1. Isang Dosenang klase ng high school
students. Saan ka nabibilang? —Bob Ong
CLOWNS – Ang official kenkoy ng class. May mga one-liner na gumigising sa lahat
pag nagkakaantukan na. Sabi ng ilang teacher, eto raw yung mga KSP sa klase na dahil
hindi naman matalino e idinadaan na lang sa patawa ang pagpapapansin. Pero aaminin
ko, walang klaseng walang ganito, at kung meron man, magigigng matinding sakripisyo
ang pagpasok sa eskuwela araw- araw.
GEEKS – Mga walang pakialam sa mundo, libro-teacher-blackboard lang ang iniintindi.
Kahit na mainit na ang ulo at bad trip ang teacher, ang mga geeks ang walang takot na
lumalapit sa kanila para lang itanong kung mag-iiba ang result ng equation kung isa-
substitute yung value ng X sa Y.
HOLLOW MAN – May dalawang uri ang H.M virus, ang type A at type B. Ang type A
ay ang mga estudyanteng madalas invisible, bakante ang upuan, madalas absent. Type B
naman ang mga mag-aaral na bagama’t present e invisible naman madalas ang sagot sa
mga quiz, hollow ang utak.
SPICE GIRLS – Barkadahan ng mga kababaihang mahilig gumimik, sabay-sabay pero
laging late pumapasok ng room pagkatapos ng recess at lunch break. Madalas na may

2. hawak na suklay, brush, at songhits. Pag pinagawa mo ng grupo ang isang klase, laging
magkakasama sa iisang grupo ang SG.
DA GWAPINGS – Ang male counterpart ng SG, isinilang sa mundo para magpa-cute.
Konti lang ang miyembro nito, mga dalawa hanggang apat lang, para mas pansin ang
bawat isa. Tulad ng SG, kadalasang puro hair gel lang ang laman ng utak ng mga DG.
CELEBRITIES – Politicians, athletes, at performers. Politicians ang mga palaban na
mag-aaral na mas nag-aalala pa sa kalagayan ng eskuwelahan at mga kapwa estudyante
kesa sa grades nila sa Algebra. Athletes ang ilang varsitarian na kung gaano kabilis
tumakbo e ganoon din kabagal magbasa. Performers naman ang mga estudyanteng kaya
lang yata pumapasok sa eskuwela e para makasayaw, makakanta, at makatula sa stage
tuwing Linggo ng Wika. Sa pangkalahatan, ang mga celebrities ay may matinding PR,
pero mababang IQ.
GUINESS – Mga record holders pagdating sa persistence. Pilit pinupunan ng kasipagan
ang kakulangan ng katalinuhan. Sila ang kadalasang nagtatagumpay sa buhay. Masinop
sa projects, aktibo sa recitation. Paulit-ulit at madalas magtaas ng kamay, kahit na laging
mali ang sagot.
LEATHER GOODS – mga estudyanteng may maling uri ng determinasyon. Laging
determinado ang mga ito sa harapang pangongopya, bulgarang pandaraya, at palagiang
pagpapalapad ng papel sa teacher. Talo ang mga buwaya sa pakapalan.
WEIRDOS – Mga problematic students, misunderstood daw, kadalasang tinatawag na
black sheep ng klase. May kanya-kanya silang katangian, konti ang kaibigan, madalas
mapaaway, mababa ang grades, at teachers’ enemy.
MGA ANAK NI RIZAL – Ang endangered species sa eskuwelahan. Straight ‘A’
students pero well rounded at hindi geeks. Teacher’s pet pero hindi sipsip. Hari ng Math,
Science, at English, pero may oras pa rin sa konting extra-curricular activities, at
gimmicks.
BOB ONgs – Mga medyo matino na medyo may sayad. Eto yung estudyanteng habang
nagle-lecture yung teacher e pinaplano na yung librong ipa-publish nya tungkol sa mga
classmates nya
COMMONERS – Mga generic na miyembro ng klase. Kulang sa individuality at
katangiang umuukit sa isipan. Hindi sila kagad napapansin ng teacher pag absent, at sa
paglipas ng panahon, sila ang mga taong unang nakakalimutan ng mga teachers at
classmates nila.
Posibleng may mga estudyante na ang katangian ay kombinasyon ng mga nabanggit.
Posible ring hindi lahat ng uri ng estudyante ay makikita sa iisang klase.

3. Prayer for Good Habits

4. Sandaang Damit ni Fanny A. Garcia
1. May isang batang babaing mahirap. Nag-aaral siya. Sa paaralan ay kapansin-
pansin ang kanyang pagiging walang imik. Madalas ay nag - iisa siya. Lagi
siyang nasa isang sulok. Kapag nakaupo na’y tila ipinagkit. Lagi siyang
nakayuko, mailap ang mga mata, sasagot lamang kapag tinatawag ng guro,
halos paanas pa kung magsalita.2. Naging mahiyain siya sapagkat maaga
niyang nalaman na kaiba ang kanyang kalagayan kung ihahambing sa mga
kaklase. Ipinakita at ipinabatid nila iyon sa kanya. Mayayaman sila. Magaganda
at iba-iba ang kanilang damit na pamasok sa paaralan. Madalas ay tinutukso
siya dahil sa kanyang damit. Ang kanyang damit, kahit malinis ay halatang luma
na, palibahasa ay kupas na at punung-puno pa ng sulsi.3. Kapag oras ng kainan
at labasan nag kani-kaniyang pagkain, halos ay ayaw niyang ipakita ang
kanyang baon. Itatago niya sa kanyang kandungan ang pagkain, pipiraso nang
kaunti, tuloy subo sa bibig, mabilis upang hindi malaman ng mga kaklase kung
ano ang dalang pagkain. Sa sulok ng kanyang mata’y masusulyapan niya ang
mga pagkaing dala ng kanyang mga kaklase gaya ng mansanas, sandwiches,
mga imported at mamahaling tsokolate . 4. Ang panunukso ng mga kaklase ay
hindi nagtatapos sa kanyang mga damit. Tatangkain nilang silipin kung ano ang
kanyang pagkain at sila’y magtatawanan kapag nakita nila na ang kanyang baon
ay isa lamang pirasong tinapay na karaniwa’y walang palaman.5. Kaya lumayo
siya sa kanila. Siya ay naging walang kibo at mapag -isa.6. Ang nangyayaring ito
ay batid ng kanyang ina. Pag uwi sa bahay, madalas siyang umiiyak dahil sa
panunukso ng mga kaklase at siya’y nagsusumbong sa ina. Mapapakagatlabiang

5. kanyang ina, matagal itong hindi makakibo, at sabay haplos nito sa kanyang
buhok at may pagmamahal na sasabihin sa kanya, “Bayaan mo sila, anak,
huwag mo silang pansinin. Hayaan mo, kapag nagkaroon ng trabaho ang iyong
ama, makapagbabaon ka na rin ng masasarap na pagkain. Maibibili rin kita ng
maraming damit.”7. At lumipas pa ang maraming araw. Ngunit ang ama ay hindi
pa rin nakakuha ng trabaho kaya ganoon pa rin ang kanilang buhay. Ang bata
naman ay unti-unting nakauunawa sa kanilang kalagayan. Natutuhan niyang
makibahagi sa malaking suliranin ng kanilang pamilya. Natutuhan niyang
sarilinin ang pagdaramdam sa panunukso ng mga kaklase. Hindi na siya
nagsusumbong sa kanyang ina.8. Sa kanyang pagiging tahimik ay ipinalagay ng
kanyang mga kaklase na siya ay kanilang talu-talunan kaya lalong sumidhi ang
kanilang pang-aasar. Lumang damit. Di-masarap na pagkain. Mahirap. Pilit na
ipinasok nila sa kanyang isip.9. Hanggang nang isang araw ay natuto siyang
lumaban.10. Sa buong pagtataka nila’y bigla na lamang natutong sumagot ang
mahirap na batang babae na laging luma, kupas at puno ng sulsi ang damit. Ang
batang babae na ang laging baon ay tinapay na walang palaman. Isa na naman
iyong pagkakataong walang magawa ang kanyang mga kaklase kung hindi ang
tuksuhin siya.11. “Alam ninyo,” sabi niya sa malakas at nagmamalaking tinig,
”ako’y may sandaang damit sa bahay.”12. Nagkatinginan ang kanyang mga
kaklase. Hindi sila makapaniwala. “Kung totoo iyan ay bakit lagi na lang luma
ang isinusuot mo?”13. Mabilis ang sagot niya, “dahil iniingatan ko ang aking
sandaang damit. Ayokong maluma agad.” 14. “Sinungaling ka! Ipakita mo muna
sa amin para kami maniwala!” iisang sabi nila sa batang mahirap.15. “Hindi ko
madadala rito. Baka makagalitan ako ni Nanay. Kung gusto ninyo ay sasabihin
ko na lang kung ano ang tabas, kung ano ang tela, kung ano ang kulay, kung
may ribbon o may bulaklak.”16. At nagsimula na nga siya sa kanyang
pagkukwento. Paano ay inilalarawan niya hanggang kaliit-liitang detalye ang
bawat isa sa kanyang sandaang damit. Tulad halimbawa ng isang damit na
pamparti. Makintab na rosas ang tela na maraming mumunting bulaklak, bolga
ang manggas, may tig-isang ribbon sa magkabilang balikat. Hanggang sakong
ang haba ng damit. O kaya ay ang kanyang dilaw na pantulog na may burda. O

6. ang kanyang puting pansimba na may malapad na sinturon at malaking bulsa.17.
Mula noon ay naging kaibigan na niya ang mga kaklase. Ngayon, siya na ang
laging nagsasalita at sila ang nakikinig. Lahat sila ay natutuwa sa kanyang
kwento tungkol sa sandaang damit. Nawala ang kanyang pagiging mahiyain.
Naging masayahin siya bagaman patuloy pa rin ang kanyang pamamayat kahit
na ngayo’y nabibigyan nila siya ng kapiraso ng kanilang baong mansanas o
sandwich.18. Isang araw, hindi pumasok sa klase ang mahirap na batang
babaing may sandaang damit. Saka ng sumunod na araw at ng sumunod pang
araw. Pagkaraan ng isang linggong hindi pagpasok ay nag-alala ang kanyang
mga kaklase at guro.19. Isang araw ay nagpasya silang dalawin ang batang
matagal ng absent sa klase. Ang natagpuan nilang bahay ay sira-sira at
nakagiray na sa kalumaan.20. Lumabas ang isang babaing payat, iyon ang ina
ng batang mahirap. Sila ay pinatuloy at nakita nila ang maliit na kabuuan ng
kabahayan na salat na salat sa marangyang kasangkapan. Sa isang sulok ay
isang lumang papag at doon nakaratay ang batang babaing may sakit pala.
Ngunit sa mga dumalaw ay di agad ang maysakit ang napagtuunan ng pansin
kundi ang mga papel na maayos na nakadikit sa dingding sa may tabi ng papag.
Lumapit sila sa sulok at nakita nilang ang mga papel na nakadikit sa dingding ay
yaong mga drowing ng bawat isa sa sandaang papel. Magaganda, makukulay.
Naroong lahat ang kanyang naikuwento. Totoo at naroroon ang sinasabi niyang
rosas na damit na pamparti. Naroroon din ang drowing ng kanyang damit
pantulog, ang kanyang pansimba, ang mga sinasabi niyang pamasok sa
paaralan na kailanma’y hindi nasilayan ng mga kaklase dahil ayon sa kanya’y
nakatago at iniingatan sa bahay.21. Sandaang damit na pawang drowing
lamang.