Strategjia ipr dpd detyre doganore

TË DREJTAT E
PRONËSISË
INTELEKTUALE
STRATEGJIA PËR MBROJTJEN E
PRONËSISË INTELEKTUALE NGA
ADMINISTRATA DOGANORE
SHQIPTARE
2013
Drejtoria për Mbrojtjen e Pronësisë Intelektuale

2
REPUBLIKA E SHQIPËRISË
MINISTRIA E FINANCAVE
DREJTORIA E PËRGJITHSHME E DOGANAVE
DEPARTAMENTI OPERATIV - HETIMOR
DREJTORIA PËR MBROJTJEN E PRONËSISË INTELEKTUALE
TË DREJTAT E PRONËSISË
INTELEKTUALE
STRATEGJIA
PËR MBROJTJEN E PRONËSISË
INTELEKTUALE NGA ADMINISTRATA
DOGANORE SHQIPTARE

3
Imagjinata është më e rëndësishme se dija.
Albert Einstein
Hyrje
Strategjia e luftës kundër shkeljes së të drejtave të pronësisë intelektuale e Drejtorisë së Përgjithshme
të Doganave është hartuar me pjesëmarrjen e Drejtorisë për Mbrojtjen e Pronësisë Intelektuale dhe
është një paraqitje në kuadër të angazhimit të Qeverisë shqiptare për të luftuar këtë fenomen, në
ndihmë të komunitetit të biznesit dhe konsumatorëve në përgjithësi, që preken drejtpërdrejt apo
indirekt nga ky fenomen.
Kjo strategji e njeh dhe e pranon natyrën serioze të problemit si në nivel kombëtar, ashtu dhe në atë
ndërkombëtar. Gjithashtu, kjo strategji pranon faktin se në luftën kundër shkeljeve të pronësisë
intelektuale mund të jemi të suksesshëm vetëm nëse koordinojmë përpjekjet tona, ato të
institucioneve shtetërore, të komunitetit të biznesit, shoqërisë dhe të partnerëve ndërkombëtarë.
Besojmë se përpjekjet tona do të kontribuojnë për të minimizuar pasojat e trafikimit dhe
përdorimit/konsumimit në përgjithësi të produkteve që cenojnë të drejtat e pronësisë intelektuale,
veçanërisht të produkteve të falsifikuara apo pirate, si dhe të vërë nën kontroll hyrjen në, dhe daljen
nga, territori doganor i Republikës së Shqipërisë së këtyre mallrave, duke u angazhuar maksimalisht
dhe duke garantuar se administrata doganore shqiptare do të luajë një rol të rëndësishëm në
përpjekjet kombëtare dhe ndërkombëtare për të luftuar këtë fenomen.

4
Tabela e përmbajtjes
Përmbajtja
Hyrje......................................................................................................................................................................................3
Tabela e përmbajtjes...........................................................................................................................................................4
Lista e shkurtimeve.............................................................................................................................................................5
Metodologjia........................................................................................................................................................................5
Baza ligjore...........................................................................................................................................................................6
Instrumentet institucionalë për mbrojtjen e pronësisë intelektuale në Shqipëri.......................................................9
Situata aktuale....................................................................................................................................................................12
Misioni, Vizioni dhe Objektivat Strategjike..................................................................................................................15
Plani i veprimit ..................................................................................................................................................................17
Objektivat Strategjike...................................................................................................................................................17
Objektivi nr. 1: .........................................................................................................................................................17
Objektivi nr. 2: .........................................................................................................................................................17
Objektivi nr. 3: .........................................................................................................................................................18
Objektivi nr. 4: .........................................................................................................................................................18
Objektivi nr. 5: .........................................................................................................................................................18
Objektivi nr. 6: .........................................................................................................................................................19
Objektivi nr. 7: .........................................................................................................................................................19
Objektivi nr. 8: .........................................................................................................................................................19
Lista e shtojcave................................................................................................................................................................21
Shtojca 1.........................................................................................................................................................................22
Hierarkia institucionale e DMPI................................................................................................................................22
Shtojca 2.........................................................................................................................................................................24
Analiza e aktorëve të rëndësishëm për......................................................................................................................24
mbrojtjen e pronësisë intelektuale për DPD............................................................................................................24
Shtojca 3.........................................................................................................................................................................26
Analiza e aktorëve të rëndësishëm për......................................................................................................................26
mbrojtjen e pronësisë intelektuale për DMPI..........................................................................................................26
Shtojca 4.........................................................................................................................................................................28
Plani i veprimit për mbrojtjen e të drejtave të pronësisë intelektuale..................................................................28

5
Lista e shkurtimeve
• Pronësia intelektuale PI
• Administrata Doganore Shqiptare ADSH
• Drejtoria e Përgjithshme e Doganave DPD
• Drejtoria për Mbrojtjen e Pronësisë Intelektuale DMPI
• Drejtoria e Përgjithshme e Patentave dhe Markave DPPM
• Zyra Shqiptare për të Drejtën e Autorit ZSHDA
• Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit DPPSH
• Të Drejtat e Pronësisë Intelektuale DPI
• Marrëveshja e Stabilizim Asociimit MSA
• Organizata Botërore e Doganave OBD
• Organizata Botërore e Tregtisë OBT
• Strategjia Kombëtare e Pronësisë
Intelektuale dhe Industriale 2010 – 2015 Strategjia Kombëtare
Metodologjia
Strategjia është strukturuar në mënyrë të tillë që të identifikojë qartë qëllimet dhe objektivat. Në
hartimin e kësaj strategjie është analizuar dhe nevoja për angazhim dhe bashkëpunim që institucionet
shtetërore dhe komuniteti i biznesit duhet të kenë për zgjidhjen e problemit të luftës kundër cenimit
së të drejtave të pronësisë intelektuale në Shqipëri.
Pronësia intelektuale nuk mund të mbrohet vetëm nëse do të konsiderohet përgjegjësi e një
institucioni. Duke u përpjekur për të bashkërenduar përpjekjet tona të veçanta me ato në nivel
kombëtar dhe rajonal, ne si administratë doganore synojmë të kontribuojmë në transformimin e
përpjekjeve të izoluara të institucioneve të veçanta në një përpjekje kolektive në të mirë të vendit dhe
të luftës ndërkombëtare kundër shkeljeve të pronësisë intelektuale, si pjesë e krimit të organizuar në
përgjithësi.
Jemi të ndërgjegjshëm se do të duhet kohë të arrijmë qëllimin tonë kryesor. Por kjo strategji paraqet
mirëkuptimin tonë dhe është hapi i parë në arritjen e prioriteteve strategjike. Kjo strategji pasohet
nga një plan veprimi i detajuar, si pjesë integrale e saj ku është përcaktuar kuadri i veprimeve për dy
vitet e ardhshme për mbrojtjen e pronësisë intelektuale.
Strategjia është vetëm fillimi i një misioni të vështirë, por tejet te rëndësishëm, ku përpjekjet e
përbashkëta së të gjitha strukturave të Drejtorisë së Përgjithshme të Doganave dhe Degëve
Doganore do të transformohen në një ndërveprim strategjik. Plani i veprimit si pjesë e kësaj

6
strategjie do të mundësojë lidhjen e saj me reformat dhe Strategjinë Kombëtare të Pronësisë
Intelektuale dhe Industriale 2010 – 2015, etj.
Baza ligjore
Kuadri ligjor doganor aktual mbi pronësinë intelektuale, përbëhet nga Kushtetuta e Republikës së
Shqipërisë, aktet ligjore ndërkombëtare të ratifikuara nga vendi ynë (marrëveshje ndërkombëtare)
dhe aktet ligjore kombëtare.
• Kushtetuta e RSH (neni 58) me titull “Të drejtat dhe liritë themelore të njeriut” përcakton se:
“Liria e krijimit artistik dhe e kërkimit shkencor, vënia në përdorim si dhe përfitimi prej arritjeve të tyre
janë të garantuara për të gjithë. E drejta e autorit mbrohet me ligj.”
Në lidhje me marrëveshjet ndërkombëtare të ratifikuara nga Parlamenti i RSH, më kryesoret në
fushën e pronësisë intelektuale ku administrata doganore luan një rol kryesor janë:
• Marrëveshja mbi Aspekte Tregtare së të Drejtave të Pronësisë Intelektuale, e ashtuquajtur Marrëveshja
TRIPS1
Pavarësisht se ende sot mbrojtja e pronësisë intelektuale konsiderohet ende një detyrë e “re” për
autoritetet doganore, Marrëveshja TRIPS tregon se ato e kanë pasur këtë funksion/detyrë duke
filluar nga viti 2000, kur Shqipëria u bë anëtare e OBT. Me anëtarësimin në OBT, automatikisht
Marrëveshja mbi Aspekte Tregtare së të Drejtave të Pronësisë Intelektuale (TRIPS) u bë pjesë e
legjislacionit tonë të brendshëm, që do të thotë drejtpërdrejt e zbatueshme. Seksioni IV i TRIPS
(nenet 51 – 60) trajton pikërisht zbatimin e masave në kufi nga administrata doganore, përfshirë këtu
të drejtën e autoriteteve doganore për të bllokuar mallrat cenuese në kufi. Sigurisht që TRIPS, duke
dhënë disa parime kryesore por tepër të rëndësishme, nuk kufizon shtetet në ndërmarrjen e masave
shtesë që garantojnë një mbrojtje më efikase të pronësisë intelektuale, bazuar në legjislacionin e
brendshëm.
• Marrëveshja e Stabilizim Asociimit BE – Shqipëri2
MSA në nenin 73 me titull “Pronësia intelektuale, industriale dhe tregtare” përcakton detyrimin e
Shqipërisë për të marrë “... masat e nevojshme për të garantuar, brenda katër viteve pas hyrjes në fuqi të kësaj
Marrëveshjeje. një nivel mbrojtjeje së të drejtave të pronësisë intelektuale, industriale dhe tregtare të njëjtë me atë që
ekziston në Komunitet, përfshirë mjetet e efektshme për realizimin e këtyre të drejtave.”
1
Ratifikuar me ligjin nr. 8649, datë 28.7.2000 “Për ratifikimin e “Marrëveshjeve të Rezultateve të Raundit të
Uruguait për Negociatat Shumëpalëshe Tregtare””, botuar në Fletore Zyrtare nr. 24, gusht 2000, faqe 1241,
ndryshuar me ligjin nr. 9950, datë 10.7.2008, “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në ndryshimet e
“Marrëveshjes së TRIPS-it (Aspekte të Tregtisë, që lidhen me Pronësinë Intelektuale)””, botuar në Fletore Zyrtare
nr. 122, datë 30 korrik 2008, faqe 5395.
2
Ligj Nr. 9590, datë 27.7.2006, “Për Ratifikimin e Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit ndërmjet Republikës së
Shqipërisë dhe Komuniteteve Evropiane e Shteteve të tyre Anëtare”, botuar në Fletore Zyrtare nr. 87, datë 14 gusht
2006, faqe 2955.

7
Aktualisht kjo periudhë kohore ka përfunduar në datën 1 dhjetor 2010, pasi ka filluar me hyrjen në
fuqi të Marrëveshjes së Përkohshme3
më datë 1 dhjetor 2006. Progres-Raportet për Shqipërinë në
vijimësi kanë evidentuar mangësitë në realizimin e të drejtave të pronësisë intelektuale.4
Në këto
Progres-Raporte analizohen të gjitha institucionet e ngarkuara nga ligji shqiptar për zbatimin e
mbrojtjes së PI, ku padyshim, administrata doganore zë një vend kryesor. Kështu Progres Raporti i
vitit 2011 në lidhje me punën e bërë nga Administrata Doganore Shqiptare citon: “Drejtoria për
Mbrojtjen e të Drejtave të Pronësisë Intelektuale ka nisur veprimtarinë e saj dhe ka përgatitur dhe publikuar një
manual dhe udhëzimet për mbrojtjen e të Drejtave të Pronësisë Intelektuale. Megjithatë, zbatimi i ligjit për DPI
mbetet i mangët dhe kapacitetet në këtë fushë janë të dobëta.” Edhe në Progres Raportin e vitit 2012 citohet:
“Drejtoria për të Drejtat e Pronësisë Intelektuale në administratën doganore miratoi një manual për marrjen e masave
kundër produkteve të falsifikuara, u paraqitën statistika dhe u publikuan udhëzime me formularët standard të lidhur
me to.
Aktet ligjore kombëtare të cilat parashikojnë mbrojtjen e pronësisë intelektuale nga ana e
administratës doganore janë:
• Kodi Doganor5
Neni 82/4 i Kodit Doganor përcakton se “Autoritetet doganore … mund të ndalojnë … mallrat e njohura si
të falsifikuara ose pirate, sipas procedurave të parashikuara në aktet nënligjore në zbatim të këtij Kodi.” Kjo
dispozitë tepër e përgjithshme në Kodin Doganor së bashku dhe me dispozitat e parashikuara në
TRIPS detajohen më tej në:
• Dispozitat Zbatuese të Kodit Doganor6
Nenet 118 – 120, të VKM 215, përcaktojnë në mënyrë të detajuar procedurat doganore që duhet të
ndiqen nga autoritetet doganore nga bllokimi i mallrave të dyshuara si cenuese së të drejtave të
pronësisë intelektuale, qoftë kur veprojnë me iniciativën e vet (ex officio) apo bazuar mbi një kërkesë
për veprim doganor. Këto veprime kanë përafruar pothuajse tërësisht Rregulloren e KE nr.
1383/20037
dhe pjesërisht Rregulloren 1891/2004.8
3
Ligj nr. 9591, datë 27.7.2006, “Për ratifikimin e Marrëveshjes së përkohshme ndërmjet Republikës së Shqipërisë
dhe Komunitetit Evropian për tregtinë dhe bashkëpunimit Tregtar” botuar në Fletore Zyrtare nr. 89, datë 17 gusht
2006, faqe 3249.
4
Shih Progres Raportet, në: http://www.mie.gov.al/.
5
Ligj nr. 8449, datë 27.01.1999 “Kodi Doganor i Republikës se Shqipërisë”, i ndryshuar, botuar në Fletore Zyrtare
nr. 4, datë 19.02.1999, faqe 51 (në fuqi).
6
VKM nr. 547, datë 01.05.2008, “Për disa ndryshime dhe shtesa në vendimin nr. 205, datë 13.4.1999 të Këshillit të
Ministrave “Për Dispozitat Zbatuese të Kodit Doganor””, të ndryshuar, botuar në Fletore Zyrtare nr. 74, datë
26.05.2008, faqe 3227.
7
Shih “Council Regulation (EC) No 1383/2003 of 22 July 2003 concerning customs action against goods suspected
of infringing certain intellectual property rights and the measures to be taken against goods found to have infringed
such rights” publikuar në: http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32003R1383:en:NOT
8
Shih: “Commission Regulation (EC) No 1891/2004 of 21 October 2004 laying down provisions for the
implementation of Council Regulation (EC) No 1383/2003 concerning customs action against goods suspected of
infringing certain intellectual property rights and the measures to be taken against goods found to have infringed
such rights”, publikuar në: http://eur-
lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2004:328:0016:0049:EN:PDF

8
Bazës ligjore të përafruar, gjatë vitit 2011, i është shtuar dhe një “Manual për depozitimin e
kërkesave për veprim doganor”9
, i hartuar sipas të njëjtit manual të BE.10
Ky dokument praktik, në
formën e pyetje-përgjigjeve për mënyrën e plotësimit të kërkesave për veprim doganor dhe paraqitjes
së informacioneve të detyrueshme dhe plotësuese në to, synon të shërbejë si instrument kryesor në
duart e mbajtësve të së drejtave të pronësisë intelektuale për mbrojtjen e këtyre të drejtave nga
administrata doganore. Pjesë e këtij manuali, të paraqitura në formën e shtojcave, janë dhe një sërë
formularësh të cilët shërbejnë si qasje e lehtësuar e shërbimit të autoriteteve doganore ndaj
subjekteve private si: formulari bazë i kërkesës për veprim dhe formularët shtesë në lidhje me
informacione plotësuese, që lidhen me informacione shtesë në lidhje me statusin e kërkuesit, mbi
llojin e së drejtave, mbi të dhëna në lidhje me mallrat autentike, mbi llojin apo modelin e mashtrimit,
mbi çdo informacion tjetër në posedim të mbajtësit të së drejtave, mbi zgjatjen e afatit të kërkesës
për veprim si dhe deklarata mbi marrjen përsipër të detyrimeve nga mbajtësit e së drejtave. Të gjithë
këta formularë, të publikuar në faqen e internetit të ADSH, janë gjithashtu të standardizuar me të
njëjtët formularë të përdorur në vendet anëtare të BE dhe paraqitja e tyre indirekt ndikon në sasinë
dhe cilësinë e informacionit të paraqitur pranë autoriteteve doganore. Një tjetër dokument i miratuar
nga ADSH është edhe “Udhëzime për pranimin dhe përpunimin e kërkesave për veprim doganor”11
,
në të cilin janë bërë transparente për mbajtësit e së drejtave procedura dhe mënyra se si ajo procedon
me kërkesat për veprim doganor të paraqitura pranë saj. Në lidhje me unifikimin e mënyrës së
raportimit statistikor, është miratuar Manuali për statistikat e mallrave të falsifikuara si dhe Formati
standard (Excel) për raportimin e të dhënave statistikore12
, dy dokumente këto që garantojnë një
mënyrë raportimi statistikor të njëjtë si në vendet anëtare të BE, për sa i përket rasteve të shkeljeve
së të drejtave të pronësisë intelektuale dhe procedurave doganore të ndjekura nga momenti i
pezullimit të çlirimit të mallrave e deri fund. Gjithashtu, për unifikimin e mënyrës së komunikimit
me mbajtësit e së drejtave dhe/ose zotëruesit/deklaruesit të mallrave të dyshuara si cenuese së të
drejtave të pronësisë intelektuale, janë miratuar format standarde të formularëve të njoftimeve si në
procedurat ex officio, ashtu dhe në procedurat bazuar në kërkesën për veprim doganor.13
Me qëllim përmirësimin e situatës së mbrojtjes së pronësisë intelektuale në nivel kombëtar nga
Këshilli i Ministrave është miratuar:
9
Miratuar me shkresën nr. prot. 7880/3, datë 06.06.2011, publikuar në:
http://www.dogana.gov.al/index.php?mid=211&art=335&info=more
10
Shih:
http://ec.europa.eu/taxation_customs/resources/documents/customs/customs_controls/counterfeit_piracy/right_holde
rs/manual_en.pdf
11
12
Miratuar nga Drejtori i Përgjithshëm me shkresën nr. prot. 17929/1, datë 04.11.2011, publikuar në
13

9
• Strategjia Kombëtare e Pronësisë Intelektuale dhe Industriale 2010 – 201514
Strategjia analizon bazën ligjore, funksionet dhe kompetencat për secilin institucion apo agjenci
shtetërore të krijuar për mbrojtjen e PI duke propozuar masat përkatëse për përmirësimin si të
situatës ligjore ashtu dhe të anës funksionale të tyre. Mbrojtja efikase qartazi lidhet me zhvillimin
ekonomiko-social të vendit, ashtu sikurse edhe me progresin e vendit drejt integrimit të plotë
evropian.15
Ligje të tjera, tepër të rëndësishme e që mbahen në konsideratë nga ADSH janë dhe:
• Ligji nr. 9947 datë 07.07.2008 “Për pronësinë industriale”16
,
• Ligji nr. 9380, datë 28.04.2005 “Për të drejtën e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me të”17
,
• Ligj nr. 8488, datë 13.5.1999 “Për mbrojtjen e topografisë së qarqeve të integruara”, i ndryshuar18
, etj.
Instrumentet institucionalë për mbrojtjen e pronësisë intelektuale në Shqipëri
Instrumentet institucionalë për mbrojtjen e PI në Shqipëri janë të përcaktuar shprehimisht në të
vetmin dokument zyrtar gjithëpërfshirës (në lidhje me problematikat e PI) që është Strategjia
Kombëtare e Pronësisë Intelektuale dhe Industriale 2010 – 2015. Mbrojtja efikase qartazi lidhet me
zhvillimin ekonomiko-social të vendit, ashtu sikurse edhe me progresin e vendit drejt integrimit të
plotë evropian. Në këtë kontekst, strategjia përcakton saktë aktorët kontribuues (të ngarkuar nga
ligji) dhe detyrat që secili prej tyre duhet të plotësojë me qëllim zbatimin e mbrojtjes efikase të PI.
Strategjia i kategorizon këta aktorë (institucione) në tre grupime sipas rëndësisë dhe rolit që ata kanë:
(1) institucione kryesore përgjegjëse, (2) institucione të tjera të përfshira dhe (3) institucione të tjera
që mund/duhet të përfshihen.
Sipas Strategjisë katër janë institucionet kryesore përgjegjëse për administrimin dhe monitorimin
e këtyre të drejtave:
• Drejtoria e Përgjithshme e Patentave dhe Markave (DPPM), në varësi të Ministrisë së
Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës;
• Zyra Shqiptare për të Drejtën e Autorit (ZSHDA), në varësi të Ministrisë së Turizmit,
Kulturës, Rinisë dhe Sporteve;
14
VKM nr. 760, datë 01.09.2010, “Strategjia Kombëtare e Pronësisë Intelektuale dhe Industriale 2010 – 2015”,
botuar në Fletore Zyrtare nr. 163, datë 08.12.2010, faqe 8483.
15
Në Strategjinë Kombëtare të Pronësisë Intelektuale dhe Industriale 2010 – 2015 shprehimisht thuhet:
“Shqipëria është shumë e vetëdijshme se zbatimi efikas i të drejtave të pronësisë intelektuale është një element
thelbësor për progresin e mëtejshëm social ekonomik si dhe rritjen e nivelit të konkurrueshmërisë së vendit në
tregun ndërkombëtar dhe garantimin e një mjedisi konkurrence të drejtë në tregun kombëtar. Ajo, kontribuon në
krijimin e kushteve optimale për thithjen e investimeve të huaja në vend si dhe është një gur themeli në procesin e
integrimit të tij në Bashkimin Evropian.”
16
Botuar në Fletore Zyrtare nr. 121, datë 31 korrik 2008, faqe 5315.
17
Botuar në Fletore Zyrtare nr. 42, datë 13 qershor, faqe 1493.
18
Botuar në Fletore Zyrtare nr. 18, datë 18.7.1999, faqe 562.

10
• Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit (DPPSH), përkatësisht Drejtoria Kundër
Krimit Financiar, në varësi të Ministrisë së Brendshme;
• Drejtoria e Përgjithshme e Doganave (DPD), përkatësisht Drejtoria për Mbrojtjen e
Pronësisë Intelektuale (shih Shtojca 1 “Hierarkia institucionale e DMPI”), në varësi të
Ministrisë së Financave.
Këto institucione janë realisht institucionet, të cilat dhe në këtë Strategji të DPD, rezultojnë si më të
rëndësishmet dhe më bashkëpunueset (shih Shtojca 2 “Analiza e aktorëve të rëndësishëm për
mbrojtjen e pronësisë intelektuale për DPD”).
DPPM dhe ZSHDA janë të ngarkuara nga ligji kryesisht me funksione që lidhen me njohjen
dhe/ose regjistrimin e të drejtave të pronësisë intelektuale me qëllim krijimin e një sistemi efikas për
njohjen dhe regjistrimin e këtyre të drejtave, monitorimin e mbrojtjes së këtyre të drejtave dhe me
ndërgjegjësimin e publikut rreth çështjeve të përgjithshme të së drejtave të pronësisë industriale dhe
të autorit dhe të drejtave të lidhura me të, apo (ZSHDA) dhe me ngritjen e një sistemi të
përshtatshëm të administrimit kolektiv së të drejtave të autorit në Shqipëri, etj.
Në ndryshim nga këto dy institucione të rëndësishme, DPPSH dhe DPD, janë më tepër të fokusuara
(për shkak të kompetencave ligjore që disponojnë) në evidentimin e shkeljeve, (përfshirë veprat
penale në sektorin ekonomik që rregullohen nga Kodi Penal) dhe shkelësve të së drejtave të PI. Të
dy këto institucione mund të konsiderohen si zbatuese me forcë të ligjit, por, ndërsa autoritetet
doganore të cilat disponojnë një bazë të plotë ligjore dhe të përafruar me atë të BE, veprojnë në
kufij, policia vepron brenda territorit dhe, baza ligjore e tyre (Kodi Penal dhe Kodi i Procedurës
Penale) ka nevojë për përmirësime të konsiderueshme dhe të menjëhershme.19
Kjo theksohet në
veçanti në Strategji.
Megjithatë, Strategjia përveç institucioneve kryesore përgjegjëse, përcakton dhe institucione të tjera
të përfshira në këtë fushë. Të tilla citohen:
• Ministria e Drejtësisë, e cila si funksion kryesor ka garantimin e përmirësimit të legjislacionit
vendas dhe përafrimin e tij me legjislacionin e Bashkimit Evropian (së bashku me Ministrinë
e Integrimit Evropian);
• Shkolla e Magjistraturës, e cila siguron kualifikim profesional për gjyqtarët dhe prokurorët;
• Këshilli Kombëtar i Radios dhe Televizionit (KKRT) përshihet në mënyrë indirekte në
mbrojtjen e pronësisë intelektuale duke qenë se është institucioni përgjegjës i ngarkuar nga
ligji që mbikëqyr zbatimin e dispozitave të ligjit në lidhje me të drejtat e transmetimit të
programeve radiofonike dhe televizive.
19
Pavarësisht ndryshimeve të fundit të Kodit Penal të bëra me ligjin nr. 23/2012 Për disa shtesa dhe ndryshime në
ligjin nr. 7895, datë 27.1.1995 "Kodi Penal i Republikës së Shqipërisë", të ndryshuar, ato garantojnë vetëm
mbrojtjen e të drejtave të pronësisë industriale duke mos përfshirë të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura
me to.

11
Pavarësisht këtyre institucioneve të përfshira direkt apo indirekt në mbrojtjen e të drejtave të PI në
Shqipëri, Strategjia propozon forcimin dhe zhvillimin jo vetëm të tyre, por edhe të institucioneve të
tjera që mund/duhet të përfshihen në të ardhmen të tilla si: Prokuroria, Agjencitë e
Administrimit Kolektiv, Inspektorati i Tregut për Pronësinë Intelektuale, Ministria e Arsimit,
Drejtoria e Përgjithshme Tatimeve, Agjencia Kombëtare e Shoqërisë së Informacionit, Zyrat e
Licencimit, Dhomat e Tregtisë si dhe Ambasadat e Huaja për sa i përket forcimit të bashkëpunimit
me partnerët ndërkombëtarë.
Në kuadër të Strategjisë së PI, DMPI në një analizë të strukturave bashkëpunuese ka ndërtuar dy
dokumente ku paraqitet një analizë me aktorët dhe strukturat (edhe brenda ADSH) që ndikojnë,
qoftë dhe indirekt, në mbrojtjen e pronësisë intelektuale dhe raportet e ndërsjella që Drejtoria e
Përgjithshme e Doganave (Drejtoria për Mbrojtjen e Pronësisë Intelektuale) ka me këto struktura
Analiza është parë në këndvështrimin e pritshmërisë që këto struktura presin nga DPD dhe DMPI
me qëllim përmirësimin e situatës aktuale. Strukturat (kombëtare dhe ndërkombëtare) të cilat janë
vlerësuar si më të rëndësishmet në Strategjinë e ADSH për Mbrojtjen e Pronësisë Intelektuale (shih
Shtojca 2), janë:
• Institucionet dhe agjencitë shtetërore (Parlamenti, Ministria e Financave, Ministria e
Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës, Qeveria, DPPM, ZSHDA, Inspektorati i Tregut për
Pronësinë Intelektuale, DPPSH, Ministria e Shëndetësisë, Strukturat e sistemit të drejtësisë,
Institucionet arsimore, etj.);
• Organizata dhe institucione ndërkombëtare (OBD, Komisioni Evropian – DG Taxud, OBT,
etj);
• Komunitetit i biznesit (mbajtësit e së drejtave);
• Qytetarët dhe publiku
Gjithashtu, është bërë dhe një analizë e strukturave ndërvepruese të Drejtorisë për Mbrojtjen e
Pronësisë Intelektuale brenda dhe jashtë ADSH (shih Shtojca 3 “Analiza e aktorëve të rëndësishëm
për mbrojtjen e pronësisë intelektuale për DMPI”) si:
• Degët Doganore
• Drejtoria e Analizës së Riskut dhe Monitorimit
• Drejtoria Juridike
• Drejtoria e Menaxhimit të Burimeve Njerëzore
• Drejtoria e Marrëdhënieve me Jashtë dhe Publikun
• Hierarkia Institucionale
• Organizata dhe institucione ndërkombëtare (OBD, Komisioni Evropian – DG Taxud,
OBT, etj);
• Komunitetit i biznesit (mbajtësit e së drejtave);
• Qytetarët dhe publiku

12
Situata aktuale
Pronësia intelektuale20
sot është një ndër çështjet e rëndësishme të zhvillimeve sa të së drejtës, të
drejtave të njeriut, tregtisë, administratës publike dhe kriminalitetit. Mbrojtja e të drejtave të
pronësisë intelektuale nuk përbën më vetëm një çështje të një vendi, por është pjesë përbërëse dhe e
pandarë e zhvillimeve rajonale e ndërkombëtare. Realizimi me efektivitet i kësaj mbrojtje tashmë
përbën një shqetësim mbarëbotëror, për arsye të mundësive të mëdha që ekzistojnë për realizimin e
shkeljeve si rrjedhojë e zhvillimeve globale, përfshirë ato teknologjike. Gama e produkteve të
falsifikuara, ndër vite ka ardhur duke u rritur si në aspektin sasior, ashtu dhe në atë cilësor, duke
përfshirë jo vetëm produktet e luksit, por çdo produkt me kushtin e vetëm: - që të nxjerrë përfitime
(të jashtëligjshme). Shkeljet e të drejtave të pronësisë intelektuale sot konsiderohen si krime të
dimensioneve globale me efekte të gjera në ekonomi dhe qeverisje.21
Siç shpjegohet në një raport të
OECD të vitit 2008, falsifikimi dhe pirateria “mund të kenë një efekt ekonomik shumë më të gjerë në tregti,
investimet e huaja, punësim, inovacion, kriminalitet, mjedis […] dhe duke iu referuar qeverive, falsifikimi dhe
pirateria kanë ndikim të drejtpërdrejtë në të ardhurat nga taksat dhe shpenzimet qeveritare.”22
Pasojat ekonomike
janë shumë të rënda dhe fusha e veprimit të efekteve të drejtpërdrejta që lidhen me shkeljet e të
drejtave të pronësisë intelektuale është shumë e gjerë dhe aspak shteruese. Adresimi i shkeljes së të
drejtave të pronësisë intelektuale kërkon një trajtim të plotë të saj dhe angazhimin e rritjen e
bashkëpunimit të shumë aktorëve: biznesit, agjencive qeveritare (dogana, tatime, polici, struktura të
inteligjencës, inspektorate të kontrollit të tregut, etj.), organizatave ndërkombëtare dhe mbi të gjitha,
të vetë qytetarëve. Në këtë kuadër, administrata doganore si pjesë e strukturave shtetërore luan një
rol thelbësor dhe parësor në mbrojtjen e tregut nga fluksi i produkteve false dhe pirate dhe
angazhimi i saj është bërë i domosdoshëm duke konsideruar edhe qasjen e tanishme si një
administratë e sigurisë në vend dhe jo vetëm e mbledhjes së të ardhurave. Roli i administratës
doganore është unik dhe i pazëvendësueshëm për nga rëndësia në mbrojtjen e PI, kjo për disa arsye
që lidhen me pozicionin gjeografik të vendosjes përgjatë kufijve të jashtëm, njohuritë e detajuara të
rrugëve ndërkombëtare të tregtisë, karakteristikat e produkteve origjinale dhe atyre cenuese, etj.
Duke pasur parasysh prioritetet e shtetit shqiptar, si dhe përpjekjet e komunitetit ndërkombëtar
kundër trafikut të mallrave false dhe pirate si pjesë integrale e trafiqeve ilegale, sikurse dhe të
përpjekjeve të tij për të luftuar terrorizmin dhe trafiqet që financojnë atë, Administrata Doganore
Shqiptare është e vendosur të intensifikojë përpjekjet e saj në luftën kundër këtyre aktiviteteve
kriminale në territorin e doganor, si dhe të kontribuojë në nivelin ndërkombëtar.
Trafikimi i produkteve false dhe pirate është një nga aktivitetet ilegale me fitimprurëse të krimit të
organizuar dhe Shqipëria nuk përbën vetëm një rrugë transiti të tyre, por shërben gjithashtu dhe si
20
Në këtë dokument, “pronësia intelektuale” (PI) nënkupton jo vetëm patentat, dizenjot industriale, modelet e
përdorimit, markat tregtare, topografinë e gjysmëpërcjellësve dhe treguesit gjeografikë, por edhe të drejtat e autorit
dhe të drejtat e tjera të lidhura me të.
21
OECD, The Economic Impact of Counterfeiting and Piracy, 2008 – Report, në
http://www.iccwbo.org/bascap/index.html?id=40991
22
OECD, The Economic Impact of Counterfeiting and Piracy, 2008 – Report, në:
http://www.iccwbo.org/bascap/index.html?id=40991

13
vend destinacioni. Për shkak të natyrës serioze të problemeve që lidhen me trafikun e produkteve
cenuese së të drejtave të pronësisë intelektuale, është e nevojshme të vlerësohet se deri ku
mekanizmat aktuale funksionale të administratës doganore i përgjigjen këtij fenomeni. Kemi
identifikuar një numër çështjesh që lidhen me funksionimin e strukturave të cilat duhet të zgjidhen,
me qëllim që të zbatohet siç duhet kjo strategji.
Për të mundësuar një mbrojtje së të drejtave të pronësisë intelektuale në maj të vitit 201023
u krijua
një drejtori e posaçme në Drejtorinë e Përgjithshme të Doganave, Drejtoria për Mbrojtjen e
Pronësisë Intelektuale. Baza ligjore mbi të cilën vepron kjo drejtori është pothuajse plotësisht e
përafruar me atë të BE. Ngritja e strukturave përgjegjëse për funksionimin e mbrojtjes së PI dhe i
personave të kontaktit për çdo Degë Doganore, mund të konsiderohet si hapi i parë i rëndësishëm,
pas krijimit të bazës ligjore, por gjithsesi hapa të tjerë të rëndësishëm nevojiten për ta bërë këtë
mbrojtje efektive. Mbrojtja faktike e këtyre të drejtave në kufijtë e Shqipërisë ka nevojë për
përmirësime me qëllim arritjen e rezultateve më të mira. Për të realizuar objektivat e saj në mbrojtje
së të drejtave të pronësisë intelektuale ADSH nga ana e saj ka nevojë të përmirësohet si nga ana e
kapaciteteve administrative, ashtu dhe nga ana e logjistikës. Faktori human ngelet gjithnjë faktor i
rëndësishëm. Mbrojtja e pronësisë intelektuale nuk është një detyrë e re për personelin doganor, ata
e kanë pasur këtë funksion/detyrë duke filluar nga viti 2000, kur Shqipëria u bë anëtare e OBT.
Për arritjen e rezultateve gjithashtu nevojitet një sistem efikas i menaxhimit të riskut me qëllim
identifikimin e saktë të ngarkesave të dyshuara. Menaxhimi i riskut nënkupton identifikimin
sistematik të riskut dhe implementimin e të gjitha masave të nevojshme për të kufizuar ekspozimin
ndaj riskut. Kjo përfshin aktivitete të tilla si mbledhja e të dhënave dhe informacioneve, analizimin
dhe vlerësimin e riskut, përshkrimin dhe marrjen e masave si dhe monitorim të rregullt dhe rishikim
të procesit dhe rezultateve të tij, duke u mbështetur në burime dhe strategji kombëtare apo
ndërkombëtare. Për identifikimin e riskut përveç informacioneve nevojiten dhe pajisje dhe
instrumente (si për shembull skaner me rreze X, mikroskopë, pajisje të teknologjisë së informacionit,
aparate fotografike, etj.). Sistemi i menaxhimit të riskut ka efekte sa pozitive që lidhen me lëvizjen e
lirë të mallrave dhe zvogëlimin e kohës së përpunimit të mjeteve për operatorët ekonomikë, po aq
edhe të rrezikshme, nëse nuk ndërtohet si duhet. Një mekanizëm i analizës së riskut jo efikas
mundëson si evazionin fiskal, ashtu dhe mundësinë e infiltrimit në territor të produkteve të
rrezikshme për shëndetin dhe sigurinë, të falsifikuara apo pirate.
Një domosdoshmëri për rritjen e efikasitetit për mbrojtjen e pronësisë intelektuale është edhe krijimi
i një sistemi apo moduli të menaxhimit të procedurave përkatëse doganore, duke filluar nga
depozitimi elektronik i kërkesave për veprim doganor e deri në përfundimin e procedurave me
sekuestrimin dhe shkatërrimin e mallrave cenuese apo dërgimin e rastit/çështjes në gjykatë.
23
VKM nr. 274, datë 13.4.2010 “Për disa shtesa dhe ndryshime në vendimin nr. 205, datë 13.4.1999 të Këshillit të
Ministrave “Për Dispozitat Zbatuese të Kodit Doganor””, të ndryshuar, botuar në Fletore Zyrtare nr. 55, datë
10.05.2010, faqe 2082.

14
Aktualisht ADSH disponon një sistem elektronik të procesimit të deklaratave doganore24
dhe që
plotëson anën funksionale, teknike dhe “tradicionale” të funksionimit të administratës doganore, në
lidhje me elemente të tillë si procedura doganore, origjina e mallrave, tarifa doganore dhe taksat e
tjera të import - eksportit, përjashtimet nga detyrimet doganore, menaxhimi i riskut, etj. Por moduli i
procedurave në lidhje me mbrojtjen e pronësisë intelektuale ende mungon. Një modul i tillë, do të
thjeshtonte punën dhe kohën fizike të mbajtësve së të drejtave si dhe do të shkurtonte kohën e
miratimit të kërkesave për veprim. Aktualisht, numri i kërkesave për veprim është ende në nivele të
ulëta, pavarësisht se trendi është në rritje. Gjatë vitit 2010 janë depozituar dhe miratuar vetëm 5
kërkesa për veprim doganor me 25 marka tregtare të mbrojtura, në vitin 2011 ky numër u rrit në 16,
me 47 marka tregtare të mbrojtura, ndërsa në vitin 2012 kërkesat për veprim (të reja dhe të
rinovuara) arritën shifrën 40 me 136 marka tregtare të mbrojtura. Koha ligjore në dispozicion të
shqyrtimit dhe (mos)miratimit të tyre është më se e mjaftueshme (maksimalisht 30 ditë pune), por në
momentin që ky numër do të rritet apo në rastet e paraqitjes së kërkesave për veprim pas
ndërhyrjeve ex officio (ku kërkohet shpejtësi në veprim) moduli do të ishte një ndihmesë e madhe.
Gjithashtu, ndryshimet e pritshme të legjislacionit evropian do ta reduktojnë kohën e përpunimit në
një ditë pune (në rastet e procedurës ex officio), ndaj, në kuadër të plotësimit të detyrimit të përafrimit
të legjislacionit të parashikuar në MSA, sistemi elektronik i miratimit do ta mundësonte një gjë të
tillë. Mbi të gjitha, një sistem elektronik lehtëson procedurat/kohën e komunikimit dhe mundëson
krijimin e arshivave lehtësisht të shfrytëzueshme.
Situata në doganat shqiptare sot bazohet në shpërndarjen e informacioneve vetëm me shkresa
zyrtare. Kjo vështirëson punën e doganierëve në terren, identifikimin e produkteve, ndërkohë që një
sistem elektronik do t’u krijonte mundësinë e kontrollit në moment së të dhënave p.sh. për marka
tregtare të caktuara, paraqitjen figurative të tyre, elementët dallues të produkteve origjinale nga ato
false, rrugët e trafikimit të produkteve cenuese, informacione mbi mbajtësin e së drejtës apo
përfaqësuesit e tyre, afateve të vlefshmërisë së kërkesave për veprim, nxjerrjen e statistikave etj., etj.
ADSH ka përfituar akses nga Organizata Botërore e Doganave (në shtator të 2011), në një bazë të
dhënash elektronike të krijuar prej tyre të quajtur IPM (Interface Public-Members),25
e prezantuar në
Kongresin e Gjashtë Botëror të Pronësisë Intelektuale (Paris, shkurt 2011).26
Kjo bazë të dhënash
mundëson nga njëra anë mbajtësit e së drejtave të paraqesin markat e tyre tregtare, elementet
dalluese të tyre, mundësinë e identifikimit të produkteve origjinale, mënyrën e paketimit, rrugët e
trafikimit etj., dhe nga ana tjetër, mundëson shfrytëzimin e këtij informacioni nga ana e autoriteteve
doganore. Në rastin e Shqipërisë, sidomos në mungesë të një sistemi elektronik të përmendur më
sipër, kjo bazë të dhënash përbën një burim shumë të rëndësishëm informacioni, por gjithsesi të
pjesshëm. Kjo sepse thjesht u mundëson autoriteteve doganore disa të dhëna shtesë mbi produktet
origjinale dhe false, por nuk mundëson asgjë për nga ana procedurale.
24
'Asycuda World'.
25
Shih: https://ipm.wcoomdpublications.org/CMSPublic.html?locale=en
26
Kunio Mikuriya, Sekretar i Përgjithshëm i OBD "Fjala e hapjes", në
http://www.ccapcongress.net/archives/Paris/files/20110201%20-
%20Kunio%20Mikuriya%20WCO%20Opening%20Speech.pdf

15
Mbrojtja pronësisë intelektuale nuk do të jetë asnjëherë plotësisht e realizuar, edhe sikur autoritetet
doganore të jenë të suksesshme në punën e tyre, nëse mungon një bashkëpunim dhe shkëmbim
informacioni në nivel kombëtar (ndërmjet aktorëve të tjerë të përfshirë në mbrojtjen e pronësisë
intelektuale, të tillë si policia, inspektorati i mbikëqyrjes së tregut për pronësinë intelektuale, tatimet,
etj.) dhe ndërkombëtar (institucione dhe organizata ndërkombëtare dhe autoritete doganore
homologe27
). Në këtë rast hallkat e zinxhirit do të ishin të shkëputura dhe mbrojtja e interesave të
biznesit dhe siguria e qytetarëve nuk do të siguroheshin plotësisht. Pikërisht, për të arritur këtë
qëllim është hartuar Strategjia Kombëtare e Pronësisë Intelektuale dhe Industriale 2010 – 2015, ku
roli i administratës doganore është thelbësor.
Duhen përmendur dhe dy faktorë të tjerë shumë të rëndësishëm në garantimin e suksesit në
zbatimin e pronësisë intelektuale: bashkëpunimi me mbajtësit e së drejtave, i parashikuar
shprehimisht edhe në VKM nr. 20528
, dhe ndërgjegjësimi i publikut. Mbajtësit e së drejtave janë
personat direkt të cenuar, personat e interesuar, personat përfitues, personat që sigurojnë
informacionet, etj., ndaj është e kuptueshme që pa një bashkëpunim të të gjithë aktorëve shtetërorë
me mbajtësit e së drejtave çdo tentativë për mbrojtjen e pronësisë intelektuale do të ishte e dështuar,
që pa filluar. Faktori tjetër është publiku, janë vetë qytetarët. Nëse nuk ndërgjegjësohen qytetarët në
lidhje me përdorimin apo konsumin e produkteve false dhe pirate, rreziku i këtyre produkteve do të
jetë gjithmonë i pranishëm. Ky ndërgjegjësim, siç parashikon dhe Strategjia Kombëtare, duhet të
fillojë që në shkollat fillore dhe duhet të jetë pjesë e kurrikulave të saj, por nuk duhet kufizuar me
kaq. Ndërgjegjësimi përfshin takime me biznesin, përdorimin e medias audio-vizuale dhe të shkruar,
përgatitjen e broshurave informuese, kartolinave, posterave, etj.
Misioni, Vizioni dhe Objektivat Strategjike
Strategjia për mbrojtjen e të drejtave të pronësisë intelektuale synon:
Uljen e nivelit të piraterisë, falsifikimit dhe të informalitetit në fushën e të drejtave të pronësisë
intelektuale dhe arritjen e standardeve të parashikuara në MSA29
, përmes:
• Përmirësimit të mekanizmit që siguron mbrojtjen e të drejtave të pronësisë intelektuale,
përmes përfundimit të plotësimit të kuadrit rregullator dhe legjislativ dhe përditësimit të tij të
vazhdueshëm,
• Reformës së inspektimit/kontrolleve të mallrave që hyjnë në apo dalin nga territori doganor i
RSH, me qëllim uljen e shkeljeve dhe përmirësimin e zbatimit të legjislacionit në fushën e të
drejtave të pronësisë industriale dhe të drejtave të autorit;
• Përmirësimit të sistemit të menaxhimit dhe përpunimit të informacionit për të drejtat e
pronësisë intelektuale;
27
Shih nenin 69 të TRIPS.
28
Neni 119.2.
29
Neni 73.

16
• Forcimit dhe konsolidimit të bashkëpunimit dhe bashkërendimit kombëtar ndërinstitucional,
horizontal dhe vertikal si dhe atij ndërkombëtar;
• Rritjes së shkallës së ndërgjegjësimit dhe transparencës, informimit dhe trajnimit për sistemin
e PI-së në përgjithësi.
Misioni ynë si administratë doganore, në lidhje me mbrojtjen e të drejtave të pronësisë intelektuale,
është në përputhje me misionin (mbrojtës) të ADSH dhe konsiston në:
• Mbrojtjen e ambientit të biznesit të cilët janë mbajtës dhe/ose përdorues të një të drejte të pronësisë
intelektuale nga konkurrenca e pandershme;
• Mbrojtjen e konsumatorëve dhe shëndetit publik nga mallrat e të falsifikuara/pirate, për pasojat që
shkaktojnë;
• Kufizimin e mundshëm të humbjeve së të ardhurave në buxhetin e shtetit që vinë si pasojë e mallrave që
cenojnë një të drejtë të pronësisë intelektuale.
Motoja jonë është:
Doganat shqiptare – partner i ekonomisë në luftën kundër falsifikimeve dhe piraterisë.
Vizioni i Administratës Doganore Shqiptare në lidhje me pronësinë intelektuale është në përputhje
me vizionin e administratës doganore në tërësi si dhe me vizionin e Qeverisë Shqiptare, lidhur me
zbatimin e të drejtave të pronësisë intelektuale në lidhje me garantimin dhe zhvillimin e “...një sistemi
bashkëkohor të mbrojtjes së të drejtave të pronësisë intelektuale në Shqipëri, në funksion të konsolidimit të një sistemi
social ekonomik konkurrues me të drejta dhe mundësi të barabarta për të gjithë qytetarët shqiptarë si dhe në përputhje
me të gjitha kërkesat dhe detyrimet që rrjedhin nga procesi i integrimit të Shqipërisë në Bashkimin Evropian”.30
Strategjia jonë synon të jetë në përputhje dhe në zbatim të prioriteteve strategjike të qeverisë
shqiptare që vijnë si rezultat i detyrimeve që rrjedhin nga: Dokumenti i Partneritetit Evropian,
Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit, Progres Raportet e KE-së për Shqipërinë, Marrëveshja TRIPS
dhe Acquis të BE-së, por edhe të arritjes së standardeve evropiane për administratat moderne
doganore të parashikuara Blueprints.
Vizioni ynë:
Ne synojmë të jemi një administratë doganore që garantojmë siguri për biznesin dhe qytetarët në Shqipëri, që përdorim
me efektivitet mjete dhe teknologji moderne për të mundësuar lëvizjen në, dhe nga, territori i Republikës së Shqipërisë
së mallrave që cenojnë të drejtat e pronësisë intelektuale, duke ushtruar me korrektësi dhe integritet detyrat tona
funksionale, pa penguar zhvillimin e rrjedhës së tregtisë dhe pa cenuar sigurinë e zinxhirit të tregtisë, në bashkëpunim
me gjithë faktorët/aktorët e brendshëm dhe të jashtëm. Ne synojmë të promovojmë mbrojtjen e të drejtave të pronësisë
intelektuale dhe të jemi partnerë të ekonomisë, në mbrojtje të tyre, duke synuar arritjen e standardeve të administratave
doganore moderne.
30
Marrë nga Strategjia Kombëtare e Pronësisë Intelektuale dhe Industriale 2010 – 2015.

17
Plani i veprimit
Zbatimi i së drejtës në lidhje me mbrojtjen e pronësisë intelektuale, është një element themelor për
zhvillimin e konkurrencës së rregullt dhe të drejtë në çdo aspekt të jetës sociale dhe ekonomike të
një vendi. Administrata doganore shqiptare duhet të ndërmarrë hapa konkretë në përmbushje të
misionit të saj dhe për realizimin e vizionit të saj. Sa më sipër është hartuar një plan veprimi
afatshkurtër – 2 vjeçar (Shtojca nr 4 “Plani i veprimit për mbrojtjen e të drejtave të pronësisë
intelektuale”), me objektivat përkatës për t’u realizuar, cili do të jetë vazhdimisht objekt rinovimi dhe
përditësimi. Objektivat e parashikuar janë dhe në përputhje me ato të parashikuar në Strategjinë
Kombëtare për Administratën Doganore Shqiptare, me Strategjinë e vetë ADSH dhe Blueprints. Ky
plan veprimi, si dhe vetë Strategjia, është një dokument i gjallë, i cili përditësohet në varësi të
zhvillimeve të reja dhe nevojave që lindin.
Objektivat Strategjike
Strategjia përqendrohet në tetë objektivat e mëposhtme:
Objektivi nr. 1:
Të përmirësojë dhe përditësojë kuadrin ligjor në përputhje me Rregulloret e BE.
Përafrimi i legjislacionit shqiptar me atë të BE është një detyrim ligjor i cili duhet plotësuar në
respektim të MSA. Në këtë kuadër, dhe legjislacioni doganor shqiptar do të duhet të përafrojë atë
evropian dhe pikërisht ky është qëllimi i këtij objektivi. Rregullorja në fuqi në Bashkimin Evropian
(EC 1383/2003), aktualisht është në proces rishikimi dhe së shpejti propozimi i paraqitur nga
Komisioni Evropian do të përfundojë procesin legjislativ të miratimit nga Këshilli dhe Parlamenti
Evropian. Detyra jonë konsiston në sigurimin e një kuadri ligjor të qëndrueshëm dhe modern për
shërbimin doganor duke pasqyruar ndryshimet e propozuara në legjislacionin tonë doganor me
korrektësi dhe cilësi. Pa një legjislacion dhe procedura të përafruara nuk mund të arrihen të njëjtat
standarde në respektimin e të drejtave të pronësisë intelektuale.
Objektivi nr. 2:
Të forcojë kapacitetet administrative të DPD dhe Degëve Doganore
Faktori human mbetet gjithnjë faktori më i rëndësishëm, që mundëson mirëfunksionimin e sistemit
dhe teknologjisë. Për sa më sipër, pavarësisht në mungesës dhe funksionimit të Akademisë së
Doganave31
, mungesës së një strategjie për burimet njerëzore apo qoftë dhe të identifikimit paraprak
të mediumit për t’u trajnuar, administrata doganore ka nevojë për trajnime të ndryshme për t’u
përditësuar me zhvillimet më të reja legjislative dhe për të përvetësuar më mirë procedurat ekzistuese
doganore, që lidhen me zbatimin e të drejtave të pronësisë intelektuale.
31
Në Progres Raportin e vitit 2011 citohet: “... Qendra e Trajnimit e Administratës Tatimore dhe Doganore
(Akademia) ende nuk ka filluar punën, gjë që pengon aktivitetet trajnuese. ... Kapacitetet e zbatimit të ligjit dhe
menaxhimi i burimeve njerëzore mbeten të pamjaftueshme...”

18
Objektivi nr. 3:
Të sigurojë një modul elektronik për procesimin e kërkesave për veprim doganor dhe
procedurave të tjera doganore të lidhura me mbrojtjen e pronësisë intelektuale
Rritja e numrit të kërkesave për veprim doganor si dhe e veprimeve konkrete në terren nga Degët
Doganore për zbatimin e legjislacionit për mbrojtjen e pronësisë intelektuale, do të kërkojë
detyrimisht përdorimin e një moduli specifik për pronësinë intelektuale, i cili të mundësojë
procesimin elektronik të kërkesave për veprim doganor, depozitimin on line të tyre nga mbajtësit e së
drejtave si dhe shfrytëzimin e të dhënave për qëllime statistikore. Moduli duhet të synojë paraqitjen e
një informacioni sa më të bollshëm me qëllim shfrytëzimi nga autoritetet doganore (DMPI, Degët
Doganore, Sektori i Analizës së Riskut, etj.), por që (mundësisht) të jetë dhe në përshtatje me
zhvillimet e BE në këtë fushë (COPIS) dhe të ndërveprojë me këtë të fundit, duke mundësuar
kështu implementimin e standardeve ndërkombëtare. Kjo do të ndikojë në një menaxhim më të mirë
të informacionit brenda dhe jashtë administratës doganore. Ndërtimi i një moduli të tillë duhet të
jetë dhe pjesë e Strategjisë së Teknologjisë së Informacionit të administratës doganore shqiptare.
Detyra jonë konsiston në shfrytëzimin e burimeve të mundshme dhe sigurimin e informacioneve
mbi modelet e ndryshme, për të mundësuar një përzgjedhje sa më të mirë.
Objektivi nr. 4:
Të ndërtojë/përmirësojë një sistem të menaxhimit të riskut efektiv për mbrojtjen e së
drejtave të pronësisë intelektuale
E ndodhur në mes të një udhëkryqi, për lehtësimin e tregtisë nga njëra anë (kërkesë dhe presion i
vazhdueshëm nga ana e komunitetit të biznesit) dhe sigurimin e vendit e mbrojtjen e konsumatorëve
dhe mbajtësve të së drejtës, nga rreziku i depërtimit në territorin shqiptar të produkteve (edhe të
rrezikshme) cenuese të pronësisë intelektuale, administrata doganore do të duhet të përshtatë
gradualisht mënyrën e funksionimit të saj (si dhe mentalitetin) për qenë sa më efikas në shënjestrimin
e ngarkesave cenuese së të drejtave të pronësisë intelektuale. Kjo nuk mund të realizohet pa një
sistem efikas të menaxhimit të riskut dhe ndërtimin e profileve përkatëse bazuar në të dhëna të
vlefshme, që mundësojnë zvogëlimin e numrit të kontrolleve dhe të kohës së përpunimit të mjeteve.
Implementimi i sistemit të duhur të menaxhimit të riskut për mbrojtjen e pronësisë intelektuale
mbetet qëllimi kryesor i këtij objektivi. Detyra jonë konsiston në përmirësimin e cilësisë së profileve
të riskut ekzistuese dhe krijimit të profileve të reja duke përmirësuar informacionet për t’u përdorur
nga sektori që menaxhon riskun në nivel qendror dhe lokal dhe nxitjen e mbajtësve të së drejtave për
paraqitjen e këtij informacioni në kërkesat për veprim doganor.
Objektivi nr. 5:
Të krijojë dhe/ose përshtatë manuale dhe udhëzime për personelin doganor (në përputhje
me ato të BE)
Me qëllim kuptimin dhe zbatimin sa më të saktë të legjislacionit doganor dhe garantimin e
respektimit me korrektësi dhe uniformitet të procedurave për mbrojtjen e pronësisë intelektuale nga
gjithë administrata doganore, Drejtoria e Përgjithshme e Doganave duhet të hartojë manuale dhe
udhëzime që mundësojnë këtë gjë. Ky mbetet një nga qëllimet kryesore për rritjen e cilësisë së

19
shërbimit. Hartimi i këtyre manualeve dhe udhëzimeve, atëherë kur është e mundur, në përputhje
me manualet korresponduese që ekzistojnë në BE, mbetet detyra kryesore, për të pasur një
interpretim uniform të koncepteve të njëjta dhe procedurave, duke qenë se legjislacioni ynë
kombëtar është pothuajse i tëri i përafruar me atë evropian.
Objektivi nr. 6:
Të ushtojë fushata ndërgjegjësimi
Ndërgjegjësimi i biznesit (mbajtësve të së drejtave) për ushtrimin e të drejtave të tyre që ua
mundëson ligji, por edhe publikut si konsumator (edhe pa dashje) i produkteve false dhe pirate, të
cilat në shumë raste rezultojnë të rrezikshme për shëndetin dhe jetën e tyre, është shumë i
rëndësishëm për zvogëlimin e shkallës së cenimit së të drejtave të pronësisë intelektuale dhe
administrata doganore duhet të japë kontributin e saj (qoftë edhe modest) në këtë drejtim. Qëllimi i
zbatimit të fushatave ndërgjegjësuese, në përputhje me çka është parashikuar në Strategjinë
Kombëtare, është ndikimi në rritjen dhe forcimin e besimit të biznesit dhe qytetarëve tek
administrata doganore dhe ndryshimin e imazhit apo perceptimit qytetar për të. Detyra jonë është
përzgjedhja apo përcaktimi i metodës më të përshtatshme, në funksion të burimeve financiare të
disponueshme, për realizimin e këtij qëllimi.
Objektivi nr. 7:
Të rrisë bashkëpunimin në nivel kombëtar me aktorët e tjerë të përfshirë në mbrojtjen e të
drejtave të pronësisë intelektuale
Drejtoria e Përgjithshme e Doganave, ashtu siç parashikohet dhe në Strategjinë Kombëtare, duhet të
sigurojë një bashkëpunim sa më korrekt dhe efektiv me gjithë aktorët e tjerë të përfshirë në zbatimin
e të drejtave të pronësisë intelektuale, përfshirë këtu institucionet shtetërore dhe organizimet e
biznesit (mbajtësit e së drejtave), si për shkëmbimin e informacioneve ashtu dhe për organizimin e
aktiviteteve të përbashkëta trajnuese, ndërgjegjësuese, etj. Qëllimi është sigurimi i shpërndarjes së
informacionit (brenda kufizimeve ligjore) me shpejtësi, për të garantuar efektivitet në veprimtarinë
secilit institucion dhe rritja e transparencës së veprimtarisë së administratës doganore, veçanërisht e
rëndësishme për komunitetin e biznesit. Detyra jonë konsiston në organizimin dhe/ose pjesëmarrjen
aktive dhe të koordinuar në takimet dhe tryezat e përbashkëta kombëtare si dhe shfrytëzimin me
efikasitet i mjeteve dhe teknologjisë në dispozicion.
Objektivi nr. 8:
Të rrisë bashkëpunimin ndërkombëtar
Drejtoria e Përgjithshme e Doganave, gjithashtu duhet të sigurojë një bashkëpunim sa më të gjerë
me institucionet, organizatat ndërkombëtare dhe autoritetet doganore homologe, duke qenë se këto
bashkëpunime ndikojnë në rritjen e kapaciteteve si administrative, ashtu dhe teknologjike të
personelit doganor edhe nëpërmjet projekteve të asistencës, duke synuar shtrirjen e mbrojtjes
efektive së të drejtave të pronësisë intelektuale në rajon e më gjerë.
*****

20
Për funksionimin e suksesshëm të sistemit të zbatimit së të drejtave të pronësisë intelektuale, arritja e
secilit prej objektivave të mësipërme është thelbësore. Secili prej objektivave përfshin shumë
veprime dhe aktivitete, disa prej të cilave mund të përmbushen brenda një periudhe kohore
relativisht të shkurtër dhe disa mund të kërkojnë të paktën përpjekje afatmesme. Kështu, plani i
veprimit i propozuar do të duhet të përditësohet në përputhje me sfidat dhe objektivat e reja që dalin
para Administratës Doganore Shqiptare pas përfundimit të periudhës afatshkurtër si dhe do të
përcaktojë prioritetet përkatëse dhe faktorët e rrezikut të mundshëm.

21
Lista e shtojcave
Shtojca 1 Hierarkia institucionale e DMPI
Shtojca 2 Analiza e aktorëve të rëndësishëm për mbrojtjen e pronësisë intelektuale për DPD
Shtojca 3 Analiza e aktorëve të rëndësishëm për mbrojtjen e pronësisë intelektuale për DMPI
Shtojca 4 Plani i veprimit për mbrojtjen e të drejtave të pronësisë intelektuale

22
Shtojca 1
Hierarkia institucionale e DMPI

DREJTORI I PËRGJITHSHËM
DEPARTAMENTI
ADMINISTRATIV
DREJTORIA E MENAXHIMIT TË
BURIMEVE NJERËZORE
Sektori i menaxhimit të
burimeve njerëzore
Zyra sekretari/protokollit dhe arkivës
DREJTORIA E FINANCËS
Sektori i buxhetit
Sektori i financë/kontabilitetit
DREJTORIA E BURIMEVE MBËSHTETËSE
Sektori i logjistikës dhe
investimeve
Sektori i njësisë së prokurimit
DEPARTAMENTI
TEKNIK
DREJTORIA E PROCEDURAVE,
KONTROLLIT TË PAGESAVE DHE
GARANCIVE DOGANORE
Sektori i procedurave
Sektori i kontrollit të pagesave dhe
garancive doganore
DREJTORIA E TARIFËS DHE E ORIGJINËS
Sektori i tafifës
Sektori i origjinës
DREJTORIA E VLERËS DOGANORE
Sektori i mbikqyrjes së vlerës doganore
Sektori i të dhënave të
disponueshme
DREJTORIA JURIDIKE
Sektori i legjislacionit
Sektori i ankimimeve
DREJTORIA E LABORATORIT DOGANOR
Sektori i standardeve, metodikave
dhe administrimit
Sektori i analizave
DEPARTAMENTI
OPERATIV - HETIMOR
DREJTORIA E ANTIKONTRABANDËS DHE
RIKUPERIMIT ME FORCË TË BORXHIT
Sektori i antikontrabandës tokësore
Sektori i antikontrabandës detare
Sektori i rikuperimit me forcë të borxhit
DREJTORIA ANTITRAFIK
DREJTORIA E HETIMIT
DREJTORIA PËR MBROJTJEN E
PRONËSISË INTELEKTUALE
DREJTORIA E KONTROLLIT
PASZHDOGANIMIT
Sektori i kontrollit të
vlerës/klasifikimit/origj inës
Sektori i kontrollit të regjimeve doganore
DREJTORIA E INFORMACIONIT
Sektori i inteligjencës operative
Sektori i inteligjencës operative
Sektori i shkëmbimit të
informacionit
DREJTORIA E ANALIZËS SË RISKUT DHE
MONITORIMIT
Sektori i monitorimit
Sektori i analizës së riskut
KABINETI I DREJTORIT TË
PËRGJITHSHËM
DREJTORIA E AUDITIT TË
BRENDSHËM
Sektori i auditit financiar
Sektori i auditit operacional
DREJTORIA E
MARRËDHËNIEVE ME JASHTË
DHE ME PUBLIKUN
DREJTORIA E INVESTIGIMIT TË
BRENDSHËM DHE ANTIKORRUPSIONIT
DEPARTAMENTI I
AKCIZëS
DREJTORIA TEKNIKE E AKCIZËS
Sektori i autorizimeve
Sektori i lehtësirave, klasifikimit,
pullave fiskale, garancive dhe
TVSH
Sektori i pajisjeve, matësve dhe
linjave teknologjike
DREJTORIA E METODIKAVE DHE KONTROLLIT
Sektori i pijeve alkoolike
Sektori i produkteve energjitike
Sektori i produkteve të tjera
DEPARTAMENTI I
TEKNOLOGJISË SË
INFORMACIONIT
DREJTORIA E SISTEMEVE DHE SIGURISË
DREJTORIA E ZHVILLIMIT
DREJTORIA MBËSHTETËSE DHE
ZGJIDHJEVE (HELP DESK)
DREJTORIA E ANALIZAVE
Organigrama e DPD_2013.mmap - 1/29/2013 - Mindjet

24
Shtojca 2
Analiza e aktorëve të rëndësishëm për
mbrojtjen e pronësisë intelektuale për DPD

DPD
Strategjia e
Mbrojtjes së
Pronësisë
Intelektuale
Institucione/Agjenci Qeveritare
Ministria e Financës
Pritshmëria
Përfaqëson ADSH tek të tjerët; DPD në
përgjithësi është pjesë e strategjisë së
saj për sa i përket problematikave
buxhetore, të performacës, integritetit,
legjislacionit, që lidhen direkt apo
indirekt me Pronësinë Intelektuale
Rëndësia
dhe
kompetencat
Shumë i rëndësishëm
Raportet e ndërsjella Pozitive
Strategjitë dhe masat përkatëse
Rritja e bashkëpunimit është e
nevojshme (për alokimin e fondeve, për
përmirësimin e legjislacionit dhe
ndërmarrjen e iniciativave ligjore)
Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjitikës
Pritshmëria
Zbatim të Marrëveshjeve (OBT, TRIPS),
lehtësim të tregtisë (nëpërmjet procedurave
të thjeshtëzuara, aplikimin e metodave të
menaxhimit të riskut)
Rëndësia
dhe
kompetencat
Mjaftueshëm të
rëndësishëm
Raportet e ndërsjella Neutrale
Takime të herëpasherëshme,
bashkëpunim dhe komunikim më të mirë
Qeveria
Pritshmëria
Bashkëpunim me institucionet dhe
agjencitë e tjera qeveritare, afrim drejt
integrimit në BE
Rëndësia
dhe
kompetencat
Shumë i rëndësishëm (miraton aktet
ligjore (Strategji, VKM, buxhetin)
Raportet e ndërsjella Pozitive
Promovim i administratës doganore,
përmirësim i visibilitetit (dukshmërisë,
paraqitjes)të doganave
Drejtoria e Përgjithshme e
Patentave dhe Markave (DPPM)
Pritshmëria
Sigurim informacioni, bashkëpunim,
plotësim i kërkesave/detyrave ligjore
Rëndësia
dhe
kompetencat
Të rëndësishëm
Raportet e ndërsjella
Pozitive - Memorandum bashkëpunimi
(bashkëpunim në nivel të kënaqshëm -
trajnime dhe seminare të përbashkëta
edhe në kuadër të IPA që DPPM ka në
zbatim). Shkëmbim informacioni rast
pas rasti nëpërmjet pikave të
përbashkëta të kontaktit.
Përmirësim i nivelit të bashkëpunimit.
Shkëmbime informacionesh mbi baza të
rregullta.
Zyra Shqiptare për të Drejtat e
Autorit (ZSHDA)
Pritshmëria
plotësim i kërkesave/detyrave ligjore
Rëndësia dhe
kompetencat
Të rëndësishëm
rregullta.
Inspektoriati i Mbikqyrjes së Tregut
Pritshmëria Sigurim informacioni, bashkëpunim.
Rëndësia dhe kompetencat Shumë të rëndësishëm.
Raportet e ndërsjella Inspektoriati nuk është ende funksional.
Strategjitë dhe masat përkatëse Arritja e një niveli të lartë bashkëpunimi.
Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit
Pritshmëria
plotësim i kërkesave/detyrave ligjore.
Rëndësia
dhe
kompetencat
Të rëndësishëm.
Raportet e ndërsjella Neutrale (mungon bashkëpunimi).
rregullta. Hartimi i një Memorandumi
Bashkëpunimi dhe i aksioneve të
përbashkëta.
Ministria e Shëndetësisë
Pritshmëria
Rezultate në evidentimin dhe asgjesimin
e medikamenteve të falsifikuara. Sigurim
informacioni, bashkëpunim, plotësim i
kërkesave/detyrave ligjore.
Rëndësia dhe kompetencat Të rëndësishëm.
Raportet e ndërsjella Neutrale (mungon bashkëpunimi).
rregullta. Hartimi i një Memorandumi
Bashkëpunimi dhe i aksioneve të
përbashkëta.
Institucione/Agjenci qeveritare të
tjera (Prokuroria, Gjykatat, Ministria
e Drejtësisë, Ministria e Kulturës,
Institucionet arsimore, etj.)
Pritshmëria
plotësim i kërkesave/detyrave ligjore.
Rëndësia
dhe
kompetencat
Mjaftueshëm të rëndësishëm.
Raportet e ndërsjella Neutrale.
Shkëmbime ekperiencash.
Komuniteti i bisnesit (Mbajtësit
e së drejtave)
Pritshmëria
Profesionalizëm, lehtësi në procedura
(procedura të thjeshtëzuara, kontrolle
efikase, procedura online), trajtim të
barabartë, transparencë, integritet (luftë
ndaj tregtisë së pandershme), kosto më
të ulta të shërbimeve doganore (në
lidhje me bllokimin, magazinimin dhe
shkatërrimin e mallrave cenuese), rritjen
e bashkëpunimit me agjenci të tjera
kombëtare dhe ndërkombëtare,
respektimi i parimit "e drejta për t'u
dëgjuar", respektim të konfidecialitetit,
fushata publicitare për rritjen e
ndërgjegjësimit.
Rëndësia dhe
kompetencat
Shumë i rëndësishëm.
E komplikuar (Procedurat doganore nuk
janë përvetësuar nga personeli doganor,
vendimet e miratimit të kërkesave për
veprim të DPD nuk zbatohen nga Degët
Doganore duke mos ushtruar kontrolle
për mbrojtjen e të drejtave të cenuara.
Informacionet shtesë të paraqitura nga
mbajtësit e së drejtave mungojnë ose
nuk përmbajnë informacion të
mjaftueshëm).
Më shumë informacion dhe shkëmbime
mbi baza të rregullta, zvogëlim të
kostove dhe pëmirësim të procedurave,
kontrolle më të shpeshta, por të
fokusuara bazuar në analiza risku,
seminare, konferenca, trajnime të
përbashkëta.
Organizata dhe institucione
ndërkombëtare (Komisioni
Evropian - DG TAXUD, OBD, OBT,
etj. ...)
Pritshmëria
Përmirësim të cilësisë dhe
profesionalizmit, zbatim të standardeve,
kontribute për arritjen e objektivave,
pjesëmarrje aktive në aktivitete e
takime të përbashkëta.
Rëndësia dhe kompetencat
Shumë të rëndësishëm (përcaktojnë
standardet, miratojnë projektet e
zhvillimit p.sh. IPA, organizojnë
trajnime, mundësojnë akses në bazat e
të dhënave, etj.).
Raportet e ndërsjella Të mira, korrekte.
Bashkëpunim më të mirë, takime më të
shpeshta, më shumë praktikë.
Qytetarët dhe publiku
Pritshmëria
Transparencë, etikë dhe besueshmëri,
profesionalizëm, informacion, siguri dhe
(safety).
Rëndësia dhe kompetencatMjaftueshëm të rëndësishëm.
Raportet e ndërsjellaImazh jo shumë pozitiv.
Botime, publikime, përmirësim të
marrëdhënieve, e drejta për t'u ankuar
dhe për t'u dëgjuar, reklamim i anëve
dhe rezultateve pozitive, kontribut në
fushatat e ndërgjegjësimit.
Parlamenti
PritshmëriaZbatim të ligjit dhe integritet në punë.
Rëndësia dhe kompetencatI rëndësishëm.
Neutrale (jo bashkëpunim të
drejtpërdrejtë).
Strategjitë dhe masat
përkatëse
Rritja e ndërgjegjësimit mbi rëndësisnë
e rolit të doganave. Raporte dhe
informacione.
Analiza e aktorëve të rëndësishëm për mbrojtjen e pronësisë intelektuale për DPD.mmap - 1/29/2013 - Mindjet

26
Shtojca 3
Analiza e aktorëve të rëndësishëm për
mbrojtjen e pronësisë intelektuale për DMPI

DMPI
Strategjia e
Mbrojtjes së
Pronësisë
Intelektuale
Komuniteti i bisnesit (Mbajtësit
e së drejtave)
Pritshmëria
Profesionalizëm, lehtësi dhe shpejtësi në
procedura (procedura online), trajtim të
barabartë, transparencë, integritet (luftë
ndaj tregtisë së pandershme), kosto më
të ulta të shërbimeve doganore (në
lidhje me bllokimin, magazinimin dhe
shkatërrimin e mallrave cenuese),
rritjen e bashkëpunimit me agjenci të
tjera kombëtare dhe ndërkombëtare,
respektim të konfidecialitetit, fushata
publicitare për rritjen e ndërgjegjësimit.
Rëndësia dhe
kompetencat
Shumë i rëndësishëm.
E komplikuar (Procedurat doganore nuk
janë përvetësuar nga personeli doganor,
vendimet e miratimit të kërkesave për
veprim të DPD nuk zbatohen nga Degët
Doganore duke mos ushtruar kontrolle
për mbrojtjen e të drejtave të cenuara.
Informacionet shtesë nga ana mbajtësve
të së drejtave janë shpesh të paplota
ose mungojnë).
Më shumë informacion dhe shkëmbime
mbi baza të rregullta, zvogëlim të
kostove dhe pëmirësim të procedurave,
kontrolle më të shpeshta, por të
fokusuara bazuar në analiza risku,
seminare, konferenca, trajnime të
përbashkëta.
Organizata dhe institucione
ndërkombëtare (Komisioni
Evropian - DG TAXUD, OBD, OBT,
etj. ...)
Pritshmëria
Përmirësim të cilësisë dhe
profesionalizmit, zbatim të standardeve,
kontribute për arritjen e objektivave,
pjesëmarrje aktive në aktivitete e
takime të përbashkëta.
Rëndësia dhe kompetencat
Shumë të rëndësishëm (përcaktojnë
standardet, miratojnë projektet e
zhvillimit p.sh. IPA, organizojnë
trajnime, mundësojnë akses në bazat e
të dhënave, etj.).
Raportet e ndërsjella Korrekte.
Bashkëpunim më të mirë, takime më të
shpeshta, më shumë praktikë.
Qytetarët dhe publiku
Pritshmëria
Transparencë, etikë dhe besueshmëri,
profesionalizëm, informacion, siguri dhe
(safety).
Rëndësia dhe kompetencatMjaftueshëm të rëndësishëm.
Raportet e ndërsjellaImazh jo shumë pozitiv.
Botime, publikime, përmirësim të
marrëdhënieve, e drejta për t'u ankuar
dhe për t'u dëgjuar, reklamim i anëve
dhe rezultateve pozitive, kontribut në
fushatat e ndërgjegjësimit.
Degët Doganore
Pritshmëria
Udhëzime të qarta, përmirësim të
teknologjisë, informacionit, pajisjeve,
baza të dhënash, etj., komunikim më të
shpeshtë, trajnime të vazhdueshme,
vlerësim objektiv të performancës,
motivim përfshirë dhe shpërblimet,
feedback nga niveli i lartë i menaxhimit.
Rëndësia dhe kompetencatShumë të rëndësishëm.
Jo shumë efektive. Raste të pakta të
raportimeve mbi shkeljet e të drejtave
të pronësisë intelektuale. Shfaqen të pa
interesuar.
Manuale dhe udhëzime të Drejtorisë së
Përgjithshme të Doganave, trajnime.
Drejtoria e Përgjithshme e Doganave
Drejtoria e Analizës së Riskut dhe Monitorimit
Pritshmëria
Propozime për profile risku efektive, as
më të detajuara dhe me as më shumë
informacion të vlefshëm.
Strategjitë dhe masat përkatëseKomunikim të shpejtë dhe bashkëpunim
Raportet e ndërsjellaKorrekte.
Rëndësia dhe kompetencatShumë i rëndësishëm.
Drejtoria Juridike
Pritshmëria
Përgatitje e ndryshimeve legjislative dhe
akteve të nivelit të tretë. Paraqitje
korrekte të rezultateve në zbatimin e
mbrojes së të drejtave të pronësisë
intelektuale dhe përgatije të
raportimeve të ndryshme
(kombëtare/ndërkombëtare) në kohë
dhe cilësi
Strategjia Kombëtare për Pronësinë
Intelektuale dhe Industriale 2010 -
2015. Komunikim të shpejtë dhe
bashkëpunim
Strategjia e Biznesit e Administratës
Doganore Shqiptare
Drejtoria e Menaxhimit të Burimeve Njerëzore
Drejtoria e Marrëdhënieve me
Jashtë dhe me Publikun
Pritshmëria
Zbatim me korrektësi të projekteve IPA,
etj. Shpejtësi dhe seriozitet në
raportimet në lidhje me takimet
ndërkombëtare
2015. Projekti IPA 2011
Doganore Shqiptare
Rëndësia dhe kompetencatTë rëndësishëm.
Hierarkia institucionale (Drejtori i
Përgjithshëm dhe Zv.Drejtorët e
Përgjithshëm)
Pritshmëria
Rezultate në zbatimin e mbrojes së të
drejtave të pronësisë intelektuale (duke
mirëpërdorur teknologjinë e
informacionit, informacionet, pajisjet,
bazat e të dhënave, etj.). Profile risku
efektive. bashkëpunim më të mirë me
Degët Doganore dhe Drejtoritë brenda
DPD, si dhe me strukturat e tjera
shtetërore të angazhuara direkt apo
indirekt me mbrojtjen e pronësisë
intelektuale.
2015.
Doganore Shqiptare
Analiza e aktorëve të rëndësishëm për mbrojtjen e pronësisë intelektuale për DMPI.mmap - 1/29/2013 - Mindjet

28
Shtojca 4
Plani i veprimit për mbrojtjen e të drejtave të pronësisë intelektuale

PLANI I VEPRIMIT PËR MBROJTJEN E TË DREJTAVE TË
2013 - 2014
DREJTORIA PËR MBROJTJEN E PRONËSISË INTELEKTUALE
Institucioni
DREJTORIA E PËRGJITHSHME E DOGANAVE
Statusi:
PEZULL
Personi përgjegjës për plotësimin e formularit
GENTI ÇANI
Personi përgjegjës për miratimin
FLAMUR GJYMISHKA
Pozicioni
DREJTOR I DREJTORISË PËR MBROJTJEN E
Data
30.01.2013
PLANI I VEPRIMIT
Objektivi i përgjithshëm: Të marrë masat e nevojshme për të garantuar një nivel mbrojtjeje së të drejtave të
pronësisë intelektuale, industriale dhe tregtare të njëjtë me atë që ekziston në BE,
përfshirë mjetet e efektshme për realizimin e këtyre të drejtave.

ZBATIMI MONITORIMI DHE VLERËSIMI
Çfarë duhet bërë? Nga kush dhe
kur?
Me çfarë
burimesh?
Çfarë të dhënash
tregojnë progres?
Rreziqet dhe sfidat Prioriteti
OBJEKTIVI 1: TË PËRMIRËSOJË DHE PËRDITËSOJË KUADRIN LIGJOR NË PËRPUTHJE ME
LEGJISLACIONIN E BE
Aktiviteti 1
Draftimi i një VKM të
re/ndryshuar në përputhje me
Rregulloren e re të Këshillit që
ndryshon/zëvendëson Rregulloren
aktuale të Këshillit (EC)
1383/2003)*
* Lidhet dhe me Aktivitetin 2 të
Objektivit 8
Drejtoria për Mbrojtjen e
Pronësisë Intelektuale
Drejtoria Juridike
Afati kohor 2013 - 2014
(Në varësi të hyrjes në fuqi
në BE të Rregullores së re
të Këshillit që
ndryshon/zëvendëson
Rregulloren aktuale të
Këshillit (EC) 1383/2003)
Të veta (kosto
administrative)
Hyrja në fuqi e VKM (që
ndryshon/zëvendëson VKM Nr.
205, datë 13.01.1999)
Ligji/VKM miratohet
Vonesa procedurale
administrative;
Ndryshime të vendit të punës të
personelit doganor
Mesatar
OBJEKTIVI 2: TË FORCOJË KAPACITETET ADMINISTRATIVE TË DREJTORISË SË PËRGJITHSHME TË
DOGANAVE DHE DEGËVE DOGANORE
Aktiviteti 1
Hartimi i planit vjetor të
trajnimeve mbi mbrojtjen e të
drejtave të pronësisë intelektuale (i
përshtatur sipas nevojave - tailor-
made)
Drejtoria e Menaxhimit të
Burimeve Njerëzore
Afati: 02/2013
Të veta (kosto
administrative)
Plani i përfunduar vjetor i trajnimit
për pronësinë intelektuale
Mungesa e një informacioni të
detajuar mbi trajnimet në
administratë dhe nevojave
përkatëse për trajnim, mungesa
e identifikimit saktë të
mediumit
I lartë
Aktiviteti 2
Zhvillim i trajnimeve në Degën e
Doganës Durrës
Në bashkëpunim me
Drejtorinë e Menaxhimit
të Burimeve Njerëzore
Degën e Doganës Durrës
Mbështetur nga Drejtoria
e Burimeve Mbështetëse
Afati: 12/2013
Të veta (kosto
administrative)
Kosto të Projektit IPA
2011
Kosto shtesë në varësi
të vendit të zhvillimit të
aktivitetit
Realizimi/organizimi i trajnimit në
Degën e Doganës Durrës
Prezantimet dhe materialet e tjera
përkatëse që përdoren gjatë trajnimit
Lista e pjesëmarrësve në trajnim
Formularët e vlerësimit
Vonesa procedurale
administrative
Kufizime në mbështetjen
financiare dhe në pajisjet
ndihmëse të teknologjisë së
informacionit
Probleme të logjistikës
Rotacion i personelit të trajnuar
doganor
I lartë

financiare për të përballuar
ekspertizë të huaj
Aktiviteti 3
Doganës Tiranë
Në bashkëpunim me:
Degën e Doganës Tiranë
Afati: 12/2013
Të veta (kosto
administrative)
2011
aktivitetit
Degën e Doganës Tiranë
Vonesa procedurale
administrative
informacionit
Humbje të personelit të trajnuar
si rrjedhojë e rotacionit
I lartë
Aktiviteti 4
Doganës Rinas
Degën e Doganës Rinas
Afati: 12/2013
Të veta (kosto
administrative)
2011
aktivitetit
Degën e Doganës Rinas
Vonesa procedurale
administrative
informacionit
I lartë
Aktiviteti 5
Doganës Fier dhe Vlorë
Degën e Doganës Fier dhe
Vlorë
Afati: 12/2013
Të veta (kosto
administrative)
2011
aktivitetit ose të
ekspertit të përzgjedhur
Degën e Doganës Fier dhe Vlorë
Vonesa procedurale
administrative
informacionit
I lartë
Aktiviteti 6
Doganës Elbasan
Të veta (kosto
administrative)
Degën e Doganës Elbasan
Vonesa procedurale
administrative
I lartë

Degën e Doganës Elbasan
Afati: 12/2013
2011
aktivitetit ose të
ekspertit të përzgjedhur
informacionit
Aktiviteti 7
Zhvillim i trajnimeve në
Drejtorinë e Antikontrabandës
dhe Rikuperimit me Forcë të
Borxhit
Drejtorinë e
Antikontrabandës dhe
Rikuperimit me Forcë të
Borxhit
Afati: 12/2013
Të veta (kosto
administrative)
2011
aktivitetit
Drejtorinë e Antikontrabandës dhe
Rikuperimit me Forcë të Borxhit
Vonesa procedurale
administrative
informacionit
Qarkullim/transferim i
personelit të trajnuar doganor
I lartë
OBJEKTIVI 3: TË SIGUROJË NJË MODUL TË PROCESIMIT ELEKTRONIK TË KËRKESAVE PËR VEPRIM
DOGANOR DHE PROCEDURAVE TË MBROJTJES SË PRONËSISË INTELEKTUALE
Aktiviteti 1
Vënia në zbatim i modulit
elektronik në kuadër të
implementimit të zgjatjes të
Programit SEED
Drejtoria e Teknologjisë së
Informacionit
Drejtoria e Burimeve
Mbështetëse
Afati kohor: 2013
Buxheti i BE (në rast se
moduli është ndërtuar
me fondet e BE
Moduli i pronësisë intelektuale INES
+ është plotësisht funksional
Vonesa procedurale
administrative
financiare dhe në pajisje
Probleme me zbatimin të tilla si
mospërshtatja/papajtueshmëria
modulit me hardware ekzistues
në Drejtorinë e Përgjithshme të
Doganave
I lartë

OBJEKTIVI 4: TË NDËRTOJË/PËRMIRËSOJË NJË SISTEM TË MENAXHIMIT TË RISKUT EFEKTIV PËR
MBROJTJEN E TË DREJTAVE TË PRONËSISË INTELEKTUALE
Aktiviteti 1
Analizimi i efektivitetit të profileve
të riskut ekzistuese për pronësinë
intelektuale
Drejtoria e Analizës së
Riskut dhe Monitorimit
Drejtorinë për Mbrojtjen e
Pronësisë Intelektuale dhe
Komitetin e Menaxhimit
të Riskut
Afati: 2013 – 2014
(proces në vazhdimësi)
Të veta (kosto
administrative)
Raporti i përfunduar analitik i
profileve të riskut
Profile të riskut të reja/përditësuara
në sistemin Asycuda World
Mungesa e informacioneve të
vlefshme për ndërtimin e
profileve të riskut, në kërkesat
për veprim të mbajtësve të së
drejtave
Kapacitetet institucionale për
menaxhimin e riskut
Mbajtja e një sistemi të
qëndrueshëm të menaxhimit të
riskut (të përditësuar)
Zbatimi i vazhdueshëm i
procedurave të vlerësimit të
riskut (përfshirë feedback) në
Degët Doganore
I lartë
Aktiviteti 2
Krijimi/përditësimi i profileve të
riskut
I lartë
OBJEKTIVI 5: TË HARTOJË DHE MIRATOJË MANUALE MBI MBROJTJEN E TË DREJTAVE TË PRONËSISË
INTELEKTUALE NË PËRPUTHJE ME UDHËZUESIT E BE
Aktiviteti 1
Hartimi i një udhëzimi mbi
zbatimin e procedurave doganore
për mbrojtjen e të drejtave të
pronësisë intelektuale për
personelin doganor (Degët
Doganore)
Projekti IPA 2011
“Mbështetje për
Administratën Doganore
Shqiptare”
Drejtorinë e Procedurave,
Kontrollit të Pagesave dhe
Garancive Doganore
Drejtorinë Juridike
Afati: 06/2013 - 2014
2011
Të veta (kosto
administrative)
Udhëzimi i miratuar mbi zbatimin e
procedurave doganore për mbrojtjen
e të drejtave të pronësisë intelektuale
për personelin doganor (Degët
Doganore)
Udhëzimet/manualet ekzistuese për
mbrojtjen e të drejtave të pronësisë
intelektuale (për personelin doganor
dhe mbajtësit e së drejtave), të
miratuara
Vonesa procedurale
administrative
personelit doganor
I lartë
Aktiviteti 2
Përditësimi i
udhëzimeve/manualeve ekzistuese
për mbrojtjen e të drejtave të
pronësisë intelektuale (për
personelin doganor dhe mbajtësit
e së drejtave)
OBJEKTIVI 6: TË ORGANIZOJË DHE/OSE MARRË PJESË NË FUSHATA NDËRGJEGJËSUESE
Aktiviteti 1 Dhoma Amerikane e Kosto të Dhomës Realizimi i takimit vjetor me Dhomën Mungesë bashkëpunimi Mesatar

Pjesëmarrja në takimin vjetor me
Dhomën Amerikane të Tregtisë
Tregtisë
Doganave
Afati: 12/2013
Amerikane të Tregtisë Amerikane të Tregtisë dhe Drejtorisë
së Përgjithshme të Doganave.
Buletini mbi rezultatet e takimit i
Dhomës Amerikane të Tregtisë
Raporti i Drejtorisë së Përgjithshme
të Doganave mbi rezultatet e takimit
ndërmjet Dhomës Amerikane
të Tregtisë dhe Drejtorisë së
Përgjithshme të Doganave.
Aktiviteti 2
Organizimi i një fushate
ndërgjegjësimi në Ditën
Ndërkombëtare të Pronësisë
Intelektuale
Ministrinë e Financave
Zyrën Shqiptare për të
Drejtën e Autorit
Drejtorinë e Përgjithshme
e Patentave dhe Markave
(në rast të organizimeve të
përbashkëta)
Afati: 26/4/2013
Të veta (kosto
administrative)
Kosto financiare të
institucioneve të tjera të
interesuara
Kosto financiare shtesë
në varësi të llojit të
fushatës
ndërgjegjësuese të
përzgjedhur (për
prodhimin dhe
shpërndarjen e
broshurave,
fletëpalosjeve,
kartolinave, posterave,
publikimeve në media,
organizimit të takimeve
me aktorët e interesuar,
etj.)
Posterat/kartolinat/broshurat e
shtypura dhe të shpërndara
Pasqyrimi i aktivitetit në media
financiare për financimin e
fushatës
Bashkëpunim i dobët ndërmjet
institucioneve
Mungesa e një kuptimi të qartë
mbi përcaktimin e grupeve në
fokus, të cilave u adresohet
fushata
I lartë
OBJEKTIVI 7: TË RRISË BASHKËPUNIMIN ME AKTORËT E TJERË TË LIDHUR ME TË DREJTAT E
Aktiviteti 1
Nënshkrimi i Marrëveshjeve të
reja të Bashkëpunimit apo
përmirësimi/përditësimi i atyre
ekzistuese
Doganave (Drejtoria për
Mbrojtjen e Pronësisë
Intelektuale)
Ministria e Financave
Zyra Shqiptare për të
Drejtën e Autorit
Patentave dhe Markave
Tatimeve
Policisë së Shtetit
Biznesi
Të veta (kosto
administrative)
Kosto administrative të
institucioneve dhe
agjencive të tjera të
interesuara
Kosto të biznesit
Marrëveshjet e Bashkëpunimit të reja
apo të përmirësuara/përditësuara
Rritja e numrit të kërkesave për
veprim doganor si rrjedhojë
bashkëpunimit më të mirë dhe
funksional
Rritja dhe përmirësimi i cilësisë dhe
shpejtësisë së shkëmbimit të
informacioneve
Trajnime dhe aktivitete të
përbashkëta
Pengesa/barriera në
komunikim dhe në
ndarjen/shkëmbimin e
informacionit
Mungesa e një baze të dhënash
të përbashkët apo të
aksesueshme nga të gjithë
Mesatar
Aktiviteti 2
Shkëmbimi i informacioneve
I lartë
Aktiviteti 3
Realizimi i aktiviteteve të
përbashkëta: trajnime, seminare,
workshope, aksione apo dhe
inspektime të përbashkëta
I lartë

Afati: Proces në
vazhdimësi
OBJEKTIVI 8: TË RRISË BASHKËPUNIMIN NDËRKOMBËTAR
Aktiviteti 1
Pjesëmarrje aktive në veprimtari
ndërkombëtare (trajnime,
seminare, workshope, vizita
studimore), aktivitete të
përbashkëta/koordinuara dhe
përdorimi i portaleve apo bazave
të së dhënave të informacioneve
me akses të kufizuar
Doganave
Administrata të tjera
doganore
Komisioni Evropian (DG
Taxud)
Organizata Botërore e
Organizata Botërore e
Doganave
SELEC
Iniciativa e Bashkëpunimit
të Venecias
Afati: Proces në
vazhdimësi
Të veta (kosto
administrative)
Kosto të pjesëmarrjes
dhe/ose organizimit të
aktiviteteve
Numri i veprimtarive ndërkombëtare
ku merret pjesë (trajnime, seminare,
workshope, vizita studimore),
aktivitete të përbashkëta/koordinuara
Rritja e numrit të përdoruesve të
personelit doganor të portalit IPM të
OBD
Rritja e numrit të përdoruesve të
certifikuar të personelit doganor të
portalit IPM të OBD
Kufizime financiare për
pjesëmarrjen dhe/ose
organizimin e aktiviteteve
ndërkombëtare
Kapacitete të pa kualifikuara
administrative në terren (Degë
Doganore)
I lartë
Aktiviteti 2
Pjesëmarrje aktive në veprimtaritë
e parashikuara në Projektin IPA
2011 “Mbështetje për
Administratën Doganore
Shqiptare”
*
* Lidhet dhe me Aktivitetin 1 të
Objektivit 1
Doganave
Komisioni Evropian (DG
Taxud)
Afati: 06/2013 - 2014
Kosto të projektit IPA
2011 (Buxheti i BE)
Të veta (kosto
administrative)
Numri i veprimtarive kombëtare dhe
ndërkombëtare ku merret pjesë
(trajnime, seminare, workshope,
vizita studimore), aktivitete të
përbashkëta/koordinuara
Udhëzime/rregullore të reja të
përditësuara
Vonesa procedurale
administrative për fillimin e
projektit
personelit doganor
Bashkëpunim i dobët ndërmjet
institucioneve të BE dhe
personelit doganor
I lartë

Strategjia ipr dpd detyre doganore

Recommended

Recommended

More Related Content

Featured

Featured (20)

Strategjia ipr dpd detyre doganore