1. Lêi Më ®Çu
Tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô lµ mèi quan t©m
hµng ®Çu cña tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp
th¬ng m¹i nãi riªng. Thùc tiÔn cho thÊy thÝch øng víi mçi c¬ chÕ qu¶n lý,
c«ng t¸c tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô ®îc thùc hiÖn b»ng c¸c
h×nh thøc kh¸c nhau. Trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung Nhµ níc
qu¶n lý kinh tÕ chñ yÕu b»ng mÖnh lÖnh. C¸c c¬ quan hµnh chÝnh kinh
tÕ can thiÖp s©u vµo nghiÖp vô s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh
nghiÖp nhng l¹i kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c quyÕt ®Þnh cña m×nh.
Ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸ trong thêi kú nµy chñ yÕu lµ giao
nép s¶n phÈm, hµng ho¸ cho c¸c ®¬n vÞ theo ®Þa chØ vµ gi¸ c¶ do Nhµ
níc ®Þnh s½n. Tãm l¹i, trong nÒn kinh tÕ tËp trung khi mµ ba vÊn ®Ò
trung t©m: S¶n xuÊt c¸i g× ? B»ng c¸ch nµo? Cho ai ? ®Òu do Nhµ níc
quyÕt ®Þnh th× c«ng t¸c tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô
chØ lµ viÖc tæ chøc b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸ s¶n xuÊt ra theo kÕ ho¹ch
vµ gi¸ c¶ ®îc Ên ®Þnh tõ tríc. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng , c¸c doanh
nghiÖp ph¶i tù m×nh quyÕt ®Þnh ba vÊn ®Ò trung t©m th× vÊn ®Ò nµy
trë nªn v« cïng quan träng v× nÕu doanh nghiÖp nµo tæ chøc tèt nghiÖp
vô tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸ ®¶m b¶o thu håi vèn, bï ®¾p c¸c chi phÝ
®· bá ra vµ x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ kinh doanh sÏ cã ®iÒu kiÖn tån
t¹i vµ ph¸t triÓn. Ngîc l¹i, doanh nghiÖp nµo kh«ng tiªu thô ®îc hµng ho¸
cña m×nh, x¸c ®Þnh kh«ng chÝnh x¸c kÕt qu¶ b¸n hµng sÏ dÉn ®Õn
t×nh tr¹ng “ l·i gi¶, lç thËt” th× sím muén còng ®i ®Õn chç ph¸ s¶n. Thùc
tÕ nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®· vµ ®ang cho thÊy râ ®iÒu ®ã.
1

2. §Ó qu¶n lý ®îc tèt nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸ th× kÕ to¸n víi t c¸ch
lµ mét c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ còng ph¶i ®îc thay ®æi vµ hoµn thiÖn
h¬n cho phï hîp víi t×nh h×nh míi.
NhËn thøc ®îc ý nghÜa quan träng cña vÊn ®Ò trªn, qua qu¸ tr×nh
thùc tËp ë C«ng ty TNHH Phó Th¸i ®îc sù híng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o
híng dÉn
TiÕn sÜ_Ph¹m BÝch Chi cïng víi sù gióp ®ì cña c¸c c¸n bé kÕ to¸n trong
phßng KÕ to¸n c«ng ty , em ®· thùc hiÖn chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña
m×nh víi ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh
doanh t¹i c«ng ty TNHH Phó Th¸i”. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp gåm 3 ch¬ng:
Ch¬ng I : Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n b¸n hµngvµ x¸c
®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
Ch¬ng II : Thùc tr¹ng vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶
kinh doanh t¹i c«ng ty TNHH Phó Th¸i.
Ch¬ng III : Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n b¸n
hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty TNHH Phó Th¸i.
Do thêi gian cã h¹n nªn chuyªn ®Ò nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng
thiÕu sãt vµ khiÕm khuyÕt . KÝnh mong sù chØ b¶o, ®ãng gãp ý kiÕn
cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó chuyªn ®Ò nµy ®îc hoµn thiÖn h¬n .
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
2

3. Ch¬ng i
Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n b¸n
Hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong
doanh nghiÖp th¬ng m¹i
1.1. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i vµ vai trß cña kÕ to¸n
b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i
1.1.1.§Æc ®iÓm nÒn kinh tÕ thÞ trêng ViÖt Nam.
Kinh tÕ tù nhiªn vµ kinh tÕ hµng ho¸ lµ hai h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ
x· héi ®· tån t¹i trong lÞch sö. Trong nÒn kinh tÕ tù nhiªn, ngêi s¶n xuÊt
còng ®ång thêi lµ ngêi tiªu dïng, c¸c quan hÖ kinh tÕ ®Òu mang h×nh th¸i
hiÖn vËt, bíc sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, môc ®Ých cña s¶n xuÊt lµ trao
®æi ( ®Ó b¸n), s¶n xuÊt lµ ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ tr-
êng. ChÝnh nhu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ trêng, ®· lµm h×nh thµnh
®éng lùc m¹nh mÏ cho sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt hµng ho¸. Trong nÒn kinh
tÕ hµng ho¸ do x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn quan hÖ hµng ho¸, tiÒn tÖ ngµy
cµng më réng cho nªn s¶n phÈm hµng ho¸ ngµy cµng phong phó vµ ®a
d¹ng gãp phÇn giao lu v¨n ho¸ gi÷a c¸c vïng vµ c¸c ®Þa ph¬ng.
Dung lîng thÞ trêng vµ c¬ cÊu thÞ trêng ®îc më réng vµ hoµn thiÖn
h¬n. Mäi quan hÖ kinh tÕ trong x· héi ®îc tiÒn tÖ ho¸. Hµng ho¸ kh«ng chØ
3

4. bao gåm nh÷ng s¶n phÈm ®Çu ra cña s¶n xuÊt mµ cßn bao hµm c¶ c¸c
yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ngêi ta tù do mua vµ b¸n, hµng hãa.
Trong ®ã ngêi mua chän ngêi b¸n ,ngêi b¸n t×m ngêi mua hä gÆp nhau ë
gi¸ c¶ thÞ trêng. Gi¸ c¶ thÞ trêng võa lµ sù biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ thÞ
trêng vµ chÞu sù t¸c ®éng cña quan hÖ c¹nh tranh vµ quan hÖ cung cÇu
hµng ho¸ vµ dÞch vô. Kinh tÕ thÞ trêng t¹o ra m«i trêng tù do d©n chñ trong
kinh doanh, b¶o vÖ lîi Ých chÝnh ®¸ng cu¶ ngêi tiªu dïng. Trong nÒn kinh
tÕ thÞ trêng, ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i nèi liÒn gi÷a s¶n xuÊt víi tiªu
dïng.Dßng vËn ®éng cña hµng ho¸ qua kh©u th¬ng m¹i ®Ó tiÕp tôc cho
s¶n xuÊt hoÆc tiªu dïng c¸ nh©n. ë vÞ trÝ cÊu thµnh cña t¸i s¶n xuÊt, kinh
doanh th¬ng m¹i ®îc coi nh hÖ thèng dÉn lu ®¶m b¶o tÝnh liªn tôc cña qu¸
tr×nh s¶n xuÊt. Kh©u nµy nÕu bÞ ¸ch t¾c sÏ dÉn ®Õn khñng ho¶ng cña
s¶n xuÊt vµ tiªu dïng.
Kinh doanh th¬ng m¹i thu hót trÝ lùc vµ tiÒn cña c¸c nhµ ®Çu t ®Ó
®em l¹i lîi nhuËn. Kinh doanh th¬ng m¹i cã ®Æc thï riªng cña nã, ®ã lµ quy
luËt hµng ho¸ vËn ®éng tõ n¬i gi¸ thÊp ®Õn n¬i gi¸ cao, quy luËt mua rÎ b¸n
®¾t, quy luËt mua cña ngêi cã hµng ho¸ b¸n cho ngêi cÇn. Kinh doanh th-
¬ng m¹i lµ ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn.
Qua ho¹t ®éng mua b¸n t¹o ra ®éng lùc kÝch thÝch ®èi víi ngêi s¶n xuÊt,
thóc ®Èy ph©n c«ng lao ®éng x· héi, tæ chøc t¸i s¶n xuÊt h×nh thµnh nªn
c¸c vïng chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt hµng ho¸. Th¬ng m¹i ®Çu vµo ®¶m b¶o
tÝnh liªn tôc cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Th¬ng m¹i ®Çu ra quy ®Þnh tèc ®é vµ
quy m« t¸i s¶n xuÊt më réng cña doanh nghiÖp.
Kinh doanh th¬ng m¹i kÝch thÝch nhu cÇu vµ lu«n t¹o ra nhu cÇu míi,
th¬ng m¹i lµm nhu cÇu trªn thÞ trêng trung thùc víi nhu cÇu, mÆt kh¸c nã
lµm béc lé tÝnh ®a d¹ng vµ phong phó cña nhu cÇu.
4

5. 1.1.2. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i.
Ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng lu th«ng ph©n phèi
hµng ho¸ trªn thÞ trêng bu«n b¸n hµng ho¸ cña tõng quèc gia riªng biÖt
hoÆc gi÷a c¸c quèc gia víi nhau . Néi th¬nglµ lÜnh vùc ho¹t ®éng th¬ng m¹i
trong tõng níc , thùc hiÖn qu¸ tr×nh lu chuyÓn hµng ho¸ tõ n¬i s¶n xuÊt ,
nhËp khÈu tíi n¬i tiªu dïng . Ho¹t ®éng th¬ng m¹i cã ®Æc ®iÓm chñ yÕu
sau :
- LuchuyÓn hµng ho¸ trong kinh doanh th¬ng m¹i bao gåm hai giai
®o¹n : Mua hµng vµ b¸n hµng qua kh©u chÕ biÕn lµm thay ®æi h×nh th¸i
vËt chÊt cña hµng .
- §èi tîng kinh doanh th¬ng m¹i lµ c¸c lo¹i hµng ho¸ ph©n theo tõng
nghµnh hµng :
+Hµng vËt t , thiÕt bÞ (t liÖu s¶n xuÊt – kinh doanh );
+ Hµng c«ng nghÖ phÈm tiªu dïng ;
+ Hµng l¬ng thùc , thùc phÈm chÕ biÕn.
-Qu¸ tr×nh lu chuyÓn hµng ho¸ ®îc thùc hiÖn theo hai ph¬ng thøc b¸n
bu«n vµ b¸n lÎ , trong ®ã : B¸n bu«n lµ b¸n hµng ho¸ cho c¸c tæ chøc b¸n lÎ
tæ chøc x¶n xuÊt , kinh doanh , dÞch vô hoÆc c¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu ®Ó
tiÕp tôc qu¸ tr×nh lu chuyÓn cña hµng ; b¸n lÎ lµ b¸n hµng cho ngêi tiªu dïng
cuèi cïng .
B¸n bu«n hµng ho¸ vµ b¸n lÎ hµng ho¸ cã thÓ thùc hiÖn b»ng nhiªï
h×nh thøc : b¸n th¼ng , b¸n qua kho trùc tiÕp, göi b¸n qua ®¬n vÞ ®¹i lý , ký
göi , b¸n tr¶ gãp, hµng ®æi hµng ...
Tæ chøc ®¬n vÞ kinh doanh th¬ng m¹i cã thÓ theo mét trong c¸c m«
h×nh : Tæ chøc b¸n bu«n , tæ chøc b¸n lÎ ; chuyªn doanh hoÆc kinh doanh
tæng hîp ; hoÆc chuyªn m«i giíi ... ë c¸c quy m« tæ chøc: QuÇy,cöa hµng ,
5

6. c«ng ty , tæng c«ng ty...vµ thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ kinh doanh trong
lÜnh vùc th¬ng m¹i .
Trong kinh doanh th¬ng m¹i nãi chung vµ ho¹t ®éng néi th¬ng nãi
riªng , cÇn xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm quan hÖ th¬ng m¹i vµ thÕ kinh doanh víi
c¸c b¹n hµng ®Ó t×m ph¬ng thøc giao dÞch , mua , b¸n thÝch hîp ®em l¹i
cho ®¬n vÞ lîi Ých lín nhÊt .
Th¬ng m¹i lµ kh©u trung gian nèi liÒn gi÷a s¶n suÊt víi tiªu dïng. Ho¹t
®éng th¬ng m¹i lµ viÖc thùc hiÖn mét hay nhiÒu hµnh vi th¬ng m¹i cña
th¬ng nh©n lµm ph¸t sinh quyÒn vµ nghÜa vô gi÷a c¸c th¬ng nh©n víi
nhau hay gi÷a th¬ng nh©n víi c¸c bªn cã liªn quan bao gåm viÖc mua b¸n
hµng ho¸, cung øng dÞch vô th¬ng m¹i nh»m môc ®Ých lîi nhuËn hay
thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi.
Th¬ng nh©n cã thÓ lµ c¸ nh©n cã ®ñ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy
®ñ, hay c¸c hé gia ®×nh, tæ hîp t¸c hoÆc c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh cña ph¸p luËt ( ®îc c¬
quan nhµ níc cã thÈm quyÒn cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh
doanh). Kinh doanh th¬ng m¹i cã mét sè ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau:
- §Æc ®iÓm vÒ ho¹t ®éng: Ho¹t ®éng kinh tÕ c¬ b¶n cña kinh doanh
th¬ng m¹i lµ lu chuyÓn hµng ho¸. Lu chuyÓn hµng ho¸ lµ sù tæng hîp c¸c
ho¹t ®éng thuéc c¸c qu¸ tr×nh mua b¸n, trao ®æi vµ dù tr÷ hµng ho¸.
- §Æc ®iÓm vÒ hµng ho¸: Hµng ho¸ trong kinh doanh th¬ng m¹i gåm
c¸c lo¹i vËt t, s¶n phÈm cã h×nh th¸i vËt chÊt cô thÓ hay kh«ng cã h×nh
th¸i vËt chÊt mµ doanh nghiÖp mua vÒ víi môc ®Ých ®Ó b¸n.
- §Æc ®iÓm vÒ ph¬ng thøc lu chuyÓn hµng ho¸: Lu chuyÓn hµng ho¸
trong kinh doanh th¬ng m¹i cã thÓ theo mét trong hai ph¬ng thøc lµ b¸n
bu«n vµ b¸n lÎ.
6

7. - B¸n bu«n hµng ho¸: Lµ b¸n cho ngêi kinh doanh trung gian chø
kh«ng b¸n th¼ng cho ngêi tiªu dïng.
- B¸n lÎ hµng ho¸: Lµ viÖc b¸n th¼ng cho ngêi tiªu dïng trùc tiÕp, tõng
c¸i tõng Ýt mét.
- §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc kinh doanh: Tæ chøc kinh doanh th¬ng m¹i
cã thÓ theo nhiÒu m« h×nh kh¸c nhau nh tæ chøc c«ng ty b¸n bu«n, b¸n
lÎ, c«ng ty kinh doanh tæng hîp, c«ng ty m«i giíi, c«ng ty xóc tiÕn th¬ng
m¹i.
- §Æc ®iÓm vÒ sù vËn ®éng cña hµng ho¸: Sù vËn ®éng cña hµng
ho¸ trong kinh doanh th¬ng m¹i còng kh«ng gièng nhau, tuú thuéc
vµo nguån hµng, nghµnh hµng, do ®ã chi phÝ thu mua vµ thêi gian
lu chuyÓn hµng ho¸ còng kh¸c nhau gi÷a c¸c lo¹i hµng ho¸.
Nh vËy chøc n¨ng cña th¬ng m¹i lµ tæ chøc vµ thùc hiÖn viÖc mua
b¸n, trao ®æi hµng ho¸ cung cÊp c¸c dÞch vô nh»m phôc vô s¶n xuÊt vµ
®êi sèng nh©n d©n.
7

8. 1.1.3. Vai trß cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ kinh doanh ë doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i.
Tiªu thô hµng ho¸ lµ qu¸ tr×nh c¸c Doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc
chuyÓn ho¸ vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh tõ h×nh th¸i hµng ho¸
sang h×nh th¸i tiÒn tÖ vµ h×nh thµnh kÕt qu¶ tiªu thô, ®©y lµ kÕt qu¶
cuèi cïng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
Theo mét ®Þnh nghÜa kh¸c th× tiªu thô hµng ho¸, lao vô, dÞch vô lµ
viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô ®· thùc hiÖn
cho kh¸ch hµng ®ång thêi thu ®îc tiÒn hµng hoÆc ®îc quyÒn thu tiÒn
hµng ho¸.
Nh vËy, tiªu thô lµ thùc hiÖn môc ®Ých cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, ®a
hµng ho¸ tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu dïng. Tiªu thô lµ kh©u lu th«ng
hµng ho¸ lµ cÇu nèi trung gian gi÷a mét bªn s¶n xuÊt ph©n phèi vµ mét
bªn lµ tiªu dïng. §Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× tiªu thô ®îc
hiÓu theo nghÜa réng h¬n: Tiªu thô lµ qu¸ tr×nh kinh tÕ bao gåm nhiÒu
kh©u tõ viÖc nghiªn cøu thÞ trêng, x¸c ®Þnh nhu cÇu kh¸ch hµng, tæ
chøc mua hµng ho¸ vµ xuÊt b¸n theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng nh»m ®¹t
hiÖu qu¶ kinh doanh cao nhÊt.
Thêi ®iÓm x¸c ®Þnh doanh thu hµng ho¸ lµ thêi ®iÓm mµ Doanh
ngiÖp thùc sù mÊt quyÒn së h÷u hµng ho¸ ®ã vµ ngêi mua thanh to¸n
tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n. Khi ®ã míi x¸c ®Þnh lµ tiªu thô, míi ®-
îc ghi doanh thu.
KÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ lµ chØ tiªu hiÖu qña ho¹t ®éng lu chuyÓn
hµng hãa. còng nh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô. KÕt qu¶
tiªu thô hµng ho¸ ®îc biÓu hiÖn díi chØ tiªu lîi nhuËn (hoÆc lç) vÒ tiªu
thô ®îc tÝnh nh sau:
8

9. Lîi nhuËn Lîi nhuËn Chi phÝ qu¶n lý Chi phÝ
hoÆc lç = gép vÒ tiªu - doanh nghiÖp - b¸n
hµng
vÒ tiªu thô thô
Trong ®ã:
Lîi nhuËn gép = Doanh thu thuÇn - Gi¸ vèn
vÒ tiªu thô vÒ tiªu thô hµng b¸n
Doanh thu thuÇn = Tæng doanh thu - C¸c kho¶n gi¶m trõ
vÒ tiªu thô tiªu thô doanh thu
C¸c kho¶n gi¶m = ChiÕt khÊu + Gi¶mgi¸ + DT hµng
trõ doanh thu th¬ng m¹i hµng b¸n b¸n tr¶ l¹i
* Doanh thu b¸n hµng lµ doanh thu cña khèi lîng s¶n phÈm hµng ho¸
®· b¸n, dÞch vô ®· cung cÊp ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô trong kú vµ sè tiÒn
l·i, tiÒn b¶n quyÒn, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia.
Doanh nghiÖp ph¶i më sæ chi tiÕt ®Ó theo dâi chi tiÕt c¸c kho¶n
doanh thu:
- Doanh thu b¸n hµng ho¸
- Doanh thu cung cÊp dÞch vô
- Doanh thu tiÒn l·i, tiÒn b¶n quyÒn, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia.
* C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
ChiÕt khÊu th¬ng m¹i: Lµ kho¶n chiÕt khÊu cho kh¸ch hµng mua víi
sè lîng lín.
Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i:Lµ gi¸ trÞ cña sè s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch
vô ®· tiªu thô bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i do nh÷ng nguyªn nh©n vi ph¹m cam
kÕt, vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ: Hµng ho¸ bÞ mÊt, kÐm phÈm chÊt,
kh«ng ®óng chñng lo¹i, quy c¸ch.
9

10. Gi¶m gi¸ hµng b¸n: Lµ kho¶n gi¶m trõ ®îc ngêi b¸n chÊp thuËn mét
c¸ch ®Æc biÖt trªn gi¸ ®· tho¶ thuËn v× lý do hµng b¸n ra kÐm phÈm
chÊt hay kh«ng ®óng quy c¸ch theo quy ®Þnh trªn hîp ®ång kinh tÕ.
* Gi¸ vèn hµng b¸n
Gi¸ vèn hµng b¸n ph¶n ¸nh gi¸ trÞ gèc cña hµng ho¸, thµnh phÈm,
dÞch vô, lao vô ®· thùc sù tiªu thô trong kú, ý nghÜa cña gi¸ vèn hµng
b¸n chØ ®îc sö dông khi xuÊt kho hµng b¸n vµ tiªu thô. Khi hµng ho¸ ®·
tiªu thô vµ ®îc phÐp x¸c ®Þnh doanh thu th× ®ång thêi gi¸ trÞ hµng xuÊt
kho còng ®îc ph¶n ¸nh theo gi¸ vèn hµng b¸n ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶. Do
vËy x¸c ®Þnh ®óng gi¸ vèn hµng b¸n cã ý nghÜa quan träng v× tõ ®ã
doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ kinh doanh.Vµ ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp th¬ng m¹i th× cßn gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý ®¸nh gi¸ ®îc kh©u
mua hµng cã hiÖu qu¶ hay kh«ng ®Ó tõ ®ã tiÕt kiÖm chi phÝ thu mua.
* Chi phÝ qu¶n lý kinh doanh
Chi phÝ qu¶n lý kinh doanh lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng
tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ vµ nh÷ng ho¹t ®éng qu¶n lý diÒu hµnh
doanh nghiÖp
Chi phÝ qu¶n lý kinh doanh bao gåm chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ
qu¶n lý doanh nghiÖp.
+ Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng, nh©n viªn qu¶n lý: Bao gåm toµn bé l-
¬ng chÝnh, lîng phô, c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng. C¸c kho¶n
trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña Ban gi¸m ®èc, nh©n viªn qu¶n lý, nh©n
viªn b¸n hµng trong doanh nghiÖp.
+ Chi phÝ vËt liÖu: Bao gåm chi phÝ vËt liÖu cã liªn quan ®Õn b¸n
hµng nh vËt liÖu bao gãi, vËt liÖu dïng cho söa ch÷a quÇy hµng, vµ
nh÷ng vËt liÖu xuÊt dïng cho c«ng t¸c qu¶n lý nh: GiÊy, mùc, bót...
10

11. + Chi phÝ c«ng cô ®å dïng: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ dông cô, ®å dïng phôc
vô cho b¸n hµng vµ cho c«ng t¸c qu¶n lý.
+ Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: Ph¶n ¸nh chi phÝ khÊu hao
TSC§ dïng cho bé phËn b¸n hµng vµ bé phËn qu¶n lý doanh nghiÖp nh:
Xe chë hµng, nhµ cöa lµm viÖc cña c¸c phßng ban, m¸y mãc thiÕt bÞ.
+ Chi phÝ dù phßng: Ph¶n ¸nh kho¶n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi tÝnh
vµo chi phÝ qu¶n lý kinh doanh cña doanh nghiÖp.
+ Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ vÒ dÞch vô mua
ngoµi nh: TiÒn thuª kho b·i, cöa hµng, tiÒn vËn chuyÓn bèc xÕp hµng
tiªu thô, tiÒn ®iÖn, tiÒn níc, tiÒn ®iÖn tho¹i...
+ Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Lµ chi phÝ ph¸t sinh kh¸c nh: Chi phÝ tiÕp
kh¸ch, chi phÝ héi nghÞ kh¸ch hµng, c«ng t¸c phÝ.
KÕt qu¶ tiªu thô ®îc thÓ hiÖn qua chØ tiªu l·i (lç) vÒ tiªu thô. NÕu thu
nhËp lín h¬n chi phÝ th× l·i, ngîc l¹i, nÕu thu nhËp nhá h¬n chi phÝ th×
lç. ViÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô ®îc tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng, cuèi
quý, cuèi n¨m tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh vµ yªu cÇu qu¶n lý
cña tõng ®¬n vÞ.
Tiªu thô hµng ho¸ cã vai trß to lín trong viÖc c©n ®èi gi÷a cung vµ
cÇu, th«ng qua viÖc tiªu thô cã thÓ dù ®o¸n ®îc nhu cÇu cña x· héi nãi
chung vµ cña tõng khu vùc nãi riªng, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn c©n ®èi
trong tõng nghµnh tõng vïng vµ trªn toµn x· héi. Qua tiªu thô, gi¸ trÞ vµ
gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ míi ®îc thùc hiÖn.
Tiªu thô hµng ho¸ lµ c¬ së h×nh thµnh nªn doanh thu vµ lîi nhuËn, t¹o ra
thu nhËp ®Ó bï ®¾p chi phÝ bá ra, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn kinh
doanh th«ng qua c¸c ph¬ng thøc tiªu thô.
NÕu kh©u tiªu thô hµng ho¸ cña mçi doanh nghiÖp ®îc triÓn khai tèt nã
sÏ lµm cho qu¸ tr×nh lu th«ng hµng ho¸ trªn thÞ trêng diÔn ra nhanh
11

12. chãng gióp cho doanh nghiÖp kh¼ng ®Þnh ®îc uy tÝn cña m×nh nhê
®ã doanh thu ®îc n©ng cao. Nh vËy tiªu thô hµng ho¸ cã ý nghÜa vµ vai
trß quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Cïng víi viÖc tiªu thô hµng ho¸, x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ tiªu thô lµ c¬
së ®¸nh gi¸ cuèi cïng cña ho¹t ®éng kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt
®Þnh t¹i doanh nghiÖp, x¸c ®Þnh nghÜa vô mµ doanh nghiÖp ph¶i thùc
hiÖn víi nhµ níc, lËp c¸c
quü c«ng ty, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng tèt
trong kú kinh doanh tiÕp theo, ®ång thêi nã còng lµ sè liÖu cung cÊp
th«ng tin cho c¸c ®èi tîng quan t©m nh c¸c nhµ ®Çu t, c¸c ng©n hµng,
c¸c nhµ cho vay… §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay tríc sù c¹nh tranh
gay g¾t th× viÖc x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ tiªu thô cã ý nghÜa quan träng
trong viÖc xö lý, cung cÊp th«ng tin kh«ng nh÷ng cho nhµ qu¶n lý doanh
nghiÖp ®Ó lùa chän ph¬ng ¸n kinh doanh cã hiÖu qu¶ mµ cßn cung cÊp
th«ng tin cho c¸c cÊp chñ qu¶n, c¬ quan qu¶n lý tµi chÝnh, c¬ quan
thuÕ… phôc vô cho viÖc gi¸m s¸t sù chÊp hµnh chÕ ®é, chÝnh s¸ch
kinh tÕ tµi chÝnh, chÝnh s¸ch thuÕ…
Trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i, hµng ho¸ lµ tµi s¶n chñ yÕu vµ biÕn
®éng nhÊt, vèn hµng ho¸ chiÕm tû träng lín nhÊt trong tæng sè vèn lu
®éng còng nh toµn bé vèn kinh doanh cña Doanh nghiÖp cho nªn kÕ
to¸n hµng ho¸ lµ kh©u quan träng ®ång thêi nghiÖp vô tiªu thô vµ x¸c
®inh kÕt qu¶ tiªu thô quyÕt ®Þnh sù sèng cßn ®èi víi mçi doanh
nghiÖp. Do tÝnh chÊt quan träng cña b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶
kinh doanh nh vËy ®ßi hái kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu
kinh doanh cã vai trß hÕt søc quan träng:
- Ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kinh tÕ vÒ
tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô nh møc b¸n ra, doanh thu b¸n hµng
quan träng lµ l·i thuÇn cña ho¹t ®éng b¸n hµng.
12

13. - Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, kÞp thêi chi tiÕt sù biÕn ®éng cña hµng ho¸ ë tÊt
c¶ c¸c tr¹ng th¸i: Hµng ®i ®êng, hµng trong kho, trong quÇy, hµng gia
c«ng chÕ biÕn, hµng göi ®¹i lý… nh»m ®¶m b¶o an toµn cho hµng ho¸.
- Ph¶n ¸nh chÝnh x¸c kÞp thêi doanh thu b¸n hµng ®Ó x¸c ®Þnh kÕt
qu¶, ®¶m b¶o thu ®ñ vµ kÞp thêi tiÒn b¸n hµng ®Ó tr¸nh bÞ chiÕm dông
vèn.
- Ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn kÕt qu¶ tiªu thô, cung
cÊp sè liÖu, lËp quyÕt to¸n ®Çy ®ñ, kÞp thêi ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng hiÖu
qu¶ tiªu thô còng nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ níc.
+ X¸c ®Þnh ®óng thêi ®iÓm tiªu thô ®Ó kÞp thêi lËp b¸o c¸o b¸n hµng
vµ ph¶n ¸nh doanh thu. B¸o c¸o thêng xuyªn kÞp thêi t×nh h×nh b¸n hµng
vµ thanh to¸n víi kh¸ch hµng chi tiÕt theo tõng lo¹i hîp ®ång kinh tÕ…
nh»m gi¸m s¸t chÆt chÏ hµng ho¸ b¸n ra, ®«n ®èc viÖc nép tiÒn b¸n
hµng vµo quü.
+ Tæ chøc hÖ thèng chøng tõ ban ®Çu vµ tr×nh tù lu chuyÓn chøng
tõ hîp lý. C¸c chøng tõ ban ®Çu ph¶i ®Çy ®ñ, hîp ph¸p, lu©n chuyÓn
khoa häc, hîp lý, tr¸nh trïng lÆp bá sãt.
+ X¸c ®Þnh ®óng vµ tËp hîp ®Çy ®ñ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ
qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh trong kú. Ph©n bæ chÝnh x¸c sè chi phÝ
®ã cho hµng tiªu thô.
1.2. KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh
ngjhiÖp th¬ng m¹i .
Chøng tõ kÕ to¸n sö dông h¹ch to¸n hµng ho¸ bao gåm:
• Ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng.
• Ho¸ ®¬n b¸n hµng.
• PhiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho
• B¶ng kª ho¸ ®¬n b¸n lÎ hµng ho¸ dÞch vô.
13

14. • B¶ng chøng tõ kh¸c liªn quan ®Õn nghiÖp vô b¸n hµng.
• Sæ, thÎ kho
Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt hµng ho¸
Cã 3 ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt:
* Ph¬ng ph¸p thÎ song song
- ë kho: Sö dông thÎ kho ®Ó theo dâi tõng danh ®iÓm hµng ho¸ vÒ
mÆt khèi lîng nhËp, xuÊt, tån.
- á phßng kÕ to¸n: Më thÎ kho hoÆc më sæ chi tiÕt ®Ó theo dâi tõng
danh ®iÓm kÓ c¶ mÆt khèi lîng vµ gi¸ trÞ nhËp, xuÊt, tån kho.
Hµng ngµy sau khi lµm thñ tôc nhËp, xuÊt th× thñ kho ph¶i c¨n cø vµo
c¸c phiÕu nhËp, xuÊt ®Ó ghi vµo thÎ kho cña tõng danh ®iÓm vµ tÝnh
khèi lîng tån kho cña tõng danh ®iÓm.
Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú thñ kho ph¶i chuyÓn chøng tõ cho kÕ to¸n
hµng ho¸ ®Ó ghi vµo c¸c thÎ hoÆc sæ chi tiÕt ë phßng kÕ to¸n c¶ vÒ sè
lîng vµ gi¸ trÞ.
S¬ ®å1: S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt theo ph¬ng ph¸p thÎ song song
PhiÕu nhËp kho, Sè kÕ to¸n tæng hîp
phiÕu xuÊt kho vÒ hµng ho¸
ThÎ kho ThÎ kÕ to¸n chi B¶ng tæng hîp
tiÕt nhËp, xuÊt, tån
: Ghi hµng ngµy
: Ghi ®èi chiÕu
: Ghi cuèi th¸ng
* Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
- ë kho: thñ kho vÉn gi÷ thÎ kho ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp xuÊt tån
vÒ mÆt khèi lîng.
14

15. - ë phßng kÕ to¸n: Kh«ng dïng sæ chi tiÕt vµ thÎ kho mµ sö dông sæ
®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp xuÊt tån tõng
danh ®iÓm nhng chØ ghi 1 lÇn cuèi th¸ng.
KÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu khi nhËn c¸c phiÕu xuÊt, nhËp kho do
thñ kho göi lªn, ph©n lo¹i theo tõng danh ®iÓm vµ cuèi th¸ng tæng hîp sè
liÖu cña tõng danh ®iÓm ®Ó ghi vµo sæ ®«Ý chiÕu lu©n chuyÓn mét
lÇn tæng hîp sè nhËp, xuÊt trong th¸ng c¶ hai chØ tiªu lîng vµ gi¸ trÞ sau
®ã tÝnh ra sè d cña ®Çu th¸ng sau.
Sè céng cña sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn hµng th¸ng ®îc dïng ®Ó ®èi
chiÕu víi kÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu.
Cßn tõng danh ®iÓm trªn sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®îc ®èi chiÕu
víi thÎ kho.
S¬ ®å 2: S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt theo ph¬ng ph¸p ®èi chiÕu lu©n
chuyÓn
15

16. PhiÕu B¶ng kª nhËp vËt
nhËp kho liÖu B¶ng Sæ
tæng kÕ
hîp to¸n
nhËp tæng
ThÎ kho Sæ ®èi chiÕu lu©n
xuÊt hîp
chuyÓn
tån vÒ
vËt
t­,
PhiÕu B¶ng kª xuÊt vËt hµng
xuÊt kho liÖu ho¸
Ghi hµng ngµy
:
Ghi ®èi chiÕu
:
Ghi cuèi th¸ng
:
* Ph¬ng ph¸p sæ sè d.
- ë kho: Ngoµi viÖc ghi chÐp thÎ kho gièng nh hai ph¬ng ph¸p trªn,
cuèi th¸ng sau khi tÝnh lîng d cña tõng danh ®iÓm cßn ph¶i ghi vµo sæ
sè d.
- T¹i phßng kÕ to¸n: kh«ng ph¶i gi÷ thªm mét lo¹i sæ nµo n÷a nhng
®Þnh kú ph¶i xuèng kiÓm tra ghi chÐp cña thñ kho vµ sau ®ã nhËn c¸c
chøng tõ nhËp xuÊt kho. Khi nhËn chøng tõ ph¶i viÕt giÊy nhËn chøng
tõ
C¸c chøng tõ sau khi nhËn vÒ sÏ ®îc tÝnh thµnh tiÒn vµ tæng hîp sè
tiÒn cña tõng danh ®iÓm nhËp hoÆc xuÊt kho ®Ó ghi vµo b¶ng kª luü
kÕ nhËp, xuÊt tån kho nguyªn vËt liÖu.
16

17. Cuèi th¸ng kÕ to¸n nhËn sæ sè d ë c¸c kho vÒ ®Ó tÝnh sè tiÒn d cuèi
th¸ng cña tõng danh ®iÓm vµ ®èi chiÕu víi sè tiÒn d cuèi th¸ng ë b¶ng
kª nhËp xuÊt tån kho.
S¬ ®å 3: S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt theo ph¬ng ph¸p sæ sè d
PhiÕu PhiÕu giao
nhËp nhËn ctõ nhËp
Sæ
kÕ
ThÎ kho Sæ sè B¶ng luü kÕ to¸n
d nhËp,xuÊt, tån tæn
g
hîp
PhiÕu PhiÕu giao
xuÊt kho nhËn Ctõ xuÊt
: ghi hµng ngµy
: Ghi ®èi chiÕu
: Ghi cuèi th¸ng
1.2.1.KÕ to¸n gi¸ vèn hµng ho¸ tiªu thô trong doanh
nghiÖp th¬ng m¹i.
1.2.1.1. X¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng b¸n.
Gi¸ vèn hµng b¸n ph¶n ¸nh gi¸ trÞ gèc cña hµng ho¸, thµnh phÈm,
dÞch vô, lao vô ®· thùc sù tiªu thô trong kú, ý nghÜa cña gi¸ vèn hµng
b¸n chØ ®îc sö dông khi xuÊt kho hµng b¸n vµ tiªu thô. Khi hµng ho¸ ®·
tiªu thô vµ ®îc phÐp x¸c
®Þnh doanh thu th× ®ång thêi gi¸ trÞ hµng xuÊt kho còng ®îc ph¶n ¸nh
theo gi¸ vèn hµng b¸n ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶. Do vËy x¸c ®Þnh ®óng gi¸
vèn hµng b¸n cã ý nghÜa quan träng v× tõ ®ã doanh nghiÖp x¸c ®Þnh
®óng kÕt qu¶ kinh doanh.Vµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i th× cßn
17

18. gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý ®¸nh gi¸ ®îc kh©u mua hµng cã hiÖu qu¶ hay
kh«ng ®Ó tõ ®ã tiÕt kiÖm chi phÝ thu mua.
Doanh nghiÖp cã thÓ sö dông c¸c ph¬ng ph¸p sau ®Ó x¸c ®Þnh trÞ
gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho:
* Ph¬ng ph¸p ®¬n gi¸ b×nh qu©n:
Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¸ thùc tÕ cña hµng xuÊt kho trong kú ®îc
tÝnh theo c«ng thøc:
Gi¸ thùc tÕ hµng = Sè lîng hµng ho¸ * Gi¸ ®¬n vÞ
XuÊt kho xuÊt kho b×nh qu©n
Khi sö dông gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n, cã thÓ sö dông díi 3 d¹ng:
- Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷: Gi¸ nµy ®îc x¸c ®Þnh sau khi
kÕt thóc kú h¹ch to¸n nªn cã thÓ ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c quyÕt to¸n.
Gi¸ ®¬n vÞ = TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng tån ®Çu kú vµ nhËp trong
b×nh qu©n c¶ kú
kú dù tr÷ Sè lîng hµng thùc tÕ tån ®Çu kú vµ nhËp trong
kú
- Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cña kú tríc: TrÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng xuÊt
dïng kú nµy sÏ tÝnh theo gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cuèi kú tríc.Ph¬ng ph¸p
nµy ®¬n gi¶n dÔ lµm, ®¶m b¶o tÝnh kÞp thêi cña sè liÖu kÕ to¸n, mÆc
dÇu ®é chÝnh cha cao v× kh«ng tÝnh ®Õn sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ kú
nµy.
Gi¸ b×nh qu©n cña = TrÞ gi¸ tån kú tríc
kú tríc Sè lîng tån kú tríc
- Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp: Ph¬ng ph¸p nµy võa ®¶m
b¶o tÝnh kÞp thêi cña sè liÖu kÕ to¸n, võa ph¶n ¸nh ®îc t×nh h×nh biÕn
®éng cña gi¸ c¶. Tuy nhiªn khèi lîng tÝnh to¸n lín bëi v× cø sau mçi lÇn
nhËp kho, kÕ to¸n l¹i ph¶i tiÕn hµnh tÝnh to¸n.
*. Ph¬ng ph¸p nhËp tríc – xuÊt tríc
18

19. Theo ph¬ng ph¸p nµy,gi¶ thuyÕt r»ng sè hµng nµo nhËp tríc th× xuÊt
tríc, xuÊt hÕt sè hµng nhËp tríc th× míi xuÊt sè nhËp sau theo gi¸ thùc
tÕ cña sè hµng xuÊt. Nãi c¸ch kh¸c, c¬ së cña ph¬ng ph¸p nµy lµ gi¸ thùc
tÕ cña hµng mua tríc sÏ ®îc dïng lµm gÝa ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ cña hµng
xuÊt tríc vµ do vËy gi¸ trÞ hµng tån kho cuèi kú sÏ lµ gi¸ thùc tÕ cña sè
hµng mua vµo sau cïng.
* Ph¬ng ph¸p nhËp sau – xuÊt tríc:
Ph¬ng ph¸p nµy gi¶ ®Þnh nh÷ng hµng mua sau cïng sÏ ®îc xuÊt tríc
tiªn, ngîc l¹i víi ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc.
* Ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n:
Khi ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy, toµn bé hµng biÕn ®éng trong kú ®îc
tÝnh theo gi¸ h¹ch to¸n. Cuèi kú, kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu chØnh tõ
gi¸ h¹ch to¸n sang gi¸ thùc tÕ theo c«ng thøc:
Gi¸ thùc tÕ cña hµng = Gi¸ h¹ch to¸n cña hµng * HÖ sè gi¸
xuÊt dïng trong kú xuÊt dïng trong kú
Trong ®ã:
HÖ sè gi¸ = Gi¸ thùc tÕ cña hµng tån kho ®Çu kú vµ nhËp trong
kú
Gi¸ h¹ch to¸n cña hµng tån kho ®Çu kú vµ nhËp
trong kú
*. Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh:
Theo ph¬ng ph¸p nµy, hµng ®îc x¸c ®Þnh theo ®¬n chiÕc hay tõng l«
vµ gi÷ nguyªn tõ lóc nhËp vµo cho ®Õn lóc xuÊt dïng. Khi xuÊt hµng nµo
sÏ tÝnh theo gi¸ thùc tÕ cña hµng ®ã.
Tµi kho¶n sö dông.
* Tµi kho¶n “156- Hµng ho¸”: Dïng ®Ó ph¶n ¸nh thùc tÕ gi¸ trÞ hµng
ho¸ t¹i kho, t¹i quÇy, chi tiÕt theo tõng kho, tõng quÇy, lo¹i, nhãm … hµng
ho¸.
19

20. Bªn nî: Ph¶n ¸nh lµm t¨ng gi¸ trÞ thùc tÕ hµng ho¸ t¹i kho, quÇy ( gi¸
mua vµ chi phÝ thu mua)
Bªn cã: Gi¸ trÞ mua hµng cña hµng ho¸ xuÊt kho, quÇy.
Chi phÝ thu mua ph©n bæ cho hµng tiªu thô.
D nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ tån kho, tån quÇy.
TK 156 cßn ®îc chi tiÕt thµnh:
+ TK 1561- Gi¸ mua hµng.
+ TK 1562 – Chi phÝ thu mua hµng ho¸.
* TK 632” Gi¸ vèn hµng b¸n”
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ vèn cña hµng ho¸ ®· b¸n, ®îc x¸c
®Þnh lµ tiªu thô trong kú, dïng ®Ó ph¶n ¸nh kho¶n dù phßng gi¶m gi¸
hµng tån kho.
KÕt cÊu tµi kho¶n 632
Bªn nî:
- Gi¸ vèn hµng ho¸ tiªu thô trong kú
- Kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho trÝch lËp cuèi niªn ®é kÕ
to¸n
Bªn cã:
- KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng ho¸,lao vô, dÞch vô ®· cung cÊp trong kú
sang TK 911- x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.
- Kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho hoµn nhËp cuèi niªn ®é kÕ
to¸n
TK 632 kh«ng cã sè d cuèi kú.
20

21. 1.2.1.2.KÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n trong doanh nghiÖp
th¬ng m¹i
1.2.1.2.1.B¸n bu«n hµng ho¸ trong ®iÒu kiÖn doanh
nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai
thêng xuyªn, thuÕ GTGT tÝnh theo ph¬ng ph¸p khÊu
trõ.
*b¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc göi b¸n
- Khi xuÊt hµng ho¸ göi cho khÊc hµng hoÆc göi cho ®¹i lý , kÕ to¸n
ghi gi¸ vèn :
Nî TK 157 – Hµng göi b¸n
Cã TK 156 (1561) – Hµng ho¸
-NÕu kh¸ch hµng øng tríc tiÒn mua hµng ho¸ , kÕ to¸n ghi:
Nî TK 111,112 – TiÒn mÆt, TGNH
Cã TK 131 – Kh¸ch hµng øng tríc
- Khi hµng göi b¸n ®· b¸n , KÕ to¸n ghi
Nî TK 632 – Gi¸ vèn hµng bans
Cã TK 157 – Hµng göi b¸n
*B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc trùc tiÕp
Khi xuÊt b¸n trùc tiÕp hµng ho¸ , kÕ to¸n ghi:
Nî TK 632
Cã TK 156 (1561)
*Trêng hîp b¸n hµng vËn chuyÓn th¼ng cã tham gia thanh to¸n
21

22. Khi mua hµng vËn chuyÓn b¸n th¼ng , c¨n cø chøng tõ mua hµng
ghi gi¸ trÞ mua hµmg , b¸n th¼ng
Nî TK 157 – hµng göi b¸n
Nî TK 133 – thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
Cã TK 111,112 _TiÒn mÆt , TGNH
Cã TK 331 _Ph¶i tr¶ nhµ cung cÊp
NÕu mua , b¸n th¼ng giao nhËn trùc tiÕp tay ba víi nhµ cung cÊp
vµ kh¸ch hµng mua , kÕ to¸n ghi
Nî TK 632 _gi¸ vèn hµng b¸n
Nî TK 133 _ thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
Cã TK 111,112 _TM,TGNH
Cã TK 331 _Ph¶i tr¶ nhµ cung cÊp
*Trêng hîp b¸n hµng theo ph¬ng thøc giao hµng ®¹i lý , ký göi b¸n
®óng gi¸ hëng hoa hång
Khi giao hµng cho ®¹i lý , c¨n cø chøng tõ xuÊt hµng hoÆc mua hµng
kÕ to¸n ghi gi¸ vèn hµng göi b¸n:
Nî TK 157 – hµng göi ®¹i lý b¸n
Cã TK 156 – XuÊt kho giao cho ®¹i lý
Cã TK 331 - Hµng mua chÞu giao th¼ng cho ®¹i lý
Cã TK 151– Hµng mua ®ang ®i trªn dêng giao th¼ng cho ®¹i lý
Cã TK 111,112 – Hµng mua ®· tr¶ tiÒn giao th¼ng cho ®¹i lý
- Khi nhËn tiÒn óng tríc cña ®¹i lý kÕ to¸n ghi
Nî TK 111,112 – TM , TGNH
22

23. Cã TK 131 – Kh¸ch hµng ®¹i lý
-Khi thanh lý hîp ®ång kÕ to¸n kÕt chuyÓn gi¸ vèn cña l« hµng giao
®¹i lý:
Nî TK 632 – gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 157 – hµng göi b¸n
-TH hµng giao ®¹i lý kh«ng b¸n ®îc , cÇn xem xÐt hµng ø ®äng theo
t×nh tr¹ng thvj cña hµng . NÕu xö lý ®Ó thu håi gi¸ trÞ cã Ých hoÆc
nhËp l¹i kho chê xö lý , kÕ to¸n ghi :
Nî TK 152 , 156 – vËt liÖu , hµng ho¸
Cã TK 157 – hµng göi b¸n
*Truêng hîp xuÊt kho hµng ho¸ giao cho ®¬n vÞ trùc thuéc ®Ó b¸n
,kÕ to¸n ghi
+ NÕu sd phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé , ghi :
Nî TK 157 – hµng göi b¸n
Cã TK 156 – hµng ho¸
+NÕu DN sd ho¸ ®¬n b¸n hµng th× ghi gi¸ vèn theo bót to¸n
Nî TK 632 – gi¸ vèn
Cã TK 156 – hµng ho¸
* Trêng hîp xuÊt hµng ho¸ ®Ó khuyÕn m¹i , qu¶n c¸o, biÕu tÆng
Gi¸ trÞ hµng ho¸ xuÊt ®Ó khuyÕn m¹i , qu¶ng c¸o ®îc ghi chi phÝ :
Nî TK 632 – gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 1561 – hµng ho¸
Cuèi kú ghi chi phÝ mua ph©n bæ cho hµng b¸n ra:
Nî TK 632 – gi¸ vèn hµng b¸n
23

24. Cã TK 1562 – PhÝ mua hµng ho¸
1.2.1.2.2.KÕ to¸n c¸c nghiÖp vô b¸n bu«n hµng ho¸
(theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú , thuÕ GTGT tÝng
theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ)
*§Çu kú c¨n cø gi¸ vèn hµng thùc tån ®Çu kú ,kÕ to¸n ghi kÕt chuyÓn
Nî TK 6112
Cã TK 156 – hµng ho¸ tån kho , tån quÇy
Cã TK 151 – hµng ho¸ mua cha kiÓm
Cã TK 157 – hµng göi b¸n
*Cuèi kú c¨n cø kÕt qu¶ kiÓm kª ®¸nh gi¸ hµng tån®Ó x¸c ®Þnh gi¸
vèn cña hµng ho¸ ®· b¸n ra vµ ghi kÕt chuyÓn
- Ghi nhËn gi¸ vèn hµng hoa tån cuèi kú : (Tån kho , hµng mua cha
kiÓm nhËn , tån hµng göi ®¹i lý , hµng göi b¸n cha b¸n)
Nî TK 156 – hµng ho¸ tån cuèi kú
Nî TK 151 – hµng mua cha kiÓm nhËn cuèi kú
Nî TK 157 – hµng göi b¸n cha b¸n cuèi kú
Cã TK 611 _mua hµng (TK 6112- mua hµng ho¸)
-X¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng b¸n :
Hµng ho¸ xuÊt = Gi¸ vèn hµng + Gi¸ nhËp _ Gi¸ vèn hµng
b¸n (gi¸ vèn) tån ®Çu kú hµng trong kú tån cuèi kú
- Ghi kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n
Nî TK 632 - gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 611 (6112) – m,ua hµng ho¸
*Cuèi kú kÕ to¸n (kú x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ), kÕ to¸n kÕt chuyÓn gi¸ vèn:
Nî TK 911 – doanh thu
24

25. Cã TK 632 – gi¸ vèn hµng b¸n
1.2.1.2.3. KÕ to¸n b¸n bu«n hµng ho¸ theo ph¬ng ph¸p
kª khai thêng xuyªn vµ kiÓm kª ®Þnh kú trong ®iÒu
kiÖn doanh nghiÖp ¸p dông thuÕ GTGT trùc tiÕp hoÆc
¸p dông c¸c luËt thuÕ kh¸c.
- B¸n qua kho trùc tiÕp, kÕ to¸n ghi gi¸ vèn
Nî TK 632 – b¸n trùc tiÕp
Nî TK 157 – göi b¸n
Cã TK 156 (1561)
-Hµng göi b¸n ®· ®îc ghi theo gi¸ vèn
Nî TK 632 – Gãp vèn hµng b¸n
Cã TK 157 – hµng göi b¸
1.2.1.2.4.KÕ to¸n nghiÖp vô b¸n lÎ
* §¬n vÞ b¸n lÎ thùc hiÖn nghiÖp vô b¸n lÎ hµng ho¸ tù khai th¸c
- Khi xuÊt hµng giao hµng b¸n lÎ cho cöa hµng , cho quÇy , kÕ to¸n chi
tiÕt tµi kho¶n kho hµng theo ®iai ®iÓm lu©n chuyÓn néi bé cña hµng
Nî TK 156 – kho quÇy , cöa hµng nhËn b¸n (1561)
Cã TK 156 –Kho hµng ho¸ (kho chÝng)(1561)
- X¸c ®Þnh gi¸ vèn cña hµng b¸n vµ ghi kÕt chuyÓn:
Sè lîng hµng Sè lîng Sè lîng Sè lîng
xuÊt b¸n t¹i = hµng tån ®Çu + hµng nhËp -- hµng tån
cuèi
quÇy, cöa hµng ngµy(Ca) trong ngµy (Ca) ngµy
(Ca)
TrÞ gi¸ vèn hµng = Sè lîng hµng * Gi¸ vèn ®¬n
vÞ
XuÊt b¸n t¹i quÇy xuÊt b¸n t¹i quÇy hµng b¸n
C¨n cø sè lîng trªn ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ vèn:
Nî TK 632 – gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 156 – chi tiÕt kho quÇy
25

26. *Trêng hîp b¸n hµng ®¹i lý , ký göi cho c¸c tæ chøc kinh doanh
Nî TK 632 – gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 156 – hµng ho¸
1.2.2.KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng .
1.2.2.1.X¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng
Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ tæng gi¸ trÞ c¸c lîi Ých
kinh tÕ doanh nghiÖp thu ®îc trong kú kÕ to¸n ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng
sxkd
Th«ng thêng cña doanh nghiÖp gãp phÇn lµm t¨ng nguån vèn chñ së
h÷u.
+NÕu doanh nghiÖp ¸p dông tÝnh thuÕ GTGT ph¶i nép theo ph¬ng
ph¸p khÊu trõ th× doanh thu b¸n hµng lµ doanh thu cha tÝnh thuuÕ
GTGT vµ doanh nghiÖp sö dông “ho¸ ®¬n GTGT”.
+NÕu doanh nghiÖp ¸p dông tÝnh thuÕ GTGT ph¶i nép theo ph¬ng
ph¸p trùc tiÕp th× doanh thu b¸n hµng lµ doanh thu cã tÝnh thuÕ
GTGTvcµ doanh ngiÖp sö dông “ho¸ ®¬n b¸n hµng”
Doanh thu b¸n hµng ®îc x¸c ®Þnh khi ®ång thêi tho¶ m·n tÊt c¶ 5 ®iÒu
kiÖn sau:
- doanh nghiÖp chuyÓn giao phÇn lín rñi ro lîi Ých g¾n víi quyÕnf
së h÷u s¶n phÈm
- Doanh thu x¸c ®Þnh t¬ng ®èi ch¾c ch¾n
- Doanh nghiÖp kh«ng cßn n¾m gi÷ quyÒn qu¶n lý , quyÒn kiÓm
so¸t s¶n phÈm
- Doanh nghiÖp ®· thu hay sÏ thu ®îc lîi Ých kinh tÕ tõ b¸n hµng
- X¸c ®Þnh ®îc chi phÝ liªn quan ®Õn b¸n hµng
Tµi kho¶n sö dông
26

27. - TK 511 – Doanh thu b¸n hµng
TK 5111 _B¸n hµng ho¸
TK 5112 _B¸n s¶n phÈm
TK 5113 _b¸n dÞch vô
TK 5114 _Doanh thu trî cÊp , trî gi¸
Bªn Nî : Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng theo ho¸ ®¬n vµ c¸c chØ tiªu liªn
quan ®Õn doanh thu b¸n hµng.KÕt chuyªnr doanh thu thuÇn.
Bªn cã : Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng ph¸t sinh thuéc kú b¸o c¸o(ghi
theo ho¸ ®¬n b¸n hµng)
TK nµy kh«ng cã sè d.
1.2.2.2. KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng
1.2.2.2.1.B¸n bu«n hµng ho¸ trong ®iÒu kiÖn doanh
nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai
thêng xuyªn, thuÕ GTGT tÝnh theo ph¬ng ph¸p khÊu
trõ.
*b¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc göi b¸n
- Khi xuÊt hµng ho¸ göi cho khÊc hµng hoÆc göi cho ®¹i lý , kÕ to¸n
ghi doanh thu vµ thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép :
Nî TK 111 , 112 , 113 – Tæng gi¸ trÞ thanh to¸n
Cã TK 511 – Doanh thu b¸n hµng theo gi¸ kh«ng cã thuÕ
Cã TK 3331 – ThuÕ GTGT ph¶i nép
*B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc trùc tiÕp
27

28. Khi xuÊt b¸n trùc tiÕp hµng ho¸ , kÕ to¸n ghi doanh thu vµ thuÕ GTGT
®Çu ra ph¶i nép nhµ níc:
Nî TK 111 ,112 - §· thanh to¸n theo gi¸ cã thuÕ
Nî TK 131 – Ph¶i thu kh¸ch hµng theo gi¸ cã thuÕ
Cã TK 511 – Doanh thu theo gi¸ cha cã thuÕ
Cã TK 3331 – ThuÕ GTGT ®Çu ra thu hé ph¶i nép
*Trêng hîp b¸n hµng vËn chuyÓn th¼ng cã tham gia thanh
to¸n
-Khi mua hµng vËn chuyÓn b¸n th¼ng , c¨n cø chøng tõ kÕ to¸n
ghi doanh thu cña l« hµng b¸n th¼ng :
Nî TK 111 , 112
Nî TK 131 – ph¶i thu kh¸ch hµng
Cã TK 511 – Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 3331 – ThuÕ GTGT ph¶i nép
- Thanh to¸n tiÒn mua l« hµng cho nhµ cung cÊp :
Nî TK 331 – Ph¶i tr¶ nhµ cung cÊp
Cã TK 111 , 112 – TM ,TGNH
*Trêng hîp b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng kh«ng tham gia thanh to¸n
- Khi nhËn tiÒn hoa hång ®îc hëng tõ viÖc m«i giíi hµng cho nhµ
cung cÊp hoÆc cho kh¸ch hµng , kÕ to¸n ghi :
Nî TK 111 , 112 – TiÒn mÆt , TGNH
Cã TK 511 – Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 3331 – ThuÕ GTGT ®Çu ra
-NÕu ph¸t sinh chi phÝ m«i giíi b¸n hµng , kÕ to¸n ghi
28

29. Nî TK 1331 – ThuÕ GTGT khÊu trõ
Nî TK 641 – Chi phÝ b¸n hµng
Cã TK 111 , 112 – TM , TGNH
*Trêng hîp b¸n hµng theo ph¬ng thøc giao hµng ®¹i lý , ký göi
b¸n ®óng gi¸ hëng hoa hång
-Khi thanh lý hîp ®ång vµ thanh to¸n tiÒn hµng giao ®¹i lý ®· b¸n , kÕ
to¸n ghi :
+ Theo ph¬ng thøc bï trõ trùc tiÕp:
Nî TK 131 – TiÒn b¸n hµng ph¶i thu cña ngêi nhËn ®¹i lý
Nî TK 641 – TiÒn hoa hång tr¶ cho ngêi nhËn ®¹i lý
Nî TK 111 , 112 – TM,TGNH
Nî TK 1331 – ThuÕ GTGT mua dÞch vô ®¹i lý , ký göi
Cã TK 511 – Doanh thui b¸n hµng
Cã TK 3331 – ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép cña sè hµng giao b¸n
qua ®¹i lý .
+ Theo ph¬ng thøc thanh to¸n t¸ch biÖt hoa hång ph¶i tr¶ :
Nî TK 131 –TiÒn hµng ph¶i thu ngêi nhËn ®¹i lý
Cã TK 511 – Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 3331 – ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép
+ §ång thêi ph¶n ¸nh sè tiÒn hoa hång ph¶i tr¶ vµ sè tiÒn cßn l¹i thùc
nhËn :
Nî TK 1331 – ThuÕ GTGT tÝnh trªn phÝ hoa hång ®¹i lý, ký göi
Nî TK 641 – Cp b¸n hµng (ghi sè hoa hång ph¶i tr¶ cho ngêi nhËn ®¹i
lý)
29

30. Nî TK 111, 112 – TM , TGNH
Cã TK 131 – kh¸ch hµng nhËn ®¹i lý
*Truêng hîp xuÊt kho hµng ho¸ giao cho ®¬n vÞ trùc thuéc
®Ó b¸n ,kÕ to¸n ghi
Doanh thu vµ thuÕ ®îc ghi nh c¸c TH ®· nªu .
* Trêng hîp xuÊt hµng ho¸ ®Ó khuyÕn m¹i , qu¶n c¸o, biÕu
tÆng
- Gi¸ trÞ hµng ho¸ xuÊt ®Ó khuyÕn m¹i , qu¶ng c¸o , biÕu tÆng ®îc
ghi vµo chi phÝ:
Nî TK 641 – Chi PhÝ b¸n hµng
Cã TK 521 – Doanh thu b¸n hµng néi bé
- TH xuÊt hµng ho¸ ®Ó biÕu tÆng trõ vµo quü phóc lîi , khen thëng
th× ghi :
Nî TK 432 (1,2) – Quü khen thëng , phóc lîi(tæng gi¸ trÞ thanh to¸n)
Cã TK 521 – Doanh thu néi bé (gi¸ b¸n cha cã thuÕ)
Cã TK 3331 – ThuÕ GTGT ph¶i nép
1.2.2.2.2.KÕ to¸n c¸c nghiÖp vô b¸n bu«n hµng ho¸
(theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú , thuÕ GTGT tÝng
theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ)
*Ghi doanh thu b¸n hµng theo c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n cho khèi lîng
hµng ho¸ ®· b¸n
Nî TK 111 , 112 – doanh thu bµng tiÒn
Nî TK 131 –Doanh thu ph¶i thu (b¸n nî )
30

31. Nî TK 311 – Doanh thu trõ vay ng¾n h¹n
.................
Cã TK 3331 – ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép
Cã TK 511 – Doanh thu b¸n hµng thu ho¸ ®¬n
Cã TK 3387 – L·i tr¶ gãp (theo ph¬ng thøc b¸n tr¶ gãp )
PhÇn tr¶ gãp ®îc ghi nhËn vµo doanh thu tµi chÝnh mçi kú :
Nî TK 3387
Cã TK 515
* cuèi kú kÕt chuyÓn doanh thu
-kÕt chuyÓn c¸c kho¶n gi¶m gi¸ , chiÕt khÊu th¬ng m¹i .. ®Ó x¸c
®Þnh doanh thu thuÇn
Nî TK 511
Cã TK 521 , 531 , 532
* X¸c ®Þnh doanh thu thuÇn , Vµ kÕt chuyÓn
Nî TK 511 – Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 911 – X¸c ®Þnh kÕt qu¶
1.2..2.3. KÕ to¸n b¸n bu«n hµng ho¸ theo ph¬ng ph¸p
kª khai thêng xuyªn vµ kiÓm kª ®Þnh kú trong ®iÒu
kiÖn doanh nghiÖp ¸p dông thuÕ GTGT trùc tiÕp hoÆc
¸p dông c¸c luËt thuÕ kh¸c.
*Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn
31

32. - B¸n qua kho trùc tiÕp, kÕ to¸n ghi doanh thu theo gi¸ cã thuÕ GTGT
hoÆc thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt hoÆc c¶ thuÕ GTGT tÝnh trªn gi¸ cã thuÕ
tiªu thô ®Æc biÖt :
Nî TK 111 , 112 , 131 , 311.....
Cã TK 5111
-ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ph¶i nép cho sè hµng b¸n vµ thuÕ GTGT
tÝnh trùc tiÕp ®îc ghi :
Nî TK 5111
Cã TK 3332
Cã TK 3331
*Theo ph¬bg ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
-NghiÖp vô doanh thu b¸n hµng ghi theo gi¸ b¸n cã thuÕ (c¸c lo¹i thuÕ
hµng ho¸ kh«ng ®îc hoµn l¹i)
Nî TK 111 , 112 , 131 , 311
Cã TK 5111
-ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ph¶i nép vµ thuÕ GTGTph¶i nép theo ph¬ng
ph¸p trùc tiÕpcho sè hµng ho¸ ®îc b¸n ghi :
Nî TK 5111
Cã TK 3332
Cã TK3331
1.2.2.2.4.KÕ to¸n nghiÖp vô b¸n lÎ
* §¬n vÞ b¸n lÎ thùc hiÖn nghiÖp vô b¸n lÎ hµng ho¸ tù khai th¸c
32

33. -Khi nhËn ®îc b¸o c¸o (b¶n Kª) B¸n hµng vµ b¸o c¸o tiÒn nép sau ca
, ngµy , kÕ to¸n ghi :
Nî TK 111 – TM
Cã TK 511 – Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 512 – Doanh thu néi bé
Cã TK 3331 – ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép
- Trêng hîp thõa , thiÕu tiÒn hµng cha xö lý , c¨n cø biªn b¶n lËp
ghi sè tiÒn thõa
Nî TK 111 – Sè tiÒn thõa
Cã TK 338 (3381) – TiÒn thõa so víi doanh sè b¸n
-Trêng hîp thiÕu tiÒn , ghi sè thiÕu chê xö lý, nÕu cha biÕt nguyªn
nh©n
Nî TK 111 – Thùc thu
Nî TK 138 (1381) – TiÒn thiÕu chê xö lý
Cã TK 511(512) – Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 3331 – ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép (th ¸p dông ph¬ng
ph¸p khÊu trõ thuÕ GTGT )
*Trêng hîp b¸n hµng ®¹i lý , ký göi cho c¸c tæ chøc kinh doanh
NÕu c«ng ty b¸n lÎ thùc hiÖn dÞch vô b¸n ®¹i lý , ký göi cho c¸c c«ng ty
b¸n bu«n hoÆc c¬ së x¶n xuÊt ...th× theo nguyªn t¾c kÕ to¸n:
- Hµng nhËn ®¹i lý , ký gñi b¸n lÎ ,kÕ to¸n ghi ngoµi b¶ng :
Nî TK 003 – Sè lîng hµng vµ gi¸ b¸n theo quy ®inh cña ®¹i lý
Hµng nhËn b¸n ®îc ghi chi tiÕt cho tõng ngêi giao ®¹i lý (TH b¸n ®óng
gi¸ giao ®¹i lý hëng hoa hång )
33

34. -Khi øng tríc tiÒn hµng ®Ó nhËn b¸n ®¹i lý , ký göi
Nî TK 331 – nhµ cung cÊp – ngêi giao ®¹i lý
Cã TK 111 , 112
-Khi nhËn giÊy b¸o hµng b¸n hÕt
Nî TK 111 , 112
Cã TK 331 – Ph¶i tr¶ bªn giao ®¹i lý
§ång thêi khÊu trõ phÇn hoa hång ®îc ghi vµo doanh thu b¸n hµng
Nî TK 331 – Ph¶i tr¶ nhµ cung cÊp
Cã TK 511 – Hoa hång b¸n ®¹i lý ghi doanh thu
Cã TK 3331 – ThuÕ GTGT tÝnh trªn sè hoa hång ®¹i lý
Tr¶ tiÕn cho chñ ®¹i lý sè thùc cßn l¹i
Nî TK 331 – Ph¶i tr¶ nhµ cung cÊp
Cã TK 111,112
*Trêng hîp b¸n tr¶ gãp
- Khi b¸n hµng
Nî TK 111 , 112 – PhÇn tiÒn hµng ®· thu
Nî TK 131 – Ph¶i thu theo ph¬ng thøc tr¶ gãp
Cã TK 511 – Doanh thu b¸n tr¶ gãp theo ho¸ ®¬n
Cã TK 3387 – L·i b¸n hµng tr¶ gãp
Cã TK 3331 – ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép
Khi ph©n bæ l·i vµo doanh thu tµi chÝnh cña tõng kú x¸c ®Þnh kÕt qu¶ :
Nî TK 3387
Cã TK 515
34

35. 1.2.3.KÕ to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu vµ chiÕt
khÊu thanh to¸n.
1.2.3.1. X¸c ®Þnh c¸c kho¶n gi¶m doanh thu .
Trong th¬ng nghiÖp b¸n bu«n , thêng ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô chiÕt
khÊu thanh to¸n , chiÕt khÊu th¬ng m¹i ( bít gi¸ , håi khÊu ) cho kh¸ch
hµng mua trong c¸c trêng hîp kh¸ch hµng tr¶ nî sím (chiÕt khÊu thanh
to¸n ), kh¸ch hµng mua nhiÒu , mua thêng xuyªn hµng ho¸ cña doanh
nghiÖp chiÕt khÊu th¬ng m¹i . trong thêi h¹n b¶o hµnh hµng b¸n ,
doanh nghiÖp cã thÓ ph¶i chÊp nhËn c¸c nghiÖp vô tr¶ l¹i hµng ®·
b¸n mét phÇn hoÆc toµn bé l« hµng ®Î ®¶m b¶o lîi Ých cña kh¸ch
hµng vµ gi÷ uy tÝn vãi kh¸ch trªn thÞ trêng hµng ho¸ kinh doanh .
• Gi¶m gi¸ hµng b¸n lµ sè tiÒn gi¶m trï cho kh¸ch ngoµi ho¸ ®¬n
hay hîp ®ång cung cÊp dÞch vô do c¸c nguyªn nh©n ®Æc biÖt
nh hµng kÐm phÈm chÊt , kh«ng ®óng quy c¸ch , giao hµng
kh«ng ®óg thêi gian ®Þa ®iÓm trong hîp ®ång ...
• Hµng b¸n bil tr¶ l¹i lµ sè hµng ®· ®îc coi lµ tiªu thô nhng bÞ ngêi
mua tõ chèi , tr¶ l¹i do kh«ng t«n träng hîp ®ång kinh tÕ nh ®· ký
kÕt.
• ChiÕt khÊu th¬ng m¹i lµ kho¶n doanh nghiÖp gi¶m gi¸ niªm yÕt
cho kh¸ch hµng mua víi khèi lîng lín.
1.2.3.2. KÕ to¸n c¸c kho¶n gi¶m doanh thu
Khi x¸c ®Þnh ®îc thuÕ tiªu thô ®¹c biÖt vµ thuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép
kÕ to¸n ghi :
Nî TK 511 , 512
Cã TK 3332 – ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt
35

36. Cã TK 3333 – ThuÕ xuÊt khÈu
1.2.3.2.1. H¹ch to¸n hµng bÞ tr¶ l¹i
- Ghi nhËn doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i :
Nî TK 531 – Theo gi¸ ghi doanh thu
Nî TK 3331 – VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ
Cã TK 111 ,112 ,131....-Gi¸ thanh to¸n
-§èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p KK§K th× gi¸ vèn hµng b¸n
bÞ tr¶ l¹i kÕ to¸n to¸n ghi :
Nî TK 631 – Gi¸ thµnh SX (TH hµng b×nh thêng ,chÊt lîng b×nh thêng
)
Nî TK1381 ,821 – (TH hµng bÞ háng )
Cã TK 632
-§ãi víi donh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p KKTX th× c¨n cø vµo gi¸ thùc
tÕ cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i kÕ to¸n ghi :
Nî TK 155
Nî TK 1381 ,821
Cã TK 632
-Cuèi kú h¹ch to¸n kÕ to¸n tæng hîp ph¸t sinh nî TK 531 ®Ó x¸c ®Þnh
toµn bé
doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i trong kú vµ ghi bót to¸n kÕt chuyÓn :
Nî TK 511 ,512
Cã TK 531
1.2.3.2.2.H¹ch to¸n gi¶m gi¸ hµng b¸n
-Khi doanh nghiÖp chÊp nhËn gi¶m gi¸ cho kh¸ch hµng kÕ to¸n ghi :
36

37. Nî TK 532
Cã TK 111 ,112 ,131
-Cuèi kú h¹ch to¸n c¨n cø vµo ph¸t sinh nî cña TK 532 kÕ to¸n ghi bót
toand kÕt chuyÓn gi¶m gi¸ hµng b¸n :
Nî TK 511 , 512
Cã TK 532
1.2.3.2.3. H¹ch to¸n chiÕt khÊu th¬ng m¹i
-Ph¶n ¸nh sè chiÕt khÊu th¬ng m¹i thùc tÕ ph¸t sinh trong kú
Nî TK 521 – ChiÕt khÊu th¬ng m¹i
Nî TK 3331 – ThuÕ GTGT ph¶i nép
Cã TK 111 ,112 ,131
-Cuèi kú , kÕt chuyÓn sè tiÒn chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®· chÊp thuËn
cho ngêi mua sang tµi kho¶n daonh thu :
Nî TK 511 – Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 521 – ChiÕt khÊu th¬ng m¹i
1.2.4. KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng , chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
1.2.4.1. X¸c ®Þnh chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nhiÖp .
* Chi phÝ b¸n hµng lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn
ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm , hµng ho¸ , lao vô , dÞch vô trong kú .
Chi phÝ b¸n hµng bao gåm:
-chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng
-Chi phÝ vËt liÖu bao b× , vËt liÖu kh¸c
-Chi phÝ b¶o qu¶n s¶n phÈm trong tiªu thô
37

38. -chi phÝ b¶o hµnh , s¶n phÈm ph¸t sinh thùc tÕ
-Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n
-C¸c dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho kh©u tiªu thô
-C¸c kho¶n chi phÝ kh¸c chi cho tiªu thô bµng tiÒn
§Ó tæng hîp CP b¸n hµng kÕ to¸n sö dông TK 641 “ chi phÝ b¸n hµng
“
Bªn Nî : ph¶n ¸nh chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh trong kú
Bªn cã : ph¶n ¸nh c¸c kho¶n gi¶m chi phÝ b¸n hµng ,kÕt chuyÓn chi
phÝ
TK nµy kh«ng cã sè d.
*Chi phÝa QLDN : Lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ cã liªn quan chung ®Õn
toµn bé ho¹t ®éng cña c¶ doanh nghiÖp mµ kh«ng t¸ch riªng ra ®îc cho
bÊt kú mét ho¹t ®éng nµo . Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp gåm nhiÒu
lo¹i nh
-chi phÝ qu¶n lý kinh doanh ;
-chi phÝ qu¶n lý hµnh chÝnh vµ chi phÝ chung kh¸c.
-Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý v¨n phßng theo c¸c cÊp qu¶n lý
-Chi phÝ vËt liÖu, ccdc cho v¨n phßng
-Chi phÝ khÊu hao TC
C¸c kho¶n thuÕ phÝ , lÖ phÝ tÝnh vµo chi phÝ v¨n phßng
-C¸c kho¶n chi phÝ dù phßng , nî khã ®ßi,chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
KÕ to¸n sö dông TKJ 642 – Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
Bªn Nî : Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh trong kú
Bªn Cã : + C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
38

39. + KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp trõ vµo kÕt
qu¶ kinh doanh
Tk nµy kh«ng cã sè d .
1.2.4.2.KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
1.2.4.2.1. KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng
*TiÒn l¬ng ,c¸c kho¶n phô cÊp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn b¸n hµng
,NV ®ãng gãi, b¶o qu¶n , bèc v¸c , vËn chuyÓn SP, HH ®i tiªu thô
;tiÒn l¬ng , c¸c
Nî TK 641 (6411)
Cã TK 334
*TrÝch l¬nmg , BHXH ,KPC§ ,BHYT theo tû lÖ quy ®Þnh
Nî TK 641 (6411)
Cã TK 338 (3382,3383,3384)
*Gi¸ tri vËt liÖu xuÊt dïng phôc vô cho qu¸ tr×nh b¸n hµng nh bao gãi
vËn chuyÓn , vËn chyÓn , söa chòa TSC§ (tù lµm) , ccdc dïng cho
b¸n hµng
Nî TK 641(6412,6413)
CãTK 152, 153 (xuÊt dïng víi gi¸ trÞ nhá , ph©n bæ mét lÇn )
*TrÝch khÊu hao TSC§ cña bé phËn b¸n hµng (nhµ cöa , kho hµng ..)
Nî TK 641 (6414)
Cã TK 214
Vµ ghi Nî TK 009 – nguån vèn KHCB
*Chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm (6415)
-TH kh«ng cã bé phËn b¶o hµnh s¶n phÈm ®éc lËp
39

40. +Khi trÝch tríc chp b¶o hµnh sp
Nî TK 641(6415)- ch b¶o hµnh
Cã TK 335 – chi phÝ ph¶i tr¶
+Khi ph¸t sinh cp b¶o hµnh sp
Nî TK 621 ,622 ,627
Cã TK 11, 112, 152, 214, 334
+Cuèi kú kÕt chuyÓn cp b¶o hµnh phÇn thùc tÕ ps trong kú
Nî TK 154-Chi phÝ SXKD dë dang(chi tiÕt b¶o hµnh s¶n phÈm)
Cã TK 621, 622, 627
+Khi söa ch÷a b¶o hµnh sp giao cho kh¸ch hµng
Nî Tk 335
Cã TK 154
+Khi hÕt thêi h¹n b¶o hµnh sp
Nî TK 335
Cã TK 641 (6415)
-Trêng hîp sè trÝch tríc chi phÝ b¶o hµnh lín h¬n chi phÝ thùc tÕ ps
th× sè chªnh lªhj h¹ch to¸n gi¶m chi phÝ b¸n hµng
Nî TK 335
Cã TK641
NÕu sè cp thùc tÕ lín h¬n sè trÝch tríc vÒ cp b¶o hµnh th× sè trÝch
tríc ®îc tÝnh vµo cp
NÕu DN kh«ng trÝch tríc cp b¶o hµnh th× toµn bé chi phÝ b¶o hµnh
thùc tÕ ps ®îc tËp hîp vµo TK 154
Nî TK 154
40

41. Cã TK 621, 622, 627
Sau ®ã ®îc kÕt chuyÓn vµo TK 6415 , Khi sp b¶o hµnh ®îc bµn giao
cho kh¸ch hµng ghi;
Nî TK 6415
Cã TK 154
-Trêng hîp sp b¶o hµnh kh«ng thÓ sña ch÷a ®îc DN ph¶i xuÊt sp kh¸c
giao cho kh¸ch hµng
Nî TK 6415
Cã TK155
-Trêng hîp DN cã bé phËn b¶o hµnh ®éc lËp khi ps cp b¶o hµnh sp
ghi
Nî TK 621, 622, 627
Cã TK 111, 112, 152, 214, 334
Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm
Nî TK 154
Cã Tk 621, 622, 627
Khi s¶n phÈm b¶o hµnh hoµn thµnh bµn giao cho kh¸c hµng ghi
Nî Tk 632
Cã TK 154
§ång thêi ghi
Nî TK 911
Cã TK 632
Sè thu vÒ söa ch÷a b¶o hµnh sp mµ cÊp trªn vµ ®¬n vÞ néi bé ph¶i
thanh to¸n ghi:
41

42. Nî TK 111, 112, 136
Cã TK 512 – doanh thu b¸n hµng néi bé
*Chi phÝ ®iÖn níc mua ngoµi, scTSC§ cã GT kh«ng lín..
Nî TK 641 (6417)
Cã TK 111, 112, 331
*Khi trÝch tríc cp sc TSC§ vµo cp b¸n hµng ghi
Nî TK 641 (6418)
Cã TK 335
*Khi tÝnh cp sc TSC§ thù c tÕ ps
Nî TK 335
Nî TK 133
Cã TK 331
Cã TK 241
Cã TK111, 112, 152
*Th cp sc TSC§ Ps mét lÇn cã gi¸ trÞ lín
Nî TK 641
Cã TK 141 , 242 – Chi phÝ tr¶ tríc
*Khi ph¸t sinh c¸c kho¶n gi¶m chi phÝ b¸n hµng
Nî TK 111, 112, 335
Cã TK 641
*Cuèi kú h¹ch to¸n kÕt chuyÓn cp b¸n hµng vµo TK x¸c ®Þnh kÕt qu¶
ghi :
Nî TK 911
42

43. Cã TK 641
*§èi víi nh÷ng ho¹t ®éng kinh doanh dµi , trong kú kh«ng cã hoÆ cã
Ýt sp tiªu thô th× cuèi kú kÕt chuyÓn cp bh vµo tk 142
Nî TK 141 (1422)
Cã TK 641
ë kú h¹ch to¸n sau khi cã sp hµng ho¸ tiªu thô kÕ to¸n ghi
Nî TK 911
Cã TK 142
1.2.4.2.2.KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
*tiÒn l¬ng , c¸c kho¶n phô cÊp (nÕu cã) ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qldn
Nî TK 642 (6421)
Cã TK 334
*TrÝch BHXH , BHYT , KPC§
Nî TK 642 (6421)
Cã TK 338 (3381,3382,3383)
*Gi¸ trÞ vl, ccdc xuÊt dïng cho cp QLDN
Nî TK 642(6422,6423)
Cã TK 152,153,1421,242
*TrÝch khÊu hao TSC§ dïng cho QLDN
Nî TK 642 (6424)
Cã TK 214
§ång thêi ghi: Nî TK 009 - Nguån vèn KHCB
*C¸ckho¶n thuÕ m«n bµi , thuÕ nhµ ®Êt ph¶i nép nhµ níc ghi :
43

44. Nî TK 642 (6425)
Cã TK 333(3337,3338)
*LÖ phÝ giao th«ng , lÖ phÝ qua cÇu phµ ph¶i nép
Nî TK 642 (6425)
Cã TK 111, 112 –Sè ®· nép
Cã TK 333 (3338)- Sè ph¶i nép
*Dù phßng c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi tÝnh vµo chi phÝ QLND
Nî TK 642(6426)
Cã TK 139
*TiÒn ®iÖn tho¹i , ®iÖn b¸o , ®iÖn níc mua ngoµi
Nî Tk 642 (6427)
Nî TK 133-thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
Cã TK 111, 112, 331 ,335...
*Chi phÝ söa ch÷a TSC§ cã GT nhá
Nî TK 642
Cã TK 331
Cã TK 111, 112
*TH sd ph¬ng ph¸p trÝch tríc vÒ chi phÝ söa ch÷a TSC§
-Khi trÝch tríc söa ch÷a TSC§
Nî TK 642
Cã TK 335
-Khi cpsc TSC§ ps thùc tÕ ghi
Nî TK 335
44

45. Cã TK 331-ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n
Cã TK 241(2413)-XDCB dë dang
Cã TK 111,112
*Cuèi kú x¸c ®Þnh sè ph¶i nép cÊp trªn vÒ cp ql
Nî TK 642
Cã TK 336
*Khi ph¸t sinh c¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ
Nî TK111,112,138(1388)
Cã TK 642
*Cuèi kú kÕt chuyÓn cp QLDN
Nî TK 911
Cã TK 642
*§èi víi ho¹t ®éng cã chu kú dµi trong kú kh«ng cã sp tiªu thô, cuèi kú
kÕt chuyÓn cp qldn vµo tk 1422-cp tr¶ tríc
Nî TK 142(1422)
Cã TK 642
Khi cos sp tiªu thô ,cpqldn ®· ®îc kÕt chuyÓn toµn bé sang tk 911
Nî TK 911
Cã TK 142(1422)
1.2.5. KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong
doanh nghiÖp th¬ng m¹i
45

46. 1.2.5.1. X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh
nghiÖp th¬ng m¹i.
KÕt qu¶ kinh doanh lµ kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm
,hµng ho¸ vµ ®îc biÓu hiÖn qua chØ tiªu l·i (lç) vÒ tiªu thô ,kÕt qu¶ ®ã d-
îc tÝnh nh sau :
L·i (lç) vÒ tiªu = Doanh thu – gi¸ vèn + Chi phÝ + chi
phÝ
Thô s¶n phÈm thuÇn hµng b¸n b¸n hµng
QLDN
Doanh thu Tæng doanh Gi¶m gi¸ DT hµng ThuÕ tiªu
thô ®Æc
ThuÇn = thu b¸n - hµng + b¸n bÞ + biÖt hoÆc
thuÕ xuÊt
hµng b¸n tr¶ l¹i khÈu ph¶i
nép
* TK 642-“ Chi phÝ kinh doanh”
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ kinh doanh bao gåm chi
phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Chi phÝ b¸n hµng lµ chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô
hµng ho¸ bao gåm c¸c chi phÝ chµo hµng, giíi thiÖu s¶n phÈm, chi phÝ
héi nghÞ kh¸ch hµng, qu¶ng c¸o s¶n phÈm, hoa hång b¸n hµng, chi phÝ
b¶o hµnh s¶n phÈm, chi phÝ b¶o qu¶n, ®ãng gãi, vËn chuyÓn.
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ nh÷ng chi phÝ hµnh chÝnh vµ
nh÷ng chi phÝ chung cho doanh nghiÖp bao gåm c¸c chi phÝ vÒ l¬ng
cña nh©n viªn bé phËn qu¶n lý doanh nghiÖp, chi phÝ vËt liÖu v¨n
phßng, c«ng cô lao ®éng, thuÕ nhµ ®Êt, thuÕ m«n bµi…
46

47. KÕt cÊu tµi kho¶n 642
Bªn nî:
Chi phÝ kinh doanh ph¸t sinh trong kú
Bªn cã:
- C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ qu¶n lý kinh doanh
- KÕt chuyÓn chi phÝ kinh doanh vµo bªn nî TK 911
Tµi kho¶n 642 kh«ng cã sè d cuèi kú.
* TK 911” X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh” cã kÕt cÊu nh sau:
Bªn nî:
- KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸, lao vô, dÞch vô ®· tiªu thô
trong kú.
- KÕt chuyÓn chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ chi phÝ ho¹t ®éng bÊt
thêng.
- KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ chi phÝ b¸n hµng
trong kú.
- Thùc l·i vÒ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú.
Bªn cã:
- KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vÒ sè s¶n phÈm hµng ho¸, lao vô,
dÞch vô, tiªu thô trongkú.
- Thùc lç vÒ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú.
TK 911 kh«ng cã sè d cuèi kú.
Ngoµi ra kÕ to¸n cã sö dông mét sè tµi kho¶n nh: TK 111 “ tiÒn mÆt”,
TK 112 “TiÒn göi ng©n hµng”, TK131 “Ph¶i thu kh¸ch hµng”…
47

48. 1.2.5.2. KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh .
Cuèi kú kinh doanh, kÕ to¸n tiÕn hµnh x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô,
nh»m cung cÊp th«ng tin liªn quan ®Õn lîi nhuËn vÒ tiªu thô cho qu¶n lý.
C«ng viÖc nµy ®îc tiÕn hµnh nh sau:
- KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô hµng ho¸, lao vô, dÞch vô:
Nî TK 511: Doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô bªn ngoµi
Nî TK 512: Doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô néi bé
Cã TK 911: X¸c kÕt qu¶ kinh doanh
- KÕt chuyÓn gi¸ vèn s¶n phÈm , hµng ho¸, lao vô, dÞch vô ®· tiªu thô
Nî TK 911: X¸c ®Þnh kÕt qu¶
Cã TK632: Gi¸ vèn hµng b¸n
- KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý kinh doanh
Nî TK 911: X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
Cã TK 642 : Chi phÝ kinh doanh kú nµy
Cã TK 142 (1422 chi phÝ chê kÕt chuyÓn)
- KÕt chuyÓn kÕt qu¶ tiªu thô
+ NÕu l·i:
Nî TK 911: x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
Cã TK 421: L·i cha ph©n phèi
+ NÕu lç
Nî TK 421: lç
Cã TK 911: X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
S¬ ®å h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
48

49. TK632 TK 911 TK 511
KC gi¸ vèn tiªu thô KC DT thuÇn
trong kú
TK 642
K/c CPKD
trong kú
TK 421 TK 421
L·i Lç
Ch¬ng ii : Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n
Hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i
C«ng ty TNHH Phó Th¸i
2.1.§Æc ®iÓm, t×nh h×nh chung cña c«ng ty TNHH Phó Th¸i:
2.1.1.§Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh
C«ng ty TNHH Phó Th¸i –Tªn giao dÞch quèc tÕ lµ Phu Thai Company
Limited, tªn viÕt t¾t lµ Phó Th¸i Co.LTD.
C«ng ty ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 043175 . / TLDN ngµy
08/10/1993 cña uû ban thµnh phè Hµ Néi ,cã trô së t¹i : Sè 192/19 Th¸i
ThÞnh, Phêng L¸ng H¹, QuËn §èng §a, Thµnh phè Hµ Néi.
Sè ®iÖn tho¹i :5375752/5375753/5375759
Fax : 5375758
Email :Phó Th¸i co@hn.vnn.vn.
49

50. Sè tµi kho¶n giao dÞch: 0100000049719 - Ng©n hµng cæ phÇn
Nhµ,Hµ Néi
M· sè thuÕ: 0100368686
C«ng ty TNHH Phó Th¸i ®îc thµnh lËp dùa trªn luËt doanh nghiÖp
,cã t c¸ch ph¸p nh©n, cã quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù theo luËt ®Þnh,tù
chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh trong sè
vèn do c«ng ty qu¶n lý, cã con dÊu riªng,cã tµi s¶n vµ c¸c quü tËp trung,
®îc më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng theo quy ®Þnh cña nhµ níc.
Víi sè vèn ban ®Çu kho¶ng 9.289 triÖu ®ång, trong ®ã vèn cè
®Þnh cã kho¶ng 1.036 triÖu ®ång, vèn lu ®éng kho¶ng 7.983 triÖu
®ång, C«ng ty Phó Th¸i ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ lín m¹nh. Ho¹t
®éng kinh doanh cña c«ng ty ®îc tiÕn hµnh æn ®Þnh. Tr¶i qua 10 n¨m
x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Õn nay c«ng ty Phó Th¸i ®· ®øng v÷ng trªn
thÞ trêng, tù trang tr¶i chi phÝ vµ kinh doanh cã l·i. Doanh thu ngµy
cµng lín, ®êi sèng c«ng nh©n viªn ngµy cµng ®îc c¶i thiÖn, thu nhËp
b×nh qu©n ®Çu ngêi ngµy cµng t¨ng.
2.1.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô kinh doanh cña c«ng ty TNHH Phó
Th¸i
C«ng ty Phó Th¸i lµ c«ng ty ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh doanh th-
¬ng m¹i th«ng qua qu¸ tr×nh kinh doanh c«ng ty nh»m khai th¸c cã hiÖu qu¶
c¸c nguån vèn, ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ trêng vÒ ph¸t triÓn doanh nghiÖp,
t¨ng tÝch luü cho ng©n s¸ch c¶i thiÖn ®êi sèng cho c«ng nh©n viªn .C«ng ty
Phó Th¸i cã chøc n¨ng kinh doanh c¸c mÆt hµng tiªu dïng mü phÈm, phôc
vô cho nhu cÇu cña thÞ trêng theo nguyªn t¾c kinh doanh cã l·i thùc hiÖn
tèt nghÜa vô thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch, ho¹t ®éng kinh doanh
theo luËt ph¸p ,®ång thêi kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng cña c«ng nh©n
50

51. viªn trong toµn c«ng ty quan t©m tèt tíi c«ng t¸c x· héi vµ tõ thiÖn ,gãp phÇn
lµm cho x¨ héi tèt ®Ñp h¬n.
2.1.3. §Æc ®iÓm kinh doanh vµ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña
c«ng ty TNHH Phó Th¸i .
C«ng ty TNHH Phó Th¸i lµ nhµ ph©n phèi s¶n phÈm cho C«ng ty
Rohto ViÖt Nam, nhiÖm vô ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh cña c«ng ty lµ
kinh doanh th¬ng m¹i.
Ho¹t ®éng chñ yÕu cña C«ng ty bao gåm:
- Trùc tiÕp nhËp hµng tõ C«ng ty Rohto ViÖt Nam.
- Tæ chøc b¸n bu«n, b¸n lÎ c¸c mÆt hµng thuéc lÜnh vùc ho¹t ®éng
kinh doanh cña C«ng ty.
Th«ng qua qu¸ tr×nh kinh doanh c«ng ty nh»m khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c
nguån vèn, ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ trêng vÒ ph¸t triÓn doanh nghiÖp, t¨ng
tÝch luü cho ng©n s¸ch c¶i thiÖn ®êi sèng cho c«ng nh©n viªn .C«ng ty Phó
Th¸i cã chøc n¨ng kinh doanh c¸c mÆt hµng tiªu dïng mü phÈm, phôc vô
cho nhu cÇu cña thÞ trêng theo nguyªn t¾c kinh doanh cã l·i thùc hiÖn tèt
nghÜa vô thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch, ho¹t ®éng kinh doanh
theo luËt ph¸p ,®ång thêi kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng cña c«ng nh©n
viªn trong toµn c«ng ty quan t©m tèt tíi c«ng t¸c x· héi vµ tõ thiÖn X©y dùng
c«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn thùc hiÖn tèt nhiÖm vô sau:
1. Tæ chøc thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch kinh doanh theo ®óng quy chÕ
hiÖn hµnh vµ thùc hiÖn môc ®Ých vµ néi dung ho¹t ®éng cña c«ng ty
2. Khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn cña doanh nghiÖp
tù t¹o thªm nguån vèn ®Ó ®¶m baá cho viÖc thùc hiÖn më réng vµ t¨ng tr-
ëng ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty thùc hiÖn tù trang tr¶i vÒ tµi chÝnh
51

52. kinh doanh cã l·i ®¸p øng ®îc nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi sö dông ®óng
chÕ ®é chÝnh s¸ch quy ®Þnh vµ cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn ®ã
3. N©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh
4. X©y dùng chiÕn lîc vµ ph¸t triÓn nghµnh hµng kÕ ho¹ch kinh doanh
phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ
5. Tu©n thñ c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é vµ luËt ph¸p cña nhµ níc cã liªn
quan ®Õn kinh doanh cña c«ng ty.§¨ng ký kinh doanh vµ kinh doanh ®óng
nghµnh hµng ®¨ng ký , chÞu tr¸ch nhiÖm tríc nhµ níc vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng
kinh doanh cña m×nh vµ chÞu tr¸ch nhiÖm trãc kh¸ch hµng, tríc ph¸p luËt
vÒ s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô do c«ng ty thùc hiÖn,vÒ c¸c hîp ®ång kinh
tÕ, hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng, hîp ®ång liªn doanh vµ c¸c v¨n b¶n kh¸c
mµ c«ng ty ký kÕt
6. Thùc hiÖn c¸c nghÜa vô ®èi víi ngêi lao ®éng theo ®óng quy ®Þnh
cña bé luËt lao ®éng
7. Qu¶n lý vµ chØ ®¹o c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc thùc hiÖn ®óng c¬ chÕ
tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c«ng ty.
8. B¶o ®¶m thùc hiÖn ®óng chÕ ®é vµ quy ®Þnh vÒ qu¶n lý vèn
,tµi s¶n, c¸c quü, vÒ h¹ch to¸n kÕ to¸n, chÕ ®é kiÓm to¸n vµ c¸c chÕ ®é
kh¸c do nhµ níc quy ®Þnh, thùc hiÖn nghÜa vô nép thuÕ vµ c¸c kho¶n nép
ng©n s¸ch nhµ níc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
§Ó ®¶m b¶o kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ qu¶n lý tèt, C«ng ty Phó Th¸i tæ
chøc bé m¸y qu¶n lý theo m« h×nh trùc tuyÕn tham mu, ®øng ®Çu lµ Gi¸m
®èc - ngêi cã quyÒn lùc cao nhÊt, gióp viÖc cho gi¸m ®èc cã 2 phã gi¸m
®èc, mét kÕ to¸n trëng vµ mét sè chuyªn viªn kh¸c, díi lµ mét hÖ thèng
phßng ban chøc n¨ng.
Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña tõng bé phËn ®îc tãm t¾t nh sau:
52

53. - Tæng gi¸m ®èc : chÞu tr¸ch nhiÖm chung vµ trùc tiÕp qu¶n lý c¸c kh©u
träng yÕu, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi mÆt ho¹t ®éng kinh doanh vµ hiÖu
qu¶ kinh tÕ
- Ba gi¸m ®èc: Gi¸m ®èc kinh doanh, gi¸m ®èc phô tr¸ch tµi chÝnh võa lµm
tham mu cho gi¸m ®èc, thu thËp vµ cung cÊp, th«ng tin ®Çy ®ñ vÒ ho¹t
®éng kinh doanh gióp Gi¸m ®èc cã quyÕt ®Þnh s¸ng suèt nh»m l·nh ®¹o
tèt C«ng ty. Gi¸m ®èc tæ chøc ®¶m nhiÖm chøc n¨ng tham mu gióp viÖc
cho Tæng gi¸m ®èc trong viÖc tæ chøc qu¶n lý, ®æi míi doanh nghiÖp,
s¾p xÕp tæ chøc lao ®éng hîp lý, chÝnh s¸ch tuyÓn dông, ph©n c«ng lao
®éng, ph©n c«ng c«ng viÖc phï hîp víi kh¶ n¨ng, tr×nh ®é chuyªn m«n cña
tõng ngêi ®Ó cã ®îc hiÖu suÊt c«ng viÖc cao nhÊt.
- Phßng nghiªn cøu thi trêng: Cã nhiÖm vô nghiªn cøu vµ khai th¸c nguån
hµng vµ thÞ trêng tiªu thô , lµ n¬i c¸c quyÕt ®Þnh mua hµng, ®Æt hµng vµ
tæ chøc ph©n phèi hµng ho¸.
- Phßng kinh doanh : Cã nhiÖm vô vËn chuyÓn, giao hµng, lµ n¬i diÔn ra
qu¸ tr×nh mua b¸n, vµ thùc hiÖn tÊt c¶ hîp ®ång cña C«ng ty.
- Phßng kÕ to¸n: Cã nhiÖm vô lµm c«ng t¸c qu¶n lý toµn dÞªn vÒ tµi chÝnh,
thu thËp vµ cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c mÆt ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ th«ng tin
kinh tÕ, chÊp hµnh nghiªm chØnh chÕ ®é, chÝnh s¸ch Nhµ níc vÒ qu¶n lý
kinh tÕ tµi chÝnh, l·ng phÝ, vi ph¹m kû luËt tµi chÝnh.
- Phßng vËt t, tiªu thô: Cã nhiÖm vô mua vµo vµ b¶o qu¶n c¸c vËt t thuéc
ph¹m vi kinh doanh vµ lµm viÖc cña c«ng ty, ®¶m b¶o ®Çy ®ñ chÝnh x¸c
t¹o ®iÒu kiÖn quay vßng vèn nhanh.
2.1.4. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty TNHH
Phó
Th¸i .
53

54. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh vµ tæ chøc
bé m¸y qu¶n lý ë trªn phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ tr×nh ®é qu¶n lý. C«ng ty
Phó Th¸i ¸p dông h×nh thøc tæ chøc c«ng t¸c- bé m¸y kÕ to¸n tËp trung,
hÇu hÕt mäi c«ng viÖc kÕ to¸n ®îc thùc hiÖn ë phßng kÕ to¸n trung
t©m, tõ kh©u thu thËp kiÓm tra chøng tõ, ghi sæ ®Õn kh©u tæng hîp,
lËp b¸o c¸o kÕ to¸n, tõ kÕ to¸n chi tiÕt ®Õn kÕ to¸n tæng hîp.
ë phßng kÕ to¸n mäi nh©n viªn kÕ to¸n ®Òu ®Æt díi sù chØ ®¹o trùc
tiÕp cña kÕ to¸n trëng. Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty ®îc tæ chøc bè trÝ 6
nh©n viªn cã tr×nh ®é ®¹i häc, n¾m v÷ng nghiÖp vô chuyªn m«n.
- KÕ to¸n trëng - Trëng phßng kÕ to¸n: Lµ ngêi tæ chøc chØ ®¹o
toµn diÖn c«ng t¸c kÕ to¸n vµ toµn bé c¸c mÆt c«ng t¸c cña phßng, lµ ngêi
gióp viÖc Phã gi¸m ®èc tµi chÝnh vÒ mÆt tµi chÝnh cña C«ng ty. KÕ to¸n
trëng cã quyÒn dù c¸c cuéc häp cña C«ng ty bµn vµ quyÕt ®Þnh c¸c vÊn
®Ò thu chi, kÕ ho¹ch kinh doanh, qu¶n lý tµi chÝnh, ®Çu t, më réng kinh
doanh, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt cña c¸n bé c«ng nh©n viªn.
- KÕ to¸n tæng hîp :Lµ ghi sæ tæng hîp ®í chiÕu sè liÖu tæng hîp víi
chi tiÕt , x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh , lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh .
- KÕ to¸n vèn b»ng tiÒn : Cã nhiÖm vô lËp c¸c chøng tõ kÕ to¸n
vèn b»ng tiÒn nh phiÕu thu,chi,uû nhiÖm chi,sÐctiÒn mÆt,sÐc b¶o chi ,
sÐc chuyÓn kho¶n, ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt tiÒn mÆt, sæ kÕ to¸n chi tiÕt
tiÒn göi ng©n hµng ®Ó ®èi chiÕu víi sæ tæng hîp.....kÞp thêi ph¸t hiÖn
c¸c kho¶n chi kh«ng ®óng chÕ ®é ,sai nguyªn t¾c,lËp b¸o c¸o thu chi
tiÒn mÆt.
-KÕ to¸n thanh to¸n vµ c«ng nî : Cã nhiÖm vô lËp chøng tõ vµ ghi
sæ kÕ to¸n chi tiÕt c«ng nî , thanh to¸n,lËp b¸o c¸o c«ng nî vµ c¸c b¸o c¸o
thanh to¸n.
- KÕ to¸n tiªu thô : tæ chøc sæ s¸ch kÕ to¸n phï hîp víi ph¬ng ph¸p
kÕ to¸n b¸n hµng trong c«ng ty. C¨n cø vµo c¸c chøng tõ hîp lÖ theo dâi
54

55. t×nh h×nh b¸n hµng vµ biÕ ®éng t¨ng gi¶m hµng ho¸ hµng ngµy,gi¸
hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh kinh doanh.
- KÕ to¸n thuÕ: c¨n cø voµ c¸c chøng tõ ®Çu vµo ho¸ ®¬n GTGT,
theo dâivµ h¹ch to¸n c¸c ho¸ ®¬n mua hµng ho¸ ,ho¸ ®¬n b¸n hµng vµ lËp
b¶ng kª chi tiÕt, tê khai c¸o thuÕ. §ång thêi theo dâi t×nh h×nh vËt t
hµng ho¸ cña c«ng ty.
-Thñ quü: Lµ ngêi thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô, thu, chi ph¸t sinh trong
ngµy, can cø theo chøng tõ hîp lÖ, ghi sæ quü vµ lËp b¸o c¸o quü hµng
ngµy.
S¬ ®å tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty thhh phó th¸i
KÕ to¸n tr­ëng
KÕ to¸n tæng hîp
KÕ to¸n KÕ to¸n KÕ to¸n KÕ to¸n Thñ
Thanh Tiªu ThuÕ c«ng nî Quü
To¸n thô &tt
* HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n cña c«ng ty ¸p dông
HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n cña c«ng ty ¸p dông thèng nhÊt víi hÖ
thèng tµi kho¶n kÕ to¸n doanh nghiÖp võa vµ nhá ban hµnh kÌm theo
quy ®Þnh 1177/TC/Q§-/C§KT ngµy 23/12/1996 vµ quyÕt ®Þnh
sè144/2001/Q§- BTC ngµy 21/12/2001 cña Bé tµi chÝnh
55

56. * HÖ thèng sæ s¸ch
H×nh thøc sæ s¸ch kÕ to¸n cña C«ng ty ¸p dông lµ h×nh thøc “ Chøng
tõ ghi sæ” vµ ®îc thùc hiÖn ghi chÐp trªn m¸y.
* Tr×nh tù ghi sæ
Hµng ngµy, tõ c¸c chøng tõ gèc nh phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho
kÕ to¸n tËp hîp vµ ghi vµo sæ chi tiÕt vËt t, hµng ho¸ vµ sæ chi tiÕt
doanh thu b¸n hµng theo tõng mÆt hµng tõ ®ã ®a vµo sæ c¸i, sæ tæng
hîp chi tiÕt, lªn b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh, cuèi th¸ng lªn b¸o c¸o tµi
chÝnh.
2..2. Thùc tr¹ng kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh
doanh t¹i c«ng ty TNHh phó th¸i .
§Æc ®iÓm hµng ho¸ kinh doanh t¹i c«ng ty
Hµng ho¸ kinh doanh t¹i c«ng ty lµ lo¹i hµng mü phÈm ch¨m sãc
s¾c ®Ñp: Son dìng m«i c¸c lo¹i: Lipice, Lipice Sheer Colour, kem chèng
r¹n Happy Event, bé s¶n phÈm ch¨m sãc da mÆt Acnes,…
ThÞ trêng tiªu thô hµng ho¸ kh«ng nh÷ng ë Hµ néi mµ cßn ph©n bè
réng r·i ë c¸c tØnh miÒn B¾c: B¾c giang, B¾c ninh, VÜnh yªn, Thanh
Ho¸, Nam §Þnh, Hng yªn, H¶i d¬ng, H¶i phßng, L¹ng s¬n, Lµo cai, B¾c
k¹n…
Ph¬ng thøc b¸n hµng ë c«ng ty TNHH Phó Th¸i
*B¸n bu«n
§Æc trng cña b¸n bu«n lµ b¸n víi sè lîng lín, nhng hµng ho¸ ®îc b¸n
bu«n vÉn n»m trong lÜnh vùc lu th«ng. Khi nghiÖp vô b¸n bu«n ph¸t sinh
tøc lµ khi hîp ®ång kinh tÕ ®· ®îc ký kÕt, khi hîp ®ång kinh tÕ ®· ®îc ký
kÕt phßng kÕ to¸n cña c«ng ty lËp ho¸ ®¬n GTGT. Ho¸ ®¬n ®îc lËp
thµnh ba liªn: liªn 1lu t¹i gèc, liªn 2 giao cho ngêi mua, liªn 3 dïng ®Ó
56

57. thanh to¸n. Phßng kÕ còng lËp to¸n phiÕu xuÊt kho, phiÕu nhËp kho
còng ®îc lËp thµnh 3 liªn.
NÕu viÖc b¸n hµng thu ®îc tiÒn ngay th× liªn thø 3 trong ho¸ ®¬n
GTGT ®îc dïng lµm c¨n cø ®Ó thu tiÒn hµng, kÕ to¸n vµ thñ quü dùa
vµo ®ã ®Ó viÕt phiÕu thu vµ còng dùa vµo ®ã thñ quü nhËn ®ñ tiÒn
hµng.
Khi ®· kiÓm tra sè tiÒn ®ñ theo ho¸ ®¬n GTGT cña nh©n viªn b¸n
hµng, kÕ to¸n c«ng nî vµ thñ quü sÏ ký tªn vµo phiÕu thu, NÕu kh¸ch
hµng yªu cÇu cho 1 liªn phiÕu thu th× tuú theo yªu cÇu kÕ to¸n thu tiÒn
mÆt sÏ viÕt 3 liªn phiÕu thu
sau ®ã xÐ 1 liªn ®ãng dÊu vµ giao cho kh¸ch hµng thÓ hiÖn viÖc
thanh to¸n ®· hoµn tÊt.
Trong ph¬ng thøc b¸n bu«n, c«ng ty sö dông h×nh thøc b¸n bu«n qua
kho:
Theo h×nh thøc nµy, c«ng ty xuÊt hµng trùc tiÕp tõ kho giao cho
nh©n viªn b¸n hµng. Nh©n viªn b¸n hµng cÇm ho¸ ®¬n GTGTvµ phiÕu
xuÊt kho do phßng kÕ to¸n lËp ®Õn kho ®Ó nhËn ®ñ hµng vµ mang
hµng giao cho ngêi mua. Hµng ho¸ ®ùoc coi lµ tiªu thô khi ngêi mua ®·
nhËn vµ ký x¸c nhËn trªn ho¸ ®¬n khiªm phiÕu xuÊt kho. ViÖc thanh to¸n
tiÒn hµng cã thÓ b¨ng tiÒn mÆt hoÆc tiÒn göi.
* B¸n lÎ lín
Ph¬ng thøc b¸n lÎ lín th× còng t¬ng tù gièng nh ph¬ng høc b¸n bu«n
tuy nhiªn b¸n víi sè lîng Ýt h¬n b¸n bu«n, kh¸ch hµng kh«ng thêng xuyªn
nh b¸n bu«n.
Trªn c¬ së ®Æt hµng cña ngêi mua, phßng kÕ to¸n lËp ho¸ ®¬n
GTGT, ho¸ ®¬n GTGT ®îc viÕt thµnh 3 liªn: liªn1 lu t¹i gèc, liªn 2 giao
cho kh¸ch hµng, liªn 3 dïng ®Ó thanh to¸n.
57

58. Dùa vµo ho¸ ®¬n GTGT kÕ to¸n c«ng nî viÕt phiÕu thu vµ thñ quü
dùa vµo phiÕu thu ®ã ®Ó thu tiÒn hµng. Khi ®· nhËn ®ñ sè tiÒn hµng
theo ho¸ ®¬n cña nh©n viªn b¸n hµng thñ quü sÏ ký vµo phiÕu thu.
Ph¬ng thøc b¸n lÎ lín, c«ng ty ¸p dông h×nh thøc b¸n qua kho.
* B¸n lÎ nhá
H×nh thøc b¸n lÎ nhá ®îc ¸p dông t¹i kho cña c«ng ty, kh¸ch hµng ®Õn
trùc tiÕp kho cña c«ng ty ®Ó mua hµng. C«ng ty thùc hiÖn b¸n lÎ theo
ph¬ng thøc thu tiÒn tËp trung tøc lµ khi ph¸t sinh nghiÖp vô b¸n lÎ hµng
ho¸ th× kÕ to¸n lËp ho¸ ®¬n GTGT. Trêng hîp b¸n lÎ nhng kh¸ch hµng yªu
cÇu ®a hµng ®Õn tËn nhµ th× kÕ to¸n hµng ho¸ còng lËp ho¸ ®¬n
GTGT sau ®ã giao cho nh©n viªn b¸n hµng 2 liªn. Sau khi ®· giao hµng
vµ thu tiÒn xong, nh©n viªn b¸n hµng cã tr¸ch nhiÖm nép tiÒn hµng cho
phßng kÕ to¸n kÌm ho¸ ®¬n GTGT ( liªn 3- liªn xanh).
* B¸n hµng ®êng phè
B¸n hµng ®êng phè lµ ph¬ng thøc b¸n hµng mµ nh©n viªn b¸n hµng
®Õn c¸c cöa hµng, c¸c ®¹i lý trªn c¸c ®êng phè ®Ó chµo hµng. NÕu viÖc
chµo hµng ®îc chÊp nhËn, kh¸ch hµng sÏ göi cho c«ng ty mét ®¬n ®Æt
hµng. Dùa vµo ®¬n ®Æt hµng, phßng kÕ to¸n lËp ho¸ ®¬n GTGT, ho¸
®¬n GTGT ®îc viÕt thµnh 3 liªn, liªn ®á giao cho nh©n viªn b¸n hµng ®Ó
hä giao cho kh¸ch hµng. Sau khi giao hµng vµ thu tiÒn xong, nh©n viªn
b¸n hµng cã tr¸ch nhiÖm nép tiÒn hµng cho phßng kÕ to¸n.
* B¸n hµng cho siªu thÞ
Dùa trªn hîp ®ång ký kÕt gi÷a c«ng ty vµ siªu thÞ, 1 tuÇn 2 lÇn phßng
kÕ to¸n lËp ho¸ ®¬n GTGT (3 liªn) : Liªn ®á giao cho nh©n viªn b¸n hµng
siªu thÞ, liªn
58

59. xanh dïng ®Ó thanh to¸n. Sau khi ®· giao ®ñ hµng vµ thu tiÒn xong
nh©n viªn b¸n hµng cã tr¸ch nhiÖm nép tiÒn hµng kÌm theo ho¸ ®¬n
GTGT( liªn3- Liªn xanh)
* B¸n hµng cho khu vùc tØnh
T¬ng tù c¸c ph¬ng ph¸p trªn
H¹ch to¸n chi tiÕt hµng ho¸
Chøng tõ sö dông h¹ch to¸n hµng ho¸
Chøng tõ ë c«ng ty sö dông lµ bé chøng tõ do Bé tµi chÝnh ph¸t hµnh
nh: PhiÕu xuÊt kho, phiÕu nhËp kho, ho¸ ®¬n b¸n hµng, ho¸ ®¬n
GTGT…
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt hµng ho¸ t¹i C«ng ty.
§èi víi h¹ch to¸n chi tiÕt , c«ng ty sö dông ph¬ng ph¸p sæ sè d.
- T¹i kho: Khi nhËn ®îc phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho, thñ kho sÏ
ghi vµo sæ kho( thÎ kho) theo sè lîng hµng ®îc nhËp vµo, b¸n ra( BiÓu 2,
3, 4). Thñ kho cã nhiÖm vô theo dâi chi tiÕt hµng ho¸ nhËp, xuÊt, tån vµ
ghi vµo sæ kho. §Õn cuèi th¸ng, thñ kho tÝnh sè tån kho tõng lo¹i hµng
ho¸ ®Ó ®èi chiÕu víi phßng kÕ to¸n.
- T¹i phßng kÕ to¸n: Sau khi nhËn ®îc phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt
kho kÕ to¸n nhËp vµo b¶ng kª b¸n , b¶ng kª nhËp theo m· cña tõng vËt
t hµng ho¸ ®Ó theo dâi hµng ho¸ vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ. Tõ b¶ng kª nµy,
kÕ to¸n läc ra ®îc sæ chi tiÕt vËt t hµng ho¸ theo tõng mÆt hµng vµ sæ
chi tiÕt doanh thu( b¸o c¸o doanh thu) theo tõng mÆt hµng .( BiÓu sè 5,
6)
BiÓu sè 2: PhiÕu nhËp kho
C«ng ty TNHH Phó Th¸i Méu sè: 01-VT
59

60. Ban hµnh theo Q§ sè: 1141TC/Q§/C§KT
PhiÕu nhËp kho ngµy 1/11/1995 cña Bé tµi chÝnh
Sè:
Ngµy 10/10/04
C«ng ty Rohto
Hä tªn ngêi giao hµng VN
10/10/0
Theo ho¸ ®¬n sè 000176 Ngµy: 4
Phó thÞ – Gia
NhËp t¹i kho l©m
Tªn, nh·n hiÖu, quy §¬n vÞ M· sè Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn
c¸ch hµng ho¸ tÝnh
Lipice Thái 512421 2000 16800 33,600,00
0
Lipice Sheer Colour Thái 512432 1500 20800 31,200,00
0
Campus Apo Thái 512426 1000 25600 25,600,00
0
Happy Event Hép 512429 100 48245 4,824,50
0
Tæng tiÒn 95,224,50
0
ThuÕ GTGT 10% 9,522,45
0
Tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n 104,746,95
0
Thñ trëng ®¬n vÞ KÕ to¸n Thñ kho Ngêi giao hµng
60

61. BiÓu sè 3: Ho¸ ®¬n GTGT ( Kiªm phiÕu xuÊt kho)
Ho¸ ®¬n Méu sè: 01GTKT-3LL
Gi¸ trÞ gia t¨ng HL/2003B
Liªn 2: Giao cho kh¸ch hµng 0003151
Ngµy 10 th¸ng 10 n¨m
04
C«ng ty TNHH Phó Th¸i
192/19 th¸i thÞnh-®èng ®a-Hµ
néi
§¬n vÞ b¸n hµng
§Þa chØ
Sè tµi kho¶n
§iÖn tho¹i MS MST: 0100368686-1
Hä vµ tªn ngêi mua
hµng ChÞ Lan
Tªn ®¬n vÞ C«ng ty DP Ba §×nh
§Þa chØ 22/C9 Ngäc Kh¸nh
Sè tµi kho¶n
H×nh thøc thanh to¸n: MS
TM : 0100596869-1
ST §¬n vÞ
T Tªn hµng ho¸, dÞch vô tÝnh Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn
A B C 12 3=1*2
Lipice Thái 30 16,800 251,640
25,60
Campus Apo Thái 300 288,000
80,18
Bé Acnes Bé 62 107,273
- - -
- - -
Céng tiªn hµng 1,753,092
TiÒn thuÕ GTGT 10% 175,309
Tæng céng tiÒn thanh
to¸n: 1,928,401
Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷:
Mét triÖu chÝn tr¨m hai m¬i t¸m ngµn bèn tr¨m linh mét
®ång.
Ngêi mua hµng Ngêi b¸n hµng Thñ trëng ®¬n vÞ
(Ký, ghi râ hä tªn) (Ký, ghi râ hä tªn) (Ký, ghi râ hä tªn)
61

62. BiÓu sæ 4: ThÎ kho
C«ng ty TNHH Phó Th¸i ThÎ kho
Tªn hµng ho¸: Son Lipice
Tõ ngµy 01/10/04 ®Õn ngµy
31/10/04
§¬n vÞ tÝnh:
thái
Chøng tõ Sè lîng Ghi
NT DiÔn gi¶i
NhË XuÊt NhËp XuÊt Tån chó
1/10 Th¸ng 9 2.000
XuÊt b¸n Lan 2 H.§-
3/10 21/10 500 1.500
êng
10.00 11.50
3/10 2/10 NhËp mua
0 0
….. ….. …… ………………………… ……... ……. ……. …...
505/1
30/10 XuÊt b¸n TiÕn H.D¬ng 300 800
0
43.80
Tæng 45.000 800
0
BiÓu sè 5: Sæ chi tiÕt hµng ho¸
C«ng ty TNHH Phó Th¸i Sæ chi tiÕt hµng ho¸
Tªn hµng ho¸: Son Lipice
Tõ ngµy 01/10/04 ®Õn ngµy
31/10/04
§¬n vÞ tÝnh:
thái,1000®ång
Tån
Chøng tõ TK NhËp XuÊt
DiÔn gi¶i §¬n gi¸
®/
Sè NT SL TT SL TT SL TT
Tån ®Çu kú 16.000 2.000 32.000
62

63. 21/10 3/1 XuÊt b¸n 632 16.000 500 8.000
0
2/10 3/1 NhËp mua 331 16.000 10.000 160.000
0
….. … ……………. ….. ……… ………. ……….. ….. …….. ……. ………
Céng 43.800 700.800 45.000 720.00 800 12.800
0
BiÓu sè 6: B¸o c¸o doanh thu
C«ng ty TNHH Phó Th¸i Sæ chi tiÕt tµi kho¶n doanh thu b¸n
hµng
Tªn hµng ho¸: Son Lipice sheer
colour
Tõ ngµy 01/10/04 ®Õn ngµy
31/10/04
§¬n vÞ tÝnh:
thái
Chøng tõ Tªn vËt t, §¬n gi¸ Sè l- Doanh thu ThuÕ Tæng thanh
Ngµy Sè hµng ho¸ îng cha thuÕ 10% to¸n
1/10/04 15125 Sheer 25,600 300 7,680,000 768,000 8,448,000
1/10/04 15126 Sheer 25,600 50 1,280,000 128,000 1,408,000
……… ………. ……….. ………. ……. …………. ……… ………..
18/10/04 15621 Sheer 25,600 100 2,560,000 256,000 2,816,000
18/10/04 15624 Sheer 25,600 120 3,072,000 307,200 3,379,200
18/10/04 15625 Sheer 25,600 60 1,536,000 153,600 1,689,600
18/10/04 15626 Sheer 25,600 30 768,000 76,800 844,800
19/10/04 15630 Sheer 25,600 150 3,840,000 384,000 4,224,000
………. …….. ………. ……….. …… …….. ………. ……………
28/10/04 2022 Sheer 25,600 60 1,536,000 153,600 1,689,600
………. …….. ………. ………. …….. ……….. ……… ………
Céng 2.203.421.60
0
63

64. Ngµy,
th¸ng, n¨m
Ngêi lËp sæ KÕ to¸n trëng
KÕ to¸n tæng hîp b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh
doanht¹i c«ng ty TNHH Phó Th¸i.
2.2.1. KÕ to¸n gi¸ vèn hµng hãa t¹i c«ng ty TNHH Phó
Th¸i.
§Ó tæng hîp gi¸ vèn sè hµng ®· xuÊt b¸n kÕ to¸n c¨n cø vµo sè ghi
trªn b¶ng tæng hîp nhËp xuÊt tån cña hµng hãa ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ vèn
cña sè hµng ®· xuÊt kho. Gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho tiªu thô ®îc tÝnh
theo ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc.
Theo ph¬ng ph¸p nµy, hµng hãa nµo nhËp tríc th× cho xuÊt tríc th×
xuÊt tríc, xuÊt hÕt sè nhËp tríc th× míi xuÊt sè nhËp sau theo gi¸ thùc tÕ
cña sè hµng xuÊt. Nãi c¸ch kh¸c, gi¸ thùc tÕ cña hµng mua tríc sÏ ®îc
dïng lµm gi¸ ®Ó tÝnh gÝa thùc tÕ cña hµng xuÊt tríc vµ do vËy gi¸ trÞ
hµng tån kho cuèi kú sÏ lµ gi¸ thùc tÕ cña sè hµng mua vµo sau cïng.
Mäi chi phÝ ph¸t sinh khi mua hµng ®îc tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n. Gi¸
vèn cña hµng ®· tiªu thô ®îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh l·i gép cña sè hµng ®·
b¸n.
§Ó h¹ch to¸n gi¸ vèn hµng ho¸, kÕ to¸n c«ng ty sö dông c¸c TK vµ sæ
kÕ to¸n sau:
- TK 156: Hµng ho¸
- TK 632: Gi¸ vèn hµng ho¸
64