1. Kurşunkalem
“TÜRKİYE’NİN EĞİTİM PLATFORMU”
’NİN KATKILARIYLA... Sorularınız için: kursunkalem@tg.com.tr 11 NİSAN 2010 PAZAR
11
REHAVET
AZMİ
HATIR LI AKSOY
TAHTA
MEHMET ALİ DOĞAN
Etkiliyorum
BAŞIMIZA
Su bardağına
okyanusu sığdırmak
HESAP KİTAP İŞİ
B
∂ Amerika’da çalıştığım üni- irçok anne baba, çocukları konu-
sunda yüksek beklentilere sahiptir.
versitede çoğu öğrencilerin çar-
Okul çağında ise bu beklenti zirve
İŞ AÇMASIN
pım tablosunu ezbere bilmedik- yapar. Ebeveynin hayalinde, ol-
lerini gördüm. Her öğrencinin masını istediği bir çocuk modeli vardır. Bu
cebinde hesap makinesi vardı. çocukla kendi çocuğu arasında benzerlik,
Basit bir toplama ve çıkarma iş- paralellik var mı, yok mu; genellikle bu mesele
lemini bile makine ile yapıyor- hatıra bile getirilmez. Bu noktada aile, portakal
lardı. Bütün işlemleri makine ağacından elma bekleyen çiftçi gibidir.
ile yaptıkları için ilkokulda ez- Oysa her çocuğun -parmak izinde olduğu
berledikleri çarpım cetvelini ar- gibi- kendine has özellikleri vardır. Aileler, bu
tık hatırlayamıyorlardı. Bir öğ- özelliklerin farkında olmadan çocuk yetiştir-
renciye sordum: menin bir kuralı olduğunu zanneder. Oysa
böyle bir kural yoktur; çünkü her çocuk farklıdır
- En basit işlemleri bile maki- Turgut Evrankaya Rehber Öğretmen
ne ile yapıyorsun, çarpım tablo- Bugün Türkiye’de bunların çok önemli olduğunu hatı-
rımızdan çıkarmayalım. Eğer ilk sı-
rak kendimize bir yol haritası çizme-
liyiz. LYS’deki sorular branşımızı,
ve her çocuğun kendine has özellikleri vardır.
Kaynayan bir su düşünelim. Bu suyun
sunu ezbere bilmiyorsun; maki- yaklaşık 1.5 niversite yolunda çok şü- navın verdiği rahatlıkla hızımızı ve yani alan içi dersleri kapsadığı için içine bir yumurta ve havuç attığımızda kay-
ne bozulsa ne yaparsın?
Çocuk da hiç
düşünmeden:
- Çarşıya gi-
der yenisini alı-
milyon kişi hayat
yarışında keskin
bir viraja giriyor.
Bunlardan belki
Ü kür ilk aşamayı kazasız performansımızı düşürecek olursak
atlattık. İkinci sınavda bunca emeğimize de yazık etmiş olu-
hangi alanlarda, nelere ruz. Yarış henüz bitmediğine göre
çalışacağımızı bildiğimiz için şimdi bizi ne bekliyor diye düşünmeli ve
daha rahatız ve üstümüzdeki yük de buna göre davranmalıyız.
daha istekli ve özverili bir çalışma
temposu yakalamalıyız. Bütün bu un-
surları hesaba katarak yoluna devam
edenler kalan mesafeyi hasarsız şekilde
atlatacak ve gönlünde yatan fakülteye
nayan su yumurtayı sertleştirir, havucu ise
yumuşatır. Eğer çocuk yetiştirme kitabında
suyu kaynatma gibi bir kural olsa, ilkin ço-
cuğumuzun havuç mu yoksa yumurta mı
olduğunu bilmemiz gerekir. Bu nedenle
sabit kurallardan yola çıkarak çocuk yetiş-
rım, diye cevap nispeten hafifledi.
B
bir adım daha yaklaşmış olacaktır.
verdi. az bir kısmı virajı Rehavete kapılmamak şartı ile derin UNDAN SONRAKİ SÜREÇ Zorluklar karşısında yılmayan ve kolayı
tirmek gibi bir düşüncemiz olmamalı.
Bir de arkadaş toplantılarında anneler:
Ali Çankırılı alamayıp yarış bir nefes alabiliriz. Artık bir sosyal Sıra, Haziranda yapılacak ve pua- görünce rehavete kapılmayanların ka- “Böyle bir problemle karşılaştığımda ben
dışı kalacak. öğrencisinin matematik veya fen yap- nımıza % 60 katkısı olacak LYS’ye zanacağı bir sene olacaktır. Zaman za- bizim çocuğa şunu şunu yaptım, çok etkili
oldu şekerim. Sen de dene!” diye yemek
ma zorunluluğu yok. Bu, diğer alanlar (Lisans Yerleştirme Sınavı) geldi. Bu
Önceden parkuru için de aynı. Sınavımız iyi geçmiş veya aşamadan sonra nokta vuruşu yapmak
man çaresizliği tadacak; fakat sorum-
luluğu bırakmadan yolumuza devam tarifi gibi tavsiyede bulunmuyorlar mı?.. Ye-
BİR GÜZEL S çalışmış olanlar istediğimiz gibi geçmemiş olabilir, hiç gerekiyor. Hangi alanda okumuşsak mekte bile, tarifle aynısı tutturulamıyor. Acaba
ÖZ : edeceğiz. Kendimizi neye inandırırsak o çocuk, kendi çocuğuyla aynı karakterde
Düşünmeden ise yoluna moralimizi bozmadan bundan son- o alana yönelik oturumlara öncelik
öğrenmek aynada hep onun yansımasını göreceğiz. mi? Tavsiye edilen uygulama ya ters teperse
faydasızdır, öğ rasına ve işimize bakalım. Bizi daha, verecek şekilde bir planlamanın bize
renmeden devam edecek.
Tercih sizin. Güzel bakan güzel görür, ne olacak? Pasta değil ki bu, olmazsa kuşlara
düşünmek tehl bir iki keskin virajın beklediğini ve faydası olur. YGS sonuçlarını ele ala-
ikelidir. güzel gören güzel düşünür. atalım ve tekrar yapmayı deneyelim!
Doğumundan itibaren çocuğun gelişim
ve eğitimine bir başkasının müdahale etmesi
ÇOCUĞUMUZA ÖNCE OLUMLU BİR MODEL OLMAYILIZ ihtimali bulunmadığını kabul edersek, 7 ya-
Ona nezaketi öğretin
şına kadar ilmik ilmik dokuduğumuz kumaşın
BÖYLE SORUYA kalitesi tamamen bize ait. Her hareketimiz,
7 yıl boyunca kamera kaydına alınıyor.
BÖYLE CEVAP “Play” tuşuna basıldığında görüp de hoşu-
muza gitmeyen her şeyin hesabı önce bize
∂ Renkli kişiliği ve dü- ait. Ya, ayakaltında dolaşmasın da varsın
oyalansın diye TV karşısına oturtulan ço-
şük not vermesi ile öğren-
cuğun buradan kaptıklarını da ilave edersek?
cileri arasında özel bir üne Bütün bunların farkına varmadan “Bu çocuk,
sahip olan felsefe öğretme- iyi huylarını benden, kötü huylarını sokaktan
ni, sınav yapacağı gün öğ- Toplumu oluşturan bireylerin nezaket kurallarını öğre- almış canım!” kolaycılığına kaçmamız da
rencilere, önce kâğıt ve ka- kendimizi kandırmak olur.
lemlerini hazırlamalarını neceği ilk yer hiç şüphesiz aile ortamıdır. Bu sebeple Önceliğimiz, çocuğumuzun özelliklerini,
söyledi, sonra da sandalye- anne babaların bu konuda dikkatli olması gerekiyor. ilgisini ve meraklarını, yeteneklerini, kap-
sini kaldırıp masanın üzeri- asitesini bilmek ve çocuğumuzu en iyi
ne koydu. şekilde tanımak olmalı. Zira “su bardağını
okyanusa da daldırsak, hacmi kadar su
“Sınav sorumu soruyo- A. Faruk Levent Psikolojik Danışman saygının olduğu sevgi dolu bir ev orta- alır ancak”, gerçeğini kavrayamazsak ço-
rum” dedi. “Bu sandalye- mı oluşturmalıyız.
cuğun kapasitesi ile uyuşmayan beklenti-
∂ Nezaket eğitimini vermek isteyen anne
N
nin var olmadığını ispatla- ezaket kuralları, toplum-
lerimiz, hem bizi hem de gelişme çağında
yınız.” da resmî olmayan bir ku- ve babaların, öncelikle kendileri, olumlu
olan çocuğumuzu yıpratacaktır.
ral olmasına rağmen, kü- bir model olmalıdır. Bunun için, eşlerin
Sıfırcı felsefe öğretmeni,
reselleşen dünyada tarihî kendi aralarında birbirlerine karşı saygılı
sınav kâğıtlarını okuduktan olması ve nazik davranması gerekir. Bu
mirasımız olan hoşgörü kültürümüzü
sonra, bu konudaki ününe da çocuğa iyi bir örnek teşkil eder.
gölge düşüreceğini bilmesi- yaşatabileceğimiz önemli bir olgudur. ∂ Nezaket eğitimi, çocuklara iyi ve doğruyu
ne rağmen, hayatında ilk Başka bir ifadeyle, uygun ve uygunsuz öğretirken onların doğru ve yanlış arasın-
kez bir öğrencisine yüz sayılan davranışlar arasında ayrım daki farkı görmelerine yardımcı olur.
üzerinden yüz vermek zo- yapmamızı sağlayan tek mantıklı yol- ∂ Beklentilerinizi ifade ederken yapmaması
runda kaldı. dur. Toplumu oluşturan bireylerin ne- gerekenleri değil, yapmasını istedikleri-
zaket kurallarını öğreneceği ilk yer ise nizi söyleyin ve onun iyi davranışlarını
Öğrencinin sınav kâğıdın- takdir edin. Mesela: “Yemeği, bir türlü
da yalnızca şu iki sözcük hiç şüphesiz aile ortamıdır.
çatal ve kaşıkla yemeyi beceremiyor-
yer alıyordu: Peki, anne-baba olarak çocuğumu- sun!” ifadesi yerine “Çatalını ne kadar
- Hangi sandalyenin? za görgü kuralları ve nezaket eğiti- kibar tutuyorsun” gibi...
mini nasıl verebiliriz? ∂ Çocuklarımıza, yaratılan her canlının özel
olduğunu ve her canlıya saygı göstermesi
∂ Nezaket eğitimi, çocuğa erken yaşlarda
verilmelidir. Örneğin eve gelen bir misa- gerektiğini öğretmemiz gerekir.
fire nasıl selam vereceği, herhangi biriy- ∂ Çocuklarımıza kendine yapılmasını isteme-
Ekşimsi sözlük: diği bir davranışı başkasına yapmaması
İhlas Koleji’nden
le nasıl tanışacağı veya telefonla konu-
Kalem: Sür- şurken hitap tarzını çocuğumuza öğret- gerektiği anlayışı benimsetilmelidir.
tünme ile iz bıra- meliyiz. Ayrıca ne zaman ve ne şekilde ∂ Toplumda insanların birbirlerine saygı gös-
ÖĞRENCİLERE
kan cisim. teşekkür etmesi veya özür dilemesi ge- termesi, hak ve hukukun yerini bulması, in-
rektiği, sofra adabı veya kapı çalma şek- sanların birbirine güven duyması, suç ve
Matematik: lini örneklerle anlatmalıyız. şiddetin azalması, ancak güzel ahlâklı ve na-
BÜYÜK FIRSAT
Hayatın ∂ Ailede nezaket eğitiminin ilk adımı olan; zik insanlarla mümkün olabilir. Geleceğin
ta kendisi. şefkat, dürüstlük, adalet, sorumluluk ve Türkiye’sini oluşturacak çocuklarımızın, na-
saygı gibi temel etik değerleri çocuğu- zik hanımefendiler ve beyefendiler olması
muza işlemeliyiz. için nezaket kurallarını öğrenmesi önemlidir.
Bu doğrultuda, ebeveynler olarak ahlâkî de-
∂ Saygı, sevgi, merhamet ve yardımlaş-
manın egemen olduğu bir aile ortamın- ğerlere ve görgü kurallarına uygun karaktere
SBS ve LYS’ye girecek tüm
da, temel görgü kuralları daha kolay ka- sahip nesillerin yetişmesi için elimizden ge- öğrenciler için online dene-
zandırılır. Bu sebeple, ev içinde karşılıklı len gayreti göstermeliyiz.
me sınavları devam ediyor.
∂ İhlas Koleji öğretmenleri tarafından hazır-
Öğrencinin gözündeki öğretmen...
lanan LYS ve SBS’ye yönelik online deneme
sınavları devam ediyor. www.sinavagir.com ad-
resinden ulaşılabilecek online deneme sı-
navlarında öğrenciler pratiklerini arttırabile-
Çankaya’da bir ilkokul açılmıştı. Köşkün çevresinde dakika ayakta ders dinlemiş ve çıkarken öğretmen yine dır ki adeta çocuklaşmışlardır. Onların gözünde en sev- cekleri gibi eksikliklerini de anında görebil-
HATIRINIZ OLSUN bulunan bu okulu bir gün Atatürk ziyaret etmiş. aynı ses, aynı eda ile çocukları ayağa kaldırmış ve otu- gili şey öğrencilerdir. Bu öğretmen eğer dersini bırakıp me şansına sahip olacaklar. Girdiği deneme
Paylaşmak istediklerinizi Öğretmen tahta başında öğrencilere ders veriyor- runuz işareti verir vermez derse devam etmiş. saygısını göstermek için yanıma gelseydi ve çıkarken sınavını bitiren öğrenci, sınav sonunda ayrın-
muş. Cumhurbaşkanı girer girmez öğretmen öğrencile- Gazi kapıdan çıkarken yanındakiler: “Gördünüz mü beni merdivenlere kadar geçirseydi, öğrencilerinin gö- tılı bilgi formu ile sınav türüne göre puanını,
bize yazın. ‘Hatırlı Tahta’da rine saygı işaretini vermiş, çocuklar ayağa kalkmış ve öğretmeni, Cumhurbaşkanına önem vermedi!” demiş. zünde küçülür, belki prestijini kaybederdi. Öğrencinin
hatırınız olsun. sınavda doğru ya da yanlış yaptığı konu ve alt
oturunuz işaretini verdikten sonra öğretmen yüzünü Gazi de: “İlköğretim öğretmeni vatanın en hayırlı ele- gözünde en saygılı, en büyük adam öğretmen olmalıdır. konuları ve bu konulardaki durumunu gra-
kursunkalem@tg.com.tr tahtaya çevirerek derse devam etmiş. Atatürk, beş on manıdır. Onlar vatan çocuklarıyla o kadar kaynaşmışlar- (“Asaf Savaş İlbay”, Anılarla Atatürk kitabından)
fiksel olarak inceleyebilecek.