Sozlesme Hukuku ve Uluslararası Ticari Sozlesmeler info@gesiad.com.tr

1. SÖZLEŞME HUKUKU VE
ULUSLARARASI TİCARİ
SÖZLEŞMELER
Hazırlayan: ALİ DÖLEK
DTR
EĞİTİM & DANIŞMANLIK

2. SEMİNERDE NELER ÖĞRENECEĞİZ?
*Sözleşme Kavramı ve Hukuki Arkaplan
- Risk Paylaşımı, Borç Kavramı ve Sözleşmenin Doğuşu
- Sözleşmelerin Hukuki Boyutu
- Türk Hukukunda Sözleşme Kavramı
*Sözleşmenin Şekli ve Unsurları
- Sözleşmelerde Zaman Kavramı ve Sürelerin Önemi
- Zaman aşımı (Müruruzaman)
- Sözleşmede İmza
- Temsil ve Mümessil Kavramı
- Sözleşmelerde Borçlanma Esasları
*Sözleşmelerde Kefalet Esasları
- Kefalet ve Kefil Olma Şartları

3. *Sözleşme Çeşitleri
- Mülkiyetin Devri Amacıyla Düzenlenen Sözleşmeler
(Satış Sözleşmeleri)
- Kullandırma Amacıyla Düzenlenen Sözleşmeler
(Kira Sözleşmeleri)
- İşgörme Amacıyla Düzenlenen Sözleşmeler
(Hizmet Sözleşmeleri)
- Teminat Amacıyla Düzenlenen Sözleşmeler
(Kefalet Sözleşmeleri)
*Uluslararası Ticaret Sözleşmeleri
- Uluslar arası Ticari Sözleşmelerde Temel Unsurlar
- Eksiksiz Bir Dış Ticaret Sözleşmesi Nasıl Olmalıdır?
- Dış Ticaret Sözleşmelerinde Uluslar arası Ticaret Odası
(ICC) Kriterleri
- Teslim Şekillerinin Uluslar arası Ticari Sözleşmeler
Açısından Önemi ve Analizi
*Sözleşme Analizleri ve Örnek Çalışma

4. SÖZLEŞME KAVRAMI
VE
HUKUKİ ARKAPLAN

5. SÖZLEŞME
TANIM
l SÖZLEŞME İKİ TARAFIN BİR HUKUKİ SONUÇ
ELDE ETMEK ÜZERE İRADELERİNİ KARŞILIKLI
VE BİRBİRİNE UYGUN SURETTE AÇIKLAMALARI
DEMEKTİR.
l ÖRNEĞİN, TARAFLARIN BİR BEDEL
KARŞILIĞINDA BELLİ BİR MALIN MÜLKİYETİNİN
DEVREDİLMESİ HUSUSUNDA ANLAŞMALARIYLA
BİR SATIM SÖZLEŞMESİ MEYDANA GELMİŞ
OLUR.

6. SÖZLEŞME VE BORÇ
İLİŞKİSİ
l SÖZLEŞMELER, BORÇ DOĞURAN
İŞLEMLERDİR VE BU YÖNÜYLE
HUKUKİ BORCUN KAYNAKLARI
ARASINDADIR.
l İKİ TARAF, YAPACAKLARI
SÖZLEŞME İLE ARALARINDA BİR
BORÇ İLİŞKİSİNE VÜCUT VERİRLER.
l SÖZLEŞMELER İKİ TARAF
ARASINDA HUKUKİ BİR İLİŞKİ
KURAR; “BORÇ İLİŞKİSİ” DENİLEN
BU HUKUKİ İLİŞKİDEN DE BİR BORÇ
DOĞAR.

7. BORÇ İLİŞKİSİNİN
TEK VEYA ÇİFT YÖNLÜ
OLUŞU
l BİR SÖZLEŞMEDEN HER ZAMAN İKİ
TARAFA DA BORÇ DOĞMAZ.
l BAZI SÖZLEŞMELERDEN HER İKİ
TARAF İÇİN BORÇ DOĞDUĞU HALDE,
BAZI SÖZLEŞMELERDEN SADECE
TARAFLARDAN BİRİ İÇİN BORÇ
DOĞAR.
l BU NEDENLE SÖZLEŞMELER İKİYE
AYRILIR:
1)TEK TARAFA BORÇ YÜKLEYEN
SÖZLEŞMELER
2)İKİ TARAFA BORÇ YÜKLEYEN
SÖZLEŞMELER

8. BORÇ KAVRAMI
l BORÇ İLİŞKİSİ, İKİ TARAF
ARASINDA MEVCUT OLAN VE
BUNLARDAN BİRİNİ (BORÇLU)
DİĞERİNE (ALACAKLI) KARŞI
BELLİ BİR DAVRANIŞ BİÇİMİNDE
(EDİM) BULUNMAKLA YÜKÜMLÜ
KILAN HUKUKİ BİR BAĞDIR.
l BORÇ SÖZCÜĞÜ İLE ÇOĞU KEZ
İFADE EDİLMEK İSTENİLEN DE
İŞTE BU HUKUKİ BAĞ, YANİ “BORÇ
İLİŞKİSİ”DİR.

9. BORÇ İLİŞKİSİNİN
UNSURLARI
l BORÇ İLİŞKİSİNDE HER ZAMAN ÜÇ UNSURA
İHTİYAÇ VARDIR:
1) ALACAKLI
2) BORÇLU
3) EDİM

10. BORÇ İLİŞKİSİNİN
UNSURLARI
l ALACAKLI: ARALARINDAKİ BORÇ İLİŞKİSİNE
DAYANARAK BORÇLUDAN KENDİSİNE BİR
EDİMDE BULUNMASINI İSTEMEK YETKİSİNE
SAHİP BULUNAN TARAFTIR.
l BORÇLU: ARALARINDAKİ BORÇ İLİŞKİSİ
DOLAYISIYLA, ALACAKLIYA BİR EDİMDE
BULUNMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ALTINA GİRMİŞ
OLAN TARAFTIR.
l EDİM: ARALARINDAKİ MEVCUT BORÇ İLİŞKİSİ
DOLAYISIYLA ALACAKLININ BORÇLUDAN
İSTEYEBİLECEĞİ, BORÇLUNUN YERİNE
GETİRMEKLE YÜKÜMLÜ OLDUĞU DAVRANIŞ
BİÇİMİDİR.

11. BORÇ İLİŞKİSİNDE EDİMİN
BELİRSİZLİĞİ HALİ
l EDİMİN KONUSUNUN BELLİ OLMASI, HİÇ
DEĞİLSE İLERDE BELLİ EDİLEBİLİR
OLMASI GEREKİR.
l BAŞLANGIÇTA BELLİ OLMAYAN EDİMİN
SONRADAN BELLİ EDİLMESİ YETKİSİ
SÖZLEŞMEYLE TARAFLARDAN BİRİNE
VEYA ÜÇÜNCÜ ŞAHSA TANINMIŞ
OLABİLİR.
l EDİMİN İLERDE BELİRLENMESİ
HALİNDE, BU BELİRLEME İŞLEMİNDE
“HAKKANİYET ŞARTI” ESASTIR.

12. EDİMİN BELİRLENMESİ VE
SÖZLEŞMENİN DOĞUŞU
l SÖZLEŞMELER, İKİ TARAF ARASINDA
GERÇEKLEŞEN BİR HUKUKİ İŞLEMDİR; BU
NEDENLE KENDİLİĞİNDEN DEĞİL, İKİ TARAFIN
KARŞILIKLI VE BİRBİRİNE UYGUN İRADE
BEYANLARIYLA DOĞAN BİR MUAMELEDİR.
l BORÇLAR KANUNU’NUN 1.MADDESİNDE DE “İKİ
TARAF KARŞILIKLI VE BİRBİRİNE UYGUN
SURETTE RIZA BEYAN ETTİKLERİ TAKDİRDE
AKİT (SÖZLEŞME) TAMAM OLUR” ŞEKLİNDE
BELİRTMİŞTİR.

13. SÖZLEŞMELERDE İRADE
BEYANI
l BİR SÖZLEŞMENİN MEYDANA GELEBİLMESİ
İÇİN KARŞILIKLI VE BİRBİRİNE UYGUN
SURETTE YAPILMIŞ OLAN İKİ İRADE
AÇIKLAMASINA İHTİYAÇ VARDIR:
1) İCAP
2) KABUL

14. İCAP
l BİR SÖZLEŞMENİN MEYDANA GELEBİLMESİ İÇİN
GEREKLİ OLAN İKİ İRADE AÇIKLAMASINDAN
ZAMAN BAKIMINDAN ÖNCE YAPILANINA “İCAP”
ADI VERİLİR.
l İCAP, BİR NEVİ SÖZLEŞME ÖNCESİNDE YAPILAN
TEKLİFTE BULUNMA OLARAK DA
TANIMLANABİLİR.
l İCAPTA TEKLİFTE BULUNANIN SIFATI ÖNEMLİ
DEĞİLDİR, ÖNEMLİ OLAN TEKLİFİN ÖNCELİKLE
KİMDEN GELDİĞİDİR.

15. İCAP İLE İCABA DAVET
ARASINDAKİ FARK
l İCABIN İCAPÇININ BİR SÖZLEŞME
YAPMA KONUSUNDAKİ İRADESİNİ
CİDDİ BİÇİMDE YANSITMASI
ŞARTTIR. DİĞER BİR DEYİŞLE,
İCAPLA BAGLANMAK İSTEDİĞİNİ
BELLİ ETMELİ, İCABININ SONUCUNA
KATLANMALIDIR.
l İCAPTA BÖYLE BİR NİTELİK
BULUNMUYORSA BU İRADE
AÇIKLAMASI İCAP DEĞİL, İCABA
DAVETTİR.
l BİR FİRMANIN KATALOG, FİYAT
LİSTESİ, BROŞÜR VB. DOKÜMAN
GÖNDERMESİ BİR İCAP DEĞİL, BİR
İCABA DAVETTİR.

16. İCAPTA SÜRENİN ÖNEMİ
İCAPTA BULUNAN BİR KİŞİNİN, İCABININ NE
KADARLIK BİR SÜRE İÇİN GEÇERLİ OLDUĞUNU
İCABININ İÇİNDE BİLDİRMESİ GEREKİR.
BORÇLAR KANUNU’NA GÖRE İCAP KABUL
EDECEK KİŞİYLE YÜZ YÜZEYKEN YAPILMIŞSA VE
İCAP KABUL EDİLMEMİŞSE İCABIN SÜRESİ
DOLMUŞ ADDEDİLİR.
İCAP, TELGRAF, MEKTUP VB. YOLLARLA
YAPILMIŞSA İCABIN ULAŞMASI, KABUL EDENİN
DÜŞÜNMESİ VE CEVAP VERMESİ İÇİN GEREKLİ
MAKUL SÜRE SONUNDA YÜRÜRLÜKTEN KALKAR.

17. İCAPTAN DÖNME HAKKI
VE ŞARTLARI
İCAPTA BULUNAN KİŞİ, KABUL
EDECEK KİŞİNİN İCABI
ALMASINDAN VEYA ALIP DA
KABUL İŞLEMİNİ
GERÇEKLEŞTİRMEDEN ÖNCE
İCABINDAN DÖNME HAKKINA
SAHİPTİR.
KABUL İŞLEMİ İÇİN HAREKETE
GEÇİLMİŞ OLMASI HALİNDE, BU
KABUL HABERİNİN İCAPTA
BULUNANA HENÜZ ULAŞMADIĞI
DURUMLARDA İCAPTAN DÖNME
HAKKI DA SAKLIDIR.

18. KABUL VE MAHİYETİ
KABUL, İCAPÇININ YAPTIĞI TEKLİFE
KABULCÜNÜN VERDİĞİ OLUMLU
YANITTIR.
KABUL, HUKUKİ OLARAK AÇIK (SARİH)
OLABİLECEĞİ GİBİ ÖRTÜLÜ (ZIMNİ) DE
OLABİLİR.
ÖRNEĞİN, BİR TEKLİF (İCAP) KARŞISINDA
SÖZLEŞME YAPMADAN İTHALATÇI FİRMA
İHRACATÇI LEHİNE (İCAPÇI) AKREDİTİF
AÇARSA BUNA ZIMNİ KABUL ADI VERİLİR.

19. KABULDE
İCABA UYGUNLUK ŞARTI
KABUL, YAPILMIŞ OLAN İCABA OLUMLU BİR
CEVAP TEŞKİL ETTİĞİ TAKDİRDE SÖZLEŞMENİN
MEYDANA GELMESİ SONUCUNU DOĞURUR.
BU SONUCUN DOĞABİLMESİ İÇİN KABULÜN İCABA
UYGUN OLMASI GEREKİR.
ŞAYET KABUL BİR TAKIM İLAVELER VE
DEĞİŞİKLİKLER İÇERİYORSA, BU İCABIN REDDİ
ANLAMINA GELİR VE “YENİ BİR İCAP” OLARAK
KABUL EDİLİR.

20. SÖZLEŞMELERDE
ŞEKİL ŞARTLARI
VE
TEMEL UNSURLAR

21. SÖZLEŞMELERDE ŞEKİL
SÖZLEŞMELERDE ŞEKİL, İRADENİN BELLİ
BİR BİÇİMDE VEYA BELLİ VASITALAR İLE
AÇIKLANMASI DEMEKTİR.
TÜRK HUKUK SİSTEMİ, KANUNEN
BELİRLENMEDİĞİ TAKDİRDE HERHANGİ
BİR SÖZLEŞMENİN GEÇERLİ OLABİLMESİ
İÇİN TARAFLARIN İSTEDİKLERİ
TAKDİRDE İSTEDİKLERİ ŞARTLARI ŞEKİL
OLARAK İLERİ SÜREBİLECEKLERİNİ
KABUL ETMİŞTİR. BUNA “İRADİ ŞEKİL”
ADI VERİLİR.

22. YAZILI SÖZLEŞMELERDE
METİN VE İMZA
YAZILI BİR SÖZLEŞME KANUNEN TEMELDE İKİ
BÖLÜMDE ELE ALINIP İNCELENİR:
1) METİN
2) İMZA

23. SÖZLEŞMELERDE
METİN BÖLÜMÜ
METİN, TARAFLARIN İRADE
AÇIKLAMALARINI İÇEREN VE
ÜZERİNDE KARŞILIKLI OLARAK
ANLAŞMAYA VARDIKLARI HUSUSLARI
BELİRTEN BÖLÜMDÜR.
METNİN MUTLAKA BORÇLU VEYA
ALACAKLI TARAFINDAN KALEME
ALINMASI ŞART DEĞİLDİR.
METNİN EL YAZISI VEYA DAKTİLO,
VEYAHUT BAŞKA BİR VASITA İLE
YAZILMIŞ OLMASININ DA HUKUKEN
ÖNEMİ YOKTUR.

24. SÖZLEŞMELERDE
İMZA
SÖZLEŞMELERİN İKİNCİ VE ÖNEMLİ UNSURU
OLAN “İMZA”, BİR ŞAHSIN KİMLİĞİNİ BELLİ EDEN
VE GENELLİKLE O ŞAHSIN ÖNAD VE SOYADININ
YAZILMASINDAN MEYDANA GELEN BİR
İŞARETTİR.
İMZADA ÖNEMLİ OLAN HUSUS, İMZADAN
SAHİBİNİN KİM OLDUĞUNUN ANLAŞILABİLİR
OLMASIDIR.

25. İMZA - BORÇ İLİŞKİSİ
SÖZLEŞMELERİN TAMAM OLABİLMESİ İÇİN
SÖZKONUSU SÖZLEŞMEDEN DOĞAN BORÇ KİME
AİTSE O KİŞİ VEYA KİŞİLERİN SÖZLEŞMEYİ
İMZALAMASI GEREKİR. (BK.m.13)
TEK TARAFA BORÇ YÜKLEYEN BİR
SÖZLEŞMEDE, ÖRNEĞİN KEFALET
SÖZLEŞMELERİNDE KEFALET SENEDİNİN
SADECE BORÇ ALTINA GİREN “KEFİL”
TARAFINDAN İMZALANMIŞ OLMASI YETERLİ
OLUP AYRICA ALACAKLININ DA BUNU
İMZALAMASINA GEREK YOKTUR.

26. İMZANIN ŞEKLİ
SÖZLEŞMELERDE İMZANIN BİZZAT BORÇ ALTINA
GİREN KİMSE TARAFINDAN VE KENDİ EL
YAZISIYLA ATILMASI GEREKİR.
İMZA ATAMAYACAK DURUMDA OLANLAR İÇİN
PARMAK BASMA, İŞARET KOYMA GİBİ
DURUMLARDA BU İŞARETLERİN NOTERCE
ONAYLANMIŞ VE ADLARINA AİT OLDUĞUNA DAİR
BELGELENDİRİLMİŞ OLMASI ESASTIR.

27. TEMSİL KAVRAMI
VE TEMSİL İLİŞKİSİ
TEMSİL, BİR HUKUKİ MUAMELENİN BİR KİMSENİN
NAM VE HESABINA BİR BAŞKASI TARAFINDAN
YAPILMASIDIR.
TEMSİL İLİŞKİSİNDE ÜÇ KİŞİ VARDIR:
1) MÜMESSİL (TEMSİLCİ)
2) TEMSİL OLUNAN
3) ÜÇÜNCÜ ŞAHIS

28. TEMSİLDE TARAFLAR
TEMSİLCİ (MÜMESSİL), BİR HUKUKİ
MUAMELEYİ BAŞKASININ NAM VE HESABINA
YAPAN KİMSEDİR.
TEMSİL OLUNAN, KENDİ NAM VE HESABINA BİR
HUKUKİ MUAMELE YAPILAN KİMSEDİR.
ÜÇÜNCÜ ŞAHIS, MÜMESSİL İLE O HUKUKİ
MUAMELEYİ YAPAN KİMSEDİR.

29. TEMSİL ŞEKİLLERİ
TEMSİL, TEMSİLCİNİN SORUMLULUĞU
PAYLAŞIP PAYLAŞMAMASI AÇISINDAN
İKİYE AYRILIR:
1)DOLAYLI TEMSİL (VASITALI TEMSİL)
2)DOĞRUDAN TEMSİL (VASITASIZ
TEMSİL)

30. DOLAYLI TEMSİL
DOLAYLI TEMSİLDE KENDİSİNE YETKİ VERİLMİŞ
OLAN MÜMESSİL, HUKUKİ MUAMELEYİ
YAPARKEN ONU BAŞKASININ NAMINA YAPMAKTA
OLDUĞUNU KARŞISINDAKİ ÜÇÜNCÜ ŞAHSA
SÖYLEMEZ. BU YÜZDEN ÜÇÜNCÜ ŞAHIS
KARŞISINDAKİ KİMSENİN BİR BAŞKASININ
MÜMESSİLİ OLDUĞUNU BİLMEZ.
BU TÜR TEMSİLDE MÜMESSİL HUKUKİ
MUAMELEYİ BAŞKASI HESABINA FAKAT KENDİ
NAMINA YAPTIĞI İÇİNDİR Kİ, BU MUAMELEDEN
DOĞAN BÜTÜN HAK VE BORÇLAR KENDİSİNE
AİTTİR.

31. DOĞRUDAN TEMSİL
DOĞRUDAN TEMSİLDE, KENDİSİNE YETKİ
VERİLMİŞ OLAN MÜMESSİLİN YAPMIŞ OLDUĞU
HUKUKİ MUAMELENİN HÜKÜM VE SONUÇLARI
MUAMELENİN YAPILDIĞI ANDAN İTİBAREN,
DOĞRUDAN DOĞRUYA TEMSİL OLUNANA AİT
OLUR.
MÜMESSİL BU MUAMELEDEN HİÇBİR HAK ELDE
EDEMEYECEĞİ GİBİ, HİÇBİR BORÇ DA
ÜSTLENMEZ.

32. DOĞRUDAN TEMSİLDE
ARANAN ŞARTLAR
DOĞRUDAN TEMSİLİN SÖZKONUSU OLABİLMESİ İÇİN,
DİĞER BİR DEYİŞLE MÜMESSİLİN HAREKETİNDEN
DOLAYI TEMSİL OLUNANIN SORUMLU TUTULA-
BİLMESİ İÇİN İKİ ÖNEMLİ ŞARTIN YERİNE GELMESİ
GEREKİR:
1) TEMSİL YETKİSİNİN BULUNMASI
2) MÜMESSİLİN TEMSİL OLUNANIN
NAMINA HAREKET ETMESİ.

33. TEMSİL YETKİSİ
TEMSİL YETKİSİ, BAŞKASININ NAM VE HESABINA
HUKUKİ BİR MUAMELE YAPABİLMEK HUSUSUNDA
MÜMESSİLE VERİLMİŞ OLAN İZİNDİR.
TEMSİL YETKİSİ İKİYE AYRILIR:
1) KANUNİ TEMSİL YETKİSİ (VASİLİK GİBİ..)
2) İRADİ TEMSİL YETKİSİ (VEKİLLİK GİBİ...)

34. İRADİ TEMSİL VE VEKALET
SÖZLEŞMESİ
İRADİ TEMSİL TEK TARAFLI BİR HUKUKİ İŞLEMDİR.
YANİ, MÜMESSİLİN BU YETKİYİY KABUL ETTİĞİNİ
BİLDİRMESİNE, HATTA KENDİSİNE YETKİ
VERİLDİĞİNDEN HABERDAR OLMASINA GEREK
YOKTUR.
VEKİLLİK İSE VEKİL İLE VEKİL TAYİN EDENİN
ARASINDAKİ BİR SÖZLEŞME NİTELİĞİNDE OLUP,
VEKİLİN VEKALETİ KABUL ETTİĞİNE DAİR İRADE
BEYANINDA BULUNMASI ŞARTINI İÇERİR.

35. TEMSİL BELGESİ VE
KAPSAMI
HUKUKEN TEMSİLİN BELLİ BİR ŞEKİL ŞARTI
OLMAMAKLA BİRLİKTE İSPAT AMACIYLA
MÜMESSİLE VERİLEN BELGEYE “YETKİ BELGESİ”
ADI VERİLİR.
TEMSİL YETKİSİNİN KAPSAMI ÇEŞİTLİ AÇILARDAN
SINIRLANDIRILMIŞ OLABİLİR:
1) SÜRE
2) ŞAHIS
3) KONU

36. SÖZLEŞMELERDE ZAMAN
VE ZAMANAŞIMI
SÖZLEŞMELERDE BULUNMASI GEREKEN EN ÖNEMLİ
UNSURLARDAN BİRİSİ DE SÜRELERE İLİŞKİN
İFADELERDİR.
BİR SÖZLEŞMEDE BAŞLICA İKİ SÜRE BULUNMASINA
DİKKAT ETMEK GEREKİR:
1) SÖZLEŞMENİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİ
2) SÖZLEŞMENİN YÜRÜRLÜKTE KALIŞ SÜRESİ

37. ZAMAN AŞIMI SÜRELERİ
BORÇLAR KANUNU, ÇEŞİTLİ ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
TESBİT ETMİŞTİR:
ON YILLIK SÜRE
KANUNDA AYRICA BİR SÜRE BELİRLENMEDİĞİ
TAKDİRDE HER ALACAK ON YILLIK ZAMANAŞIMI
SÜRESİNE TABİDİR.

38. BEŞ YILLIK SÜRE
1) KİRALAR İLE SERMAYE FAİZLERİ VE BELLİ
ZAMANLARDA İFASI GEREKLİ OLAN EDİMLER
2) ERZAK BEDELİ, NAFAKA, OTEL VE LOKANTA
MASRAFLARINA İLİŞKİN ALACAKLAR
3) SANATKARLARIN VE ESNAFIN EMEKLERİNİN
KARŞILIĞI, PERAKENDE MALLARIN PARASI, HİZMET
BEDELLERİ VE İŞÇİ ÜCRETLERİ
4) TİCARİ ALACAKLAR, ŞİRKET ORTAKLARI
ARASINDAKİ DAVALARDAN KAYNAKLANAN
ALACAKLAR, ACENTELİK ÜCRETLERİ VB.

39. SÖZLEŞME
ÇEŞİTLERİ

40. MÜLKİYETİN DEVRİ AMACINI
GÜDEN SÖZLEŞMELER
SATIM SÖZLEŞMELERİ
“SATIM ÖYLE BİR AKİTTİR Kİ ONUNLA SATICI,
SATILAN MALI ALICININ ÜSTLENDİĞİ (İLTİZAM
ETTİĞİ) BEDEL (SEMEN) MUKABİLİNDE ALICIYA
TESLİM VE MÜLKİYETİ ONA NAKLEYLEMEK
BORCUNU TAHAMMÜL EDER (YÜKLENİR).”
(BK.m.182)
SATIŞ SÖZLEŞMESİNDE ÜÇ UNSUR VARDIR:
1) SATICI
2) ALICI
3) SEMEN (BEDEL)

41. SATIŞ SÖZLEŞMELERİNİN
TÜRLERİ
1) MENKUL SATIMI
2) GAYRİMENKUL SATIMI
3) NUMUNE ÜZERİNE SATIM
4) TECRÜBE VE MUAYENE ŞARTIYLA SATIM
5) MÜLKİYETİ MUHAFAZA ŞARTIYLA SATIM
6) TAKSİTLE SATIM
7) ARTIRMA İLE SATIM

42. SATIŞ SÖZLEŞMESİNDEN
DOĞAN BORÇLAR
SATICININ BORÇLARI
TESLİM VE MÜLKİYETİ NAKİL BORCU
SATILANI SAKLAMA BORCU
AYIBA KARŞI TEKEFFÜL BORCU
ZAPTA KARŞI TEKEFFÜL BORCU

43. SATIŞ SÖZLEŞMESİNDEN
DOĞAN BORÇLAR
ALICININ BORÇLARI
SEMENİ (SATIŞ BEDELİNİ) ÖDEME BORCU
SATILANI TESLİM ALMA BORCU

44. BORCUN YERİNE
GETİRİLMEMESİ HALİ
SATICI VEYA ALICININ SÖZLEŞMEDEN
KAYNAKLANAN BORÇLARINI YERİNE
GETİRMEMELERİ, DİĞER BİR DEYİŞLE
GECİKME DURUMUNU GÜNDEME
GETİRMİŞ OLMALARI HALİNE
“TEMERRÜT” ADI VERİLİR.
GECİKME HALİNDE GÜNDEME GELEN
VE SÖZLEŞMEYE YAZILAN CEZAYA DA
“TEMERRÜT FAİZİ” DENİR.

45. MEHİL KAVRAMI VE
HUKUKİ ARKAPLAN
SATICI VEYA ALICIDAN HERHANGİ BİRİNİN
SÖZLEŞMEDEN KAYNAKLANAN SORUMLULUKLARINI
YERİNE GETİRMEMELERİ YANİ TEMERRÜT
DURUMUNA DÜŞMELERİ HALİNDE DİĞER TARAFIN
RIZASI İLE BELLİ BİR MEHİL (EK SÜRE) VERİLEBİLİR.
MEHİL, KANUNİ BİR ZORUNLULUK OLMAYIP
TARAFLARIN KENDİ İRADELERİ VE İSTEKLERİ
DOĞRULTUSUNDA VERİLİR.
MEHİL, SÖZLEŞMEYE EKLENDİĞİ TAKDİRDE HUKUKİ
BİR YAPTIRIM HALİNE DÖNÜŞÜR.

46. KULLANDIRMA AMACINI
GÜDEN SÖZLEŞMELER
KİRA SÖZLEŞMELERİ
ARİYET SÖZLEŞMELERİ
KARZ SÖZLEŞMELERİ

47. KİRA SÖZLEŞMELERİ
ADİ KİRA SÖZLEŞMELERİ:
KİRACIYA KİRALANAN ŞEYİ SADECE KULLANMA
HAKKINI VEREN KİRA SÖZLEŞMELERİDİR.
HASILAT KİRASI SÖZLEŞMELERİ:
KİRACIYA KİRALANAN ŞEYİ KULLANMA
HAKKININ YANINDA, ONUN SEMERELERİNİ
TOPLAMA HAKKINI DA VEREN KİRA
SÖZLEŞMELERİDİR.

48. KİRA SÖZLEŞMELERİNDE
ŞEKİL
KİRA SÖZLEŞMESİ İSTER ADİ, İSTER HASILAT
KİRASI SÖZLEŞMELERİ TÜRÜNDEN OLSUN,
HERHANGİ BİR ŞEKLİ TABİ DEĞİLDİR.
UYGULAMADA GENELLİKLE KİRA
SÖZLEŞMELERİNİN NOTER TASDİKLİ
YAPILDIĞINA ŞAHİT OLURUZ. ANCAK BU, BİR
KANUNİ ŞEKİL ŞARTI OLMAYIP, SADECE İSPATI
KOLAYLAŞTIRICI BİR UNSUR OLARAK
GÖRÜLMELİDİR.

49. KİRA KANUNUNA GÖRE
TAHLİYE SEBEPLERİ
l Kiracı tarafından gayrimenkulün tahliye edileceği yazı ile
bildirilmiş olmasına rağmen tahliye edilmezse icra dairesine
müracaatla tahliye isteyebileceği gibi,
l Gayrimenkulü kendisi veya eşi veya çocukları için mesken
olarak kullanma ihtiyacında kalırsa kira sözleşmesinin
sonunda,
l Gayrimenkulü kendisinin veya eşinin veya çocuklarının bir
meslek veya sanatı bizzat icra etmesi için kullanma
ihtiyacında ise kira sözleşmesinin sonunda,
l Gayrimenkulü yeniden inşa veya imar maksadıyla esaslı bir
surette tamir, temsi veya tadil için ve ameliye esnasında
içinde ikamet veya iştigal mümkün olmadığı fennen
anlaşıldığı takdirde kira sözleşmesinin sonunda,

50. KİRA KANUNUNA GÖRE
TAHLİYE SEBEPLERİ
l Gayrimenkulü MK hükümlerine göre kazanan kimse,
kendisi veya eşi veya çocukları için tamamen veya kısmen
mesken olarak ve yine kendisi veya eşi veya çocukları için
bir meslek veya sanatın bizzat icrası maksadıyla iş yeri
olarak kullanma ihtiyacında ise kazanma (iktisap)
tarihinden bir ay içerisinde kiracıyı durumdan ihtarname ile
haberdar etmek şartıyla altı ay sonra,
l Kira bedelini vaktinde ödememelerinden dolayı haklı olarak
bir yıl içinde kendilerine iki defa yazılı ihtar yapılan
kiracılar aleyhine, ayrıca ihtara hacet kalmaksızın, kira
süresinin sonunda tahliye davası açabilir.

51. ARİYET SÖZLEŞMESİ
l ARİYET, BİR ŞEYİN BEDAVA KULLANILMASINI
ARİYET ALANA BIRAKMAK ANLAMINA GELEN
BİR TÜR ÜCRETSİZ KİRALAMA VEYA
KULLANIM HAKKI VERME ANLAMINA GELİR.
l ARİYET SÖZLEŞMESİ KAPSAMINDAKİ
MALLARIN BAŞKASINA KULLANDIRILMASI
MÜMKÜN DEĞİLDİR.

52. KARZ SÖZLEŞMESİ
l KARZ (ÖDÜNÇ) SÖZLEŞMESİYLE KARZ VEREN,
BİR MİKTAR PARA VEYA DİĞER BİR MİSLİ ŞEYİN
MÜLKİYETİNİ KARZ ALANA DEVRETMEYİ, KARZ
ALAN DA MİKTAR VE VASIFÇA EŞİT AYNI
TÜRDEN MİSLİ ŞEYİ KARZ VERENE GERİ
VERMEYİ TAAHHÜT EDERLER.

53. KARZ SÖZLEŞMESİ
TÜRLERİ
l ADİ KARZ SÖZLEŞMESİ (ÖDÜNÇ): KİRACININ
EŞİT MİKTARDA AYNI TÜRDEN MALI
KİRALAYANA KİRA SÜRESİ SONUNDA VERMESİ
ESASINA DAYALIDIR.
l TİCARİ KARZ SÖZLEŞMESİ: KİRACININ KİRA
SÜRESİ SONUNDA KİRALANAN AYNİ VEYA
NAKDİ MENFAATİ FAİZİYLE BİRLİKTE GERİ
ÖDEMESİ ESASI ÜZERİNE KURULU BİR
SÖZLEŞME TÜRÜDÜR.

54. İŞGÖRME AMACINI GÜDEN
SÖZLEŞMELER
l HİZMET SÖZLEŞMESİ
l İSTİSNA (ESER) SÖZLEŞMESİ
l VEKALET SÖZLEŞMESİ

55. SAKLAMA VE TEMİNAT
AMACINI GÜDEN
SÖZLEŞMELER
l VEDİA SÖZLEŞMESİ
l KEFALET SÖZLEŞMESİ

56. VEDİA SÖZLEŞMESİ
l VEDİA, BİR ŞEYİN SAKLANMASI AMACINI GÜDEN
SÖZLEŞMELERDENDİR. BUNUNLA, VEDİA ALAN
(MÜSTEVDA) VEDİA VEREN (MUDİ) TARAFINDAN
KENDİSİNE TEVDİ EDİLEN (BIRAKILAN) ŞEYİ
KABUL VE ONU EMİN BİR YERDE MUHAFAZA
ETMEYİ (SAKLAMAYI) TAAHHÜT EDER.

57. KEFALET SÖZLEŞMESİ
l KEFALET, TEMİNAT (GÜVENCE) AMACINI
GÜDEN SÖZLEŞMELERDİR.
l KEFALET, ÖYLE BİR SÖZLEŞMEDİR Kİ,
ONUNLA KEFİL BORÇLUNUN BORCUNU İFA
ETMEMESİ HALİNDE BUNDAN ŞAHSEN
SORUMLU OLMAYI ALACAKLIYA TAAHHÜT
EDER.
l KEFALET SÖZLEŞMESİ, TEK TARAFA BORÇ
YÜKLEYEN BİR SÖZLEŞMEDİR. NİTEKİM
KEFALETTE YALNIZ KEFİL BORÇ ALTINA
GİRMEKTE, ALACAKLI İSE BUNDAN SADECE
MENFAAT ELDE ETMEKTEDİR.

58. KEFALETİN GEÇERLİLİK
ŞARTLARI
l ASLİ ŞARTLAR
1) Geçerli bir borcun bulunması
2) Kefilin ehliyeti
l ŞEKLİ ŞARTLAR
1) Yazılı Şekil
2) Sorumlu olunacak miktarın gösterilmesi

59. KEFALET BORCUNUN
ÖZELLİKLERİ
l KEFALET BORCU “FER’İ” BİR BORÇTUR. (YANİ
ASLİ DEĞİLDİR.)
l KEFALET BORCU “TALİ” BİR BORÇTUR. (YANİ
BİRİNCİL DEĞİLDİR.)

60. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN
TÜRLERİ
l ADİ KEFALET
l MÜTESELSİL KEFALET
l BİRLİKTE KEFALET
a) Adi Birlikte Kefalet
b) Müteselsil Birlikte Kefalet
l KEFİLE KEFALET
l RÜCUA KEFALET

61. ULUSLARARASI TİCARET
VE
SATIŞ SÖZLEŞMELERİ

62. SATIŞ SÖZLEŞMELERİ VE
ANALİZ
l Bir dış ticaret işlemini başlatan ana unsur, satış
sözleşmesidir.
l Satış sözleşmesi, ihracata konu olan mal satım
işleminin temel esaslarını ve anlaşma şartlarını
içeren bir belgedir.
l Sözleşmeler, iki veya daha fazla taraf arasında
karşılıklı olarak imzalanan ve tarafların haklarını ve
sorumluluklarını içeren anlaşmalardır.

63. SÖZLEŞMEDE BULUNMASI
GEREKEN ANA BAŞLIKLAR
l TARAFLAR
l SÖZLEŞMENİN KONUSU
l FİYAT VE ŞARTLAR
l ÖDEME KOŞULLARI
l PAKETLEME-ETİKETLEME
l SEVKİYAT ŞARTLARI VE SEVKİYAT ZAMANI
l MASRAFLARIN KİME AİT OLACAĞI
l MALLARIN İADESİNİN MÜMKÜN OLUP OLMADIĞI
l TEMİNATLAR
l İHTİLAFLARIN HALLİ
l FORS MAJÖR
l SÖZLEŞMENİN SÜRESİ VE TARİHİ
l DİĞER HUSUSLAR
l İMZA
l SÖZLEŞMENİN YÜRÜRLÜK TARİHİ

64. ULUSLARARASI
TİCARETTE
SÖZLEŞME ŞEKİLLERİ
(International Contract Terms)

65. DIŞ TİCARETTE TESLİM
ŞEKİLLERİ
l THE INTERNATIONAL RULES FOR
INTERPRETATION OF TRADE TERMS
l TİCARİ TERİMLERİN YORUMLANMASINA
İLİŞKİN ULUSLAR ARASI TERİMLER
l INCOTERMS
l INTERNATIONAL CONTRACT TERMS
l 1936 Bülteni
l 1990 Bülteni (460 nolu Broşür)

66. TESLİM ŞEKİLLERİNİN
AÇIKLIK GETİRDİĞİ TEMEL
SORULAR
l Satılan mal, alıcıya nerede teslim edilecek?
l Taşıma giderleri kime ait olacak?
l Taşıma sırasında oluşabilecek zararı kim
üstlenecek?
l Sigorta giderleri kime ait olacak?
l İhracat ve ithalat gümrükleme masraflarını kim
karşılayacak?
l Yükleme ve boşaltma masrafları kime ait olacak?
l Riskler nasıl bölüşülecek?

67. TESLİM ŞEKİLLERİ VE
ANA GRUPLAR
GRUP E - ÇIKIŞ
GRUP F - ÇIKIŞ (NAVLUN ÖDENMEMİŞ)
GRUP C - ÇIKIŞ (NAVLUN ÖDENMİŞ)
GRUP D - VARIŞ

68. GRUP E
l EXW EX-WORKS
l İhracatçının İşyerinde Teslim
l Yükleme Alıcıya Ait
l Bütün Gümrükleme Masrafları Alıcıya Ait
l Navlun Alıcıya Ait
l İhracatçının İşyerinden Sonraki Bütün
Masraflar ve Risklerin İthalatçı Tarafından
Üstlenildiği Teslim Şeklidir. İhracat
Açısından En Avantajlı Olanıdır.

69. GRUP F- ÇIKIŞTA NAVLUN
ÖDENMEMİŞ OLARAK TESLİM
l FCA - FREE CARRIER
Belirlenen Yerde Belirlenen Taşıyıcıya Teslim
l FAS - FREE ALONGSIDE SHIP
Belirlenen Çıkış Limanında Gemi Yanında
Teslim
l FOB - FREE ON BOARD
Belirlenen Çıkış Limanında Belirlenen Gemi
Üzerinde Teslim

70. FCA- FREE CARRIER
l İhracatçı, kendi ülkesinde alıcının tesbit ettiği
nakliyeciye malları teslim eder.
l İhracat gümrükleme masraflarını karşılar.
l Bu gümrükleme ve teslimden sonraki bütün
sorumluluk ve masraflar ithalatçıya aittir.
l Nakliyat sigortasını ithalatçı yapar.
l Navlunu ithalatçı öder.
l İthalat gümrüklemesini kendi ülkesinde
ithalatçı yapar ve doğacak masrafları karşılar.

71. FAS
FREE ALONGSIDE SHIP
l İhracatçı, kendi ülkesindeki çıkış limanında
belirlenen geminin yanaşacağı rıhtımda malları
nakliyeciye teslim eder. Bundan sonraki bütün
masraflar ithalatçıya aittir.
l Navlunu ithalatçı öder.
l İhracat gümrükleme masrafları ihracatçıya
aittir.
l Nakliyat sigortasını ithalatçı yapar.
l Mallar kendi ülkesine geldiği zaman ithalat
vergilerini ödeyen ve gümrüklemeyi yapan da
yine ithalatçıdır.

72. FOB - FREE ON BOARD
l İhracatçı, çıkış ülkesinde limana yanaşan
belirlenmiş geminin üzerinde malları alıcının
emrine hazır eder.
l İhracat gümrükleme masrafları ihracatçıya
aittir.
l Navlunu ithalatçı öder.
l Sigortayı ithalatçı yaptırır.
l Varış ülkesindeki gümrükleme ve ithal
masraflarını da ithalatçı karşılar.

73. GRUP C - ÇIKIŞ ÜLKESİNDE
NAVLUN ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM
l CFR - COST AND FREIGHT
Çıkış Ülkesinde Navlun Ödenmiş Olarak Teslim
l CIF - COST, INSURANCE AND FREIGHT
Çıkış Ülkesinde Navlun ve Sigorta Ödenmiş
Olarak Teslim
l CPT - CARRIAGE PAID TO
Navlun Ödenmiş Olarak Teslim
l CIP - CARRIAGE AND INSURANCE PAID TO
Navlun ve Sigorta Ödenmiş Olarak Teslim

74. CFR - COST AND FREIGHT
l İhracatçının varış yerine kadar gündeme
gelen navlunu ödeyerek ve ihracat
gümrüklemesini yaparak malları alıcının
emrine hazır ettiği teslim şeklidir.
l İhracatçının Yükümlülüğü Malın Gemi
Güvertesine Teslimi İle Biter.
l Sigorta yaptırma sorumluluğu alıcıya aittir.
l Varış Yerindeki Gümrükleme Masrafları ve
İthalat Vergi, Resim ve Harçları İthalatçıya
Aittir.

75. CIF - COST, INSURANCE
AND FREIGHT
l İhracatçının, yükleme limanda gemiye
malları yüklemesi ve navlun, sigorta
masraflarını karşılaması esasına dayalı bir
teslim şeklidir.
l Navlun ihracatçıya aittir.
l İhracat gümrükleme masraflarını
ihracatçı karşılar.
l Varış limanında boşaltma ve gümrükleme
alıcıya aittir.

76. CPT - CARRIAGE PAID TO
l İhracatçının malları taşıyıcıya yüklenmiş ve
taşıma ücreti ödenmiş olarak teslim ettiği
taşıma şeklidir.
l İhracat gümrükleme masrafları ihracatçıya
aittir.
l Nakliyat sigortası alıcıya aittir.
l Varış yerindeki boşaltma ve gümrükleme
masrafları ithalatçıya aittir.
l Her türlü taşıma şeklinde kullanılan bir
terimdir.

77. CIP - CARRIAGE AND
INSURANCE PAID TO
l İhracatçı, malları taşıyıcı firmaya navlun
ödenmiş ve sigorta yaptırılmış olarak teslim
eder.
l İhracat gümrükleme masrafları ihracatçı
tarafından karşılanır.
l Varış yerindeki boşaltma ve gümrükleme
masrafları alıcıya, yani ithalatçıya aittir.
l İthalat vergileri ithalatçı tarafından ödenir.
l Her türlü taşıma şeklinde kullanılır.

78. GRUP D - VARIŞ ÜLKESİNDE
TESLİM
l DAF - DELIVERED AT FRONTIER
Sınırda Teslim
l DES - DELIVERED EXSHIP
Varış Ülkesinde Gemide Teslim
l DEQ - DELIVERED EXQUAY
Varış Ülkesinde Limanda Teslim
l DDU - DELIVERED DUTY UNPAID
Alıcının Deposunda Gümrük Vergisi
Ödenmeden Teslim
l DDP - DELIVERED DUTY PAID
Alıcının Deposunda Gümrük Vergisi
Ödenmiş Olarak Teslim

79. DAF - DELIVERED AT
FRONTIER
l İhracatçı ile ithalatçının belirledikleri bir
sınırda teslim.
l Bu sınıra kadar olan bütün masraflar ve
riskler ihracatçıya, bu sınırdan öte taraftaki
bütün masraf ve riskler ise ithalatçıya aittir.
l İhracat gümrükleme masraflarını ihracatçı
karşılar.
l Sigorta ve navlun sorumluluğu, ihracatçı
için sınıra kadar, ithalatçı için de sınırdan
sonrası için geçerlidir.

80. DES - DELIVERED EXSHIP
l İhracatçı, malları ithalatçının ülkesinde varış
limanında geminin üzerinde alıcıya teslim eder.
l Navlunu ihracatçı öder.
l Varış yerine kadar olan riskleri üstlendiği için
sigortayı yaptırır.
l İhracat gümrükleme masrafları ihracatçıya
aittir.
l Varış yerinde boşaltma masrafları ve ithalat
gümrüklemesini ise ithalatçı karşılar.

81. DEQ - DELIVERED EXQUAY
a) Duty Unpaid b) Duty Paid
l İhracatçı, varış limanında rıhtımda malları
teslim eder.
l İhracatçı, navlunu öder.
l Sigortayı yaptırır.
l İhracat gümrükleme masraflarını üstlenir.
l Varış limanında boşaltma masraflarını karşılar.
l Duty Paid ‘te ithalat gümrük vergilerini de öder.
l Duty Unpaid’te ise ithalat gümrük vergi ve
masrafları ithalatçı tarafından karşılanır.

82. DDU - DELIVERED DUTY
UNPAID
l İhracatçı, malları ithalatçının ülkesinde
belirlenen yerde ithalat gümrük vergileri
dışındaki bütün masrafları ve riskleri
üstlenerek alıcıya teslim eder. Buna göre şu
masrafları karşılar
l Navlunu öder.
l Sigortayı yaptırır
l İhracat gümrüklemesini yapar.
l İthalatçı ülkedeki boşaltma ve dahili taşımayı
üstlenir.
l İthalatçı, sadece kendi ülkesindeki gümrük
vergilerini öder.

83. DDP - DELIVERED DUTY
PAID
l İhracatçının, malları ithalatçının deposuna
kadar bütün masraf ve riskler kendisine ait
olmak üzere teslim etme sorumluluğu üstlendiği
teslim şeklidir.
l İthalatçı, bu teslim şeklinde hiçbir risk ve
sorumluluk üstlenmez. Deposuna kadar mallar
hazır olarak gelir.
l Exworks teslim şeklinin tam tersi olarak
düşünülebilir.