Transformacións recentes na estrutura agropecuaria española

1. TEMA 8: Transformacións
recentes na estrutura
agropecuaria española

2. A poboación rural
Na actualidade é escasa - 4,5% da poboación activa en España-, e
envellecida.
Presenta diferenzas territoriais entre o 1%, valor máis baixo, de Madrid e o
País Vasco ao 8%, valor máis alto, de Estremadura, Murcia e Galicia (ano
2007).
As tendencias demográficas que se apuntan desde a década de 1990 son
dobres:
- Nas áreas rurais máis desfavorecidas: descenso demográfico e
envellecemento demográfico.
- Nas áreas rurais máis dinámicas: certa recuperación e rexuvenecemento
(chegada de inmigrantes, novas actividades económicas, subvencións para
evitar o despoboamento rural).

3. A poboación rural: dobre tendencia
dende os anos 1990
Envellecemento
Industrias no rural
Turismo rural
Novas actividades residenciais
Certa recuperación e rexuvenecemento
Despoboamento
Zonas rurais atrasadas
Dobre
tendencia
Subvencións
Chegada
de
inmigrantes

4. As explotacións agrarias
Unha explotación agraria é unha unidade económica que agrupa todas
as parcelas traballadas por un mesmo agricultor ou gandeiro, xunto
ás instalacións complementarias (granxas, almacéns, silos...).
Dualidade entre:
- explotacións familiares moi pequenas e pouco rendibles
- empresas agrarias de particulares, sociedades ou cooperativas:
máis rendibles. Nas cooperativas (arredor de 4.000 e 45% da
produción) predominan as dedicadas a transformar os produtos e
comercializalos

5. As explotacións agrarias
Diferenzas rexionais en canto ao tamaño medio das explotacións agrarias:
- maior tamaño medio: as rexións dominadas por cultivos de secaño ou
devesas
- explotacións máis pequenas: as rexións húmidas e de especialización
gandeira, xunto aos regadíos do litoral mediterráneo
Secaño
Devesa
Explotacións
gandeiras en
Galicia
Regadíos
mediterráneos

6. As explotacións agrarias
Réxime de tenza:
- tenza directa
- Arrendamento
- Parzaría.
Na actualidade, un 70% das terras cultivadas mantéñense en tenza
directa e tender a desaparecer o sistema de parzaría.
Réxime de tenza
na rexión de
Murcia
Contratos agrarios:
arrendamento e
parzaría

7. Técnicas e sistemas agrarios
– Desde 1960: modernización agraria. As transformacións máis
importantes son:
- Unha crecente especialización do territorio nos cultivos máis
competitivos
- Incorporación de maquinaria (tractores, colleitadoras, motores para
rega, etc.), produtos químicos (fertilizantes, herbicidas, praguicidas, etc.)
ou selección xenética de sementes e razas. Forte incremento da
superficie en regadío
- Novas técnicas de cultivo, como o areamento ou cultivo baixo plástico.
No enarenado altérnanse capas de area e esterco, permitindo cultivar
terras moi pouco fértiles; sobre todo, no sueste peninsular. O cultivo
baixo plástico asóciase ao uso de técnicas avanzadas como o cultivo
hidropónico, sen solo, a rega por goteo, ou a creación de microclimas
controlados a distancia con medios informáticos.
- Consecuencias positivas e negativas.

8. Tractor, colleitadora
e motor para rega
Fertilizantes químicos
e orgánicos
Transxénicos

9. Cultivo baixo
plástico
Areamento
Rega por goteo
Novas
técnicas
de cultivo

10. Cultivo hidropónico
Rego por aspersión

11. A estrutura gandeira
Na actualidade:
- Creceu a estabulación do gando en granxas onde é alimentado a partir de
pensos.
- Case desapareceu a transhumancia estacional dos rabaños.
- Forte aumento do consumo de carne, leite e ovos

12. Gando bovino
Destínase o 80% á produción de carne e coiros.
O outro 20% do gando vacún dedícase, a produción de leite

13. Gando ovino
Forte retroceso hai catro décadas ao caer o prezo da la e ao
emigraren moitos pastores. Porén, nos últimos anos foise
recuperando ao aumentar a demanda de queixos,...

14. Gando caprino
Foi complementario do ovino: produción de queixos.

15. Gando porcino
• Rápido crecemento nas últimas décadas.
• Mantense a importancia da raza ibérica.
• En Galicia destaca o porco celta.
• Proliferan as granxas onde se realiza a engorda rápida de
animais.

16. Gando aviario
Foi o que rexistrou maior aumento nos últimos tempos, con
granxas a partir do consumo intensivo de pensos.

17. Política Agraria Común (PAC)
Accións:
• -Establecemento de prezos de garantía para determinados produtos
agrícolas e gandeiros con subvencións.
• -Esixencia de redución de superficie, ou cotas máximas de produción,
para algúns cultivos ou especies gandeiras que xeran excedentes non
consumidos.
• -Apoio á forestación de terras agrícolas e á agricultura e gandería
ecolóxicas.
• -Axudas para a modernización das explotacións.
• -Apoio á diversificación económica do mundo rural (turismo rural,
artesanía e industria, etc.).
• -Axudas especias para áreas de montaña e zonas desfavorecidas.

18. Política Agraria Común (PAC)

19. (PAC)