1. ΤΜΗΜΑ: B1 PROJECT
ΥΠΕΥΘΥΝH ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΒΟΪΝΟΥ ΦΑΝΗ- ΠΕ02
ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
ΤΙΤΛΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:
«ΈΝΑ ΤΑΞΊΔΙ ΣΤΗ ΜΑΓΕΊΑ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΆΦΟΥ»
Τα μυστικά του σινεμά
είναι σαν της ποιήσεως την μαγεία.
Ανδρέας
Εμπειρίκος
2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ
Σκοπός της έρευνας: Επιδίωξη ήταν οι μαθητές να έρθουν σε επαφή με τον
μαγικό κόσμο του κινηματογράφου (ελληνικού, ευρωπαϊκού, αμερικάνικου
και άλλου), να διευρύνουν τις γνώσεις τους, να μπουν στη διαδικασία να
κρίνουν, να φαντασθούν και να εκφρασθούν, να εντοπίσουν τα κοινωνικά
μηνύματα και τους συμβολισμούς των ταινιών, να ερευνήσουν σημαντικά
ζητήματα που αφορούν στον κινηματογράφο και να παρακολουθήσουν
ταινίες που εμπίπτουν στη θεματική «Σχολείο και Κινηματογράφος».
Κριτήρια επιλογής του θέματος: Το συγκεκριμένο θέμα επιλέχθηκε με
γνώμονα την ενότητα «Κινηματογράφος», η οποία διδάσκεται στα πλαίσια
του μαθήματος Νεοελληνική Γλώσσα της Β΄ Λυκείου. Μέσα από την
προβολή ενδιαφερουσών ταινιών και τη διερεύνηση σχετικών με την
έβδομη τέχνη θεμάτων, αναμενόταν ότι οι μαθητές θα εντρυφήσουν στο
ειδικό θέμα του κινηματογράφου και θα διευρύνουν τις γνώσεις τους πάνω
στο εν λόγω θέμα.
3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ ΠΟΥ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΜΕ
Αρχικά διαμορφώθηκε, σε συνεργασία με τους μαθητές, το πλάνο της
εργασίας, αφού η υπεύθυνη εκπαιδευτικός συζήτησε με τους μαθητές,
περιέγραψε τους στόχους της εργασίας και τον τρόπο με τον οποίο θα
λειτουργήσει κάθε ομάδα και, τέλος, εξήγησε τους ρόλους και τις
υποχρεώσεις όλων. Ορίστηκαν σε επόμενη Ολομέλεια τα ερευνητικά
θέματα (κινηματογραφικά είδη, ο κινηματογράφος στην Αμερική, ο
κινηματογράφος στην Ευρώπη, επιρροή ταινιών στους μαθητές)
Στη συνέχεια οι μαθητές συγκρότησαν ομάδες βάσει των ενδιαφερόντων
τους. Κατόπιν, οι ομάδες συζήτησαν, εξειδίκευσαν το θέμα τους και τα
ερευνητικά ερωτήματά του, κατένειμαν τα υπο-θέματα στα μέλη τους και
προγραμμάτισαν χρονικά τις δράσεις τους. Ταυτόχρονα, σε τακτές
συναντήσεις της Ολομέλειας των ομάδων γίνονταν ανακοινώσεις,
συγκρίσεις των θεμάτων, αναλύσεις του έργου των ομάδων, αλλά και
συζήτηση των λειτουργικών προβλημάτων που τυχόν αντιμετώπιζε κάθε
ομάδα. Στα επόμενα στάδια, με τη βοήθεια φορητών υπολογιστών,
αναζητήσαμε στο διαδίκτυο πληροφορίες για τα θέματα που θέσαμε στις
ομάδες. Ταυτόχρονα, μελετήσαμε και εγχειρίδια, τα οποία δανειστήκαμε
από την Κεντρική Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και από
τοπικές βιβλιοθήκες.
4. Σημαντικό κομμάτι της εργασίας μας αποτέλεσε η επίσκεψη του υπεύθυνου των
κινηματογραφικών προβολών του Πνευματικού Κέντρου Ιωαννίνων, κ. Χρήστο
Παπαδόπουλο ο οποίος μας μίλησε γενικά για τον κινηματογράφο δίνοντας έμφαση
στον ιταλικό νεορεαλισμό και προβάλλοντας την ταινία του ιταλικού σκηνοθέτη De
Sica ‘‘Το θαύμα στο Μιλάνο’’. Η συγκεκριμένη ταινία προστέθηκε στην προβολή
ταινιών, οι οποίες επιλέχθηκαν προσεκτικά με κύριο γνώμονα την καταλληλότητα
ένταξής τους στην εκπαιδευτική διαδικασία, τα ενδιαφέροντα των μαθητών και τη
σχέση των ταινιών με τις θεματικές του πονήματός μας. Η προβολή
πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα διδασκαλίας με τη χρήση φορητού υπολογιστή,
προτζέκτορα και ηχείων. Έτσι η σχολική τάξη μετατράπηκε ‘‘μαγικά’’ σε
κινηματογραφική αίθουσα.
5. Α΄ ΟΜΑΔΑ Β΄ ΟΜΑΔΑ Γ΄ ΟΜΑΔΑ Δ΄ ΟΜΑΔΑ
ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ –
ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ
ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ
ΣΧΟΛΕΙΟ
‘’ΠΡΕΠΕΙ’’ ΚΑΙ ‘’ΘΕΛΩ’’
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
1. Φίτσας Άγγελος
2. Μπελλά Ελευθερία
3. Παππάς Χάρης
4. Σγουρός Βασίλειος
1. Πατέλου Δάφνη
2. Πολύζου Ουρανία
3. Παπασπύρου
Αλέξανδρος
4. Παπαντωνίου Χρήστος
5. Σπυρίδωνος Βασίλειος
1. Παπαδημόπουλος
Χρήστος
2. Λάππας-Κωστόπουλος
Περικλής
3. Σδούκου Ήρα
4. Πούλια Ίλια
5. Παπαδόπουλος
Ιωάννης
1. Αναγνωστάκη Ηρώ
2. Βαρτζιώτη Λήδα
3. Βυνιχάκη Ιωάννα-Μαρία
4. Γκούντα Ελευθερία
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΘΕΜΑ
Κινηματογραφικά Είδη
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΘΕΜΑ
Ο κινηματογράφος στην
Αμερική
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΘΕΜΑ
Επιρροή ταινιών στους
μαθητές
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΘΕΜΑ
Ο κινηματογράφος στην
Ευρώπη
6. Ο κινηματογράφος, ως έβδομη τέχνη, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της
ψυχαγωγίας του ανθρώπου. Ο ίδιος ο κινηματογράφος, απαρτίζεται από διαφορετικά
είδη ταινιών, που απευθύνονται σε διαφορετικό κοινό. Στην ακόλουθη εργασία θα
προσπαθήσουμε να αναφέρουμε περιληπτικά τα σημαντικότερα κινηματογραφικά είδη
και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του καθενός, πάντα με γνώμονα τα ενδιαφέροντα των
μελών της ομάδας και την προσωπική τους προτίμηση.
Μέλη Ομάδας:
ΜΠΕΛΛΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
ΠΑΠΠΑΣ ΧΑΡΗΣ
ΣΓΟΥΡΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ
ΦΙΤΣΑΣ ΑΓΓΕΛΟΣ
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΙΔΗ
8. ΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ
Οι αισθηματικές ταινίες είναι ιστορίες αγάπης
καταγεγραμμένες με οπτικά πολυμέσα με σκοπό
τη μετάδοση σε θέατρα και τηλεόραση που
επικεντρώνονται στο πάθος, το συναίσθημα των
ηρώων και το ταξίδι της αγάπης τους μέσα από
το ρομάντζο και το γάμο. Οι ρομαντικές ταινίες
κάνουν την αγάπη και την αναζήτησή της την
κύρια εστίαση του θέματος. Περιστασιακά, οι
εραστές αντιμετωπίζουν εμπόδια όπως,
οικονομικά, σωματική ασθένεια, ποικίλες
μορφές διάκρισης, ακόμα και οικογένεια που
απειλεί να σπάσει την ενότητά τους.
Οι ρομαντικές ταινίες συχνά εξερευνούν
το θέμα του κεραυνοβόλου έρωτα, τον έρωτα με
ηλικιακή διαφορά, την εμμονική αγάπη, τον
απαγορευμένο έρωτα, σαρκικό και αισθηματικό
έρωτα, τον έρωτα που απαιτεί θυσίες, και τον
τραγικό έρωτα. Μια κλασσική ρομαντική ταινία
είναι η Όσα παίρνει ο άνεμος (1939), με
πρωταγωνιστές την Βίβιαν Λι και τον Κλαρκ
Γκέιμπλ.
9. ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΕΣ
Εγκληματικές ταινίες είναι οι
ταινίες που εστιάζουν στη ζωή
των εγκληματιών. Η στιλιστική
προσέγγιση σε μια ταινία του
εγκλήματος ποικίλει από
ρεαλιστικές απεικονίσεις
πραγματικών εγκληματιών, στα
παρατραβηγμένα καταστροφικά
κατορθώματα ενός φανταστικού
κακοποιού. Οι ποινικές πράξεις
σχεδόν πάντα δοξάζονται σε
αυτές τις ταινίες.
Χαρακτηριστική ταινία του
είδους: Sherlock Holmes (2009),
όπου Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ
ενσαρκώνει τον Σέρλοκ Χολμς
και ο Τζουντ Λο τον Γουάτσον.
10. ΚΙΝΟΥΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ
Τα κινούμενα σχέδια είναι ταινίες, στις
οποίες πρωταγωνιστούν ζωγραφιστές
φιγούρες αντί για ηθοποιοί. Οι ήρωες τους
είναι συνήθως ζώα ή φανταστικά
πλάσματα, με αστεία μορφή. Μιλούν και
συμπεριφέρονται σαν άνθρωποι.
Η δημιουργία των ταινιών αυτών
βασίζεται, όπως ο κινηματογράφος, στο
μεταίσθημα. Αρχικά, οι σκηνές της ταινίας
ζωγραφίζονται ξεχωριστά η καθεμία. Για
να δημιουργηθεί ένα κινούμενο σχέδιο, τα
αρχικά σκίτσα ζωγραφίζονται σε διάφανες
επιφάνειες και μετά ζωγραφίζονται. Κάθε
σχέδιο διαφέρει ελάχιστα από το
προηγούμενο. Στη συνέχεια τα σχέδια
φωτογραφίζονται με τη σειρά και
δημιουργείται ένα ενιαίο φιλμ. Όταν το
φιλμ προβάλλεται με ταχύτητα, οι φιγούρες
των σχεδίων φαίνονται σαν να κινούνται.
Αντιπροσωπευτικές ταινίες αυτές του Μίκυ
Μάους.
11. ΚΩΜΩΔΙΑ
Θεατρικό ή κινηματογραφικό είδος που επιδιώκει τη διασκέδαση του
θεατή με τη σάτιρα και τη γελιοποίηση ανθρώπινων υπερβολών και
αδυναμιών, κοινωνικών ηθών, αντιλήψεων και καταστάσεων.
Ιστορία της Κωμωδίας: Για την ετυμολογία της έχουν διατυπωθεί
διάφορες απόψεις. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, η κωμωδία προήλθε
από την «κώμου ωδήν», από τα τολμηρά τραγούδια των
φαλλοφόρων εορταστών του Διονύσου, που ημίγυμνοι,
στεφανωμένοι και φορώντας προσωπεία τραγουδούσαν και χόρευαν
μεθυσμένοι και αντάλλασαν πειράγματα μεταξύ τους και με τους
διαβάτες. Από σύγχρονους ερευνητές έχει υποστηριχθεί και η άποψη
ότι οι εκδηλώσεις αυτές ήταν και γιορτές γονιμότητας, δηλαδή μια
μαγική τελετουργία που απέβλεπε στο να βοηθηθεί η καινούρια
βλάστηση, η γεωργική παραγωγή. Ξεκαρδιστική ταινία κωμωδίας:
White Chicks (2004).
12. ΜΙΟΥΖΙΚΑΛ
To μιούζικαλ εμφανίστηκε τον 17ο αιώνα. Οι τρεις περίοδοι
στις οποίες πρωταγωνίστησε αυτό το είδος ήταν οι δεκαετίες
1930, 1960 και 1990. Είναι ένα κινηματογραφικό είδος στο
οποίο τραγούδια ερμηνευμένα από τους πρωταγωνιστές
ενσωματώνονται σε ένα αφήγημα, που μερικές φορές
συνοδεύεται με χορό. Το μιούζικαλ στον κινηματογράφο
είναι η φυσική εξέλιξη του θεατρικού μιούζικαλ, εξαιτίας
της ανάπτυξης των οπτικοακουστικών πολυμέσων. Η
διαφορά τους είναι η ενσωμάτωση πλούσιων σκηνικών και
τοποθεσιών, που θα ήταν αδύνατη στο θέατρο. Οι
πρωταγωνιστές τραγουδούν και χορεύουν μπροστά στην
κάμερα, σαν να παίζουν ζωντανά σε θέατρο. Οι θεατές
γίνονται το κοινό, καθώς οι ηθοποιοί κοιτούν απευθείας
στην κάμερα και παίζουν μπροστά τους. Πασίγνωστο
μιούζικαλ: Chicago (2002).
13. ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
Το ντοκιμαντέρ είναι είδος κινηματογραφικής ταινίας που
πραγματεύεται ιστορικά, πολιτικά, καλλιτεχνικά ή άλλα
θέματα, για την παρουσίαση των οποίων βασίζεται σε
πραγματικά περιστατικά και αποδεικτικά στοιχεία. Ο όρος
αποδίδεται στον Τζον Γκρίερσον και χρησιμοποιήθηκε για
πρώτη φορά για να περιγράψει την ταινία του Ρόμπερτ
Φλάχερτι Moana (1926). Ο Γκρίερσον όρισε το ντοκιμαντέρ
ως την «καλλιτεχνική αναπαράσταση της
πραγματικότητας». Η ιστορία του είδους ξεκινά ωστόσο από
τα τέλη περίπου του 19ου αιώνα, όταν προβάλλονται οι
πρώτες ταινίες που σήμερα μπορούν να καταχωρηθούν στα
ντοκιμαντέρ. Ντοκιμαντέρ σχετικό στο ζωικό βασίλειο: Το
ταξίδι του αυτοκράτορα (2004).
14. ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ
Οι Πολεμικές ταινίες είναι ένα κινηματογραφικό είδος που
ασχολείται με πολεμικές επιχειρήσεις, που αφορούν
συνήθως ναυτικές, αεροπορικές ή μάχες γης, μερικές
φορές εστιάζοντας αντί αυτού στους αιχμαλώτους
πολέμου, μυστικές επιχειρήσεις, στην στρατιωτική
εκπαίδευση ή άλλα συναφή θέματα. Κατά καιρούς οι
πολεμικές ταινίες έχουν επικεντρωθεί στην καθημερινή
στρατιωτική ή πολιτική ζωή στη διάρκεια του πολέμου,
χωρίς να απεικονίζουν μάχες. Οι ιστορίες τους μπορεί να
είναι μυθοπλασία, με βάση την ιστορία, δραματοποιημένο
ντοκιμαντέρ, βιογραφικά, ή ακόμη και εναλλακτική
ιστορία φαντασίας. Ο John Belton αναγνωρίζει 4
αφηγηματικά στοιχεία των πολεμικών ταινιών στα πλαίσια
της παραγωγής του Hollywood: α) την αναστολή της
ηθικής των πολιτών σε περιόδους πολέμου, β) την
πρωτοκαθεδρία των συλλογικών στόχων πάνω από τα
ατομικά κίνητρα, γ) τον ανταγωνισμό μεταξύ ανδρών
κυρίως σε άνδρες των ομάδων, καθώς και
περιθωριοποίηση και ‘‘αντικειμενοποίηση’’ των γυναικών,
και δ) την απεικόνιση της επανένταξης των βετεράνων.
Πολεμική ταινία παγκοσμίου φήμης: Η διάσωση του
στρατιώτη Ράιαν (1998). Την ταινία σκηνοθέτησε ο Στίβεν
Σπίλμπεργκ και πρωταγωνιστεί ο Τομ Χάνκς.
15. ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΡΟΜΟΥ
Ο τρόμος είναι μια αρχαία μορφή τέχνης. Αναμφίβολα, όσο καιρό αφηγούμαστε ιστορίες, έχουμε
προσπαθήσει να τρομοκρατήσουμε ο ένας τον άλλο με παραμύθια που πυροδοτούν τα λιγότερο λογικά
μέρη της φαντασίας μας. Από τις μπαλάντες του αρχαίου κόσμου στους μοντέρνους μύθους, τα
ακροατήρια εκουσίως παραδίδουν τον εαυτό τους σε σαδιστικούς αφηγητές ώστε να τρομοκρατηθούν
μέχρι τέλους και είναι χαρούμενοι να πληρώσουν γι’ αυτό το ‘‘προνόμιο’’. Οι θεωρίες ποικίλουν για την
αιτία αυτού του φαινομένου: αντλούμε βασικές συγκινήσεις από την εκτόξευση της αδρεναλίνης που
επιφέρει ο φόβος ή οι ιστορίες τρόμου εξυπηρετούν έναν υψηλότερο ηθικό σκοπό , ενισχύοντας τους
κανόνες και τα ταμπού της κοινωνίας και δείχνοντας τις μακάβριες συνέπειες αυτών που τους
παραβαίνουν.
Οι ταινίες τρόμου έχουν υπηρετήσει και τους δύο αυτούς σκοπούς. Μεταφέρουν συγκινήσεις από
περιστατικά τρόμου , καθώς και από τη σκοτεινή απαγορευμένη πλευρά της ζωής (το θάνατο) ,
προειδοποιητικές ιστορίες για τους ενήλικους. Επίσης προσφέρουν μια αντανάκλαση της δικής τους
εποχής. Το Nosferatu (1922) δεν είναι απλώς μια ιστορία βαμπιρισμού αλλά και η εικόνα μιας πόλης που
πλήχτηκε από απροειδοποίητους και τυχαίους θανάτους, τα απομεινάρια του πολέμου και τις συνέπειες
των επιδημιών. Γι’ αυτό το λόγο πολλές φορές αυτό το είδος συμβαδίζει με το εξωπραγματικό και το
ψυχολογικό είδος.
Πιθανότατα είναι το μοναδικό είδος που επηρεάζει τόσο έντονα τον θεατή, γιατί ταυτίζεται σε μεγάλο
βαθμό με τους πιο ενδόμυχους φόβους, τους εφιάλτες του, το φόβο για το άγνωστο, αφήνοντάς τον
άγρυπνο τα βράδια. Οι υποθέσεις τους συχνά περιλαμβάνουν την εισβολή μιας σατανικής δύναμης,
γεγονότος ή παρουσίας, συχνά με εξωπραγματικό περιεχόμενο, μέσα στην καθημερινότητα. Κυρίαρχα
στοιχεία: τα φαντάσματα, οι εξωγήινοι, οι βρικόλακες, οι λυκάνθρωποι, οι κατάρες, τα βασανιστήρια, οι
κανίβαλοι και, εν ολίγοις, οι κατά συρροή δολοφόνοι. Αντιθέτως, οι σχετικές ταινίες με το εξωπραγματικό,
δεν είναι απαραίτητα πάντα τρομακτικές. Πρώτη ταινία τρόμου η γερμανικής παραγωγής: Nosferatu
(1922).
16. ΦΙΛΜ ΝΟΥΑΡ
Το φιλμ νουάρ δεν αποτελεί τόσο ένα αυτοτελές
είδος ταινιών, με σαφείς αισθητικούς και
θεματικούς κανόνες, όσο ένα στυλ, μια
ατμόσφαιρα. Μια περιγραφή που υιοθετήθηκε για
την περίοδο ’40 και ’50 είναι ότι «τα φιλμ νουάρ
αποτελούν στυλιζαρισμένα δράματα εγκλημάτων
του Hollywood που εστιάζουν στην κυνική
συμπεριφορά και τα σεξουαλικά κίνητρα».
Πράγματι, τα κίνητρα και οι ζωές των ανθρώπων
είναι πάντα αινιγματικά και σκοτεινά, πάντα ένα
κομμάτι τους παραμένει αθέατο, ενώ οι ίδιοι είναι
γεμάτοι με ελαττώματα και αντιφάσεις, ειδικά οι
γυναίκες. Τα νουάρ για πρώτη φορά καθιστούν τον
πρωταγωνιστή, το πρόσωπο προς ταύτιση
θεμελιακά μη καλό: εμφανίζονται εγκληματίες ως
πρωταγωνιστές (gangster films). Σύμφωνα με τους
Silver και Ward, οι πρωταγωνιστές κουβαλούν μια
«υπαρξιακή πικρία». Τη δεκαετία του ’90 οι πιο
επιτυχημένες φιλμ νουάρ ταινίες ήταν οι: Insomnia
και Το μαύρο βελούδο.
17. WESTERN
Ταινία Γουέστερν συνήθως
ονομάζουμε την ταινία που
περιέχει θέματα, χαρακτήρες,
ή σκηνικά που να θυμίζουν
την Αμερικανική Δύση,
ιδιαίτερα στα τέλη του 17ου
αιώνα. Ο πιο γνωστός
σκηνοθέτης τους ήταν ο
Ιταλός Σέρτζιο Λεόνε και η
πιο γνωστή ταινία γουέστερν
είναι: Ο καλός, ο κακός και ο
άσχημος (1966), με
πρωταγωνιστές τον Κλιντ
Ίστγουντ, τον Λι Βαν Κλιφ
και τον Ίλαϊ Γουάλακ.
18. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ, τόμος 20.
Wikipedia
http://www.horrorfilmhistory.com/index.php?pageID=early
http://en.wikipedia.org/wiki/Horror_film
http://horror.about.com/od/horrorthemelists/ss/horrortimelin
e.ht
http://www.imdb.com/list/VfX9Yz_9C8c/
http://en.wikipedia.org/wiki/Romance_film
Για το φιλμ νουάρ πληροφορίες μάς παρείχε ο κύριος
Χρήστος Παπαδόπουλος, συνεργάτης του Πνευματικού
Κέντρου Ιωαννίνων
19. «Η Αμερικάνικη κινηματογραφική βιομηχανία έχει πολλές επιτυχίες στο χρονικό δράσης της.
Κατά καιρούς έχει ανακαλύψει και καταξιώσει πολλά ταλέντα από τον χώρο της υποκριτικής,
της σκηνοθεσίας και άλλων τομέων. Ακόμη έχει πραγματοποιήσει κάποιες από τις
μεγαλύτερες εισπρακτικές επιτυχίες της μεγάλης οθόνης».
Με αφετηρία τις σκέψεις μας αυτές, συγκεντρωθήκαμε ως ομάδα και διανείμαμε τις
αρμοδιότητες της εργασίας μας ως εξής:
Παπαντωνίου Χρήστος: Ιστορία του Αμερικάνικου Κινηματογράφου
Πολύζου Ράνια: Αμερικάνοι Σκηνοθέτες
Πατέλου Δάφνη: Αστέρες του Χόλυγουντ
Σπυρίδωνος Βασίλης: Soundtrack Ταινιών του Χόλυγουντ
Παπασπύρου Αλέξανδρος: Καλύτερες ταινίες του Χόλυγουντ (2000-2007)
Ο κινηματογράφος στην Αμερική
20. Ιστορία του Αμερικανικού
Κινηματογράφου
Στο Χόλιγουντ, στις αρχές του 20ου αιώνα, η απόφαση του Έντισον να εκμεταλλευτεί τις επικερδείς
δυνατότητες της εφεύρεσης που ανήκε στην εταιρεία του τον οδήγησε στην προσπάθεια να αναγκάσει
τους κινηματογραφιστές που τον ανταγωνίζονταν να αποσυρθούν, υποβάλλοντας εναντίον τους αγωγές
για παραβίαση του προνομίου ευρεσιτεχνίας. Μια άλλη εταιρεία, η American Mutoscope & Biograph,
κατάφερε να επιζήσει εφευρίσκοντας μηχανές που διέφεραν από τις πατέντες του Έντισον. Το 1908 ο
Έντισον συμβιβάστηκε με την Biograph και συμφώνησαν να θέτουν τις άλλες εταιρείες υπό τον έλεγχο
τους, ιδρύοντας τη Motion Picture Patents Company (Εταιρεία Ευρεσιτεχνίας Κινηματογραφικών
Ταινιών), μια ομάδα δέκα επιχειρήσεων με έδρες κυρίως το Σικάγο, τη Νέα Υόρκη και το Νιου Τζέρσεϋ.
Ο Έντισον και η Biograph ήταν οι μόνοι μέτοχοι και κάτοχοι των ευρεσιτεχνιών. Αυτοί παρείχαν λοιπόν,
στα πρώτα στάδια του αμερικάνικου κινηματογράφου, τις άδειες στα άλλα μέλη για να κάνουν ταινίες,
να τις διανέμουν και να τις παρουσιάζουν.
Γύρω στο 1910, οι κινηματογραφικές εταιρείες άρχισαν να μεταφέρονται μόνιμα στην Καλιφόρνια.
Τελικά το Χόλιγουντ ή Χόλυγουντ (Hollywood = πουρναρότοπος) και άλλες μικρές πόλεις στα προάστια
του Λος Άντζελες έγιναν ο τόπος μιας εκτεταμένης κινηματογραφικής παραγωγής. Ένα από τα
πλεονεκτήματα του Χόλιγουντ ήταν το κλίμα, που επέτρεπε γυρίσματα σε όλη τη διάρκεια του χρόνου,
καθώς και η μεγάλη ποικιλία τοποθεσιών —βουνά, ωκεανός, έρημος, πόλη— που προσφέρονταν για
κινηματογράφηση. Το πρώτο στούντιο στο Χόλιγουντ στα 1911 ήταν της Nestor Studios. Ο σκηνοθέτης
Ντέιβιντ Γκρίφιθ στάλθηκε από την εταιρεία Biograph να εξερευνήσει και να βιντεοσκοπήσει τις νέες
περιοχές, για να διαπιστώσουν κατά πόσο ήταν κατάλληλες για την κινηματογράφηση και γύρισε εκεί
την πρώτη ταινία με όνομα In old Hollywood, η οποία είναι η πρώτη ταινία που γυρίστηκε στο
Χόλιγουντ. Αρκετοί παραγωγοί άκουσαν τις εμπειρίες του Γκρίφιθ και αποφάσισαν να εγκατασταθούν
στο Χόλιγουντ. Τότε ήταν που γεννήθηκε η βιομηχανία ταινιών. Το 1923 φτιάχτηκε το σήμα του
Χόλυγουντ που τότε έγραφε «HOLLYWOODLAND». Το 1929 απονεμήθηκαν στο ξενοδοχείο
Hollywood Roosevelt τα πρώτα βραβεία Όσκαρ με κοινό μόλις 250 άτομα. Στο Χόλιγουντ, τα στούντιο
ανέπτυξαν ένα «εργοστασιακό» σύστημα, όπου κάθε παραγωγή ήταν υπό τον έλεγχο του παραγωγού, ο
οποίος συνήθως δεν εργαζόταν στην ίδια την κατασκευή των ταινιών.
21. Στο τέλος της εποχής του βωβού κινηματογράφου, τα τελευταία χρόνια της δεκαετίας του ’20,
το Χόλιγουντ έχει καταληφθεί από τους ‘‘ντεσπεράντος’’ της λεγόμενης πια Εβδόμης τέχνης,
που παράγει περίπου 800 ταινίες για όλα τα γούστα. Το 1927 το Χόλιγουντ εδραιώνει το
γόητρό του, ιδρύοντας την Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών, με την καθιέρωση των βραβείων
Όσκαρ. Τη δεκαετία του 1930 η εισβολή του ήχου, εξαφανίζει πολλά ινδάλματα και φανερώνει
καινούργια, όπως την Γκρέτα Γκάρμπο, το πιο μυθικό πρόσωπο του προπολεμικού
κινηματογράφου. Μαζί με εκείνους του βωβού κινηματογράφου –Ροδόλφο Βαλεντίνο,
Ντάγκλας Φλερμπανξ και Τσάρλι Τσάπλιν –αποτελούν τους σούπερ σταρ εκείνης της εποχής.
Το σύγχρονο Χόλιγουντ ξεκίνησε την δεκαετία του’50. Τότε δημιουργήθηκαν αρκετά κανάλια
όπως το KTLA-TV και το CBS, αρκετά στούντιο ηχογράφησης και γραφεία. Το 1956
κατασκευάσθηκε το γνωστό κτήριο της εταιρείας ηχογράφησης Capitol Records. Η λεωφόρος
Walk of Fame (= ως φόρος τιμής σε καλλιτέχνες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της
ψυχαγωγίας) δημιουργήθηκε το 1958 ενώ το πρώτο ‘‘αστέρι’’ τοποθετήθηκε δύο χρόνια
αργότερα. Στο διάστημα αυτό το παρόν έδωσαν και οι Έλληνες αδερφοί Σκούρα (Σπύρος,
Χαράλαμπος και Γεώργιος), οι οποίοι είχαν τα ηνία της «20th Century Fox» από το 1942 μέχρι
την παταγώδη οικονομική αποτυχία της υπερπαραγωγής «Κλεοπάτρα» (1963) με την
Ελίζαμπεθ Τέιλορ και τον Ρίτσαρντ Μπάρτον. Ο Σπύρος Σκούρας, ήταν αυτός που εισήγαγε
την τεχνική «σινεμασκόπ» στις ταινίες και έδωσε μια νέα πνοή εκείνη την εποχή, κατά την
οποία μάλιστα η τηλεόραση άρχισε να φαίνεται απειλητική και ανταγωνιστική για τον
κινηματογράφο. Η μυθολογία, η ιστορία, η λογοτεχνία και άλλες θεματικές τροφοδοτούν το
αδηφάγο τέρας του Χόλιγουντ που στις ημέρες μας έχει κατασπαράξει τις άλλες ντόπιες
κινηματογραφίες. Ίσως τελικά η παγκοσμιοποίηση να ξεκίνησε από το Λος Άντζελες και τα
αγγλόφωνα τραγούδια!
(Διαβάστε περισσότερα: http://www.pare-dose.net/?p=712#ixzz2Cg1N11FJ
23. Woody Allen
Γεννήθηκε την 1η Δεκεμβρίου 1935 στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης
και το πραγματικό του όνομα είναι Άλεν Στιούαρτ Κένιγκσμπεργκ
(Allen Stewart Königsberg).
Είναι Αμερικανός σκηνοθέτης, σεναριογράφος, κωμικός
ηθοποιός, συγγραφέας και μουσικός. Ο μεγάλος όγκος των έργων του
και το εκφραστικό του ύφος τον κατέστησαν έναν από τους πιο
διάσημους και δημιουργικούς παραγωγούς ταινιών της σύγχρονης
εποχής. Ο Γ. Άλεν γράφει και σκηνοθετεί τις ταινίες του, ενώ έχει
ενσαρκώσει διάφορους ρόλους, για αυτό σε πολλές από αυτές καλείται
"διοπτροφόρος ηθοποιός". Ο Άλεν αποδίδει μεγάλο μέρος της
έμπνευσής του στη λογοτεχνία, τη φιλοσοφία, τον Ευρωπαϊκό
κινηματογράφο και κυρίως στην πόλη της Νέας Υόρκης, όπου
γεννήθηκε και έχει περάσει όλη του τη ζωή. Στην πραγματικότητα, η
κινηματογραφική του φυσιογνωμία θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχει
τα χαρακτηριστικά ενός διανοουμένου της Νέας Υόρκης: νευρωτικός
και εγωκεντρικός, κοσμοπολίτης και ταυτόχρονα ανασφαλής, με
αυτοσαρκαστική αίσθηση χιούμορ.
Πρόσφατες ταινίες στις οποίες ο Γούντι Άλεν πρωταγωνίστησε,
σκηνοθέτησε ή ήταν παραγωγός είναι: Μεσάνυχτα στο
Παρίσι (Midnight in Paris) (2011), You Will Meet a Tall Dark Stranger
(2010), Vicky Cristina Barcelona (2008), Το όνειρο της Κασσάνδρας
(Cassandra's Dream) (2007), Scoop (2006), Match Point (2005).
24. Φράνσις Φόρντ Κόπολα
Γεννήθηκε στις 7 Απριλίου 1939 στο Ντιτρόιτ του Μίσιγκαν και μεγάλωσε στη Νέα
Υόρκη. Οι γονείς του ήταν παιδιά μεταναστών από την Ιταλία. Ο πατέρας
του Καρμάιν Κόπολα ήταν καταξιωμένος μουσικός και συνθέτης, με τον οποίο
μάλιστα συνεργάστηκε σε αρκετές από τις ταινίες του. Σπούδασε θέατρο στο
πανεπιστήμιο Hofstra της Νέας Υόρκης και σκηνοθεσία στο UCLA του Λος Άντζελες.
Γύρισε την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του το 1963 (Dementia 13).
Το 1971 κέρδισε το Όσκαρ πρωτότυπου σεναρίου για την ταινία «Πάττον, ο θρύλος
της Νορμανδίας». Στη συνέχεια της δεκαετίας του ’70 καταξιώθηκε ως ένας από τους
καλύτερους αμερικάνους σκηνοθέτες, με τις ταινίες Ο Νονός και Η Συνομιλία. Μετά
σκηνοθέτησε την ταινία Αποκάλυψη Τώρα, βασισμένη στη νουβέλα «Η καρδιά του
σκότους» του Τζόζεφ Κόνραντ και με θέμα τον πόλεμο του Βιετνάμ. Ο Κόπολα
γύρισε αρκετές ταινίες και τη δεκαετία του ’80, μεταξύ των οποίων τις Επαναστάτες
χωρίς αύριο και Ο αταίριαστος οι οποίες καθιέρωσαν μια νέα γενιά ηθοποιών (Ματ
Ντίλον, Νίκολας Κέιτζ, Ρομπ Λόου, Πάτρικ Σουέζι, Τομ Κρουζ κ.ά.).
Το 1990 σκηνοθέτησε το τρίτο μέρος του Νονού και το 1992 μετέφερε στον
κινηματογράφο το βιβλίο Δράκουλας του Μπραμ Στόκερ. Η πιο πρόσφατη ταινία του
είναι η Τέτρο του 2009. Έχει τιμηθεί με πέντε βραβεία Όσκαρ σε τέσσερις
κατηγορίες, με το αναμνηστικό βραβείο Έρβινγκ Θάλμπεργκ το 2010 από την
Αμερικανική Ακαδημία για το σύνολο της κινηματογραφικής προσφοράς του, αλλά
και έχει κερδίσει και το Χρυσό Φοίνικα στο φεστιβάλ των Καννών.
25. Τζέιμς Κάμερον
Ο Τζέιμς Κάμερον
γεννημένος στις 16
Αυγούστου 1954 είναι
γνωστός σεναριογράφος και
παραγωγός ταινιών. Έχει
γράψει και σκηνοθετήσει τις
ταινίες Ο Εξολοθρευτής (The
Terminator, 1984), Άλιενς: Η
Επιστροφή (1986) καθώς και
τις πασίγνωστες
ταινίες Τιτανικό (1997)
και Avatar (2009), οι οποίες
έχουν τιμηθεί με πολλά
βραβεία.
26. Κλίντον Ίστγουντ
Ο Κλιντ Ίστγουντ είναι διάσημος αμερικάνος ηθοποιός,
σκηνοθέτης και συνθέτης του κινηματογράφου. Ξεκίνησε την
καριέρα του ως ηθοποιός τη δεκαετία του ’50. Ο πρώτος του
σημαντικός ρόλος ήταν στην τηλεοπτική σειρά Rawhide. Στον
κινηματογράφο καθιερώθηκε με τη συμμετοχή του στην τριλογία
των Σπαγγέτι Γουέστερν του Σέρτζιο Λεόνε. Εμβληματικός ρόλος
στην καριέρα του ήταν ο επιθεωρητής Κάλαχαν (Dirty Harry),
που τον ερμήνευσε συνολικά σε πέντε ταινίες, η πρώτη το 1971.
Σκηνοθετεί ταινίες ήδη από τη δεκαετία του ’70 που αφήνουν
καλές εντυπώσεις, αλλά η καριέρα του παραμένει ταυτισμένη με
τους ρόλους των σκληροτράχηλων ηρώων που τον έκαναν
διάσημο ως ηθοποιό. Το 1992, σε ηλικία 62 ετών, σκηνοθετεί την
ταινία Οι Ασυγχώρητοι. Η ταινία κέρδισε το Όσκαρ καλύτερης
ταινίας, ο ίδιος ο Ίστγουντ κέρδισε το Όσκαρ καλύτερης
σκηνοθεσίας, ενώ ήταν και υποψήφιος για το βραβείο Α' ρόλου.
Τα επόμενα χρόνια οι σκηνοθετικές του δουλειές γνωρίζουν
μεγάλη αναγνώριση και τον καθιερώνουν ως έναν από τους
σημαντικότερους αμερικάνους σκηνοθέτες. Κέρδισε δεύτερη
φορά το Όσκαρ καλύτερης σκηνοθεσίας το 2004 για την
ταινία Million Dollar Baby, που επίσης πήρε
το Όσκαρ καλύτερης ταινίας. Επίσης, είναι και μουσικός και έχει
συνθέσει μουσική για ορισμένες από τις ταινίες που
σκηνοθέτησε.
27. Τίμ Μπάρτον
Γεννήθηκε στις 25 Αυγούστου και μεγάλωσε
στο Burbank της Καλιφόρνια. Πέρασε τα
παιδικά του χρόνια ως ερημίτης, την
κατάρτιση κινούμενα σχέδια και βλέποντας
παλιές ταινίες (ο ίδιος ήταν ιδιαίτερα λάτρης
των ταινιών με Τιμή Vincent ). Όταν ήταν
ακόμη μαθητής, το καλλιτεχνικό του ταλέντο
αναγνωρίστηκε από μια τοπική εταιρεία
σκουπιδιών, η οποία του απένειμε βραβείο για
την αφίσα αντι-σκουπίδια που σχεδίασε. Μετά
την αποφοίτησή του από το γυμνάσιο,
παρευρέθηκε California Institute of the Arts.
Ορισμένες από τις πιο γνωστές ταινίες του:
Dark Shadows, Alice in Wonderland (Η Αλίκη
στη χώρα των Θαυμάτων), Sweeney Todd:
The Demon Barber of Fleet Street, Big Fish,
Planet of the Apes, The Nightmare Before
Christmas, Edward Scissorhands (μια από τις
πιο πετυχημένες του ταινίες), Batman.
28. Gregor Verbinski
Γεννήθηκε στις 16 Μαρτίου
1964,είναι ένας Αμερικανός
σκηνοθέτης και συγγραφέας
και θεωρήθηκε ένας από τους
πολλούς καινοτόμους
σκηνοθέτες της γενιάς του.
Έχει σκηνοθετήσει μια από
τις πιο επιτυχημένες ταινίες
της Walt Disney Pictyres
Pirates of the Caribbean
(Πειρατές της Καραϊβικής).
30. Τσάρλι Τσάπλιν
Ο άγγλος ηθοποιός και σκηνοθέτης Σερ Τσαρλς Σπένσερ Τσάπλιν ο νεότερος (16
Απριλίου 1889 - 25 Δεκεμβρίου 1977), γνωστότερος με το
υποκοριστικό Τσάρλι μεγαλούργησε στις πρώτες δεκαετίες του Χόλυγουντ. Είναι
χρονικά η πρώτη παγκόσμια αναγνωρίσιμη φιγούρα της τέχνης του κινηματογράφου,
κυρίως μέσω του χαρακτήρα Σαρλό που ενσάρκωνε στις πρώτες ταινίες του.
Στο διάστημα 1912 - 1918 αξιοποίησε το ταλέντο του σε πολλές μικρές κωμωδίες του
βωβού κινηματογράφου, με τον τύπο του Σαρλό. Ο ίδιος όχι μόνο πρωταγωνιστούσε
αλλά ήταν επίσης ο σεναριογράφος, σκηνοθέτης και συνθέτης της μουσικής των
ταινιών του. Η παγκόσμια καταξίωση ήρθε μέσα από τις μεγάλου μήκους ταινίες του,
όπως οι Μοντέρνοι Καιροί, Ο Μεγάλος Δικτάτωρ, Τα Φώτα της Πόλης κ.ά. Ενώ
ταξίδευε προς το Λονδίνο, έμαθε την απόφαση του αμερικανικού Υπουργείου
Δικαιοσύνης να άρει τη βίζα του και επομένως το δικαίωμα επιστροφής στην
Αμερική. Μετά από αυτό το γεγονός παρέμεινε οριστικά στην Ευρώπη όπου πέθανε
στις 25 Δεκεμβρίου του 1977. Στο διάστημα αυτό ταξίδεψε στην Αμερική μόνο μια
φορά, το 1972, προκειμένου να παραλάβει το ειδικό Τιμητικό Όσκαρ για τη
συνεισφορά του στην έβδομη τέχνη, κερδίζοντας το μεγαλύτερο σε διάρκεια
χειροκρότημα της ιστορίας των βραβείων.
31. Το Ινστιτούτο Κινηματογράφου της Αμερικής τον έχει κατατάξει
δέκατο στη λίστα με τους 25 μεγαλύτερους σταρ όλων των εποχών.
Άλλες ταινίες που θα μπορούσαμε να αναφέρουμε είναι: Ο
μετανάστης (1917), Το Χαμίνι (The Kid) (1921), Μια Γυναίκα από το
Παρίσι (A Woman of Paris) (1923), Ο Χρυσοθήρας (The Gold Rush)
(1925), Το Τσίρκο (The Circus) (1928), Τα Φώτα της Πόλης (City
Lights) (1931), Μοντέρνοι Καιροί (Modern Times) (1936), Ο μεγάλος
Δικτάτωρ (The Great Dictator) (1940), Ο κύριος Βερντού (Monsieur
Verdoux) (1947), Τα Φώτα της Ράμπας (Limelight) (1952), Ένας
βασιλιάς στη Νέα Υόρκη (A King in New York) (1957).
32. Γκάρι Κούπερ
O Γκάρι Κούπερ (7 Μαΐου 1901 - 13 Μαΐου 1961) ήταν αμερικανός ηθοποιός βραβευμένος με
δύο Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου. Συνεργάστηκε με σημαντικούς σκηνοθέτες σε μια σειρά
ταινιών που κατέστησαν τη φιγούρα του θρυλική. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου
τον έχει κατατάξει 11ο στη λίστα με τους 25 μεγαλύτερους σταρ όλων των εποχών.
Η δεκαετία του ’30 ήταν γεμάτη επιτυχίες από την αρχή για τον Κούπερ. Το 1930
πρωταγωνίστησε στο κλασικό δράμα του Γιόζεφ φον Στέρνμπεργκ, Μαρόκο, δίπλα
στη Μαρλέν Ντίτριχ. Ακολούθησαν η κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος
του Έρνεστ Χέμινγουεϊ Αποχαιρετισμός στα όπλα, το τολμηρό Ερωτικές καντρίλιες κ.ά. Ο
Κούπερ ήταν η πρώτη επιλογή του παραγωγού Ντέιβιντ Ο Σέλζνικ για το ρόλο του Ρετ
Μπατλερ στη θρυλική ταινία Όσα παίρνει ο άνεμος, αλλά απέρριψε το ρόλο κι ήταν ανένδοτος
καθώς πίστευε ότι η ταινία επρόκειτο να είναι η μεγαλύτερη αποτυχία όλων των εποχών. Η
ανοδική πορεία του Κούπερ συνεχίστηκε και τη δεκαετία του ’40. Το 1940 γύρισε δυο ταινίες:
τη σοφιστικέ κομεντί Γιαμ Γιαμ, και το πολεμικό δράμα Λοχίας Γιορκ που του χάρισε τη
δεύτερη υποψηφιότητα και το πρώτο του Όσκαρ Α' ανδρικού ρόλου. Η νέα δεκαετία του ’50
του χάρισε ένα ακόμα Όσκαρ Α' ανδρικού ρόλου, για την ταινία Το τρένο θα σφυρίξει τρεις
φορές. Η ταινία αυτή είναι σύμφωνα με τους κριτικούς η καλύτερη του Κούπερ κι ένα από τα
καλύτερα γουέστερν όλων των εποχών. Το 1961 η ακαδημία του κινηματογράφου θέλησε να
τον τιμήσει με Όσκαρ καριέρας, αλλά ο Κούπερ ήταν πολύ άρρωστος για να παρευρεθεί στην
τελετή. Ο στενός του φίλος Τζέιμς Στιούαρτ δέχτηκε το βραβείο για λογαριασμό του, με
δάκρυα στα μάτια. Ένα μήνα αργότερα απεβίωσε.
33. Μέριλιν Μονρόε
Το πραγματικό της όνομα ήταν Νόρμα Τζην Μόρτενσεν. Ήταν το όνoμα με το οποίο την
δήλωσε η μητέρα της στο ληξιαρχείο από το όνομα ενός περιστασιακού συντρόφου της, ο
οποίος είχε σκοτωθεί σε δυστύχημα. Νόθο παιδί της Γκλάντυς Περλ Μπαίηκερ και άγνωστου
πατέρα, πέρασε άσχημη παιδική ηλικία. Σε ηλικία είκοσι ετών ήταν ήδη παντρεμένη και
διαζευγμένη. Ξεκίνησε ως μοντέλο και μετά ασχολήθηκε ως κομπάρσος σε ταινίες. Οι πρώτες
επιτυχίες, ως ηθοποιός, ήρθαν το 1950 με τις ταινίες Η Ζούγκλα της Ασφάλτου του Τζον
Χιούστον και Όλα για την Εύα με τη Μπέτι Ντέιβις. Τότε προκλήθηκε σκάνδαλο, όταν
γνωστοποιήθηκε ότι παλιότερα είχε ποζάρει γυμνή στο περιοδικό «Playboy».
Το 1955 πρωταγωνίστησε στην ταινία Επτά χρόνια φαγούρα. Η Μονρόε ήθελε να παίξει σε
σοβαρούς ρόλους γι' αυτό και φοίτησε στο Άκτορς Στούντιο της Νέας Υόρκης.
Το 1956 έπαιξε στην ταινία Στάση του Λεωφορείου για την οποία προτάθηκε για χρυσή
σφαίρα. Την ίδια χρονιά παντρεύτηκε τον συγγραφέα Άρθουρ Μίλλερ. Είχε συνεργαστεί με τον
Σερ Λόρενς Ολίβιε. Το 1959 συμπρωταγωνίστησε μαζί με τον Τζακ Λέμον και τον Τόνι
Κέρτις στην ταινία Μερικοί το προτιμούν καυτό, όπου και θριάμβευσε. Το 1961 χώρισε από
τον τρίτο σύζυγό της, τον Άρθουρ Μίλλερ, και εισήχθη σε ψυχιατρική κλινική.
Το 1962 απολύθηκε από την εταιρία Φοξ, εξαιτίας της ασυνέπειας που παρουσίαζε. Μετά από
ένα μήνα βρέθηκε νεκρή από υπερβολική δόση υπνωτικών χαπιών. Όμως οι συνθήκες του
θανάτου της παραμένουν ανεξήγητες. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου την έχει
κατατάξει έκτη στη λίστα με τις 25 μεγαλύτερες σταρ όλων των εποχών.
34. Ελίζαμπεθ Τέιλορ
Η Ελίζαμπεθ Τέιλορ (27 Φεβρουαρίου 1932 - 23 Μαρτίου 2011) γεννήθηκε στο
Χάμστεντ του Λονδίνου από Αμερικανούς γονείς και η οικογένειά της επέστρεψε
στις Η.Π.Α μετά το ξέσπασμα του Β΄ παγκοσμίου πολέμου, ενώ η Τέιλορ ήταν 7
χρονών. Ξεκίνησε την καριέρα της ως παιδί θαύμα το 1943 με την
ταινία Σιωπηλός κατήγορος. Συνέχισε να γυρίζει ταινίες και τη δεκαετία του ’50
και αποτέλεσε τη μεγαλύτερη σταρ του αμερικανικού κινηματογράφου. Είχε
προταθεί για βραβείο Όσκαρ 5 φορές και το έχει κερδίσει δύο, την πρώτη για την
ταινία Ζήσαμε στην Αμαρτία το 1960 και τη δεύτερη για το Ποιος φοβάται τη
Βιρτζίνια Γουλφ το 1966. Άλλες αξιόλογες ταινίες της είναι Μια θέση στον
ήλιο του 1951, Ο γίγας του 1955, Όσα δε σβήνει ο χρόνος του 1957, Λυσσασμένη
γάτα του 1958, Ξαφνικά πέρυσι το καλοκαίρι του 1959. Η ηθοποιός το 1959
ασπάστηκε τον ιουδαϊσμό. Γνωστό είναι επίσης το γεγονός ότι παντρεύτηκε 8
φορές, εκ των οποίων τις δύο με τον Ρίτσαρντ Μπάρτον, με τον οποίο το ειδύλλιό
της αποτελεί ένα από τα πιο αξιομνημόνευτα στην ιστορία του Χόλυγουντ.
Αγαπούσε πολύ τα κοσμήματα, τα αρώματα και ήταν διάσημη για τα βιολετιά της
μάτια. Η ηθοποιός πέθανε σε ιδιωτική κλινική του Λος Άντζελες από καρδιακή
ανεπάρκεια σε ηλικία 79 ετών. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου την
έχει κατατάξει έβδομη στη λίστα με τις 25 μεγαλύτερες σταρ όλων των εποχών.
35. Τζόνι Ντέπ
Ο ιρλανδικής, γερμανικής και ινδιάνικης (Τσερόκι) καταγωγής ηθοποιός
γεννήθηκε στο Όνσμπορο του Κεντάκι. Έζησε μια πολυτάραχη εφηβεία. Στην
ηλικία των 16 παράτησε το σχολείο και στο εξής επιβίωνε κάνοντας
ευκαιριακές εργασίες. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 συνόδευσε έναν
φίλο του στο κάστινγκ της ταινίας τρόμου Εφιάλτης στο Δρόμο με τις
Λεύκες του Γουές Κρέιβεν, όπου ανακαλύφθηκε ο ίδιος και πήρε τον πρώτο
του ρόλο. Σημαντική ώθηση στην καριέρα του ως ηθοποιού, όμως, του έδωσε
ο ρόλος ενός μυστικού αστυνομικού στην τηλεοπτική σειρά 21 Jump
Street (1987-1991). Τον πρώτο του πρωταγωνιστικό ρόλο είχε στην ταινία Ο
παίδαρος (1990) του Τζον Γουότερς. Την πρώτη του μεγάλη
κινηματογραφική επιτυχία όμως είχε ως Έντουαρντ στην ταινία Ο
Ψαλιδοχέρης (1990). Όπως λέει ο ίδιος, ερμηνεύει τους ρόλους του
χρησιμοποιώντας κατά ένα τρίτο την «μέθοδο Στράσμπεργκ» (το
λεγόμενο method acting), κατά ένα τρίτο χαρακτηριστικά γνωστών του ίδιου
του Ντεπ και κατά ένα τρίτο τα διάφορα «χουζούρια».
36. Έχει λάβει πολλές τιμητικές διακρίσεις και
βραβεύσεις: (1999) César, τιμητικό
βραβείο για εξαιρετικό έργο ζωής,
(1999) Blockbuster Award, καλύτερος
ανδρικός ρόλος σε ταινία τρόμου (Ο Μύθος
του ακέφαλου Καβαλάρη), (2004) SAG
Award, καλύτερος Α' ρόλος (Οι Πειρατές
της Καραϊβικής: Η Κατάρα του Μαύρου
Μαργαριταριού), (2005) People’s Choice
Award, δημοφιλέστερος ηθοποιός (Και
έζησαν αυτοί καλά...), (2007) People's
Choice Award, δημοφιλέστερος ηθοποιός
(Οι Πειρατές της Καραϊβικής: Το Σεντούκι
του Νεκρού), (2008) Golden Globe,
καλύτερος Α' ανδρικός ρόλος σε κωμωδία/
μιούζικαλ Sweeney Todd: Ο Φονικός
Κουρέας της Οδού Φλιτ, (2008) MTV
Movie Awards, καλύτερη κωμική ερμηνεία
(Οι Πειρατές της Καραϊβικής στο Τέλος
του Κόσμου) και καλύτερος
κακοποιός Sweeney Todd: Ο Φονικός
Κουρέας της Οδού Φλιτ
37. Soundtrack Ταινιών του Χόλυγουντ
Οι μεγαλύτεροι τραγουδιστές του κόσμου έχουν
κατά καιρούς συνθέσει ή ερμηνεύσει μερικά από τα
καλύτερα τραγούδια για soundtracks. Η πιο
περιζήτητη βράβευση που αφορά ταινίες είναι
σαφώς τα Academy Awards ή αλλιώς τα Oscars που
έχουν τιμήσει τους καλλιτέχνες αυτούς χαρίζοντας
τους το βραβείο του "Best Original Song". Πολλοί
από τους νικητές στην κατηγορία αυτή έχουν γίνει
κλασσικοί και τόσο αγαπημένοι που πολλές φορές
επισκίασαν ακόμα και τις ίδιες τις ταινίες στις
οποίες εμφανίστηκαν με τις δημιουργίες τους.
38. Red Skelton & Betty Garret – Baby it's cold
outside (Neptune's Daughter)
1949 – Red Skelton & Betty Garret – Baby it's cold
outside (Neptune's Daughter): H 22η τελετή των βραβείων
πραγματοποιήθηκε το 1949 και στιγμάτισε τα Oscars εφόσον
ήταν και η τελευταία χρονιά που είδαμε όλες τις υποψήφιες
ταινίες να είναι ασπρόμαυρες. Η ρομαντική κομεντί με τίτλο
"Neptune's Daughter" φιγουράρει στις υποψηφιότητες για
καλύτερο τραγούδι και κερδίζει το χρυσό αγαλματίδιο
εφόσον το κλασσικό πλέον θέμα του "Baby it's cold outside"
δεν άφησε κανέναν ασυγκίνητο! Ενδεχομένως να
αναφερόμαστε και σε ένα από τα πιο επιτυχημένα τραγούδια
του θεσμού μιας και 63 χρόνια αργότερα το τραγούδι φτάνει
στα αυτιά μας ξανά και ξανά μέσα από τις πολυάριθμες
διασκευές του. Οι στίχοι και η μουσική του ανήκουν στον
Frank Loesser, ενώ είναι ένα από τα λίγα τραγούδια-διάλογος
μεταξύ ενός άντρα και μιας γυναίκας. Ο Loesser μέχρι το
1948, συνήθιζε να ερμηνεύει το τραγούδι αυτό σε διάφορες
συναθροίσεις μαζί με την σύζυγό του, μέχρι ένα χρόνο
αργότερα που η εταιρεία MGM αγόρασε τα δικαιώματα του
για την χρήση στο συγκεκριμένο soundtrack. Στην ταινία
υπήρχε με δύο versions. Μία από το ντουέτο Ricardo
Montalbán και Esther Williams, και η άλλη από τους Red
Skelton και Betty Garrett, που είναι και οι τέσσερις
πρωταγωνιστές στην ταινία.
39. Frank Sinatra – All the way (The Joker is wild)
1957 – Frank Sinatra – All the way (The Joker
is wild): To 1957 o μυθικός Frank Sinatra
πρωταγωνίστησε στο musical "The Joker is
wild". Η ταινία δεν κατάφερε να πάρει κάποια
άλλη υποψηφιότητα εκτός από αυτή του
καλύτερου τραγουδιού, για το πασίγνωστο "All
the way" που ερμήνευσε ο ίδιος ο Frank Sinatra.
Μάλιστα το τραγούδι γνώρισε τόσο μεγάλη
επιτυχία που μετονόμασε την ταινία όπως τον
τίτλο του, όταν επανακυκλοφόρησε μερικά
χρόνια αργότερα. Αμέτρητες πρωτιές στα διεθνή
charts και μια μοναδική ερμηνεία που πολλοί
προσπάθησαν να μιμηθούν με το πέρασμα των
χρόνων, χωρίς όμως κανένα να σημειώσει την
επιτυχία του πρωτότυπου. Ανάμεσα στα ονόματα
που το έχουν διασκευάσει είναι και αυτά των:
Billie Holliday, Neil Sedaka, Lou Rawls, Celine
Dion και η Milva που το τραγούδησε στα ιταλικά
με τίτλο "Si, Amor". H σύνθεση ανήκει στον
Jimmy Van Heusen και οι στίχοι στον Sammy
Cahn.
40. Μελίνα Μερκούρη – Τα παιδιά του Πειραιά
(Never on Sunday)
1960 – Μελίνα Μερκούρη – Τα παιδιά του Πειραιά
(Never on Sunday): Μια από τις πιο ιστορικές στιγμές του
ελληνικού κινηματογράφου είναι αναμφισβήτητα το «Ποτέ
την Κυριακή». Η τότε ‘‘dream-team’’ του ελληνικού
κινηματογράφου ένωσε τις δυνάμεις της το 1960
καταφέρνοντας να κερδίσει 5 συνολικά υποψηφιότητες για
την εξαιρετική αυτή ταινία του Jules Dassin. O μοναδικός
όμως που κατάφερε να αποσπάσει το πολυπόθητο
αγαλματάκι ήταν ο αξέχαστος Μάνος Χατζηδάκης, για την
σύνθεση του ομότιτλου (στα αγγλικά) τραγουδιού, γνωστό
με τον τίτλο «Τα παιδιά του Πειραιά». Η σαγηνευτική
Μελίνα Μερκούρη τραγουδά ένα από τα πιο γνωστά
ελληνικά τραγούδια στην παγκόσμια μουσική ιστορία
αφήνοντας ανεξίτηλα στίγματα εθνικής υπερηφάνειας. Έχει
διασκευαστεί σε 15 διαφορετικές γλώσσες από τεράστια
ονόματα της παγκόσμιας δισκογραφίας και έχει διακριθεί
στα διεθνή charts αποσπώντας μερικά ακόμα βραβεία σε
πολλά κινηματογραφικά φεστιβάλ, ενώ είναι το πρώτο μη-
αγγλόφωνο τραγούδι στην ιστορία των Oscars που κέρδισε.
Πρόκειται για το τραγούδι που είναι πλέον συνυφασμένο με
την λέξη «Ελλάδα» και κυρίως με την λέξη «Πειραιά».
41. Irene Cara – Fame (Fame)
1980 – Irene Cara – Fame (Fame): Η δεκαετία
του ’80 ξεκινάει δυναμικά με ρυθμικά disco
τραγούδια να κατακτούν εκτός από τις πίστες και
το ραδιόφωνο, ακόμα και τον κινηματογράφο. Το
πρώτο βραβείο της δεκαετίας αυτής κερδίζει η
αμερικανίδα Irene Cara για το μουσικό θέμα της
ταινίας "Fame" από το ομότιτλο musical που
αργότερα κόσμησε και τους τίτλους αρχής της
επιτυχημένης σειράς. Η Cara πρωταγωνιστούσε
επίσης στην ταινία στο ρόλο της Coco Hernandez,
ενώ τρία χρόνια αργότερα κέρδισε και πάλι το ίδιο
βραβείο για την ερμηνεία της στο
"Flashdance...What a feeling", κερδίζοντας έτσι
μια θέση ανάμεσα στις καλύτερες τραγουδίστριες
της δεκαετίας. Απέσπασε επίσης την Χρυσή
Σφαίρα καλύτερου τραγουδιού και πολλαπλές
πρωτιές των απανταχού charts. Ακόμα και σήμερα
παραμένει ένα από τα καλύτερα τραγούδια της
δεκαετίας και ένα από τα κλασσικότερα disco
όλων των εποχών, με ένα στίχο που έγινε χρόνια
ατάκα "Remember my name...Fame"!
42. Bruce Springsteen – Streets of Philadelphia
(Philadelphia)
1993 – Bruce Springsteen – Streets of
Philadelphia (Philadelphia): Το 1993 o
Tom Hanks κατακτά όλα τα βραβεία και
τις διακρίσεις για την ερμηνεία του στο
κοινωνικό δράμα "Philadelphia" και τo
μεγάλο «Αφεντικό της rock», Bruce
Springsteen μας χαρίζει το «ευαίσθητο»
τραγούδι των τίτλων του, "Streets of
Philadelphia". Το κομμάτι αφού κέρδισε
τον «μικρό κύριο Oscar», ενίσχυσε
εισπρακτικά και στην επιτυχία της ταινίας
και του soundtrack. Παραμένει ακόμα και
σήμερα η πιο πρόσφατη επιτυχία του
Springsteen που ανέβηκε σε τόσο υψηλές
θέσεις στα charts και το πιο
πολυβραβευμένο του τραγούδι, εφόσον
την ίδια χρονιά του εξασφάλισε μια Χρυσή
Σφαίρα, ένα MTV VMA και τέσσερα
Grammy’s.
43. Celine Dion – My heart will go on (Titanic)
1997 – Celine Dion – My heart will go on
(Titanic): Ο απόλυτος κινηματογραφικός
θρίαμβος έρχεται το 1997 με την ταινία "Titanic"
του James Cameron. 14 υποψηφιότητες για Oscars
εκ των οποίων κέρδισε τις 11. Ανάμεσα τους ήταν
και το βραβείο για καλύτερο τραγούδι. Το "My
heart will go on" ερμηνευμένο από την φωνή της
Celine Dion σπάει επίσης τα ρεκόρ σε βραβεία,
πλατίνες και Νο.1. Κυκλοφόρησε σε 14
διαφορετικά maxi singles με remix που επίσης
μονοπώλησαν τα ραδιόφωνα όλου του κόσμου.
Είναι αναμφισβήτητα η μεγαλύτερη εισπρακτική
επιτυχία της καλλιτέχνιδας και ένα από τα best-
selling singles όλων των εποχών. Μαζί με άλλα
δύο τραγούδια από soundtracks, το "I will always
love you" της Whitney Houston και το
"Everything I do (I do it for you)" του Bryan
Adams, θεωρείται μια από τις καλύτερες
μπαλάντες στην μουσική ιστορία, ένα από τα
καλύτερα τραγούδια από ταινία καθώς και ένα από
τα καλύτερα τραγούδια των 90's.
44. Annie Lennox – Into the West (Lord Of The
Rings: Return of the king)
2003 – Annie Lennox – Into the West (Lord
Of The Rings: Return of the king): Η πιο
επιτυχημένη τριλογία όλων των εποχών, το
"Lord of the Rings" (Ο Βασιλιάς των
Δαχτυλιδιών) κλείνει με την φωνή της Annie
Lennox στο τραγούδι "Into the west". Το τρίτο
μέρος της τριλογίας με τίτλο "Return of the
king" του 2003, ήταν η ταινία που ισοφάρισε σε
αριθμό χρυσών αγαλματιδίων το προαναφερθέν
"Titanic" του 1997. To ένα από όλα κατέληξε
στα χέρια της διάσημης ερμηνεύτριας μαζί με
ένα ακόμα Grammy. Οι στίχοι του τραγουδιού
έχουν γραφτεί από την Fran Walsh και την
Lennox και έχουν τον χαρακτήρα θρήνου που
τραγουδάει το ξωτικό Galadriel για τους ήρωες
της ιστορίας που «φεύγουν», ενώ περιέχει και
πολλούς στίχους από το τελευταίο κεφάλαιο του
αριστουργηματικού βιβλίου του J.-R.Tolkien.
Αναφερόμαστε σαφώς σε ένα από τα πιο
επιτυχημένα soundtracks όλων των εποχών.
45. James Bond
Ολοκληρώνοντας αυτή τη θεματική θα ήταν παράλειψη εάν δεν κάναμε αναφορά στη μουσική
που πλαισιώνει τη θρυλική ταινία JAMES BOND. Χρονικά τα soundtracks της σειράς είναι:
- «Goldfinger» (1964) Το τραγούδι που χάρισε στη Σίρλεϊ Μπάσεϊ την πρώτη –και μοναδική
της μέχρι σήμερα– είσοδο στο αμερικάνικο top 40 του «Billboard».
- «You Only Live Twice» (1967) Ακόμη και ο ίδιος ο συνθέτης, ο Τζον Μπάρι, «έκλεψε» ένα
μέτρο του τραγουδιού για να το χρησιμοποιήσει αργότερα στο θέμα του «Καουμπόι του
Μεσονυχτίου». Η πρώτη του ερμηνεία ανήκει στη Νάνσι Σινάτρα.
- «Live & Let Die» (1973) O Πολ ΜακΚάρτνεϊ συναντά ξανά στο στούντιο τον παραγωγό των
Beatles Τζορτζ Μάρτιν και υπογράφει τη μεγαλύτερη –μετά τους Beatles– επιτυχία του. Με
τους Wings φυσικά.
-«Α View To A Kill» (1985) Οι Duran Duran και ο Τζον Μπάρι ενώνουν τις δυνάμεις τους στο
στούντιο και φέρνουν στο φως ένα από τα λίγα Bond themes που μπορείς να χορέψεις έξω από
μια αγκαλιά.
-«The World Is Not Enough» (1999) Mε τη Σίρλεϊ Μάνσον να μετατρέπεται από alternative
αγρίμι σε pop ντίβα και τους Garbage να υπογράφουν ένα τραγούδι καλύτερο από την ταινία.
-«Another Way To Die» (2008) Το πρώτο ντουέτο στην ιστορία των Bond films αποδεικνύει
ότι –όπως και στο σελιλόιντ– τα ετερώνυμα (Τζακ Γουάιτ και Αλίσια Κις) έλκονται.
-«Skyfall» (2012): Η νέα επιτυχία της Αντέλ έχει κλασική Μπαρική μελωδία και θυμίζει τα
αντίστοιχα θέματα των ’60s. Έχει σπάσει τα ψηφιακά ταμεία και θεωρείται ήδη κλασικό.
46. •Οι ταινίες του Αμερικανικού κινηματογράφου τις οποίες
παραθέτουμε παρακάτω, επιλέχθηκαν με γνώμονα τις
κριτικές στην ιστοσελίδα www.toptenreviews.com
•Traffic (2000)
•Lord of the Rings (τριλογία, 2001-2003)
•Chicago (2001)
•Μillion Dollar Baby (2002)
•Spider-Man 2 (2005)
•King Kong (2007)
•Batman Begins (2007)
Καλύτερες ταινίες του Χόλυγουντ (2000-2007)
47. Traffic (2000)
Μια σύγχρονη ματιά στον
πόλεμο των ναρκωτικών. Τα
ναρκωτικά πλέον δεν
χρησιμοποιούνται από αλήτες,
αλλά έχουν εισχωρήσει σε όλα
τα επίπεδα ζωής και ηλικίας,
περιλαμβάνοντας νοικοκυρές,
διεφθαρμένους αστυνομικούς
και μαθητές κάθε ηλικίας.
Πρωταγωνιστές: Steven
Soderbrgh, Catherine Zeta-
Jones, Don Cheadle, Michael
Douglas, Benicio Del Toro,
Jacob Vargas.
48. Lord of the Rings (τριλογία, 2001-2003)
Ένα μικρό χόμπιτ με το όνομα
Φρόντο έχει στην κατοχή του
το "Ενα Δαχτυλίδι"
μεταφέροντας το σε όλη τη
Μέση Γή για να το
καταστρέψει. Συνοδευόμενοι
του είναι η αδελφότητα των 8,
όλοι ορκισμένοι να
προστατέψουν τον Φρόντο και
την αποστολή του.
Πρωταγωνιστές: Ian
McKellen, Liv Tyler, Orlando
Bloom, Elijan Wood, Viggo
Mortensen, John Rhys-Davies.
49. Chicago (2001)
Αφού η Roxie Hart δολοφονεί
τον εραστή της και
εντάσσεται στις κατά συρροή
δολοφόνους, τα όνειρά της
για φήμη και δόξα φαίνεται
να αποτυγχάνουν, μέχρι που
συναντάει ένα δικηγόρο ο
οποίος βάζει την ιστορία της
πρωτοσέλιδο σε κάθε
εφημερίδα του Chicago.
Πρωταγωνιστές: Rob
Marshall, Renee Zellweger,
Catherine Zeta-Jones, Richard
Gere, Queen Latifah, Bruce
Beaton, Taye Diggs, Dominic
West.
50. Μillion Dollar Baby (2002)
Ένας αποσυρμένος προπονητής
του μποξ απρόθυμα συμφώνησε
να προπονήσει μια γυναίκα
παλαιστή αφού η ίδια αποδεικνύει
ότι έχει το κουράγιο, κότσια και
αφοσίωση ώστε να τα καταφέρει.
Κατά την διάρκεια, μια σχέση
πατέρα-κόρης χτίζεται ανάμεσα
στους δυο τους, με τον καθένα να
καλύπτει ένα κενό στην ζωή του
άλλου όπου δεν ήξεραν.
Πρωταγωνιστές: Clint Eastwood,
Hilary Swank, Morgan freeman,
Jay Baruchel, Kim Strauss,
Jamison Young, Kristen Berman.
51. Spider-Man 2 (2005)
Παλεύοντας στον μονομαχικό
του ρόλο ο μικρός σπουδαστής
Peter Parker, αποφασίζει να
παρατήσει την ζωή του ως
Spiderman. Ωστόσο, ο Doc.
Ock., μια σατανική ιδιοφυία,
αναθυμιάζει πανωλεθρία στην
αποστολή του να αποκτήσει
την ενέργεια του ήλιου σε
κρύα συγχώνευση.
Πρωταγωνιστές: Sam Raimi,
Tobey Maquire, Kristen Dunst,
James Franco, Alfred Molina,
Venus Lam, Julia Max, Rachel
Lehrer.
52. King Kong (2007)
Πρόκειται για ‘‘μεταποίηση’’
της κλασσικής ταινίας. Μια
κινηματογραφική ομάδα
πάει σε ένα εξωτικό νησί,
παγιδεύει έναν πίθηκο και
τον φέρνει στην Νέα Υόρκη
για αξιοθέατο. Όταν ο Kong
αποδρά, προκαλεί χάος στην
πολυάνθρωπη πόλη,
αναζητώντας το
‘‘αγαπημένο’’ του κορίτσι. Η
ταινία μαγνητίζει με τα εφέ
της. Πρωταγωνιστές: Naomi
Watts, Jack Black, Adrien
Brody.
53. Batman Begins (2007)
Μια νέα επανεκκίνηση του
κλασικού και πασίγνωστου
Batman, με το προνόμιο
κάτω από την μάσκα να
είναι πια ο Christian Bale με
πολλές περιπέτειες και
καινούργιους αντιπάλους
που όλοι προσπαθούν να
φέρουν το χάος στην
Gotham City.
Πρωταγωνιστές: Christian
Bale, Michael Caine,
Alexandra Bastedo,Katie
Holmes, Shane Rimmer,
Ilyssa Fradin, Gus Lewis.
54. Μέλη Ομάδας:
•Σδούκου Ήρα (εισαγωγή)
•Πούλια Ίλια (Η επιρροή της βίας και του θεάματος στην καθημερινότητα)
•Λάππας-Κωστόπουλος Περικλής (Θέαμα και Ναρκωτικά)
•Παπαδημόπουλος Χρήστος (Θέαμα και Κάπνισμα),
•Παπαδόπουλος Ιωάννης (Θέαμα και σωστά πρότυπα)
Κινηματογράφος και Παραβατικότητα
55. Εισαγωγή
Έμπνευση για τη θεματική της ομάδας μας αποτέλεσε το λογοτεχνικό βιβλίο
του συγγραφέα Λάιονελ Σράϊβερ, Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν, εκδ.
Μεταίχμιο, Αθήνα 2010.
Έχει παρατηρηθεί από έρευνες ότι οι ταινίες επηρεάζουν τα παιδιά και ότι οι
θεατές διαλέγουν τον ήρωα που θέλουν να ταυτιστούν. Οι ταινίες δηλαδή
είναι έμμεσοι, αν όχι άμεσοι, δρόμοι που χτίζουν την προσωπικότητα μας, με
άλλα λόγια είναι ο καθρέφτης του χαρακτήρα μας.
Ανάλογα με το περιεχόμενο της ταινίας η ψυχολογία του παιδιού αλλάζει. Για
παράδειγμα, όταν ένα παιδί βλέπει ιστορίες αγάπης αρχίζει να γίνεται πιο
συναισθηματικό και ευαίσθητο σε αντίθεση με ένα παιδί που βλέπει ταινίες
τρόμου το οποίο συνηθίζει την βία και το αίμα. Ουσιαστικά όταν ένα παιδί
βλέπει μια ταινία ταυτίζεται με τους ήρωες οι οποίοι γίνονται πρότυπα τους.
Ως απόρροια το παιδί αντιγράφει πράξεις οι οποίες ενώ του φαίνονται σωστές
δεν είναι. Λόγω της μικρής ηλικίας τους οι έφηβοι είναι ανίκανοι να κρίνουν
τι είναι σωστό και τι όχι και έτσι οδηγούνται σε λαθεμένες ενέργειες.
56. Αυτό φαίνεται και στο βιβλίο, όπου με βάση έρευνες αναφέρεται ότι ο θεατής
ταυτίζεται με τον ηρώα που συμπαθεί στην ταινία. Το βιβλίο έχει ως θέμα μια
αληθινή ιστορία η οποία διαδραματίζεται στην Αμερική, δίνοντας έμφαση στο πώς ο
ήρωας οδηγήθηκε στο μακελειό που έκανε στο σχολειό του. Απομονώνουμε το
σημείο όπου περιγράφεται μια μέρα στην οποία η μητέρα του ήρωα αρχίζει να
καταλαβαίνει τί παιδί είναι ο γιος της: «Όταν έβλεπαν όλοι μαζί οικογενειακώς ένα
θρίλερ, την στιγμή που έκαναν τα βασανιστήρια στον πρωταγωνιστή όλοι έκλειναν
τα μάτια τους εκτός από τον Κέβιν. Ο Κέβιν όχι μόνο τα έβλεπε κανονικά αλλά είχε
ανακαλύψει το μυστικό: ήξερε ότι αυτά που γίνονταν στην ταινία δεν ήταν αλήθεια
και δεν είχε καν ταυτιστεί με τον ήρωα. Και όταν αργότερα αρχίζει να επηρεάζεται
από τις ταινίες διάλεξε αυτός ποιο θα είναι το πρότυπο του».
Η παραβατικότητα έχει πολλές μορφές. Μπορεί να αφορά στη βίαιη συμπεριφορά, στη στροφή
προς το κάπνισμα και τα ναρκωτικά, και γενικά ψυχολογικά προβλήματα. Αυτές τις
παραμέτρους αναπτύξαμε στην ομαδική μας εργασία.
57. Η επιρροή της βίας και του θεάματος στην καθημερινότητα
Το φαινόμενο της βίας εμφανίστηκε από αρχαιότατων χρόνων, ωστόσο, παρόλη την
ανηθικότητα που χαρακτηρίζει την κατάσταση της βίαιης συμπεριφοράς, παρατηρείται η
μεταφορά της στη μεγάλη αλλά και μικρή οθόνη.
Από την εποχή του Αυγουστίνου μέχρι και σήμερα υπάρχει η γενική αντίληψη, η οποία
υποστηρίζει πως το θέαμα επηρεάζει κατά πολύ την συμπεριφορά των ανθρώπων. Το
γεγονός αυτό έχει σημαντικά αποτελέσματα στην καθημερινότητα τους και τα οποία
χαρακτηρίζονται ανάλογα με το περιεχόμενο του θεάματος. Συγκεκριμένα, ο ιερός
Αυγουστίνος στις Εξομολογήσεις του αναφέρεται στους πειρασμούς της βίας και
επισημαίνει ένα γεγονός κατά το οποίο ένας νεαρός που δεν στερείται παιδείας, χαρακτήρα
και ηθικών αξιών μεταμορφώνεται σε θεατή που κυριεύεται από τα πάθη της βίας παρά την
απέχθεια και την αποστροφή που νιώθει αρχικά.
Με την αναφορά αυτή επιδιώκεται να τονισθεί πως η θέα της βίας προκαλεί διέγερση,
ενθουσιασμό, θαυμασμό και επιθυμία για περισσότερο αίμα. Ο θεατής πέφτει στη
θηριωδία. Τον βλέπουμε να κάθεται στις αίθουσες κινηματογράφου, όταν παίζεται μια
ταινία τρόμου, μπροστά στην οθόνη της τηλεόρασης στο σπίτι, όταν μεταδίδονται εικόνες
από τον πόλεμο.
Τί κάνει όμως ο θεατής, τί τον σπρώχνει στην βίαιη πράξη; Τα κίνητρα του δεν θα πρέπει
να αναζητηθούν μόνο στην ατομική ψυχολογία. Ο θεατής είναι μια κοινωνική φιγούρα, η
συμπεριφορά του είναι μια συλλογική διαδικασία, η οποία είναι άμεσα συνδεδεμένη με την
αφορμή της και βρίσκεται σε άμεση αλληλεπίδραση με το θέαμα. Η έλξη που νιώθει ο
θεατής για το θέαμα, την οποία δύσκολα χαλιναγωγεί, δεν είναι μια απλή υπόθεση.
58. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ο ηθοποιός/ δράστης πλέον να δρα
ως εκπρόσωπος των θεατών. Εκτελεί ακριβώς αυτό που θέλουν. Η
βία μετατρέπεται έτσι σε παράσταση, όπου οι θεατές αναγνωρίζουν
καθρεπτισμένη την εικόνα του εαυτού τους. Ο δράστης είναι σαν
αυτούς και αυτοί είναι σαν κι αυτόν. Αυτοί ταυτίζονται μαζί του,
επειδή κάνει ό, τι οι ίδιοι δεν τολμούν ακόμα να κάνουν.
Σε περίπτωση που επιθυμήσουμε να συγκρίνουμε σχετικές έρευνες
που αφορούν τους ενήλικες θα παρατηρήσουμε ότι οι νέοι
σαγηνεύονται πολύ πιο εύκολα από τις ταινίες, και αυτό συμβαίνει
διότι τα θεάματα προσφέρουν έκσταση και ενδυναμώνουν το
συναίσθημα της ελευθερίας της επιλογής που ταιριάζει με την
ανάπτυξη του παιδιού.
Στην Ελλάδα, όσον αφορά στον κινηματογράφο, καθιερώθηκε το
φεστιβάλ ταινιών Μη-βίας. Στα πλαίσια του φεστιβάλ προβλήθηκε
το ισπανικό ντοκιμαντέρ Ο σοφός των Άνδεων (Sage of the Andes)
και το ντοκιμαντέρ Πώς να ξεκινήσετε μια επανάσταση (How to
start a revolution) του Gene Sharp από το Ινστιτούτο Αϊνστάιν. Για
πληροφορίες βλ. http://www.attikipress.gr/36989/1o-festival-
tainiwn-mh-vias
59. ΠΗΓΕΣ:
Wolfgang Sofsky, Πραγματεία περί της βίας, εκδ. Nέα Σύνορα-Α.-
Α.Λιβάνη, Αθήνα 2005
http://el.m.wikipedia.org
http://www.phorum.gr/viewtopic.php?f=11&t=222199
http://www.toptenz.net/top-10-violent-films.php
Το επίσημο τρέιλερ της ταινίας Ράμπο (2008) που θεωρείται η Νο 9
ταινία βίας στην παγκόσμια κατάταξη βρίσκεται στη σελίδα:
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=-
2qe9zv8U6I#!
60. Θέαμα και Ναρκωτικά
Όπως προαναφέραμε οι ταινίες μας επηρεάζουν. Τι
γίνεται όμως με τις ταινίες που προβάλλουν
αρνητικά πρότυπα; Οι μαθητές βλέποντας τους
ήρωες τους θέλουν να ταυτιστούν μαζί τους. Έτσι
τους μιμούνται και εθίζονται στα ναρκωτικά στο
τσιγάρο και στο αλκοόλ. Ταινίες σαν και αυτές, στη
δεκαετία του 2000, είναι:
61. Blow (2001)
Blow (2001): Τη δεκαετία του ΄60, ένας νέος
άντρας ονόματι George Jung (τον υποδύεται ο
Johnny Depp), από μια εργατική τάξη στα
προάστια της Μασαχουσέτης, μετακινείται στη
Καλιφόρνια προς αναζήτηση του αμερικανικού
ονείρου. Ταξιδεύει στη παραλία της Βενετίας
όπου εκεί συναντάει έναν έμπορο μαριχουάνας,
τον Derek Foreal (Paul Reubens, a.k.a Pee Wee
Herman ). Αρχίζει να διασκεδάζει την επικερδή
χαρά πουλώντας μαριχουάνα αλλά σύντομα
βρίσκεται στη φυλακή, όπου εκεί αναπτύσσει
διασυνδέσεις με τα κολομβιανά μονοπώλια
κοκαΐνης. Όταν αποφυλακίζεται, γρήγορα
ανεβαίνει στη κορυφή από μόνος του, γίνεται στο
κόσμο ο πρώτος εισαγωγέας κοκαΐνης στη
Αμερική, πριν η αυτοκρατορία του καταρρεύσει
πάνω του. Βασισμένη σε αληθινή ιστορία, το
Blow εστιάζει στην καταπληκτικά ανοδική και
κατηφορική πορεία του George Jung, ο οποίος
ευθύνεται για την εισαγωγή περίπου του 85 της
εκατό από όλη τη κοκαΐνη στην Αμερική.
62. Requiem for a Dream (2000)
Requiem for a Dream (2000): Αυτή η ταινία συσχετίζει τις
ζωές τεσσάρων συνδεδεμένων ανθρώπων που ζουν στη
παραλία Brighton, στην οποία η συνηθισμένη χρήση των
ναρκωτικών σύντομα μετατρέπεται σε εθισμό. Η ταινία
ακολουθεί τη Sara Goldfarb (Ellen Burstyn), μια μοναχική
χήρα, το γιος της Harry (Jared Leto), τον έμπορο ναρκωτικών
της Tyrone (Marone Wayans) και το κορίτσι του Harry, Marion
(Jennifer Connely). Αυτή η ταινία εξετάζει τα έμμεσα και
άμεσα αποτελέσματα της χρήσης των ναρκωτικών. Βασισμένο
στο λογοτεχνικό έργο του Hubert Selbry Jr., το Requielm for a
Dream θεωρείται δικαιολογημένα η καλύτερη ταινία που
απεικονίζει τους τρόμους και τους κινδύνους που μπορούν να
προκληθούν από τα ναρκωτικά. Κάθε χαρακτήρας στην ιστορία
χειροτερεύει, όταν τα ναρκωτικά της επιλογής του κυριαρχούν
πάνω του και ελέγχουν τη ζωή του. Ένα καλό παράδειγμα γι
αυτό είναι όταν η Marion και ο Harry ξεμένουν από ηρωίνη και
έχουν μόνο λίγη για να περάσουν τη νύχτα. Πρώτα ο Harry
προτείνει να περιμένουν και να το κάνουν τελευταίο, αλλά η
Marion τον πιάνει να παίρνει, για να ‘‘φτιαχτεί’’, δηλώνοντας
έτσι την έλλειψη εμπιστοσύνης και την προδοσία που
συνεπάγεται ο κόσμος των ναρκωτικών.
63. Θέαμα και κάπνισμα
Σύμφωνα με έρευνα οι ακόλουθοι παράγοντες
καθορίζουν την αιτία που οι νέοι αρχίζουν το κάπνισμα:
αρχικά η συνήθεια γονέων, οι φίλοι και τα μεγαλύτερα
αδέλφια, το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, η
διαφήμιση και γενικά η εμπορική σύνδεση με την
εικόνα, οι κοινωνικές σχέσεις, το επίπεδο της
παρεχόμενης εκπαίδευσης, η διαχείριση του άγχους και
της καταπίεση.
Αλλά σημαντικός παράγοντας προβολής του
καπνίσματος είναι και οι ταινίες. Επιλέγουμε να
παρουσιάσουμε την ταινία Thank You For Smoking
(2005). Στην εν λόγω ταινία ο Nick Naylor, ο κεντρικός
ήρωας, είναι ένας δαιμόνιος σύμβουλος επικοινωνίας
που πληρώνεται αδρά από κάποια αμερικανική
καπνοβιομηχανία προκειμένου να πείσει την κοινή
γνώμη ότι το να καπνίζεις όχι μόνο δεν βλάπτει, αλλά
είναι και πρότυπο ορθής συμπεριφοράς, παράδειγμα
προς μίμηση και εν ολίγοις ότι κανα-δυό πακέτα την
ημέρα σε καθιστούν κάτι σαν το «καμάρι» του λαού.
Από την άλλη όμως παλεύει να δώσει το καλό
παράδειγμα στον έφηβο γιο του και αυτό είναι το
‘‘οξύμωρο’’ μήνυμα της ταινίας.
64. Θέαμα και σωστά πρότυπα
Οι φορείς όπως η οικογένεια, η εκπαίδευση και ο κινηματογράφος αποτελούν τα πρώτα πρότυπα
στη ζωή ενός νέου. Η οικογένεια παραδείγματος χάρη φροντίζει να γαλουχήσει στο νέο από μικρή
ηλικία τις αξίες και τις σωστές αρχές. Υπάρχουν όμως τα μεμονωμένα περιστατικά όπου η
οικογένεια αδιαφορεί για την ανατροφή του νέου, με αποτέλεσμα ο νέος να κλειστεί στον εαυτό
του ή να βρει καταφύγιο στην εγκληματικότητα, όπως συνέβη στην ταινία “Freedom Writers’’ –
την οποία παρακολουθήσαμε στη διάρκεια του Project – όπου οι μαθητές ανήκαν σε συμμορίες
είτε επειδή οι γονείς τους ήταν στην φυλακή είτε επειδή τα παιδιά παραμελούνταν από αυτούς.
Αντίθετα, ο χώρος της παιδείας έχει να επιδείξει λαμπρά παραδείγματα προτύπων. Για
παράδειγμα, η καθηγήτρια στην παραπάνω ταινία κατόρθωσε να κερδίσει την εμπιστοσύνη στους
μαθητές και να τους μεταδώσει σωστές αξίες. Επίσης, και ο καθηγητής στη γερμανική ταινία “Die
Welle” και ο καθηγητής στην αμερικανικής παραγωγής ταινία ‘‘Goodwill Hunting” όπου ο Matt
Deamon όντας φτωχός φοιτητής δουλεύει σαν επιστάτης-καθαριστής για να καλύψει τα έξοδα του,
σημειώνει παράλληλα εγκληματική συμπεριφορά, αλλά στο τέλος με την καθοδήγηση των
καθηγητών του κατορθώνει να επιτύχει μια σωστή συμπεριφορά και να καλλιεργήσει θετικά και
εποικοδομητικά το ταλέντο του στα μαθηματικά.
Η πολιτεία επίσης είναι υπεύθυνη για την παραγωγή υγειών προτύπων και ερεθισμάτων. Στη
γερμανική ταινία που προαναφέρθηκε η κοινωνία στέκεται αντιμέτωπη στους νέους τηρώντας τους
αυστηρούς της κανόνες. Αντί αυτού, θα μπορούσε να επιβραβεύσει το εγχείρημά τους, πάντα μέσα
στα όρια των νόμων.
65. Ως επίλογο, θα διαπιστώναμε ότι ο κινηματογράφος έχει
θετικές και αρνητικές επιρροές. Αφενός, η προβολή
παραβατικών συμπεριφορών από τη μια επιτρέπει στους νέους
να γνωρίσουν ανθρώπους των οποίων ο τρόπος ζωής και οι
εμπειρίες διαφέρουν κατά πολύ από τις δικές τους, από την
άλλη συμβάλλει στη συνειδητοποίηση των νέων για τη θέση
που έχουν στην κοινωνία. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια μιας
μητέρας, της Kavitha Nambiar, για την επίδραση του Χάρρυ
Πόττερ στα παιδιά: «Μια ταινία όπως ο Χάρρυ Πόττερ
προσφέρει στα παιδιά ένα κίνητρο για να φαντασθούν, να
ταξιδέψουν και να αποκτήσουν δημιουργικότητα. Ένα κρίσιμο
στοιχείο στη σειρά είναι το πώς ο Χάρι και οι φίλοι
αποστέλλονται στην Σχολή Χόγκουαρτς. Αυτό σχετίζεται με
θετικό τρόπο με τα παιδιά που αποστέλλονται σε οικοτροφεία
και αναγκάζονται να μάθουν την τέχνη της προσαρμογής και
της συνεργασίας».
(Για τη συνέντευξη, βλ.
http://www.dnaindia.com/lifestyle/report_harry-potter-movies-
influence-kids-perceptions).
Από όλες τις παραπάνω σκέψεις, αντιλαμβανόμαστε πως οι
θεσμοί εν γένει μπορούν να συμβάλουν στην προβολή
προτύπων για τους νέους. Για την αντιμετώπιση όμως των
αρνητικών επιρροών, μπορούν να σταθούν στο πλευρό των
νέων, στηρίζοντάς τους με δραστηριότητες, προβολή
προτύπων, ειδικούς χώρους για να καλλιεργήσουν τα
ενδιαφέροντά τους και να διαμορφώσουν υγιή και
ολοκληρωμένη προσωπικότητα.
