1. Piłkarska Liga Finansowa
Czy polska piłka ma szansę
na finansowy przełom?
Sierpień 2012

3. Spis treści
Podsumowanie 5
Ranking – Przychody polskich klubów 8
Struktura przychodów poszczególnych klubów Ekstraklasy w 2011 roku 11
Perspektywy 12
Ekstraklasa na tle innych lig 14
Zarządzanie poziomem wynagrodzeń w Polsce i Europie 19
Przegląd klubów 22
Kontakt 38
Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 3

5. Podsumowanie
Tegoroczny raport Piłkarska Liga Finansowa jest już Jednakże w przeciwieństwie do roku poprzedniego,
szóstą edycją badania przygotowanego przez firmę dynamika wzrostu wpływów była wyższa niż płac.
Deloitte. Zestawienie przedstawia przychody polskich W konsekwencji, stosunek kosztów wynagrodzeń do
klubów piłkarskich grających w rozgrywkach Ekstraklasy przychodów uległ znacznemu obniżeniu do poziomu
i I Ligi za rok 2011. 68%. Dla porównania, w zeszłym roku wyniósł on 75%.
Udział płac w przychodach klubów Ekstraklasy okazał się
Tegoroczna edycja przyniosła zmiany w czołówce mniejszy niż w niektórych ligach europejskich
rankingu - po trzech latach dominacji Lecha Poznań, (np. w Anglii, Francji czy Włoszech).
pierwsze miejsce w rankingu zajęła Legia Warszawa. Jest
to pierwsze zwycięstwo tego klubu w historii naszego Analizując ogólne przychody klubów Ekstraklasy na
raportu. Na drugie miejsce awansowała Wisła Kraków, tle innych lig europejskich widać pewną poprawę.
która w poprzednim roku uplasowała się na czwartej Znaczący wzrost przychodów klubów z najwyższej
pozycji. Miejsce na trzecim stopniu podium przypadło klasy rozgrywek w Polsce pozwolił wreszcie minimalnie
zwycięzcy trzech poprzednich edycji rankingu – Lechowi zmniejszyć dystans dzielący nas do mniejszych lig
Poznań. Pierwszą czwórkę, z minimalną stratą do Lecha, zachodnioeuropejskich (m.in. holenderskiej, szkockiej,
zamyka Zagłębie Lubin. belgijskiej i austriackiej). Niestety, nadal daleko nam
do europejskich „gigantów”. Nawet jeśli polskiej lidze
Warszawska Legia tegoroczne zwycięstwo zawdzięcza uda się utrzymać tempo wzrostu, jeszcze długo nie
rekordowemu w historii Piłkarskiej Ligi Finansowej będziemy mogli porównywać się z choćby najmniejszą
poziomowi przychodów. Z wpływami w wysokości 64 z lig „Wielkiej Piątki” – francuską Ligue 1. Wciąż nawet
mln PLN „Legioniści” osiągnęli wynik ponad dwukrotnie przeciętny klub angielskiej Premier League osiąga średnio
wyższy niż miało to miejsce w poprzednim okresie. Do o prawie połowę większe przychody, niż zsumowane
tak spektakularnego wzrostu przyczyniła się głównie wpływy wszystkich drużyn Ekstraklasy.
bardzo dobra gra Legii w meczach Ligi Europejskiej.
Warszawiacy doszli w niej do 1/16 finału. Co więcej, Pomimo dużych różnic w osiąganych przychodach
w nowym sezonie piłkarskim 2012/2013 Legia Warszawa w porównaniu z Europą, polska Ekstraklasa ma przed
ponownie będzie miała okazję do zaprezentowania się sobą dobre perspektywy rozwoju i duży potencjał
w kwalifikacjach do Ligi Europejskiej. Dzięki temu klub dalszego wzrostu. Nowa umowa na sprzedaż praw do
ma duże szanse na powtórzenie lub nawet poprawienie transmisji meczów nie poprawiła istotnie warunków
osiągniętego w tym roku wyniku. finansowych klubów, zapewniła jednak dostęp do
transmisji rozgrywek dla większej rzeszy widzów.
Zwycięzca tegorocznego rankingu nie jest jednak Nowopowstała nowoczesna infrastruktura stadionowa
jedynym klubem, któremu udało się zwiększyć stwarza szansę na generowanie znacznie wyższych
przychody. Większość drużyn, które wzięły udział wpływów z dnia meczu. Większa liczba kibiców na
w badaniu osiągnęło wyższe, niż w zeszłym roku, wyniki. stadionach oraz tych, oglądających rozgrywki przed
Ten wzrost i dodatkowo udział dwóch polskich klubów telewizorami to szansa na zachęcenie sponsorów
(Wisły Kraków i Legii Warszawa) w fazie grupowej Ligi i reklamodawców do zwiększenia przekazywanych
Europejskiej przyczyniły się do zwiększenia wartości klubom kwot. Jednak, aby wszystkie te czynniki
całej Ekstraklasy. W porównaniu do zeszłorocznej przełożyły się na wymierne korzyści, niezbędne jest,
edycji Piłkarskiej Ligi Finansowej przychody osiągane aby każde widowisko sportowe było na jak najwyższym
przez kluby grające w najwyższej klasie rozgrywek poziomie. Same nowe stadiony nie wystarczą,
wzrosły o jedną piątą, do poziomu 363 mln PLN. by regularnie pojawiała się na nich odpowiednia
Wzrost przychodów odnotowano we wszystkich trzech liczba widzów. Bez dobrej, widowiskowej gry
analizowanych kategoriach – z dnia meczu, z praw do polskich zespołów w rozgrywkach Ekstraklasy oraz
transmisji oraz komercyjnych. Najbardziej urosły te trzecie w europejskich pucharach ciężko będzie uzyskać
- odpowiadały za ponad połowę wzrostu całkowitych znaczący wzrost zainteresowania widzów polskim
wpływów klubów Ekstraklasy. futbolem, a w konsekwencji zwiększenie całkowitej
wartości ligi. To od klubów i ich postawy na boisku
Wraz ze wzrostem przychodów podwyższeniu uległy zależy czy wykorzystają swoją szansę na istotną poprawę
także koszty wynagrodzeń w polskich klubach. osiąganych wyników finansowych w kolejnych latach.
Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 5

6. Nota metodologiczna • Lechia Gdańsk – dane obejmują sezony 2009/2010,
Analogicznie do poprzednich rankingów polskich 2010/2011 oraz 2011/2012. Dane dla sezonu
klubów piłkarskich, tegoroczna edycja jest oparta na 2011/2012 są danymi szacunkowymi (stan na
wielkości przychodów pochodzących z działalności czerwiec 2012 roku).
sportowej. • Piast Gliwice – dane obejmują sezony 2009/2010 oraz
2010/2011. Dane za sezon 2009/2010 nie zawierają
Wpływy klubów nie uwzględniają takich kategorii jak rozbicia na wpływy z praw do transmisji oraz
np. transfery bądź wypożyczenia piłkarzy, gdyż są to komercyjne (oba źródła są przypisane do kategorii
często wydarzenia jednorazowe i nie odzwierciedlają przychodów komercyjnych).
możliwości generowania stałych przychodów przez
klub (transfery nie stanowią trwałego źródła budowania W kilku przypadkach występowały drobne różnice
całościowej wartości futbolu, ponieważ przychody pomiędzy danymi dostarczonymi przez kluby
z transferu jednego klubu są kosztem innego). Ponadto, w poprzedniej i obecnej edycji rankingu. Każdorazowo
w rankingu nie zostały uwzględnione przychody takie różnice były wyjaśnianie z klubami, tak aby zawarte
z niesportowej działalności gospodarczej (np. dzierżawa w rankingu dane możliwie najpełniej odzwierciedlały
gruntu). rzeczywiste przychody wygenerowane z działalności
sportowej.
Przychody sportowe, które zostały wzięte pod uwagę,
podzieliliśmy na trzy kategorie, stanowiące źródło Nie wszystkie kluby Ekstraklasy zdecydowały się
budowania wartości klubu: przekazać nam dane dotyczące wielkości przychodów.
• zień meczu – wpływy ze sprzedaży biletów,
D W związku z tym, przy szacowaniu wyników całej
karnetów oraz catering na stadionie. Ekstraklasy, założyliśmy dla tych klubów wynik
• ransmisje – wpływy klubów z transmisji telewizyjnych
T odzwierciedlający poziom przychodu, osiągnięty przez
i radiowych, a także z premii za udział w pucharach zespół grający przez cały 2011 rok w Ekstraklasie, który
krajowych oraz zagranicznych. znalazł się najniższej w rankingu – w tym wypadku
był to Ruchu Chorzów. Lista klubów, które nie
• omercyjne – wpływy z umów sponsorskich, reklam,
K
przekazały danych została zaprezentowana w kolejnym
sprzedaży koszulek, pamiątek klubowych itp.
podrozdziale raportu.
Do udziału w rankingu zostały zaproszone kluby, które
Ze względu na zaokrąglenie wartości przychodów na
w sezonie 2011/2012 grały w dwóch najwyższych
wykresach przedstawiających strukturę oraz zmianę
klasach polskich rozgrywek piłkarskich (Ekstraklasa
wpływów klubów w ostatnich latach, mogą pojawić się
i I Liga). Dane, w wyżej przedstawionym podziale,
na nich drobne różnice wartości.
zostały dostarczone bezpośrednio przez kluby (cześć
danych historycznych pochodzi z poprzednich
Oprócz danych finansowych przekazanych przez kluby,
edycji rankingu). Ze względu na obowiązujący
w niniejszym raporcie wykorzystano również szereg
w większości klubów rok finansowy, dane obejmują
publicznie dostępnych informacji oraz opracowania
lata kalendarzowe 2006, 2007, 2008, 2009, 2010 oraz
przygotowane przez Deloitte Wielka Brytania: Football
2011. Poniżej przedstawiamy wyjątki, co do zakresu
Money League oraz Annual Review of Football Finance.
danych prezentowanych w rankingu:
Wszelkie konieczne przeliczenia z euro na złotówki (bądź
• Lech Poznań – 30 maja 2006 roku kluby Lech Poznań odwrotnie) zostały dokonane po średniorocznym kursie
oraz Amica Wronki zostały połączone. Lech Poznań PLN / EUR (np. dla przeliczenia przychodów Ekstraklasy
został następcą prawnym Amiki Wronki, w związku w 2011 roku wykorzystano średnioroczny kurs PLN /
z tym dane za okres styczeń-maj 2006 roku dotyczą EUR z 2011 roku).
Amiki Wronki.
• Korona Kielce – dane obejmują sezony 2006/2007,
2007/2008, 2008/2009, 2009/2010, 2010/2011 oraz
2011/2012.
6

7. Pozyskiwanie danych
W tegorocznym zestawieniu sklasyfikowaliśmy głównie
kluby Ekstraklasy. Dane wykorzystane do stworzenia
rankingu pochodzą bezpośrednio od klubów piłkarskich
i nie były weryfikowane przez firmę Deloitte. Poniżej
przedstawiamy kluby Ekstraklasy, które nie przekazały
swoich danych na potrzeby rankingu.
Klub
Polonia Warszawa
Widzew Łódź
Górnik Zabrze
Mając na uwadze przede wszystkim promowanie
transparentności w polskiej piłce nożnej, pozostaje mieć
nadzieję, że w przyszłym roku wszystkie kluby zechcą
przyłączyć się do stworzenia pełnego obrazu Piłkarskiej
Ligi Finansowej.
Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 7

8. Ranking – Przychody polskich
klubów
Ranking łącznych przychodów w roku 2011 (mln PLN)
Awans /
Pozycja Poziom Przychody Wzrost / spadek
Klub spadek
w rankingu rozgrywek (mln PLN) przychodów
w ranking
1 Legia Warszawa Ekstraklasa 64,3  Awans
2 Wisła Kraków Ekstraklasa 55,4  Awans
3 Lech Poznań Ekstraklasa 38,7  Spadek
4 Zagłębie Lubin Ekstraklasa 38,5  Spadek
5 Śląsk Wrocław Ekstraklasa 27,9  Bez zmian
Nowy klub
6 Lechia Gdańsk Ekstraklasa 22,9 
w rankingu
7 Jagiellonia Białystok Ekstraklasa 18,2  Bez zmian
8 Cracovia Ekstraklasa 15,9  Spadek
9 GKS Bełchatów Ekstraklasa 13,9  Spadek
10 Korona Kielce Ekstraklasa 11,8  Awans
11 Podbeskidzie Bielsko-Biała 1 liga / Ekstraklasa 10,8  Awans
12 Ruch Chorzów Ekstraklasa 9,7  Spadek
13 ŁKS Łódź 1 liga / Ekstraklasa 6,7  Awans
Nowy klub
14 Pogoń Szczecin 1 liga 5,1 
w rankingu
Nowy klub
15 Piast Gliwice 1 liga 1,3 
w rankingu
16 Sandecja Nowy Sącz 1 liga 1,2  Awans
Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby
8

9. W tegorocznej edycji raportu Piłkarskiej Ligi Finansowej minionego sezonu – Śląska Wrocław. Wyniki uzyskane
po raz pierwszy w jego historii zwyciężyła Legia przez Legię i Wisłę były także w czołówce, biorąc pod
Warszawa, mogąca pochwalić się rekordowymi w skali uwagę wzrosty w ujęciu procentowym (jedynie ŁKS
rankingu przychodami, przekraczającymi 64 mln PLN. Łódź, awansując w 2011 roku do Ekstraklasy, poprawił
Drugie miejsce, awansując o dwie pozycje w stosunku swoje przychody o 143% i wyprzedził tym samym
do roku poprzedniego, zajęła krakowska Wisła (ponad obie drużyny). Znacząco wyższe wpływy uzyskał także
55 mln PLN). Lech Poznań, lider ostatnich trzech Śląsk Wrocław, jednakże wzrost przychodów o ponad
edycji rankingu, uplasował się na najniższym stopniu 10 mln PLN nie wystarczył na awans w tegorocznym
podium z przychodami na poziomie niespełna 39 mln rankingu. W 2011 roku, największy spadek przychodów
PLN (o jedną trzecią mniej niż w roku poprzednim). zaliczył Lech Poznań (o ponad 22 mln PLN). Jest to
Czwarte miejsce przypadło Zagłębiu Lubin, któremu kwota wyższa niż całkowite przychody większości
pomimo wzrostu wpływów o ponad 6 mln PLN nie klubów z Ekstraklasy. Stało się to głównie za sprawą
udało się obronić ubiegłorocznej pozycji wicelidera braku występów tego klubu w europejskich pucharach
rankingu. Warte odnotowania jest wysokie, 6. miejsce w minionym sezonie (szczegóły dotyczące zmian
tegorocznego debiutanta rankingu – Lechii Gdańsk. przychodów poszczególnych klubów w sekcji Przegląd
klubów).
Liderami wzrostu przychodów były dwie drużyny
z pierwszych miejsc tegorocznej edycji rankingu – Legia Analizując całość rankingu, w tej edycji Piłkarskiej Ligi
Warszawa i Wisła Kraków, których przychody wzrosły Finansowej 10 klubów powiększyło swoje przychody,
ponad dwukrotnie. Kluby te zwiększyły swoje wpływy podczas gdy 6 zanotowało spadek wpływów.
o odpowiednio 36 mln PLN (127%) i 28,2 mln PLN
(104%). Osiągnięty wzrost przychodów przez oba
zespoły był wyższy niż całkowite wpływy Mistrza Polski
Różnice w przychodach klubów pomiędzy 2011 a 2010 rokiem
40 36,0
28,2
30
40 36,0
28,2
20
30
10,1
10
20 6,3 5,2 4,4 3,9 2,2 0,4
10,1 0,0
0
10 6,3 5,2 4,4 3,9 2,2 0,4 0,0 -0,2
mln PLN PLN
-1,4 -2,1
-10
0 -4,0 -4,1
mln
-0,2 -1,4 -2,1
-20
-10 -4,0 -4,1
-22,3
-30
-20
Ruch Chorzów
Lechia Gdańsk
Sandecja Nowy Sącz Sącz
GKS Bełchatów
Pogoń Pogoń Szczecin
Podbeskidzie Bielsko-Biała
Lech Poznań
ŁKS Łódź Łódź
Wisła Kraków
Jagiellonia Białystok
Zagłębie Lubin Lubin
Cracovia
Śląsk Wrocław
Korona Kielce Kielce
Piast GliwiceGliwice
Legia Warszawa
-22,3
-30
Ruch Chorzów
Lechia Gdańsk
Sandecja Nowy
GKS Bełchatów
Podbeskidzie Bielsko-Biała
Lech Poznań
ŁKS
Wisła Kraków
Jagiellonia Białystok
Zagłębie
Cracovia
Śląsk Wrocław
Korona
Piast
Legia Warszawa
Szczecin
Zmiana procentowa rok57% roku
127% 104% do 20% 29% 68% 143% 14% 2% 0% -2% -9% -29% -76% -30% -37%
127% 104% 57% 20% 29% 68% 143% 14% 2% 0% -2% -9% -29% -76% -30% -37%
Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby
Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 9

10. Poprawa wysokości uzyskanych przychodów przez W analizowanym okresie istotnie zwiększyły się także
większość klubów przełożyła się na znaczący wzrost przychody ze sprzedaży praw do transmisji meczów
wpływów całej polskiej Ekstraklasy. Przychody klubów oraz premii za udział w pucharach. To właśnie premie
najwyższej klasy rozgrywek w Polsce zwiększyły się polskich drużyn za grę w europejskich rozgrywkach
o rekordowe 60 mln PLN (o 20%) i przekroczyły przyczyniły się do wzrostu wpływów z tej kategorii
poziom 360 mln PLN. Oznacza to, że od pierwszej o 20 mln PLN. Udział przychodów z tej kategorii
edycji rankingu Piłkarskiej Ligi Finansowej w 2006 roku w sumarycznych wpływach pozostał na niezmienionym
osiągane przychody przez kluby Ekstraklasy wzrosły poziomie – 35%.
niemal dwukrotnie.
W 2011 roku przychody z ostatniego źródła – dnia
W 2011 roku, kluby utrzymały wzrost we wszystkich meczu, urosły o niecałe 10 mln PLN. Tak znaczący
trzech analizowanych źródłach wpływów. Motorem wzrost został wygenerowany przede wszystkim dzięki
wzrostu w Ekstraklasie były przychody z umów zakończeniu budowy kolejnych kilku stadionów (więcej
sponsorskich, reklam i sprzedaży produktów klubowych. szczegółów w rozdziale Perspektywy).
Ponad połowa wygenerowanego wzrostu całkowitych
przychodów drużyn Ekstraklasy wynikała właśnie Pozytywnym aspektem jest fakt, że rosnąca od kilku
z większych wpływów komercyjnych (o niespełna 31 mln lat dynamika wzrostu przychodów klubów Ekstraklasy
PLN). Przychody z tego tytułu zwiększyły do 46% jest wyższa niż w innych krajach europejskich (w ujęciu
(o 1 punkt procentowy) swój udział w łącznych procentowym). Jednakże nie zmienia to istotnie
wpływach klubów z Ekstraklasy. naszego położenia – cały czas dzieli nas spory dystans
do czołowych lig europejskich (więcej w rozdziale
Ekstraklasa na tle innych lig).
Przychody Ekstraklasy (mln PLN) Struktura przychodów Ekstraklasy w 2011 roku
400 363
20% 19%
350
303
16%
300 262 46%
15% 167,5
227 22%
250 12%
11% 203 136,9
9% 35%
183
200 23% 125,8
-15% 102,3
150 11% 19%
120,8
109,2 1% 126,5
106,3 Dzień meczu Transmisje Komercyjne
100 32%
66% 80,0 105,2
1% 48,1
50 47,6 16%
34% -32% 95% 59,8 69,5
30% 33,6 44,9
25,9 30,6
0
2006 2007 2008 2009 2010 2011
Dzień meczu Dzień meczu
Transmisje Transmisje Komercyjne
Komercyjne Suma
Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby
10

11. Struktura przychodów poszczególnych
klubów Ekstraklasy w 2011 roku
Kluby występujące w Ekstraklasie odróżnia nie tylko W analizowanym okresie, podobnie jak w roku
wysokość osiąganych przychodów, ale także ich poprzednim, w większości klubów dominującą rolę
struktura. Poszczególne drużyny w różnym stopniu odgrywały wpływy komercyjne, co miało przełożenie na
finansują swoją działalność z wpływów pozyskanych ich wysoki udział w przychodach dla całej Ekstraklasy.
z trzech analizowanych źródeł (dzień meczu, transmisje, W przypadku siedmiu sklasyfikowanych drużyn,
komercyjne). przychody z tego źródła stanowiły ponad połowę
ich sumarycznych wpływów (ich udział wahał się od
Pożądane jest, aby kluby miały jak najbardziej 51% do 80%). Na drugim miejscu znalazły się wpływy
zrównoważony model przychodów, w którym z transmisji, z czterema drużynami uzyskującymi z tej
poszczególne kategorie mają podobny udział w łącznej kategorii co najmniej 50% swoich przychodów (od
kwocie wpływów. Taka sytuacja pozwala lepiej 50% do 56%). Najwięcej swoich przychodów (w ujęciu
zabezpieczać przychody klubu, w sytuacji osłabienia procentowym) z dnia meczu uzyskał Lech Poznań –
kondycji któregoś ze źródeł. w 2011 roku „Kolejorz” uzyskał z tego źródła jedną
trzecią łącznych wpływów.
We wszystkich, spośród analizowanych zespołów,
zmagających się w minionym sezonie w Ekstraklasie,
przynajmniej jedno ze źródeł finansowania przekroczyło
40% udziałów w całkowitych przychodach drużyny.
W 2011 roku klubami, które mogły się pochwalić
najbardziej zrównoważonym modelem przychodów były
Legia Warszawa oraz Lech Poznań. W ich przypadku
udział wpływów komercyjnych (najistotniejsza kategoria)
w łącznych przychodach klubu stanowił odpowiednio
41% oraz 44%. W przypadku pozostałych 11
sklasyfikowanych klubów dominujące źródło wpływów
przyczyniło się do wygenerowania co najmniej połowy
sumarycznych przychodów.
Pozycja
Klub Dzień meczu (%) Transmisje (%) Komercyjne (%)
w rankingu
1 Legia Warszawa 29% 30% 41%
2 Wisła Kraków 22% 50% 28%
3 Lech Poznań 33% 23% 44%
4 Zagłębie Lubin 4% 16% 80%
5 Śląsk Wrocław 17% 32% 51%
6 Lechia Gdańsk 23% 23% 54%
7 Jagiellonia Białystok 10% 29% 61%
8 Cracovia 10% 33% 57%
9 GKS Bełchatów 2% 42% 56%
10 Korona Kielce 13% 53% 34%
11 Podbeskidzie Bielsko-Biała 11% 27% 62%
12 Ruch Chorzów 18% 56% 26%
13 ŁKS Łódź 14% 50% 36%
Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby
Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 11

12. Perspektywy
Rok 2011 przyniósł kolejny rekordowy wzrost Kluby mają zatem narzędzie do generowania wyższych
przychodów klubów z Ekstraklasy. Motorem wzrostów wpływów. Teraz przed nimi nie lada wyzwanie, aby
były dobre występy polskich zespołów w europejskich swoje nowoczesne areny w jak największym stopniu
pucharach oraz rozbudowa infrastruktury stadionowej. wypełnić widzami. Kluczem do tego są oczywiście
I chociaż Ekstraklasę nadal dzieli przepaść od krajów osiągane wyniki na boisku oraz poziom widowiska
„Wielkiej Piątki”, to zmniejszyła ona dystans do sportowego. Po otwarciu nowoczesnych obiektów,
mniejszych lig Zachodniej Europy. obserwowany jest tzw. „efekt nowego stadionu”, czyli
przyciągania osób, które nie oglądały wcześniej meczów
Wydaje się, że przed polskimi klubami stoją obiecujące „na żywo”. Takie osoby przychodzą na stadion nie tylko
perspektywy i szansa na kontynuację wzrostu wartości po to by podziwiać zmagania sportowe, ale również,
ligi, co w konsekwencji może przyczynić się do zbliżenia jeśli czasami nie przede wszystkim, samą arenę. Jednak
się do Europy. Od 2010 roku w Polsce znacznie z czasem efekt ten słabnie i dlatego aby zachęcić
poprawiła się infrastruktura stadionowa. Wśród kibiców do powrotu na stadion, należy zafundować im
drużyn, które w sezonie 2012/2013 będą zmagały się jak najlepsze widowisko sportowe.
w najwyższej klasie rozgrywkowej aż siedem zespołów
dysponuje nowymi stadionami, które zostały oddane
do użytku w ostatnich dwóch latach (tabela poniżej).
Kolejne dwa kluby są w trakcie budowy nowych
obiektów, a jeden jest na zaawansowanym etapie
przygotowań do rozpoczęcia prac konstrukcyjnych.
Dzięki temu średnia pojemność stadionu drużyny
z Ekstraklasy w 2012 roku przekroczyła 18 tysięcy
miejsc, podczas gdy jeszcze 3 lata temu było to około 10
tysięcy. Możliwość generowania większych przychodów
nie wynika tylko z wyższej frekwencji, ale także z m.in.
infrastruktury gastronomicznej oraz specjalnych stref dla
klientów biznesowych.
Nowe stadiony oraz plany rozbudowy drużyn, które w sezonie 2012/2013 wystąpią w Ekstraklasie
Stadion Klub Pojemność Status*
PGE Arena Gdańsk Lechia Gdańsk 43 615 Zrealizowany
Stadion Miejski w Poznaniu Lech Poznań 43 269 Zrealizowany
Stadion Miejski we Wrocławiu Śląsk Wrocław 42 771 Zrealizowany
Stadion im. Henryka Reymana Wisła Kraków 33 130 Zrealizowany
Pepsi Arena Legia Warszawa 31 103 Zrealizowany
Stadion Zagłębia Zagłębie Lubin 16 100 Zrealizowany
Stadion Miejski w Gliwicach Piast Gliwice 10 037 Zrealizowany
Stadion Miejski im. Ernesta Pohla Górnik Zabrze 32 000 W realizacji
Stadion Miejski w Białymstoku Jagiellonia Białystok 22 500 W realizacji
Stadion Miejski w Bielsku-Białej Podbeskidzie Bielsko-Biała 15 000 Planowany
* Status „W realizacji” oznacza, że w przypadku danej inwestycji prowadzone są już jakieś prace budowlane.
Natomiast status „Planowany” oznacza, że dana inwestycja jest na etapie przed rozpoczęciem prac budowlanych.
12

13. Kolejnym bardzo istotnym czynnikiem mającym wpływ Niepewna sytuacja gospodarcza utrudnia pozyskiwanie
na potencjalny wzrost wartości Ekstraklasy są występy większych wpływów od sponsorów i z reklam.
polskich zespołów w europejskich rozgrywkach. Jednakże takie aspekty jak m.in. większa liczba kibiców
W lipcu tego roku cztery polskie kluby rozpoczęły na stadionach i widzów przed telewizorami oraz
zmagania w kwalifikacjach do europejskich pucharów. potencjalne występy w rozgrywkach europejskich mogą
Potencjalne wpływy jakie można uzyskać dzięki grze mieć pozytywny wpływ na wartość reklamową polskich
w fazie grupowej Ligi Mistrzów oraz Ligi Europejskiej klubów. To z kolei, może przełożyć się na wzrost
są szansą dla zespołów na znaczne podwyższenie zainteresowania sponsorów oraz reklamodawców do
swoich budżetów i uzyskanie przewagi nad drużynami wykorzystania zespołów Ekstraklasy do realizacji swoich
Ekstraklasy walczącymi jedynie w krajowych planów marketingowych.
rozgrywkach. Występy w Lidze Europejskiej (Lecha
Poznań dwa lata temu, Legii i Wisły w ubiegłym
roku) pozwoliły polskim klubom osiągnąć rekordowe
poziomy przychodów. Jeżeli w tym roku, podobnie
jak w poprzednim, co najmniej dwa zespoły doszłyby
do fazy grupowej europejskich pucharów, to można
będzie się spodziewać utrzymania lub wzrostu wartości
Ekstraklasy.
W budżecie polskich klubów istotną rolę odgrywają
przychody ze sprzedaży praw do transmisji meczów
Ekstraklasy. W połowie 2011 roku kończyła się
poprzednia umowa na wyłączność pokazywania
spotkań najwyższej polskiej ligi. Kluby Ekstraklasy
liczyły na wyższą wartość nowego kontraktu. Jednakże
nowa trzyletnia umowa z Canal+ na sprzedaż praw do
transmisji meczów od sezonu 2011/2012, nie zwiększyła
w znacznym stopniu przychodów klubów z tego tytułu
(tak jak miało to miejsce np. w Anglii czy Niemczech). Na
ewentualną podwyżkę wpływów z transmisji meczów
kluby będą musiały poczekać zapewne do 2014 roku,
kiedy to najprawdopodobniej będzie negocjowany nowy
kontrakt w tym obszarze. Pozytywnym aspektem jest
jednak fakt, że w ramach nowego porozumienia część
meczów jest pokazywanych w kanałach Cyfrowego
Polsatu i stacji Eurosport, które docierają do znacznie
większej liczby widzów niż Canal+, co gwarantuje
dostęp do meczów Ekstraklasy szerszej grupie kibiców.
W konsekwencji może to mieć pośredni wpływ na
wzrost przychodów drużyn ze źródeł komercyjnych.
Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 13

14. Ekstraklasa na tle innych lig
Przychody lig „Wielkiej Piątki” w sezonie 2010/2011 (mln EUR)
3 000 000
3 100 100
88 88
25152515
3 000 000
3 100 100
90 90
88 88
2 500 500 25152515
2
90
80 90
80
2 500 500 600 600
2
80
70 80
70
2 000 000
2 17461746 17181718 41 41
600 600
15531553 70
60 70
60
2 000 000
2 17461746 17181718 41 41
1 500 500
1 15531553 60
50 60
50
518 518
816 816 418 418 10401040
1 500 500 1 305 305
1 1
518 518 50
40 50
40
1 000 000 1 305 305
1 816 816 418 418 10401040
1 40 40 31 31
302 302 30 30
772 772
1 000 000
1 519 519 938 938 31 31
302 302 30
20 30
20
500 500 772 772
519 519 938 938 607 607 88 88
610 610 20
10 20
10 17 17
500 500 411 411 428 428
197 197 607 607 88 88
0 0 610 610 131 131 10
0 10
0
411 411 428 428 17 17
Anglia
Anglia Niemcy
Niemcy Hiszpania
Hiszpania Włochy197 Francja131 Polska*
197Włochy 131Francja Polska* Polska*
Polska*
0 0 0 0
Anglia
Anglia Niemcy
Niemcy Hiszpania
Hiszpania Włochy
Włochy Francja
Francja Polska*
Polska* Polska*
Polska*
Zmiana procentowa rok do roku
1% 1% 5% 5% 5% 5% 1% 1% -3% -3% 16% 16% 16% 16%
1% 1% 5% 5% 5% 5% 1% 1% -3% -3% 16% 16% 16% 16%
Dzień meczu Transmisje Komercyjne Suma
* Dane dla Polski za rok kalendarzowy 2011
Źródło: Annual Review of Football Finance, Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby
W sezonie 2010/2011 ligi „Wielkiej Piątki” zanotowały Ilu krotnie przychody lig "Wielkiej Piątki" są
sumaryczny wzrost przychodów o 181 mln EUR (o 2%), większe od Ekstraklasy
do poziomu 8,6 mld EUR. W tym okresie jedynie we
0 5 10 15 20 25 30
Francji zanotowano spadek przychodów w porównaniu
do poprzedniego sezonu. Anglia 29
Niemcy 20
Po raz kolejny, najwyższe przychody na europejskim
Hiszpania 19
rynku futbolowym wygenerowała angielska Premier
Włochy 18
League – jej kluby osiągnęły wpływy na poziomie 2,5
mld EUR (wzrost w lokalnej walucie o 12%). Dalsze Francja 12
osłabienie funta w stosunku do euro sprawiło, że
różnica w porównaniu z drugą w kolejności niemiecką Źródło: Annual Review of Football Finance, Analiza
Bundesligą (1 746 mln EUR) zmniejszyła się o 6% Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby
i wyniosła 769 mln EUR. Z kolei dystans dzielący
angielską Premier League i francuską Ligue 1 urósł do
niespełna 1,5 mld EUR.
14

15. Przychody uzyskiwane przez kluby pięciu największych Przychody mniejszych lig zachodnioeuropejskich w sezonie
lig europejskich nadal pozostają wielokrotnie większe 2010/2011 (mln EUR)
od tych wygenerowanych przez drużyny Ekstraklasy.
Kluby angielskiej Premier League uzyskały przychody 500
500
29 razy większe niż naszej najwyższej klasy rozgrywek, 431
431
450
450
francuskiej Ligue 1 – 12 razy. Tak duże różnice
w przychodach sprawiają, że pomimo kilkakrotnie 400
400
wyższej dynamiki wzrostu wartości Ekstraklasy, dystans 350
350
dzielący polską ligę do europejskich liderów nadal
300
300 255
255
się zwiększa (w ujęciu kwotowym). W analizowanym
okresie najwyższa klasa rozgrywek w Polsce nie straciła 250 219
219
250
dystansu jedynie do dotkniętej spadkiem wpływów 181
181
200
200 155
155
Francji. Jednak dzieląca nas różnica to wciąż prawie
150 44
44 116
116 52
52
1 mld EUR. 150
88
88
100
100 43
43 112
112
Na tak znaczącą różnicę wpływów pomiędzy Ekstraklasą 44
44
132
132 41
41
50
50
a ligami „Wielkiej Piątki” wpływa wiele aspektów, 59
86
86 16
16 31
31
59
m.in. lukratywne kontrakty sponsorskie, umowy 27
27 17
17
0
0
na sprzedaż praw do transmisji meczów (w kraju Holandia
Holandia Belgia
Belgia Szkocja
Szkocja Austria
Austria Polska*
Polska*
i zagranicą) oraz regularne występy drużyn z tych krajów
w europejskich pucharach. W sezonie 2010/2011 cztery Zmiana procentowa rokDzieńroku
do meczu
Dzień meczu Transmisje
Transmisje Komercyjne
Komercyjne
kluby angielskie występujące w Lidze Mistrzów uzyskały 3% -6% -13% 1% 16%
3% -6% -13% 1% 16%
za udział w tych rozgrywkach sumaryczne wpływy
w wysokości 166 mln EUR (z premii od UEFA oraz Dzień meczu Transmisje Komercyjne Suma
transmisji meczów). To kwota prawie dwukrotnie wyższa
niż całoroczne przychody wszystkich klubów Ekstraklasy. * Dane dla Polski za rok kalendarzowy 2011
Do tego należy doliczyć jeszcze wpływy z rozgrywanych Źródło: Annual Review of Football Finance, Analiza Deloitte na podstawie danych
u siebie dodatkowych spotkań, nie wspominając przesłanych przez kluby
o dwóch kolejnych klubach, które występowały w Lidze
Europejskiej i doszły w niej do 1/8 finału, co przełożyło
się na kolejne kilkadziesiąt mln EUR przychodów.
Pod względem struktury przychodów Ekstraklasa Pomimo wysokiej dynamiki wzrostu przychodów,
najbardziej z wszystkich lig „Wielkiej Piątki” przypomina Ekstraklasa nadal nie może porównywać się również
Bundesligę. Trzonem finansowania pozostają wpływy z większością mniejszych lig w Europie. Holenderska
komercyjne, które w obu ligach odpowiadają za Eredivisie osiągnęła wpływy przychodów prawie
niespełna połowę ich sumarycznych przychodów. pięciokrotnie wyższe niż najwyższa klasa rozgrywek
Podobnie jak w lidze niemieckiej, najmniej stanowią w Polsce. Wyprzedzają nas także takie kraje jak Belgia,
wpływy z dnia meczu – 19% (23% w Niemczech). Szkocja czy Austria. Najmniejsza z analizowanych
W analizowanym okresie najbardziej zrównoważonymi lig, austriacka Bundesliga, wygenerowała przychody
wpływami charakteryzowała się hiszpańska Primera o trzy czwarte większe niż najwyższa liga polska.
Division. Głównym źródłem przychodów w lidze Jednakże należy zauważyć, że w analizowanym okresie
hiszpańskiej jest sprzedaż praw do transmisji. Tak jak Ekstraklasa zmniejszyła dzielący ją dystans do wszystkich
w sezonie 2009/2010, wpływy z tej kategorii stanowiły z wymienionych lig.
45% łącznych przychodów osiągniętych przez grające
w niej kluby. Wzrost przychodów komercyjnych i spadek Utrzymanie podobnej dynamiki wzrostu przychodów
tych z dnia meczu wpłynęły na zmianę ich udziału polskiej Ekstraklasy stwarza nadzieję na dalsze skracanie
w strukturze – w analizowanym okresie odpowiadały dystansu do mniejszych lig europejskich.
one za odpowiednio 30 i 25 procent przychodów.
Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 15

16. Chcąc ocenić zróżnicowanie przychodów klubów Udział wpływów dwóch najbogatszych klubów
grających w poszczególnych ligach można w przychodach lig „Wielkiej Piątki” i Ekstraklasy
przeanalizować udział wpływów dwóch czołowych
zespołów w całkowitych przychodach wygenerowanych La Liga 54%
w danej lidze. Pod tym względem zdecydowanym Ekstraklasa 33%
liderem jest hiszpańska La Liga, w której od wielu lat Bundesliga 30%
Real Madryt i FC Barcelona uzyskują przychody znacznie Serie A 29%
wyższe niż pozostałe drużyny. W sezonie 2010/2011 oba Ligue 1 27%
kluby wygenerowały razem ponad połowę przychodów Premiership 25%
osiągniętych przez wszystkie drużyny ligi hiszpańskiej
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
(930 mln EUR z 1 718 mln EUR). Ich przewagę nad
pozostałymi drużynami obrazuje fakt, że „Barca” Źródło: Annual Review of Football Finance, Analiza
uzyskała prawie cztery razy wyższe wpływy niż trzecia Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby
z hiszpańskich drużyn – Valencia (451 mln EUR vs 117
mln EUR). Tak znacząca dysproporcja, spowodowana
W przypadku Ekstraklasy, wskaźnik ten znajduje się na
m.in. systemem indywidualnej sprzedaży praw do
poziomie zbliżonym do Bundesligi - wpływy Legii i Wisły
transmisji meczów, ma przełożenie na rywalizację
stanowiły jedną trzecią przychodów klubów z polskiej
sportową w La Liga. Od kilku sezonów czołowe dwa
ligi. Wartość tego wskaźnika wzrosła w porównaniu
miejsca w lidze zajmują właśnie Real i Barcelona, a na
do roku poprzedniego oraz w stosunku do wyniku
koniec analizowanego sezonu (2010/2011) trzecia
sprzed dwóch lat o kilka punktów procentowych. Było
Valencia traciła do wicemistrza Hiszpanii aż 21 punktów.
to wynikiem wyższych przychodów dwóch czołowych
klubów, uzyskanych dzięki grze w fazie grupowej Ligi
Pozostałe ligi „Wielkiej Piątki” charakteryzują się znacznie
Europejskiej. Jednakże, na przestrzeni ostatnich trzech
mniejszym rozwarstwieniem. W ich przypadku dwie
lat zmieniały się regularnie dwie drużyny osiągające
drużyny o największych przychodach wygenerowały od
największe wpływy w lidze – dwukrotnie były w tym
25 do 30 procent wpływów najwyższej klasy rozgrywek
gronie Lech i Wisła, po jednym razie Legia i Zagłębie.
w danym kraju. Bardziej wyrównane przychody w tych
W związku z tym trudno mówić o dominacji któregoś
ligach mają przełożenie na rywalizację na boisku.
z zespołów nad resztą. Jedynie regularna gra w Lidze
W sezonie 2010/2011, w angielskiej Premier League
Mistrzów lub Lidze Europejskiej doprowadziłaby
druga i trzecia drużyna w tabeli zdobyły po tyle
do zwiększenia różnic pomiędzy najbogatszymi
samo punktów w lidze, a różnica pomiędzy drugim
a najbiedniejszymi drużynami Ekstraklasy. Jednak jak do
a piątym zespołem wyniosła zaledwie 9 punktów.
tej pory, żadnej z polskich drużyn nie udało się chociażby
W analogicznym okresie w niemieckiej Bundeslidze,
dwa razy z rzędu zagrać z sukcesem w pucharach
na koniec rozgrywek, wicemistrza i piątą drużynę ligi
europejskich.
dzieliło tylko 10 punktów.
16

17. Frekwencja Jeżeli osiągnięta frekwencja kibiców na meczach
Frekwencja kibiców na meczach odgrywa istotną zostanie odniesiona do liczby ludności państw „Wielkiej
rolę w wartości ligi oraz jej pozycjonowaniu Piątki”, to najwyższą wartością takiego wskaźnika może
w międzynarodowym gronie – większa liczba kibiców pochwalić się tradycyjnie angielska Premier League.
nie tylko ma przełożenie na osiągane wpływy z dnia Liga angielska w tej klasyfikacji wyprzeda hiszpańską
meczu, ale także wzmaga zainteresowanie sponsorów, Primera Division i niemiecką Bundesligę. W przypadku
co może mieć przełożenie na przychody komercyjne. czołowych trzech lig z „Wielkiej Piątki”, które zapewniają
odpowiednią kombinację jakości widowiska, poziomu
Oddanie do użytku w 2011 roku kolejnych stadionów rozgrywek, infrastruktury stadionowej i oferty dla kibica,
pozwoliło na nieznaczny wzrost średniej frekwencji na frekwencja na meczach piłkarskich jest na poziomie
meczach Ekstraklasy. W sezonie 2011/2012 mecze „na 0,5% - 0,7% populacji.
żywo” najwyższej klasy rozgrywek oglądało średnio
8,8 tys. osób, o 4% więcej niż w poprzednim sezonie.
Pomimo kolejnego z rzędu wzrostu frekwencji na
polskich stadionach nadal dzieli nas spory dystans do lig
„Wielkiej Piątki”. W tej kategorii zdecydowanym liderem
w Europie są tradycyjnie Niemcy. W minionym sezonie
u naszych zachodnich sąsiadów każdy mecz zgromadził
na stadionie średnio 45,1 tys. widzów. Pod tym
względem Bundesliga znacznie przewyższa pozostałe
ligi „Wielkiej Piątki” – jej wynik jest o 30% większy niż
drugiej pod tym względem angielskiej Premier League
oraz dwa razy większy niż włoskiej Serie A.
Średnia frekwencja najwyższej ligi piłkarskiej w krajach „Wielkiej Piątki” i w Polsce
50 0,80%
0,67%
45 0,70%
0,62%
40
0,60%
35
30 0,50% 0,50%
0,37%
tys
25 0,40%
45,1 0,29%
20 0,30%
34,6 0,19%
15 28,8
0,20%
10 22,5
18,9
5 0,10%
8,8
0 0,00%
Anglia Niemcy Hiszpania Włochy Francja Polska
Średnia frekwencja na mecz Całkowita średnia frekwencja w 1 kolejce odniesiona do populacji
Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych Eurostatu oraz serwisu www.european-football-statistics.co.uk
Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 17

18. Notowana frekwencja jest jednym z kluczowych
czynników mających bezpośrednie przełożenie na
uzyskane przychody w dniu meczu. Czołowe ligi
europejskie uzyskują z tego źródła znacznie wyższe
kwoty niż Ekstraklasa. Jest to pochodną nie tylko
wyższej frekwencji na meczach ligowych, ale również
regularnej gry w europejskich pucharach, bogatszej
oferty przygotowanej dla widzów oglądających mecze
„na żywo” oraz wyższej zamożności społeczeństw
zachodnich. Rozgrywki angielskiej Premier League,
ligi o najwyższym wskaźniku zainteresowania
społeczeństwa, zgromadziły na stadionach w trakcie
sezonu ponad 6 razy więcej kibiców niż Ekstraklasa.
Natomiast przychody uzyskane z dnia meczu były w niej
ponad 36 razy większe (w ubiegłym roku ponad 44
razy).
Trudno jednak oczekiwać by polskie zespoły generowały
z dnia meczu przychody porównywalne do lig,
w których występują takie potęgi jak Manchester
United, Real Madryt czy Bayern Monachium. Kluby te
potrzebują rozegrać jedynie kilka spotkań na własnym
stadionie, aby wygenerować przychody z dnia meczu
porównywalne z całorocznymi wpływami z tej kategorii
wszystkich drużyn Ekstraklasy. Jednakże, ciągły wzrost
pojemności nowych stadionów w Polsce pozwala
przypuszczać, że przychody z tego źródła będą
w najbliższych latach stabilnie rosnąć (więcej szczegółów
na ten temat znajduje się w rozdziale Perspektywy).
18

19. Zarządzanie poziomem wynagrodzeń
w Polsce i Europie
Porównując stosunek kosztów związanych W przeciwieństwie do ubiegłorocznej edycji raportu, tym
z wynagrodzeniami do przychodów, w ligach razem w przypadku większości krajów wynagrodzenia
europejskich widoczne są znaczne różnice pomiędzy rosły wolniej niż przychody, bądź wręcz spadały.
poszczególnymi krajami. W analizowanych ligach Dzięki temu ich udział we wpływach zmniejszał się.
wartość tego wskaźnika wahała się od 53% do 75%. W porównaniu do poprzedniego roku największy spadek
Największą część przychodów na wynagrodzenia wskaźnika zanotowała liga austriacka – z 67% na 58%.
przeznaczają Włosi i Francuzi – po 75%. Klubom Udział wynagrodzeń w przychodach znacznie zmniejszył
z Serie A udało się obniżyć wartość tego wskaźnika się także w Polsce, gdzie obniżył się on poniżej
(o 2 punkty procentowe w porównaniu do 2010 poziomu 70% (z 75% w poprzednim okresie). Z drugiej
roku) dzięki zmniejszeniu kosztów wynagrodzeń przy strony, wartość kosztów wynagrodzeń w stosunku do
jednoczesnym wzroście uzyskiwanych przychodów. przychodów istotnie wzrosła w lidze belgijskiej, gdzie
Z kolei w przypadku Ligue 1, pomimo zachowania tego wzrostowi płac towarzyszył spadek wpływów.
samego poziomu kosztów wynagrodzeń, wskaźnik
ten wzrósł wskutek obniżenia uzyskiwanych przez
francuskie kluby wpływów. Najniższy stosunek kosztów
wynagrodzeń do przychodów charakteryzuje Niemcy,
gdzie wynosi on 53%. W większości analizowanych
lig wskaźnik utrzymuje się na poziomie pomiędzy 60%
a 70%.
Wartość wskaźnika wynagrodzenia / przychody dla najwyższych lig piłkarskich w wybranych krajach
europejskich w sezonie 2010/2011
80%
75% 75%
75%
70%
70% 68%
67%
64%
65%
61%
60% 58% 58%
55% 53%
50%
45%
40%
Niemcy Austria Hiszpania Szkocja Holandia Belgia Polska* Anglia Francja Włochy
Źródło: Annual Review of Football Finance, Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby
* Dane dla Polski za rok kalendarzowy 2011
Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 19

20. W tegorocznej edycji rankingu, znaczna część w przypadku drużyny z Krakowa nie przyniosło to
analizowanych klubów Ekstraklasy poprawiła stosunek pożądanego efektu i klub zajął w minionym sezonie
kosztów wynagrodzeń do osiąganych przychodów. ostatnie miejsce w lidze.
Najczęściej dzięki wyższej dynamice wzrostu wpływów
niż płac. W efekcie wartość wskaźnika dla ligi zmalała Poziom wynagrodzeń i ich stosunek do przychodów
z 75% do 68%. może w pewnym stopniu świadczyć o strategii
i aspiracjach klubu. Może on bowiem oznaczać chęć
W przypadku jedynie trzech, z wszystkich analizowanych inwestowania w zespół, aby w przyszłości, dzięki
klubów, udział wynagrodzeń w przychodach nie lepszym wynikom sportowym, osiągać wyższe wpływy.
przekroczył zalecanego poziomu 60%. Najniższy poziom Przykładem drużyny, która zdołała obniżyć wartość
wskaźnika osiągnęły: Zagłębie Lubin (43%), Wisła wskaźnika dzięki osiągniętym wynikom była Legia
Kraków (59%) oraz Lechia Gdańsk (60%). Warszawa. „Wojskowi” od kilku lat utrzymywali poziom
wskaźnika wynagrodzeń do przychodów w okolicach
W kolejnych pięciu klubach płace przekroczyły 60%, 100% walcząc o najwyższe cele na krajowym
ale były poniżej poziomu ostrzegawczego (70%). podwórku. W minionym sezonie drużyna z Warszawy
Drużynami, które uzyskały wskaźnik mieszczący występowała z powodzeniem w Lidze Europejskiej,
się w tym przedziale były: Legia Warszawa (61%), awansując do fazy grupowej a następnie do 1/16 finału
Jagiellonia Białystok (61%), Ruch Chorzów (65%), rozgrywek. Osiągnięte dzięki temu dodatkowe wpływy
Podbeskidzie Bielsko-Biała (66%) oraz GKS Bełchatów były znacznie większe niż wzrost wynagrodzeń, co
(68%). przełożyło się na istotne obniżenie stosunku płac do
osiąganych przychodów (do poziomu 61%).
W przypadku dwóch drużyn wydatki na wynagrodzenia
były wyższe niż przychody osiągnięte z analizowanych
źródeł. Taka sytuacja miała miejsce w Koronie Kielce
(106%) oraz Cracovii (130%). O ile Koronie pomogło
to w zajęciu wysokiego miejsca w lidze, to niestety
Wartość wskaźnika wynagrodzenia / przychody klubów Ekstraklasy i I Ligi
180%
160%
140%
120%
100%
80%
60%
40%
20%
0%
2010 2011 Poziom optymalny (60%)
* Dane dla sezonu 2011/2012
Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby
20

21. Udział kosztów wynagrodzeń w osiąganych rozgrywek zajęły w lidze ostatnie miejsce. W przypadku
przychodach obrazuje sposób zarządzania drużyną, Wisły Kraków, wyższe wydatki na wynagrodzenia
ale tak samo istotnym czynnikiem jest sama wysokość wydawały się niezbędne, aby walczyć w kwalifikacjach
płac w klubach. W angielskiej Premier League można do Ligi Mistrzów a potem w fazie grupowej Ligi
zaobserwować bardzo mocną korelację pomiędzy Europejskiej. Nie pomogły jednak Krakowianom
poziomem wypłacanych wynagrodzeń a miejscem obronić tytułu Mistrza Polski w minionym sezonie. Klub
zajmowanym w lidze. zakończył rozgrywki na 7. pozycji w Ekstraklasie.
Analiza danych za 2011 rok wykazuje, że czołowe Poziom wydatków na wynagrodzenia oraz stosunek
drużyny Ekstraklasy dysponowały relatywnie wyższym płac do przychodów są ważnymi wskaźnikami, których
budżetem płacowym niż zespoły z niższej części tabeli. monitorowanie i kontrola są jednym z kluczowych
Pozytywnym wyjątkiem jest Ruch Chorzów. Chorzowski aspektów wpływających na efektywne zarządzanie
klub przeznaczając na wynagrodzenia stosunkowo klubem. W kolejnych edycjach raportu, posiadając dane
niską kwotę, zajął w minionym sezonie drugie miejsce o płacach z dłuższego okresu będzie można dokładniej
w Ekstraklasie. Z drugiej strony wysokie wydatki ocenić długoterminowe trendy, dynamikę ich zmian
na płace w Cracovii nie przełożyły się na osiągnięty oraz co najważniejsze – przełożenie na uzyskane wyniki
wynik sportowy – „Pasy” obroniły się przed spadkiem sportowe.
w sezonie 2010/2011, ale już w następnej edycji
Wynik sportowy klubów w sezonie 2011/2012 w stosunku do wynagrodzeń w roku 2011
Poziom wynagrodzeń w roku 2011 (mln PLN)
0 5 10 15 20 25 30 35 40
0 Śląsk Wrocław
1
Ruch Chorzów
2
Legia Warszawa
3
4 Lech Poznań
Miejsce w tabeli na koniec sezonu 2011/2012
*
5
Korona Kielce
6
7 Wisła Kraków
8 Zagłębie Lubin
9
Jagiellonia Białystok
10
Podbeskidzie Bielsko-
11 Biała
12 Lechia Gdańsk
*
13
GKS Bełchatów
14
ŁKS Łódź
15
16 Cracovia
* Dane dla sezonu 2011/2012
Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby
(Dla klubów, które nie przesłały danych obserwacja została pominięta).
Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 21

22. Przegląd klubów
Legia Warszawa wpływów z każdej z kategorii. Najwyższe przychody
Rekordowe przychody w wysokości ponad 64 mln pochodziły z źródeł komercyjnych, które przyniosły
PLN zapewniły warszawskiej Legii pozycję lidera ponad 26 mln PLN (w porównaniu do niespełna 11
tegorocznego rankingu Piłkarskiej Ligi Finansowej. mln PLN osiągniętych rok wcześniej), co stanowiło 41%
Stołeczny klub osiągnął najwyższe przychody ze wpływów w 2011 roku.
wszystkich klubów w dotychczasowych edycjach
raportu, co zapewniło mu po raz pierwszy zwycięstwo Przychody ze sprzedaży praw do transmisji meczów
w rankingu. oraz premii za udział w pucharach wyniosły ponad 19
mln PLN, o niecałe 10 mln PLN więcej niż w roku 2010.
Tak istotny wzrost przychodów w 2011 roku Legia Osiągnięta przez „Wojskowych” kwota była drugą
Warszawa zawdzięcza głównie udanym występom najwyższą w Polsce – jedynie krakowska Wisła zarobiła
w Lidze Europejskiej, w której po przejściu dwóch z tego źródła więcej.
rund kwalifikacyjnych z powodzeniem walczyła w fazie
grupowej. Pozwoliło to na ponad dwukrotny wzrost W połowie 2011 roku do użytku została oddana ostatnia
trybuna (zawierająca m.in. loże dla VIPów) stadionu
Struktura przychodów klubu w roku 2011 przy Łazienkowskiej, dzięki czemu może on pomieścić
31 tys. kibiców. W minionym sezonie „Legioniści”
osiągnęli najwyższą frekwencję na meczach ligowych.
Zakończona budowa stadionu oraz wspomniane
mecze w Lidze Europejskiej przed własną publicznością
29%
41%
zapewniły wzrost wpływów z dnia meczu o niecałe 11
mln PLN (z 7,9 mln PLN w 2010 roku do 18,8 mln PLN)
w analizowanym okresie.
Legia Warszawa pozostaje jednym z klubów
30%
o najbardziej zrównoważonej strukturze przychodów
wśród polskich zespołów. Dynamika wzrostu
przychodów znacznie przewyższyła wzrost kosztów
Przychody klubu
wynagrodzeń w klubie, dzięki temu zdobywca Pucharu
64,3 Polski zanotował poprawę procentowej wartości
70
wskaźnika wynagrodzenia/przychody, który wyniósł 61%
60 (w porównaniu do 94% w roku ubiegłym).
127% 18,8
50
To czy w roku 2012 „Legioniści” będą w stanie
40 powtórzyć albo poprawić wynik z tego roku zależy
28,3 19,3
23,8
19% przede wszystkim od ich postawy w rozgrywkach
30 20,4 21,2 12%
-22% 34% europejskich. Na początku 2012 roku rozegrali ze
15,9 7,9
3,0 Sportingiem Lizbona dwumecz w 1/16 finału Ligi
20 3,8
5,3
4,2 6,9 11,1 9,5 Europejskiej. Przed nimi faza kwalifikacyjna sezonu
7,5 26,1
10 4
10,9
2012/2013 tychże rozgrywek. Jeżeli „Wojskowym”
7,6 7,7 10,5 9,6
0 udałoby się zakwalifikować do fazy grupowej, to można
2006 2007 2008 2009 2010 2011 by się spodziewać kolejnego wzrostu przychodów.
Komercyjne Transmisje Dzień meczu Suma Dzięki temu Legia Warszawa stałaby się pierwszym
Komercyjne Transmisje Dzień meczu
klubem w historii Piłkarskiej Ligi Finansowej, któremu
Przychody 2011 64,3 udało się osiągnąć tak wysoki poziom wpływów dwa
(mln PLN) 2010 28,3 razy z rzędu. Taki scenariusz zwiększyłby znacznie szansę
klubu z Warszawy na obronę pozycji lidera w kolejnej
Pojemność stadionu 31 103
edycji rankingu.
Średnia frekwencja (sezon 11/12) 20 928
Średnia frekwencja (sezon 10/11) 17 139
22