About open licenses use in education

1. Αλνηθηέο Άδεηεο ζηελ Δθπαίδεπζε-
πνηά είλαη ε δηεζλήο εκπεηξία;
Γεσξγία Αγγειάθε, Οκάδα ΔΛ/ΛΑΚ γηα ηηο Αλνηθηέο Άδεηεο
Φαξνθόπεην Παλεπηζηήκην, 9 Ινπιίνπ 2013

3. 20 εθ. εγγξαθέο κεηαδεδνκέλσλ
κε άδεηα CC0
(Public Domain Dedication)
ην Σεπηέκβξην ηνπ 2012

5. Οκάδα ΔΛ/ΛΑΚ γηα ηηο Αλνηθηέο Άδεηεο
• Πξνσζεί ηε ρξήζε ησλ Αλνηθηώλ Αδεηώλ
• Σπγθεληξώλεη, νξγαλώλεη, παξνπζηάδεη
πιεξνθνξία ζρεηηθή κε ηηο Αλνηθηέο Άδεηεο
• Σηελ παξνύζα θάζε επηθεληξώλεη ηε
δξάζε ηεο ζηελ εθπαίδεπζε
• Πξαγκαηνπνηεί δξάζεηο
ελεκέξσζεο θαη επαηζζεηνπνίεζεο
• Αλνηθηή ζπκκεηνρή:
http://bit.ly/12r2r

6. „Αξζξν 27 ηεο Οηθνπκεληθήο Γηαθήξπμεο
ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξώπνπ
• Καζέλαο έρεη ην δηθαίωκα λα ζπκκεηέρεη
ειεύζεξα ζηελ πλεπκαηηθή δωή ηεο
θνηλόηεηαο, λα ραίξεηαη ηηο θαιέο ηέρλεο θαη λα
κεηέρεη ζηελ επηζηεκνληθή πξόνδν θαη ζηα
αγαζά ηεο.
• Καζέλαο έρεη ην δηθαίωκα λα πξνζηαηεύνληαη
ηα εζηθά θαη πιηθά ζπκθέξνληά ηνπ πνπ
απνξξένπλ από θάζε είδνπο επηζηεκνληθή,
ινγνηερληθή ή θαιιηηερληθή παξαγωγή ηνπ.

7. Πλεπκαηηθή Ιδηνθηεζία
• Απνθηάηαη απηόκαηα θαη ρσξίο
ηππηθέο δηαδηθαζίεο
• Καηνρπξώλεη ην εζηθό θαη ην
πεξηνπζηαθό δηθαίσκα
• Απνθιεηζηηθό δηθαίσκα γηα ηελ
αλαπαξαγσγή, αλακεηάδνζε,
δηαζθεπή, κεηάθξαζε, θιπ
• Λίγεο εμαηξέζεηο νη νπνίεο δελ
είλαη ίδηεο ζε όιεο ηηο ρώξεο…
• Γηάξθεηα + 70 ρξόληα κεηά ην
ζάλαην ηνπ δεκηνπξγνύ

8. Κξηηηθή θαηά ηνπ Copyright
• Γελ είλαη ζπκβαηό κε ηηο ηερλνινγηθέο εμειίμεηο, ηηο
δπλαηόηεηεο ηνπ δηαδηθηύνπ αιιά θαη ηηο αλάγθεο ηεο
επνρήο
• Γεκηνπξγεί “νξθαλά” έξγα
• Τεξάζηην θαη αληηπαξαγσγηθό ην θόζηνο ηεο
εθθαζάξηζεο ησλ πλεπκαηηθώλ δηθαησκάησλ
• Γελ έρεη όιν ην πεξηερόκελν νηθνλνκηθή αμία ή ρξήδεη
ηόζν απζηεξήο πξνζηαζίαο
• Γεκηνπξγία ηεο “ςεθηαθήο καύξεο ηξύπαο” ηνπ 20νύ
θαη 21νπ αηώλα..

9. Αλνηθηέο Άδεηεο Φξήζεο
Πεξηερόκελν Λνγηζκηθό
General Public License
Apache License 2.0
MIT License

10. Our vision is nothing less than realizing
the full potential of the Internet -
universal access to research, education,
and full participation in culture - for
driving a new era of development,
growth, and productivity.

11. • Βαζηθά ζηνηρεία:
– Ππέπει πάνηα να γίνεηαι αναθοπά ζηο δημιοςπγό
– Ο δηθαηνδόρνο ιακβάλεη ηε δπλαηόηεηα λα αληηγξάςεη, λα δηαλείκεη, λα αλαπαξάγεη, θαη
λα θάλεη αθξηβή κεηαθνξά ηνπ έξγνπ ζε άιιν κνξθόηππν
– Οη άδεηεο έρνπλ παγθόζκηα κή-αλαζηξέςηκε εθαξκνγή
– Οη δηθαηνδόρνη δελ κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ηερλνινγηθά κέζα πξνζηαζίαο γηα λα
πεξηνξίζνπλ ηελ πξόζβαζε ζην έξγν
– Η αλαθνξά ζην copyright πξέπεη πάληα λα αθνινπζεί ην έξγν
– Τν έξγν πξέπεη πάληα λα δηαηεξεί ην ιηλθ ζηελ άδεηα
• Πξνεξαηηηθά ζηνηρεία:
– Μή εμποπική σπήζη (NC): νη δηθαηνδόρνη κπνξνύλ λα αληηγξάθνπλ, λα αλαδηαλείκνπλ
θαη λα αλαπαξάγνπλ δεκόζηα ην έξγν θαη ηα παξάγσγά ηνπ εθόζνλ δε γίλεηαη
εκπνξηθή ρξήζε
– ‘Οσι παπάγωγα έπγα (ND): νη δηθαηδόρνη κπνξνύλ λα αληηγξάθνπλ, λα αλαδηαλείκνπλ
θαη λα αλαπαξάγνπλ δεκόζηα ην έξγν αιιά δελ κπνξνύλ λα θάλνπλ ηξνπνπνηήζεηο
ζην έξγν
– Απαίηηζη Παπόμοιαρ Γιανομήρ (SA): επηηξέπνληαη νη αιιαγέο, αιιά νπνηαδήπνηε
παξάγσγα έξγα πξέπεη λα αλαδηαλέκνληαη ζύκθσλα κε ηελ αξρηθή άδεηα

12. Οη ζπλδπαζκνί ησλ αδεηώλ
Αλαθνξά ζην Γεκηνπξγό
Αλαθνξά-Με-Δκπνξηθή Φξήζε
Αλαθνξά-Με-Δκπνξηθή Φξήζε-Όρη Παξάγσγν Έξγν
Αλαθνξά-Όρη Παξάγσγν Έξγν
Αλαθνξά-Παξόκνηα Γηαλνκή
Αλαθνξά-Με-Δκπνξηθή Φξήζε-Παξόκνηα Γηαλνκή

13. +2 “εξγαιεία” γηα ην Γεκόζην Φώξν
Public Domain Mark
Universal Public Domain Dedication
(CC0)

14. Η απιή γιώζζα

15. Η λνκηθή γιώζζα

16. H γιώζζα ησλ
κεραλώλ

17. Οθέιε από ηε ρξήζε Creative Commons
Γηα ην δεκηνπξγό:
• Φξήζε πξνηππνπνηεκέλεο άδεηαο
• Δμαζθαιίδεη ηελ αλαγλώξηζε
• All rights reserved--> some rights reserved
Γηα ην ρξήζηε:
• Γπλαηόηεηα γηα ειεύζεξε ρξήζε, κεηαηξνπή
θαη αλαδηαλνκή κε λόκηκν ηξόπν
 Γηεπθόιπλζε θαη απινπνίεζε ηεο δηαδηθαζίαο
 Δμνηθνλόκεζε ρξεκάησλ

18. Αλνηθηόηεηα θαη Παλεπηζηήκην
Έπεςνα
Αλνηθηή Πξόζβαζε
Δκπαίδεςζη
Αλνηθηό Δθπαηδεπηηθό
Πεξηερόκελν

19. Αλνηθηή Πξόζβαζε
Τν θίλεκα ηεο Αλνηθηήο Πξόζβαζεο:
- Ξεθηλά ηε δεθαεηία ηνπ „90
- Γπζαξέζθεηα γηα ην παξαδνζηαθό κνληέιν peer-
reviewed εθδόζεσλ ιόγσ:
- ησλ αξγώλ ρξόλσλ δεκνζίεπζεο ηεο επηζηεκνληθήο γλώζεο
- ηεο κεησκέλεο επίδξαζεο ηεο έξεπλαο ζηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε θαη ζηε
βειηίσζε ηεο πνηόηεηαο δσήο (ηδίσο γηα ηηο αλαπηπζζόκελεο ρώξεο)
- ησλ ζπλερώο απμαλόκελσλ ηηκώλ ησλ επηζηεκνληθώλ ζπλδξνκεηηθώλ
πεξηνδηθώλ θαη ησλ νιηγνπσιηαθώλ ηαθηηθώλ ησλ παξαδνζηαθώλ εθδνηηθώλ
ζρεκάησλ
- ηεο ζπλερνύο κείσζεο ηεο αγνξαζηηθήο αμίαο ησλ βηβιηνζεθώλ
- ηεο δηεζλνύο αύμεζεο ηεο επηζηεκνληθήο παξαγσγήο
- ησλ απαηηεηηθώλ αλαγθώλ ησλ ρξεζηώλ
- ησλ κεησκέλσλ θξαηηθώλ επηρνξεγήζεσλ γηα ζπλδξνκέο ζε επηζηεκνληθά
πεξηνδηθά
- ηεο ηαρύηαηεο αλάπηπμεο ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ δηαδηθηύνπ.

20. Ιζηνξηθό ηεο Αλνηθηήο Πξόζβαζεο
• Η Γιακήπςξη ηηρ Ππωηοβοςλίαρ ΑνοικηήρΠπόζβαζηρ ηηρ
Βοςδαπέζηηρ(2002) δηαηππώλεη γηα πξώηε θνξά ηνλ όξν
Αλνηθηή Πξόζβαζε. Σθνπόο λα θαηαζηνύλ ηα εξεπλεηηθά άξζξα
ειεύζεξα ζην Γηαδίθηπν.
• Η Γιακήπςξη ηηρ Βηθεζδά για ηην Δκδοηική Γπαζηηπιόηηηα
Ανοικηήρ Ππόζβαζηρ (2003) - ελζαξξύλεη ηα κέιε ηεο
αθαδεκατθήο θνηλόηεηαο πνπ είλαη δηθαηνύρνη ρνξεγηώλ, λα
εθδίδνπλ ην έξγν ηνπο ζύκθσλα κε ηηο αξρέο ηεο ΑΠ
• Η Γιακήπςξη ηος Βεπολίνος για ηην Ανοικηή Ππόζβαζη ζηη
Γνώζη ηων Θεηικών και Ανθπωπιζηικών Δπιζηημών(2003)
–θαιύπηεη πξσηνγελή επηζηεκνληθά δεδνκέλα, απνηειέζκαηα
έξεπλαο, ςεθηαθέο αλαπαξαζηάζεηο, αθαδεκατθό πνιπκεζηθό
πιηθό – ππνζηεξίδεη ηελ έθδνζε ζε πεξηνδηθά Αλνηθηήο
Πξόζβαζεο ή ηελ απηναξρεηνζέηεζε ζε απνζεηήξηα ΑΠ

21. Τί είλαη ε Αλνηθηή Πξόζβαζε
• Η ειεύζεξε, άκεζε, δηαξθήο θαη απαιιαγκέλε από
ηέιε θαη πεξηνξηζκνύο δηαδηθηπαθή πξόζβαζε ζε
ςεθηαθό επηζηεκνληθό πεξηερόκελν
• Οη αλαγλώζηεο ρξεζηκνπνηνύλ ειεύζεξα ην
δηαηηζέκελν πιηθό γηα εξεπλεηηθνύο, εθπαηδεπηηθνύο
θαη άιινπο ζθνπνύο
• Ο ζπγγξαθέαο/δεκηνπξγόο δηαηεξεί ηνλ έιεγρν ησλ
δηθαησκάησλ επί ηνπ έξγνπ

22. Γύν δξόκνη γηα ηελ Αλνηθηή Πξόζβαζε
• “Ππάζινη Οδόρ”: (Απηναξρεηνζέηεζε κέζσ
ηδξπκαηηθώλ απνζεηεξίσλ): Τα αξρεία Αλνηθηήο
Πξόζβαζεο ή απνζεηήξηα απνηεινύλ ςεθηαθέο
ζπιινγέο εξεπλεηηθώλ άξζξσλ, ηα νπνία έρνπλ
ηνπνζεηεζεί εθεί από ηνπο δεκηνπξγνύο ηνπο.
• “Χπςζή Οδόρ”: (κέζσ ειεθηξνληθώλ εθδόζεσλ
Αλνηθηήο Πξόζβαζεο): Τα πεξηνδηθά Αλνηθηήο
Πξόζβαζεο είλαη peer-reviewed πεξηνδηθά
πνπδηαηίζεληαη δηαδηθηπαθά θαη είλαη ειεύζεξα
πξνζβάζηκα από νπνηνλδήπνηε ρσξίο θόζηνο- ην
θόζηνο γηα ηελ έθδνζε κπνξεί λα επηβαξύλεη ην
δεκηνπξγό ή ην ρξεκαηνδόηε ηνπ.

23. “Every article that we publish is open-access - freely available
online for anyone to use. Sharing research encourages progress,
from protecting the biodiversity of our planet to finding more
effective treatments for diseases such as cancer”

24. “Our vision is to achieve extraordinary improvements in
human and animal health. In pursuit of this, we support
the brightest minds in biomedical research and the
medical humanities”

25. “Our business model is simple.We may lose some print
sales because of free access, but we will gain other
sales because more people will want the print edition.”

26. “The Faculty of the Harvard Law School is
committed to disseminating the fruits of its
research and scholarship as widely as possible”

27. Αλνηθηό Δθπαηδεπηηθό Υιηθό
“Ψεθηαθά πιηθά ηα νπνία πξνζθέξνληαη
ειεύζεξα θαη αλνηθηά πξνο χρήζη θαη
επανάχρηζη γηα ηε δηδαζθαιία, ηε κάζεζε
θαη ηελ έξεπλα. Τν Αλνηθηό Εθπαηδεπηηθό
Υιηθό πεξηιακβάλεη πεξηερόκελν, εθαξκνγέο
ινγηζκηθνύ γηα ηελ αλάπηπμε, ρξήζε θαη ηε
δηαλνκή πεξηερνκέλνπ, θαη εξγαιεία
εθαξκνγήο όπωο ανοικηές άδειες”
Οξγαληζκόο Οηθνλνκηθήο Σπλεξγαζίαο
θαη Αλάπηπμεο (Ο.Ο.Σ.Α.)

28. Γηαηί Αλνηθηό Δθπαηδεπηηθό Υιηθό;
“Σηελ θαξδηά ηνπ θηλήκαηνο γηα ην Αλνηθηό
Εθπαηδεπηηθό Υιηθό βξίζθεηαη ε απιή θαη
πνιύ ζεκαληηθή ηδέα όηη ε παγθόζκηα γλώζε
είλαη δεκόζην αγαζό θαη όηη ε ηερλνινγία
γεληθά θαη ν παγθόζκηνο ηζηόο εηδηθά,
πξνζθέξνπλ κία εμαηξεηηθή επθαηξία γηα όινπο
λα πξνζθέξνπλ, λα ρξεζηκνπνηνύλ θαη λα
επαλαρξεζηκνπνηνύλ ηε γλώζε”
Hewlett Foundation

30. MIT OpenCourseware
• Ξεθίλεζε ην 2002 όηαλ νη αθαδεκατθνί
αλαξσηήζεθαλ: “Πώο ζα ρξεζηκνπνηείηαη ην
„Ιληεξλεη ζηελ εθπαίδεπζε θαη ηί ζα θάλεη ην
παλεπηζηήκηό καο γη‟απηό;”
• Υιηθό από 2150 καζήκαηα
• Όιν ην πιηθό
• 125 εθ. Δπηζθέπηεο
• Τα καζήκαηα κεηαθξάδνληαη ζηα θηλέδηθα,
ηζπαληθά, πνξηνγαιηθά, ηνύξθηθα, θνξεάηηθα,
θ.ά.

32. Wikiwijs- Μία εζληθή πιαηθόξκα Αλνηθηνύ
Δθπαηδεπηηθνύ Πεξηερνκέλνπ
• Ξεθίλεζε ην 2009
• Δζληθό πξόγξακκα “Δθπαίδεπζε θαη Αλνηθηό
Δθπαηδεπηηθό Υιηθό”
• Δθνξκά από ηελ ηδεά ησλ Wikis θαη είλαη κία αλνηθηή
ζπλεξγαηηθή πιαηθόξκα γηα ηε δεκηνπξγία θαη ην
δηακνηξαζκό Αλνηθηνύ Δθπαηδεπηηθνύ Υιηθνύ
• Αθνξά όιεο ηηο βαζκίδεο ηεο εθπαίδεπζεο
• Παξέρεη κία πιαηθόξκα απόζεζεο θαη αλάθηεζεο
πεξηερνκέλνπ
• Φξεζηκνπνηεί άδεηα CC BY, αιιά θαη αλνηθηό
ινγηζκηθό θαη αλνηθηά πξόηππα

33. OER ≠ MOOCs
Μαδηθά Αλνηθηά Γηαδηθηπαθά Μαζήκαηα
(π.ρ. Coursera, EdX, Udacity)
• Δγγξαθή
• Φνξεγνύλ πηζηνπνηεηηθά
• Γε ρξεζηκνπνηνύλ αλνηθηέο άδεηεο
• Πεξηνξηζκέλε ρξνληθή δηαζεζηκόηεηα

34. Κάπνηα ζπκπεξάζκαηα
• Η αλνηθηόηεηα γίλεηαη ζηαδηαθά θνηλόο ηόπνο
• Οη αλνηθηέο άδεηεο δελ είλαη επηδήκηεο ζην
θέξδνο θαη ηε θήκε ηνπ δεκηνπξγνύ
• Οη αλνηθηέο άδεηεο εμηζζνξνπνύλ ην copyright
κε ην δηθαίσκα ηνπ θαζέλα “λα ζπκκεηέρεη
ειεύζεξα ζηελ πλεπκαηηθή δωή ηεο
θνηλόηεηαο, λα ραίξεηαη ηηο θαιέο ηέρλεο θαη λα
κεηέρεη ζηελ επηζηεκνληθή πξόνδν θαη ζηα
αγαζά ηεο.”

35. Φξήζηκεο πεγέο
Πιεξνθνξίεο γηα ηελ ΑΠ:
• www.openaccess.gr
• www.openaccess.gr/blog
Μεηξών πνιηηηθώλ Αλνηθηώλ Δθπαηδεπηηθώλ Πόξσλ:
• http://wiki.creativecommons.org/OER_Policy_Registry
Αλαδήηεζε πεξηερνκέλνπ κε άδεηα Creative Commons:
• http://search.creativecommons.org/

36. „If I have seen further it
is by standing on the
shoulders of Giants’
Sir Isaac Newton (1643 –1727)