Bijeenkomst 1 van de cursus Open Boek

1. 1e bijeenkomst, donderdag 20 september 2012
Cursus Open Boek
Dirry van de Grampel
Hetty Odenthal

2. Samenhang tussen Handboek Open
Boek en Cursus Open Boek
Open Boek, Cursus: Netwerk
handboek Lees-
Open Boek
leesbevordering coördinatoren
Websites leesbevordering:
www.leesplan.nl
www.kunstvanlezen.nl
http://www.cursusopenboek.nl

3. Taalcoördinator Leescoördinator
Functie: Taak:
- Gericht op visie in - Gericht op leesbevordering.
taalbeleidplan. - Werken vanuit de
- Werken vanuit de theorie praktijk naar een visie.
(visie) naar de praktijk - Schoolleesplan is onderdeel
van taalbeleidplan.

4. Stand van zaken leesbevordering
- Visie: Versnipperde aandacht voor leesbevordering. Geen
samenhang.
- Methodes domineren het leesonderwijs
- Schoolbibliotheek (klassenbibliotheek):
geen aanschaf- en beheerbeleid, verouderde boekencollecties,
gratis paperbacks.

5. Gewenste visie op leesbevordering
De verhouding tussen leesbevordering/literatuureducatie en
taal-/leesmethodes:
Trainen: Toepassen:
Methodes Wisselwerking Kinderboeken

6. 27-9-2012
Soorten kinderboeken en hun functies
1. Kijk- en zoekboeken
• Goed kijken en zoeken
• Verbanden leggen
• Kleinere verhaallijnen
• Ontdekkingen doen
Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 6

7. 27-9-2012
Soorten kinderboeken en hun functies
2. Prentenboeken
• Platen vertellen het verhaal
• Tekst is ondersteunend
• Twee soorten, verhalende en informatieve prentenboeken
Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 7

8. 27-9-2012
Soorten kinderboeken en hun functies
3. Voorleesboeken
• Deze boeken verbeelden wat jij hoort, het verhaal
komt dankzij de voorlezer tot leven
• Voorleesboeken met korte verhaaltjes en
voorleesboeken met een doorlopend verhaal
Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 8

9. 27-9-2012
Soorten kinderboeken en hun functies
4. Poëzie
• Kennismaking met de rijkdom en speelsheid van taal
• Gedicht laat veel ruimte aan de lezer; hoe minder
woorden, hoe meer verbeelding
Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 9

10. 27-9-2012
Soorten kinderboeken en hun functies
5. Leren lezen
• Speciaal geschreven voor het leren (technisch) lezen
• In samenhang met begrip en beleving
Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 10

11. 27-9-2012
Soorten kinderboeken en hun functies
6. Vrijleesboeken
• Het plezier in lezen stimuleren
• Belevingsniveau belangrijker dan AVI niveau
• Een eigen smaak ontwikkelen
Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 11

12. 27-9-2012
Soorten kinderboeken en hun functies
7. Informatieve boeken
• Informatieve thema’s staan centraal
• Beeldmateriaal natuurgetrouwe tekeningen of foto’s
Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 12

13. 27-9-2012
Soorten kinderboeken en hun functies
8. Stripverhalen
• Het kijken, de beelden staan centraal
• Tekst ondersteunend aan het beeld
Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 13

14. 27-9-2012
Eerste Periode: volwassenen in
zakformaat
Van Middeleeuwen tot 1470
- Verhalen voor volwassenen, zoals ridderverhalen en verhalen
uit de bijbel
- Tot halverwege 15e eeuw vooral orale traditie
- Kinderen en jongeren zijn volwassenen in zakformaat
- Lezen is nuttig en stichtend
- Tegenstelling goed en kwaad
- God staat centraal
- Geestelijk onderricht
Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 14

15. 27-9-2012
Tweede periode: van 1470 tot 1750
(de lerende en lezende jongvolwassenen)
- Uitvinding van de boekdrukkunst
- Mens komt centraal te staan
- Uitdragen van levenslessen, het leveren van maatschappijkritiek
met behulp van fabels
- Kinderprenten
- ABC- boekjes
Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 15

16. Derde Periode: Jeugdland
Van 1750 tot 1800
- Het kind beschermen tegen slechte
invloeden van de volwassen wereld.
-De kinderwereld wordt beschouwd
als voorbereiding op de grote wereld.
- Sprookjes

17. Vierde Periode: Romantiek
Van 1800 tot 1900; kennismaken met de grote wereld
- historische romans
- reisverhalen
- kinderliedjes

18. 27-9-2012
Vijfde periode: Kinderparadijs
van 1900 tot 1950
- De zorgelijke wereld van de volwassenen verdwijnt.
- Leuke, gezellige kinderwereld.
- Alle verhalen lopen goed af.
Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 18

19. 27-9-2012
Zesde Periode: Confronteren en
fantaseren
1950 tot circa 1980
• Maatschappij kritische thema’s
• Gelijkheid tussen kinderen en volwassenen
• Positieve instelling t.o.v. andere landen en culturen
• Boeken met humor en fantasie
• 1e fase: “probleemboeken”
• 2e fase: realistische verhalen waarin fantasie een plaats krijgt
Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 19

20. 27-9-2012
Zevende periode: kwaliteit en
diversiteit
1980 tot heden
- Literaire kinderboek, griffeljury
- Expliciet aandacht voor: taalgebruik, compositie, stijl
vertelperspectief.
- Volwassenen bepalen wat goede boeken zijn op basis van
literaire criteria.
Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 20

21. 27-9-2012
Het beslissende boek Kees Fens
Eerste periode: tot 12 jaar (basisschoolperiode)
Tweede periode: tussen 12 en 15 jaar
Derde periode: het literatuuronderwijs
Vierde periode: volwassenheid
Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 21