2013. human capital G10 debt 300% gdp eurocrisis scenario's trend watching social media HR Adecco abn amro twitter linkedin han mesters sector banker zakelijke dienstverlening

1. Fokker Terminal, Den Haag,
„Het Nieuwe Flexibiliseren‟ 15 november 2012
Marktupdate flexaanbieders: ‗Never waste a good crisis‘
Han Mesters
Sector banker zakelijke
dienstverlening

2. The WHY: ABN Amro roots: 1824
NHM: Nederlandsche Handel-Maatschappij
De N.V. Nederlandsche Handel-Maatschappij werd op initiatief van koning
Willem I in Den Haag opgericht op dinsdag 9 maart 1824
De doelstelling was (Art. 59) "bevordering van handel, scheepvaart,
scheepsbouw, visserij, landbouw en (het fabriekswezen)", in voortzetting van
wat tijdens de Franse overheersing van 1795 tot 1813 was ingezet.
Het hogere doel was volgens de koning dat de NHM zou fungeren als een
"grote hefboom, strekkende tot opbeuring en
aanmoediging van de nationale welvaart".
“What you do
proves
what you believe.”
Simon Sinek

3. Inhoudopgave
1 Conceptueel kader
2 Economie
3 Aanbieders van flexible diensten
4 Demografie
5
4 Oplossingen: van transactie naar relatie
6
4 Bevindingen van transactie naar relatie
Oplossingen:

4. 1. Conceptueel kader

5. Waar staan we?
• Crisis
• Demografie
• Governance
• Generatie Z
• Geo-politieke
Verschuivingen
• Cultuur
• Milieu

6. Vraagkant van flex: Shift van instituten naar gemeenschappen

7. Futuroloog Watts Wacker over de economie v.d. V.S.
―We are increasingly making intellectual property, not
goods‖
Watts Wacker, Best Selling Author and Futurist
In de jaren 70, kwam voor elke $5 economisch
groei in de VS:
 $ 4 uit de groei van de beroepsbevolking
 $ 1 uit een verbetering van de productiviteit
7

8. Steeds meer: organiseren via ‗De Markt‘
Clay Shirky: ―Since we have grown up with hierarchical institutions
as models for organizational structure, it‘s hard to visualize another
model. But this is where social media has come in. The development
of technological features such as #hashtags has allowed people with
like interests to find each other and organize around ideas
outside a traditional institutional model.
(…) So we have an old way of viewing the organization of people
(thesis: hierarchical institutions). Now there‘s a new way of looking
at things (antithesis: unmanaged cooperative collaboration).
We (as a society) are still trying to figure out how to
navigate this (synthesis) to produce results.

9. ……Ook bij het vinden van nieuwe medewerkers….
Bron: Jobvite Social Recruiting Survey, 2011

10. Case: recruitement…Luttele jaren geleden
Passief werven
Adverteren van Beoordelen
vacature sollicitaties
Selectie
Opstellen profiel
kandidaat
Actief werven
Zoeken met Benaderen
profiel prospect

11. …..en nu
Passief werven
Adverteren van Beoordelen
vacature sollicitaties
Selectie
Opstellen profiel
kandidaat
Actief werven
Zoeken met Benaderen
profiel prospect

12. Zo ook voor uitzenden….., detacheren?
Nieuwe modellen zijn kandidaat-gedreven
UItzendbureau
‗to go‘?

13. Van flexibele schil naar klantgedreven organisatie
Fase 1: Toename flexibele schil en Fase 2: Splitsing standaard- en Fase 3: Opkomst klantgedreven
projecten maatwerk stuk project-organisatie
Overheid 2 typen organisaties (Simon):
Zakelijke
Dienstverlening 1. Productfunctie
Financiele
Dienstverlening
•Invulling door ICT, en met name
Internet
Energie
Onderw ijs
2. Capaciteitsfunctie
• Voorbeeld filmindustrie
Industrie
•Invulling door specialisten,
al dan niet in dienst
Zorg
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Dat verw acht in 2013 een flexibele schil te gebruiken
Zegt in 2010 meer flexibel personeel te gebruiken dan voorheen
13

14. 2. Economie

15. Kees de Kort een optimist?
Reset imminent
• Total G10 debt is 300% Global GDP
• ‗The problem is not Government debt per se. The real problem is that the $70
trillion in G10 debt is the collateral for $700 trillion in derivatives…‘
Source: Raoul Pal, GMI 2012

16. U.S: How bad is this one?

17. Euro breakdown impact

18. Spanje? Grotere vaas?

19. Op zoek naar iets nieuws……

20. Naar een nieuw paradigma: het einde van groei?
Theory U (Scharmer en Jaworski et al) geeft inzicht in
veranderen en het realiseren van betekenisvolle oplossingen
• ‗Jumping to conclusions‘ is een grote bedreiging als werkelijke
vernieuwing vereist is
• Een doorbraak of transformatie vraagt een weg ‗naar binnen‘
om de benodigde energie en creativiteit aan te spreken
• Rust, waarnemen en dialoog zijn de geëigende instrumenten
20
om dit te bereiken

21. 3. Aanbieders flex diensten

22. Detacheren: structurele en conjuncturele uitdagingen
1. Bruto margedruk
2. Onderscheidend vermogen
3. Toegevoegde waarde propositie Professional staffing market

23. Wat zien we in de markt?
• Kostenbewustzijn ↑
• Steeds meer focus op prijs
• Steeds meer inzicht
• Steeds meer aandacht voor Compliance
• Centralisatie
• VMS
• Centrale kwaliteitsmeting (verschillen leveranciers)
• Vraag naar transparantie neemt toe (waar ga je dan aan spiegelen? Eigen schalen (en
salaris)?)
• Opkomst ZZP en rol van detacheerders
23

24. 2007/2008 komt niet meer terug
24

25. Eindmarkten
Administrative
Industrial
Technical
Reintegration
& Health services
Construction
IT
Government
25

26. Temp én perm down
Bron: recruitment matters

27. Uitzendgroei ten koste van werknemer (NL vs. VS)
Sinds 2e helft 2009:
• Beperkt herstel NL uitzendindex gevolg door daling
• Sterk (en doorzettend) herstel VS uitzendindex
• Verschil wordt veroorzaakt door (in VS):
− verschuiving van fulltime naar part-time
− verschuiving van middle wage naar low wage
− verschuiving van direct naar intermediair
Erosie arbeidspositie in VS leidt tot groei uitzenders (―recessieprofiteurs‖)

28. Herstel in VS? Fictie!
• Werkloosheid hardnekkig hoog
• Banenverlies en daaropvolgende banengroei laat wholesale shift
naar lager betaalde banen zien
• Arbeidsparticipatie daalt (discouraged worker syndrome)
• Armoede stijgt

29. Werkloosheid VS, drie werkelijkheden

30. Werkeloosheid in Europa

31. Banengroei VS zit aan de onderkant

32. Opleiding steeds belangrijker

33. 4. Demografie

34. Ons voorland (2)? Veranderingen in de Amerikaanse beroepsbevolking
Bron: B.O.T.H. BLS, bewerking ABN Amro

35. Flexibiliteit in Nederland
De flexibele schil (inclusief ZZP) bestaat in 2010 uit 1,8 miljoen personen. Dit is
24,4% van de werkzame beroepsbevolking
Bron: ABU

36. Voorlopig meer dan voldoende rek
1. Groei economie in komende jaren waarschijnlijk zeer beperkt
2. Relatief hoge jeugdwerkloosheid biedt reserve potentieel
3. Verdere toename arbeidsproductiviteit waarschijnlijk

37. Pac-man in witte-boorden land
Vacaturevolume beroepsgroep Administratie en klantenservice, 2008 – heden
Bron: Recruitment matters, Job feed

38. ‗War for Talent‘: Welke ‗War'? Nu even niet
3 scenario‘s voor de ontwikkeling van de werkzame beroepsbevolking 2010-2050
1. Onveranderde
voortzetting van de
huidige netto
arbeidsparticipatie
2. Een verdere groei van
de netto
arbeidsparticipatie
onder arbeidskrachten
van 50 jaar en ouder
3. Als scenario 2 met
ophoging pensioen-
leeftijd tot 67 jaar
beginnend in 2020
Bron: ABN AMRO Group Economics

39. Human Capital rapport 1: de vier scenario‟s (2008)
Toekomstscenario‘s komen tot stand
door twee onzekere ontwikkelingen met
grote impact, die onafhankelijk van elkaar
zijn, ten opzichte van elkaar in een
grafiek te positioneren
‘Economische situatie van
Nederland’ (wel of geen recessie op
komst?) en ‘mate van globalisering van
de arbeidsmarkt’ gedefinieerd als meest
impactvolle onzekerheden op de
flexmarkt
Centrale vraag: Hoe overleef ik met
mijn bedrijf in elk van deze vier
werelden?

40. Wereldbeeld 3: De intensieve mensenhouderij
Globalisering en economische recessie
Door de economische recessie neemt de werkgelegenheid af
• Globalisering zet door en zowel niet-Europeanen als Aziaten
komen naar Nederland
• Sterke internationale arbeidsconcurrentie op de Nederlandse
markt
• ‗Costleader-ship‘ staat centraal in deze recessie
• Er ontstaat sterke werving over de grenzen heen van goedkope
arbeidskrachten
• Reorganisaties omdat activiteiten worden uitbesteed of geoffshored
• De flexmarkt zal uiteindelijk weer gaan groeien, vooral omdat men huiverig is vaste
medewerkers aan te nemen
• Er ontstaat druk op de groeitrend van ZZP‘ers, een aantal wil liever zekerheid in een vaste
baan

41. Globalisering en economische recessie
De intensieve mensenhouderij
Succesvolle flexleveranciers en Werving en Selectie bureaus‟s spelen in op
twee ontwikkelingen:
• Werven van goedkope buitenlandse flexwerkers
• Begeleiden van hoogopgeleiden van/naar het buitenland
Succespelers: „Beverwijkse Bazaar‟, „Dutch Design‟ en „E-bay‟
Beverwijkse Bazaar
 Flexleveranciers die goedkope en goede buitenlandse werknemers naar Nederland brengen, zijn succesvol
Dutch Design
 Succesvol zijn flexleveranciers en Werving en Selectie bureau‟s die de high potentials uit Nederland begeleiden naar
uitdagend werk in het buitenland
 Zij kennen vooraanstaande buitenlandse partijen waar de high potentials uit Nederland gewild zijn en waarvoor betaald
wordt
E-bay
 Flexleveranciers die zich richten op het elektronisch matchen met internationale scope zijn succesvol
 Verschil tussen ICT professionals en Finance professionals

42. Wereldbeeld 4: Hollands ondernemerschap!
Weinig globalisering en economische recessie
De economische recessie in 2012 zorgt voor minder
werkgelegenheid
• Globalisering zet niet door en er is geen toename in de toestroom
van Europeanen en Aziaten naar Nederland
• Hierdoor weinig tot geen internationale arbeidsconcurrentie
• Weinig mobiliteit op de arbeidsmarkt, want de banen liggen niet
voor het oprapen
Er ontstaan twee groepen:
 Talentvolle jonge individuen die nog eisen kunnen stellen aan werkgevers
 Een grote groep individuen die blij is een baan te hebben (en te houden)
• De groep ZZP‘ers is flink ingekrompen. Alleen de ―die-hards‖ met voldoende kennis,
vaardigheden en een netwerk, overleven
• Flexleveranciers moeten hard werken om mensen aan het werk te krijgen
• Minder focus op de kandidaat, maar veel meer het ‗traditionele‘ model waarbij de
focus op de opdrachtgever ligt

43. Human Capital 2 rapport (2009): 2012 en verder? ‗Never waste a good crises‘
V-vormig verloop recessie
Wereldbeeld 1 Wereldbeeld 2
‘Doorgroeien op ‘Ondernemend in
platgetreden paden’ organische netwerken’’
Impact mentaliteitsverandering
Impact
groot
mentaliteitsverandering
klein
Wereldbeeld 4 Wereldbeeld 3
‘‘De hang naar ‘‘Navigeren naar
het vertrouwde’ nieuwe groei’
? L-vormig verloop recessie
Bron: BLS 43

44. 4: ‗De hang naar het vertrouwde‘
L-vormig verloop recessie en kleine mentaliteitsverandering
De langdurige recessie laat in deze wereld flinke sporen na
Arbeidsintensieve processen worden ge-outsourced, de maakindustrie verdwijnt bijna helemaal
(Jeugd)werkloosheid is een groot probleem, stakingen en demonstraties zijn aan de orde van de dag
Flexibele arbeid wordt gezien als manier om kosten te besparen maar is geen doel op zich
Het aantal ZZP‘ers is lager dan een tijd geleden
Door het tekort aan arbeidsplaatsen is de macht verschoven naar de werkgevers
Vooral de sectoren met relatief grote baanzekerheid zoals onderwijs en zorg hebben genoeg aanwas
Successpelers:
Over het algemeen zullen flexspelers het erg moeilijk hebben in deze wereld. De behoefte aan flexibel
personeel is beperkt en de prijzen staan erg onder druk
Marktplaats – Payrollers en uitzenders die heel snel kunnen schakelen en op dagelijkse basis arbeid kunnen in- en
verhuren zullen in dit wereldbeeld overleven
Zeeman – Ook biedt deze wereld ruimte voor een ‗discount leverancier‘ met een zeer basic en wisselend aanbod
van laag opgeleid personeel die als oproepkrachten voor van alles kunnen worden ingezet
Wie overleven niet…
Nichespelers die tegen een relatief hoge marge bemiddelen in specifieke markten zullen het moeilijk krijgen.
Nederland zit in zwaar weer en alle pijlen zijn gericht op het besparen van kosten

45. Maar: het belang van zingeving (purpose) en.. feminine waarden,
voor professionals blijven
► autonomy/trust
► mastery
► purpose
Bron : Daniel Pink
45

46. Zien we al bewijs van de transitie weg van instituten in de U.S. labour cijfers?
46

47. 5. Oplossingen: van transactie naar relatie

48. Advies en customer intimacy (trusted advisor)
Inventarisatie totale flexbehoefte

49. Van ‗piek en ziek‘ naar strategische flex
De medewerker en zijn levenscyclus De wereld van de inlener
• Binding in een vroeg stadium (student)
• Advies studiekeuze en beroep (start van
Impresariomodel)
• Sparringpartner tijdens eerste werk na de
studie/persoonlijke ontwikkeling
Succesfactoren toekomstige Flex-aanbieder*:
• Kwaliteit van de kandidaat (R/T)
• Communicatie tussen de opdrachtgever en de
intermediair (R)
• Prijs van de dienstverlening (T)
• Aanlevering van geschikte kandidaten (T)
• Kennis van de organisatie van de opdrachtgever (R)
• Relatie tussen de opdrachtgever en (de
contactpersoon van) de intermediair (R)
• De „klik‟ met de intermediair (R)
• Betrouwbaarheid (R)
• Continuïteit van de contactpersoon (R)
• Branchekennis
* Geranked naar R (relatie) en T (Transactie)

50. Emotie als gevoel betekent: ‗you care‘: Het impliceert dat een relatie ontstaat

51. Van intercedent naar impresario?
Intercedent (van inter-cedere)
“Putting square pegs in round holes”
Balanceren tussen kandidaat en inlener
Impressario
“You go for the quality of the performance, not the longevity of it”
Focus op de kandidaat
Don King
Dit model werkt ook in moeilijke markten!

52. Nieuwe vormen van leiderschap gevraagd in platte organisaties:
‗caring‘
The eldest of four children, Dunham enlisted in the Marine Corps in 2000.
Jason Dunham stepped into the role of protector long before he ever donned a
Marine uniform.
As a teenager, he put himself between a friend and an adversary to protect his
buddy during a fight. As a brother, he would warn his little sister to watch out
for boys. As a man, he dreamed of becoming a state trooper — so long as
work didn‘t take him too far from home, where he could keep an eye on those
he loved most. Dunham died as he had lived, said the minister at his burial last
May: “Caring more for others than himself.”

53. Passie en vakmanschap horen bij een analoge wereld?

54. 6. Bevindingen

55. Van transactie naar relatie
1. ‗Never waste a good crisis‘
2. Zakelijke dienstverlening blijvend minder winstgevend geworden, topjaren
2007/2008 komen niet meer terug
3. Invulling HR functie verschuift van product naar vinden juiste flexoplossing en
projectmatige invulling van mensen
4. Uitdaging: hoe kunnen wij er voor zorgen dat specialisten in de toekomst graag
bij ons komen werken (vast of flex) – Impresario model
5. Bestaande manier van het organiseren van arbeid d.m.v. hierarchie in
instituten staat onder druk
6. Flexibele schil neemt toe
7. Structureel lijken sociale media zich te ontwikkelen tot instrumenten die
‗referral‘ based bemiddeling van arbeid kunnen faciliteren
8. Emotionele binding wordt belangrijker tussen werkgever en werknemer –
passie belangrijke aanjager voor creativiteit en binding