1. RICHTLIJNEN VOOR DE BEHANDELING VAN PATIËNTEN MET CHRONISCHE NIERINSUFFICIËNTIE Dr J. Vanuytsel Algemeen Internist, Nefroloog Ronse/ Waregem WVVH – NBVN – Janssen-Cilag

5. Anatomie Ligging van de nieren in het lichaam Linker nier Rechter nier Rechter Ureter Dikke darm Lever Long Vena Cava Superior Hart Aorta Milt Dunne darm Linker Ureter Blaas De gezonde nier Nierfunctie vervanging Fysiologie De zieke nier

6. Ligging en structuur Dwarsdoorsnede van de nier Vena renalis Arteria renalis Nierbekken Ureter Niermerg Papillen Renale schors Vertakking van de vena renalis Vertakking van de arteria renalis Nefron De gezonde nier Nierfunctie vervanging Fysiologie De zieke nier

7. Functies van de nier Vocht Balans 0,1 l Water in stoelgang 0,9 l Zweet en perspiratie 1,5 l Urine 2,5 l Uitscheiding Water opname en water excretie moeten in evenwicht zijn. Deze taken worden waargenomen door de nieren en door het dorstgevoel. 0,3 l Water van het metabolisme 0,9 l Water in vaste voeding 1,3 l Dranken 2,5 l Inname + – De gezonde nier Nierfunctie vervanging Fysiologie De zieke nier

8. Functies van de nier Filtratie en Reabsorptie De gezonde nier Nierfunctie vervanging Fysiologie De zieke nier 1500 l bloed per dag doorheen de renale arteriën 180 l filtraat per dag in the glomeruli 60 l urine per dag aan het einde van de proximale tubuli 20 l urine per dag bij de aanvang van de distale tubuli 10 l urine per dag aan het einde van de distale tubuli 1,5 l urine per dag aan het einde van de ductus collingens effectieve excretie: 1,5 l urine

9. Nier : Functies Functies De gezonde nier Nierfunctie vervanging Fysiologie De zieke nier Beender structuur Vitamin D activiteit Calcium evenwicht Hartfunctie Kalium evenwicht Regeling van de pH van het bloed Recuperatie van Bicarbonaat Natrium excretie Bloeddruk Vochtbalans Metabole eindproducten Ureum, Creat. enz. verwijdering Bloed aanmaak Synthese van Erythropoïetine

17. Renale osteodystrofie : pathofysiologie Fosfaat retentie  1,25 (OH)2 vitD3  Fosfor +

18. Renale osteodystrofie : pathofysiologie  Calcium PTH  Fosfaat retentie  1,25 (OH)2 vitD3  Fosfor +

19. Renale osteodystrofie : pathofysiologie Fosfaat retentie  1,25 (OH)2 vitD3  Fosfor +  Calcium PTH  gecompenseerde hyperparathyroidie gedecompenseerde hyperparathyroidie relatieve hyperparathyroidie

25. Oorzaken van nierlijden Risico factoren voor het nierfalen Roken Hypertensie Diabetes Verhoogd cholesterol Overgewicht Atherosclerose Nierfalen De gezonde nier Nierfunctie vervanging Fysiologie De zieke nier

27. Symptomen en tekenen van nierfalen Vroegtijdige symptomen van nierfalen Tekenen en symptomen bij de aanvang van nierfalen zijn niet specifiek, d.w.z. zij kunnen ook voorkomen bij andere omstandigheden. Een medisch onderzoek en eenvoudige testen kunnen vroegtijdig een nieraandoening aantonen. Hierdoor kan de evolutie van het nierfalen gestopt - of vertraagd worden. Moeheid Zwakte gevoel Bloed in de urine Eiwit in de urine Oedeem Verminderde urine productie of Verhoogde urine productie De gezonde nier Nierfunctie vervanging Fysiologie De zieke nier

30. Nierfalen Acuut nierfalen Zöllner, Innere Medizin, aangepast Dialyse behandelingen Creatinine  M/l Tijd / dagen Urine l/dag 3. Polyurie Ongecontro-leerde urine- productie (1 - 2 weken) 1. Beschadiging Beschadiging van het nierweefsel (minuten tot dagen) 2. Oligurie / Anurie Volledig verlies van de nierfunctie (tot 6 weken) 4. Herstelling trage recuperatie van de nierfunctie (verschillende maanden) De gezonde nier Nierfunctie vervanging Fysiologie De zieke nier

32. 10 25 50 75 100 10 mg 4 2 1 serumcreatinine niervervangende zorg ml/min creatinineklaring X X X X conservatieve nierzorg curatieve nierzorg

34. Nefropathie : evolutie Tijd Nierfunctie Behandeling Spontane evolutie

36. ACE-inhibitoren

43. Oost- en West-Vlaanderen 1996 : verwijzingen

45. ESRD Death Rates : 1991 - 1992

47. Chronisch: welke nierfunctie vervangende therapie? Elke therapie heeft zijn voor- en nadelen. De keuze wordt gemaakt in samenspraak met patient en arts. Hemodialyse Peritoneale Dialyse Niertransplantatie De gezonde nier Nierfunctie vervanging Fysiologie De zieke nier

48. PERITONEAAL DIALYSE ? TRANSPLANTATIE HEMODIALYSE KLINISCH PAD NIERPATIENT Dr.HOMBROUCKX - Ronse Dr.BOGAERT - Zottegem Dr.VANUYTSEL - Waregem Dr.LEROY - Oudenaarde Hoofdverplegenden: LARNO Luc - ROZW VERMAERCKE Norbert - Z Adjunct Hoofdverplegenden: DE REKENEIRE Guido - R DE VOS Jean-Yves - R SIONCKE Herwig - W DE SMET-VAN DAMME Sigrid - Z Secretariaat en poli : DESPAS Chris- R VANHERPEN Mia - R DERYCKERE Claudine - Z Dialysetechnicus: MARZOUGUI Hichem - ROZW VERGUCHT Sofie- ROZ SW Waregem MOERMAN Georgina- ROZ ORGANOGRAM Totaal team: 54 pax

49. Hemodialyse Vasculaire toegangsweg Dubbel lumen catheter Gedilateerde vene - Shunt - Verbinding vene en arterie Afsluiting van het uiteinde van de Vene Vena jugularis interna Aorta De vasculaire toegangsweg in de voorarm heeft het voordeel van een langdurig gebruik, maar het vereist enkele weken wachttijd na de inteventie voor de eerste in gebruikname. Het gebruik van een centrale catheter als toegangsweg heeft als voordeel dat het onmiddellijk kan gebruikt worden, maar de overlevingsduur is beperkt. De gezonde nier Nierfunctie vervanging Fysiologie De zieke nier