grigor

1. *

2. * Ռուսներն ամանորը հունվարի 1-ին սկսեցին նշել 1699-
ից, Պետրոս Մեծի հրամանով: Երբ 1918 թ. Խորհրդային
Ռուսաստանի Ժողկոմխորհի որոշմամբ օրացուցային
բարեփոխում կատարվեց, և չեղյալ հայտարարվեցին
փետրվարի 1-13-ն ընկած օրերը, Ռուս ուղղափառ եկեղեցին
չընդունեց այդ բարեփոխումը, որից էլ` նախկին խորհրդային
ժողովուրդների մեջ նաև «Հին նոր տարին» նշելու
սովորությունը:
*

3. * Շատ
երկրներում, բացի տոնածառից, բնակարանը
զարդարվում է օմելայի փնջերով: Այս
սովորությունը գալիս է Անգլիայից:
Տոնական օրը անգլիացիների տունը
զարդարվում է այդ բույսով: Օմելայի փնջեր
կան անգամ լամպերի ու ջահերի վրա, և ըստ
սովորույթի` կարող ես համբուրել այն
մարդուն, ով կանգնած է սենյակի մեջտեղում`
օմելայի փնջի տակ:
*

4. * Իտալիայում
Նոր տարին սկսվում է հունվարի 6-ին: Ըստ
հավատալիքների` այդ գիշերը կախարդական ցախավելի վրա
սավառնելով` գալիս է բարի փերի Բեֆանան, փոքրիկ ոսկե բանալիով
բացում է դռները և մտնելով երեխաների սենյակները` նվերներ է լցնում
հատուկ կախված գուլպաների մեջ: Եթե տվյալ երեխաները վատ են
սովորել կամ չարություն են արել, Բեֆանան նրանց գուլպաները լցնում է
ածուխով: Իտալացիների Ձմեռ պապը Բաբո Նատալեն է: Իտալիայում
համարում են, որ նոր տարին պետք է սկսել հին բաներից ազատվելով:
Ուստի նոր տարվա գիշերն ընդունված է պատուհաններից դուրս շպրտել
հին իրերը: Նրանք դա անում են միայն իրենց հատուկ կրքոտությամբ.
պատուհաններից դուրս են թռչում հին արդուկներ, աթոռներ և այլ
հնոտիք: Ըստ նախապաշարմունքի, այդ իրերի տեղն անպայման
կզբաղեցնեն նորերը: Իտալացիների նոր տարվա սեղանին անպայման
պետք է լինի ընկուզեղեն, ոսպ և խաղող`
երկարակեցության, առողջության և բարեկեցության խորհրդանիշներ:
Իտալիայի գավառներում սովորույթ կա հունվարի 1-ին առավոտ կանուխ
աղբյուրից ջուր բերել: «Եթե ոչինչ չունես նվիրելու,- ասում են նրանք,ջուր և ձիթենու ճյուղ նվիրիր»: Համարվում է, որ ջուրը երջանկություն է
բերում: Իտալացիների համար շատ կարևոր է նաև, թե ում առաջինը
կհանդիպեն նոր տարում: Եթե հոգևորական լինի, վատ է, ցանկալի չէ
նաև փոքր երեխան, իսկ ահա կուզիկ պապիկը շատ լավ նշան է:

6. * Չեխիայում և Սլովակիայում մեծ
անհամբերությամբ են այդ տոնին սպասում
երիտասարդ աղջիկները, չէ՞ որ հենց Ծննդյան
օրվա գիշերն են
իմանում` կամուսնանա՞ն, թե՞ ոչ:
Ապացույցը տնային հողաթափն է, որը նրանք
գլխի վրայով պետք է նետեն դեպի դուռը: Եթե
հողաթափն ընկնի քիթը դեպի դուռը, ապա
շուտով փեսացու կհայտնվի, իսկ եթե դեպի
սենյակը, ապա աղջիկը ստիպված է սպասել
ևս մեկ տարի:
*

7. * Իռլանդիայում
Նոր տարվա նախօրեին`
երեկոյան, բոլորը բացում են իրենց տան դռները:
Յուրաքանչյուր ոք կարող է մտնել ուզած տունն ու
ցանկալի հյուր կհամարվի այնտեղ. նրան
կընդունեն մեծ ուրախությամբ, կնստեցնեն
պատվավոր տեղում, կհյուրասիրեն մի բաժակ
ընտիր գինի` չմոռանալով ասել. «Թող
խաղաղություն լինի այս տանը և ամբողջ
աշխարհում»: Հաջորդ օրը յուրաքանչյուր ոք տոնը
դիմավորում է իր տանը: 12-ն անց կեսին
իռլանդացիները դուրս են գալիս քաղաքի
կենտրոնական լուսավորված ու տոնական
զարդարված հրապարակը:
*

8. * Նոր տարին ուրախ են
դիմավորում Բուլղարիայում: Երբ մարդիկ
հավաքվում են տոնական սեղանի
շուրջը, բոլոր տներում երեք րոպեով լույսերը
հանգչում են: Այդ րոպեներն անվանում են
«ամանորյա համբույրների րոպեներ», որոնց
գաղտնիքը պահպանում է մթությունը:
*

9. * Նոր տարին դիմավորելու շատ գեղեցիկ ծեսեր
կան Հնդկաստանում: Այնտեղ մարդիկ
զարդարում են իրենց
վարդագույն, կարմիր, սպիտակ ծաղիկներով:
Հնդիկները նվերներ ընծայելու իրենց
կանոններն ունեն: Օրինակ` երեխաների
համար նվերները դրվում են հատուկ
սկուտեղի վրա: Առավոտյան փակում են
երեխայի աչքերը և մոտեցնում նրան այդ
սկուտեղին:
*

10. * Իսկ Իրանում նոր տարին դիմավորում են
մարտի 21-ին: Այնտեղ մարդիկ նոր տարուց
մի քանի շաբաթ առաջ փոքրիկ
ծաղկամաններում ցորեն են ցանում: Նոր
տարվա ժամանակ արդեն սերմերը ծլած են
լինում, ինչը խորհրդանշում է գարնան և նոր
տարվա գալուստը:
*

11. * Շվեդիա . Նոր տարուց առաջ երեխաները
ընտրում են Երկրագնդի թագուհի Լյուչիային:
Նրան հագցնում են սպիտակ հագուստ, գլխին
վառված լույսերով թագ դնումֈ Լյուչիան
նվերներ է բաժանում երեխաներին և
կենդանիներին: Տոնական օրերին տան
լույսերը չեն մարում, փողոցները նույնպես
վառ լուսավորվում են:
*

12. * Շոտլանդիա . Նոր տարին այստեղ անվանում են
«Հոգմանի»: Փողոցներում տոնը դիմավորում են
շոտլանդական երգերով: Ավանդույթի համաձայն՝ այդ
օրը տակառներ են վառում և դրանք գլորում
փողոցներով՝ այդպիսով այրելով Հին տարին և
հրավիրելով Նոր տարուն:
* Շոտլանդացիները կարծում են, որ ընտանիքի
հաջողությունը կախված է այն բանից, թե ով
առաջինն իրենց տուն կմտնի Նոր տարում: Նրանց
կարծիքով՝ մեծ հաջողություն է բերում սևահեր
տղամարդը, որը նվերներ է բերում իրենց տուն: Այդ
ավանդույթը կոչվում է «ֆերստ ֆութինգ»:
Հյուրերը չպետք է իրենց հետ բերեն ածխի
կտոր, որպեսզի գցեն ամանորյա բուխարու մեջ:
*

13. * Չինաստանում պահպանվել է Բուդդային
լողացնելու ամանորա ավանդույթը: Այդ օրը
Բուդդայի բոլոր արձանները լվանում են
մաքուր ջրով, իսկ մարդիկ իրենց վրա ջուր են
լցնում այն պահին, երբ ամանորյա
մաղթանքներ են ասում:
*

14. *
*
Էկվադոր . Այստեղ ուղիղ կեսգիշերին տիկնիկները սկսում են
«այրիների ողբը», որոնք ողբում են իրենց «վատ ամուսիններին»:
Որպես կանոն՝ «այրիներին» մարմնավորում են կանացի հագուստ
հագած, կեղծամներով և դիմահարդարումով տղամարդիկ:
Նրանք, ովքեր ցանկանում են ամբողջ տարի
ճանապարհորդել, ավանդույթը խորհուրդ է տալիս. քանի դեռ
ժամացույցի զարկերը հարվածում են 12 անգամ, ճամպրուկով և մեծ
պայուսակով վազել տան շուրջը:
Եթե ցանկանում եք հարստանալ գալիք տարում, անհրաժեշտ է
կրել դեղին երանգներով ներքնազգեստ, իսկ եթե անձնական
կյանքում երջանկություն եք փնտրում, ապա ներքնազգեստը պետք
է կարմիր լինի:
Նախորդ տարվա տխուր պահերից ազատվելու համար
էկվադորցիները խորհուրդ են տալիս փողոց նետել մեկ բաժակ
ջուր, որի հետ կկորսվի ամբողջ վատը:
*