Bu

1. Prof. Dr. Gülüm Altaca
gulum@gulumaltaca.com
www.gulumaltaca.com

2. YANIK AĞIRLIK DERECESİ
 Minör yanık: %15'ten az yüzeyel yanık
 Orta derece yanık:
 Erişkinde %15-25 yüzeyel yanık, çocukta %10-20,
 %10'dan az full-thickness yanık
 Göz, kulak, yüz, el, ayak ve perineyi içermeyen
yanıklar
 Majör yanık: diğerleri

3. Yanık yüzdeleri

4. Yanık Yüzeyi (Yanık yüzdesi)
 Üst extremite: %9
 Alt extremite: %18
 Ön ve arka gövde: %18'er
 Baş-boyun: %9
 Perine: %1

5. Yanık yüzdeleri (Erişkin ve çocuk)

6. Yanık Merkezine Gönderme
Kriterleri:
 İkinci ve üçüncü derece, %10'dan fazla yanık, yaş 10'un altında ya da
50'nin üstünde
 İkinci ve üçüncü derece, %20'den fazla yanık, diğer yaş gruplarında
 Göz, kulak, yüz, el, ayak, perine, majör eklemleri tutan 2. ve 3. derece
yanıklar
 3. derece, %5'ten fazla yanık
 Elektrik yanığı (yıldırım çarpması dahil)
 Kimyasal yanıklar
 İnhalasyon injury
 Başka ek hastalığı olan yanıklar
 Ek travması olan yanıklar (kırık gibi)
 Çocuklardaki yanıklar (hastanede kalifiye bakım personeli yoksa)
 Sosyal, emosyonel, uzun süre rehabilitasyon gerektiren, child abuse
gibi olgular

7. Yanık derinliği
 Birinci derece: epidermis
 İkinci derece: Superfisyal dermal ve derin dermal
(pembe-beyaz)
 Üçüncü derece: Dermisin tüm katlarını tutar
(beyaz, siyah)
 Dördüncü derece: Subküyan yağ ve daha derin dokular

8. Yanıkta derinlik sınıflaması

9. Yanıkta metabolik hız

10. Yanıkta akciğer hasarı
(inhalasyon injurisi)

11. Sıvı tedavisi
Parkland Formülü
 4 ml x kg x yanık yüzdesi (Ringer laktat)
 Hesaplanan sıvının yarısı ilk 8 saatte, diğer yarısı diğer
16 saatte
 saatlik idrar çıktısı 30-50 cc olacak şekilde ayarlama
yapılır
 Çocukta: 4 mlx kg x yanık yüzdesi + 1500 ml/m2 BSA
(body surface area)

12. Diğer yapılacaklar
 Tetanos profilaksisi
 Gastrik dekompresyon
 Ağrı kontrolu
 Yanık yarasının tedavisi
 Escharotomy-fasciotomy (kompartman sendromu
yanıktan 72 saat sonrasına kadar oluşabilir

13. Eskarotomi

14. Diğer konular
 Yara Bakımı:
 Erken eksizyon ve greftleme

 Nütrisyonel destek

 Enfeksiyon

 Kronik Problemler:
 Hipertrofik skar ve keloid formasyonu
 Marjolin's ülser (squamöz h.li ve bazal h.li Ca oluşabilir)
yanıktan yıllar sonra
 Heterotopik ossifikasyon (%13)

15.  gulum@gulumaltaca.com
 www.gulumaltaca.com