1. A literatura do exilio
entre 1936 e 1976
Beatriz Suárez Pérez

2. Índice
• Contexto histórico:
En España
En Galicia
• Literatura:
Poesía
Prosa
Teatro

3. En Galicia:
Houbo unha gran represión lingüística e cultural
durante a ditadura franquista que provou o exilio de
numerosos intelectuais que participaban en política
en Galicia. Reestableceuse un réxime estrito de
censura que desconfiaba de calquera manifestación
escrita que non fose en castelán.
A pecularidade do exilio galego estaba en que xa
tiñan infraestruturas en Latinoamérica realizadas
polos inmigrantes que xa vivían alí antes da
ditadura.

5. Actividade literaria do exilio
Comézase a concentrar en América a produción
literaria galega. Fundáronse editoriais,xornais e
revistas.Tamén fixeron un intenso labor político.

6. Características da literatura do exilio
• Compromiso galeguista e republicano
• Destacan as autobiografías
• A temática cívico-social
• A mestizaxe cultural
Unha figura
importante é
Castelao polo seu
labor político e
cultural.

7. Poesía
-Temática: intimista,social-realista, denuncia social,
evasión ante a ditadura, saudade, patriotismo
galego, reflexión do exiliado.
-Escritores do exilio: Luís Seoane, Lorenzo Varela e
Emilio Pita.

8. Luís Seoane (1910-1979)
Foi un editor, escritor, xornalista, gravador e
pintor galego pero nado en Bos Aires, Arxentina.
Fillo de emigrantes. Participou
activamente na política
(membro do Partido
Galeguista e da Masonería) e
na reactivación da cultura
galega. En 1937 publica o seu
primeiro libro, ``Trece
estampas de la traición´´.

9. Ademais de destacar en numerosos campos a súa obra
escrita en galego é moi numerosa.
Poesía:
• Fardel d'eisilado (Bos Aires, Ediciós Anxel Casal, 1952).
• Na brétema, Sant-Iago (Bos Aires, Ediciones Botella al Mar, 1956).
• As cicatrices (Bos Aires, Editorial Citania, 1959).
• A maior abondamento (Bos Aires, 1972).
Narrativa:
• Tres follas de ruda e un allo verde (inédito). Publicado en tradución castelá: Tres hojas de ruda y
un ajo verde (Bos Aires, Ediciones Botella al Mar, 1948).
Teatro:
• A soldadeira (Edicións do Castro). Publicada en tradución castelá: La soldadera (Bos Aires,
Editorial Ariadna, 1957).
• Esquema de farsa.
• O irlandés astrólogo (Edicións do Castro).

10. Ensaio:
• Eiroa (Vigo, Galaxia, 1957).
• Castelao artista (Bos Aires, Alborada, 1969).
• Comunicacións mesturadas (Vigo, Editorial Galaxia, 1973).
• George Grosz (Sada, Edicións do Castro, 1975).
• Textos sobre arte galega e deseño (Vigo, A Nosa Terra).
• Luís Seoane. Teórico do deseño gráfico (Museo do Pobo Galego, 2010. Edición de Xosé
Ramón Fandiño e Gloria López). Escolma de artigos sobre o deseño gráfico.
TRAZOS DA SÚA POESÍA
• Estilo realista, case xornalístico, poesía sobria e
discursiva.
• Dominio do verso longo (seminarrativo, case
prosaico).
• De temática social (abunda o tema da
emigración).
• Escaseza de poemas pesoais.

11. Ensaio:
• Eiroa (Vigo, Galaxia, 1957).
• Castelao artista (Bos Aires, Alborada, 1969).
• Comunicacións mesturadas (Vigo, Editorial Galaxia, 1973).
• George Grosz (Sada, Edicións do Castro, 1975).
• Textos sobre arte galega e deseño (Vigo, A Nosa Terra).
• Luís Seoane. Teórico do deseño gráfico (Museo do Pobo Galego, 2010. Edición de Xosé
Ramón Fandiño e Gloria López). Escolma de artigos sobre o deseño gráfico.
TRAZOS DA SÚA POESÍA
• Estilo realista, case xornalístico, poesía sobria e
discursiva.
• Dominio do verso longo (seminarrativo, case
prosaico).
• De temática social (abunda o tema da
emigración).
• Escaseza de poemas pesoais.

12. Lorenzo Varela (1916-1978)
Foi un escritor galego que viviu a
maior parte da súa vida no exilio.
Fixo numerosas viaxes entre
España e América do Sur. Tivo unha
activa vida política. Mantivo relación
con outros personaxes famosos.
Tamén participou nalgunha revista e
escribiu libros, fundamentalmente
poesía.

13. A súa obra
• Catro poemas galegos pra catro grabados (incluído nun álbum de
Luís Seoane), 1944.
• Lonxe, 1954.
• Poesía, 1979, Edicións do Castro.
• Poesía galega, 1990.
Dúas temáticas dominan o seu libro ``Lonxe´´:
-Unha mítico-histórica baseada na guerra civil na que canta os
guerrilleiros antifranquistas.
-Outra arredor d ausencia da Terra e o exilio.
Poema de Lorenzo Varela

14. Emilio Pita (1909-1981)
Emigrou a Buenos Aires de pequeno, volveu coa
proclamación da II República. Comprometeuse coa
política galeguista, tamén colaboraba coas revistas
Nós e Yunque.
Obras:
• Jacobusland (1942, Bos Aires), con ilustracións de Castelao
• Cantigas de nenos (1944, Bos Aires).
• Os relembros. As cantigas (1959, Citania, Bos Aires).
• Polos camiños do pobo (1963, reeditado en 1999 por Edicións do Castro).
• O ronsel verdegal (1964, Galaxia).
• Serán (1974, Galaxia).
• Verbas á mocedade galega.
• Vieiros de brétema (2005, Espiral Maior).

15. Narrativa
A maior parte da narrativa foi escrita no exilio e
publicada na democracia. Son obras realistas, con
moitos elementos autobiográficos sobre o tema da
guerra civil e os anos posteriores (os fuxidos,a
guerrilla antifranquista,a represión,etc.).
Algunhas obras:
Non agardei por ninguén, Era tempo de apandar, de Ramón de
Valenzuela
O silencio redimido de Silvio Santiago
O siñor Afranio de Antón Alonso Ríos
A esmorga de Blanco Amor
Memorias dun neno labrego de Neira Vilas

16. Teatro
Manuel Varela Buxán foi un dos principais
animadores do teatro galego en Arxentina. As súas
obras son de carácter rural-costumista e
humorístico pero non están exentas da crítica
social.A súa compañía (Maruxa Villanueva) foi
encargada de representar
Os vellos non deben de namorarse.
Tamén Blanco Amor dirixiu o Teatro Popular Galego
(Farsas para títeres, Teatro prá xente), algunhas
son obras con realismo costumista e outras son
farsas, non realistas.