ste trends voor het Havenbedrijf Rotterdam zijn Het Nieuwe Werken, manier zal de IT-strategie van optimale waarde zijn voor het realiseren
Cloud Computing en Business Intelligence. van de bedrijfsdoelen van het Havenbedrijf Rotterdam.
Hij ziet de kunst dan ook in het vinden van een taal waarin IT en
business met elkaar kunnen communiceren om vanuit Informatie
Voorziening de business strategie te kunnen ondersteunen. Hierin is
een belangrijke rol voor architectuur weggelegd. In een doelarchitec-
tuur wordt de strategische richting bepaald. De referentiearchitectuur
geeft inzicht in de risico’s en kansen. Tenslotte draagt de solutions-
architectuur bij aan de transitie van de ‘as-is’ IT-strategie naar een
Lourens Visser
‘to-be’ IT-strategie. Visser benadrukt dat continue aandacht voor de
alignment met de business-doelen hierbij cruciaal is. Om deze alig-
nment te bewerkstelligen is het van belang dat architecten bij zowel
korte als lange termijn projecten in een zo vroeg mogelijk stadium
betrokken worden.
3

4. Danny Greefhorst & Henk Schouten – Het
opstellen van een informatie-architectuur bij
de Haagse Hogeschool
De Haagse Hogeschool is met 20.000 studenten, 1800 medewerkers en daardoor minder weerstand oproept binnen de organisatie. De
en zijn vele academies en diensten een complexe organisatie waarin referentie-architectuur is vervolgens getoetst aan de inrichting van de
informatievoorziening expliciete aandacht vereist. Dit heeft geleid tot informatievoorziening van de Haagse Hogeschool waardoor inzicht is
het opzetten van een afdeling informatiemanagement in 2011. Tijdens ontstaan in verbetermogelijkheden.
hun presentatie vertellen Danny Greefhorst en Henk Schouten over de
opzet van deze afdeling en de architectuurfunctie binnen de Haagse De grootste les – en tevens de grootste uitdaging – tijdens het
Hogeschool. Het is niet in de eerste plaats een succesverhaal, maar proces is het zorgen voor een goede borging en besturing van de
vooral een weergave van de ervaringen en opgedane inzichten van architectuurfunctie binnen de Haagse Hogeschool. Het definiëren
het afgelopen jaar. Een verhaal dat zij graag willen delen met mensen van duidelijke taken en verantwoordelijkheden en het borgen van
uit het vakgebied. opdrachtgeverschap zijn essentiële elementen hierin: “Borging op
bestuurlijk niveau is een absolute randvoorwaarde om informatie-
Henk Schouten is sinds 2007 werkzaam bij de Haagse Hogeschool architectuur goed te laten slagen”. In hun presentatie zijn Greefhorst
waar hij verantwoordelijk is geweest voor de inrichting van en Schouten vooral ingegaan op de inhoudelijke producten die
diverse ICT-voorzieningen. Samen met Danny Greefhorst is hij belangrijk zijn en waarvan anderen kunnen leren bij het opstellen van
betrokken geweest bij het opzetten van architectuur bij de afdeling hun eigen architectuur.
informatiemanagement binnen de Haagse Hogeschool. Danny
Greefhorst is directeur en consultant bij ArchiXL en heeft veel ervaring Op de vraag vanuit het publiek of zij tevreden zijn met het resultaat
op het gebied van enterprise-architectuur. antwoordt Greefhorst: “Wij hebben de noodzakelijke inhoudelijke
basis gelegd op basis waarvan architectuur kan plaatsvinden. Er is
Greefhorst en Schouten hebben tijdens hun presentatie laten zien hoe echter nog veel te doen en een flinke uitdaging te gaan!”
verschillende architectuurproducten ondersteunen bij het opzetten van
een architectuurfunctie. Allereerst is begonnen met het opstellen van
IT-architectuurkaders met daarin de eisen, principes en standaarden
voor de informatietechnologie. Daarmee is een noodzakelijk kader
ontstaan waar ontwikkelingen aan getoetst kunnen worden. Op dit
moment wordt een informatie-architectuur ontwikkeld, die tevens een
referentie-architectuur is doordat het voor een belangrijk deel niet
specifiek is voor de Haagse Hogeschool en gebaseerd op ervaringen
van anderen. Greefhorst en Schouten geven dan ook aan gebruik te
hebben gemaakt van bestaande referentie-architecturen binnen het
onderwijsdomein als ROSA en Triple A. Ze stellen dat het algemene
karakter van een referentie-architectuur helpt om discussies te
vermijden doordat het nog niet direct gaat over de eigen keuzes Henk Schouten Danny Greefhorst
4

5. Bas van Gils - Verbinding met TOGAF
Bas van Gils is consultant en trainer bij BiZZdesign en heeft ervaring in combinatie met de beschrijvingstaal Archimate zorgt ervoor
opgedaan op het gebied van strategie, (enterprise)architectuur en dat de diverse belanghebbenden verbonden zijn tijdens het gehele
procesmanagement bij verschillende organisaties in binnen- en ontwikkelproces van een enterprise architectuur. Op deze manier
buitenland. Het bouwen van bruggen tussen diverse disciplines zorgen TOGAF en Archimate voor verbinding tussen architecten,
vormen hierbij de rode draad. Verbinding is dan ook dat wat centraal proceseigenaren , medewerkers, opdrachtgevers, directie en anderen
staat in zijn presentatie over TOGAF (The Open Group Architecture belanghebbenden binnen de organisatie en dus voor verbinding
Framework). TOGAF is een open standaard van The Open Group tussen de IT-strategie en de bedrijfsstrategie van een organisatie.
welke een methodologische aanpak beschrijft voor de ontwikkeling
en implementatie van enterprise architectuur. Van Gils neemt het Verbinding is volgens Van Gils dat wat bepaalt of architectuur waarde
publiek in vogelvlucht mee door de verschillende fasen van het TOGAF creëert: “Architectuurproducten vormen een middel, geen doel.
raamwerk. Daarin is duidelijk één terugkerend thema te herkennen: Zonder verbinding met de primaire business is een goede architectuur
verbinding. Dat dit een breed begrip is blijkt uit de annecdotes die niet meer dan een mooie droom die nooit werkelijkheid zal worden.”
in het verhaal aan de orde komen: verbinding tussen architectuur
en haar omgeving, tussen TOGAF en andere raamwerken en tussen
strategie/ architectuur/ procesmanagement en uitvoering.
Tijdens zijn presentatie deelt Van Gils enkele geleerde lessen in zijn
carrière als consultant. Ten eerste is ‘de eerste klap een daalder
waard’. Bij het neerzetten van een architectuur is het afstemmen
van de architectuurfunctie op de wensen vanuit het primaire proces
essentieel. Hij benadrukt dat het puur volgen van regels absoluut
geen garantie voor succes is: “Een goede architect volgt niet puur de
regels, maar verbindt zich met het primaire proces.” Tenslotte gaat
het om pragmatisch te werk gaan. Hoewel een raamwerk als TOGAF
een mooie manier is om houvast te creëren bij het van start te gaan Bas van Gils
met enterprise architectuur, is het uiteindelijk ‘slechts’ een raamwerk;
om resultaten te boeken zal er pragmatisch te werk moeten worden
gegaan.
Van Gils benadrukt de waarde die TOGAF biedt bij het maken van
verbinding tussen verschillende aspecten en belanghebbenden in een
organisatie. Niet alleen biedt TOGAF een gestructureerde aanpak om
te verbinden tussen bedrijfsprocessen, applicaties en technologieën;
5

6. Guus Fisscher - Invoering SEPA bij VGZ
Guus Fisscher, één van de sprekers op het EAM Congres, is Enter- Guus Fisscher vond het een geslaagd congres. “Ik vond dat er
prise Architect bij VGZ en specialist als het gaat om service georiën- een hele leuke sfeer hing op het congres. De informatiemarkt
teerde architecturen binnen grote administratieve organisaties. Hij was interessant, met de standjes waar men hun diensten kenbaar
heeft een aansprekend verhaal verteld over de invoering van SEPA maakt. Daarnaast heb ik veel mensen getroffen waar ik mee
(Single European Payments Area) bij VGZ. Uiterlijk 1 februari 2014 kon bijpraten. Ik heb bijvoorbeeld een aantal oude bekenden gezien waar
moet de migratie naar SEPA ingevoerd zijn. Specifiek heeft deze ik mee heb samengewerkt bij de Belastingdienst, dus dat was een leuk
invoering invloed op de volgende aspecten: wederzien en een goede gelegenheid om bij te praten.” Ook heeft hij
• Het maken van betaalafspraken met klanten en leveranciers zelf een aantal sprekers bezocht. “De eerste keynote spreker, Lourens
• De financiële afhandeling (zowel qua output als bankverkeer) Visser, vond ik interessant. Wel ging het erg veel over de Rotterdamse
haven en kwam hij minder toe aan de essentie omtrent architectuur.
De uitdaging voor VGZ is om SEPA compliant te worden, met Ik vond de boodschap echter interessant: een Architect moet besluiten
zo min mogelijk aanpassingen in processen en systemen. Een durven nemen, actiever optreden, en verantwoordelijkheid nemen met
bankrekeningnummer zit in bijna elke applicatie en interface, zodat een betrekking tot het resultaat.” De interactie met het publiek tijdens zijn
volledig inzicht in de hele IT keten noodzakelijk is. Bij veranderingen eigen presentatie heeft hij positief ervaren. “Tijdens de presentatie
die de hele keten raken, zoals bij SEPA, is architectuur cruciaal. was er weinig reactie, maar aan het einde werden er concrete en
Niet alleen om impact, inrichtingskeuzes en oplossing te bepalen, interessante vragen gesteld. Dit geeft aan dat men aandachtig heeft
maar ook om de werkpakketten voor business en IT in kaart te geluisterd.”
brengen. Daarmee zijn kosten en planning ook al vrij nauwkeurig te
bepalen.
Guus Fisscher
6

7. Jan van Gijsen -
Costmanagement met ArchiMate:
Meer grip op IT kosten
Jan van Gijsen is senior IT Architect bij SNS Reaal. Hij heeft op het krijg je een diversiteit aan informatie voorgeschoteld. Dit is de ideale
EAM Congres een interessant verhaal verteld over hoe ArchiMate een manier om de nieuwste informatie uit het vakgebied te delen.
ondersteunende factor kan spelen bij costmanagement. Business
Cases en begrotingen blijken vaak niet te kloppen en kunnen het Het is goed om een bevestiging te krijgen dat je met de goede dingen
tempo van veranderen niet volgen. Hoe krijg je meer grip op je IT bezig bent en veel onderwerpen inspireren om nieuwe zaken op te
kosten? pakken. Daarnaast is het leuk dat je elk jaar weer oude bekenden
tegen komt om te sparren over de onderwerpen waar je mee bezig
De kunst is om van een adhoc bepaling naar een gestructureerde en bent. Het was een erg geslaagde dag! ” Ook de reacties uit het
herhaalbare bepaling van je kosten te gaan. Het IT landschap, de IT publiek waren positief. “Ik kreeg voornamelijk vragen over hoe men
kosten en de veranderingen moeten daarvoor in lijn met elkaar worden deze methodiek kan inzetten in de eigen organisatie. Ik heb enkele
gebracht. ArchiMate kan hierbij een belangrijke rol spelen. Bij SNS vervolgafspraken gemaakt om hier nadere toelichting over te geven.”
Reaal is in de loop der jaren een goed gevulde Architectuur repository
opgebouwd, maar er bleek te weinig aansluiting bij de inrichting Er waren interessante sprekers op het congres, aldus Jan van Gijsen.
van het huidige landschap en de impact van veranderingen waren “Bij de eerste keynote spreker, Lourens Visser, was het interessant
onvoldoende concreet gemaakt. Om deze redenen is er aansluiting om meer te horen over de Rotterdamse haven en zijn Architectuur.
gezocht bij de processen die delen van het applicatielandschap Daarnaast had Sander Dortland van GasTerra een duidelijk ‘beide
beheren of informatie daarover nodig hebben. Vervolgens is de benen op de grond’ verhaal. Hij vertelde over zijn worstelingen om
Architectuur repository ingezet als centrale administratie van alle Enterprise Architectuur op de kaart te krijgen binnen zijn organisatie.
applicaties. Zijn verhaal was praktisch ingestoken wat het herkenbaar maakte.
Als je vervolgens hoort wat ze inmiddels bereikt hebben op het gebied
Het totale applicatielandschap van SNS Reaal is beschikbaar gesteld van Architectuur, dan is dat erg positief!”
in de Architectuur repository. Hierdoor is er een belangrijke basis
gelegd voor het modelleren van veranderingen: de Roadmaps. Binnen
dit applicatielandschap kunnen transities worden weergegeven.
Door hier de kosten aan te koppelen kan de kostenontwikkeling
visueel worden weergegeven. Om meer inzicht te creëren kan de
kostenrange of de onderliggende infrastructuur weergeven worden
door het inkleuren van de views. Door het koppelen van kosten aan
de architectuurmodellen wordt Architectuur beter aangehaakt in
strategische verandertrajecten.
Jan van Gijsen komt graag op het congres. “Ik kom al meerdere jaren
op het EAM Congres en het blijft leuk omdat het kleinschalig is en toch Jan van Gijsen
7

8. Wouter Bronsgeest & Piet Boekhoudt -
Portfoliomanagement met Architectuur
Wouter Bronsgeest en Piet Boekhoudt hebben, naar aanleiding van De organisatie en governance structuur moet een efficiënte
hun samenwerking bij de Belastingdienst, samen een presentatie communicatie tussen stakeholders ondersteunen. In het bijzonder
gehouden op het EAM Congres over Portfoliomanagement met de rol van ‘regie architect’ met de juiste verantwoordelijkheden
Architectuur. Wouter Bronsgeest is promovendus bij de Universiteit en bevoegdheden kan cruciaal zijn in het samenbrengen van de
Twente, bestuurslid van het NGI en manager van een test, invoerings- disciplines.
en kwaliteitsteam bij de informatiemanagement afdeling van de
Belastingdienst. Piet Boekhoudt is senior adviseur bij Novay. Wouter Bronsgeest is enthousiast over het EAM Congres. “Ik vond
het een goed georganiseerd congres! Er liepen continu mensen van
De belangrijkste boodschap die zij wilden overbrengen op deze de congresorganisatie rond om je te helpen als dat nodig was. Er
dag is dat wanneer Portfoliomanagement en Architectuur actief werd een gevarieerd programma gepresenteerd. Er kwamen thema’s
met elkaar verbonden zijn, dit van toegevoegde waarde is voor de voorbij die belangrijk zijn: hoe zorg je ervoor dat organisaties goed
business. Het is belangrijk dat deze verbinding ontstaat. In de case omgaan met hun Architectuur? Dit is een interessant onderwerp waar
die zij presenteerden toonden zij aan dat die verbinding ook gemaakt organisaties mee bezig zijn en mee bezig zouden moeten zijn.” Ook
kan worden. De uitbreidingen op de ArchiMate standaard leveren een Piet Boekhoudt is erg te spreken over het event. “Ik vond het een goed
goede bijdrage aan deze verbinding. Hiermee gaat je architectuur georganiseerd congres! Zowel vooraf als tijdens congres was alles
verder dan de ‘hoe’ en ‘wat’, door ook aandacht te geven aan ‘waarom’ erg verzorgd. De gasten werden goed ontvangen, de presentaties
bepaalde keuzes zijn gemaakt. van de sprekers waren netjes voorbereid en alles werkte goed. Dit
maakte een erg professionele indruk op mij. Ik vond het ook erg leuk
Nog te vaak wordt IT benaderd als kostenpost en niet als investering. om samen met Wouter Bronsgeest deze presentatie te geven. De
IT is een middel dat kan worden ingezet om de bedrijfsstrategie te combinatie werkte goed doordat onze achtergrond en kennis elkaar
ondersteunen, nieuwe kansen te ontwikkelen of producten/service aanvullen!”
te leveren aan de externe markt. Het is echter niet zo dat iedere
organisatie zomaar een Architectuur ondersteunde portfolio analyse Piet Boekhoudt heeft zelf ook diverse sprekers bezocht. “Ik ben
kan uitvoeren. De volgende voorwaarden zijn belangrijk: bijvoorbeeld bij de presentatie geweest van Jan van Gijsen. Ik
vond het een heel interessant verhaal wat hij vertelde. Een mooie
• Een samenhangend geheel van visie, strategie, beleid en behandeling van nuttige kennis.” Wouter Bronsgeest is ook positief
Enterprise Architectuur documenten. over de sprekers van het congres. “De eerste keynote spreker, Lourens
• Een samenhangend geheel van motivatie concepten en een Visser, was erg interessant, omdat het iemand was die niet binnen het
eenduidig gebruik van deze concepten. huidige standaard netwerk valt. Dit vond ik erg verfrissend! Daarnaast
• De ‘as-is’ en ‘to-be’ Enterprise Architectuur is gemodelleerd met had Remco Blom een heldere en verzorgde presentatie. Zijn verhaal
een geschikte EA taal zoals ArchiMate. werd extra krachtig door de duidelijke reader en de Quick Reference
• Aanwezigheid van transitie plannen. die werden uitgedeeld. Tenslotte was het verhaal van Guus Fisscher
• Aanwezigheid van project portfolio documenten.
8

9. over de invoering van SEPA erg aansprekend omdat het een specifiek
onderwerp is. Het is een heel praktisch verhaal, waardoor het mijn
aandacht trekt.”
De interactie met het publiek was goed, aldus Wouter Bronsgeest.
“We kregen prima vragen vanuit het publiek die goed aansloten
op ons verhaal.” Hij heeft ook na zijn presentatie met enkele
congresbezoekers gesproken en leuke contacten opgedaan.
“Ik heb mijn netwerk uitgebreid met interessante mensen waar
ik inhoudelijk mee kan discussiëren.” Ook Piet Boekhoudt heeft
interessante mensen ontmoet. “Ik heb nieuwe mensen kunnen
ontmoeten, wat een positieve invloed heeft op mijn netwerk. Ik heb
bijvoorbeeld gesproken met iemand van de Gemeente Nijmegen die
met gemeentelijke architectuur bezig is, zonder meer interessant.”
Ook kwam hij een aantal bekenden tegen. “Een aantal dagen voor
het congres heeft een collega van Novay met een klant gesproken
over Portfoliomanagement met Architectuur, maar deze was nog
niet voldoende te enthousiasmeren. Na afloop van de presentatie
leek ons idee wel voet aan de grond te krijgen!”
Piet Boekhoudt Wouter Bronsgeest
9

10. Bob Zondervan - Eerder aan tafel…
Bob Zondervan is Senior Business Architect bij SNS REAAL. Tijdens Uit de presentatie van Bob blijkt hoe essentieel het is om eerder aan
het EAM congres presenteerde Bob over hoe Enterprise Architectuur tafel te komen. Een idee begint namelijk klein, maar wordt steeds
gebruikt wordt bij SNS REAAL. Bob heeft als architect ervaren dat groter en daarmee ook moeilijker om te sturen. Door als architect
het Business Model Canvas voornamelijk een middel is om snel aan betrokken te zijn als het idee of de opdracht nog klein is, blijft het
tafel te komen. Hoe heeft dit bij SNS REAAL gewerkt en kon men daar stuurbaar en wordt de afstand tussen business en IT beperkt. Om
uiteindelijk ook aan tafel blijven? eerder aan tafel te komen is het belangrijk om als architect niet
met complexe IT modellen aan te komen zetten bij de business of
Doormiddel van het canvas is het mogelijk om een complex business om te starten met tooling. Juist door co-creatie met de business
model overzichtelijk te presenteren en daardoor bespreekbaar te wordt men als volwaardig gesprekspartner gezien. Dit vraagt een
maken. “Als architect is het mogelijk aan tafel te komen en te blijven proactieve houding van de architect zodat hij waarde kan toevoe-
door de taal van de business te spreken, een canvas helpt hierbij. Het gen vanaf het 0-punt. “Het draait allemaal om communicatie, co-
geeft stof om over te praten en helpt jezelf ook in de communicatie bij municatie, communicatie.”
het overbrengen van een model en de impact op high level. Ook kun
je aanpassingen laten zien en inzichtelijk maken waar deze invloed p Wat Bob erg aansprak tijdens en na zijn presentatie waren de reac-
hebben.” Hiermee maak je als architect relevante managementvragen ties vanuit het publiek. “Het publiek was interactief, daar kon ik wat
bespreekbaar als: “Wat zijn de consequenties en waar moeten we wat mee. Erg positief!” Mensen waren erg nieuwsgierig naar de aanpak
mee?” binnen SNS REAAL, vooral over hoe men dit kan vertalen naar hun
eigen organisatie. “Mensen waren erg enthousiast over het feit dat
architectuur ook in de praktijk kan werken! Daarbij is het erg fijn
om bevestiging te krijgen dat je op de goede weg zit.” Bob was zelf
ook vooral enthousiast over de verschillende praktijkverhalen. “De
keynote presentatie over de Rotterdamse haven vond ik een erg
interessant en leuk verhaal waarbij de nadruk van mij nog meer op
architectuur had mogen liggen.”
Bob Zondervan
10

11. Remco Blom -
Verbinden met het Business Model Canvas
“Architecten brengen perspectieven bij elkaar en structureren verschillende scenario’s en zorg dat je in contact komt met je klanten
complexe vraagstukken. Daar past het denken in business modellen om je hypotheses te toetsen. Het in stappen verbeterde business mo-
heel goed bij!” aldus Remco Blom. Vanuit zijn rol als Senior Consultant del vormt dan de basis voor het architectuurwerk.” Bij het uitwerken
bij BiZZdesign heeft Remco veel ervaring opgedaan in het vakgebied van een canvas is het belangrijk dat de input wordt geleverd vanuit
van Enterprise Architectuur bij profit en non-profit organisaties. de diverse betrokken stakeholders. “Eigenlijk is het Business Model
“Succes betekent in alle organisatie een combinatie van: De goede Canvas verbinden in het kwadraat. Je verbindt mensen, perspectieven
dingen doen en de dingen goed doen! Architecten worden steeds en de strategie met de implementatie.”
vaker betrokken bij het eerste, ze mogen meedenken over strategische
vraagstukken.” Tijdens het EAM congres heeft Remco het Business Remco is zeer te spreken over het feit dat er een track op EAM2012
Model Canvas uitgelegd. Hierbij laat hij zien hoe het canvas in de specifiek was gericht op Business Models & Innovatie. Gezien de hoge
praktijk toe te passen is en legt hij de relatie naar architectuur. bezoekersaantallen in deze track is hij niet de enige. Waarom is de
relatie van business modellen met architectuur eigenlijk zo in trek?
We zien een indrukwekkende afbeelding van een mammoet. Hiermee “Er is veel behoefte aan het leggen van concrete verbanden tussen
illustreert Remco dat succes niet afhangt van formaat of kracht, maar architectuur en de behoeften in de organisatie. Het Business Model
vooral van het vermogen om als organisatie adequaat om te gaan met Canvas is makkelijk te hanteren en helpt echt om een gezamenlijk
verandering. Hierbij benadrukt hij nog maar eens het belang om je ten beeld van de visie te krijgen. De methodiek slaat aan door eenvoud,
aller tijden te realiseren wie je klanten zijn: “Het begint met het kiezen kracht en vorm. Met de verbindingen die we nu kunnen leggen tussen
van je klantsegmenten, daarmee kies je ook gelijk je concurrenten. het canvas en de standaarden TOGAF® en ArchiMate® wordt dit
Het vormgeven van een business model gaat over keuzes maken, je steeds bruikbaarder voor architecten”, aldus Remco.
kunt immers niet alles doen.”
Wat Remco veelvuldig hoorde op het congres is dat men de voorbeelden
Het Business Model Canvas is een gestructureerde aanpak voor het die hij presenteerde waardeerde, net als de praktijktoepassing van het
beschrijven, analyseren en communiceren van business modellen. canvas in relatie tot architectuur van SNS-Reaal. “De track Business
Remco legt uit hoe het canvas gebruikt kan worden op het niveau Models & Innovatie speelde goed in op een zichtbare trend en legde
van de organisatie, een dienst, de afdeling, het project of zelfs op een het verband tussen theorie, ondersteuning en praktijk. Als het aan
persoon! Verschillende toepassingen passeren de revue. Het werkt mij ligt zien we volgend jaar nog meer toepassingen van de relaties
als verbinding van markt-, organisatie- en financiële perspectieven. tussen business modellen en architectuur.”
Daarnaast is het een communicatiemiddel waarbij het helpt om ar-
chitecturen in een relevante business context te presenteren. Zo helpt
het ook om de afstand tussen business en ICT te verkleinen. Een veel
gebruikte toepassing van het canvas is in het kader van innovatie. In-
spiratie uit andere branches leidt dan tot nieuwe inzichten. Een tip van
Remco: “Blijf niet steken op je eerste idee en werk vooral meerdere
alternatieven uit. Beredeneer hoe je alternatieven zullen presteren in
Remco Blom
11

12. Wil Janssen - Tools voor vernieuwing
Wil Janssen is oprichter en eigenaar van INZYCHT. Wil richt zich met Net als de overige sprekers in de module “Business models &
INZYCHT op het adviseren van organisaties omtrent ICT-gedreven innovatie” is ook Wil erg te spreken over de aansluiting van de diverse
innovatie. Ook vorig jaar was Wil aanwezig op het EAM congres, presentaties. “De presentaties van Remco en mij waren meer gericht
toentertijd in Nieuwegein. Met zijn presentatie focust Wil zich dan ook op business modellen. Door de praktijkvoorbeelden van Bob en Jan
op hulpmiddelen die bijdragen aan het creëren van vernieuwing. Zo werd de link met architectuur erg duidelijk.” Ook de inrichting van de
is het Business Model Canvas een uitstekende tool om een business stands was goed bevallen. “De markt was netjes verzorgd, mensen
model uit te werken, maar ontbreekt het vaak aan handvatten om waren makkelijk te vinden, het was overzichtelijk en niet te groot.”
daarna tot een goede implementatie te komen. In de presentatie van Wil merkte dat er veel reacties kwamen naar aanleiding van zijn
Wil staan daarom twee vragen centraal: presentatie. “Wat mensen erg aansprak was het beter communiceren
• Hoe robuust is mijn business model? van de architectuur. Hier kwamen ook wat vervolgafspraken uit.” Bij
• Hoe maak ik mijn organisatie wendbaar genoeg om dat te de stand van Wil ontstond hier en daar wat discussie. Vooral de turbo
bereiken? stress test bleek een uitdaging te zijn. Als tip zou Wil graag een laatste
tip meegeven: “Durf uit je comfortzone te gaan en durf ook eens een
Samen met het vermogen om financiële ruimte te creëren voor samenvatting te geven zoals op een Business Model Canvas. Je kan
vernieuwing door slimmer portfoliomanagement levert dit Agile het niet simpel genoeg maken!” Zelf had wil ook nog een eyeopener
Business Value. tijdens het EAM congres. “Bij de stands zag ik een paar bedrijven die
ik nog niet goed kende, zoals IT-eye en Value Blue. Zij hadden beide
Voor een robuust business model dient de strategie in lijn te zijn met een specifieke insteek van architectuur, dat vond ik interessant. Goed
de enterprise architectuur. Om de organisatie de juiste strategische om te zien dat er bij dergelijke organisaties ook zo’n specialistische
wendbaarheid te geven is het volgens Wil van cruciaal belang om kennis is en dat er niet alleen generiek met architectuur gewerkt
bij het maken van je business model te anticiperen op verschillende wordt.”
scenario’s. Doormiddel van bijvoorbeeld de ‘business model stress
test’ creëert men meer inzicht in de robuustheid van het model en
kan men een weloverwogen beslissing nemen. Het gaat volgens Wil
niet zo zeer om de tool die je gebruikt, maar des te meer dat je kiest
voor een systematische aanpak. “Een ingevuld canvas is leuk, maar
dat is pas het beginpunt. Daarna ga je verder met architectuur en daar
pak je hem op door.” Wil geeft hierbij aan dat tools zoals het Business
Model Canvas ook kunnen werken op hogere managementniveaus als
je deze op de juiste manier inzet.
Wil Janssen
12

13. Gerard Janssen - De Yin en Yang
tussen productmanagement en
architectuur
Vanuit zijn rol als business development manager en architect,
maakt Gerard Janssen een verbinding tussen project/
productmanagement en architectuur. Na zijn loopbaan als zzp-er
is Gerard onderdeel van de vernieuwende organisatie IT-eye. Zijn
ervaringen hebben geleid tot een Lean Architectuur methode, die
hij presenteerde op het EAM congres.
In zijn presentatie ‘Effectief opdrachtgeverschap door bedienende
architectuur’ betoogt Gerard dat een breed gedragen ‘minimal
sustainable architecture’ zorgt voor een optimale balans tussen
productmanagement aan de ene en architectuur aan de andere
kant. Bij deze architectuur ‘’wordt er geredeneerd vanuit de
realiteit, waarbij er snel op de dynamiek van de praktijk kan
worden ingespeeld.’’ Vooral de praktische toepassing in de presentaties over het
Business Model Canvas op het congres spraken Gerard erg aan en
Deze bedienende architectuur stuurt vanuit opties en schept een waren herkenbaar.
kader voor het oplossingsgebied. ‘’We kunnen niet voorspellen
waar we naar toe gaan, wat we tegenkomen en hoe we ons daar De reacties op zijn eigen presentatie vanuit het publiek kwamen vooral
het best op kunnen voorbereiden.’’ Door binnen de kaders te naar voren bij de stand van IT-eye in de algemene hal. ‘’Er kwamen
navigeren naar het oplossingsgebied, met zo min mogelijk ballast, hier prikkelende vragen en ik heb wat concrete afspraken weten te
biedt IT-Eye een oplossing voor dit informatieprobleem. maken.’’ Het congres was dus zowel inhoudelijk als commercieel een
succes.
‘’Wij stellen ons als organisatie de vraag: hoe zou het er over 10
jaar uitzien? Hoe pas je je rol als architect aan als de gemiddelde
levensduur van een applicatie 6 tot 18 maanden is? Het antwoord
ligt in betrokkenheid en regievoering.’’ Hierbij is de essentie ‘’dat je
als architect de partner bent van de productmanager.’’
In zijn presentatie heeft Gerard ook het Business Model Canvas
besproken. Hij was benieuwd naar hoe anderen dit hadden
uitgewerkt en toegepast in de praktijk. ‘’Hoe zorg je er nou
voor dat je de taal van business blijft spreken als architect.‘’
Gerard Janssen
13

14. Martijn Sasse - Social media en Enterprise
Architecture
Martijn Sasse is oorspronkelijk Bouwkundig architect, maar sinds Vanuit zijn ervaringen met deze overgang betoogt Martijn dat er ‘’in
1986 werkzaam in de IT. ‘’Vanuit een andere discipline heb ik mijn de huidige architectuur weinig aandacht wordt gegeven aan sociale
kans in de IT gepakt.’’ In zijn huidige functie als manager architectuur netwerken.’’ Echter, betoogt Martijn, ‘’is er wel een noodzaak om hier
bij spir-it, het ICT-bedrijf van de Rechtspraak, werkt Martijn op het een visie op te hebben.’’ In zijn presentatie biedt Martijn een start-
raakvlak van business en IT. De ideeën zoals Martijn die presenteerde referentiearchitectuur, waarin een voorbeeld wordt gegeven van de
op het congres zijn ontstaan tijdens de ontwikkeling van Via Nova plaats die social media kan hebben in de enterprise architectuur.
Architectura (VNA) tot sociaal netwerk. Waar VNA begon als internet Hierbij put hij uit de sociale wetenschappen die een ‘’basis bieden
magazine, is het nu een volwaardig sociaal netwerk geworden. voor de functionaliteit. Dit laat je nadenken hoe je als kenniswerker
bezig bent en waarop je je handelen baseert.’’
Deze overgang is niet vanzelf gegaan. ‘’De focus moest worden verlegd
van het managen van de techniek en redactie naar het modereren van Over andere presentaties is Martijn te spreken met name die van de
content en groepen.’’ Uiteindelijk streven was hierbij het bieden van heer Jumelet over ‘’een referentiemodel in functionele termen’’ bij
een kennisplatform en ontmoetingsplaats voor IT architecten. Dit ligt Sogeti, vond Martijn heel nuttig om opnieuw te horen. ‘’Het is een
in lijn met het doel van de stichting: het bevorderen van het werken benadering die erg aanspreekt en bruikbaar is in mijn eigen werk.’’
onder architectuur en het bevorderen van de professionaliteit van
architecten. Martijn vond het congres ‘’echt voor architecten’’, wat tot uiting kwam
in de onderwerpen en discussies. ‘’Met name de technische kant van
architectuur is belicht.’’ In zijn presentatie hoopt hij mensen aan het
denken te hebben gezet door zaken in een ander licht te plaatsen.
Hiernaast hoopte hij mensen alert te maken op het bestaan van Via
Nova Architectura. Dit heeft gewerkt, want hij heeft ‘’al heel wat
aanmeldingen mogen ontvangen.’’ Heb je je nog niet aangemeld?
Ga dan naar www.vianovaarchitectura.nl en praat mee!
Martijn Sasse
14

15. Wilko Visser & Tom de Ridder - Concrete
voordelen en minimale inspanningen
Wilko Visser is samen met Tom de Ridder oprichter van ValueBlue, werd ook de stand goed bezocht en bleken praktische voorbeelden
een organisatie die hoogwaardige diensten verleent en producten het beste te werken. Ook de demo werd positief ontvangen en deze
ontwikkelt op het gebied van architectuur. Eén van deze producten mondde uit in een vruchtbare discussie.
is BlueDolphin, waar Wilko en Tom aansluitend op de presentatie een
demo over hebben gegeven. Over de keynotespreaker Jan Rubingh van Audionova was Wilko
enthousiast. ‘’Hij kwam op mij over als een man die met twee benen
In deze presentatie stond de vraag ‘Hoe verdien je met architectuur’ op de grond staat en pas wat invoert of verandert als dit echt wat
centraal. Wilko en Tom betogen dat het van belang is om draagvlak oplevert en zich bewezen heeft. Ook hij kijkt kritisch wat architectuur
te creëren voor IT architectuur, door middel van concrete resultaten hem concreet en meetbaar oplevert. En dat sluit aan op onze insteek.’’
in termen van kostenbesparingen en snelle service. Dit gebeurt op Kortom, ‘’precies wat je verwacht van een Rotterdammer.’’
strategisch, tactisch en operationeel niveau. ‘’Iedereen ziet het
voordeel, maar de korte termijn nadelen van extra kosten en inzet
wegen vaak zwaarder.’’ Naast de concreet op te leveren resultaten
is het dus ook van belang om ‘’de benodigde inspanningen van de
betrokkenen minimaal te houden.’’
Om de benodigde inspanningen en kosten te beperken, heeft
ValueBlue het product BlueDolphin ontwikkeld. Hiermee kan het IT
landschap automatisch in kaart worden gebracht en vertaald naar
een architectuurmodel. Hierdoor kan direct geld worden verdiend met
het inzicht dat wordt verkregen in het huidige architectuurlandschap.
Want, verteld Wilko, ‘’om naar de toekomst te gaan, moet je weten
waar je vandaag staat.’’ Dit gebeurt in de eigen taal en omgeving Tom de Ridder Wilko Visser
van de beheerders die voor hun eigen domein de wijzigingen kunnen
vastleggen. BlueDolphin vertaalt deze informatie automatisch naar
ArchiMate. ‘’Door taken dicht bij de medewerkers te houden wordt het
makkelijker om de architectuurmodellen actueel te houden, waardoor
structureel inzicht wordt gecreëerd en zo de mogelijkheden voor
verbeteringen en optimalisatie zichtbaar worden.’’
De reacties vanuit het publiek waren positief. “We hebben veel leuke
reacties op het nieuwe product gekregen, waaruit bleek dat de
mensen de toegevoegde waarde van Bluedolphin zagen.’’ Hiernaast
15

16. Arjan van Dijk - CORA 3.0: Hoe referentie-
architectuur de woningcoöperaties verder
helpt!
Arjan van Dijk is Manager Informatisering bij Ymere en is Projectleider Een ander voorbeeld is de Basisregistratie Onroerende Zaken
van het project ‘Woningcorporatie werkt met de WOZ’. Naast de ruim (BOZ) met daarin de Waardering Onroerende Zaken (WOZ) waarde.
dertig jaar ervaring in de ICT, is hij ook actief als consultant. Vanuit In samenwerking met gemeente Amsterdam is er gekeken
deze ervaring is hij bij Ymere gaan kijken hoe het beter en sneller naar de vastlegging van de WOZ-waarde. De gemeente heft de
zou kunnen. Zo zijn ze van 400 naar 100 systemen gegaan waarvan onroerendzaakbelasting op basis van deze waarde, maar de
er 40 bedrijf kritisch zijn. Daarnaast heeft de corporatie complexe corporatie legt ze vast. Nu leggen de gemeenten de waarde vast in
bedrijfsprocessen, waardoor er ook veel informatiestromen zijn. een basisregistratie die is gekoppeld aan de Basisregistratie Adressen
Door het op elkaar afstemmen van deze stromen met behulp van en Gebouwen (BAG).
referentiearchitectuur CORA 3.0, is ervoor gezorgd dat alles nu veel
efficiënter verloopt. Dit geldt ook voor de gegevensuitwisseling met De ICT is onder controle, maar Ymere wil in de toekomst via
toezichthouders en ketenpartners. outsourcing naar ‘de core’ gaan door bijvoorbeeld cloud computing.
Verder vindt van Dijk dat het belangrijk is referentie architecturen aan
Tijdens zijn presentatie vertelt van Dijk over hoe referentiearchitectuur elkaar te koppelen voor het volwassen maken van architectuur in zijn
CORA 3.0 de sleutel tot succes kan zijn. Door de veranderende geheel: “Het loont om gebruik te maken van wat al bedacht is en niet
behoefte aan dienstverlening van de klant, moeten woningcorporaties opnieuw het wiel uit te vinden”. Daarvoor moeten de corporaties toe
flexibeler zijn in hun organisatie, processen en informatievoorziening. naar ‘Best-of-breed’ oplossingen. Het is namelijk gebruikelijk binnen
Hiervoor ontbraken eenduidige begrippen en definities over gegevens de corporaties in monolitische oplossingen te denken.
en was er onvoldoende flexibiliteit in de huidige systemen. Het initiatief
kwam vanuit een aantal grote corporaties en was nog niet bekend bij Volgens van Dijk is het congres ervaren als nuttig met goede plenaire
iedereen: “Zo voldeden we aan een behoefte, waarvan niemand wist sessies. De interesses naar het brede aspect van architectuur waren
dat het een behoefte was”. erg hoog. Ook in sectoren waarvan je het niet verwacht wordt
architectuur gebruikt, zoals bij keynote speaker Lourens Visser van
Uniforme en eenduidige informatievoorziening ligt ook binnen de de Port of Rotterdam: “Ik had niet verwacht dat daar ook zoveel ICT
doelstelling van CORA 3.0. Ymere loopt hierop voor. Een voorbeeld bij kwam kijken”.
hiervan is de Basisregistratie Inkomen (BI). Dit is een centraal systeem
waarmee ook de Belastingdienst, gemeenten en UWV mee werken.
Bij de corporaties moet voor de sociale huur voortaan elk jaar getoetst
worden of het inkomen boven €43.000 per jaar ligt, anders heeft men
geen recht op sociale huur. De woningcorporaties willen alleen weten
óf het erboven óf eronder ligt: “We willen niet weten wat iemand
verdient, maar of die voldoet”.
Arjan van Dijk
16

17. Daniël Jumelet - Toepassing van functioneel-
kwalitatieve modellen als ‘archimedisch punt’
voor infrastructuurregie
Een bekende naam op het gebied van infrastructuurarchitectuur: inhoudelijke brug kunnen bouwen tussen verschillende disciplines en
Daniël Jumelet van Sogeti. Hij is grondlegger van de stakeholders”. Volgens Jumelet moet er meer worden nagedacht over
DYA|Infrastructuurmethode, auteur van het boek “DYA|Infrastructuur, welke rol de architect heeft ten opzichte van de andere spelers in het
architectuur voor de fundering van de IT” en schrijver van diverse voortbrengingsproces, van gebruiker tot leverancier.
publicaties hierover en leider van de DYA| Infrastructuurcommunity.
Daarnaast is Jumelet voorzitter van de NAF-werkgroep Het valt Jumelet op dat Architecten steeds meer moeite nemen om
infrastructuurarchitectuur. op een transparante en gestructureerde manier problemen aan te
pakken: “Daarbij neemt gelukkig de ‘conceptuele hygiëne’ toe. De
In zijn presentatie vertelt Jumelet over het ‘Archimedisch punt’ in tijd is voorbij, dat ze hun hoofd leeg kunnen schudden op een stuk
de planning en ontwikkeling van het infrastructuurlandschap. Dit ruitjes papier en dan zeggen: kijk hier is ons raamwerk!”. Juist het
metaforisch punt is in zijn ogen de functionele view op infrastructuur. ondersteunen, innoveren en communiceren staat centraal in de rol
“Bedrijven willen veranderen, maar ze weten niet welke impact van de architect. Architectuur moet meer en meer als vak worden
dat heeft op de infrastructuur. Zonder een goede basis zijn deze beleefd: “Voor het vak is het belangrijk vooruitstrevend en innovatief
veranderingen veel moeizamer door te voeren dan gedacht en door te blijven, want we zijn er nog lang niet!”.
ad-hoc aanpassingen ontstaat een feitelijk minder goed beheerbare
en duurdere IT-exploitatie.” Jumelet kijkt tevreden terug op een ‘down-to-earth’ congres met een
goede en gemixte community van de Nederlandse architectuurwereld.
Gebruikers en beslissers weten vaak niet welke infrastructuur ze Het innovatieve aspect is belangrijk geweest in de keuze van
nodig hebben, terwijl techneuten vooral bezig zijn met de constructie; de presentaties. Zo vond hij de presentatie van Jan Gijsen over
de techniek. Zo staan beslissers twee keer op achterstand: de ‘Costmanagement met Archimate’ vernieuwend. Daarnaast gaf de
infrastructuur is voor hen een onbekend terrein, terwijl hun gids, de keynote speaker Lourens Visser van de Port of Rotterdam volgens
techneut, een taal spreekt die ze absoluut niet kunnen volgen. Er zijn Jumelet een interessante inkijk in zijn wereld, maar hij had wel iets
modellen nodig voor het overbruggen van de kloof tussen de view meer over de rol van architectuur bij dit prachtige havenbedrijf mogen
van techneuten en de bedrijfsvoering in termen van functionaliteit, onthullen. Tot zijn genoegen ziet Jumelet dat architecten steeds meer
want functies zijn generiek, voorspelbaar en vormen een brug voor spreken over ‘modelleren’ om het ontwerp- en bouwproces richting te
communicatie. De DYA|Infrastructure Repository levert hiervoor veel geven: “Eindelijk wordt de essentie van het vak blootgelegd”.
basismateriaal, die organisatie- en technologieneutraal is. Deze on-
line repository is een vrij toegankelijke kennisbibliotheek van de
community.
Modellen die infrastructuurfunctionaliteit uitdrukken, werken niet
vanzelf. De architect moet techneuten laten aanhaken door ze te
helpen de modellen en definities begrijpend te leren lezen en deze te
gebruiken voor de vertaling naar passende technische oplossingen.
“Als architecten leveren we pas toegevoegde waarde als we de
Daniël Jumelet
17

18. Ad Gerrits - Werken onder
referentie-architectuur GEMMA
Ad Gerrits is actief binnen de gemeente Nijmegen als informatiearchi- De grootste uitdaging binnen de gemeente is het samenwerken en
tect. Naast dat hij gespecialiseerd is in architectuur en meegeschre- verbinden van gemeenschappelijke partijen én leren samenwerken
ven heeft aan de GEMeentelijk Model Architectuur (GEMMA), heeft hij op alle niveaus: “Je kunt mensen niet forceren, maar ze moeten er
een praktische instelling. Gerrits heeft bestuurlijke informatiekunde voor kiezen om samen te werken”. Dit is moeilijk, omdat de overheid
en pedagogiek gestudeerd. Beide reflecteren zijn technische en soci- traditioneel bestaat uit versnipperde eigen koninkrijkjes, waarbij de
ale achtergrond. Naast zijn functie binnen de gemeente is Gerrits ook structuurlagen verschillende verantwoordelijkheden hebben. Het be-
actief als gecertificeerd KING e-adviseur, waarbij hij gemeenten advi- vorderen van deze samenwerking is de sleutel.
seert hoe ICT een innovatieve bijdrage kan leveren. Verder ontwikkelt
hij software en is hij geïnteresseerd in het verbinden van mensen via Er had op het congres volgens Gerrits meer aandacht worden besteed
ondersteuning van ICT: “Ik ben eigenlijk een beetje allround”. aan architectuur & Social Media. Daarnaast heeft hij in sommige pre-
sentaties de verbinding met de praktijk gemist. Deze praktijkvoor-
Op het EAM congres vertelt Gerrits over het werken met referentie- beelden heeft hij wel teruggezien in de presentatie van Bas van Gils
architectuur GEMMA. In zijn presentatie wordt belicht wat GEMMA is ‘verbinding met TOGAF’. Verder heeft de presentatie van Arjan van
en waarop het is gebaseerd. Daarnaast benadrukt hij hoe er praktisch Dijk ‘CORA 3.0: Hoe referentiearchitectuur de woningcorporaties ver-
mee omgegaan moet worden: “want uiteindelijk moet ook GEMMA der helpt!’ ook een goed voorbeeld gegeven van een andere sector
haar waarde in praktijk bewijzen.” Gemeenten staan voor de uitda- waarin referentiearchitectuur leeft.
ging de elektronische dienstverlening te verbeteren met een klein
budget wegens bezuinigingen middels ICT. Het mes snijdt aan twee
kanten, want ICT is complex en duur. GEMMA bevat concepten, be-
grippen, architectuurprincipes, modellen, standaarden en handleidin-
gen die richting geven en de complexiteit verlagen. Op deze manier
kunnen de bedrijfsvoering en de informatievoorziening toch slimmer
worden ingericht.
Binnen de gemeenten zijn de modellen en tools met betrekking tot ar-
chitectuur niet ontwikkeld. Volgens Gerrits is architectuur goed bruik-
baar binnen de gemeente, maar het heeft een kanttekening: “het
moet vooral uitlegbaar en eenvoudig vertaalbaar zijn, wil het waarde-
vol zijn”. Architecten onder elkaar begrijpen elkaar, maar zij zijn niet Ad Gerrits
degene die ermee moeten werken: “zij veranderen de wereld niet”.
Uiteindelijk gaat het om de mensen die ermee moeten werken en om
de behoefte uit de praktijk te vertalen naar meerwaarde. Hier ligt ook
de kracht van GEMMA. Het is begrijpelijk, verandert de mindset en sti-
muleert inrichten van architectuur op een gestandaardiseerde manier.
18

19. Contactgegevens
EAM-Congresorganisatie
Stationsstraat 79F
3811 MH AMERSFOORT
033 7600283 / 06-46001553
info@eam-congres.nl
www.eam-congres.nl
EAM2012 kreeg van u een 8!
Nationaal Jaarcongres EAM2012 was een succes!
Delivering Business Value!
Voor meer informatie ga naar: www.eam-congres.nl
19

20. Tot ziens op BPM2012
sines s Value!”
“Delivering Bu
res BPM2012 op
aal Najaarcong
Met korting n aar het Nation
otel Houten!
vrijda g 5 oktober in H
a
egangsbewijs vi
korting op uw to
Ontvang t/m 1 augustus € 100,-
IRD2012.
de code EARLYB
siness Process
praktische ke nnis over Bu
siness Rules,
Op zoek naar e Stream Management, Bu
Management,
Valu ent en andere
gility Managem
Management, A
Adaptive Case
kelingen?
relevante ontwik
vering Business
s BPM2012: Dele
voor het congre vinden in Hotel
Meld u dan aan 2012 zal plaats
ijdag 5 oktober
Value! dat op vr -congres.nl.
en ka n via www.bpm
Houten. Inschrijv
siness Value!”
“Delivering Bu
20