Glamour en de Vrije Universiteit deden onderzoek naar het effect van hoge hakken op ons zelfbeeld

1. Gmind
Waarom dartelen we zo graag rond op
skyscraping high heels – met mogelijke
kans op botbreuken? Glamour deed in
samenwerking met deVrije Universiteit
Amsterdam een bijzondere ontdekking.
Een ode aan onze dierbare power heels.
Tekst: Elles Beijers | Fotografie: Lacey
passiE
ovEronzE
voor hogE
hakkEn
Dit oge
EchtE
venipul
liEfdE
Let op het lijnen aan de
linkerkant van kop, intro
en credits. Ook letten op
de interlinie tussen kop,
intro en credits.
Agna con henim velenibh

2. Gmind
t
waalf centimeter
speelden een cruciale
maar stevig vast aan de reling van de
brug en schuifel je op hoop van zegen
over het algemeen meer tevreden was
over zichzelf dan de controlegroep op En wat vindt hij? “Daarmee wilden ze vooral laten zien
dat het hier om een vrouw van vlees
rol bij de comeback voetje voor voetje richting je eind- platte schoenen. Sjoerd van Stokkum, hoofdredac- Erik Frenken, ontwerper van zijn en bloed ging en niet om een Griekse
van Gwyneth Paltrow. bestemming. Echt gezien, afgelopen “Hakken dragen bij aan de glinster- teur Quote: “Het is heel sexy, maar eigen vrouwenmodelabel Avelon: godin of andere mythische figuur, die
Twaalf centimeter strenge winter. Waarom doen we tjes in je ogen,” zegt Kim Vos van voorwaarde is wel dat een vrouw erop kan “Of ik hoge hakken mooi vind staan, ligt ook altijd naakt werd afgebeeld.”
hoge platform pumps onszelf dat eigenlijk aan? Bdifferent. Ze geeft catwalktrainingen lopen. Als je sommigen ziet wankelen, aan de rest van de outfit. Bij een goeie “Schoenen en erotiek hangen zeker
van Giuseppe Zanotti, aan modellen en ‘gewone’ vrouwen denk ik: doe het niet. De elegantie is dan Margiela krijgt het een zekere elegantie, samen,” zegt ook modeprofessor
om precies te zijn. Glinstertjes in je oGen en ziet het elke keer gebeuren. ver te zoeken. Net als bij vrouwen die bij omdat je de hoogte in wordt getrokken. José Teunissen. “Ze vestigen de aan-
Toen ze na een flink aantal jaren van “Dankzij een paar hoge hakken krijg “Pumps doen iets met een vrouw, dertig graden op Uggs lopen, trouwens. Anders word je al snel zo’n prop. Maar dacht op je benen. Een bungelend of
voornamelijk moederen over dochter je langere benen en lijk je slanker, het zelfs bij degenen die van tevoren Dan heb je in mijn ogen ook een afslag bij een boyfriend jeans vind ik flatjes uitgetrapt schoentje staat net als een
Apple en zoon Moses eindelijk weer voelt vrouwelijk,” zegt José Teunissen, roepen dat ze echt niet op hakken gemist. Ik ben trouwens wel zo slim om mooier, dat staat veel relaxter. Met hoge decolleté symbool voor het begin van
de rode loper betrad om de film ‘Iron lector Modevormgeving aan ArtEz kunnen lopen. Zodra ze toch een nooit een paar schoenen te kopen voor hakken bereik je juist het tegenover- een bloot lichaam. Daar is heel veel
man’ te promoten, rekende ze met in Arnhem en visiting professor aan paar aantrekken, zie je ze groeien, een vrouw – voor je het weet is het niet gestelde. Maar ‘hakken’ vind ik eigenlijk over geschreven.” Door seksuoloog
die hoge hakken vakkundig af met het de University of the Arts in Londen. letterlijk en figuurlijk. Het maakt je het goede merk, is de hak verkeerd of zit bijzonder lelijk klinken – het is zo lomp Alfred Kinsey, onder andere, die
grungy rock mom-imago dat tot dan “Bovendien dwingt het je lichaam bewuster van je lijf, van je vrouwelijk- het gespje niet goed. Ik vind het wel zo als je zegt: ‘Ik trek mijn hakken aan’. opmerkte dat de welving van de voet
toe aan haar had gekleefd. Volgens in een keurslijf. Daardoor krijg je heid. Je loopt bijna automatisch met je overzichtelijk als mannen en vrouwen Kunnen we ze niet gewoon ‘hoge – die door een hoge hak wordt bena-
modejournalisten zei ze met die automatisch een rechte, impone- borst vooruit, je laat zien wie je bent. hun eigen territoria behouden.” schoenen’ noemen?” drukt – altijd heel sexy is gevonden.
schoenen: ‘Ik ben niet alleen maar rende houding. Het lijkt alsof je meer Daarnaast oogt je voet mooier en zijn “Gekrulde tenen waren eeuwenlang
moeder’. Vergezochte analyse? Ren aanwezig bent.” Noth alias Mr. Big ooit verzuchtte in vonden. “Dat mannen niet langer als het symbool voor opwinding.” Om
dan maar eens een dag op torenhoge
pumps achter een stel hyperactieve
Maar het effect van een paar killer heels
houdt niet op bij langere benen en ‘High heels een interview). Het is wat moeilijk
voor te stellen als je al die prachtige
‘onpraktisch’ bestempelde kleding
en schoenen droegen, was een teken
van Sigmund Freud nog maar te
lEEs vErdEr op pagina 210
peuters aan. Niet te doen.
Wie van mode houdt, weet allang
een ‘kont die op een voetstuk wordt
gezet’ zoals model Veronica Webb maken je er ‘Loubi’s’, Jimmy Choo’s en Brian
Atwood’s in de etalages ziet staan,
van hun gezonde verstand,” schrijft
Elizabeth Semmelhack, conserva-
shoE statEmEnts
dat schoenen niet alleen bedoeld zijn
om je voeten te beschermen tegen
het ooit omschreef. (“Waar hij hoort,”
voegde ze daar trouwens aan toe.) Ze bewuster maar onze liefde voor pumps begon
allemaal met een reuze charmante
tor van het Bata Schoenmuseum
in Toronto in haar boek ‘Heights of “Schoenen zijn de makkelijkste manier
weer, wind en ranzige trottoirs. Maar
anders dan de meeste fashionable
lijken ook iets met je psyche te doen.
“Als ik hoge hakken draag, heb ik een van dat je houten klomp met verhoogde zool.
Deze ‘qab qab’ zoals de schoen in
fashion, the history of the elevated
shoe’. Dat vrouwen zich wél in
om van rol te veranderen,” zegt Marc
Jacobs. “Bij de ene outfit draag je
accessoires, dienen schoenen, en dan
vooral die met hoge hak, niet louter
geweldig vocabulaire; ik spreek in vol-
zinnen en ik ben veel welbespraakter. vrouw bent, het Arabisch heette, kwam in de vijf-
tiende eeuw overwaaien uit de Oriënt,
zogenaamd ondraagbare jurken en
dito schoenen wensten te hullen,
bijvoorbeeld plat schoeisel, bij de
volgende hakken en je hele postuur
ter opleuking van je outfit. Schoenen
staan symbool voor véél meer dan je
Ik moet ze echt vaker dragen,” aldus
actrice Meg Ryan. je laat zien waar ze vooral werden gedragen in
badhuizen om de voeten hoog en
werd als bewijs gezien dat ‘vrouwen
niet geschikt waren voor scholing,
verandert. Je kunt jezelf drie keer per
dag opnieuw uitvinden.”
zo op het eerste gezicht zou denken.
En dat moet ook wel. Anders zou
het domweg bizar zijn dat miljoenen
“Stiletto’s zie ik meer als een attitude
dan als schoenen met hoge hak,”
stelt eighties rockzangeres Lita Ford.
wie je bent’ droog te houden. Langzaamaan ver-
basterde deze ietwat lompe klomp tot
een schoen met alleen een verhoogde
burgerschap en grondbezit’, aldus
Semmelhack. Het vooroordeel dat
mode iets is voor leeghoofden, stamt
“Als ik denk aan mijn personage, begin
ik bij haar schoenen,” zegt Jennifer
vrouwen dolgelukkig een winkel Of zoals Manolo Blahnik, in mode- je benen meer getoned. En dat je op hak. Zelfs mannen waren er naar dus uit de achttiende eeuw. Aniston. “Wat voor soort schoenen zou
verlaten met een paar potentiële kringen beter bekend als schoenen- hakken wat langzamer vooruitkomt verluidt dol op, omdat hun kuiten er Hoewel de hoge hak al vroeg als ze dragen? Hoe zou ze erop lopen? Als
enkelbrekers van tien centimeter of god, het kort en bondig samenvat: omdat het moeilijker lopen is, maakt zo lekker gespierd door oogden. Hun verleidelijk en vrouwelijk werd gezien ik me aankleed voor een rol trek ik altijd
hoger, die in de meeste gevallen ook “You put on high heels and you change”. je loopje juist elegant. Hoge hakken schoenen verschilden overigens wel (en soms zelfs als gevaarlijk – in de als eerste de schoenen aan – hoe inge-
nog eens na een halfuur flink pijn Dat blijkt ook uit het hoge-hakken- zijn het enige martelwerktuig waar van die van vrouwen. Mannen droe- kolonie van Massachusetts in het wikkeld de jurk ook is. Het lichamelijke
gaan doen, waardoor je de draagster onderzoek dat Glamour samen met we aan verslaafd zijn.” gen vierkante stevige hakken, wat puriteinse Amerika werden vrouwen ervan leidt me naar het personage.”
makkelijk van masochistische de Vrije Universiteit heeft uitgevoerd gelijk stond aan macht en onafhan- die hoge hakken droegen, berecht als
neigingen kunt verdenken. Of dat (zie kader op pagina 210). Uit dit Van lompe klomp kelijkheid, aldus schoenkenners. heks) duurde het tot halverwege de “Tuurlijk doen high heels pijn aan mijn
evenzoveel vrouwen liever een val- experiment, waar de keuzes en het tot sexy stiletto Die van vrouwen waren hoger en negentiende eeuw tot de hak recht- voeten, daar ga ik niet over liegen. Maar
partij met mogelijk ernstig hoofdletsel gedrag van veertig vrouwen op hak- En dat al eeuwenlang. Want de hoge- verfijnder waardoor de voet kleiner streeks werd gelinkt aan erotiek. “In het is prima; no pain, no gain, tenslotte.
riskeren dan wan- ken werden vergeleken met veertig hakken-historie gaat natuurlijk wat leek – het toppunt van vrouwelijkheid het kielzog van de uitvinding van de Ik draag ze niet elke dag,
staltig (lees: praktisch vrouwen op platte schoenen, kwam verder terug dan 1996, toen Carrie in die dagen. Pas rond 1730 werden fotografie ontwikkelden pornografen maar als ik uitga, voel ik
plat) schoeisel aan te onder andere naar voren dat de & Co onsterfelijk werden op hun hakken het exclusieve domein de curieuze gewoonte om vrouwen me dankzij hoge hakken
trekken, ondanks de hakkendraagsters zich extraverter Manolo’s (en NY veranderde in één van vrouwen omdat de heren ze naakt te portretteren met alleen zelfverzekerder,” aldus
ijzel. Dan grijp je je gedroegen en dat de groep op hakken grote schoenenwinkel, zoals Chris opeens niet mannelijk genoeg meer hakken aan,” schrijft Semmelhack. Victoria Beckham.

3. Gmind
walk this way
Oud-model Kim Vos geeft
catwalktrainingen. Ze deelt een
paar tips om op een gezonde
manier op hakken te lopen.
1 Als je veel op hakken loopt, is het
belangrijk om regelmatig te stretchen.
2 Door je bekken te kantelen en je
navel iets in te trekken, activeer je je
natuurlijke korset dat je rug beschermt.
Niet lui zijn, maar je spieren goed
gebruiken om je lijf te ondersteunen.
3 Zorg dat je gewicht niet op je tenen
rust, maar op de bal van je voet.
4 Check bij een nieuw paar even of
de zool niet te dun is en of de pasvorm
goed is. Het is belangrijk dat de schoen
mooi aansluit bij je voet.
5 Heb je toch een paar schoenen
gekocht in de categorie ‘goedkoop
maar o zo leuk’? Leg dan een siliconen-
kussentje voorin om de bal van je voet ‘Hoge hakken
te beschermen.
6 Als je niet zeker weet of je het de hele zijn het enige
avond volhoudt, neem dan twee paar
schoenen mee. Of een zooltje om de martelwerktuig
pijn halverwege het feest te verlichten.
7 Wees lief voor je voeten door ze waaraan we
regelmatig te vertroetelen met een
voetenbadje en crème. verslaafd zijn’

4. vErvolg van pagina 207
Gmind
zwijgen, met zijn theorie dat de hak waarom vrouwen volharden op voeten zijn gemaakt om ‘af te rollen’ design Lorraine Gamman in het boek boeten. Of, zoals een girlpower-femi- op hakken zijn geëmancipeerd en
een metafoor is voor het mannelijk onpraktische schoenen. “Mannen terwijl we lopen. Door je hiel op te ‘Footnotes on shoes’. “Mode werd een nist het stelt: “Je kunt ook een sterke hebben graag de touwtjes in handen.
geslachtsdeel. hebben evolutionair gezien de voor- lichten, geef je jezelf als het ware een manier om te experimenteren met je vrouw zijn zonder 24 uur per dag op Maar ach, of je ze nu draagt omdat je
keur voor vrouwen die kleiner zijn zetje en kom je vooruit. Dit principe identiteit.” Birkenstocks rond te banjeren.” ze mooi vindt, omdat je je sexy voelt
sisters are doinG it dan zijzelf, maar niet té klein. Door wordt door de hak onderuitgehaald. Anno 2010 is het zelfs wetenschap- of omdat je het gevoel hebt dat je de
for themselVes hakken te dragen, kunnen vrouwen Feministes vonden dat vrouwen door heels GeVen VleuGels pelijk bewezen: sisters are doing it for wereld zelfverzekerder tegemoet
Zouden we ze dan toch vooral dragen de andere sekse ‘bedriegen’ door het dragen van hakken meewerkten De doorbraak van Madonna heeft themselves. Want wat blijkt uit ons kunt treden op tien centimeter hoge
om mannen te pleasen? Een S-vormig langer te lijken dan ze eigenlijk zijn.” aan hun eigen onderdrukking, want daarbij ongetwijfeld een belangrijke grote hoge-hakken-experiment? Prada’s... geniet ervan. En laat je
figuur (volle borsten en billen) zou Feministes van de tweede golf in de snel kunnen weglopen van eventueel rol gespeeld. Als je een zelfbewuste De vrouwen op hakken gaven in vooral niet afschrikken door mensen
volgens evolutionair biologen duiden jaren zeventig vonden het dan ook mannelijk gevaar was er niet bij.” Material Girl ziet paraderen op haar vragenlijsten weliswaar aan dat ze die – enigszins jaloers natuurlijk –
op een jeugdig, gezond en vruchtbaar maar niks, die high heels. “Het idee Gelukkig werden we vanaf de jaren power heels, is het tenslotte knap lastig high heels droegen om zich verleide- zeggen: “Dat loopt toch helemaal
lijf. En laten hakken nou precies dát dat vrouwen zich met een nutteloos tachtig langzaam maar zeker van die om te blijven beweren dat vrouwen op lijker te voelen, maar het onbewuste niet lekker?” We zijn het namelijk
doen: je borsten en billen accentu- ornament versieren waarmee ze zich stelling verlost. “Het idee dat mode, hoge hakken worden onderdrukt. We effect was heel anders: ze gaven een helemaal eens met designer Giuseppe
eren. Maar ook langer willen lijken tot lustobject van mannen maken, make-up en hoge hakken vrouwen hebben het dus mede aan Madge te hogere waardering aan afbeeldingen Zanotti die zei: “Hoge hakken zijn niet
ten opzichte van de andere sekse zou was het grootste bezwaar tegen dit zouden onderdrukken, begon plaats danken dat we lol mogen beleven aan waarop de vrouw overduidelijk de beperkend. Ze geven je vleugels.” G
volgens Gert Stulp, promovendus soort schoenen,” zegt antropoloog te maken voor de gedachte dat hoe we eruitzien, en dat we sexy en regie had en in gesprekken namen ze
Evolutionaire Sociale Psychologie in Joan van Wijk. “Een andere belangrij- vrouwen misschien wel lol beleefden vrouwelijk voor de dag mogen komen eerder de leiding dan de vrouwen op meer hoGe hakken zien?
Groningen, een reden kunnen zijn ke reden voor hun verzet was dat onze aan hun uiterlijk,” zegt hoogleraar zonder aan geloofwaardigheid in te platte schoenen. Oftewel: vrouwen Check www.glamour.nl
hEt hogE-hakkEn-ExpErimEnt van glamour En dE vu
Om erachter te komen wat het om te achterhalen waarom vrouwen toch onderdelen bestonden uit het invullen Het laatste onderdeel van het expe- kropen tijdens dit interview in hun jezelf dat aan?’ Ik dacht altijd dat ik het
effect is van schoenen op onze met zo veel liefde killer heels aantrekken. van een vragenlijst, keuzes maken uit riment was een gesprek met een schulp, terwijl singles mét hakken al hun deed omdat het sexy en vrouwelijk is.
verMeulen van de vrije univerSiteit aMSterdaM, afdeling coMMunicatieWetenSchap, faculteit der
psyche, waagden Glamour en de Maar liefst tachtig vrouwen waren bereid afbeeldingen en een gesprekje met de mannelijke of vrouwelijke interviewer charmes in de strijd gooiden. Bij vrouwen Maar nu blijkt dat je je ook nog eens ster-
Met dank aan: karlijn SchefferS, eSther WeijkaMp, nicolette van der Slot, hellen jukkeMa en ivar
Vrije Universiteit zich aan een om mee te werken – overigens zonder mannelijke of vrouwelijke interviewer. om non-verbaal gedrag te kunnen met een relatie, of vrouwen die door ker en meer in charge voelt. Dat vind ik
Sociale WetenSchappen. Meer info over de catWalktrainingen vind je op WWW.bdifferent.nl
experiment. dat zij enig idee hadden dat het om hoge “Vrouwen op hakken worden door observeren. De resultaten waren ver- een andere vrouw werden geïnterviewd een stoere uitkomst van ons onderzoek.”
hakken ging. We hebben het lekker vaag zichzelf en hun omgeving vaak gezien als rassend. Zo gedroegen de vrouwen in de waren de verschillen veel kleiner,” zegt
Er is genoeg anekdotisch bewijs dat omschreven als een onderzoek naar verleidelijker, extraverter en dominan- hoge-hakken-groep zich verleidelijker, collega-onderzoeker Hellen Jukkema. opmerkelijke faCts
hoge hakken ‘iets’ met je doen en dat mode en persoonlijkheid, om onbewuste ter,” aldus Karlijn. “Het onderzoek spitste iets dominanter en extraverter dan de Dat vrouwen zich in sociale situaties 1 De hakkendraagsters waren
het effect niet louter lichamelijk is. Veel effecten te kunnen meten. “Omdat we zich dan ook toe op die stereotypen. We groep op platte schoenen. “Kennelijk durven te profileren als verleidelijk, tevredener met zichzelf dan de groep op
vrouwen geven aan zich verleidelijker en willen uitvinden wat de daadwerkelijke verwachtten verschillen te vinden in hoe moedigt het dragen van hoge hakken dominant en extravert – gecombineerd platte schoenen.
zelfverzekerder te voelen met hakken. psychologische effecten van het dragen vrouwen zichzelf zien, wat voor keuzes ze vrouwen aan om zich op deze sociaal met hun voorkeur voor niet-traditionele 2 De testgroep op hoge hakken gaf
Maar hoewel de wetenschap ongeveer van hakken zijn – en niet wat vrouwen maken en hun interactie met anderen.” ‘winstgevende’ gedragsdimensies rolpatronen, kan misschien wel worden aan een grotere voorkeur te hebben
alles onderzoekt (van het parings- dénken dat het effect is – hebben we duidelijker te profileren,” aldus Nicolette teruggevoerd op de eerste bevinding, voor afbeeldingen waarop vrouwen
gedrag van fruitvliegjes in Oeganda tot besloten het op te zetten als een experi- Charmes in de van der Slot, een van de onderzoekers. namelijk dat vrouwen op hakken overduidelijk de touwtjes in handen
hoe het komt dat zwangere vrouwen ment,” zegt Karlijn Scheffers, een van de strijd Gooien “Opvallend was dat het dominante tevredener zijn met zichzelf. “Maar het hadden ten opzichte van de man.
ondanks hun dikke buik niet omvallen) onderzoekers. “De tachtig deelneemsters Uit het invullen van vragenlijsten over gedrag vooral tot uiting kwam in het is ook mogelijk dat juist het kunnen 3 De vrouwen die hakken droegen, uit-
bestaat er geen onderzoek dat deze anek- kregen willekeurig hoge hakken dan zelfbeeld kwam naar voren dat vrouwen bijzijn van de aantrekkelijke mannelijke en durven uiten van potentieel sociaal ten zich non-verbaal verleidelijker, iets
dotes onderbouwt. In hoeverre is het nu wel platte schoenen aan. Vervolgens op hoge hakken zich tevredener voelen onderzoeker. Kennelijk was de behoefte winstgevend gedrag ervoor zorgt dat dominanter en iets extraverter, vooral
echt zo dat het dragen van hoge hakken moesten ze een aantal taken uitvoeren over zichzelf dan vrouwen op platte om de touwtjes in handen te nemen bij vrouwen tevredener over zichzelf zijn, als een man in het gezelschap verkeerde.
het zelfbeeld van vrouwen, en daarmee en werd hun gedrag geobserveerd.” schoenen. Ze vonden zichzelf echter niet de hakkendraagsters kleiner als er geen aldus de onderzoekers. 4 Wat betreft verleidgedrag was er
wellicht ook hun voorkeuren en gedrag, De benodigdheden voor het onderzoek: verleidelijker of spontaner dan de niet- man in de buurt was.” Dat we nu op basis van dit onderzoek een groot verschil tussen single hakken-
beïnvloedt? Samen met vier studenten 40 paar hoge hakken, 40 paar platte hakkendraagsters. Een andere opvallende uitkomst betreft kunnen concluderen dat het dragen van draagsters en single niet-hakkendraag-
Beleid, Communicatie en Organisatie en schoenen (met dank aan River Island, Uit het beoordelen van afbeeldingen het verleidelijke gedrag van de vrouwen hakken wel degelijk psychologische sters als het interview werd afgenomen
hun universitair docent Café Moda en Fred de la Bretoniere!), werd een sterk effect gevonden: vrouwen in de hoge-hakken-groep. “Het grootste effecten heeft, is bijzonder, vinden ze. door een man. Singles
Communicatieweten- een knappe dame en een reuze aantrek- op hoge hakken voelden zich meer verschil vonden we tussen de single “We dragen zelf ook graag hoge hakken,” zonder hakken kropen in
schap van de Vrije Uni- kelijke man. De tachtig proefkonijnen aangetrokken tot foto’s waarop hakkendraagsters en single niet-hak- zegt Esther Weijkamp. “Het is leuk om hun schulp, de singles op
versiteit heeft Glamour werden in groepen van tien door het vrouwen overduidelijk de leiding kendraagsters die door een man werden uit te vinden wat het met je doet. Mijn hoge hakken namen de
een experiment opgezet experiment geloodst. De verschillende hadden ten opzichte van mannen. geïnterviewd. Vrijgezellen zonder hakken vriend vraagt best vaak: ‘Waarom doe je leiding.