1. Σενάριο διδασκαλίας
Ιστορία
<<Το κίνημα στο Θέρισο»

2. 3. «Η επανάσταση στο Θέρισο»
Τάξη: Γ΄Λυκείου – Θεωρητική Κατεύθυνση
ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
Στη διδακτική πρόταση που ακολουθεί οι μαθητές θα επιχειρήσουν να
προσεγγίσουν τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, η οποία υπήρξε καθοριστική για
την τύχη της Κρήτης, μέσα από μια διερευνητική μαθησιακή διαδικασία στο υλικό
των πηγών.
Βασικοί άξονες της διδασκαλίας, που θα υλοποιηθούν μέσα από τη χρήση γενικών
εργαλείων των Τ.Π.Ε. και του διαδικτύου, είναι: η χρήση πολλαπλών
αναπαραστατικών μορφών, η αισθητοποίηση των ιστορικών γεγονότων, η
αναζήτηση και αξιοποίηση γνωστικού τύπου πληροφοριών καθώς και η κατανόηση
και η αξιολόγηση της πληροφορίας των πηγών μέσα από την παραγωγή
καθοδηγημένου και αυθόρμητου λόγου.
Παιδαγωγικά, έμφαση δίνεται στην εργασία σε ομάδες, στην οποία κάθε μαθητής
θα έχει το ρόλο του και θα συμβάλλει ενεργητικά στη διερεύνηση και αξιολόγηση
της πληροφορίας των πηγών και στην εκπόνηση των τελικών συμπερασμάτων της
ομάδας στα πλαίσια της βιωματικής-διερευνητικής μάθησης.
Το σενάριο αυτό που ακολουθεί το «Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών για
την Ιστορία» και επιδιώκει να υπηρετήσει τους παρακάτω στόχους:
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
 Η Γνωριμία με τα γεγονότα της ιστορικής περιόδου και τους βασικούς
πρωταγωνιστές .
 Η αξιοποίηση συγκεκριμένων εξωκειμενικών στοιχείων, - π.χ. φωτογραφίες ή
έργα τέχνης λαϊκών ή επώνυμων ζωγράφων- με στόχο την απόκτηση μιας
καλύτερης αισθητοποιημένης κατανόησης των ιστορικών γεγονότων.
 Να κινητοποιήσουν οι μαθητές την κριτική-ιστορική τους σκέψη κατά τη
διάρκεια της προσέγγισης των ιστορικών πηγών.
 Να εξοικειωθούν με την ανάγνωση χαρτών, που αισθητοποιούν γεωγραφικές
περιοχές εν πολλοίς άγνωστες στους μαθητές.
 Να συνθέσουν την εμπειρία της ενεργητικής συμμετοχής, σε ένα γραπτό
κείμενο ενταγμένο σε συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο.

3.  Μέσα από τη συγκριτική αντιμετώπιση των πρωταγωνιστών που κινούν τα
νήματα της Ιστορίας, να φωτιστούν οι αιτίες και οι συνέπειες των επιλογών και
των πράξεών τους.
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
 Να αξιοποιήσουν οι μαθητές την ομαδική συνεργασία.
 Να εξοικειωθούν με τη διερεύνηση και επιλογή πληροφοριών μέσα από το
πλούσιο υλικό του διαδικτύου.
 Να δραστηριοποιηθούν στη διερευνητική – βιωματική μάθηση.
 Να καλλιεργήσουν την ικανότητα να αξιολογούν τις πληροφορίες των πηγών
ως προς τη χρησιμότητα και την αντικειμενικότητά τους.
 Να ενεργοποιήσουν, μέσα από εμπειρίες και βιώματα, την ιστορική τους
συνείδηση και να δομήσουν την πολιτιστική τους ταυτότητα,
συνειδητοποιώντας τις δυνατότητες αλλά και τις αδυναμίες του έθνους μας.
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ
 Να εξοικειωθούν με ανοικτά περιβάλλοντα μάθησης.
 Να αναπτύξουν δεξιότητες αναζήτησης, επιλογής και αξιοποίησης
πληροφοριών στο διαδίκτυο.
 Να ασκηθούν στη συνεργατική παραγωγή λόγου με την αξιοποίηση του
επεξεργαστή κειμένου.
 Να εξοικειωθούν με την αξιοποίηση των πολυμέσων στην αισθητική απόλαυση
και στην ερμηνευτική προσέγγιση του ποιήματος.

4. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ
Θεματική ενότητα: «Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΘΕΡΙΣΟ»
Απαιτούμενες διδακτικές ώρες: 2
Σχέση με το αναλυτικό πρόγραμμα:
Οι στόχοι της διδακτικής πρότασης ανταποκρίνονται στο ισχύον Πρόγραμμα της
διδασκαλίας της Ιστορίας.
Η διδασκαλία αυτή, με τροποποιήσεις μπορεί να ενταχθεί και στη Γ΄ Λυκείου και
αποτελεί μια προσπάθεια διαθεματικής προσέγγισης της Ιστορίας με το μάθημα της
Πληροφορικής.
Διδακτικό υλικό – Τεχνολογικά εργαλεία
 Σχολικό εγχειρίδιο : Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας Γ΄Λυκείου
 Φυλλομετρητής
o http://images.google.gr/images?hl=el&source=hp&q=%CE%B5%CF
%80%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B1%CF
%83%CE%B7+%CF%83%CF%84%CE%BF+%CE%B8%CE%B5%CF
%81%CE%B9%CF%83%CE%BF&btnG=%CE%91%CE%BD%CE%B1%CE
%B6%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7+%CE%B5%CE
%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD%CF%89%CE
%BD&gbv=2&aq=f&aqi=&aql=&oq=&gs_rfai=
o http://www.pi-schools.gr/
o http://www.fhw.gr/chronos/13/gr/domestic_policy/index.html
o http://images.google.gr/ (Συλλογή Εικόνων του google)
http://hatzikos.blogspot.com/2010/03/1905_09.html
 Επεξεργαστής Κειμένου
 Λογισμικό παρουσίασης
Προαπαιτούμενα:
 Να έχει προηγηθεί διδασκαλία μιας ώρας σε σχέση με τη γενική πορεία των
γεγονότων, ώστε οι μαθητές να έχουν μία αδρή εικόνα του περιεχομένου του
μαθήματος , στο οποίο θα κληθούν να αυτενεργήσουν.
 Να υπάρχει εξοικείωση δασκάλου – μαθητών στη χρήση γενικών εργαλείων
των Τ.Π.Ε. και ειδικότερα του Φυλλομετρητή.
 Ευελιξία στο ωρολόγιο πρόγραμμα.

5. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Η Διδασκαλία χωρίζεται σε τέσσερεις φάσεις:
Α΄ ΦΑΣΗ (1 ώρα στην τάξη)
Στη φάση αυτή της διδασκαλίας :
1. Θα δοθεί το γενικότερο πλαίσιο των γεγονότων, ώστε να γίνει κατανοητό
σε γενικές γραμμές το περιεχόμενο της διδακτικής ενότητας και να επιτευχθούν
οι γενικότεροι στόχοι της διδασκαλίας, δηλ. η ευαισθητοποίηση των μαθητών
σε σχέση με το συγκεκριμένο αντικείμενο και η έξαψη του ενδιαφέροντός
τους .
2. Θα δοθούν εξηγήσεις στους μαθητές, ώστε να κατανοήσουν τους στόχους της
βιωματικής-διερευνητικής μάθησης. Στο σημείο αυτό εξηγείται η διαδικασία,
οι ρόλοι που θα κληθούν να αναλάβουν και το πόσο σημαντική είναι η δική
τους συμμετοχή στη βελτίωση της διδασκαλίας του μαθήματος.
3. Οι μαθητές θα χωρισθούν σε ομάδες των τεσσάρων ατόμων. Ο χωρισμός
γίνεται από το διδάσκοντα, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες ικανότητες του
κάθε παιδιού: π.χ. ικανότητα παραγωγής λόγου και σκέψης, τεχνολογικές
δεξιότητες κ.α. Είναι αναγκαίο σε κάθε ομάδα να υπάρχει ένας τουλάχιστον
μαθητής με επαρκείς δεξιότητες στη χρήση επεξεργαστή κειμένου, λογισμικού
παρουσίασης και φυλλομετρητή. Θα μπορούσαμε να κατηγοριοποιήσουμε τους
ρόλους που αναλαμβάνουν οι μαθητές στα πλαίσια της μικρής ομάδας, στο
στάδιο της διερευνητικής διαδικασίας ως εξής:
Σε εκείνον του χειριστή του ηλ. υπολογιστή και του «πλοηγητή» στο ψηφιακό
υλικό.
Σε εκείνον του αναγνώστη - συντονιστή της διαδικασίας.
Σε εκείνον του καταγραφέα, του γραμματέα της ομάδας που κρατά τις
σημειώσεις.
4. Για την ανάθεση των ρόλων σε κάθε μαθητή, δεν είναι αναγκαία η παρέμβαση
του δασκάλου. Οι μαθητές αναλαμβάνουν το ρόλο εκείνο που οι ίδιοι θεωρούν
ότι τους ανήκει και που η ομάδα συνήθως χωρίς αντιρρήσεις τους αναγνωρίζει.
5. Μπορούμε τέλος να εντάξουμε τη συγκεκριμένη διδασκαλία σε ένα γενικότερο
project. H δημοσίευση όσων παραχθούν στην ιστοσελίδα του σχολείου ή στην
σχολική ή τοπική εφημερίδα. Στη φάση αυτή δεν είναι αναγκαία η διεξαγωγή
του μαθήματος στο εργαστήριο, ούτε κάποια συγκεκριμένη οργάνωση της
τάξης.

6. Β΄ ΦΑΣΗ (1 ώρα - εργαστήριο)
Αφόρμηση –Προβολή παρουσίασης– πρώτες προσεγγίσεις των αισθητοποιημένων
ιστορικών γεγονότων .
Στη φάση αυτή οι μαθητές έρχονται στο εργαστήριο και κάθονται στις μονάδες Η/Υ
ανά ομάδα.
Στο στάδιο αυτό ο διδάσκων με βάση την παιδαγωγική αρχή της αφόρμησης ,
παρουσιάζει σε μια ολιγόλεπτη εισήγηση, με τη χρήση λογισμικού
παρουσίασης και βιντεοπροβολέα, συνοπτικά στοιχεία από τα ιστορικά γεγονότα
της περιόδου .Οι αφαιρετικές αυτές αναφορές, στοχεύουν στη διέγερση του
ενδιαφέροντος των μαθητών, αλλά και στη συμπλήρωση γνώσεων που είναι
απαραίτητες για την ενασχόλησή τους –στο επόμενο στάδιο- με τα συγκεκριμένα
ερωτήματα των φύλλων εργασίας.
Το αρχείο της παρουσίασης, πρέπει να βρίσκεται και σε κάθε σταθμό εργασίας,
ώστε να μπορεί να γίνει χρήση του από κάθε ομάδα, όταν αυτό κριθεί απαραίτητο
από τους μαθητές.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η παρουσίαση να είναι σύντομη (όχι πάνω από είκοσι
λεπτά) ώστε να μην κουράζει και όπως αναφέρθηκε αρκετά αφαιρετική για να μην
στρέφει τουλάχιστον σε αυτή τη φάση τους μαθητές σε μια συγκεκριμένη
κατεύθυνση. Σίγουρα πάντως δεν πρέπει να περιλαμβάνει «έτοιμες» απαντήσεις.
Χωρίς να δοθούν άλλες πληροφορίες, ζητείται από τους μαθητές να μεταβούν στην
Ιστοσελίδα του ΙΜΕ και να ερευνήσουν α) το εισαγωγικό σημείωμα του κόμβου
εξωτερική πολιτική-γεγονότα της περιόδου 1897-1922 & β) τα σημαντικά
πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν στο κίνημα του Θέρισου
Γ΄ ΦΑΣΗ (1 ώρα - εργαστήριο)
Στο στάδιο αυτό οι μαθητές, χωρισμένοι σε ομάδες, επιχειρούν την ερμηνευτική
προσέγγιση μέσα από τις οδηγίες που υπάρχουν στα ηλεκτρονικά φύλλα εργασίας,
που βρίσκονται σε κάθε σταθμό και σε έντυπη μορφή.
1η ΟΜΑΔΑ
Κινείται στην κατεύθυνση της συγκέντρωσης βιογραφικών στοιχείων των
βασικών πρωταγωνιστών. Οι μαθητές της ομάδας αυτής προσπαθούν να
κατανοήσουν το ρόλο της προσωπικότητας στην Ιστορία και να φωτίσουν τη
συμβολή του καθενός στη διαμόρφωση των γεγονότων.
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%81%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE

7. %BA%CE%AE_%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B5%CE%AF
%CE%B1

2Η ΟΜΑΔΑ
Κινείται περισσότερο στην κατεύθυνση της καταγραφής των ιστορικών
γεγονότων α) τόσο της εξέλιξης του πολέμου, όσο και β) των εσωτερικών
πολιτικών εξελίξεων υπό τη μορφή ενός σύντομου ημερολογίου
3η ΟΜΑΔΑ
Η ομάδα αυτή επιχειρεί τη μελέτη σχετικού χάρτη που παρουσιάζει το χώρο, που
επέλεξε ο Βενιζέλος για να στήσει το στρατηγείο του .
4Η ΟΜΑΔΑ
Στόχος της είναι η διερεύνηση στον παγκόσμιο ιστό για συλλογή
α)πληροφοριών και β) εικόνων που πιστοποιούν την υποστήριξη των Κρητών
στα όσα πρέσβευε ο Βενιζέλος για την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.
Στη φάση αυτή ο καθηγητής εξηγεί ό,τι είναι αναγκαίο για το φύλλο εργασίας
κάθε ομάδας, δίνει οδηγίες για την πορεία εργασίας των μαθητών, ώστε να
επιτύχει να εργαστούν αυτόνομα χωρίς την ανάγκη της δικής του παρέμβασης.
Σημαντικό είναι, τα ζητούμενα στα φύλλα εργασίας να είναι σαφή και σύντομα
ώστε να επαρκέσει ο χρόνος για τη σύνθεση των συμπερασμάτων των μαθητών σε
γραπτό λόγο, ο οποίος μάλιστα πρέπει να είναι ενταγμένος σε συγκεκριμένο
επικοινωνιακό πλαίσιο.
Δ΄ ΦΑΣΗ (1 ώρα - εργαστήριο)
Οι μαθητές ανακοινώνουν τα αποτελέσματα της εργασίας τους στην τάξη και
παράλληλα μέσω του τοπικού δικτύου «περνούν» το αρχείο που έχουν
δημιουργήσει στους σταθμούς εργασίας των άλλων ομάδων.
Οι μαθητές καλούνται να επαναδιαπραγματευτούν το κείμενο που αρχικά είχαν
συνθέσει ως εισαγωγικό σημείωμα, αξιοποιώντας τις γνώσεις και τις εμπειρίες που
απέκτησαν από την επαφή με το υλικό των πηγών αλλά και τα συμπεράσματα των
εργασιών των άλλων ομάδων.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:
Η αξιολόγηση της εργασίας των μαθητών γίνεται ενδιάμεσα και τελικά. Σε αυτό
βοηθά η αποθήκευση των εργασιών τους σε αρχεία επεξεργαστή κειμένου, σε
διαφορετικά στάδια της διδασκαλίας, όπως αναφέρθηκε στην περιγραφή της.

8. Η δυνατότητα αποθήκευσης των αλλαγών που οι μαθητές επιχειρούν στα κείμενα
τους, συμβάλλει στην γενικότερη αξιολόγηση των σταδίων της μαθησιακής
διαδικασίας.
Η αξιολόγηση της εργασίας των ομάδων, θα γίνει από τον καθηγητή και τους
μαθητές ως προς:
Την επιτυχία των ακαδημαϊκών στόχων.
Τον τρόπο λειτουργίας της ομάδας μέσα σε συνεργατικά πλαίσια.
ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ – ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ
Η διδακτική πρόταση, μπορεί να χωριστεί σε δραστηριότητες πάνω στις οποίες το
σύνολο της τάξης θα εργαστεί σε ένα κοινό φύλλο εργασίας, κάθε φορά.
ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
1Η ΟΜΑΔΑ:
Χρησιμοποιώντας τις πληροφορίες που θα αντλήσετε από την ιστοσελίδα του ΙΜΕ
για την προσωπικότητα και τις πολιτικές θέσεις του Βενιζέλου και του Πρίγκηπα
Γεώργιου να δημιουργήσετε ένα κείμενο στο οποίο να επικεντρωθείτε στα εξής: α)
Ποιοι ήταν οι στόχοι και τα πολιτικά οράματα του Βενιζέλου, σε ότι αφορά την
ένωση με την Ελλάδα.
β) Ποια εικόνα είχε η κοινή γνώμη για τον Γεώργιο ;
http://www.krassanakis.gr/Venizelos.htm
http://www.krassanakis.gr/Venizelos.htm
2Η ΟΜΑΔΑ:
Αφού μεταβείτε στην ιστοσελίδα του http://www.krassanakis.gr/Venizelos.htm
να συντάξετε ένα ημερολόγιο των βασικών εξελίξεων των ετών 1867-1905, δηλ.
των γεγονότων του Κρητικού ζητήματος μέχρι την έκρηξη του κινήματος στο
Θέρισο.
3Η ΟΜΑΔΑ:
• Να μελετήσετε τις εικόνες και τα γεγονότα που περιλαμβάνει το ιστολόγιο
http://hatzikos.blogspot.com/2010/03/1905_09.html και να αξιολογήσετε
την απήχηση του κινήματος στον Κρητικο λαό.
•
4Η ΟΜΑΔΑ:
 Επίσης επισκεφτείτε την συλλογή εικόνων στο google με τον τίτλο
«Κίνημα Θέρισου» και επιλέξτε όσες θεωρείτε ενδιαφέρουσες για να
τις παρουσιάσετε στους συμμαθητές σας.